NGÀY MÔI TRƯỜNG THẾ GIỚI - Kinh tế Xanh: Có vai trò của Bạn? 05.06.2012 pdf

05.06.2012
NGÀY MÔI TRƯỜNG THẾ GIỚI
Kinh tế Xanh: Có vai trò của Bạn?
NĂM QUỐC TẾ VỀ NĂNG LƯỢNG BỀN VỮNG
CHO TẤT CẢ CHÚNG TA
Thông tin liên hệ:
TỔNG CỤC MÔI TRƯỜNG
TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ TRUYỀN THÔNG MÔI TRƯỜNG
Địa chỉ: Số 556, Nguyễn Văn Cừ, Long Biên, Hà Nội
Điện Thoại: 04.2241.5275
Fax: 04.3872.7425
Website: www.cetac.gov.vn
05.06.2012
Hà Nội - 2012
Lịch sử Ngày Môi trường thế giới 7
Thông điệp của Liên hợp quốc về chủ đề Kinh tế Xanh 8
Ngày Môi trường thế giới năm 2012 với chủ đề Kinh tế Xanh 10
Nước chủ nhà Brazil Ngày Môi trường thế giới - 2012 12
Năm 2012 và những sự kiện môi trường 15
2012 - Năm Quốc tế về năng lượng bền vững cho tất cả chúng ta 17
Hội nghị Thượng đỉnh Rio+20 về Phát triển bền vững của Liên hợp quốc 18
Những câu hỏi liên quan đến Kinh tế Xanh 23
Kinh tế Xanh là gì? 24
Kinh tế Xanh được đo lường như thế nào? 24
Tại sao Kinh tế Xanh lại đóng vai trò quan trọng trong Phát triển bền vững? 25
Kinh tế Xanh có thể giúp xóa đói giảm nghèo như thế nào? 27
Kinh tế Xanh và quan niệm về sản xuất bền vững và tiêu dùng bền vững có
liên quan đến nhau như thế nào? 28
Kinh tế Xanh có thể tạo ra việc làm như thế nào? 29
Kinh tế Xanh bảo vệ sự đa dạng sinh học như thế nào? 30
Kinh tế Xanh có thể đem lại điều gì cho các nước đang phát triển? 31

Liệu Kinh tế Xanh có dẫn đến chủ nghĩa bảo hộ hay không? 32
Chính phủ có thể làm gì để hỗ trợ cho việc chuyển đổi sang Kinh tế Xanh? 33
MỤC LỤC
4
Ngày Môi trường thế giới - 2012
Hỗ trợ chuyển đổi sang một nền Kinh tế Xanh trên toàn cầu 35
Mô hình hóa các kịch bản đầu tư vào Kinh tế Xanh toàn cầu 36
Các điều kiện cho phép hỗ trợ chuyển đổi sang nền Kinh tế Xanh toàn cầu 38
Tài chính hỗ trợ chuyển đổi sang một nền Kinh tế Xanh toàn cầu 42
Kinh tế Xanh: Những câu chuyện thành công trên thế giới 44
Những câu chuyện thành công 47
Năng lượng tái tạo ở Trung Quốc 48
Thuế tái tạo ở Kenya 51
Nông nghiệp hữu cơ ở Uganda 53
Quy hoạch đô thị bền vững tại Brazil 55
Cơ sở hạ tầng sinh thái ở nông thôn Ấn Độ 57
Quản lý rừng tại Nepal 59
Dịch vụ sinh thái ở Ecuador 60
Năng lượng mặt trời tại Tunisia 62
Hướng tới một nền Kinh tế Xanh: Cơ hội và thách thức cho Việt Nam 65
Cơ hội 66
Thách thức 67
Chiến lược Tăng trưởng xanh của Việt Nam 68
Các định hướng, nhiệm vụ thực hiện Tăng trưởng xanh ở Việt Nam 70
Vì một hành tinh xanh hơn 72
Hướng dẫn tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới 2012 81
5
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”
LỊCH SỬ NGÀY MÔI

