sáng kiến kinh nghiệm trò chơi toán học lớp 1 cấp huyện

MỘT SỐ TRÒ CHƠI GIÚP HỌC SINH LỚP MỘT HỌC TỐT MƠN TỐN
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Năm học 2020 – 2021 là năm học đầu tiên áp dụng Chương trình giáo dục
phổ thơng 2018 (GDPT 2018). Sách giáo khoa được xem như một ngữ liệu, nhằm
giúp học sinh đạt chuẩn trong chương trình quy định phát huy phẩm chất, năng lực
cho học sinh theo định hướng của Chương trình GDPT 2018, cũng theo lẽ đó sách
giáo khoa khơng cịn là pháp lệnh như trước đây.
Đối với học sinh tiểu học, trò chơi trong dạy học cũng là một nhu cầu khơng
thể thiếu được. Vì vậy, việc sử dụng các trò chơi học tập trong giờ học Tốn là hết
sức cần thiết và có ích. Trị chơi học tập là hoạt động được tổ chức có tính chất vui
chơi, giải trí nhưng có nội dung gắn với bài học hoặc hoạt động học tập của học
sinh. Trị chơi học tập có tác dụng giúp học sinh: thay đổi động hình, chống mệt
mỏi, tăng cường khả năng thực hành, vận dụng các kiến thức đã học, phát triển
hứng thú, tập thói quen tập trung, tính độc lập, ham hiểu biết và khả năng suy luận.
Khi chơi, trẻ tưởng tượng, suy ngẫm, thử nghiệm, lập luận để đạt kết quả mà lại
khơng nghĩ mình đang học. Sự “khơ khan” của giờ học Tốn do đó sẽ được giảm
nhẹ, quá trình học tập diễn ra một cách tự nhiên, hấp dẫn hơn. “Học mà chơi, chơi
mà học” là một hình thức học tập ngày càng được đơng đảo các thầy cô giáo quan
tâm. Việc tổ chức các tiết học sao cho nhẹ nhàng, thoải mái mà vẫn đảm bảo được
chất lượng dạy và học là rất quan trọng. Đặc biệt là đối với các em nhỏ trong giờ
học Toán. Với các em học ra học, chơi ra chơi nhưng khơng có nghĩa là khơng thể
chơi trong giờ học.
Hơn nữa đối với học sinh lớp 1, bước vào trường tiểu học, được làm quen
với nhiều kiến thức mới - những kiến thức cơ bản ban đầu của chương trình học
phổ thơng. Với mơn Tốn lớp Một, cộng, trừ các số tự nhiên từ 1 đến 100 là những
viên gạch nền móng đầu tiên lâu dài của học sinh. Làm thế nào để các em nắm
chắc chắn, chương trình làm nền tảng sau này để em tiếp thu nhanh cộng, trừ các
số lớn hơn: số cộng 3, 4, 5…chữ số. Đối với lớp 1, mục tiêu dạy học Tốn là hình
thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu; năng lực chung và năng lực toán học ở
mức độ phù hợp với HS lớp 1.

Bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp dạy lớp Một. Tơi nhận thức được điều
đó qua thực tế dạy học. Tôi luôn băn khoăn làm thế nào để tổ chức cho HS củng
cố, hệ thống bảng cộng, trừ các số có hiệu quả?
Từ những suy nghĩ trên, tơi đã mày mị và đưa ra áp dụng “Tổ chức trị chơi
học tập trong dạy học mơn Toán lớp 1”.
PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
1


Chuyển từ bậc học Mầm non sang bậc học Tiểu học, HS các lớp đầu cấp tiểu
học vẫn có nhu cầu vui chơi rất lớn mặc dù học tập đã trở thành hoạt động chủ đạo.
Tâm lí của trẻ lứa tuổi tiểu học ln thích cái mới, cái lạ, cái hấp dẫn có nhiều màu
sắc sặc sỡ. Chính vì vậy, yêu cầu GV phải xây dựng trò chơi thật hấp dẫn có nhiều
hình thức phù hợp với lứa tuổi, trình độ cho các em và quan trọng hơn cả là cần có
những phương pháp tổ chức trị chơi hợp lí, mang lại hiệu quả tích cực. Việc tổ
chức học tập có yếu tố vui chơi hợp lí là rất cần thiết để giúp trẻ thực hiện nhiệm
vụ học tập một cách nhẹ nhàng, thoải mái, đầy hứng thú. Những hiểu biết về đặc
điểm tâm lý lứa tuổi, về hoạt động học của các em là cơ sở khoa học để giáo viên
thực hiện tốt việc này.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Môn tốn – mơn học từ xưa đến nay được xem là khơ khan hóc búa, mang
tính trừu tượng cao. Vì vậy, việc lĩnh hội tri thức toán học là rất khó khăn đối với
học sinh lớp một. Điều này cũng dễ hiểu vì: để lĩnh hội được tri thức tốn học thì
học sinh cần phải biết so sánh, phân tích, tổng hợp, trừu tượng hoá và khái quát
hoá mà chức năng trừu tượng hoá và khái quát hoá ở trẻ cịn chưa phát triển đầy
đủ.
Thêm vào đó là lượng kiến thức mơn tốn đưa vào chương trình ngày càng nhiều
đã dẫn tới sự quá tải, làm cho học sinh phải tiếp thu tri thức rất vất vả, các em luôn
cảm thấy sợ, cảm thấy khơng khí căng thẳng, nặng nề mỗi khi bắt đầu giờ học…

