A_ Khái quát sự hình thành và phát triển của công ty
1_ Sự ra đời và phát triển của công ty TNHH nhà nứơc một thành viên
cơ khí Hà Nội.
Sau cuộc kháng chiến chống thự dân Pháp, nhà nớc ta xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở miền bắc. Một nền công nghiệp mạnh là điều kiện thuận lợi
để miền Bắc trở thành hậu phơng vững chắc cho tiền tuyến. Ngày 26/01/1955
Đảng và chính phủ đã quyết định cho xây dựng một nhà máy cơ khí hiện đạI
làm nòng cốt cho công nghiệp chế tác sau này khi nớc ta xác định vừa xây
dựng kinh tế đi đôi với kháng chiến.Từ đó nhà máy cơ khí Hà Nội đã ra đời.
Nhà máy đợc ra đời với sự giúp đỡ của nhân dân Liên xô anh em.
Ngày 15/12/1955 nhà máy cơ khí bắt đầu đợc xây dựng trên phần đất rộng
51 nghìn mét vuông thuộc xã Nhân Chính nay là quận Thanh xuân- Hà Nội.
Sau gần ba năm xây dựng, ngày 12/4/1958 nhà máy khánh thành và chính
thức đI vào hoạt động.
Công ty TNHH nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội là một doang
nghiệp nhà nớc đợc tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh độc lập tự chủ,
là thành viên của tổng công ty máy và thiết bị công nghiệp.
Tên giao dịch quốc tế là HAMECO (Hanoi Mechanical Company)
Giấy phép đăng ký kinh doanh số 108898
Trụ sở công ty tại 74 Nguyễn TrãI- Thanh Xuân- Hà Nội.
Xuất phát điểm của công ty TNHH nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội
là 600 cán bộ công nhân viên trong đó có 200 ngời chuyển từ ngành quân
đội sang. Dới sự giúp đỡ của các chuyên gia Liên Xô nhà máy đã cử cns bộ
công nhân viên sang Liên xô học hỏi kinh nghiệm quản lý kỹ thuật làm lực l-
ợng chính sau này. Các sản phẩm đầu tiên của nhà máy là máy công cụ, tiện,
1
phay, bào, màI do Liên Xô giúp đỡ một phần hoàn thiện những dây chuyền
khép kín.
Trong thời kỳ này nhà máy đã sản xuất đợc 900 đến 1000 máy các loại. Từ
năm 1961 đến năm 1965 kế hoặch 5 năm lần 1 đã hoàn thành với tiến độ vợt
bậc so với các năm về trớc về giá trị tổng sản lợng. Riêng máy công cụ 122%
so với thiết kế ban đầu. Với thành tích đó, nhà máy và các cá nhân đã đợc
Đảng và nhà nớc trao tặng nhiều huân chơng và các danh hiệu cao quý.
Cho đến nay đã qua 47 năm xây dựng và trởng thành, công ty đã vợt qua
nhiều khó khăn, thử thách và đã đạt nhiều thành tích to lớn. Quá trình hình
thành và phát triển của công ty TNHH nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội
có thể chia ra làm các giai đoạn nh sau:
Giai đoạn 1958-1965: Đây là giai đoạn khai thác công suất của thiết bị ,
đào tạo cán bộ, đảm bảo tự điều hành mọi khâu sản xuất kinh doanh với
nhiệm vụ lúc bấy giờ là sản xuất máy công cụ để trang bị cho nền cơ khí non
trẻ của đất nớc. Phục vụ cho công cuộc kháng chiến.
Giai đoạn 1965-1975: Do điều kiện chiến tranh ác liệt nên khẩu hiệu đa
ra của công ty là Vừa sản xuất vừa chiến đấu, hoà nhập với khí thế sục sôi
của đất nớc. Vì vậy các sản phẩm thời kỳ này vừa phục vụ cho yêu cầu phát
triển của đất nớc, vừa phục vụ cho yêu cầu bảo vệ đất nớc. Sản phẩm của nhà
máy lúc này là máy đùn gạch, các loại bánh răng, thớc ngắm hoả tiễn 510,
nòng súng cối 71, phụ tùng cho các loạI xe tảI vợt Trờng Sơn. Đặc biệt là
máy ép vít EV250 đợc tặng huy chơng vàng. Tuy gặp nhiều khó khăn xong
nhà máy vẫn hoàn thành kế hoặch sản xuất. Những năm 1966-1968 nhà máy
hoàn thành từ 70% đến 85% kế hoặch. Trong giai đoạn 1972-1974 tổng sản
lợng của nhà máy đã tăng từ 17% đến 34% chỉ tiêu kế hoạch.
