Vận dụng chuẩn mực kế toán quốc tế để hoàn thiện báo cáo tài chính tại các công ty niêm yết việt nam nhằm nâng cao hữu ích của thông tin cho các nhà đầu tư

B® GIÁO DUC VÀ ÐÀO TAO
TRƯèNG ÐAI HOC KINH TE TP HO CHÍ MINH
e

e

CAO TH± CÚC

V¾N DUNG CHUAN MUC KE TỐN QUOC TE ÐE
HỒN THI½N BÁO CÁO TÀI CHÍNH TAI CÁC CƠNG
TY NIÊM YET VI½T NAM NHAM NÂNG CAO HUU
ÍCH CUA THƠNG TIN CHO CÁC NHÀ ÐAU TƯ

LU¾N VĂN THAC SĨ KINH TE

TP Ho Chí Minh – Năm 2013


B® GIÁO DUC VÀ ÐÀO TAO
TRƯèNG ÐAI HOC KINH TE TP HO CHÍ MINH
e

e

CAO TH± CÚC

V¾N DUNG CHUAN MUC KE TỐN QUOC TE ÐE
HỒN THI½N BÁO CÁO TÀI CHÍNH TAI CÁC CƠNG
TY NIÊM YET VI½T NAM NHAM NÂNG CAO HUU
ÍCH CUA THÔNG TIN CHO CÁC NHÀ ÐAU TƯ
Chuyên ngành: Ke tốn

Mã ngành: 60340301

LU¾N VĂN THAC SĨ KINH TE
NGƯèI HƯéNG DAN KHOA HOC: TS. NGUYEN TH± KIM CÚC

TP. Ho Chí Minh – Năm 2013


LèI CÃM ƠN.
Ðau tiên, tơi xin gúi lịi cám ơn chân thành và sâu sac nhat den TS. Nguyen Th% Kim
Cúc, ngưịi dã t¾n tình hưóng dan tơi trong suot thịi gian thnc hi¾n lu¾n văn. Xin cám ơn
tat cá Q Thay Cơ trưịng Ðai hoc Kinh te TP.HCM dã t¾n tình giáng day tơi trong thịi
gian qua.
Dù dã co gang tìm kiem tài li¾u, nghiên cúu và hoc hói, song lu¾n văn khơng tránh khói
nhung khiem khuyet. Kính mong nh¾n dưoc sn góp ý tù Q Thay Cơ.

Xin chân thành cám ơn.


LèI CAM ÐOAN
“V¾n dnng chuan mnc ke tốn quoc te de hồn thi¾n báo cáo tài chính tai các cơng
ty niêm yet Vi¾t Nam nham nâng cao tính huu ích cúa thơng tin cho các nhà dau
tư” là cơng trình nghiờn cỳu khoa hoc dđc lắp cỳa tụi. éõy l de tài lu¾n văn thac
sĩ kinh te, chuyên ngành ke tốn – kiem tốn. Tơi xin cam doan lu¾n văn này là
cơng trình nghiên cúu khoa hoc cúa riêng tơi. Các phân tích, so li¾u và ket q nêu
trong lu¾n văn là hồn tồn trung thnc và có nguon goc rõ ràng.

Tác giá lu¾n văn
Cao Th% Cúc

MUC LUC
Trang phn bìa.........................................................................................................................
Lịi cam doan .........................................................................................................................
Lịi cám ơn.............................................................................................................................
Mnc lnc ..................................................................................................................................
Danh mnc chu viet tat............................................................................................................
Danh mnc các báng................................................................................................................
Mé ÐAU.........................................................................................................................1
1, Lý do chon de tài................................................................................................................1
2, Mnc tiêu nghiên cúu...........................................................................................................2
3, Ðoi tưong và pham vi nghiên cúu.....................................................................................2
4, Phương pháp nghiên cúu....................................................................................................3
5, Ý nghĩa khoa hoc và thnc tien cúa de tài............................................................................3
6, Tóm tat các nghiên cúu.......................................................................................................4
7, Ket cau cúa lu¾n văn.........................................................................................................6
CHƯƠNG 1: TONG QUAN VE BÁO CÁO TÀI CHÍNH VÀ TÍNH HUU ÍCH CÚA
THÔNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH.......................................................................7
1.1 BÁN CHAT CÚA BCTC.................................................................................................7
1.1.1 Theo quan diem cúa Vi¾t Nam.....................................................................................7
1.1.2 Quan diem cúa H®i dong chuan mnc ke tốn quoc te.................................................8
1.2 CÁC ÐOI TƯeNG PHUC VU CÚA BÁO CÁO TÀI CHÍNH VÀ VAI TRỊ CÚA
BÁO CÁO TÀI CHÍNH ÐOI VéI NHÀÐAU TƯ……………………………………...9
1.2.1 Ðoi tưong phnc vn cúa BCTC…………………………………………………….9
1.2.2 Vai trị thơng tin trên BCTC doi vói các nhà dau tư………………………………10
1.2.2.1 Loi ích mang lai cho các nhà dau tư tù vi¾c sú dnng BCTC……………………10
1.2.2.2 Các chí tiêu tài chính thưịng dưoc sú dnng khi phân tích………………………11
1.3 CƠ Sé LÝ LU¾N VE TÍNH HUU ÍCH CÚA THƠNG TIN TRÊN BCTC 13
1.3.1 Tính huu ích cúa thơng tin BCTC theo quan diem cúa Vi¾t Nam…………………13
1.3.2 Tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC theo quan diem quoc te……………… .. …15

1.4 TONG QUAN SU KHC BIẵT VE QUY éNH LắP VÀ TRÌNH BÀY BCTC
CÚA VI½T NAM SO VéI QUOC TE VÀ Q TRÌNH H®I TU KE TỐN QUOC TE
..........................................................................................................................................18
1.4.1 Khác bi¾t ve quy d%nh liên quan den l¾p và trình bày BCTC................................ 18
1.4.2 trình h®i tn ke tốn Quoc te và kinh nghi¾m cho Vi¾t Nam..............................19
Ket lu¾n chương 1...............................................................................................................20
CHƯƠNG 2: THUC TRANG BÁO CÁO TÀI CHÍNH TAI CÁC CƠNG TY NIÊM
YET VI½T NAM................................................................................................................. 22
2.1 CƠ Sé PHÁP LÝ CHO VIẵC SOAN THO, TRèNH BY BCTC22
2.1.1 Luắt ke toỏn................................................................................................................22
2.1.2 Chuan mnc ke toỏn......................................................................................................23
2.1.3 Che dđ ke toỏn............................................................................................................25
2.1.4 Hắ thong BCTC cúa các cơng ty niêm yet Vi¾t Nam...............................................26
2.2 CƠNG TY NIÊM YET VÀ VAN ÐE CÔNG BO THÔNG TIN................................. 25
2.2.1 Công ty niêm yet.........................................................................................................25
2.2.2 Van de công bo thông tin d%nh kỳ ve Báo cáo tài chính cúa các cơng ty niêm yet .. 26
2.2.2.3 Quy d%nh ve che tài và xú lý vi pham công bo thông tin trên th% trưịng khốn ...
27
2.3 ÐÁNH GIÁ THUC TRANG BCTC DUA TRÊN SU KHÁC BI½T CÚA CMKT
VI½T NAM VÀ CMKT QUOC TE CÓ ÁNH HƯéNG ÐEN QUYET бNH CÚA NHÀ
ÐAU TƯ...............................................................................................................................28
2.3.1 Khn kho pháp lý ve ke tốn áp dnng cho các cơng ty niêm yet.............................29
2.3.2. So sánh sn khác bi¾t cúa m®t so khốn mnc trên BCTC cúa CTNY theo CMKT
Vi¾t Nam và CMKT Quoc te có ánh hưóng den quyet d%nh cúa nhà dau tư...................30
2.3.2.1 Ve tiêu de cúa cỏc bỏo cỏo.......................................................................................31
2.3.2.2 Phõn tớch sn khỏc biắt cỳa mđt so khốn mnc khi trình bày theo CMKT Vi¾t
Nam và CMKT Quoc te có ánh hưóng den quyet d%nh dau tư.........................................32
2.3.2.2.1 N®i dung m®t so khốn mnc trên báng cân doi ke toỏn......................................32