Vậy nên trò chơi học tập trong tốn học là một trong những hình thức tốt để giúp
cho việc lĩnh hội nội dung kiến thức mơn tốn ở trường một cách tích cực, tự giác,
tránh gò ép, áp đặt đặc biệt là với các em HS lớp 1. Từ đó giúp cho học sinh nhớ
lâu, hiểu kĩ và vận dụng linh hoạt trong đời sống cũng như trong học tập.
III. THỰC TRẠNG:
1. Thuận lợi và khó khăn:
*Thuận lợi
Trong năm học 2021 – 2022, tơi được phân công chủ nhiệm lớp 1A với tổng
số là 42 em. Các em ngoan ngỗn, đồn kết u thương nhau, biết vâng lời giáo
viên. Đồ dùng học tập, sách, vở được bố mẹ mua đầy đủ.
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, Trường TH …. của chúng tôi đã
được trang bị khá tốt về cơ sở, vật chất trang thiết bị dạy học. Các phòng học lớp 1
đa số được lắp đặt ti vi đáp ứng nhu cầu giảng dạy của giáo viên và sự tín nhiệm
2


của phụ huynh học sinh. BGH , chuyên môn hướng dẫn tổ khối xây dựng kế
hoạch bài học phù hợp với điều kiện vừa học tập vừa phòng chống dịch COVID19.
Một số phụ huynh có quan tâm đến việc học tập của con em, các em có đầy
đủ về đồ dùng học tập, phụ huynh cũng thường xuyên liên hệ với GVCN để nắm
bắt tình hình học tập của con em mình.
* Khó khăn
- Đa số gia đình các em học sinh có bố mẹ làm cơng việc sản xuất nông
nghiệp và công nhân tại các khu công nghiệp ngoại tỉnh (Bắc Ninh, Hải Phòng…)
nhiều học sinh sống chủ yếu với ông bà nên được nuông chiều. Nhiều em gia đình
bố mẹ mắc kẹt nơi xa vì tình hình dịch không ở cạnh con do vậy không kèm cặp
được con học tập thêm khi ở nhà, nhiều em lại tâm lý vì xa bố mẹ do vậy các em bị
tác động về tâm lý nhiều khiến những lúc học không tập trung.
- Lớp tôi chủ yếu là con em dân tộc thiểu số, tổng số 42 em, thì trong đó có
29 em dân tộc chiếm 72,5%, hơn một nửa em sống với ông bà, cụ thể 25 em chiếm

62,5%. Một số ông bà tuổi tác đã cao, lại học theo chương trình mới nên có phần
hạn chế trong việc kèm cặp các cháu học ở nhà cũng như giáo dục các em thói
quen sống hàng ngày.
-

HS với trình độ nhận thức khác nhau nên việc tiếp thu kiến thức không đồng

đều, tôi rất vất vả khi truyền đạt kiến thức theo chương trình mới cho các em.
+ Do tình hình dịch COVID-19, chương trình kế hoạch dạy học mơn Tốn
thời lượng các tiết trong tuần tăng nên khó khăn trong việc tiếp nhận, ghi nhớ kiến
thức của HS.
III. NGUYÊN NHÂN
1. Về phía giáo viên:
Với Chương trình hiện hành bây giờ, thực hiện sách GDPT 2018 đặc biệt là
làm thế nào để dạy học theo hướng phát huy phẩm chất, năng lực cho học sinh
theo định hướng của Chương trình GDPT 2018. Tuy vậy, giáo viên chưa mạnh dạn
trong việc thay đổi ngữ liệu, hay sử dụng các tài liệu bổ trợ để tiết học thực sự
được triển khai theo hướng mở và sáng tạo; mang lại hiệu quả học tập cho học
sinh. Nói cách khác, việc bóc tách ngữ liệu trong chuỗi hệ thống kiến thức của sách
giáo khoa đã được Bộ giáo dục và đào tạo thẩm định hay việc lựa chọn nội dung
thay thế để giảng dạy và học tập ở lớp 1 gặp nhiều khó khăn. Chương trình giáo
dục phổ thơng 2018 nói chung và mơn Tốn nói riêng, sẽ giúp học sinh hình thành,
phát triển các phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và những năng lực đặc thù của
môn học.
3


Bên cạnh đó Giáo viên cịn nhiều bỡ ngỡ trong việc thiết kế một kế hoạch
dạy học phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh để nâng cao chất lượng
dạy học tốn.

