Một số thực trạng và vấn đề môi trường cấp bách hiện nay

Nguyễn Thị Hoà
Tổ tiên của loài người đã sống và phát triển luôn gắn với tài nguyên
thiên nhiên từ săn bắt, hái lượm,sống đều phụ thuộc vào thiên nhiên và
từng bước phát triển dựa vào thiên nhiên. Đến nay con người được xem là
động vật thông minh nhất,phát triển nhất nhưng con người vẫn phải dựa
vào thiên nhiên. Với xu hướng phát triển kinh tế như vũ bão với những
thành tựu khoa học công nghệ đã không ngừng nâng cao,cải thiện đời sống
của con người,đáp ứng ngày càng đầy đủ cho những yêu cầu khắt khe của
con người. Nhưng theo kinh nghiệm phát triển trên thế giới cho thấy tăng
trưởng kinh tế bao giờ cũng làm tăng sức ép và gây nguy cơ huỷ hoại môi
trường. Con người ngày càng được thoả mãn coa hơn về nhu cầu vật chất
tinh thần nhờ tăng trưởng kinh tế. Nhưng cũng chính tăng trưởng kinh tế
mà không đi kèm với bảo vệ môi trường cũng chính là đào mồ chơn người.
vì con người không thể tồn tại với một môi trường đầy chất thải độc hại,với
ô nhiễm môi trường nước nghiêm trọng,với một lỗ thủng tầng ozơn…
Vì vậy tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường sống là vấn đề bức
xúc đang được đặt ra không chỉ cho một quốc gia,mỗi tập thể hay một cá
nhân mà địi hỏi tồn thế giới nhân loại đều phài quan tâm đến. để có sự

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
quan tâm một cách đúng đắn về vấn đề này thì con người khơng chỉ cần sự
quyết tâm cùng nhau bảo vệ môi trường sống mà con người phải hiểu được
mối quan hệ giữa môi trường sống và tăng trưởng kinh tế. Vì chỉ có vậy
con người mới biết cách phối hợp hài hoà giữa hai lĩnh vực đó để đảm bảo
một cuộc sống tốt đẹp và phát triển bền vững.
Vấn đề này đã được các nhà khoa học, các nhà môi trường học, kinh

tế học…nghiên cứu trên nhiều phương diện khác nhau. Tơi cũng xin được
đóng góp một phần của mình thơng qua đề tài này với một cái nhìn về
phương diện triết học. Để xác định được mối quan hệ phức tạp giữa tăng
trưởng kinh tế và bảo vệ mơi trường nhằm góp phần nhỏ trong việc tìm ra
một số biện pháp để giải quyết tốt mối quan hệ đó và góp một sức nhỏ cho
việc xây dựng một cuộc sống và phát triển bền vững.
B. Nội dung chính
I. Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến
Thế giới được tạo thành từ những sự vật hiện tượng,những q trình
khác nhau giữa chúng có mối liên hệ qua lại với nhau,ảnh hưởng lẫn nhau

2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
hay chúng tồn tại biệt lập tách rời nhau? Nếu trong sự liên hệ qua lại thì
nhân tố gì quy định sự liên hệ đó?
Trả lời câu hỏi đó những người theo quan điểm biện chứng coi thế
giới như là một chỉnh thể thống nhất các sự vật hiện tượng và các q trình
cấu thành thế giới đó vừa tách biệt nhau vừa có sự liên hệ qua lại,thâm
nhập vào chun mơn hố lẫn nhau. Và họ khẳng định rằng cơ sở của sự
liên hệ qua lại giữa các sự vật và hiện tượng là tính thống nhất vật chất của
thế giới. Theo quan điểm duy tâm này các sự vật các hiện tượng trên thế
giới dù có đa dạng,có khác nhau như thế nào chăng nữa thì chúng cũng chỉ
là những dạng tồn tại khác nhau của một thế giới duy nhất là thế giới vật
chất. Ngay có tư tưởng ý thức của con người vốn là những cái phi vật chất
cũng chỉ là thuộc tính của một dạng vật chất có tổ chức cao là bộ óc người
nội dung cũng chỉ là kết quả phản ánh của các quá trình vật chất khách

quan.
Quan điểm duy vật biện chứng khơng chỉ khẳng định tính khách
quan,tính phổ biến của sự vật liên hệ giữa các sự vật,các hiện tượng các
q trình mà nó cịn nêu rõ tính đa dạng của sự liên hệ qua lại đó,có mối

