DOPPLER ĐỘNG MẠCH NÃO NGOÀI SỌ pptx

2-Aug-11 1
"People only see what they are prepared to see."
Ralph Waldo Emerson
DOPPLER ĐỘNG MẠCH NÃO NGOÀI
SỌ
BS. NGUYỄN QUANG TRỌNG
(Last update 22/07/2011)
KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
BỆNH VIỆN FV – TP.HCM
2-Aug-11 2
MỤC TIÊU BÀI GIẢNG
•Hiểu được bệnh sinh và phân loại mảng xơ vữa.
• Phân tích phổ Doppler bệnh lý ở hệ động mạch cảnh-
sống.
•Nắm được một số phổ Doppler đặc biệt cần lưu ý.
• Phân tích hội chứng cướp máu của động mạch dưới
đòn.
2-Aug-11 3
NỘI DUNG
• Đại cương.
• Giải phẫu.
• Bệnh sinh và phân loại mảng xơ vữa.
• Kỹ thuật khảo sát.
• Doppler động mạch cảnh.
• Doppler động mạch cột sống.
• Một số phổ đặc biệt cần lưu ý.
• Hội chứng cướp máu của động mạch dưới đòn.
• Kết luận.
2-Aug-11 4
ĐẠI CƯƠNG
•Stroke (đột quỵ) là nguyên nhân gây tử vong đứng

hàng thứ 3 ở Mỹ và là nguyên nhân gây tàn phế
đứng hàng đầu.
•Người ta cho rằng ¼ số trường hợp đột quỵ là hậu
quả của bệnh lý vữa xơ động mạch xảy ra tại chỗ
chia đôi của động mạch cảnh (carotid bifurcation).
•Khảo sát siêu âm Doppler là một khám nghiệm
không xân lấn, đem lại nhiều thông tin bổ ích để các
thầy thuốc lâm sàng có hướng đi
ều trị thích hợp.
2-Aug-11 5
• Tuy nhiên, một kết quả đáng tin cậy lại phụ thuộc vào rất
nhiều yếu tố:
– Con người:
•Hiểu biết về nguyên lý Doppler và biết cách điều chỉnh
các yếu tố kỹ thuật sao cho có được kết quả đo đạc
chính xác nhất.
•Biết phân tích phổ Doppler thu thập được.
•Hiểu biết về bệnh lý và sự thay đổi dòng chảy biểu
hiện qua các phổ Doppler.
– Máy móc:
không thể có kết quả tốt nếu chất lượng máy
quá tệ.
– Thời gian khảo sát:
nếu một khảo sát Doppler được tiến
hành trong một khoảng thời gian eo hẹp thì khó mà cho
được một kết quả tốt.
2-Aug-11 6
A: quai động mạch chủ, C:
động mạch cảnh chung, E:
động mạch cảnh ngoài, I: động

mạch cảnh trong, In: động
mạch vô danh (thân động mạch
cánh tay đầu), S: động mạch
dưới đòn, V: động mạch cột
sống.
2-Aug-11 7
2-Aug-11 8
CÁC NHÁNH CHÍNH CỦA ĐỘNG MẠCH CẢNH NGOÀI
ĐM gi
ĐM gi
á
á
p trên
p trên
ĐM lư
ĐM lư
ỡ
ỡ
i
i
ĐM m
ĐM m
ặ
ặ
t
t
ĐM h
ĐM h
à
à

m trong
m trong
ĐM th
ĐM th
á
á
i dương nông
i dương nông
ĐM ch
ĐM ch
ẩ
ẩ
m
m
2-Aug-11 9
ĐỘNG MẠCH CẢNH TRONG
ĐM cảnh trong không có phân nhánh nào ở ngoài sọ
2-Aug-11 10
2-Aug-11 11
2-Aug-11 12
COILINGS: uốn vòng KINKINGS: uốn cong LOOPINGS: uốn gấp khúc
BA KIỂU UỐN LƯỢN CỦA ĐỘNG MẠCH CẢNH TRONG
Ali F. AbuRhama et al. Noninvasive Vascular Diagnosis. 2
nd
Edition. 2007
2-Aug-11 13
ĐM cảnh trong uốn lượn:
COILINGS - uốn vòng:
thường bẩm
sinh, đối xứng hai bên.

KINKINGS - uốn cong:
thường là tổn
thương mắc phải do vữa xơ ĐM.
COILINGS KINKINGS
F.Cattin et al .Echo-Doppler des Arteres Carotides et Vertebrales, Doppler
Transcranien .2001
2-Aug-11 14
LOOPINGS: uốn gấp khúc
2-Aug-11 15
C
C
6
6
C
C
2
2
C
C
1
1
C
C
6
6
C
C
2
2
C

C
1
1
Động mạch cột sống được chia làm 4 đoạn:
V
1
: từ chỗ xuất phát đến mấu ngang C
6
.
V
2
: từ mấu ngang C
6
đến mấu ngang C
2
.
V
3
: từ mấu ngang C
2
đến mấu ngang C
1
.
V
4
: từ mấu ngang C
1
đến đến chỗ hợp lưu với ĐM cột sống đối bên.
• V
1

và V
2
được khảo sát thường quy.
• V
3
và V
4
thường ít khi khảo sát được.
2-Aug-11 16
CẤU TẠO THÀNH MẠCH GỒM BA LỚP
Lớp áo trong (intima): đường hồi âm dày.
Lớp áo giữa (media): đường hồi âm mỏng.
Lớp áo ngoài (adventitia): đường hồi âm dày.
2-Aug-11 17
CÁCH ĐO IMT (INTIMA-MEDIA THICKNESS)
Trên siêu âm 2D hoặc siêu âm màu, ta tiến hành đo bề dày phức hợp
intima-media (intima-media thickness): đo giữa hai mặt ngăn cách
máu-intima và media-adventitia. Lưu ý rằng phức hợp này không bao
gồm lớp áo ngoài (adventitia):
- IMT < 0,8mm: bình thường.
- IMT > 1mm: mảng vữa xơ.
2-Aug-11 18
IMT = 0,6 mm: bình thường IMT = 1,5 mm: mảng xơ vữa
2-Aug-11 19
DÒNG CHẢY BÌNH THƯỜNG Ở HỆ CẢNH
2-Aug-11 20
2-Aug-11 21
CƠ CHẾ HÌNH THÀNH MẢNG VỮA XƠ
2-Aug-11 22
Do đặc điểm huyết động của dòng chảy, vị trí thường gặp nhất

của mảng vữa xơ là ở đoạn đầu của động mạch cảnh trong.
2-Aug-11 23
CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA MẢNG VỮA XƠ
2-Aug-11 24
CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA MẢNG VỮA XƠ
2-Aug-11 25
CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA MẢNG VỮA XƠ