Ngồi ra thời gian dành cho một tiết học Toán từ 35 đến 40 phút, đa số giáo
viên cịn dạy theo trình tự các bài tập, chưa lồng ghép được trị chơi vào các bài tập
tốn, thời gian dành để củng cố kiến thức, bài cũ cho mỗi tiết dạy không nhiều từ 3
đến 5 phút nên giáo viên chưa biết cách tổ chức như thế nào để thay đổi hình thức
hoạt động giúp học sinh vừa ôn tập củng cố, vừa giảm bớt căng thẳng sau một thời
gian học tập căng thẳng.
2. Về phía học sinh:
Có nhiều em chưa biết chữ và các con số, chưa biết cầm viết và chưa quen với
nền nếp học tập ở tiểu học.
Từ mầm non chuyển sang lớp 1 là các em chuyển từ mơi trường quen được
chăm sóc sang mơi trường với hoạt động học là chính, các em bỡ ngỡ ,mất tập
trung, thậm chí sợ hãi nếu bị ép buộc phải ngồi học quá lâu. Một số em cịn nhút
nhát, chưa tự tin khi nói, khi trao đổi với cô giáo hay tương tác với bạn, một số em
còn ham chơi, thiếu tập trung và chưa chủ động trong học tập.
16.67%

Trình độ học sinh chưa đồng đều, học sinh thường uể oải, ít tập trung chú ý
vào bài học vì đặc điểm của học sinh lớp 1 là “Dễ nhớ, mau quên, chóng chán”.
Thêm vào nữa dịch bệnh diễn biến phức tạp, học sinh phải học qua trực tuyến
38.10%
nên ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng học tập mơn
tốn.
Hồn thành tốt

Vì vậy, chất lượng học tập Tốn nhìn chung Hồn
chưa thành
cao. Qua cơng tác nhận xét,
Chưa
hồn
thànhkết quả học tập của

đánh giá thường xuyên ở thời gian giữa kỳ I, tôi thu
thập
được

học sinh. Xin minh họa bảng số liệu thống kê Đánh giá kết quả giáo dục mơn Tốn
của học sinh lớp tôi đầu năm học 2021 – 2022 như sau :
BẢNG
TỔNG HỢP KẾT QUẢ CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
45.24%
GIỮA KỲ I –
NĂM HỌC 2021 -2022
Từ kết quả trên cho thấy: số học sinh chưa hồn thành vẫn cịn nhiều. Thực
tế số học sinh đó cịn rụt rè, nhút nhát chưa mạnh dạn, tích cực trong giờ học. Vì
thế, bản thân tơi quyết tâm nghiên cứu, áp dụng các trị chơi học tập vào giảng dạy
nhằm giúp học sinh hứng thú trong học tập, chống mệt mỏi, tăng cường khả năng
thực hành, bước đầu biết vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn.
4


3. Phụ huynh học sinh
Bước vào năm học 2021- 2022 là năm thứ hai học theo chương trình GDPT
2018. Tuy vậy Cha mẹ học sinh vẫn chưa nhận thức đầy đủ và đúng đắn về chủ
trương, mục tiêu của Chương trình GDPT 2018. Phần lớn khơng biết cách hướng
dẫn con học; căng thẳng trong quá trình cùng học với con; một số cha mẹ còn quá
nhiều kỳ vọng nên càng cố gắng trang bị cho các em thật nhiều kiến thức: Cho học
sinh biết đọc, biết viết và đếm số trước khi vào lớp 1, khiến các em chủ quan và
nhàm chán trong học tập.
IV.GIẢI PHÁP
Giải pháp 1: Thực hiện tốt việc phối hợp với phụ huynh để việc học ở nhà của
các em có hiệu quả.