2.3.2.2.2 Nhung ton tai ve mắt nđi dung cúa Báo cáo ket quá hoat d®ng kinh doanh

37

2.3.2.2.3 Nhung ton tai ve mắt nđi dung cỳa Bỏo cỏo lu chuyen tien tắ......................40
2.3.2.2.4 Nhung ton tai ve mắt nđi dung cúa Thuyet minh BCTC..................................42


2.3.3 Minh hoa bang so li¾u ve sn sai l¾ch cỳa mđt so khoỏn mnc khi tham chieu theo
hắ thong CMKT Vi¾t Nam so vói h¾ thong CMKT quoc te, có ánh hưóng den quyet d
%nh cúa nhà dau tư.............................................................................................................43
2.3.4 Thnc trang công bo thông tin d%nh kỳ ve BCTC cúa các CTNY...........................50
2.4 Kháo sát dánh giá cúa các nhà dau tư ve thnc trang BCTC cũng như van de cơng bo
thơng tin tai các CTNY hi¾n nay........................................................................................54
Ket lu¾n chương 2...............................................................................................................65
CHƯƠNG 3: V¾N DUNG CHUAN MUC KE TỐN QUOC TE ÐE HỒN THI½N
BCTC TAI CTNY VI½T NAM NHAM NÂNG CAO TÍNH HUU ÍCH CÚA THƠNG
TIN CHO CÁC NHÀ ÐAU TƯ
........................................................................................................................................... 66
3.1 MUC TIÊU HỒN THI½N BÁO CÁO TÀI CHÍNH TAI CÁC CƠNG TY NIÊM
YET.......................................................................................................................................66
3.2 GIÁI PHÁP HỒN THI½N BÁO CÁO TÀI CHÍNH NHAM NÂNG CAO TÍNH
HUU ÍCH CHO CÁC NHÀ ÐAU TƯ................................................................................67
3.2.1 Bo sung các hưóng dan ve soan tháo và trình bày báo cáo tài chính hi¾n hành

67

3.2.2 Hồn thiắn tờn goi v nđi dung ke toỏn cỳa mđt so chí tiêu trên BCTC.................69
3.2.2.1 Báng cân doi ke tốn................................................................................................70
3.2.2.2 Báo cáo ket quá hoat d®ng kinh doanh...................................................................73

3.2.2.3 Báo cáo lưu chuyen tien t¾......................................................................................76
3.2.2.4 Thuyet minh báo cáo tài chính.................................................................................77
3.3 GIÁI PHÁP HO TRe KHÁC........................................................................................78
3.3.1 Giái pháp doi vói B® tài chính, Úy ban chúng khốn Nhà nưóc...............................78
3.3.2 Giái pháp doi vói bán thân các cơng ty niêm yet........................................................80
3.3.3 Giái pháp dành cho các nhà dau tư.............................................................................81
Ket lu¾n chương 3...............................................................................................................82
KET LUắN..........................................................................................................................83
TI LIẵU THAM KHO .................................................................................................... .
PHU LUC


DANH MUC CHU VIET TAT
BCTC

BCTC

CMKT

Chuan mnc ke toán

CÐKT

Cân doi ke tốn

CTNY

Cơng ty niêm yet

EPS

Lãi cơ bán trên co phieu

FASB

H®i dong Chuan mnc ke tốn tài chính My

IAS

Chuan mnc ke tốn quoc te

IASB

Uý ban Chuan mnc ke toán quoc te

IFRS

Chuan mnc BCTC quoc te

KQHÐKD

Ket quá hoat d®ng kinh doanh

LCTT

Lưu chuyen tien t¾

SGDCK

Só giao d%ch chúng khốn

UBCKNN

ban chúng khốn Nhà nưóc

VAS

Chuan mnc ke tốn Vi¾t Nam


DANH MUC BÃNG BIEU
Báng 2.1: Báng phân tích ve lãi cơ bán trên co phieu và chí so giá thu nh¾p theo VAS
và IAS – Cơng ty co phan sua Vi¾t Nam.
Báng 2.2: Báng phân tích chí tiêu ROE và ROA theo VAS và IAS – Công ty co phan
sua Viắt Nam
Bỏng 2.3: Túm tat bien dđng cỏc chớ tiờu khi phân tích theo VAS và IAS cúa các cơng
ty (GAS, DPM, PVD)
Báng 2.4: Phân tích ve doanh thu khi trình bày Báo cáo KQHÐKD theo CMKT Vi¾t
Nam - Cơng ty co phan FPT .
Báng 2.5: Phân tích ve doanh thu khi trình bày Báo cáo KQHÐKD theo CMKT Quoc
te - Công ty co phan FPT
Báng 2.6: Danh sách công ty n®p tre BCTC kiem tốn năm 2012 – Só giao d%ch
chúng khốn TP HCM
Báng 2.7: Danh sách cơng ty n®p tre BCTC kiem tốn năm 2012 – Só giao d%ch
chúng khốn TP Hà N®i.
Báng 2.8: Danh sách cơng ty n®p tre BCTC sốt xét bán niêm 2013 – Só giao d%ch
chúng khốn TP. Ho chí minh.
Báng 2.9: Báng thong kê tan suat ve nguon thông tin nhà dau tư sú dnng de ra quyet
d%nh kinh te.
Báng 2.10: Múc d® quan trong cúa các BCTC theo dánh giá cúa nhà dau tư

Báng 2.11: Ðánh giá cúa các nhà dau tư ve các d¾c diem chat lưong cúa BCTC.
Báng 2.13: Báng tong ket kỳ vong cúa các nhà dau tư ve chat lưong thơng tin trên
BCTC cúa các CTNY Vi¾t Nam.