TRƯỜNG THẾ GIỚI
Đại Hội đồng Liên hợp quốc sáng lập Ngày Môi trường thế giới vào năm 1972, đánh
dấu ngày khai mạc Hội nghị Stockholm về Môi trường và Con người (5/6/1972). Đây
cũng là ngày Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) ra đời.
Hàng năm, vào Ngày Môi trường thế giới 5/6, Đại Hội đồng Liên hợp quốc chọn một
thành phố làm nơi tổ chức lễ kỷ niệm toàn cầu với mục đích tập trung sự chú ý của
toàn thế giới vào tầm quan trọng của môi trường, khuyến khích sự quan tâm chính
trị và hành động bảo vệ môi trường. Chính phủ và thành phố nước chủ nhà sẽ hợp
tác với UNEP để tổ chức trọng thể các hoạt động quốc tế về bảo vệ môi trường. Chủ
đề, khẩu hiệu và logo của Ngày Môi trường thế giới sẽ được chuyển tải thông qua
các tài liệu tuyên truyền cũng như các hoạt động hưởng ứng sự kiện trên toàn cầu.
Các hoạt động tổ chức Ngày Môi trường thế giới rất đa dạng, phong phú. Ngày Môi
trường thế giới chính là “sự kiện của người dân” tham gia các hoạt động như tuần hành,
diễu hành bằng xe đạp; tổ chức các buổi hòa nhạc xanh, các cuộc thi viết, vẽ, tìm hiểu
về môi trường; phát động chiến dịch trồng cây xanh, các chiến dịch khuyến khích tái
chế chất thải và làm sạch môi trường; tổ chức các cuộc hội thảo, diễn đàn về chủ đề
gìn giữ sự trong lành của môi trường vì lợi ích của các thế hệ mai sau
Ngày Môi trường thế giới còn là cơ hội để ký kết hay phê chuẩn các công ước quốc
tế về lĩnh vực môi trường. Các địa phương, vùng và chính phủ, các nguyên thủ quốc
gia và các bộ trưởng môi trường sẽ đưa ra các công bố và cam kết chăm sóc trái đất
của chúng ta.
Việt Nam tham gia hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới từ năm 1982. Hàng năm, Bộ
Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan
liên quan tổ chức trọng thể ngày lễ này ở tất cả các tỉnh thành trên phạm vi cả nước.
Thông điệp Ngày Môi trường
thế giới 5/6/2012 của
ông Achim Steiner -
Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc
kiêm Giám đốc điều hành UNEP
M

ột vài năm trước, ý tưởng về một nền Kinh tế Xanh, cùng với sự phát triển
bền vững và xóa nghèo còn là một khái niệm mơ hồ. Năm nay, nó đã trở
thành một trong hai vấn đề quan trọng nhất sẽ được bàn bạc, thảo luận
bởi các nhà lãnh đạo các quốc gia tại Hội nghị thượng đỉnh của Liên hợp quốc về
Phát triển bền vững (Rio+20).
Chủ đề của Ngày Môi trường thế giới năm nay là “Kinh tế Xanh: Có vai trò của Bạn”
phản ánh nhận thức sâu rộng đối với Kinh tế Xanh như là bước đi tiếp theo hướng
đến Thế kỷ 21 bền vững, với nồng độ carbon trong khí quyển thấp và các nguồn
nguyên nhiên liệu được sử dụng một cách có hiệu quả.
Quan trọng hơn, khi mà các quốc gia trên thế giới đang vực dậy sau khủng hoảng
kinh tế, chủ đề này nhấn mạnh sự cần thiết rằng nền Kinh tế Xanh không chỉ mang
ý nghĩa bao quát, mà còn mang lại những kết quả tích cực cho sự phát triển kinh tế,
cải thiện công bằng xã hội và sự tiến bộ trong quản lý môi trường.
Cũng vào thời điểm này 20 năm trước, Brazil - đất nước đông dân thứ 5 trên thế giới,
đã đăng cai tổ chức Ngày Môi trường thế giới và “Hội nghị Trái đất” lần đầu tiên vào
năm1992 (gọi tắt là Rio 1992). Các nhà lãnh đạo thế giới, người đứng đầu chính phủ
và các tổ chức từ khắp thế giới đã thảo luận để xác định lại trọng tâm và phương
hướng, tiến tới sự phát triển bền vững.
Hiện nay, Brazil là nước đi đầu trong việc xây dựng một nền Kinh tế Xanh bao gồm
tái chế, sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo và tạo ra việc làm “xanh”. Ngành công
nghiệp tái chế của Brazil mang lại nguồn thu 2 tỷ USD một năm, đồng thời giảm 10
triệu tấn khí nhà kính thải ra môi trường.
8
Ngày Môi trường thế giới - 2012
Quốc gia Mỹ La-tinh này cũng dẫn đầu thế giới về ngành sản xuất ethanol bền vững
làm nhiên liệu cho giao thông vận tải và hiện nay đang tiếp tục mở rộng sang các
lĩnh vực tái tạo khác như: năng lượng gió và năng lượng mặt trời. Thêm nữa, với việc
xây dựng 500.000 ngôi nhà với hệ thống nước nóng bằng năng lượng mặt trời, Brazil
đã tạo ra 30.000 việc làm mới trong thời gian gần đây.
Ngày Môi trường thế giới 5/6/2012 được tổ chức chỉ vài tuần trước Hội nghị Rio+20,

