Thực tiễn áp dụng phương thức giải quyết tranh chấp thương mại bằng hòa giải và thủ tục hòa giải trong tố tụng trọng tài (arb med arb protocol

9/5/22

THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHƯƠNG THỨC
GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP THƯƠNG
MẠI BẰNG HỊA GIẢI VÀ THỦ TỤC
HỒ GIẢI TRONG TỐ TỤNG TRỌNG
TÀI
NGUYỄN MẠNH DŨNG
Thành viên | ICC Taskforce on ADR and Arbitration
Hòa giải viên | Trung tâm Hòa giải Việt nam (VMC)
Trung tâm hòa giải quốc tế Nhật bản (JIMC)
& Trung tâm hòa giải liên kết Hồng Kong (MHJMC)

1

NỘI DUNG
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA PHƯƠNG THỨC HÒA GIẢI THƯƠNG MẠI VÀ
THỦ TỤC HỊA GIẢI TRONG TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

I

II

QUY TRÌNH LIÊN THƠNG HÒA GIẢI – TRỌNG TÀI (MED – ARB)
VÀ TRỌNG TÀI – HÒA GIẢI – TRỌNG TÀI (ARB – MED – ARB).

KHUYẾN NGHỊ

III
2

2

1. SỰ KHÁC BIỆT
1

Khuôn khổ pháp lý (Quy tắc hòa giải – Quy tắc trọng tài)

2
3

Thời điểm (Bất kỳ thời điểm nào – Trước hearing)

4

Quy trình (Phiên họp chung/riêng – Chỉ có phiên họp chung)

5
6

Chủ thể tiến hành hịa giải (Hòa giải viên – Hội đồng trọng tài)

Kết quả hòa giải: (Thỏa thuận hòa giải thành (mediated settlement agreement
)– Phán quyết trọng tài (consent award)

Phương pháp hoà giải: Phương pháp đánh giá (Evaluative Mediation) và Phương
pháp tạo điều kiện hỗ trợ (Facilitative Mediation)

3

3

1


9/5/22

NHÓM LỰC LƯỢNG BIỆT PHÁI VỀ ADR VÀ TRỌNG TÀI
(TASK FORCE ON ADR AND ARBITRATION)
THUỘC UỶ BAN ICC VỀ TRỌNG TÀI VÀ ADR
(ICC ARBITRATION AND ADR COMMISSION)

4

4

2. HÒA GIẢI TRONG TỐ TỤNG TRỌNG TÀI
(MED-ARB)

Cân nhắc việc sử dụng

Họp trực tiếp với

Hịa giải viên độc lập
theo quy trình hịa giải

đại diện nội bộ của
các bên tranh chấp

riêng.

có thể quyết định
việc hịa giải.

Theo đề nghị của
các bên, đưa ra
đề xuất hòa giải
để các bên cân
nhắc.

Không gặp riêng
rẽ và tránh gây
áp lực cho các
bên tranh chấp.

5

5

3. QUY TRÌNH LIÊN THƠNG GIỮA
HỊA GIẢI VÀ TRỌNG TÀI

6

2


9/5/22

4. PHỐI HỢP NHIỀU PHƯƠNG THỨC GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP THAY THẾ XU HƯỚNG MỚI TRONG GIẢI QUYẾT

TRANH CHẤP TRÊN THẾ GIỚI
Bảng 1: Phương thức giải quyết tranh chấp quốc tế
được ưa chuộng

31

Chart 2: Preferred m ethod of resolving cross-border disputessubgroups based on prim ary role
70

Privatepractitioners

60

60

51
50

49

Arbitrations

54

In-house counsel

46 43

40

32

30

48

20
5

10
0
International arbitration together with ADR

Cross-border litigation together with ADR

International arbitration

Cross-border litigation

3
International arbitration
together with ADR

International arbitration (as
stand-alone mechanism)

2

0.32 0.62 0

Cross-border litigation
together with ADR

Cross-border litigation

Nguồn: Báo cáo về Trọng tài quốc tế do Trường Đại học Queen M ary và W hite & Case thực hiện năm 2018
8

7

5. PHỐI HỢP NHIỀU PHƯƠNG THỨC GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP – TRẢI NGHIỆM CỦA NGƯỜI SỬ DỤNG

7

Nguồn: Singapore International Dispute Resolution Academy, “SIDRA International Dispute Resolution Survey: 2022 Final Report”, Exhibit 8.1, p. 57

