Quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

-----˜&˜-----

PHẠM THỊ PHƯỢNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƯỚNG STEAM
TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC QUỐC TẾ ANH VIỆT HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2022


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

-----˜&˜-----

PHẠM THỊ PHƯỢNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƯỚNG STEAM
TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC QUỐC TẾ ANH VIỆT HÀ NỘI

Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ TUYẾT HẠNH

HÀ NỘI - 2022


LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được cơng bố
trong bất kì cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn

Phạm Thị Phượng

1


LỜI CẢM ƠN

Tác giả luận văn xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ban giám đốc, các
thầy cô giáo, cán bộ viên chức Khoa Quản lý, phòng Đào tạo sau đại học và
các Phòng, Ban chức năng của Học viện Quản lý giáo dục đã tạo điều kiện để
tác giả được học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn đến TS. Nguyễn
Thị Tuyết Hạnh đã tận tình hướng dẫn, động viên, khích lệ, tạo động lực cho
tác giả trong suốt quá trình tiến hành nghiên cứu luận văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn toàn thể cán bộ, giáo viên, phụ huynh và
các em học sinh các trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội đã giúp đỡ, tạo
điều kiện, cung cấp thông tin và chia sẻ nhiều ý kiến quý báu cho tác giả trong

quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới những người thân trong gia
đình, bạn vè và nhữngngười đã giúp đỡ, động viên và tạo mọi điều kiện thuận
lợi nhất cho tác giảtrong quá trình học tập và nghiên cứu.
Trong quá trình học tập và nghiên cứu, mặc dù bản thân có nhiều cố
gắng để hồn thành luận văn, nhưng do điều kiện thời gian và năng lực có
hạn, chắc chắn sẽ cịnthiếu sót, hạn chế. Kính mong q thầy cô, các chuyên
gia, bạn bè, đồng nghiệp và tất cả những ai quan tâm đến vấn đề nghiên cứu,
tiếp tục đóng góp ý kiến để luận văn được hồn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn

Phạm Thị Phượng

2


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii
MỤC LỤC...............................................................................................................iii
DANH MỤC BẢNG...............................................................................................vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ.........................................................................................viii
MỞ ĐẦU...............................................................................................................viii
1. Lý do chọn đề tài................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu..........................................................................................1
3.Khách thể và đối tượng nghiên cứu.....................................................................2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................................................2
5.Phạm vi nghiên cứu.............................................................................................2
6. Giả thuyết khoa học...........................................................................................2

7. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................3
8. Đóng góp của đề tài............................................................................................4
9. Cấu trúc luận văn...............................................................................................4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO
DỤC THEO ĐỊNH HƯỚNG STEAM Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC.......................5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề......................................................................5
1.1.1. Những nghiên cứu về giáo dục STEM/STEAM.......................................5
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục STEM/STEAM..........9
1.2. Những khái niệm công cụ...........................................................................13
1.2.1. Quản lý...................................................................................................13
1.2.2. Hoạt động giáo dục ở trường Tiểu học....................................................14
1.2.3. Hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học...........14
1.2.4. Quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM ở trường
Tiểu học............................................................................................................ 17
1.3. Hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học...........17
1.3.1. Mục tiêu giáo dục theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học.............17
1.3.2. Nội dung giáo dục theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học............19
1.3.3. Phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục theo định hướng STEAM
ở trường Tiểu học..............................................................................................21
1.3.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng STEAM ở
trường Tiểu học.................................................................................................24
1.3.5. Những yêu cầu, điều kiện cho hoạt động giáo dục theo định hướng
STEAM ở trường Tiểu học...............................................................................26
3


1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM ở
trường Tiểu học..................................................................................................29
1.4.1. Quản lý việc xác định và thực hiện mục tiêu giáo dục theo định
hướng STEAM ở trường Tiểu học....................................................................29

1.4.2. Quản lý việc xây dựng và thực hiện nội dung giáo dục theo định
hướng STEAM ở trường Tiểu học....................................................................30
1.4.3. Quản lý việc lựachọn và áp dụng phương pháp, hình thức giáo dục
theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học....................................................31
1.4.4. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng
STEAM ở trường Tiểu học...............................................................................32
1.4.5. Quản lý việc thực hiện các yêu cầu, điều kiện cho giáo dục theo
định hướng STEAM ở trường Tiểu học............................................................33
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục theo định
hướng STEAM ở trường Tiểu học....................................................................34
1.5.1. Quy định và hướng dẫn từ cấp trên.........................................................34
1.5.2. Điều kiện cơ sở vật chất..........................................................................34
1.5.3. Điều kiện kinh tế, xã hội của địa phương................................................35
1.5.4. Năng lực đội ngũ cán bộ quản lý.............................................................35
1.5.5. Năng lực đội ngũ giáo viên.....................................................................36
1.5.6. Quy mô và chất lượng học sinh...............................................................36
1.5.7. Sự hỗ trợ của cha mẹ học sinh................................................................37
Tiểu kết chương 1..................................................................................................38
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƯỚNG STEAM TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC QUỐC TẾ
ANH VIỆT HÀ NỘI..............................................................................................39
2.1. Khái quát về trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội...........................39
2.1.1. Đội ngũ quản lý, giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh........................39
2.1.2. Điều kiện cơ sở vật chất..........................................................................43
2.2. Tổ chức hoạt động khảo sát........................................................................43
2.2.1. Mục tiêu khảo sát....................................................................................43
2.2.2. Nội dung khảo sát...................................................................................43
2.2.3. Phương pháp khảo sát.............................................................................44
2.2.4. Công cụ khảo sát.....................................................................................44
2.2.5. Xử lý kết quả...........................................................................................44

2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM tại trường
tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội.....................................................................45
4