Giai đoạn 1975-1985: Đây là giai đoạn ổn định sản xuất, cơ sở sản xuất
đã đợc mở rộng với diện tích mặt bằng tăng lên 2,7 lần, đội ngũ cán bộ công
nhân viên lên đến 3000 ngời. Trong đó số lợng kỹ s và cán bộ có trình độ t-
2
ơng đơng ĐạI học là 282 ngời, công nhân có trình độ chuyên môn bậc 4/7 trở
lên là 782 ngời. Trong giai đoạn này, nhà máy cơ khí tiếp tục thực hiện thắng
lợi các kế hoạch 5 năm (1975-1980 và 1980-1985). Với những thành tích đó
nhà máy đã đợc chính phủ tặng danh hiệu Anh Hùng lao động trong thời kỳ
đổi mới. Đến năm 1980 nhà máy đổi tên thành Nhà máy chế tạo công cụ số
1. Năm 1984, nhà máy đợc nhà nớc đầu t xây dựng cơ sở cơ khí lớn, trang bị
thêm trang thiết bị vật chất kỹ thuật để sản xuất phụ tùng cơ khí nặng, nhà
máy thuỷ đIện.
Giai đoạn 1985-1994: Thực hiện chủ trơng của Đảng và nhà nớc chuyển
đổi từ cơ chế tập chung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trờng có sự
đIều tiết của nhà nứơc theo định hớng xã hội chủ nghĩa, nhà máy phảI tự cân
đối đầu vào và tìm thị trờng tiêu thụ sản phẩm. Do cha thích ứng với cơ chế
mới nên dẫn đến tình trạng làm ăn thua lỗ. Năm 1988 tiêu thụ đợc 498 máy,
năm 1989 tiêu thụ đợc 253 máy và đến năm 1990 thì luợng máy tiêu thụ chỉ
là 90 chiếc.
Giai đoạn từ 1995 đến nay: Với sự quan tâm của Bộ Công nghiệp và tổng
công ty máy và thiết bị công nghiệp, việc tổ chức quản lý bộ máy của nhà
máy đã dần đI vào ổn định, đã từng bớc chuyển đổi cơ cấu sản xuất, đa dạng
hoá sản phẩm từng bớc đáp ứng đợc thị trờng. Trong giai đoạn này nhà máy
đã sản xuất các thiết bị nh : Thiết bị xi măng lò đứng, thiết bị cho nhà máy đ-
ờng, nhà máy giấy, các tram trộn bê tông tự động và mới đây là sản xuất
các loạI máy theo đơn đặt hàng của một số nớc trên thế giới.
Ngày 30/06/1995 nhà máy đã đổi tên thành công ty Cơ Khí Hà Nội liên
doanh với công ty Shiroki của Nhật Bản thành lập công ty Vina_Shiroki
chuyên chế tạo khuân mẫu, liên doanh này hoạt động từ năm 1996. Năm
1997-1998 là năm bản lề của kế hoạch 5 năm (1996-2000) cũng là năm tình
hình kinh tế, chính trị trong nuớc và quốc tế có nhiều biến động và ảnh hởng
đến hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Với sự nỗ kực của bản thân
công ty cùng với sự giúp đỡ của Bộ Công Nghiệp và Tổng công ty máy và
3
thiết bị công nghiệp, công ty TNHH nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội
đã đạt đợc những thành tích đáng kể trong hoạt động sản xuất kinh doanh, đa
công ty đững vững trong cơ chế mới. Vào tháng 1 naqm 2005 công ty chính
thức đổi tên thành Công ty TNHH nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội.
Với truyền thống lâu đời cùng với sự quan tâm của Đảng và nhà nớc công
ty TNHH nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội xứng đáng là đơn vị đứng
đầu về công nghiệp trong khu vực Hà Nội cũng nh trên toàn quốc.
2. Một số đặc điểm của Công ty
1. Đặc điểm về sản phẩm
Công ty TNHH Nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội là doanh
nghiệp thuộc tổng công ty Máy và thiết bị công nghiệp thuộc bộ công
nghiệp, các chiến lợc phát triển của công ty phảI nằm trong chiến lợc phát
triển chung của tổng công ty. Đối với bộ công nghiệp, công ty phảI thực hiện
các chỉ tiêu chuẩn sản phẩm, tiêu chuẩn công nghệ, các định mức tiền lơng
do Bộ công nghiệp ban hành và chịu sự kiểm soát và kiểm tra các tiêu chuẩn
đó.