Đầu tiên tơi phải nhận thức đúng đắn về đổi mới giáo dục, nắm chắc mục tiêu
chương trình, quan điểm biên soạn, xác định rõ cần phát triển phẩm chất, năng lực
gì cho học sinh qua từng bài học hoặc hoạt động học tập. Từ đó tơi có kế hoạch để
trao đổi và phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục học sinh. Yêu cầu phụ
huynh phải dành thời gian mỗi ngày ( nhất là học sinh lớp 1 là rất cần thiết) để
cùng học, cùng chơi với con lúc ở nhà thông qua một số hình thức đọc số, tính
nhẩm… tạo được niềm vui và ham thích học tập cho các em. Tôi cũng tạo lập Zalo
để trao đổi thông tin giữa giáo viên và phụ huynh học sinh, giữa phụ huynh của các
em học sinh với nhau. Qua nhóm tơi u cầu phụ huynh gửi những clip hoạt động
học, đọc, viết cùng con lên nhóm để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm các cách mà họ
đã sử dụng để các phụ huynh khác tham khảo. Tôi cũng chia sẻ những bạn ln
hồn thành tốt lên nhóm để phụ huynh theo dõi từ đó mà biết cách để giúp đỡ con
em mình tiến bộ hơn.

5


N
hững bạn được khen trong tiết toán

6


Tháng 9
Họ và tên

Lê
Dũng

Hài

lịng

Tháng 10

Chưa Hài
hài
lịng
lịng

Tháng 11

Chưa Hài
hài
lịng
lịng

Chưa
hài
lịng

Tháng 12
Hài
lịng

Chưa
hài
lịng

Lê

Tơi thiết kế mẫu phiếu để cha mẹ học sinh ghi chép theo dõi việc học tại nhà của
trẻ và tiến bộ theo định kỳ.
Ngồi ra tơi tranh thủ trao đổi với cha mẹ học sinh của những em đang còn
hạn chế về học mơn tốn, hướng dẫn phụ huynh bày các em ở nhà sau giờ ra về
của mỗi buổi học.
Giải pháp 2: Tăng cường hứng thú cho học sinh trong buổi học trực
tuyến.
Tình hình dịch diễn biến nghiêm trọng cả nước gồng mình chống dịch do
vậy trường tơi cũng phải nghỉ học trên lớp một thời gian khá dài. Để hỗ trợ các em
tiếp tục học tập đúng tiến độ nhà trường đã tổ chức dạy học trực tuyến online.
Trong qng thời gian đó tơi đã nghiên cứu tìm tịi những biện pháp tốt nhất để
thiết kế những buổi lên lớp trực tuyến cùng với các em đạt hiệu quả học tập cao.
Tôi đã lựa chọn ứng dụng ZOOM và giảng dạy trực tuyến đối với học sinh
lớp tôi. Tôi thơng báo đến tồn thể phụ huynh, hướng dẫn tải ứng dụng và truy cập
vào lớp học do tôi tạo để các em tham gia học tập qua điện thoại thơng minh hoặc
máy tính.
Trước khi buổi học diễn ra, tơi sẽ vào phòng Zoom sớm hơn tầm 10 phút để
duyệt cho các em vào sớm. Khi học sinh nghe âm thanh sẽ thấy thú vị, mới mẻ và
gây chú ý hơn. Tôi mở các bản nhạc, bài hát để to khơng khí vui tươi khi chuẩn bị
buổi học. Có số ít buổi thì tơi gửi lên zoom 1 bức tranh giấu đồ vật, giấu chữ yêu
cầu học sinh trong lúc chờ sẽ tìm chữ, tìm đồ vật lẫn trong tranh. Việc này giúp to
tâm thế vui tươi và hứng thú, thích vào học đúng giờ.

7


lớp tôi học trực tuyến qua ứng dụng zoom
Ở lớp các em được tham gia trực tiếp trò chơi, tuy nhiên khi học trực tuyến thì các
em tham gia trị chơi bằng thao tác, kéo thả, ấn chọn ngay trên màn hình nên rất
thích. Ví dụ như:

Quizizz: Đây là trị chơi trên web, học sinh khơng phải cài đặt gì chỉ cần ấn vào
link điền tên mình là chơi được. Có nhiều hình ảnh và dạng câu hỏi. Học sinh
thao tác trực tiếp lên màn hình. Đặc biệt, việc soạn 1 trị chơi trên quizizz rất
nhanh. Trong Quizizz có sẵn kho câu hỏi, bài tập tương tác mà giáo viên cả
nước đã làm. Tơi gõ tên nội dung mình muốn rồi nhấn tìm kiếm sẽ hiển ra
nhiều lựa chọn. Tơi thấy câu nào hợp với nội dung mình cần thì ấn nút “add” sẽ
tự động đưa câu đó vào bài tôi thiết kế. Cứ nhặt như vậy chỉ vài phút là có một
trị chơi rất hay, nhiều hình ảnh và thú vị. Khi chơi lại có nhạc, có thứ tự bảng
điểm nên học sinh rất thích, rất thi đua. Khi thi xong, tôi chụp ảnh 3 bạn đứng
nhất để nêu tên, tặng sao và đưa ảnh lên nhóm zalo lớp ngay.
8


giao diện khi học sinh ấn vào link tôi gửi, hs ấn bắt đầu là chơi
khi ấn vào học sinh sẽ chọn câu trả lời cho các câu hỏi

Ngoài ra còn một số ứng dụng trò chơi khác như: lasskick, blocket chơi tương tự
như quizizz.
Giải pháp 3: Thực hiện một số trị chơi trong dạy học mơn Tốn lớp 1
Khi tổ chức trò chơi thời gian tiến hành thường từ 2 đến 5 phút và thực hiện
theo các bước sau:
+ Nêu tên trò chơi.
9


+ Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ luật
chơi.
+ Chơi thử.
+ Chơi thật.
+ Nhận xét kết quả chơi, thái độ người tham dự.