1

Me ÐAU
1. Lý do chon de tài
Chúc năng cúa ke tốn là cung cap thơng tin kinh te ve m®t to chúc, nhung thơng tin
ke tốn này khơng nhung can thiet cho nhung ngưòi ra quyet d%nh quán lý bên trong
doanh nghi¾p mà cịn can thiet cho các doi tưong bên ngồi doanh nghi¾p như các nhà
dau tư, các bên cho vay, cơ quan thue…. Nhung thơng tin ke tốn này, dưoc truyen tái
tói nhung ngưịi có nhu cau sú dnng thơng tin thơng qua h¾ thong báo cáo ke tốn. H¾
thong báo cáo ke tốn bao gom: báo cáo tài chính (cung cap thơng tin chú yeu cho
nhung doi tưong bên ngồi doanh nghi¾p) và báo cáo qn tr% (cung cap thông tin theo
yêu cau quán tr% và quyet d%nh kinh te, tài chính trong n®i b® dơn v% ke tốn).
Trong boi cánh nen kinh te hi¾n nay, các cơng ty niêm yet dóng vai trị rat quan trong
trong nen kinh te. Các công ty này là nơi huy d®ng von trung và dài han. Các báo cáo
tài chính là các công cn chú yeu mà nhà dau tư dna vào dó de ra quyet d%nh, ánh hưóng
trnc tiep den loi ích cúa các nhà dau tư. Vì v¾y, u cau nâng cao tính huu ích cúa
thơng tin trên cáo báo cáo tài chính cúa các cơng ty niêm yet hi¾n nay là u cau tat
yeu. Bên canh dó, nen kinh te Viắt Nam dang hũa nhắp sõu rđng vào nen kinh te the
giói, và lĩnh vnc ke tốn cũng khơng nam ngồi xu the dó. Tuy nhiên, hi¾n nay van cịn
sn khác bi¾t giua nhung quy d%nh cúa Chuan mnc ke tốn Vi¾t Nam và chuan mnc ke
tốn Quoc te, và chính sn khác bi¾t này làm cho nhà dau tư (d¾c bi¾t là nhà dau tư
nưóc ngồi) có the dưa ra nhung dánh giá, nh¾n d%nh khác nhau ve tình hình tài chính,
ket q kinh doanh cúa doanh nghi¾p.
Do dó, tơi chon de tài “V¾n dnng chuan mnc ke tốn quoc te de hồn thi¾n báo cáo
tài chính tai các cơng ty niêm yet Vi¾t Nam nham nâng cao tính huu ích cua thơng

tin cho các nhà dau tư” làm n®i dung nghiên cúu. Thơng qua tìm hieu thnc trang báo
cáo tài chính trong pham vi bài nghiên cúu, tác giá se dưa ra các giái pháp nham hồn
thi¾n báo cáo tài chính cúa các cơng ty niêm yet Vi¾t Nam, de dám báo rang báo cáo
tài chớnh doc thiet lắp trờn c sú tuõn thỳ mđt cách nghiêm ng¾t các chuan mnc, các


ngun tac và thơng l¾ ke tốn dưoc thùa nh¾n v tuõn thỳ Phỏp luắt, húng den xu
the hđi tn vói ke tốn quoc te, góp phan nâng cao chat lưong cơng bo thơng tin báo
cáo tài chính, tù dó dám báo loi ích cúa nhà dau tư khi dưa ra các quyet d%nh kinh te.
2. Mnc tiêu nghiên cúu
- H¾ thong hóa nhung van de cơ só lý lu¾n ve báo cáo tài chính (BCTC), so sánh
nhung diem khác bi¾t ve nhung quy d%nh pháp lý ke tốn hi¾n dang áp dnng tai Vi¾t
Nam và chuan mnc ke tốn (CMKT) Quoc te, mà trnc tiep ánh hưóng den các khốn
mnc trên BCTC cúa các cơng ty niêm yet (CTNY), tù dó có tác d®ng tói quyet d%nh
cúa nhà dau tư.
- Tìm hieu thnc trang tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC, dong thòi kháo sát ý kien
dánh giá cúa các nhà dau tư ve BCTC các CTNY Vi¾t Nam, de tỡm ra cỏc diem can
hon thiắn trong nđi dung BCTC hiắn hnh.
- ée xuat mđt so giỏi phỏp nham hồn thi¾n BCTC tai các CTNY Vi¾t Nam, góp phan
nâng cao tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC, giúp cho các nhà dau tư có cái nhìn
day dú ve các hoat d®ng trong yeu, tình hình tài chính cúa doanh nghi¾p trong q khú
và hi¾n tai. Tù dó dn doỏn tỡnh hỡnh ti chớnh, hiắu quỏ hoat dđng cúa công ty trong
tương lai.
3. Ðoi tưong và pham vi nghiên cúu.
3.1 Ðoi tưong nghiên cúu.
Trong de tài này, tác giá t¾p trung nghiên cúu các doi tưong sau:
- Các quy d%nh ve pháp lý ke toán liên quan den vi¾c l¾p và cơng bo BCTC tai các
CTNY Vi¾t Nam.
- Các chuan mnc ke tốn quoc te chi phoi vi¾c l¾p và cơng bo BCTC.
- Cơ só lý lu¾n ve tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC doi vói các nhà dau tư.

- Thnc trang vi¾c l¾p và cơng bo BCTC cúa các CTNY Vi¾t Nam và tính huu ích cúa
thông tin trên BCTC qua dánh giá cúa các nhà dau tư.
3.2 Pham vi nghiên cúu


Do giói han trong khn kho cúa m®t de tài, tơi chí t¾p trung giái quyet van de liên
quan den h¾ thong báo cáo tài chính các doanh nghi¾p sán xuat kinh doanh Vi¾t Nam,
chú khơng nghiên cúu h¾ thong báo cáo tài chính cúa doanh nghi¾p d¾c bi¾t, cơng ty
báo hiem, ngân hàng và các to chúc tài chính tương tn. Ngồi ra de tài cũng khơng
trình bày báo cỏo ti chớnh hop nhat, bỏo cỏo bđ phắn ...
4. Phương pháp nghiên cúu.
- Ðe tài sú dnng phương pháp h¾ thong hóa, tong hop, phân tích de tìm hieu các quy
d%nh ve l¾p và cơng bo BCTC tai Vi¾t Nam và trên the giói, cũng như tìm hieu khn
mau lý thuyet ve tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC.
- Sú dnng phương pháp so sánh de tìm ra diem khác bi¾t trong quy d%nh l¾p và trình
bày BCTC giua Vi¾t Nam và quoc te, cũng như minh hoa bang so li¾u trên BCTC ve
sn khác bi¾t có ánh hưóng den quyet d%nh cúa nhà dau tư.
- Ðe tài sú dnng phương pháp phân tích d%nh lưong de dánh giá thnc trang tính huu ích
cúa thơng tin trên BCTC các CTNY Vi¾t Nam doi vói các nhà dau tư.
Tù dó, dưa ra các hưóng dan cn the de hồn thi¾n BCTC tai các CTNY Vi¾t Nam, vói
mnc tiêu nâng cao tính huu ích cúa thơng tin tài chính, trong khn kho tn thú quy
d%nh pháp lý ve ke tốn cúa Vi¾t Nam và hưóng tói hịa hop vói Chuan mnc ke toán
Quoc te.
5. Ý nghĩa khoa hoc và thnc tien cua de tài
Nhung dóng góp cúa de tài bao hàm ve lý lu¾n và thnc tien, cn the:
Ve lý luắn, de ti dó giỏi quyet doc nhung nđi dung sau:
- H¾ thong các cơ só lý lu¾n, các quy d%nh pháp lý ve ke tốn chi phoi vi¾c l¾p,
trình bày và cơng bo BCTC cúa các CTNY Vi¾t Nam.
- Ðánh giá nhung thành quá và nhung ton tai trong các quy d%nh pháp lý ve ke tốn
Vi¾t Nam liên quan den l¾p, trình bày và cơng bo BCTC tai các CTNY Vi¾t Nam.