3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
liên hệ bên ngồi,có mối liên hệ bên trong có mối liên hệ chủ yếu,có mối
liên hệ thứ yếu có mối liên hệ chung bao qt tồn bộ thế giới,có mối liên
hệ bao quát một lĩnh vực hoặc một lĩnh vực riêng biệt của thế giới đó. Các
mối liên hệ trực tiếp có mối liên hệ gián tiếp mà trong đó sự tác động qua
lại được thực hiện thơng qua một hay một số khâu trung gian. Có mối liên
hệ giữa các mặt khác nhau của cùng một sự vật sự vật hiện tượng nào cũng
vận động và phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau giữa các giai đoạn đó
cũng có mối liên hệ với nhau tạo thành lịch sử phát triển hiện thực của các
sự vật và các quá trình tương ứng.
Mối liên hệ bên trong là mối liên hệ qua lại, là sự tác động lẫn nhau
giữa các bộ phận giữa các yếu tố, các thuộc tính các mặt khác nhau của một
sự vật,nó giữ vai trò quyết định với sự tồn tại,vận động và phát triển của sự
vật. Mối liên hệ bên ngoài là mối liên hệ giữa các sự vật các hiện tượng
khác nhau. Nói chung,nó khơng có ý nghĩa quyết định,hơn nữa,nó thường
phải thông qua mối liên hệ bên trong mà phát huy tác dụng đối với sự vận
động và sự phát triển của sự vật.

4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
Mối liên hệ bản chất và khơng bản chất, mối liên hệ tất yếu và ngẫu
nhiên cũng có tính chất tương tự như đã nêu ở trên,ngồi ra chúng cịn có
những nét đặc thù. Chẳng hạn như cái ngẫu nhiên khi xem xét trong quan
hệ này lại là tất yếu, khi xem xét trong mối quan hệ khác, ngẫu nhiên lại là
hình thức biểu hiện ra bên ngồi của cái tất yếu,hiện tượng là hình thức
biểu hiện ít những mối liên hệ tương ứng.
Như vậy,quan điểm duy vật biện chứng sự liên hệ địi hỏi phải thừa
nhận tính tương đối trong sự phân loại đó. Các loại liên hệ khác nhau có thể
chuyển hố lẫn nhau. Sự chuyển hố như vậy có thể diễn ra hoặc do thay
đổi phạm vi bao quát khi xem xét,hoặc do kết quả vận động khách quan
của chính sự vật hiện tượng
II. Cơ sở lý luận sự tác động qua lại giữa kinh tế và môi
trường sinh thái.
Trong ba thập kỷ qua,người ta ngày càng quan tâm nhiều hơn tới
những tác động của hoạt động kinh tế và con người tới môi trường sinh
thái. Có rất nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này.

5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
Trước hết phải nói tới học thuyết về "giới hạn của tăng tưởng" theo
học thuyết này,tăng trưởng kinh tế gắn liền với sử dụng ngày càng nhiều
nguồn tài nguyên thiên nhiên đặc biệt là nguồn không thể tái tạo được.