8

6. PHỐI HỢP GIỮA HOÀ GIẢI THƯƠNG MẠI VÀ TRONG TÀI
THƯƠNG MẠI XU HƯỚNG MỚI TRONG GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP TRÊN THẾ GIỚI
Quy trình liên thơng giữa Hồ giải và Trọng tài
Tranh chấp đã xảy ra và

Chưa có
tranh chấp xảy ra

đang được giải quyết theo
thủ tục trọng tài

Thời điểm
đàm phán hợp đồng:

M ột bên gửi Đề nghị hoà giải và
đề nghị HĐTT tạo điều kiện cho
các bên tiến hành hồ giải

Khuyến nghị áp dụng Điều
khoản m ẫu Hịa giải – Trọng tài

Thời điểm
đã ký hợp đồng nhưng
chưa có tranh chấp:

Khuyến khích sử dung
phương thức kết hợp
hịa giải & trọng tài

Không
chấpnhận
T iế p tụ c tố tụ n g
trọn g tài

Sửa đổi thỏa thuận trọng

Chấpnhận

T iế n hà n h hoà giải
the o Q u y tắc H oà

giải củ a V M C

tài để cho phép hòa giải

9

9

3


9/5/22

7. QUY TRÌNH LIÊN THƠNG GIỮA HỊA GIẢI VÀ TRỌNG TÀI

TRƯỜNG HỢP 1:
Hồ giải – Trọng tài (Med-Arb)
HỊA GIẢI
THÀNH

HỊA
GIẢI

H Ị A G IẢ I

V ăn bản về

Thủ tục công nhận

kết quả hịa giải thành

kết quả hồ giải thành

Phán quyết

K hởi kiện Trọng tài

K H Ô N G TH À N H

trọng tài và thi hành

10

10

8. QUY TRÌNH LIÊN THƠNG GIỮA HỊA GIẢI VÀ TRỌNG TÀI
TRƯỜNG HỢP 2:
Trọng tài – Hồ giải – Trọng tài (Arb – Med – Arb)
Tranh chấp giải quyết

V Ă N BẢ N K ẾT Q U Ả H O À G IẢ I TH À N H

bằng trọng tài tại

Thực hiện Thủ tục công nhận kết quả
hịa giải thành ngồi tịa án

VIAC

H Ị A G IẢ I

TH À N H
H Ộ I Đ Ồ N G TR Ọ N G TÀ I G H I N H Ậ N

Các bên thống nhất
về tố tụng trọng tài
để tạo điều kiện
Hoà giải theo Quy
tắc Hoà giải của
VMC

K ẾT Q U Ả H O À G IẢ I TH À N H
Thi hành như phán quyết trọng tài

H Ò A G IẢ I

Tiếp tục tố tụng trọng tài

K H Ô N G TH À N H

Bổ sung Thỏa thuận trọng tài
để tiến hành hịa giải

11

11

(A): Có u cầu tiến
hành Arb-Med-Arb
Tại thời điểmnguyên
đơn nộp đơn khởi kiện

(B): Có nhu cầu sử dụng
Arb-Med-Arb
T ro n g th ờ i g ia n từ lú c n ộ p
Đ ơ n k h ở i k iệ n tớ i k h i th à n h
lậ p H ộ i đ ồ n g T rọ n g tà i

§ Thực hiện hành vi cần thiết để bảo lưu quyền tố tụng:
o Nộp phí trọng tài;

Tố tụng
trọng tài

o Bị đơn nộp bản tự bảo vệ.
§ Thành lập Hội đồng Trọng tài:

Tạm dừng
tố tụng

9. SƠ ĐỒ QUY TRÌNH LIÊN
THƠNG TRỌNG TÀI VÀ HÒA GIẢI
(ARB – MED – ARB)

o Các bên chọn/chỉ định Trọng tài viên;
A1

KHỞI KIỆN

B1

o Bầu Chủ tịch Hội đồng Trọng tài.

02 ngày

60 ngày
Tiếp tục

Cơng nhận

Đình chỉ

Khơng Hịa

Hịa giải thành

Hịa giải thành

giải thành

một phần

tồn bộ

Thơng báo >>

<< Thơng báo

Thơng báo >>

B2

<< Thơng báo

tố tụng
A2

60 ngày

02 ngày

u cầu hịa giải
§ Bản u cầu hịa giải;
§ Bản trả lời u cầu hịa giải;
§ Nộp phí hịa giải;
§ Thỏa thuận về thời gian
dành cho Hịa giải.