Ve thnc tien, de tài dóng góp: giúp cơ quan quán lý Nhà nưóc (cn the là B® tài chính và
Úy ban chúng khốn Nhà nưóc) khi súa doi hay ban hành mói các quy d%nh pháp lý ve


ke tốn có liên quan den l¾p và trình bày BCTC hay các quy d%nh ve công bo thông
trên th% trưịng chúng khốn cúa các CTNY Vi¾t Nam.
6. Tóm tat các nghiên cúu ve tính huu ích cua thơng tin trên Báo cáo tài chính vói
ngưịi su dnng.
Tính huu ích cúa thông tin trên BCTC là doi tưong dưoc quan tâm cúa nhieu to chúc
nghe nghi¾p, thnc hành ke tốn và nhà nghiên cúu trên the giói, bao gom các nghiên
cúu sau:
- Nhóm tác giá Collins, Maydaw và Weiss (1997) trên cơ só dánh giá hoi quy trong
giai doan tù 1953 den 1993 nh¾n thay: sn ket hop giua giá tr% phù hop cúa loi nhu¾n
và giá tr% ghi so cúa tài sán không b% suy giám trong 40 năm qua, th¾m chí cịn tăng
lên.
- Nhóm tác giá Francis và Schipper (1996), Eley và Waymire (1996) nói chung deu
dong tình rang moi liên h¾ giua các bien so cúa thơng tin von và các du li¾u tài chính
cũng nh¾n dưoc sn quan tâm dáng ke.
- Nhóm tác giá Baruch Lev và Paul Zarowin (1998) cúa Ðai hoc Newyork thì có quan
diem ngưoc lai. Theo dó, liên ket chéo giua co túc và loi nhu¾n báo cáo và liên quan
den sn huu ích cúa thơng tin ve loi nhu¾n doi vói các nhà dau tư dã suy giám trong hơn
hai mươi năm qua và tính nhat qn giua thơng tin dưoc chuyen tái trong loi nhu¾n báo
cáo và thơng tin phù hop vói các nhà dau tư dã snt giám, bat chap chat lưong cúa các
dn báo cúa các nhà phân tích. Và cũng theo các tác giá này, do nhieu yeu to trong mơi
trưịng kinh doanh có ánh hưóng lón và làm thay doi hoat d®ng kinh doanh và giá tr%
cúa doanh nghi¾p, tuy nhiên thnc trang h¾ thong do lưịng và xú lý ke tốn khơng the
thích úng dưoc vói sn thay doi dó. Tù nguyên nhân trên, nhóm tác giá cũng de xuat các
giái pháp de ngăn ch¾n sn giám sút tính huu ích cúa BCTC dó là: von hóa các khốn
mnc dau tư vơ hình và trình by lai cú hắ thong bđ BCTC hiắn hnh.
- Nhúm tỏc giỏ Deaves, Dine and Horton (2006) thnc hiắn mđt cu®c kháo sát ý kien

cúa các nhà dau tư cá nhân. Ket quá nghiên cúu dã cho thay, trái vói quan diem cho
rang các nhà dau tư cá nhân thưòng sú dnng các nguon thông tin trung gian như các


chun gia tư van, thơng tin tù các phương ti¾n thơng tin dai chúng, d%ch vn cung cap
du li¾u,..de ra quyet d%nh kinh te, thì cu®c kháo sát vói sn tham gia cúa 1600 nhà dau
tư cá nhân, 56% trong so các doi tưong kháo sát cho biet ho sú dnng BCTC de ra quyet
d%nh kinh te, và 50% trong so các nhà dau tư này dánh giá BCTC là huu ích.
- Nghiên cúu cúa tác giá Lawrence (2011), dai hoc Toroto, Canada ve tính huu ích cúa
thơng tin trên BCTC doi vói các nhà dau tư cá nhân. BCTC dã cung cap thơng tin huu
ích cho các nhà dau tư cá nhân trong vi¾c dn dốn dịng tien trong tương lai cúa doanh
nghi¾p. Bên canh dó, tác giá dã tiep c¾n tính huu ích cúa BCTC trên cơ só do lưịng
chat lưong thơng tin trên BCTC dna trên các yeu to: tính có the hieu dưoc, d® dài cúa
BCTC và các chí tiêu, thơng so tài chính. Qua nghiên cúu, ket quá cho thay rang, khi
tiêu chí chat lưong “có the hieu” b% giám sút, cùng vói vi¾c gia tăng d® dài cúa BCTC
thì tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC cũng b% giám. Ðoi vói các thơng so tài chính ,
khi các chí tiêu này dưoc trình bày càng ngan gon, ch¾t che và minh bach thì se làm gia
tăng tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC doi vói nhà dau tư.
- é Vi¾t Nam, theo nghiên cúu cúa Nguyen Phúc Sinh (2008) - Nâng cao tính huu ích
cúa BCTC doanh nghi¾p Vi¾t Nam trong giai doan hi¾n nay. Theo ket quá kháo sát ý
kien nhà dau tư dưoc tien hành trong nghiên cúu, tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC
b% giám sút do có nhieu ý kien nhà dau tư dánh giá là chưa dáng tin c¾y, thieu thơng
tin, n¾ng tính hình thúc và trong các m¾t can dưoc xem xét súa doi, bo sung thì cơng
bo thơng tin dưoc các nhà dau tư quan tâm nhieu nhat.
- Bên canh dó, theo nghiên cúu cúa Nguyen Th% Kim Cúc (2009) Hồn thi¾n h¾
thong BCTC doanh nghiắp nham phự hop vúi yờu cau hđi nhắp và phát trien kinh te
cúa Vi¾t Nam – trong nghiên cúu có tien hành kháo sát phán ánh nh¾n thúc chung
cỳa cỏc doi tong tỏc dđng den BCTC: doanh nghiắp, nhà dau tư và giáng viên
chuyên ngành. оc bi¾t, nghiên cúu có tien hành kháo sát ý kien dánh giá cúa nhà
dau tư ve tình hình thơng tin trên BCTC phnc vn ra quyet d%nh dau tư. Ket quá