Ngoài ra sản xuất càng phát triển khối lượng sản phẩm càng tăng thì đồng
thời lượng chất thải sản sinh từ quá trình sản xuất ngày càng tăng lên và vì
khả năng của mơi trường có thể tiếp nhận chất thải do các hoạt động kinh tế
đưa ra là có hạn,cho nên chất thải nếu khơng được kiểm sốt tốt sẽ phá vỡ
trạng thái ổn định của môi trường sinh thái. Trong những năm gần
đây,người ta còn bổ sung thêm một số yếu tố nữa tác động trực tiếp tới tăng
trưởng kinh tế,đó là sự gia tăng dân số. Luận điểm này cho rằng trái đất
càng có nhiều người càng cần nhiều lương thực,thực phẩm. Để có nhiều
lương thực, thực phẩm hơn,cần phải mở rộng diện tích canh tác nông
nghiệp,lấn rừng và do vậy tiêu diệt nhiều loại sinh vật khác. Dân số tăng
lên có nghĩa là nhu cầu nước cũng càng lớn hơn trong khí đó ở một số vùng
nguồn nước rất khan hiếm,nhu cầu nước cũng lớn hơn và do vậy ô nhiễm
từ sử dụng các nguồn năng lượng cũng lớn hơn…như vậy,sự tương tác giữa
các yếu tố gia tăng dân số, tăng trưởng kinh tế, khả năng có sẵn tài nguyên

6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
thiên nhiên và khả năng tiếp nhận chất thải là lý do làm cho nhiều nhà môi
trường học cho là cần phải hạn chế bớt sự tăng trưởng và đó chính là quan
điểm của thuyết giới hạn của tăng trưởng.
Tuy nhiên,quan điểm về giới hạn của tăng trưởng nêu trên đã bị
nhiều nhà khoa học,các nhà kinh tế và các chuyên gia về phát triển phê
phán. Những lý lẽ phê phán của họ là :
- Thay đổi về cơng nghệ làm cho chúng ta có khả năng sử dụng
nguồn tài nguyên ngày một hiệu quả hơn, tức là sẽ tạo ra nhiều sản phẩm
hơn từ một đơn vị tài nguyên. Do đó,các tài nguyên có sẵn sẽ tồn tại ngày

càng lâu hơn. Nhờ đó có thể giảm sự bất cập của các hoạt động kinh tế và
ảnh hưởng về môi trường bằng cách sử dụng tài nguyên này càng hiệu quả
hơn.
- Chúng ta có thể kiểm sốt lượng chất thải ra môi trường bằng cách
tái sinh vật chất và tách các chất thải trước khi chúng đưa vào hệ môi
trường từ các hoạt động kinh tế và cuộc sống con người.

7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
- Nếu các tài nguyên thực sự trở nên hiếm thì theo luật cung cầu giá
cả của chúng sẽ tăng lên và điều này khiến cho con người thận trọng hơn
khi sử dụng chúng tiết kiệm chúng hoặc chuyển sang dùng loại thì tài
nguyên khác nhau thay thế. Tuy nhiên điều này chỉ đúng với những tài
nguyên có giá được xác định trên cơ sở thị trường như than khí đốt,
đồng…song sẽ khơng đúng đối với những tài ngun khơng được mua bán
trên thị trường như bầu khí quyển…
- Mặc dù dân số thế giới đang tăng lên song tại nhiều quốc gia sự gia
tăng dân số đang có xu hướng giảm đi bảng 1