2.3.1. Thực trạng xác định và thực hiện mục tiêu giáo dục theo định
hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội...........................46
2.3.2. Thực trạng xây dựng và thực hiện nội dung giáo dục theo định
hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội...........................47
2.3.3. Thực trạng áp dụng phương pháp, hình thức giáo dục theo định
hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội...........................48
2.3.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng
STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội......................................51
2.3.5. Thực trạng thực hiện các yêu cầu, điều kiện cho hoạt động giáo dục
theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội............52
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM
tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội...................................................55
2.4.1. Thực trạng quản lý việc xác định và thực hiện mục tiêu giáo dục
theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội............55
2.4.2. Thực trạng quản lý việc xây dựng và thực hiện nội dung giáo dục
theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội............58
2.4.3. Thực trạng quản lý việc áp dụng phương pháp, hình thức giáo dục
theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội............60
2.4.4. Thực trạng quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục theo
định hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội...................62
2.4.5. Thực trạng quản lý việc thực hiện các yêu cầu, điều kiện cho giáo
dục theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội
.......................................................................................................................... 64
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục
theo định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội

............................................................................................................................. 66
2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo định
hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội........................67
2.6.1. Điểm mạnh..............................................................................................67
2.6.2. Điểm yếu.................................................................................................69
Tiểu kết chương 2..................................................................................................71
CHƯƠNG 3.BIỆN PHÁP QUẢN LÝHOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO
ĐỊNH HƯỚNG STEAMTẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC QUỐC TẾ ANH
VIỆT HÀ NỘI........................................................................................................72
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo định
hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội........................72
5


3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích.........................................................72
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.............................................................72
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa............................................................72
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống, nhất quán........................................73
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng
STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội....................................73
3.2.1. Tổ chức hoạt động truyền thông về giáo dục STEAM cho cán bộ
quản lý, giáo viên, học sinh và các bên liên quan.............................................73
3.2.2. Quản lý khâu thiết kế hoạt động giáo dục STEAM đảm bảo thực
hiện mục tiêu giáo dục......................................................................................76
3.2.3. Xây dựng cộng đồng học tập chuyên nghiệp trong nhà trường để bồi
dưỡng năng lực thực hiện giáo dục STEAM.....................................................80
3.2.4. Chỉ đạo thực hiện phương pháp, hình thức giáo dục và kiểm tra
đánh giá kết quả giáo dục STEAM phù hợp với học sinh Tiểu học..................82
3.2.5. Kiểm tra, giám sát thực hiện giáo dục STEAM theo hướng đảm bảo
chất lượng.........................................................................................................86

3.2.6. Xây dựng và thực hiện cơ chế phối hợp giữa nhà trường với gia
đình và cộng đồng trong tổ chức giáo dục STEAM..........................................88
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................90
3.4. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết, khả thi của các biện pháp......................92
3.4.1. Mục tiêu khảo nghiệm............................................................................92
3.4.1. Đối tượng khảo nghiệm..........................................................................92
3.4.3. Nội dung khảo nghiệm............................................................................92
3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm......................................................................92
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm..............................................................................93
Tiểu kết chương 3..................................................................................................96
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................97
1. Kết luận............................................................................................................97
2. Khuyến nghị.....................................................................................................98
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................100
PHỤ LỤC

6


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.

Tổng hợp trình độ đào tạo của đội ngũ quản lý..................................39

Bảng 2.2.

Bảng thống kê trình độ đào tạo của giáo viên....................................40

Bảng 2.3.

Quy mô học sinh................................................................................41

Bảng 2.4.

Chất lượng giáo dục...........................................................................42

Bảng 2.5.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng thực hiện mục tiêu giáo
dục theo định hướng STEAM............................................................46

Bảng 2.6.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng thực hiện nội dung giáo
dục theo định hướng STEAM............................................................47

Bảng 2.7.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng áp dụng phương pháp,
hình thức giáo dục theo định hướng STEAM....................................49

Bảng 2.8.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng kiểm tra, đánh giá kết
quả giáo dục theo định hướng STEAM..............................................51

Bảng 2.9.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về mức độ đáp ứng của cơ sở vật chất,
thiết bị giáo dục cho hoạt động giáo dục theo định hướng

STEAM..............................................................................................53

Bảng 2.10.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng quản lý việc xác định và
thực hiện mục tiêu giáo dục theo định hướng STEAM......................55

Bảng 2.11.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng quản lý việc xây dựng
và thực hiện nội dung giáo dục theo định hướng STEAM.................58

Bảng 2.12.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng quản lý việc áp dụng
phương pháp, hình thức giáo dục theo định hướng STEAM..............60

Bảng 2.13.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng quản lý việc kiểm tra,
đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng STEAM..........................62

Bảng 2.14.

Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng quản lý cơ sở vật chất,
thiết bị phục vụ giáo dục theo định hướng STEAM...........................64

Bảng 3.1.

Kết quả khảo nghiệm mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý

...........................................................................................................93

Bảng 3.2.

Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện pháp quản lý
...........................................................................................................94

7


8


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Kết quả khảo sát nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về tầm
quan trọng của giáo dục theo định hướng STEAM............................45
Biểu đồ 2.2. Tổng hợp ý kiến đánh giá về thực trạng các yếu tố ảnh hưởng
đến quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM................66
Biểu đồ 3.1. Mối tương quan giữa mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của
các biện pháp quản lý.........................................................................95

9


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở nhiều quốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, giáo dục đào tạo được coi là một trong những chính sách nền tảng góp phần quan trọng vào
cơng cuộc phát triển đất nước. Vai trò của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển
đã được đề cập rõ trong Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt
Nam cũng như trong Chiến lược phát triển giáo dục.

Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục tiểu học đóng vai trị đặc biệt
quan trọng. Tiểu học được xem là cấp học nền tảng, đặt nền móng cho sự hình
thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Giáo dục tiểu học tạo cơ sở ban đầu vững
chắc để học sinh tiếp tục học tập và phát triển ở các cấp học tiếp theo. Nhận thức
được tầm quan trọng của giáo dục tiểu học, các nhà trường luôn quan tâm sát sao
đến việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.
Thực hiện đổi mới giáo dục theo hướng phát triển toàn diện phẩm chất, năng
lực người học, các nhà trường triển khai áp dụng nhiều mơ hình giáo dục hiện đại,
trong đó có mơ hình giáo dục STEAM –. Mơ hình giáo dục này giúp học sinh tương
tác tích cực với mơn học và học vì u thích, đồng thời kích thích sự tìm tịi khám
phá khơng ngừng của mỗi học sinh. Mơ hình giáo dục STEAM thực sự đi đúng
hướng với chỉ đạo đổi mới giáo dục của đất nước ta trong giai đoạn hiện nay.
Tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội, với sự đầu tư đồng bộ về hệ
thống cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, mơ hình giáo dục STEAM đã được áp dụng
từ năm học 2017-2018. Tuy nhiên việc áp dụng mơ hình giáo dục này cịn mang
tính hình thức, chưa có sự thống nhất tồn trường và chưa đạt được kết quả như
mong đợi. Một trong những nguyên nhân của hạn chế đó là việc quản lý chưa thật
hiệu quả, cần nghiên cứu để thay đổi.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý hoạt động
giáo dục theo định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội”
làm luận văn tốt nghiệp, với mong muốn đóng góp một phần nhỏ vào nâng cao chất
lượng giáo dục của nhà trường.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng quản lý hoạt động giáo
dục theo định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội, đề xuất
1


một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dụctheo định hướng STEAM tại trường
tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục

theo định hướng STEAM của trường đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM và quản
lý hoạt động này ở trường Tiểu học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM
tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1.Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng
STEAM ở trường Tiểu học.
4.2.Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng
STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội
4.3.Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM tại
trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội
5.Phạm vi nghiên cứu
5.1.Phạm vi nội dung nghiên cứu: Chỉ nghiên cứu quản lý hoạt động giáo dục theo
định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội của hiệu trưởng
và trưởng bộ môn STEAM
5.2. Phạm vi khách thể khảo sát:Gồm có 1 hiệu trưởng, 1 phó hiệu trưởng phụ
trách chun mơn, 6 trưởng bộ môn, 34 giáo viên, 83cha mẹ học sinh và 63 học
sinh lớp 5
5.3. Phạm vi thời gian nghiên cứu:Lấy dữ liệu thực trạng về trường tiểu học Quốc
tế Anh Việt Hà Nội từ năm học 2018-2019 đến năm học 2020-2021
6. Giả thuyết khoa học
Việc xác định nội dung quản lý giáo dục theo định hướng STEAM ở trường
tiểu học theo tiếp cận quản lý các thành tố của quá trình giáo dục trong bối cảnh đổi
mới giáo dục đã cung cấp cơ sở để đánh giá rõ thực trạng quản lý giáo dục theo
định hướng STEAM ở trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội; Nếu thực hiện
tổ chức hoạt động truyền thông về giáo dục STEAM cho cán bộ quản lý, giáo
viên, học sinh và các bên liên quan; Quản lý khâu thiết kế hoạt động giáo dục
2

STEAM đảm bảo thực hiện mục tiêu giáo dục; Xây dựng cộng đồng học tập
chuyên nghiệp trong trường; Chỉ đạo thực hiện phương pháp, hình thức và kiểm
tra đánh giá kết quả giáo dục STEAM phù hợp với học sinh Tiểu học; Kiểm tra,
giám sát thực hiện giáo dục STEAM theo hướng đảm bảo chất lượng; Xây dựng
và thực hiện cơ chế phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng trong tổ
chức giáo dục STEAM cho học sinh sẽ khắc phục được các hạn chế, nâng cao
chất lượng hoạt động này, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại trường tiểu
học Quốc tế Anh Việt Hà Nội.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1.Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
7.1.1. Khái quát hóa: Nghiên cứu và khái quát hóa các vấn đề lý luận liên quan đến
giáo dục, quản lý giáo dục, quản lý giáo dục theo định hướng STEAM
7.1.2. Hệ thống hóa: Nghiên cứu và hệ thống hóa các khái niệm liên quan đến giáo
dục, quản lý giáo dục, quản lý giáo dục theo định hướng STEAM
7.1.3. Phân tích: Nghiên cứu và phân tích các vấn đề lý luận liên quan đến giáo dục,
quản lý giáo dục, quản lý giáo dục theo định hướng STEAM; các văn bản, chủ
trương chính sách của Đảng, Nhà Nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo về giáo dục và
quản lý giáo dục.
7.1.4. Tổng hợp: Nghiên cứu và tổng hợp các tài liệu, các văn bản, chủ trương chính
sách của Đảng, Nhà Nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các luận án, luận văn, cơng
trình nghiên cứu liên quan đến giáo dục, quản lý giáo dục, quản lý giáo dục theo
định hướng STEAM
7.2.Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Nghiên cứu thực trạng hoạt động giáo dục
và quản lý giáo dục theo định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt
Hà Nội qua việc nghiên cứu kế hoạch giáo dục của nhà trường, giáo án của giáo
viên và sản phẩm bài làm, bài kiểm tra của học sinh
7.2.2. Điều tra bằng phiếu hỏi: Điều tra thực trạng hoạt động giáo dục và quản lý

giáo dục theo định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội qua
phiếu hỏi dành cho giáo viên, học sinh lớp 5 và phụ huynh.

