Phân tích cơ sở lý luận và nội dung cơ bản của nguyên tắc toàn diện của phép biện chứng duy vật vận dụng nguyên tắc này vào trong hoạt động nhận thức và thực tiễn cuộc sống của bản thân

ĐẠI HỌC UEH
PHÂN HIỆU VĨNH LONG
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

TIỂU LUẬN
Mơn học: …….TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN………
Hình Thức Thi: tiểu luận khơng thuyết trình (TLOTT)

Giảng viên…… NGUYỄN THỊ THANH HÀ.
Mã lớp học phần: …..22D9PHI51002312……
Sinh viên: ……HỒNG QUỐC TUẤN…….
Khóa – Lớp: K47-THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ.
MSSV: ……….…31211572272……………

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


LỜI MỞ ĐẦU
Mở đầu em xin cảm ơn TS. Nguyễn Thị Thanh Hà đã giúp em hiểu về triết học
Mác-Lênin. Triết học Mác – Lênin giúp con người nắm được q trình hình thành
phân tích những khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật của tư duy triết học nhân
loại. Phép biện chứng duy vật do hai nhà triết Mác và Ăngghen sáng tạo ra là một
trong những cách để con người có được nhận thức về sự hình thành và phát triển
của sự vật hiện tượng trên thế giới. Phép biện chứng duy vật chính là phương pháp
để giúp con người nhận thức và chinh phục thế giới. Kết hợp giữa lý thuyết và thực
hành phương pháp nguyên lý quy luật của phép biện chứng duy vật là nhân tố để
hiểu hơn về sự phát triển của nhân loại.
Trong các hoạt động học tập và nghiên cứu, sự hình thành và pháp triển của phép
biện chứng là việc vô cùng cần thiết. Nó giúp con người hiểu được nội dung
ngun lý, quy luật thơng qua q trình chúng ta nhận thức thế giới, nguồn gốc của
mọi sự phát triển và vận động của sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan.

Phép biện chứg duy vật và giúp ta hiểu và thông suốt những nguyên tắc, phương
pháp luận trong các học thuyết nguyên lý. Phép biện chứng duy vật là chìa khóa để
ta nắm được sự hình thành, phát triển của tư tưởng và phép siêu hình và phép biện
chứng duy tâm để xác định tầm quan trọng trong nhận thức của con người trong thế
giới chúng ta.
Hiện tại nước ta đang trong cơng cuộc cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước việc
nghiên cứu, tiếp thu, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Minh, quan điểm đường lối của Đảng ta là minh chứng chủ quan phản ánh biện
chứng khách quan thể hiện tư duy chính sách của cách mạng Việt Nam. Nó giúp

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


định hướng tư tưởng và là chìa khóa tư duy để đưa cách mạng nước ta tiến lên trên
con đường cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa theo con đường Xã Hội Chủ Nghĩa. Điều
này đã làm cho em chọn đề tài “Phân tích cơ sở lý luận và nội dung cơ bản của
nguyên tắc toàn diện của phép biện chứng duy vật. Vận dụng nguyên tắc này
vào trong hoạt động nhận thức và thực tiễn cuộc sống của bản thân”
Là một sinh viên không quá am hiểu về bộ môn triết học, cịn hạn chế trong thời
gian để hồn thành tiểu luận thì khơng tránh được những sai sót. Rất mong q
thầy cơ có thể bỏ qua nhưng sai sót và đóng góp ý kiến giúp em.

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


TIEU LUAN MOI download : moi nhat

Mục Lục
1.

Cơ sở lý luận và nội dung cơ bản của nguyên tắc toàn diện của

phép biện chứng duy vật
1.1 Phép biện chứng duy vật
1.2 Nội dung cơ bản của phương pháp luận biện chứng duy vật
1.3 Nguyên lý sự phát triển
1.4 Nguyên tắc lịch sử cụ thể
1.5 Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật:

2.