+ Thưởng, phạt: Phân minh, đúng luật chơi.
Giáo viên phải làm cho học sinh chấp nhận thoải mái và tự giác làm trị chơi
thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Nếu học sinh bị phạt thì giáo viên
chỉ phạt bằng những hình thức đơn giản như hát, nhảy lị cị… Sau đây là một số
trị chơi mà tơi đã thực hiện tại lớp 1A trong quá trình giảng dạy mơn Tốn.
Ví dụ 1: Trị chơi: Ai nhanh – ai thắng?
+ Mục đích: Giúp HS viết đúng và nhanh các phép tính có kết quả đúng theo
u cầu;
Rèn tính đồn với kết đồng đội trong nhóm.
+ Luật chơi: u cầu HS viết phép tính đúng với kết quả theo yêu cầu
Trong bài 3 trang 81 của bài 13: bảng cộng, bảng trừ trong phạm vi 10.

Tôi vẽ 2 bông hoa trên bảng, các cánh hoa ghi 1 chữ số (VD: số 5,10) là kết
quả của các phép tính cần tìm. Gọi hai nhóm HS,1 nhóm gồm 6 HS lên chơi.
10


Khi giáo viên hơ: Bắt đầu thì các em tiếp sức nhau và ghi phép tính vào mỗi
cánh hoa có kết quả đúng theo yêu cầu. Thời gian 1 phút, nhóm nào xong trước
nhóm đó dành đội thắng cuộc.
Mỗi phép tính tơi đọc lên, học sinh nêu kết quả, tơi quan sát kiểm tra và kết
luận kết quả đúng. Cứ lần lượt đến hết 6 phép tính giáo viên sẽ nhận xét chung và
phạt những bạn chưa hoàn thành đúng bài (nhảy lị cị… 1 vịng trước lớp).
. Ví dụ 1: Trị chơi: làm tính tiếp sức
Rèn kĩ năng làm tính cộng, trừ trong phạm vi 10.
Trong bài tập 2 của bài 18 trang 106. Tôi tổ chức chơi như sau:

Tơi chuẩn bị sẵn ba hình như sau:
5

+3

-4

+6

cách chơi
Tơi chọn ba đội chơi, mỗi đội 3 bạn. Khi giáo viên ra hiệu lệnh bắt đầu chơi
thì bạn đầu tiên của mỗi đội lên điền kết quả phép tính đầu tiên vào hình tam giác
rồi nhanh chóng trao lại bút viết cho bạn thứ hai, như vậy, bạn thứ ba lên điền kết
quả phép tính cuối cùng vào ngơi sao.
Đội nào làm đúng và nhanh hơn sẽ thắng cuộc.
Ví dụ 3:
Bài17: Ôn tập các số trong phạm vi 10 (SGK, trang 103)
Tơi áp dụng trị chơi: “Xếp đúng thứ tự” (ở bài 2 trang 103)

11


Mục đích: Củng cố về so sánh thứ tự các số trong phạm vi 10.
*Chuẩn bị:
Tôi chuẩn bị cho học sinh một số tấm bìa và dặn phụ huynh chuẩn bị cho
các em trước đó. Mỗi em có đủ 4 tấm bìa, trên đó có ghi các số: 6 ; 8 ; 5; 7 (dạng
quân bài).
+ Ví dụ:
6
8
5
7

*Cách chơi: Chơi theo cá nhân.
Mỗi học sinh để sẵn các tấm bìa trên bàn. Giáo viên ra hiệu lệnh Hãy sắp
xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn (hoặc từ lớn đến bé)”. Các bạn xếp
lại quân bài theo hiệu lệnh của giáo viên. Ai làm xong trước và đúng sẽ
thắng cuộc.
5

6

7

8

Trị chơi này, tơi huy động lớp trưởng, lớp phó luân phiên tham gia làm
trọng tài để kiểm tra các bạn ở 3 dãy lớp. Khi nghe lệnh hô của tơi, các em nhanh
chóng xếp các số theo u cầu của tôi (Từ bé đến lớn và ngược lại) trong cùng một
thời gian nhất định. Học sinh nào chưa làm xong và xếp không đúng sẽ bị loại. ….
Nhắc nhở các em sửa sai, nhận xét tuyên dương. Sau đó tơi tổng kết, sửa bài trên
bảng và cho học sinh đọc lại kết quả đúng.
12