3


7.2.3. Phỏng vấn: Điều tra thực trạng hoạt động giáo dục và quản lý giáo dục theo
định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội qua việc phỏng
vấn hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, trưởng bộ môn STEAM,
đại diện giáo viên và học sinh
7.3.Nhóm phương pháp xử lý số liệu: Xử lý các số liệu thu được bằng phương
pháp thống kê toán học, từ đó rút ra các kết luận làm căn cứ đề xuất các biện pháp
quản lý hiệu quả.
8. Đóng góp của đề tài
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về giáo dục và quản lý giáo dục theo
định hướng STEAM ở trường Tiểu học, làm tài liệu nghiên cứu tại nhà trường và
các cơ sở giáo dục khác.
- Phân tích được thực trạng hoạt động giáo dục và quản lý hoạt động giáo
dục theo định hướng STEAM tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội, từ đó đề
xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM tại trường
tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội, giúp nhà trường làm tốt hơn công tác giáo dục
theo định hướng STEAM.
- Kết quả của đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM
tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội” có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo,
nghiên cứu giúp các nhà quản lý có các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo
định hướng STEAM tại các trường tiểu học hiện nay
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài các phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục
luận văn có cấu trúc 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng

STEAM ở trường tiểu học
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM
tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM
tại trường tiểu học Quốc tế Anh Việt Hà Nội

4


CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƯỚNG STEAM Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghiên cứu về giáo dục STEM/STEAM
Vào những năm 1990, khái niệm STEM bắt đầu xuất hiện. Khái niệm này
được sử dụng đầu tiên bởi quỹ khoa học quốc gia (NSF). STEM khái niệm được
viết tắt của các từ sau Science - Khoa học, Technology - Cơng nghệ, Engineering Kĩ thuật và Mathematics – Tốn. Khi đó STEM được dùng chung cho mọi sự kiện,
chính sách, chương trìnhliên quan đến bốn lĩnh vực nêu trên. [55]
Trong khoảng vài thập kỷ gần đây rất nhiều nhà khoa học nói chung và nhà
giáo dục nói riêng quan tâm và nghiên cứuvề giáo dục STEM. Có thể nói, nghiên
cứu về giáo dục STEAM trở thành xu hướng ngày càng phát triển trên thế giới.
Trong giai đoạn hiện nay, giáo dục STEM được nghiên cứu theo nhiều
khuynh hướng khác nhau như: nghiên cứu về lịch sử hình thành, nghiên cứu quá
trình phát triển, nghiên cứu về tầm quan trọng của giáo dục STEM. Các tác giả tiêu
biểu cho các cơng trình nghiên cứu về giáo dục STEM có thể kể đến như Morrison,
Amanda Roberts, David W. White, William E. Dugger, Ryan Brown… Những
nghiên cứu theo hướng này tập trung tìm hiểu các khía cạnh khác nhau về giáo dục
STEAM như bản chất của STEM, vai trò của STEM trong lịch sử phát triển khoa
học công nghệ của nhân loại cũng như những nhận thức đa chiều về giáo dục
STEM. [47], [54], [56]

Được đề xuất bởi Bybee (2010) và khung khoa học của PISA, giáo dục
STEM là để thúc đẩy học sinh học, áp dụng và tiếp tục khám phá kiến thức STEM
do đó các chủ đề trong giáo dục STEM phải liên quan đến cá nhân, xã hội và bối
cảnh tồn cầu ví dụ vấn đề tái tạo năng lượng. Bybee cũng đề xuất nên xây dựng
các module giảng dạy ngắn dưới dạng các chủ đề STEM để dạy học STEM do tính
khả thi và thuận lợi, thay vì đưa một chương trình giảng dạy STEM quy mơ lớn vào
các trường học. Việc xây dựng các chủ đề STEM sẽ khuyến khích được các giáo
viên cộng tác, và do đó phát triển chun mơn của họ. [46]
5


Bên cạnh các hướng nghiên cứu nêu trên, rất nhiều nhà khoa học cũng như
các tổ chức giáo dục quan tâm đến hướng nghiên cứu tích hợp giáo dục STEM. Đây
cũng là một hướng nghiên cứu khá cơ bản về giáo dục STEM. Tiêu biểu là cơng
trình của Honey và cộng sự. Dưới sự ủng hộ của Viện Kĩ thuật Quốc gia và Ban
khoa học giáo dục của Hội đồng nghiên cứu quốc gia Mỹ, nhóm các chuyên gia
thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau của Ủy ban tích hợp giáo dục STEM (Mỹ) đã tiến
hành nghiên cứu và đạt được những kết quả đáng ghi nhận về tích hợp STEAM.
Những nghiên cứu này đã đem lại những kinh nghiệm quý báu cho việc tích hợp
giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông của Mỹ. Kết quả của các
nghiên cứu này đã đưa ra và phân tích khung lý thuyết tích hợp giáo dục STEM,
dẫn chứng việc thiết kế tích hợp trải nghiệm STEM và chỉ ra điều kiện cần thiết cho
việc triển khai tích hợp STEM trong chương trình giáo dục phổ thơng. [52]
Ngun chủ tịch của Trường Thiết kế Rhode Island - John Maedađược biết
đến là người tiên phong trong phong trào STEAM. Ông đưa ra sáng kiến thêm
“Nghệ thuật” (Arts) vào STEM để trở thành STEAM và và trình bày sáng kiến này
đến các nhà hoạch định chính sách giáo dục Hoa Kì. Theo ơng, tư duy thiết kế và
sáng tạo trong nghệ thuật là những thành phần không thể thiếu cho sự đổi mới. [63]
Georgrettle Yakman là người đặt nền móng cho việc xây dựng và áp dụng
mơ hình giáo dục STEAM. Theo tác giả, các môn nghệ thuật ở đây bao gồm nhiều