Nhiệm vụ chính của công ty là sản xuất ra các mặt hàng cơ khí phục
vụ cho ngành cơ khí nói riêng và cho sự nghiệp công nghiệp hoá nói chung,
công ty sản xuất các sản phẩm hay các loại phụ tùng thay thế. Trình độ công
nghệ của công ty: công ty có dây chuyền đúc thép, gang sản lợng 5000
tấn/năm; công ty có thể gia công các loại chi tiết lớn trên giàn máy mà ở Việt
Nam cha có đơn vị nào chế tạo đợc. Hiện nay công ty đang thực hiện dự án
nâng cấp thiết bị, đầu t phát triển, đổi mới công nghệ để nâng cao chất lợng
sản phẩm và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trờng. Đầu t nâng cao khả
năng ứng dụng công nghệ tự động chính xác, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất
máy công cụ, thiết bị đồng bộ.
+ Các sản phẩm chủ yếu của công ty:
4
- Các máy công cụ cắt gọt kim loại đIũu khiển trực tiếp đến lập trình,
điều khiển tự động CNC:T18A,T14L, T14CNC, T630Ax1500, T630x3000,
T18ACNC; máy khoan: K525; máy bào: B365; máy phay:P12CNC; máy màI
tròn; máy phẳng
-Đúc sản phẩm nặng 15 tấn và các sản phẩm hợp kim phức tap.
-Chế tạo các sản phẩm kết cấu thép với sản lợng trung bình 240
tấn/năm.
-Sản phẩm thép cán xây dựng, thép định hình sản lợng trung bình là
5000 tần/năm.
-Tiện mài các chi tiết có chiều dàI tới 12000mm.
-Chế tạo và lắp đặt các loại bánh răng đờng kính 5500mm
-Chế tạo và lắp đặt các thiết bị phi tiêu chuẩn có kích thớc siêu trờng
siêu trọng đờng kính tới 1400mm, nặng 160 tấn.
-Chế tạo phụ tùng thiết bị công nghiệp: bơm và thiết bị công nghiệp.
-Sản xuất các loại thiết bị năng lợng, trạm thuỷ điện với công suất
200kw.
-Phụ tùng và thiết bị ngành đờng: sản xuất và lắp đặt thiết bị toàn bộ
cho các nhà máy đờng nh các nồi nấu chân không, nồi hơi, gia nhiệt.
-Phụ tùng thiết bị ngành xi măng.
-Phụ tùng và thiết bị bán lẻ cho các ngành công nghiệp khác: Dầu khí,
giao thông, hoá chất.
-Công ty sản xuất rất nhiều sản phẩm, qua hơn 40 năm hoạt động công
ty đã cung cấp rất nhiều máy móc và thiết bị, phụ tùng cho các ngành sản
xuất đợc 2 vạn máy công cụ các loại.
5
Công ty đã đang sản xuất các loại sản phẩm, mỗi loại sản phẩm thờng
có các quy trình sản xuất khác nhau đặc trng cho từng sản phẩm.