Học sinh thực hiện trị chơi sắp xếp
Ví dụ 4 “ĐỐN HÌNH”
Mục đích: Rèn kĩ năng nhận diện đúng các hình đã học

13


Bài7: (SGK tập 1, trang 47)

Chuẩn bị: Tôi cắt các hình vng, hình trịn, tam giác….
Cách chơi
Chia lớp thành 7 nhóm 6 . Trong đó sẽ có 2,3 bạn bị bịt mắt, Người nhóm
trưởng sẽ yêu cầu các bạn bị bịt mắt lấy hình theo u cầu , các nhóm la,f việc
trong 3 phút, sau đó đến lượt tơi u cầu, đọc hình và các bạn sẽ lấy nhanh hình đó.

14


Học sinh thực hiện trị chơi đốn hình

Ví dụ 5: nhớ nhanh viết nhanh
Bài24: Luyện tập chung (SGK, trang 24 tập hai)

15


Mục đích
Rèn luyện khả năng tập sử dụng các chữ số và kí hiệu tốn học để ghi chép,
trình bày các mệnh đề toán học được phát biểu bằng lời.
Chuẩn bị

Một số tờ phiếu trong đó có ghi các câu Hãy viết số
liền sau số
sau:
a) Hãy viết các số: sáu mươi hai, ba
mươi chín, một trăm ...

99

Hãy viết số
gồm 5 chục
và 1 đơn vị

b) Hãy viết số gồm 5 chục và 1 đơn vị.
c) Hãy viết số liền sau của 99; hãy viết
số liền trước của 35 …
Cách chơi
Tôi chia lớp thành 3 đội, lần lượt mỗi đội cử một bạn lên chọn tờ phiếu rồi
đọc to cho các bạn cịn lại ghi vào bảng con (giấy nháp).
Đội nào có nhiều bạn ghi đúng và trình bày đẹp là đội thắng cuộc.

16


học sinh thực hiện trò chơi

17


Ví dụ 6: Trị chơi “NHANH MÀ ĐÚNG”
Bài tập 1 của bài luyện tập trang 66- tập 1 SGK.

Mục đích: Luyện tập các phép tính cộng và trừ trong phạm vi 10.
Chuẩn bị
Ngồi các phép tính trong sách tơi thiết kế thêm các phép tính có tổng bằng
10. Sau đó tôi treo trên bảng 2 bức tranh như sau:
+
8

3

2

+
+

7

+

1

+

0

100
0

9

+
+

6

+

5

+
+

4

Cách chơi
Hai nhóm cùng chơi, mỗi nhóm 10 bạn. Đặt tên hai nhóm là Thỏ và Sóc.
Khi tơi ra hiệu lệnh bắt đầu thì bạn đầu tiên của mỗi nhóm lên điền số thích hợp
vào ơ trống trong khung xuất phát rồi nhanh chóng trao bút viết cho bạn thứ hai.

18


Cứ như thế, bạn cuối cùng lên điền số thích hợp vào ơ trống trong khung cuối
cùng.
Nhóm nào làm đúng và về đích trước thì nhóm đó thắng cuộc và được tun
dương.
Ví dụ 7: Trị chơi “BIN GO”
Mục đích
Rèn kĩ năng cộng, trừ nhẩm (không nhớ) trong phạm vi 100. Trong các tiết
tự luyện. Rèn tác phong nhanh nhẹn, sự hợp tác tinh ý trong công việc.
Chuẩn bị
Tôi kẻ bảng gồm 9 ơ vng như hình vẽ, chuẩn bị một số phép tính gồm cả
phép cộng và phép trừ. Các phép tính phải được giấu kín trước khi chơi, chẳng hạn
giáo viên sẽ viết sẵn ra những thẻ bài các phép tính:
45 + 4;

64 + 3;

92 + 3;

69 – 8;

56 – 5;

47 – 4;

26 – 6;

57 + 2

96 – 6;

Cách chơi
Chia lớp thành 3 đội, mỗi đội cử 5 bạn tham gia chơi. Giáo viên phát cho
một đội bút xanh gọi là “Quân xanh”, đội còn lại mang bút đỏ gọi là “Quân đỏ”.
Khi giáo viên rút một thẻ bài có ghi phép tính đọc to lên, hai đội nghe rõ và nhẩm
kết quả.
Đội nào hô kết quả đúng và trước thì được phép viết kết quả vào một ơ trong
bảng. Đội nào viết được các kết quả vào 3 ô mà thẳng hàng (hàng dọc, hàng ngang,
hàng chéo) thì đội đó thắng cuộc.