lĩnh vực và khơng giới hạn. Ở đó, các hoạt động sáng tạo và sự tự do về mặt tư
tưởng được diễn đạt bằng nhiều hình thức khác nhau. Đó có thể là mĩ thuật, ngôn
ngữ, âm nhạc, triết học, vận động về thể chất … Tất cả đều đem lại sự phát triển tự
nhiên và sự tự do của con người. [50]
Yếu tố nghệ thuật – Arts được lồng ghép vào các hoạt động STEM, biến
STEM thành STEAM chính là bước đầu tiên giúp cho việc ứng dụng các kiến thức
STEM trong việc giải quyết những vấn đề thực tế cuộc sống. Tác giả Anna Feldman
đã phân tích rõ hơn tầm quan trọng của việc đưa yếu tố nghệ thuật như sau:
“STEAM tập trung yếu tố con người chứ không phải các mơn học do đó giáo dục
STEM đặt nhân cách học sinh và cá tính riêng của từng học sinh làm tiên phong.
Như vậy, thơng qua STEAM, học sinh có thể cùng một lúc đóng vai trị là nhà khoa
6


học, kĩ sư, kiến trúc sư, người làm nghệ thuật, nhà toán học. Trong STEAM, sáng
tạo là nguyên lý trung tâm”[45]
Có thể nói những thế mạnh của giáo dục STEM không chỉ là xu thế mà là
điều tất yếu mà giáo dục quốc tế nói chung và giáo dục nước ta nói riêng đang
hướng đến. Nguyễn Minh Thuyết – Tổng Chủ biên Chương trình giáo dục phổ
thơng 2018 cũng đã nhận định tính tất yếu của việc phát triển giáo dục STEM trong
chương trình giáo dục phổ thơng vì mục tiêu của chương trình STEM cũng hướng
tới việc hình thành và phát triển phẩm chất và nănglực cho học sinh. Đây cũng
chính là mục đích cần đạt được của chương trình giáo dục phổ thơng.[62]
Rất nhiều cuốn sách, nghiên cứu về STEM/STEAM và giáo dục
STEM/STEAM đã được các tác giả công bố. Trong cuốn “Giáo dục STEM/STEAM
– Từ trải nghiệm thực hành đến tư duy sáng tạo”, tác giả Nguyễn Thành Hải ngoài
việc đưa ra khái niệm, tầm quan trọng, cách học và cách dạy STEM cịn đi sâu phân
tích cách đưa yếu tố nghệ thuật (Art) đặc biệt là hoạt động vẽ vào giáo dục STEM
để STEM trở thành STEAM. [12]
Trong cuốn “Khám phá giáo dục STEAM”, tác giả Vũ Như Thư Hương và

cộng sự đã đưa ra và phân tích khái niệm STEAM, khái niệm giáo dục STEAM.
Bên cạnh đó, các tác giả cũng nghiên cứu việc áp dụng STEM/STEAM trong
chương trình giáo dục Việt Nam từ việc xây dựng giáo án đến việc tổ chức tiến trình
dạy học theo định hướng giáo dục STEAM. Các tác giả cũng xây dựng 10 ví dụ kế
hoạch dạy học STEAM [28]
Trong cuốn “Hoạt động trải nghiệm với STEAM” các tác giả Phan Minh
Phụng, Trần Tấn Tài, Huỳnh Ngọc Thanh và cộng sự lại hướng tới học sinh trung
học cơ sở với các hoạt động trải nghiệm STEAM. Các tác giả đã gắn hoạt động trải
nghiệm với STEAM trong đó đưa ra nội dung, phương thức, chu trình hoạt động
trải nghiệm với STEAM. Từ đó, cấu trúc một chủ đề hoạt động trải nghiệm với
STEAM cũng được xây dựng. Trong phần 2, các tác giả phân tích và thiết kế một số
chủ đề hoạt động trải nghiệm với STEAM dành cho học sinh trung học cơ sở [37]

7


Tác giả Lê Xuân Quang trong luận án tiến sĩ “Dạy học môn công nghệ phổ
thông theo định hướng giáo dục STEM” cũng đã phân tích khá kĩ cơ sở lý luận và
thực tiễn việc áp dụng giáo dục STEM vào dạy học mơn cơng nghệ phổ thơng. [38]
Ngồi ra rất nhiều các bài đăng trong các Tạp chí Khoa học, Tạp chí Giáo
dục, các đề tài nghiên cứu khoa học, các sáng kiến kinh nghiệm của các tác giả khác
nhau cũng đã phân tích, nhìn nhận giáo dục STEM/STEAM và áp dụng giáo dục
STEM/STEAM từ nhiều góc độ khác nhau.
Tiêu biểu như bài “Giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông
mới” của hai tác giả Nguyễn Quang Linh và Hà Trần Phương. Các tác giả đã phân
tích, tìm hiểu nội dung chương trình giáo dục phổ thơng tổng thể và chương trình
các mơn học, từ đó đưa ra các điều kiện, yêu cầu để từng bước áp dụngthành cơng
nội dung giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thơng mới. Bài báo cũng
phân tích cơ hội cũng như những thách thứckhi triển khai giáo dục STEM vào thực
tế. Đặc biệt, hai tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đồng bộ trong việc tổ

chức và tinh thần quyết tâm của ngành giáo dục trong việc triển khai giáo dục
STEM[31]
Đề tài nghiên cứu khoa học cấp quốc gia “Nghiên cứu mơ hình giáo dục
STEM trong giáo dục phổ thông Việt Nam đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần nghị quyết 29 – NQ/TW” của trường Đại
học Sư phạm Hà Nội do tác giả Lê Huy Hồng làm chủ nhiệm đề tài đã phân tích
thực trạng giáo dục STEM trong trường phổ thông tại Việt Nam; chính sách phát
triển nguồn nhân lực lĩnh vực STEM tại Việt Nam. Ngoài ra đề tài cũng tổng kết
kinh nghiệm quốc tế về mơ hình và chính sách thúc đẩy giáo dục STEM từ đó đề
xuất mơ hình giáo dục STEM trong trường phổ thơng Việt Nam gồm chương trình
giáo dục STEM, cơ sở vật chất cho giáo dục STEM, hệ sinh thái thúc đẩy và nguồn
nhân lực triển khai giáo dục STEM ở nhà trường phổ thông [18]
Trong bài “Dạy học chủ đề “Hình trịn quanh em” (Tốn 5) theo định hướng
giáo dục STEM” tác giả Bùi Thị Thanh Thủy đã phân tích một số thuận lợi khi triển
khai dạy học theo định hướng STEM ở Tiểu học, đồng thời xây dựng quy trình thiết
kế và và tổ chức dạy bài học theo định hướng STEM.[42]
8