nghiên cúu cho thay rang,


BCTC chưa dáp úng dưoc thơng tin huu ích cho nhà dau tư xuat phát tù nhieu nguyên
nhân như: thieu trung thnc, chưa thích hop ho¾c thơng tin chưa day dú.
Như v¾y có the thay rang tính huu ích cúa thông tin trên BCTC là doi tưong dưoc quan
tâm nghiên cúu cúa nhieu to chúc nghe nghi¾p, thnc hành ke tốn và nhà nghiên cúu.
Thơng tin trên BCTC dóng vai trị quan trong doi vói nhung doi tưong sú dnng nói
chung và các nhà dau tư nói riêng. Hau het BCTC deu có ánh hưóng den các quyet
d%nh dau tư, tuy nhiên xuat phát tù nhieu nguyên nhân khác nhau thì BCTC chưa phát
huy toi da dưoc tính huu ích và can có nhung bi¾n pháp hồn thi¾n de nâng cao tính
huu ích cúa thơng tin trên BCTC. Sau khi tìm hieu các nghiên cúu trưóc dây, hau het
tính huu ích cúa thông tin dưoc nghiên cúu trong pham vi khỏ rđng, ú nhieu loai hỡnh
doanh nghiắp, vúi nhieu doi tưong sú dnng khác nhau. Do dó, trong de tài này tác giá
d¾c bi¾t t¾p trung nghiên cúu BCTC cúa các CTNY Vi¾t Nam và tính huu ích cúa
BCTC doi vói doi tưong sú dnng là nhà dau tư.
7. Ket cau cua lu¾n văn
Chương 1: Tong quan ve Báo cáo tài chính và tính huu ích cúa thơng tin trên Báo cáo
tài chính.
Chương 2: Thnc trang Báo cáo tài chính tai các cơng ty niêm yet Vi¾t Nam.
Chương 3: V¾n dnng chuan mnc ke tốn quoc te de hồn thi¾n Báo cáo tài chính tai
cơng ty niêm yet Vi¾t Nam nham nâng cao tính huu ích cúa thơng tin cho các nhà dau
tư.


CHƯƠNG 1: TONG QUAN VE BÁO CÁO TÀI CHÍNH VÀ TÍNH HUU ÍCH
CUA THƠNG TIN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Báo cáo tài chính (BCTC) là sán pham hồn chính cúa quy trình ke tốn tài chính,
dưoc tao ra nham cung cap thơng tin huu ích cho các doi tưong sú dnng. BCTC là cơng
cn truyen tái thơng tin ve tình hình tài chính, ket q hoat d®ng và các thơng tin khỏc

cỳa mđt doanh nghiắp.
Tớnh huu ớch cỳa BCTC the hi¾n ó nhung loi ích mà ngưịi sú dnng BCTC có dưoc
thơng qua các thơng tin mà BCTC cung cap, chính là khá năng giúp ích cho vi¾c ra
quyet d%nh kinh te. Lu¾n văn t¾p trung nghiên cúu tính huu ích cúa BCTC cho doi
tưong sú dnng là nhà dau tư de ra quyet d%nh kinh te.
1.1 BÃN CHAT CUA BÁO CÁO TÀI CHÍNH.
1.1.1 Theo quan diem cua Vi¾t Nam.
- Theo Chuan mnc ke tốn so 21- Trình bày BCTC BCTC phỏn ỏnh theo mđt cau trỳc
chắt che tỡnh hình tài chính, ket q kinh doanh cúa m®t doanh nghi¾p. Mnc dích cúa
BCTC là cung cap thơng tin ve tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các luong
tien cúa doanh nghi¾p, dáp úng cho nhu cau huu ích cho so dơng ngưịi sú dnng trong
vi¾c dưa ra các quyet d%nh kinh te.
- Theo Lu¾t ke tốn (2003) – Ke tốn tài chính là vi¾c thu th¾p, xú lý, kiem tra, phân
tích và cung cap thơng tin kinh te, tài chính bang BCTC cho doi tưong có nhu cau sú
dnng. BCTC dưoc l¾p theo Chuan mnc ke tốn và che d® ke tốn, dùng de tong hop và
thuyet minh ve tình hình kinh te, tài chính cúa dơn v%.
- Theo Che d® ke tốn – BCTC dùng de cung cap thơng tin ve tình hình tài chính, tình
hình kinh doanh v cỏc luong tien cỳa mđt doanh nghiắp, dáp úng yêu cau quán lý cúa
chú doanh nghi¾p, cơ quan Nhà nưóc và nhu cau huu ích cúa ngưịi sú dnng trong vi¾c
dưa ra các quyet d%nh kinh te.


Như v¾y, bán chat cúa BCTC là phán ánh sn ket hop cúa hai yeu to: nhung sn ki¾n
kinh te xáy ra trong quá khú và các nguyên tac ke tốn dưoc thùa nh¾n. Tù sn ket hop
cúa hai yeu to này, BCTC là công cn phán ánh thông tin kinh te, tài chính cúa doanh
nghi¾p nham dáp úng nhu cau cúa nhieu doi tưong sú dnng như Nhà nưóc, chú doanh
nghi¾p và các doi tưong bên ngồi khác.
1.1.2 Theo quan diem cua H®i dong chuan mnc ke tốn quoc te (IASB) .
- Theo CMKT quoc te so 01 - IAS 01 (2007) Presentation of Financial Statements:
Theo doan 9 cúa IAS 01 - Mnc tiêu cúa BCTC là cung cap thơng tin ve tình hình tài

chính, ket q hoat d®ng và nhung thay doi trong tình hình tài chính cúa mđt doanh
nghiắp. Cỏc thụng tin trờn huu ớch cho nhieu doi tưong sú dnng trong vi¾c ra quyet
d%nh kinh te.
Ðe dat dưoc các mnc tiêu nêu trên, BCTC phái cung cap dưoc các thông tin ve tài sán,
no phái trá, von chú só huu, thu nh¾p và chi phí cũng nh cỏc dũng tien cỳa mđt doanh
nghiắp.
- Theo IFRS Framework (2010) – Conceptual Framework for Financial Reporting
2010: Ðoi tưong sú dnng thông tin cúa BCTC là các nhà dau tư hi¾n tai và tiem năng,
các bên cho vay. Các doi tưong này sú dnng thông tin trên BCTC de dưa ra các quyet
d%nh liên quan den vi¾c mua, bán, ho¾c nam giu các cơng cn von chú só huu và các
cơng cn no, quyet d%nh cho vay, thanh tốn các khốn no và các dang thúc cap tín dnng
khác.
Các yeu to liên quan den “tình hình tài chính” dưoc trình bày trên Báng cân doi ke
tốn, “ket q hoat d®ng” dưoc trình bày trên Báo cáo thu nh¾p và “sn thay doi tình
hình tài chính” dưoc trình bày trên Báo cáo các dịng tien.
Như v¾y, bán chat cúa BCTC là nhung tài li¾u dưoc soan tháo nham cung cap thơng tin
tài chính huu ích cho vi¾c ra quyet d%nh kinh te. Theo quan diem cúa IASB, doi tưong


sú dnng BCTC khá r®ng, tuy nhiên IASB cũng xác d%nh rõ doi tưong ưu tiên cung cap
thông tin là nhà dau tư và chú no.
1.2 CÁC ÐOI TƯeNG PHUC VU CUA BÁO CÁO TÀI CHÍNH VÀ VAI TRỊ
CUA BÁO CÁO TÀI CHÍNH ÐOI VéI NHÀ ÐAU TƯ.
1.2.1 Ðoi tưong phnc vn cua BCTC.
Theo Lu¾t ke tốn Vi¾t Nam (2003), doi tưong phnc vn cúa BCTC dưoc de c¾p trong
Lu¾t là “doi tưong có nhu cau thơng tin cúa dơn v% ke tốn”, hay theo CMKT Vi¾t
Nam so 01- Chuan mnc chung là “ngưòi sú dcng BCTC”, và theo CMKT Vi¾t Nam so
21 – Trình bày BCTC “so dơng ngưịi sú dcng trong vi¾c dưa ra các quyet d%nh kinh
te”.
Như v¾y, theo nhung quy d%nh Pháp lý ve ke tốn hi¾n dang áp dnng ó Vi¾t Nam,