Bắt đầu hịa giải

Tiến hành hịa giải
§ Các bên thỏa thuận
chọn/chỉ định Hịa giải viên;
§ Tổ chức các phiên Hòa giải.

Kết thúc hòa giải
12

12

4

9/5/22

10 ĐIỀU KHOẢN MẪU HÒA GIẢI CỦA VMC

TRƯỜNG HỢP 2:
Trọng tài – Hoà giải – Trọng tài (Arb – Med – Arb)
Điều khoản tham khảo theo cơ chế Arb – Med – Arb:
Quy trình liên thơng Trọng tài – Hồ giải – Trọng tài được áp dung với điều khoản tham khảo như sau:
“…...Các bên còn thỏa thuận thêm rằng, sau khi bắt đầu tố tụng trọng tài, các bên sẽ nỗ lực một cách thiện chí giải
quyết tranh chấp thơng qua hịa giải tại Trung tâm Hịa giải Việt nam theo cơ chế liên thơng giữa Trọng tài-Hịa giảiTrọng tài của VIAC và VMC có hiệu lực tại thời điểm đó. Bất cứ giải pháp hịa giải nào đạt được trong thủ tục hòa giải
sẽ được chuyển tới một hội đồng trọng tài có thẩm quyền của VIAC và có thể được ghi nhận bằng Quyết định cơng
nhận kết quả hịa giải thành (consent award)”

11

13

11. KHUYẾN NGHỊ
NÊN LÀM
• Quốc hội ban hành Luật Hòa
giải thương mại theo hướng áp
dụng luật mẫu UNCITRAL.
• Quốc hội ký và phê chuẩn việc
gia nhập Cơng ước hịa giải
Singapore.
• Quốc hội sửa đổi, bổ sung Bộ
luật tố tụng dân sự 2015 để nội
luật hóa Cơng ước hịa giải

Singapore.

KHƠNG NÊN LÀM
• Khơng nên chia cắt thành Hòa
giải tại Tòa, Hòa giải cơ sở và
Hòa giải thương mại khác nhau
như hiện nay.
• Khơng nên sử dụng chương
trình đào tạo kỹ năng nghề thay
cho chương trình đào tạo học
thuật về Hịa giải.
12

14

12. KHUYẾN NGHỊ
NÊN LÀM
• Sửa đổi quy tắc trọng tài, hịa
giải thích ứng với kỷ ngun số
hóa.
• Cập nhật những Hướng dẫn
chun mơn của các tổ chức
quốc tế như CEDR, CIArb,
ICC, vv. cho trọng tài viên.
• Cơng bố những form mẫu phổ
biến trong hịa giải thương mại
quốc tế.

KHƠNG NÊN LÀM
o Khơng lẫn lộn vai trị địi hỏi kỹ

năng khác nhau của hòa giải
viên, luật sư tư vấn về hịa giải
và pháp chế doanh nghiệp.
o Khơng áp dụng máy móc quy
trình hịa giải trong tố tụng
trọng tài.

13

15

5


9/5/22

14

16

Academia: Nguyen Manh Dzung />
15

17

13. TÀI LIỆU THAM KHẢO
• UNCITRAL: />• IBA
Mediation
Committee:
/>n+Committee/3011

• ICC
Taskforce
on
ADR
/>
and

Arbitration:

• CIArb’s Professional Practice Guideline on the Use of Mediation in
/>(2021):
practice-guideline-on-the-use-of-mediation-in-arbitration-2021.pdf
• CEDR’s Commission on Settlement in International Arbitration:
/>
16

18

6


9/5/22

14. TÀI LIỆU THAM KHẢO
• CPR’s Early Case Assessment Guidelines:
/>• ADR Vietnam Chambers LLC: />• Academia: />• Kluwer Mediation Blog: />• VMC’s Quy trình liên thơng Trọng tài - Hịa giải - Trọng tài:
/>17

19

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!

Q & A
CÔNG TY TNHH PHÒNG ADR VIỆT NAM (ADR Vietnam Chambers LLC)
Địa chỉ: Lầu 46, Tịa tháp tài chính Bitexco, Số. 2 Hải Triều,
Phường Bến Nghé , Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh City, Việt Nam
ĐT. 0903 807 376
Email:
Web: www.adr.com.vn

20

7