Như vậy những nghiên cứu về giáo dục STEAM ở trường phổ thông hiện
nay chủ yếu quan tâm đến việc áp dụng và thực hiện nội dung giáo dục STEAM
thông qua các môn học hoặc bài học cụ thể.
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý hoạt động giáo dục STEM/STEAM
Hiện nay, nội dung quản lý hoạt động giáo dục STEM/STEAM tại các nhà
trường, cơ sở giáo dục cũng đã được đề cập đến trong các nghiên cứu khác nhau.
Trong tài liệu tập huấn “Định hướng giáo dục STEM trong trường trung học”
của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ ra những điều kiện căn bản mà các nhà quản lý
cần lưu ý để có thể triển khai chương trình giáo dục STEM đó là: Đội ngũ quản lý
cần quan tâm đầy đủ và toàn diện đến vấn đề giáo dục STEM; Trong q trình triển
khai cần đảm bảo tính đồng bộ; Cần chú trọng bồi dưỡng đội ngũ giáo viên; Cần kết

nối với các lực lượng giáo dục khác như giáo dục nghề nghiệp, cơ sở sản xuất [3]
Cũng liên quan đến giáo dục STEM trong trường trường trung học, trong tài
liệu tập huấn “Xây dựng và thực hiện các chủ đề giáo dục STEM trong trường trung
học” Bộ Giáo dục cũng đã xây dựng bảng tiêu chí gồm 8 mục để các nhà quản lý có
thể dự giờ và đánh giá hoạt động của giáo viên và học sinh trong các bài học
STEM. [4]
Trong cuốn “Hoạt động trải nghiệm với STEAM” các tác giả đã nhấn mạnh:
“Để thúc đẩy mơ hình giáo dục STEAM một cách hiệu quả, cần phải giải quyết các
bất cập từ cơ sở vật chất, tới chương trình nội dung sách giáo khoa, cách thức dạy
học, thi, kiểm tra đánh giá cho đến nhận thức của đội ngũ, đặc biệt là nhận thức về
giáo dục STEAM của đội ngũ cán bộ quản lý”[37]
Hướng tới đối tượng sinh viên Sư phạm, tác giả Nguyễn Hoàng Đoan Huy
trong bài “UTEACH – Chương trình đào tạo giáo viên STEM hiệu quả từ Hoa Kỳ”
đã giới thiệu chương trình đào tạo mang lại cả về chất lượng lẫn số lượng giáo viên
STEM cho các trường phổ thông trên tồn nước Mỹ. Từ việc phân tích những điểm
thành cơng của chương trình này, tác giả bài báo đề xuất một số định hướng vận
dụng trong đào tạo giáo viên STEM của Việt Nam. Tác giả nhấn mạnh tới ba yêu
cầu đối với các nhà quản lý các cơ sở đào tạo giáo viên: Thứ nhất, các cơ sở đào tạo
giáo viên cần tìm hiểu để nắm bắt được tư tưởng, bản chất cốt lõi của giáo dục
9


STEM để tìm ra phương pháp, hình thức tổ chức đào đạo phù hợp với yêu cầu của
giáo dục STEM. Thứ hai, cần nghiên cứu kĩ lưỡng để xây dựng, phát triển chương
trình và tổ chức đào tạo theo định hướng phát triển năng lực giáo dục STEM cho
sinh viên. Thứ ba, các cơ sở đào tạo giáo viên cần xây dựng kế hoạch, chuẩn bị
nguồn lực, cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu giáo dục STEM. Ngoài ra, cần tạo mối
liên hệ gắn kết giữa các trường Sư phạm và các trường phổ thông trong đào tạo giáo
viên sao cho phù hợp với nhu cầu thực tế. [25]
Tác giả Nguyễn Vinh Hiển trong bài “Tiếp cận dạy học STEAM trong giáo

dục phổ thông hiện nay” đăng trên tạp chí giáo dục số 459 đã chỉ ra hai khuynh
hướng chủ đạo trong việc tiếp cận với giáo dục STEAM hiện nay đó là các trường
phổ thơng khơng đủ điều kiện để áp dụng STEAM hoặc ngược lại, các trường chỉ
cần thay đổi một số nội dung học tập là đạt yêu cầu giáo dục STEAM. Tác giả lưu ý
các nhà quản lý cần tập trung khắc phục cả hai luồng tư tưởng này bằng cách tìm
hiểu để có nhận thức sâu sắc và toàn diện về giáo dục STEAM.Các cấp quản lý
cũng cần tập trung chỉ đạo, tổ chức hướng dẫn, xây dựng những quy chế mới để tạo
điều kiện cho giáo viên và nhà trường thực hiện giáo dục STEAM.[17]
Với bài viết “Giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thơng mới”
đăng trên Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Đại học Thái Nguyên, hai tác
giảNguyễn Quang Linh, Hà Trần Phươngđã đề cập đến những lưu ý về quản lý như
sau: Cần chuẩn bị những cơ sở pháp lý cũng như khuyến khích các hoạt động
STEM ở trường phổ thông; Tăng cường tập huấn, hướng dẫn giáo viên cụ thể hơn
về giáo dục STEM để giáo viên dễ dàng triển khai trong thực tiễn; Cần nghiên cứu
thay đổi hình thức kiểm tra đánh giá cho phù hợp và khuyến khích được giáo dục
STEM; Cần tăng cường cơ sở vật chất của các nhà trường, các bộ thí nghiệm, các
bộ KIT về giáo dục STEM, các phòng học STEM. Như vậy hai tác giả nhấn mạnh
đến việc chuẩn bị cơ sở pháp lý, nguồn nhân lực và cơ sở vật chất cho giáo dục
STEM/STEAM [31]
Các tác giả Tăng Minh Dũng, Nguyễn Thị Nga, Lê Thái Bảo Thiên Trung
trong bài viết “Thiết kế hoạt động STEM sự cần thiết phải hợp tác giữa giáo viên
các bộ môn” lại đưa ra một hướng nghiên cứu khác trong việc ứng dụng giáo dục
10