bạn và tổ chức của bạn cần trở thành một phần của những sự kiện này. Tại sao? Vì
sự ảnh hưởng và các mối quan hệ của bạn với cộng đồng của mình sẽ trở thành
động lực quan trọng tác động tới các nhà lãnh đạo, hướng họ tiến tới việc đạt được
những kết quả mà chúng ta cần, từ đó đưa Hội nghị Rio+20 trở thành một diễn đàn
quan trọng trong quá trình phát triển bền vững.
Hãy cùng nhau sử dụng cơ hội quan trọng này để chuyển đổi sang nền Kinh tế Xanh,
đó là sự phát triển bền vững và xóa nghèo, từ lý thuyết và những hành động đơn lẻ,
trở thành một nhận thức rõ ràng và đầy đủ.
Nguồn: UNEP
9
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”
NGÀY MÔI TRƯỜNG
THẾ GIỚI NĂM 2012
VỚI CHỦ ĐỀ
KINH TẾ XANH
C
hủ đề Ngày Môi trường thế giới 5/6/2012 là “Kinh tế Xanh: Có vai trò của
bạn” (Green Economy: Does it include you?). Chủ đề này nhấn mạnh rằng,
để xây dựng nền Kinh tế Xanh thì chúng ta cần suy nghĩ lại về cách phát
triển kinh tế nếu muốn tạo ra một tương lai tươi sáng.
Nhưng quan trọng hơn, chủ đề này nhấn mạnh một thực tế là chính “bạn” là một yếu
tố quan trọng góp phần cho sự thành công của nền Kinh tế Xanh, bạn là người tham
gia vào quá trình đánh giá các bước thực hiện của chính phủ, các khu vực tư nhân,
các tổ chức xã hội dân sự và cộng đồng trong khu vực, tức là bao gồm “chính bạn”.
Kinh tế Xanh được UNEP định nghĩa là nền kinh tế vừa mang lại hạnh phúc cho
con người và công bằng xã hội, vừa giảm thiểu đáng kể các rủi ro về môi trường và
khủng hoảng sinh thái. Một nền Kinh tế Xanh được đặc trưng bởi sự tăng trưởng bền
vững của các hợp phần kinh tế có khả năng duy trì và gia tăng nguồn vốn tự nhiên
của trái đất. Các hợp phần này bao gồm năng lượng tái tạo, giao thông ít phát thải
carbon, công nghệ sạch, hệ thống quản lý chất thải tiên tiến, tiết kiệm năng lượng,