Bảng 1: Xu hướng tăng dân số thế giới từ năm 1900-2001
Châu lục

19000-2000

2000-2001

Châu Phi

1,9

1,1

Châu á

1,4

0,4

Châu Mỹ La Tinh

2,1

0,8

8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
Châu Âu, Liên Xơ cũ, Nhật

0,7

0,1

Bắc Mỹ

1,3

0,2

III. Bảo vệ mơi trường góp phần tạo ra ngành cơng nghiệp
mới và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Nguy cơ huỷ hoại mơi trường và một khía cạnh đặt biệt quan trọng
của một chính sách phát triển bền vững. Sự quan tâm về môi trường và ý
thức bảo vệ môi trường đã tạo ra khả năng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và
tạo thêm nhiều công ăn việc làm thông qua q trình chuyển đổi cơ cấu
cơng nghệ và kỹ thuật có xem xét dưới góc độ mơi trường,thơng qua hình
thành các ngành cơng nghiệp mới - cơng nghiệp bảo vệ môi trường cũng
như ngành dịch vụ môi trường. Hiện nay ở Mỹ và nhiều nước thuộc tổ chức
OECD như Đức, Nhật,đã hình thành ngành cơng nghiệp dịch vụ và chế tạo
thiết bị môi trường và cạnh tranh trên lĩnh vực này ngày càng lớn,đặc biệt
doanh nghiệp vừa và nhỏ đang tìm cách kiếm chỗ đứng trên thị trường mới
này. Dĩ nhiên ngành công nghiệp dịch vụ mới này sẽ tạo ra công ăn việc
làm mới nhất là tại các Doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đồng thời nếu bảo vệ
9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
mơi trường một cách hữu hiệu có thể tiết kiệm được nhiều khoản chi phí
khổng lồ cho việc xử lý hậu quả. Theo tính tốn của ngân hàng thế giới
Indonêxia đã chi ra khoảng 1 ngàn tỷ Rupi để xử lý vấn đề sức khoẻ nảy
sinh do ôn nhiễm môi trường gây ra chỉ cho riêng thủ đô Jonkata

Lĩnh vực mơi trường nói trên tất yếu sẽ tạo thêm nhiều việc làm
theo nghiên cứu của Ro87 ULrich Sprenger vào năm 1992 tại ngành chủ
chốt của nền kinh tế Mỹ đã có khoảng 4 triệu việc làm trong đó nhiều nhất
là ngành chế tạo có tới 1,3 triệu việc làm.
IV. Một số thực trạng và vấn đề mơi trưịng cấp bách hiện
nay
1. Vấn đề sinh thái hiện nay
Trong lĩnh vực môi trường sinh thái hiện nay đang nổi lên nhiều
vấn đề gay cấn cần phải được giải quyết nhưng do phạm vi nghiên cứu cho
phép nên tôi chỉ nêu lên một số vấn đề gay cấn, điển hình nhất.
Các vấn đề về mơi trường sinh thái có thể được phân thành hai
nhóm: 1) Nạn cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và 2) nạn ô nhiễm môi
trường sống. Hai nhóm vấn đề này có liên quan rất chặt chẽ với nhau. Sự
10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
khai thác và sử dụng bừa bãi lãng phí nguồn tài ngun thiên nhiên chính
điều đó cũng là nguyên nhân quan trọng gây ra nạn ô nhiễm môi trường
sinh thái có thể coi hai nhóm hiện tượng này là hai quá trình đã và đang
làm suy kiệt hành tinh của chúng ta cả về số lượng và chất lượng.
Các nguồn tài nguyên thiên nhiên bao gồm các loại khống sản,các
nhiên liệu khống,đất đai, riêng, nước,khơng khí,thế giới động, thực
vật…chúng ta là sản phẩm của các quá trình hoạt động lâu dài của thế giới
vật chất. Con người đã không ngừng đưa vào tự nhiên,khai thác từ tự nhiên
tất cả các nguồn vật chất, mặt khác vừa để thoả mãn nhu cầu sống của mình
với tư cách là động vât,mặt khác vừa để xây dựng ngôi nhà cho các nguồn
vật chất vốn sẵn có của tự nhiên bị can kiệt dần về số lượng và hiếm dần

về chất lượng. Với lối khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên thiên
nhiên từ xưa đến nay của con người thì nền sản xuất xã hội phương thức
trao đổi chất giữa xã hội với tự nhiên không ngừng giúp cho nền kinh tế tự
nhiên tái sản xuất với tái sản xuất mở rộng mà hơn thế nữa cịn tàn phá nó.
Ngày nay có rất nhiều số liệu khác nhau nói lên sự cạn kiệt nguồn
tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường sinh thái. Tất nhiên các số