Vận dụng nguyên tắc trong hoạt động nhận thức và thực tiễn

cuộc sống 2.1 Về vấn đề học tâp
2.2 Về vấn đề thực tiễn cuộc sống
2.3 Tóm lại

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Cơ sở lý luận và nội dung cơ bản của nguyên tắc toàn diện của phép biện

1.

chứng duy vật
1.1

Phép biện chứng duy vật:
1.1.1 Khái niệm: phép biện chứng duy vật là bộ môn khoa học nghiên cứu về những
quy luật thường xuyên xuất hiện trong sự vận động và phát triển của tự nhiên,
xã hội loài người và của tư duy.
1.1.2 Vai trò nguyên lý : -Phép biện chứng là khoa học về mối liên hệ phổ biến
-Phép biện chứng chính là là học thuyết về sự phát triển
1.1.3 Gồm hai đặc trưng cơ bản:
Phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mác-Lênin là phép biện chứng có nguồn
gốc từ thế giới quan duy vật khoa học. Đây là sự cải tiến về trình độ so với các
tư tưởng biện chứng đã có trong lịch sử triết học.
Trong phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mác-Lênin có sự thống nhất giữa
nội dung thế giới quan và phương pháp luận ,do đó nó khơng chỉ dừng lại ở sự
giải thích thế giới mà còn là cái để con người nhận và cải tạo thế giới.
1.1.4 Vai trò của phép biện chứng duy vật:
Với những đặc trưng cơ bản, phép biện chứng duy vật giữ vai trò quan trọng
trong thế giới quan và phương pháp luận triết học của chủ nghĩa Mác-Lênin, hình
thành tính khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin, đồng thời nó cũng
là thế giới quan và phương pháp luận của hoạt động sáng tạo trong các lĩnh vực
nghiên cứu khoa học.
1

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


1.1.5 Đối tượng: là các quy luật và các mối quan hệ có tính phơ biến nhất của sự vật

hiện tương trên thế giới.
1.2

Nội dung cơ bản của phương pháp luận biện chứng duy vật
Gồm: 2 nguyên lý 3 quy luật 6 phạm trù cơ bản
1.2.1 Nguyên lý của phép duy vật biện chứng


Mối liên hệ là: để chỉ sự tác động qua lại, mang tính chất ảnh

hưởng, tương tác và chuyển hóa qua lại lẫn nhau giữa các sự vật, hiện
tượng hay giữa các yếu tố, thuộc tính của sự vật, hiện tượng, trong quá
trình ảnh hưởng lẫn nhau.


Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến: dùng để khẳng định mọi sự

vật, hiện tượng luôn nằm trong mối liên hệ đa dạng phổ biến.


Là nguồn gốc cơ sở của sự tác động chặt chẽ lẫn nhau mang tính

hợp nhất của vật chất. Vì dù các sự vật mn hình vạn trạng cũng là những
hình thức tồn tại của vật chất.
1.2.2 Các tính chất của mối liên hệ:
Gồm 3 mối liên hệ:
Tính khách quan –chỉ phụ thuộc vào bản chất và tính chất của sự vật,
hiện tượng.
Tính phổ biến -là mối liên hệ tồn tại cả trong tự nhiên, xã hội và tư
duy có ở mọi lúc, mọi nơi.

Tính đa dạng- phong phú – bao gồm rất nhiều mối liên hệ của các sự
vật phụ thuộc vào góc độ xem xét. Sự phân chia chỉ phản ánh một
cách tương đối.
1.2.3 Các nguyên tác cần tuân thủ:
2

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Phải nhìn nhận đối tượng một cách cụ thể, đặt nó trong tính thống
nhất của các mặt, các đặc điểm , yếu tố thuộc tính và mối liên hệ
tương tác của chúng
Chủ thể phải xác định được các mặt, các mối liên hệ của chúng và
nhận thức được sự thống nhất hữu cơ nội tại
Phải xem xét sự tác động qua lại lẫn nhau giữ sự vật với sự vật; sự
vật với môi trường xung quanh.
Tránh rơi vào quan điểm phiến diện, một chiều , phải xem xét đúng
trọng tâm ko được giàn trải vì sẽ dễ rơi vào thuật ngụy biện và chủ
nghĩa chiết trung
1.3

Nguyên lý sự phát triển
Là phép biện chứng duy vật khẳng định mọi sự vật, hiện tượng ln nằm
trong tình trạng vận động và phát triển.
1.3.1 Khái niệm phát triển: là quá trình vận động từ thấp đến cao, từ chưa hoàn
thiện đến hoàn thiện hơn, từ chất cũ sang chất mới có đẳng cấp cao hơn.
1.3.2

Hai khái niệm tiến hóa và tiến bộ:

Tiến hóa: là dạng phát triển 1 cách từ từ thường là biền đổi hình thức của
tồn tại xã hội từ đơn giản đến phức tạp
Tiến bộ: là sự phát triển mang giá trị tích cực, để biến đổi nhàm mục dích
cải thiện tình trạng xã hội tốt hơn so với ban đầu.
Lưu ý : + Là sự vận đọng đi lên thông qua bước nhảy
+Bản chất của sự vân động và phát triển là sự chống lại các mặt trái
ngược trong chủ thể.
+Đặc điểm chung trên con đường phát triển là đường xoắn ốc, đường
kế thừa, lặp lại cái cũ nhưng ở đẳng cấp cao dẫn đến sự phát triển
có tính quanh co, phức tặp, có thể có sự thụt lùi trong sự tiến lên.
3