nông-lâm-ngư nghiệp bền vững Nguồn lực đầu tư cho Kinh tế Xanh được thu hút,
hỗ trợ bởi chiến lược phát triển kinh tế xã hội của quốc gia cũng như sự phát triển
các chính sách và hạ tầng thị trường quốc tế.
Hiểu một cách đơn giản, Kinh tế Xanh là nền kinh tế ít phát thải carbon, tiết kiệm
tài nguyên và tạo ra công bằng xã hội. Kinh tế Xanh không thay thế phát triển bền
vững mà là chiến lược kinh tế để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Các
quốc gia phát triển trên thế giới như Mỹ, Đức, Hàn Quốc đã đầu tư hàng trăm tỷ
10
Ngày Môi trường thế giới - 2012
USD cho chính sách Kinh tế Xanh, coi đó là sự đầu tư tốt nhất đối với phát triển bền
vững của quốc gia, vừa thúc đẩy kinh tế tăng trưởng ổn định, vừa góp phần bảo
vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường và tạo việc làm. Đối với các nước đang phát
triển trong đó có Việt Nam, Kinh tế Xanh tuy còn khá mới mẻ, song bước đầu đã có
sự chuyển hướng đầu tư vào các công nghệ sản xuất sạch hơn, một trong các tiêu
chí của nền Kinh tế Xanh.
Tại sao chọn chủ đề Kinh tế Xanh?
Năm 2012 là một năm đặc biệt kể từ sau Hội nghị thượng đỉnh về Trái đất (gọi tắt là
Hội nghị Rio) năm 1992, các nhà lãnh đạo thế giới sẽ một lần nữa gặp nhau tại Rio
de Janeiro để thảo luận về tương lai của sự phát triển bền vững. Hội nghị Rio+20
sẽ bao gồm hai nội dung chính: một nền Kinh tế Xanh trong bối cảnh phát triển
bền vững, xóa đói giảm nghèo và khuôn khổ thể chế cho phát triển bền vững.
Chủ đề Ngày Môi trường thế giới năm nay cũng là một hoạt động hưởng ứng
Năm Quốc tế về Năng lượng bền vững cho tất cả chúng ta - 2012 do Liên hợp
quốc lựa chọn.
Ngày Môi trường thế giới năm 2012 hướng tới chủ đề chung là Kinh tế Xanh, tuy
nhiên cũng không hạn chế bạn tự tổ chức các hoạt động hưởng ứng cũng như
kỷ niệm các thành tựu về môi trường. Sau tất cả, mọi hành động tích cực vì môi
trường sẽ có tác động và một phần sẽ sáng tạo ra một số cách để liên kết hoạt
động của bạn với tất cả mọi người, và từ đó sẽ có rất nhiều cách.
Kinh tế Xanh: Bao gồm tất cả chúng ta?

NGÀY MÔI TRƯỜNG THẾ GIỚI
05.06.2012
11
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”
C
ác sự kiện quốc tế kỷ niệm Ngày Môi trường thế giới năm 2012 sẽ được
tổ chức tại Brazil, quốc gia đăng cai kỷ niệm Ngày Môi trường thế giới
năm 1992, bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Trái đất ở Rio de Janeiro. Hội nghị
thượng đỉnh năm 1992 đã tập trung số lượng lớn nhất các nhà lãnh đạo
toàn cầu để đưa ra những quyết định quan trọng về tương lai của Trái đất và về các
vấn đề phát triển.
Kỷ niệm Ngày Môi trường thế giới năm 2012 không chỉ là hoạt động mang tính biểu
tượng mà nước chủ nhà cũng hy vọng sự kiện này sẽ là hoạt động lớn nhất và được
sự hưởng ứng rộng rãi nhất từ trước đến nay.
Với hơn 200 triệu dân, Brazil là quốc gia đông dân thứ 5 thế giới, sau Trung Quốc,
Ấn Độ, Mỹ và Indonesia. Quốc gia này đang phải đối mặt với nạn phá rừng ở lưu
vực Amazon, ô nhiễm không khí đô thị, suy thoái các vùng đất ngập nước và không
đảm bảo an ninh lương thực.
Nước chủ nhà Brazil
Ngày Môi trường thế giới - 2012
12
Ngày Môi trường thế giới - 2012
Nước chủ nhà Brazil
Ngày Môi trường thế giới - 2012
Chủ đề Ngày Môi trường thế giới năm 2012 đặt ra câu hỏi cho tất cả mọi người về
đánh giá nền Kinh tế Xanh phù hợp trong cuộc sống hàng ngày của họ và đánh
giá việc phát triển thông qua một nền Kinh tế Xanh phục vụ cho nhu cầu cá nhân.
Ngày Môi trường thế giới năm nay hướng đến mục tiêu nâng cao nhận thức về
những tác động của hoạt động sản xuất kinh doanh như cách chúng ta hiện đang
làm. Thông qua sự tham gia của chính phủ trong các hành động và sẽ có tác dụng