19


20


Biện pháp 4: Đánh giá và khen ngợi học sinh tích cực

Đặc biệt, trẻ lớp 1 mới làm quen với trường tiểu học, nắm bắt tâm lý lứa tuổi
các em thích khen và được khen. Vì vậy, từ đầu năm học, tôi thực hiện nghiêm túc
việc đánh giá học sinh thường xuyên bằng lời nói, các câu khen ngợi, hoặc tặng
các bơng hoa điểm tốt để động viên, khuyến khích các em. Tạo động lực cho các
em say mê yêu thích học tốn.

Bơng hoa điểm tốt các em được tơi tặng sẽ sưu tập ở góc học tập
Do đã được tìm hiểu về Chương trình giáo dục tổng thể 2018 và được tập
huấn về chương trình sách giáo khoa mới nên trong từng tiết học nói chung và tiết
Tốn nói riêng tôi đã chú ý nhận xét, động viên các em qua các năng lực cốt lõi và
phẩm chất cần đạt của mơn học.
Ngồi ra trong các tiết tự luyện tôi thường giao một số bài tập giúp các em
nhẩm nhanh, tính tốn nhanh, bạn nào xong tơi chấm điểm, những bạn nào được
điểm giỏi tôi tuyên dương trước lớp.
21


Phụ huynh gửi lên nhóm về sự tiến bộ của con

22


Bên cạnh đó tơi cũng thường xun trao đổi với phụ huynh học sinh để nắm
bắt tình hình học tập ở nhà của các em xem còn chỗ nào vướng mắc, khó khăn tơi
hướng dẫn thêm cho phụ huynh .
V. KẾT QUẢ

4.76%

Trong năm học 2021 - 2022, học sinh của lớp tơi được tham gia các trị chơi

Tốn học do tôi tổ chức bắt đầu ngay từ đầu năm. Qua trò chơi, học sinh thường
được vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung sự chú ý, trí thơng minh và sự
sáng tạo của mình. Và thơng qua trị chơi, giáo viên rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo,
42.86%
Hoàn thành tốt
thúc đẩy hoạt động trí tuệ cho học sinh. Nhờ sử dụng trị chơi mà q trình dạy
Hồn thành
học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn.Thơng
Chưa hồn thành
qua việc lĩnh hội kiến thức từng bài học, chất lượng mơn tốn của học sinh lớp tôi
ngày một khả quan hơn. Đến giữa học kì 2, kết quả kiểm tra của học sinh đã dành
52.38%
cho tơi sự hài lịng về sự nỗ lực của bản thân mình. Xin minh họa bảng thống kê
sau đây:
BẢNG THỐNG KÊ CHẤT LƯỢNG MƠN TỐN – LỚP 1A
THỜ
I ĐIỂM GIỮA HỌC KÌ 2, NĂM HỌC 2021-2022
Qua bảng khảo sát, tỉ lệ học sinh hoàn thành tốt 18 em chiếm 42,9 %, học sinh
hoàn thành đã được nâng lên 22 em chiếm 52,4%, chưa hồn thành giảm xuống
cịn 2 em chiếm 4,8%, hi vọng đến cuối năm học sẽ khơng cịn học sinh chưa hồn
thành.
PHẦN III: KẾT LUẬN
Qua thời gian giảng dạy lớp 1 tôi đã mạnh dạn đem những giải pháp thiết thực, cụ
thể vận dụng vào dạy học toán cho học sinh lớp 1, khi dạy giáo viên linh hoạt sáng tạo đã
đem những trò chơi, những hoạt động gây hứng thú cho học sinh lớp 1 để tiết học toán
đạt kết quả cao. Các giải pháp đem vào đảm bảo tính khoa học, hợp lý và hiệu quả của
các giải pháp khi áp dụng trò chơi vào dạy học Tốn lớp 1. Tơi đã vận dụng một cách
linh hoạt, sáng tạo sáng kiến vào nhiệm vụ hoạt động dạy học phù hợp với điều kiện,
hoàn cảnh và đối tượng học sinh tại cơ sở giáo dục ở địa phương nơi tôi đang công
tác. Đề tài không gây tốn kém về kinh tế bởi tôi không phải bỏ tiền ra mua bất cứ

một đồ dùng nào mà chỉ cần giành thời gian nhiều hơn cho việc nghiên cứu bài
dạy, cách tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh. Trị chơi làm thay đổi hình
thức học chỉ bằng hoạt động trí tuệ, giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là
các giờ học kiến thức mới. Trong q trình tổ chức dạy học mơn Tốn, bản thân tơi
rút ra được những kinh nghiệm sau:
23