doi tưong phnc vn cúa thông tin trên BCTC không dưoc nêu rõ chi tiet, tat cá các
bên có nhu cau sú dnng thơng tin deu là doi tưong phnc vn cúa BCTC.
BCTC là nguon thơng tin quan trong khơng chí doi vói n®i bđ doanh nghiắp m cũn
phnc vn chỳ yeu cho cỏc doi tưong bên ngồi doanh nghi¾p như: các cơ quan qn lý
Nhà nưóc, các nhà dau tư hi¾n tai, các nhà dau tư tiem năng, các bên cho vay, … Moi
doi tưong sú dnng yêu cau loai thông tin nào tùy thu®c vào các loai quyet d%nh mà doi
tưong dó can dưa ra.
- Ðoi vói nhà qn lý doanh nghi¾p: các nhà quán lý can công khai các thông tin trờn
BCTC d%nh k ve hoat dđng cỳa doanh nghiắp nham the hi¾n cho các nhà dau tư biet
doanh nghi¾p dang có múc loi nhu¾n cao nhat và rúi ro thap nhat. M¾t khác, thơng tin
the hi¾n trên BCTC cũng giúp các nhà quán lý trong công tác quán lý, dieu hành hoat
d®ng sán xuat cúa dơn v%.
- Ðoi vói các cơ quan Nhà nưóc (như cơ quan Thue, Thong kê): BCTC cung cap thơng
tin can thiet cho vi¾c thnc hi¾n các chúc năng qn lý vĩ mơ cúa Nhà nưóc doi vói nen
kinh te; giúp cho vi¾c kiem tra, kiem sốt cúa các cơ quan tài chính Nhà nưóc doi vúi
hoat dđng sỏn xuat, kinh doanh cỳa doanh nghiắp, cng như là cơ só tính thue hay các


10

khoỏn phỏi nđp khỏc cỳa doanh nghiắp doi vúi ngõn sách Nhà nưóc. M¾t khác, thơng
tin cung cap tù BCTC cịn the hi¾n tình hình thnc hi¾n các nghĩa vn cúa doanh nghi¾p
doi vói Nhà nưóc.
- Nhà dau tư hi¾n tai và tiem năng hay chú no có xu hưóng quan tâm den BCTC de
thnc hi¾n các quyet d%nh dau tư và cho vay. Các doi tưong này can thông tin trên
BCTC de dưa ra quyet d%nh dau tư, cho vay, sau dó dna vào BCTC se thnc hi¾n vi¾c
giám sỏt v bat buđc nh quỏn lý thnc hiắn theo dúng hop dong, cam ket.
Theo quan diem cúa Quoc te, BCTC cung cap thơng tin huu ích cho các quyet d%nh
kinh te. “Mnc dích cúa BCTC là cung cap thơng tin cúa dơn v% báo cáo, dây là nhung
thông tin huu ích cho các nhà dau tư và chú no hi¾n tai và tiem năng de ra các quyet

d%nh cung cap nguon lnc cho dơn v%. Các quyet d%nh này liên quan den vi¾c mua,
bán, ho¾c nam giu các cơng cn von chú só huu và các cơng cn no, quyet d%nh cho
vay, thanh toán các khoán no và các dang thúc cap tín dnng khác” Theo mnc OB2,
Conceptual Framework.
Như v¾y có the thay rang, ve quan diem “doi tưong phnc vn cúa BCTC” có sn khác
bi¾t giua quy d%nh cúa Vi¾t Nam và quoc te. Cn the: khn mau lý thuyet hi¾n tai
cúa IASB khang d%nh “nhà dau tư hi¾n tai và tiem năng” là doi tưong ưu tiên phnc vn,
cịn quy d%nh cúa Vi¾t Nam hưóng tói nhieu nhóm doi tưong phnc vn, tat cá nhung
ngưịi có nhu cau sú dnng thông tin de ra các quyet d%nh kinh te.
1.2.2 Vai trị thơng tin trên BCTC doi vói các nhà dau tư.
1.2.2.1 Loi ích mang lai cho các nhà dau tư tù vi¾c su dnng BCTC.
Các nhà dau tư dưoc de c¾p den trong nghiên cúu bao gom cá nhà dau tư hi¾n huu và
nhà dau tư tiem năng. Ðoi vói nhà dau tư hi¾n huu, ho quan tâm den khá năng on d%nh
tài chính, phát sinh loi nhu¾n, cũng như thu nh¾p cúa doanh nghi¾p có the tăng ho¾c
giám như the nào trong tương lai. Ðoi vói nhung nhà dau tư tiem năng, ho quan tâm
den thành tnu cúa doanh nghi¾p làm dưoc trong năm hi¾n tai cũng như quá khú, de ho
dưa ra quyet d%nh dau tư vào doanh nghi¾p dó hay khơng. Chính nhung mnc tiêu như


v¾y, các nhà dau tư se khai thác tat cá các nguon thơng tin de phân tích dánh giá. Ðen
nay, nguon thơng tin tài chính mà dưoc phan dơng các nhà dau tư quan tâm, sú dnng
den chính là BCTC cúa các doanh nghi¾p. Khi xây dnng danh mnc dau t, v ra quyet
d%nh dau t vo mđt doanh nghiắp, hàng loat các thông tin trên BCTC se dưoc nhà
dau tư tiep c¾n, phân tích và dánh giá trnc tiep. Vi¾c nghiên cúu các moi quan h¾,
các tý suat giua các chí tiêu trên BCTC chưa dánh giá day dú bỏn chat ti chớnh
cỳa mđt doanh nghiắp, nhng giỳp cho nhà dau tư mơ tá tình trang tài chính cúa
doanh nghiắp dú, nng suat hoat dđng v khỏ nng sinh loi tương úng. Ðây là vai
trị vơ cùng quan trong cúa BCTC doi vói quyet d%nh kinh te cúa nhà dau tư.
Thơng tin tài chính chúa dnng các loi ích trình bày như trên là do bán chat cúa thơng
tin trên BCTC chúa dnng yeu to giá tr% dn báo, và giá tr% so sánh:

- Giá tr% dn báo cúa thơng tin tài chính: Tiep c¾n, nghiên cúu, phân tích thụng tin
BCTC trong quỏ khỳ cỳa mđt doanh nghiắp se giúp nhà dau tư dánh giá dưoc tương lai
tài chính cúa doanh nghi¾p dó, là cơ só cho các kỳ vong cúa nhà dau tư.
- Giá tr% so sánh: Thông tin trên BCTC hi¾n nay khá nhat quán, do hau het các khốn
mnc trên BCTC dưoc ghi nh¾n, do lưịng và trình bày theo nhung quy d%nh ve pháp lý
ke toỏn nh: Luắt, chuan mnc v che dđ ke toỏn. Do dó các nhà dau tư có the so sánh
BCTC giua các doanh nghi¾p trong nưóc de lna chon doanh nghi¾p se dau tư. M¾t
khác, sn khác bi¾t trong quy d%nh ve ke tốn giua Vi¾t Nam và quoc te ngày càng thu
hep dan, nên vi¾c so sánh thơng tin trên BCTC các doanh nghi¾p trong nưóc và nưóc
ngồi cho phép nhà dau tư xây dnng dưoc danh mnc dau tư hi¾u q.
1.2.2.2 Các chi tiêu tài chính thưịng su dnng khi phân tích.
Trong q trình ra quyet d%nh, nhà dau tư tong hop nhieu nguon thông tin khác nhau có
liên quan den tình hình kinh doanh và trien vong cúa doanh nghi¾p. Trong dó, thơng tin
ke tốn dóng vai trị het súc quan trong doi vói nhà dau tư, dưoc sú dnng trong phân
tích de dưa ra các quyet d%nh. Phân tích BCTC bao gom: (a) so sánh tình hình hoat
d®ng cúa cơng ty và cơng ty khác; và (b) dánh giá xu hưóng phát trien cúa cơng ty. Chí


so tài chính giúp nhà dau tư phân tích, tìm ra dưoc xu hưóng phát trien cúa doanh
nghi¾p cũng như giúp nhà dau tư kiem tra dưoc tình hình súc khúe ti chớnh cỳa doanh
nghiắp. Dúi dõy l mđt so chí tiêu tài chính thưịng dưoc dùng trong phân tích BCTC:
- Thu nh¾p trên moi co phieu (EPS): Ðây là m®t chí tiêu rat dưoc các nhà dau tư quan
tâm, chí so này cho biet thu nh¾p trên moi co phieu là bao nhiêu. Chí so này càng cao
thì càng dưoc dánh giá tot.
EPS = Lãi/lo phân bo cho co dông pho thông/Tong so co phieu pho thông lưu hành.
- Tý suat loi nhu¾n trên von chú só huu (ROE): Chí so này cho biet bao nhiêu dong loi
nhu¾n sau thue dưoc tao ra tù m®t dong von chú só huu. Thơng thưịng chí tiêu này
hay dưoc dùng de so sánh vói năm trưóc. Chí so này phn thu®c vào tùng ngành cn the.
ROE = Tong loi nhu¾n sau thue/Tong nguon von chú só huu.
H¾ so giá thu nh¾p trên mđt co phieu (P/E): L hắ so dựng de dỏnh giá do lưịng moi

liên h¾ giua thu nh¾p hi¾n tai và giá moi co phieu, hay cho biet nhà dau tư san sàng trá
giá cho moi co phieu cao hơn múc thu nh¾p hi¾n tai bao nhiêu lan.
Tý suat loi nhu¾n trên tong tài sán (ROA): ROA = Tong loi nhu¾n sau thue/Tong tài
sán. Chí tiêu này cho biet cơng ty tao ra dưoc bao nhiêu dong loi nhu¾n tù m®t dong tài
sán.
Tý so no trên von chú só huu: Tý so no = Tong no phái trá/Tong nguon von. Tong no
bao gom tat cá các khoán no ngan han và no dài han. Các nhà dau tư thưòng dna vào
dây de dánh giá rúi ro tài chính cúa m®t doanh nghi¾p. Tý so này càng cao se làm nguy
cơ võ no cao.
Tý suat loi nhu¾n trên doanh thu = Tong loi nhu¾n sau thue/Tong doanh thu. Chí tiêu
này se cho nhà dau tư thay dưoc m®t dong doanh thu se mang lai bao nhiêu dong loi
nhu¾n cho co dơng.
Ngồi ra các chí so tài chính ve khá năng thanh toán cũng dưoc các nhà dau tư quan
tâm bao gom chí so khá năng thanh tốn ngan han và khá năng thanh toán nhanh.


Tý so khá năng thanh toán ngan han = Tong tài sán lưu d®ng/Tong no ngan han, tý so
này do lưịng khá năng thanh tốn no ngan han cúa cơng ty bang cách bán tài sán lưu
d®ng de trang trái cho các khốn no có thịi gian dáo han nhó hơn m®t năm. Tý so này
cũng giúp cho các nhà dau tư dánh giá xem khá năng cơng ty có de dan tói vi¾c b% phá
sán hay khơng.
Tý so khá năng thanh tốn nhanh = (Tong tài sán lưu d®ng – Hàng ton kho)/Tong no
ngan han. Tý so này do lưịng khá năng trá no ngan han mà khơng tính tói các tài sán
có the b% giám giá ho¾c khó bán. Hàng ton kho thơng thưịng có tính thanh tốn kém
nhat trong các tài sán lưu d®ng cúa cơng ty. Vì v¾y chúng là tài sán có khá năng b%
thi¾t hai giá tr% trong trưịng hop thanh lý. Do v¾y, thưóc do khá năng chi trá các
khốn no ngan han khụng can den viắc bỏn hng ton kho l mđt yeu to quan trong.
1.3 CƠ Se LÝ LU¾N VE TÍNH HUU ÍCH CUA THƠNG TIN TRÊN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH.
1.3.1 Tính huu ích cua BCTC theo quan diem cua chuan mnc ke tốn Vi¾t Nam.

Do bán chat và vai trị cúa BCTC gan lien vói vi¾c cung cap thơng tin cho các doi
tưong sú dnng, do dó tính huu ích cúa BCTC cũng chính là tính huu ích cúa thơng tin
ke tốn dưoc trình bày trên BCTC. Ðe BCTC có dưoc tính huu ích, thì thơng tin trên
BCTC phái dáp úng dưoc u cau cơ bán doi vói ke tốn dó là: trung thnc, khách quan,
day dú, k%p thòi, de hieu và có the so sánh.
- Trung thnc: các thơng tin và so li¾u ke tốn phái dưoc ghi chép và báo cáo trên cơ só
các bang chúng day dú, khách quan và dúng vói thnc te ve hi¾n trang, bán chat nđi
dung v giỏ tr% cỳa nghiắp vn kinh te phát sinh (Ðoan 10, VAS 01).
- Khách quan: các thông tin và so li¾u ke tốn phái dưoc ghi chép và báo cáo dúng thnc
te, không b% xuyên tac, không b% bóp méo (Ðoan 11, VAS 01).
- Ðay dú: moi nghi¾p vn kinh te, tài chính phát sinh liên quan den kỳ ke toán phái dưoc
ghi chép và báo cáo day dú, khơng bó sót (Ðoan 12, VAS 01).