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Tính chất của sự phát triển: + Tính khách quan
+Tính kế thừa

+Tính phổ biến
+Tính đa dạng phong phú

1.3.3 Các nguyên tắc phát triển cần tuân thủ:
Phải nhận thức sự vận động phát triển không chỉ ở trạng thái hiện tại mà
cịn dự đốn khuynh hướng phát triển trong tương lai
Cần tìm hình thức phương pháp luận phù hợp vì phát triển phải trải qua
nhiều giai đoạn với các đặc điểm, tính chất, hình thức khác nhau.
Phải tạo điều kiện phát triển ủng hộ cái mới hợp với quy luật; tránh bảo
thủ rập khn.
Phải học tập, thừa hưởng những điều tích cực từ cái cũ cũng như phát
triển sang tạo để chúng tốt hơn

1.4.Nguyên tắc lịch sử cụ thể:
Khi giải quyết đối tượng sự vật phải đặt nó trong hồn cảnh hồn cảnh cụ
thể (gồm q trình vận động lịch sử và từng giai đoạn cụ thể của quá trình)
Bản chất nguyên tắc lịch sử là tại tạo đối tượng trong sự vận động và
chuyển hóa.
1.5 Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật:
Khái niệm: Phạm trù là sự thống nhất, phản ánh những mặt thuộc tính, các mối
liên hệ chung cơ bản của sự vật hiện tượng thuộc một lĩnh vực hay toàn bộ
thế giới
Phạm trù của các khoa học phản ánh lĩnh vực hiện thực tương ứng
Phạm trù triết học phản ánh toàn bộ hiện thực của thế giới.
Phạm trù của phép biện chứng duy vật phản ánh những mặt những thuộc
tính, các mối liên hệ cơ bản phổ biến của thế giới

4

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Đặc điểm : Ln tồn tại theo tính cặp đơi; thể hiện mối liên hệ phổ biến
qua lại, tính thống nhất và sự đấu tranh giữa các mặt trái ngược của thế giới
quan.
1.5.1 Các cặp phạm trù cơ bản (có 6 cặp phạm trù cơ bản)

2.

+Cái riêng và cái chung

+Nguyên nhân và kết quả

+Tất nhiên và ngẫu nhiên

+Nội dung và hình thức

+Bản chất và hiện tượng

+Khả năng và hiện thực

Vận dụng nguyên tắc trong hoạt động nhận thức và thực tiễn cuộc sống

2.1Về việc học tập
Áp dụng quan điểm toàn diện trong việc học tâp là điều rất cần thiết. Nó giúp ta
nắm bắt những điều cần học giúp ta đưa ra phương pháp học phù hợp với bản
thân. Trong học tập có các mối liên hệ khác nhau: cần học cái gì, học để làm gì,
học như thế nào, … là chìa khóa để giúp ta tạo nên hệ thống cho việc học tập.
Thơng qua quan điểm tồn diện khơng những giúp ta trong học tập mà cịn áp
dụng trong cho việc tu dưỡng phẩm chất đạo đức, quá trình học để “tài đức vẹn
tồn” là chìa khóa để hoàn thiện bản thân
2.2

Về cuộc sống hằng ngày

Cuộc sống chúng ta mn hình mn vẻ sẽ có những lúc con người chúng ta
nhận thức không đúng dẫn đến hiểu không đúng vấn đề, sai sự thật. Để tránh
nhưng việc đánh giá khơng đúng ta cần nhìn nhận đa chiều theo nhiều mặt, tồn
diện nhất có thể tránh nhìn nhận theo hướng phiến diện một chiều. Nó giúp ta có
quan điểm toàn diện trong giao tiếp hằng ngày ứng xử phù hợp với mọi người.
2.3 Tóm lại
5

TIEU LUAN MOI download : moi nhat


Áp dụng quan điểm tồn diện là chìa khóa để ta đánh giá chuẩn xác về bản
chất của sự vật hiện tượng; giúp ta đánh giá và có những mối quan hệ tốt hơn
vợi những người xung quanh

Tài liệu tham khảo :
/> />06_PHM101_Bai2_v2.0013105209.pdf

6

TIEU LUAN MOI download : moi nhat