- Để học sinh nắm bắt kiến thức tốt đòi hỏi người giáo viên cần phối kết
hợp tốt với phụ huynh học sinh trong quá trình học bài và làm bài ở nhà vì đây
cũng là khoảng thời gian học sinh lớp 1 tiếp cận, nắm bắt kiến thức một cách dễ
dàng vì thời gian học tái hiện kiến thức ở nhà rất nhiều nên vấn đề thật sự cần thiết.
- Năm nay do dịch bện kéo dài triền miên nên dạy học trực tuyến còn chiếm
phần nhiều thời gian do đó người giáo viên phải chủ động linh hoạt khi giảng dạy
trực tuyến, phải biết gợi mở, dạy sát đối tượng học sinh, trong khi dạy trực tuyến
giáo viên phải có phương pháp dạy học dí dỏm, sinh động, tuyên dương kịp thời để
khuyến khích các em tiếp thu kiến thức một cách thoải mái, nhẹ nhàng.
- Việc đưa hình thức trị chơi vào giờ học Tốn ở Tiểu học nói chung và giờ
học tốn lớp 1 nói riêng là rất cần thiết.
-Tổ chức trò chơi học tập tạo được khơng khí vui tươi “Học mà vui, vui để
học” để các em hứng thú tham gia.
-Trò chơi tổ chức phải được nhiều đối tượng học sinh tham gia, đạt được
mục tiêu kiến thức đề ra, có vậy mới giúp cho các em củng cố được kiến thức, tạo
hứng thú trong học tập.
*Những kiến nghị, đề xuất
- Chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị để phục vụ cho mỗi trò chơi. Phổ biến luật
chơi và cách tiến hành ngắn gọn, rõ ràng và tất cả học sinh phải nắm vững trước
khi tổ chức trò chơi. Quản lý theo dõi và nắm vững các hoạt động của từng cá nhân,
từng nhóm.
- Giáo viên dạy lớp 1 nên chịu khó và gần gũi, thân mật với học sinh để biết

được tâm lý, tính tình của từng em. Tuyệt đối khơng chê bai nhiều, làm cho học
sinh mặc cảm mà phải động viên, khuyến khích học sinh là chính.

- Nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học, từ đó lựa chọn thiết kế trò
chơi cho phù hợp.
- Tổ chức trò chơi sao cho mọi học sinh được chơi nhất là những em còn hay
rụt rè thiếu tự tin.
- Giáo viên cần khắc phục những khó khăn về cơ sở vật chất, sưu tầm các vật
liệu đơn giản để làm đồ dùng trong các trò chơi.
Qua thực tế giảng dạy ở lớp trong thời gian qua, bản thân tôi nhận thấy việc
đưa hình thức trị chơi vào giờ học tốn ở Tiểu học nói chung và giờ học tốn lớp 1
nói riêng là rất cần thiết. Bởi vì sử dụng trị chơi học tập khơng chỉ giúp học sinh
nắm được, củng cố được nội dung kiến thức toán một cách nhẹ nhàng, mà còn giúp
học sinh phát triển năng lực tư duy, phát triển trí tưởng tượng, khả năng diễn đạt
mạch lạc, nhất là tạo hứng thú, tạo niềm vui, lòng say mê học tập cho học sinh. Từ
24


đó rèn luyện đức tính chăm chỉ, tự tin, năng động sáng tạo góp phần rèn luyện cho
học sinh phẩm chất và phong cách làm việc của người lao động mới.
Đối với học sinh lớp Một, các em thực sự là những mầm cây cịn rất non
nớt, để có được một cây to, cây khoẻ, mỗi giáo viên dạy lớp Một ngồi việc uốn
nắn ,buộc tỉa phải biết chăm sóc để các em được phát triển một cách tồn diện.
Khơng có phương pháp dạy học nào là tối ưu hay vạn năng, chỉ có lịng nhiệt tình,
tinh thần trách nhiệm của người thầy với nghề nghiệp là mang lại kết quả cao trong
giảng dạy, là chiếc chìa khố vàng tri thức để mở ra cho các em cánh cửa khoa học
vì một ngày mai tươi sáng.
Trên đây là những giải pháp của tôi để giúp học sinh học tốt môn tốn . Tuy
nhiên kết quả tơi thể nghiệm có nhiều khó khăn. Khi áp dụng vào học sinh tiến bộ
rõ rệt. Cá nhân tơi đang cảm thấy có nhiều thiếu sót mong hội đồng khoa học xem

xét , bổ sung giúp tơi để sáng kiến của tơi ngày một hồn thiện hơn. Công tác giảng
dạy ngày một đạt kết quả cao.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Châu quang, ngày 10 tháng 4 năm 2022

25