- K%p thịi: các thơng tin và so li¾u ke tốn phái dưoc ghi chép và báo cáo k%p thịi,
dúng ho¾c trưóc han quy d%nh, khơng dưoc ch¾m tre (Ðoan 13, VAS 01).
- De hieu: các thông tin và so li¾u trình bày trong báo BCTC phái rõ ràng, de hieu doi
vói ngưịi sú dnng. Ngưịi sú dnng ó dây dưoc hieu là ngưịi có hieu biet ve kinh
doanh, ve kinh te, tài chính, ke tốn ó múc trung bình. Thơng tin ve nhung van de phúc
tap phái dưoc trình bày trong phan thuyet minh (Ðoan 14, VAS 01).
- Có the so sánh dưoc: các thơng tin và so li¾u ke toỏn giua cỏc k ke toỏn trong mđt
doanh nghiắp và giua các doanh nghi¾p chí có the so sánh dưoc khi tính tốn và trình
bày nhat qn. Trưịng hop khơng nhat qn thì phái giái trình trong thuyet minh de
ngưịi sú dnng BCTC có the so sánh thơng tin giua các kỳ, giua các doanh nghi¾p ho¾c
giua thơng tin thnc hi¾n và thơng tin dn tốn ke hoach (Ðoan 15, VAS 01).
Các yêu cau này, phái dưoc thnc hi¾n dong bđ.
Bờn canh dú, viắc lắp v trỡnh by BCTC phái tuân thú các yêu cau quy d%nh tai VAS
21 – Trình bày BCTC, như sau:
BCTC phái trình bày trung thnc và hop lý tình hình tài chính, tình hình và ket quá kinh
doanh và các luong tien cúa doanh nghi¾p. Ðe dám báo yêu cau trung thnc và hop lý,

BCTC phái dưoc l¾p và trình bày trên cơ só tn thú các CMKT, che d® ke tốn và các
quy d%nh ve ke tốn có liên quan hi¾n hành.
Doanh nghi¾p can nêu rõ trong phan Thuyet minh BCTC là BCTC dưoc l¾p và trình
bày phù hop vói chuan mnc và che dđ ke toỏn Viắt Nam. éieu ny cú ngha là BCTC
phái tuân thú moi quy d%nh cùa tùng Chuan mnc, cúa Che d® ke tốn, và các hưóng
dan cúa Bđ ti chớnh.
ée lắp v trỡnh BCTC trung thnc v hop lý doanh nghi¾p phái thnc hi¾n các quy d%nh
sau.
- Lna chon và áp dnng chính sách ke tốn phù hop.
- Trình bày các thơng tin, ke cá chính sách ke tốn, nham cung cap thơng tin phù hop,
dáng tin c¾y, so sánh dưoc và de hieu.


- Cung cap các thông tin bo sung khi quy d%nh trong CMKT khơng dú de giúp cho
ngưịi sú dnng hieu doc tỏc dđng cỳa nhung giao d%ch hoắc nhung sn ki¾n cn the
den tình hình tài chính, tình hình và ket quá kinh doanh cúa doanh nghi¾p.
Như v¾y, m¾c dù khơng có m®t chuan mnc hay m®t hưóng dan cn the nào ve “tính
huu ích cúa BCTC” nhưng do bán chat và vai trị cúa ke tốn, nên tính huu ích cúa
BCTC cũng là tính huu ích cúa thơng tin ke tốn dưoc trình bày trên BCTC. Ðe tró
nên huu ích, thì thơng tin phái dáp úng day dú các u cau cơ bán, the hi¾n dưoc tính
chat d¾c trưng, dây cũng chính là d¾c diem chat lưong cúa BCTC. Thơng tin cúa
BCTC chí huu ích khi thơng tin k%p thịi, dáng tin c¾y, de hieu và ngưịi sú dnng có
the de dàng tiep c¾n nguon thơng tin.
1.3.2 Tính huu ích cua thơng tin theo quan diem quoc te.
Theo quan diem cua H®i dong chuan mnc ke tốn tài chính My (FASB: (Khái ni¾m
2, doan 31, 32) các d¾c trưng cúa thơng tin giúp thơng tin tró nên q giá, de thơng tin
tài chính tró nên huu ích, thơng tin tài chính phái the hi¾n dưoc tùng tính chat trong
m®t chùng mnc toi thieu và nhung thơng tin ke tốn phái dưoc d%nh hưóng den ngưịi
sú dnng de ra quyet d%nh. H¾ thong các tính chat cúa thơng tin ke tốn dưoc phân d
%nh thành tính chat sơ cap và tính chat khác, trong dó sn phù hop và dáng tin c¾y là

hai d¾c diem chat lưong quan trong nhat.
- Tính phù hop: de phù hop, thơng tin ke tốn phái tao ra dưoc sn khác bi¾t trong quyet
d%nh qua vi¾c giúp ngưịi sú dnng thơng tin thnc hi¾n thiet l¾p các dn báo ve ket quá
các sn ki¾n trong quá khú, hi¾n tai hay tương lai (Khái ni¾m 2, Ðoan 47).
Tính phù hop cúa thơng tin trên BCTC the hi¾n ó hai d¾c tính cúa thơng tin dó là giá tr
% dn báo và giá tr% phán hoi, ngồi ra cịn m®t yeu to khác cúa tính phù hop dó là tính
k%p thịi, vì neu thơng tin khơng san có khi can thì se khơng cịn “tính phù hop” cúa
thơng tin tài chính.


- Tính dáng tin c¾y: thơng tin ke tốn dáng tin c¾y khi ngưịi sú dnng thơng tin có the
d¾t niem tin vào dó de ra quyet d%nh. Tính dáng tin c¾y bao gom các d¾c trưng là:
trình bày trung thnc, có the kiem tra, và tính trung l¾p (Khái ni¾m 2, doan 62).
Và cũng theo quan diem cúa FASB, tính huu ích cúa thơng tin trên BCTC se gia tăng
khi thơng tin này có the so sánh dưoc, so sỏnh trong nđi bđ doanh nghiắp qua cỏc thũi
k, hoắc giua các doanh nghi¾p de có cơ só trong phân tích, tìm hieu các du li¾u ke
tốn, tù dó có the dưa ra quyet d%nh kinh te toi ưu. (Khái niắm 2, doan 112)
Theo Hđi dong Chuan mnc ke toỏn tài chính Quoc te (IASB).
Theo IFRS Framework (2010) – Conceptual Framework for Financial Reporting 2010,
có hai d¾c tính cơ bán làm cho thơng tin trên BCTC tró nên huu ích cho các doi tưong
sú dnng dó là tính phù hop và trình bày trung thnc.
- Tính phù hop: tính phù hop cúa thơng tin tài chính là khá năng thơng tin này có the
làm cho ngưịi sú dnng BCTC dưa ra các quyet d%nh khác bi¾t. Tính phù hop the hi¾n
ó giá tr% dn dốn và giá tr% xác nh¾n cúa thơng tin tài chính.
- Trình bày trung thnc: mnc tiêu chung cúa BCTC là trình bày các hi¾n tưong kinh te
qua ngơn ngu và so li¾u. Ðe huu ích, thơng tin trên BCTC khơng chí “phù hop” là dú
mà phái trình bày trung thnc các hi¾n tưong kinh te này.
Ngồi hai d¾c tính cơ bán làm thơng tin trên BCTC huu ích thì IASB cịn dưa ra 4 d¾c
tính cúa thơng tin tài chính góp phan làm tăng tính huu ích cúa thơng tin. Ðó là:
- Tính có the so sánh: the hi¾n ó d¾c tính giúp ngưịi sú dnng có the phân tích và dưa

quyet d%nh do so sánh thơng tin BCTC qua các kỳ cúa m®t doanh nghi¾p ho¾c là giua
các doanh nghi¾p vói nhau.
- Kiem chúng: d¾c tính kiem chúng dưoc là d¾c tính dám báo cho doi tưong sú dnng
biet là BCTC dưoc trình bày trung thnc các hi¾n tưong kinh te phát sinh.
- Tính k%p thịi: dó là thơng tin phái san có, dúng lúc cho vi¾c ra quyet d%nh, và các
thơng tin này có ánh hưóng den quyet d%nh cúa ngưịi sú dnng