lan tỏa trên phạm vi toàn cầu sẽ đóng góp một tầm quan trọng của một nền Kinh
tế Xanh, nỗ lực tập thể này sẽ giúp bảo tồn thiên nhiên, trong khi vẫn đạt được sự
tăng trưởng, và khuyến khích phát triển bền vững.
Nguồn: UNEP
13
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”
NĂM 2012 QUA NHỮNG
SỰ KIỆN MÔI TRƯỜNG
16
Ngày Môi trường thế giới - 2012
2012 - Năm Quốc tế về Năng lượng
bền vững cho tất cả chúng ta
Đại Hội đồng Liên hợp quốc đã tuyên bố năm 2012 là Năm Quốc tế về Năng lượng bền
vững cho tất cả chúng ta, trong đó ghi nhận “việc tiếp cận với các dịch vụ năng lượng
hiện đại với giá cả phải chăng ở các nước đang phát triển là điều cần thiết cho việc đạt
được các mục tiêu phát triển toàn cầu, trong đó có các Mục tiêu Phát triển Thiên niên
kỷ và Phát triển bền vững. Những mục tiêu này sẽ giúp xóa bỏ đói nghèo và cải thiện
điều kiện và chất lượng cuộc sống của phần lớn dân số thế giới”.

Nghị quyết số 65/151 của Đại Hội đồng Liên hợp quốc yêu cầu Tổng thư ký Ban Ki
Moon tổ chức và phối hợp tổ chức các hoạt động trong năm 2012 nhằm “nâng cao
nhận thức về tầm quan trọng của việc giải quyết các vấn đề năng lượng”, bao gồm
việc tiếp cận, duy trì nguồn năng lượng với giá cả hợp lý và nâng cao hiệu quả sử
dụng năng lượng ở các cấp địa phương, quốc gia, khu vực và quốc tế.
Tổng thư ký Liên hợp quốc đã đề xuất sáng kiến toàn cầu “Năng lượng bền vững cho
tất cả chúng ta - Subtainable Energy for All”, được trình bày tại Đại Hội đồng vào
tháng 9 năm 2011. Sáng kiến này vận động các chính phủ, khu vực tư nhân và các
tổ chức xã hội dân sự trên toàn cầu cùng hành động vì môi trường. Tổng thư ký đã
thiết lập 3 mục tiêu liên kết, bao gồm tiếp cận phổ cập với các dịch vụ năng lượng

hiện đại, cải thiện khả năng sử dụng năng lượng hiệu quả và mở rộng sử dụng các
nguồn năng lượng tái tạo.
Năm Quốc tế về Năng lượng bền vững cho tất cả chúng ta sẽ cung cấp một nền
tảng quan trọng để nâng cao nhận thức của mọi người về thách thức trong vấn
đề năng lượng.
17
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”
H
ội nghị Liên hợp quốc về Phát triển bền vững (gọi tắt là Rio +20)
sẽ diễn ra từ 20 - 22 tháng 6 năm 2012 tại Rio de Janeiro, Brazil. Hội
nghị đánh dấu 20 năm diễn ra sự kiện Hội nghị Thượng đỉnh Liên
hợp quốc về Phát triển bền vững (Rio 1992). Rio +20 sẽ là Hội nghị ở
cấp độ cao nhất, với sự có mặt của những người đứng đầu các Chính
phủ và các tổ chức liên quan.
Mục tiêu của Hội nghị là đảm bảo cho các cam kết chính trị về phát triển bền vững
đã đề ra, đánh giá những tiến bộ và hạn chế trong việc triển khai những nội dung
của các Hội nghị thượng đỉnh trước đây về phát triển bền vững, đặc biệt là Rio 1992,
đồng thời xác định và tìm cách giải quyết cho những thách thức mới nổi trong thời
gian gần đây.
Hai nội dung chính của Hội nghị là: Kinh tế Xanh trong bối cảnh phát triển bền vững
và khuôn khổ thể chế cho sự phát triển bền vững.
Tại sao Rio +20 quan trọng?
Thế giới đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nợ công, khủng hoảng tài chính
toàn cầu, khủng hoảng lương thực, giá dầu biến động, suy giảm đa dạng sinh học
nghiêm trọng và sự gia tăng các hình thái thời tiết khắc nghiệt do biến đổi khí hậu
gây ra. Sự nhân rộng và tính liên đới của những cuộc khủng hoảng đã và đang đặt ra
Hội nghị Thượng đỉnh Rio +20
về Phát triển bền vững của
Liên hợp quốc
18