STEM vào thực tiễn. Các tác giả tập trung phân tích tầm quan trọng của cơng tác
quản lý sự hợp tác giữa các giáo viên bộ môn trong việc triển khai giáo dục
STEM/STEAM. Các tác giả đã nhấn mạnh: “Để đáp ứng yêu cầu giáo dục theo
định hướng STEM được đề cập trong chương trình giáo dục phổthơngtổng thể cần
thiết phải xây dựng các chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên về

giáo dục STEM, xây dựng văn hóa làm việc theo nhóm của các giáo viên bộ
mơn ở các trường phổ thông”[9]
Bài viết “Quản lý dạy học tại trường trung học phổ thông theo định hướng
giáo dục STEM” của tác giả Hà Thị Kim Sa đã chỉ ra thực trạng hoạt động dạy học
STEM tại các trường trung học phổ thơng. Thơng qua việc phân tích thực trạng, tác
giả đã đề xuấtmột số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
STEAM. Các biện pháp này tập trung vào việc cao nhận thức về tầm quan trọng của
cơng tác bồi dưỡng giáo viên nói chung và bồi dưỡng nâng cao nhận thức về giáo
dục STEM nói riêng. Bên cạnh đó, cần tập trung đổi mới hoạt động dạy học; phát
triển kỹ năng thực hiện phương pháp dạy học hiện đại, kỹ năng kiểm tra, đánh giá
học sinh theo hướng đổi mới và kỹ năng sử dụng, bảo quản thiết bị dạy học; kỹ
năng xây dựng và thực hiện các chủ đề STEM. Tác giả cũng khẳng định yếu tố then
chốt để quản lý thành công hoạt động dạy học STEAM tại trường phổ thơng chính
là sự đột phá trong tư duy quản lý của người hiệu trưởng. [39]
Các tác giả Tăng Thị Thùy, Đoàn Phương Anh, Hà Thị Thu Trà, Phùng
Thanh Thủy tron bài viết “Xây dựng công cụ đánh giá năng lực STEAM của học
sinh trung học phổ thông” sau khi nghiên cứu và thử nghiệm các công cụ đánh giá
năng lực STEAM đã đề đưa ra đề xuất đối với công tác quản lý đó là: “Cần khuyến
khích sử dụng các mơ hình đánh giá linh hoạt, phù hợp trong quá trình dạy học;
Mở các lớp tập huấn về năng lực STEAM để nâng cao chuyên môn của đội ngũ
giáo viên” [41]
Trong bài viết “Nghiên cứu về định hướng giáo dục STEM trong nhà
trường phổ thông” hai tác giả Ngô Quang Hùng và Nguyễn Quốc Khánh đã
phân tích một số lưu ý đối với nhà quản lý trong việc tổ chức hoạt động giáo
dục STEM đó là cần dựa trên các chính sách và chương trình giáo dục, cần đào
11


tạo nguồn giáo viên và huy động hỗ trợ từ các tổ chức có trách nhiệm. Ngồi ra
các tác giả cũng nhấn mạnh đến việc quản lý sự hợp tác của các giáo viên trong

việc thiết kế hoạt động STEM. Ngoài ra, hai tác giả cũng lưu ý nhà quản lý cần
thiết lập thời gian phù hợp để giáo viên có thể tổ chức các hoạt động giáo dục
STEM. [24]
Hai tác giả Phạm Ngọc Đức, Phạm Thúy Hà trong bài viết “Quản lý hoạt
động dạy học môn Tin học và Cơng nghệ Tiểu học theo định hướng STEM trong
chương trình giáo dục phổ thơng mới” đã phân tích nội dung quản lý hoạt động dạy
học môn Tin học và Công nghệ theo định hướng STEM, cơ sở thực tiễn của quản lý
hoạt động dạy học môn Tin học và Công nghệ tiểu học theo định hướng STEM. Từ
đó, các tác giả đã chỉ ra: “Để triển khai hoạt động dạy học môn Tin học và Công
nghệ tiểu học theo định hướng STEM trong thời gian tới, quản lý hoạt động dạy học
của Hiệu trưởng tiểu học cần đặc biệt chú trọng tới bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để
có sự thống nhất về cách hiểu, phương pháp tiếp cận, chuẩn bị nội dung liên môn,
thay đổi cách xây dựng bài học đáp ứng theo định hướng STEM, bồi dưỡng phương
pháp dạy học giải quyết vấn đề”. Các biện pháp quản lý cụ thể đã được hai tác giả
xây dựng: Tổ chức nâng cao nhận thức về giáo dục STEM và mục tiêu dạy học theo
định hướng STEM cho giáo viên và cán bộ quản lý trường tiểu học; Tổ chức bồi
dưỡng kỹ năng xây dựng các chủ đề STEM cho giáo viên; Tổ chức bồi dưỡng đội
ngũ giáo viên về sử dụng các phương pháp dạy học trong dạy học theo định hướng
STEM. Hai tác giả cũng nhấn mạnh: “Để thực hiện thành công hoạt động dạy học
theo định hướng STEM thì cần có sự bứt phá trong quản lý hoạt động dạy học, với
trọng tâm là tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên đổi mới phương pháp dạy học
cùng với thay đổi tư duy tiếp cận môn học từ nội dung sang phát triển phẩm chất và
năng lực và tiếp cận dạy học tích hợp liên mơn”[10]
Từ những phân tích trên đây có thể thấy hiện nay ở Việt Nam, các bài viết,
bài báo, tài liệu về giáo dục và quản lý giáo dục STEM/STEAM chủ yếu mang tính
chất thơng tin và bình luận chia sẻ. Có rất ít cơng trình nghiên cứu chun biệt về
quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM ở các trường tiểu học. Do đó,
đề tài “Quản lý hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM tại trường tiểu học
12