Nhng thờng đặc điểm sản phẩm của công ty TNHH một thành viên cơ khí Hà
Nội thờng trải qua các công đoạn sau:
Bảng 1: Các quy trình sản xuất sản phẩm
(Nguồn: Sổ tay chất lợng của phòng tổ chức năm 2005)
6
Bản vẽ chế tạo mẫu Chế tạo phôi
Kiểm nghiệm
nhập kho
Lắp ráp và hoàn thiện
sản phẩm
Gia công cơ khí
Công ty trách nhiệm hữu hạn Nhà nớc một thành viên cơ khí Hà Nội
sản xuất phục vụ thị trờng rất nhiều loại sản phẩm, tuy nhiên sản phẩm máy
công cụ là sản phẩm truyền thống của công ty nên đợc chú trọng nâng cao về
mặt chất lợng, cải tiến mẫu mã, thăm dò thị trờng, đa vào sản xuất các loại
hàng ổn định nh T630A, T18L. Đặc điểm nghiên cứu chế tạo máy phay công
nghiệp, những sản phẩm này của công ty chủ yếu sản xuất theo đơn đặt hàng,
các hợp đồng lớn đã ký kết. Để hoàn thành đợc sản phẩm này là cả một quá
trình, đòi hỏi nỗ lực của ban giám đốc cũng nh toàn thể các cán bộ công nhân
viên trong toàn công ty: Đơn hàng do Giám đốc công ty hoặc các nguồn khác
đa về sau đó đợc các phòng ban liên quan xác định tính kỹ thuật, giá,tiến độ
sản suất .Hợp đồng sản suất đợc chuyển về ban th kí Hội đồng kinh doanh
,đến phòng điều động sản xuất ,đề ra lệnh sản xuất cho công cụ .Các bản
thiết kế đã có thiết kế máy đợc quay lại phòng điều động sản xuất , đến phân
xởng đúc .Sau khi có mẫu và hộp ruột , xơng đúc tổ chức sản xuất , qua kiểm
tra của phòng KCS tạo sản phẩm hoàn chỉnh
Ta có sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất của máy công cụ của công ty
7
Bảng 2: Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm máy công cụ
(Nguồn: Sổ tay chất lợng của phòng tổ chức năm 2005)
Trung tâm kỹ thuật điều hành sản suất sẽ dựa vào các quy trình sản
xuất để bố trí thiết bị máy móc cho phù hợp và chỉ đạo các phân xởng thực
hiện sản xuất các sản phẩm đúng quy trình công nghệ .
Trong nền kinh tế thị trờng hiện nay ,để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng
công ty đã và đang chú trọng sản xuất thêm sản phẩm thép cán phục vụ cho
quá trình xây dựng đất nớc. Đây không phải là mặt hàng then chốt nhng đã
mang lại nhiều lợi nhuận cho công ty .Do vậy công ty đã cố gắng tìm tòi và
áp dụng quy trình sản xuất gọn nhất , mang lại hiệu quả kinh tế cao cho công
ty .
Qua quy trình sản xuât chung và quy trình công nghệ sản xuất sản
phẩm máy công cụ ta thấy chất lợng sản phẩm phụ thuộc vào rất nhiều công
8
Phôi mẫu Mẫu số
Làm
khuôn
Làm ruột
Nấu
thép
Rót
thép
Làm
sạch
Cắt
ruột
Đúc
Gia công
chi tiết
Nhập kho
BTP
Lắp ráp Tiêu thụ
đoạn , chỉ cần lỗi một giai đoạn nào đó là sản phẩm không đủ tiêu chuẩn chất
lợng hay làm chậm tiến độ sản xuất , tăng giá thành (chi phí ), làm giảm hiệu
quả kinh doanh của công ty
*Tình hình cung ứng nguyên vật liệu của công ty :là một đơn vị sản
xuất kinh doanh , công ty TNHHNN một thành viên cơ khí Hà nội luôn quan
tâm đến tất cả các khâu của quy trình sản xuất , trong đó việc cung ứng
nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất sản phẩm đợc liên tục .Hiện nay ,
nguồn nguyên vật liệu chính mà công ty dùng vào sản xuất sản phẩm hầu hết
là các loại thép phục vụ cho sản xuất thép và các máy công cụ , nguồn
nguyên vật liệu này công ty phải nhập từ nớc ngoài để đảm bảo chất lợng của
thép và maý
Bảng 3: Số lợng nguyên vật liệu công ty nhập hàng năm
Các mặt hàng
nhập khẩu
Số lợng nhập
hàng năm
Nguồn nhập Giá đơn vị
USD/tấn
Sắt thép chế tạo 150 Nam triều tiên 450
Tôn tấm các loại 150 SNG 350
Than điện cực 20 Trung Quốc,SNG 120
(Nguồn: Sổ tay chất lợng của phòng tổ chức 2005)
Khối lợng vật t dùng trong năm là sắt thép các loại khoảng 25 tỷ hàng
năm .Phần lớn những vật chính đều đợc cung cấp kịp thời cho sản xuất .
Công tác nhập khẩu vật t , thiết bị luôn đợc công ty quan tâm đặc biệt .Đối
với các hoạt động phải dùng vật t đặc chủng nh :thép cây phi lớn làm trục lô
thép , thép inox thép ống , thép tấm ..đều đợc mua thông qua nhập khẩu
.Ngoài ra , Công ty còn tận dụng dùng giấy phép nhập khẩu trực tiếp để chủ
động kinh doanh thơng mại và nhập khẩu uỷ thác cho một số đơn vị sản xuất
kinh doanh , tạo thêm nguồn thu cho Công ty
2.Đặc điểm về lao động
9