Ngày Môi trường thế giới - 2012
một câu hỏi lớn: với tốc độ gia tăng dân số như hiện nay, liệu con người có thể chung
sống một cách hòa bình và bền vững trên hành tinh này? Tầm quan trọng và cấp thiết
của vấn đề đòi hỏi sự quan tâm của các quốc gia và mọi người dân trên toàn thế giới.
Do đó, Rio +20 là cơ hội để các vấn đề này được đưa ra thảo luận và giải quyết, trên
tinh thần đồng thuận của các cấp lãnh đạo cao nhất.
Bạn có thể làm gì?
Nhiều người nghĩ Rio +20 chỉ dành cho các nhà lãnh đạo và do đó cho rằng họ nằm ngoài
sự kiện này. Trái ngược với quan điểm trên, Rio +20 liên quan mật thiết đến bạn và tương
lai của bạn. Bạn là một trong những nhân tố quan trọng tham gia vào các quá trình ra
quyết định. Bạn có thể không được mời tham dự Rio +20, nhưng bạn hoàn toàn có thể
tác động đến những nhà lãnh đạo, những người đại diện cho bạn tham gia Hội nghị này.
Hãy trở thành tác nhân thay đổi cộng đồng! Hãy lên tiếng bằng cách hành động cho
môi trường! Hãy thể hiện sự ảnh hưởng đến các nhà lãnh đạo bằng cách tham gia vào
các hoạt động kỷ niệm Ngày Môi trường thế giới với chủ đề “Kinh tế Xanh: Có vai trò
của Bạn” và tận dụng lợi thế của sức mạnh tập thể, hoặc bắt đầu sự kiện do chính mình
tạo ra và khuyến khích những người khác cùng tham gia.
Nguồn: UNEP
19
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”
Từ Rio 1992 đến Rio 2012 và tiếp theo
Sau 20 năm, nhân loại quay trở lại thành phố Rio de Janeiro. Rio 1992 và Rio 2012
cách xa nhau 20 năm, liệu có gì khác biệt?

Tại Rio 1992, 115 nguyên thủ của 115 quốc gia và 75 đại diện của 75 quốc gia khác
đã tuyên bố rằng, cách đó 20 năm, tại Stockholm - 1972, họ đã đồng ý về nhu cầu
cấp thiết cần ứng phó với các vấn đề về suy thoái môi trường. 10 năm tiếp theo, họ
tiếp tục nhất trí rằng bảo vệ môi trường và phát triển hài hòa kinh tế - xã hội phải là
nền tảng của sự phát triển bền vững. Rio 1992 là một mốc lịch sử của nhân loại khi
đã thông qua 27 nguyên tắc của sự phát triển bền vững. Rất tiếc rằng, tại Hội nghị