Quốc tế Anh Việt Hà Nội”được thực hiện có ý nghĩa cả trên phương diệnlý luận và
thực tiễn đối với trường Quốc tế Anh Việt Hà Nội nói riêng và các trường tiểu học
nói chung.
1.2. Những khái niệm cơng cụ
1.2.1. Quản lý
Hiện nay có nhiều khái niệm về quản lý được đưa ra bởi nhiều tác giả
khác nhau.
Nhà khoa học chính trị, nhà triết học Mỹ Mary Parker Folett (1868-1933)
cho rằng: “Quản lý là nghệ thuật đạt được mục đích thông qua nỗ lực của người
khác” [66] Theo quan điểm của bà, để đạt được các mục tiêu của tổ chức, nhà quản
lý cần phải biết cách sắp xếp, giao việc cho mọi thành viên trong tổ chức.
Khái niệm quản lý của hai tác giả James Stoner và Stephen Robbins đã chỉ ra
rằng để thực hiện quản lý tổ chức, các nhà quản lý cần tuân theo một tiến trình cơ
bản đó chính là thực hiện các chức năng quản lý gồm hoạch định, tổ chức, lãnh đạo
và kiểm soát. Các tác giả nhấn mạnh để đạt được mục đích đề ra không thể chỉ dựa
vào các nhà quản lý nhưng cần sức mạnh và sự nỗ lực của tất cả các thành viên
trong tổ chức đó. [59]
Tác giả Đặng Quốc Bảo trong cuốn “Khoa học tổ chức và quản lý” đã trình
bày quan niệm quản lý trong đó cũng đề cập đến q trình gồm 4 bước đó là lập kế
hoạch, tổ chức, hướng dẫn và kiểm tra. Theo tác giả, nhà quản lý cần huy động và
sử dụng một cách hiệu quả các nguồn lực của tổ chức đó nhằm đạt được mục tiêu đã
đề ra.[1]
Tuy nhìn nhận khái niệm quản lý từ nhiều góc độ, nhưng các tác giả trên đều
thống nhất về cốt lõi của khái niệm “Quản lý”, đó là trả lời câu hỏi: Ai quản lý?
(Chủ thể quản lý); Quản lý ai? Quản lý cái gì? (Đối tượng quản lý); Quản lý như thế
nào? (Phương thức quản lý); Quản lý bằng cái gì? (Cơng cụ quản lý); Quản lý để
làm gì? (Mục đích quản lý).
Hoạt động "Quản lý" được sử dụng trong luận văn này được hiểu là hoạt
động có ý thức, có kế hoạchcủa chủ thể quản lý nhằm định hướng, tổ chức, khai

thác và sử dụng hợp lý các nguồn lực để đạt được các mục tiêu của tổ chức.
13


1.2.2. Hoạt động giáo dục ở trường Tiểu học
Giáo dục là một hiện tượng xã hội, trong đó vốn kinh nghiệm đã được tích
lũy từ nhóm xã hội này được truyền đạt cho một nhóm xã hội khác. Hoạt động này
diễn ra liên tục và thường xuyên giúp cho mọi người có nhận thức về các chuẩn
mực xã hội từ đó xây dựng và hồn thiện nhân cách phù hợp với xã hội. [23]
Hoạt động giáo dục theo nghĩa rộng là một q trình lâu dài và hồn chỉnh
nhằm hình thành phát triển nhân cách con người. Đây là quá trình tác động có mục
đích, có tổ chức, có kế hoạch, có phương pháp của các nhà giáo dục tới người được
giáo dục trong các cơ quan giáo dục chuyên biệt. [23]
Hoạt động giáo dục theo nghĩa rộng bao gồm hai hoạt động thành phần là
hoạt động giáo dục theo nghĩa hẹp và hoạt động dạy học.
Hoạt động giáo dục theo nghĩa hẹp là quá trình tác động nhằm hình thành
niềm tin, lý tưởng, động cơ, tình cảm, thái độ cho học sinh. Hoạt động giáo dục
giúp các em xây dựng hành vi, cách ứng xử đúng đắn, phù hợp với các chuẩn mực
xã hội. Như vậy, giáo dục theo nghĩa hẹp góp phần hình thành nét tính cách, phẩm
chất đạo đức cho học sinh. [23] [35]
Hoạt động dạy học là một bộ phận của quá trình tổng thể giáo dục nhân cách
tồn vẹn. Dạy học là q trình tác động qua lại giữa người dạy và người học nhằm
truyền thụ và lĩnh hội các tri thức khoa học cũng như hệ thống kĩ năng và kĩ xảo cần
thiết. Hoạt động dạy học giúp hình thành thế giới quan, phát triển năng lực sáng tạo
từ đó xây dựng các phẩm chất của nhân cách người học. [35]
Từ các khái niệm đã trình bày ở trên, có thể hiểu hoạt động giáo dục ở
trường Tiểu học là quá trình xã hội tồn vẹn giúp hình thành và phát triển năng lực
và phẩm chất cho học sinh, được tổ chức một cách có mục đích vàcó kế hoạch,
thơng qua các hoạt động và quan hệ giữa nhà giáo dục và người được giáo dục.
1.2.3. Hoạt động giáo dục theo định hướng STEAM ở trường Tiểu học

STEAM là khái niệm được viết tắt bởi Science – Khoa học, Technology –
Công Nghệ, Engineering – Kĩ thuật, Arts – Nghệ thuật và Mathematics – Toán học
có nguồn gốc từ STEM.

14