Johannesburg 2002 (gọi tắt là Joha - 2002), tức là 10 năm sau đó, nhân loại không
được chứng kiến sự thần kỳ nào về phát triển bền vững. Xuất hiện những đánh giá
về Rio - 10 vào thời điểm 2002 tại Joha. Người biểu tình đem theo các khẩu hiệu nêu
rõ “Không bền vững - lâu dài, ngay bây giờ”.
Diễn đàn Joha – 2002 sôi sùng sục khi các nguyên thủ các quốc gia, chủ yếu là ở
Châu Phi đăng đàn, chỉ thẳng vào mặt các nguyên thủ các nước đã phát triển mà
rằng: “các vị có thấy hổ thẹn không, có thấy xấu xa không khi hàng chục triệu người
Phi chết đói, hàng trăm triệu người khác nghèo khổ do chính sách phát triển của các
vị. Lương tâm của các vị ở đâu, hỡi những người đại diện cho nền văn minh nhân loại?”
Lại 10 năm nữa trôi qua kể từ Joha 2002. Rio +20 hay Rio -20, hay một con số khác.
Chúng ta cùng xem lại 5 thách thức mà nhân loại phải đối mặt đã được 200 quốc
gia thuộc Liên hợp quốc nhận diện tại Joha 2002, từ đó suy ngẫm xem chúng ta
đã làm được gì, tiến được bao nhiêu bước để giải quyết các thách thức này. Năm
2012 sẽ là thành công nếu tại Rio sắp tới, nhân loại hài lòng với những gì có được
trong 20 năm qua.
Những thách thức mà chúng ta phải đối mặt là:
✧ Chúng tôi công nhận rằng xóa đói giảm nghèo, thay đổi các mẫu hình
sản xuất và tiêu thụ, bảo vệ và quản lý tài nguyên thiên nhiên phục vụ
phát triển kinh tế xã hội là những mục đích có tính bao quát và là những
yêu cầu thiết yếu để phát triển bền vững;
✧ Ranh giới sai lầm tạo nên sự phân hóa giàu nghèo và khoảng cách ngày
một tăng giữa các nước đã phát triển và các nước đang phát triển đã tạo ra
mối đe dọa lớn đối với sự phồn vinh, an ninh và thịnh vượng của toàn cầu;
✧ Môi trường toàn cầu tiếp tục trở nên tồi tệ. Suy giảm đa dạng sinh học
20
Ngày Môi trường thế giới - 2012
tiếp diễn, trữ lượng cá tiếp tục giảm sút, sa mạc hóa làm giảm đi đáng
kể diện tích đất đai màu mỡ, tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đã
hiện hiện rõ ràng. Thiên tai ngày càng nhiều và ngày càng khốc liệt. Các
nước đang phát triển trở nên dễ bị tổn hại hơn. Ô nhiễm không khí,

nước và biển tiếp tục lấy đi cuộc sống thanh bình của hàng triệu người.
✧
Quá trình toàn cầu hóa đã bổ sung thêm một yếu tố mới vào những thách
thức này. Sự hòa nhập nhanh chóng của thị trường, tính lưu động vốn và
sự gia tăng đáng kể các dòng đầu tư trên khắp thế giới đã mở ra những
cơ hội và đặt ra những thách thức mới cho việc theo đuổi phát triển bền
vững. Nhưng lợi ích và chi phí của quá trình toàn cầu hóa được phân bố
không đều và các nước đang phát triển đang phải đối mặt với những
khó khăn đặc biệt trong việc giải quyết các thách thức này.
✧ Chúng ta có nguy cơ phải chịu rủi ro nếu tiếp tục duy trì sự phân cách
toàn cầu này và nếu chúng ta không hành động làm thay đổi về cơ bản
cuộc sống của những người nghèo trên thế giới, họ sẽ mất tự tin vào
những đại diện của họ và vào hệ thống dân chủ mà chúng ta duy trì cam
kết, họ sẽ coi đại diện của họ không hơn gì chiếc kèn phát thanh hoặc
chiếc chũm chọe với âm thanh ngắn ngủi. 20 năm sau Rio, và tiếp sau
đó nữa. Đường còn dài, con đường phát triển bền vững
Nguồn: VACNE
21
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”
NHỮNG CÂU HỎI LIÊN QUAN
ĐẾN KINH TẾ XANH
1. Kinh tế Xanh là gì?
Theo UNEP, Kinh tế Xanh là nền kinh tế nâng cao đời sống của con người và cải thiện
công bằng xã hội, đồng thời giảm đáng kể những rủi ro môi trường và những thiếu
hụt sinh thái. Nói một cách đơn giản, nền Kinh tế Xanh có mức phát thải thấp, sử
dụng hiệu quả tài nguyên và hướng tới công bằng xã hội.
Trong nền Kinh tế Xanh, sự tăng trưởng kinh tế phải gắn với giảm phát thải carbon,
giảm thiểu ô nhiễm môi trường, sử dụng hiệu quả năng lượng và tài nguyên, ngăn
chặn sự suy giảm đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái.

Kinh tế Xanh phải là nền kinh tế với con người là trung tâm, trong đó các chính sách
tạo ra các nguồn lực mới về tăng trưởng kinh tế bền vững và bình đẳng. Thúc đẩy
nền Kinh tế Xanh và cải tổ quản lý môi trường là hai nhân tố căn bản đảm bảo tiến
trình phát triển bền vững của mỗi nước nói riêng và trên phạm vi toàn cầu nói chung.
2. Kinh tế Xanh được đo lường như thế nào?
Một loạt các chỉ số có thể giúp đo lường các quá trình chuyển đổi hướng tới một
nền Kinh tế Xanh. UNEP phối hợp với các đối tác như OECD và WB phát triển một bộ
các chỉ tiêu mà từ đó các chính phủ có thể lựa chọn các chỉ tiêu phù hợp tùy thuộc
vào tình hình của từng quốc gia.
Các chỉ số đang được phát triển này có thể được tạm chia thành ba nhóm sau đây:
1) Các chỉ số kinh tế: chỉ số về tỉ lệ đầu tư, tỉ lệ sản lượng và việc làm trong các lĩnh
vực đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững, chẳng hạn như GDP xanh;
2) Các chỉ số môi trường: chỉ số sử dụng hiệu quả tài nguyên, về ô nhiễm ở mức
độ ngành hoặc toàn nền kinh tế (như hệ số sử dụng năng lượng/GDP, hoặc hệ số
24
Ngày Môi trường thế giới - 2012
sử dụng nước/GDP);
3) Các chỉ số tổng hợp về tiến bộ và phúc lợi xã hội: chỉ số tổng hợp về kinh tế vĩ
mô, bao gồm ngân sách quốc gia về kinh tế và môi trường, hoặc những chỉ số đem
lại cái nhìn toàn diện hơn về phúc lợi, ngoài định nghĩa hẹp của GDP trên đầu người.
3. Tại sao Kinh tế Xanh lại đóng vai trò quan trọng trong Phát
triển bền vững?
“Phát triển bền vững là sự phát triển có thể đáp ứng được những nhu cầu hiện tại mà
không ảnh hưởng hay làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương
lai”. Phát triển bền vững đòi hỏi sự tiến bộ và tăng cường sức mạnh của cả ba yếu tố
có tính chất phụ thuộc và tương hỗ: Kinh tế - Xã hội - Môi trường.
Chuyển đổi sang nền Kinh tế
Xanh có thể là một động lực
quan trọng trong nỗ lực này.
Thay vì bị coi như là nơi hấp

thụ chất thải tạo ra bởi các
hoạt động kinh tế một cách thụ
động, thì môi trường trong nền
Kinh tế Xanh được xem là nhân
tố có tính quyết định đến tăng
trưởng kinh tế, cải thiện chuỗi
giá trị, đem lại sự ổn định và
thịnh vượng lâu dài. Nói cách
khác, nhân tố môi trường thực
sự đóng vai trò như là chất xúc
tác cho tăng trưởng và đổi mới
trong nền Kinh tế Xanh.
Trong nền Kinh tế Xanh, nhân tố môi trường có khả năng tạo ra tăng trưởng kinh
tế và phúc lợi xã hội. Khi mà sinh kế của một bộ phận người dân có mức sống dưới
mức nghèo khổ phụ thuộc nhiều vào tự nhiên, hơn nữa họ là những đối tượng dễ
bị tổn thương do tác động của thiên tai cũng như sự biến đổi khí hậu, việc chuyển
đổi sang nền Kinh tế Xanh cũng góp phần cải thiện sự công bằng xã hội, và có thể
được xem như là một hướng đi tốt để phát triển bền vững.
Cách thức để áp dụng mô hình Kinh tế Xanh đối với một quốc gia có thể rất khác
nhau; điều đó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như đặc điểm địa lý, tài nguyên thiên
nhiên, tiềm lực con người - xã hội và giai đoạn phát triển kinh tế. Tuy nhiên, những
nguyên tắc quan trọng bao gồm đảm bảo phúc lợi cao nhất, đạt mục tiêu công bằng
về mặt xã hội và hạn chế tối đa những rủi ro cho môi trường và hệ sinh thái thì vẫn
luôn luôn không thay đổi.
25
“Kinh tế xanh: Có vai trò của Bạn”