11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
liệu này xuất phát từ nhiều nguồn,nhiều cách thống kê và tổng hợp khác
nhau,do đó có thể có độ tin cậy không giống nhau song tất cả đều xác nhận
một sự thật rằng các nguồn tài nguyên đang bị con người khai thác và sử
dụng quá mức,đang cạn kiệt dần và môi trường sống đang bị ô nhiễm,nhiều
hơn đã diễn ra khủng hoảng sinh thái cục bộ.
Với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế toàn cầu đã làm tăng
nhanh nhu cầu về các nguồn tài nguyên thiên nhiên đặc biệt là tài nguyên
nhiên liệu và năng lượng các nguồn nhiên liệu hoá thạch trong thời gian
qua đã đáp ứng được 3/4 năng lượng trên thế giới trong đó dầu lửa chiếm vị
trí quan trọng. Theo dự đoán của cơ quan năng lượng quốc tế IEA đến năm
2010 nhu cầu sử dụng dầu lửa trong lĩnh vực giao thơng theo hướng cơng
nghiệp hố nhu cầu dầu lửa vẫn là một nhu cầu rất lớn,và đang tiếp tục
tăng.
Trong bài "chiến lược rừng trên toàn cầu" gần đây trong tạp chí
thơng tin mơi trường đã nêu rõ ràng các loại riêng : rừng khép tán và rừng
thưa trên toàn thế giới chỉ cịn chiếm 40% diện tích hành tinh. Cứ mỗi phút
trơi qua có tới 22,5 hecta rừng nhiệt đới bị phá huỷ. Đàng sau hiện tượng

12

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
riêng bị phá huỷ sẽ là sự cằn cỗi của đất đai hạn hán và lụt lội liên miên và
sự thất bát của mùa màng dẫn đến tình trạng nghèo đói là nguyên nhân của
sự kém phát triển về kinh tế.
Nước là nguồn tài nguyên thiên nhiên vô giá là nguồn sống của mọi
sinh vật kể cả con người. Nhưng theo bản thông điệp của UNEP nhân ngày
thế giới về nước ngày 22-3-1996 thì ước tính trong vịng 30 năm tới,khoảng
1/3 dân số trên thế giới sẽ bị thiếu nước thường xuyên,nguyên nhân là do
dân số tăng nhanh do sự gia tăng nhu cầu về nước cho phát triển kinh tế
trong công nghiệp và nông nghiệp.
Trên đây là những ảnh hưởng của phát triển kinh tế với nguồn tài
ngun thiên nhiên. Đi kèm với nó là nạn ơ nhiễm nặng nền về môi trường
sinh thái lẫn xã hội nhưng cho đến nay con người vẫn chưa thể kiểm sốt
được.
Trong các hiện tượng ơ nhiễm mơi trường trước hết phải kể đến sự
suy thối của tầng ơzon. Ngày nay tầng ozon đang bị hoạt động công
nghiệp của xã hội làm suy thoái nghiêm trọng, Từ năm 1985 đến nay các
nhà khoa học đã phát hiện ra một số lỗ thủng ơzon có hai lỗ thủng ozon lón
13

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà

nhất ở Nam Cực và Bắc Cực. Đã gây rối loạn cơ chế miễn dịch…và dẫn
đến hiệu ứng nhà kính ngun nhân gây ra sự suy thối tầng ozon là do các
hợp chất các bon có chứa 710 loại crom. Ước tính hàng năm có khoảng 788
ngàn tấn CFC5 và 6 ngàn tấn halon có chứa 710 thái vào môi trường. Các
chất này được sử dụng rộng rãi trong các nhà máy công nghiệp
2. Vấn đề đặt ra đối với Việt Nam
Mục tiêu phát triển của xã hội lồi người mà hiện nay nhiều nước
đang hướng tới đó là sự phồn thịnh về kinh tế,sự công bằng về xã hội và sự
trong sạch về môi trường sinh thái. Điều này được ghi rõ trong báo cáo
chính trị đại hội đảng lần thứ VIII: "Tăng trưởng kinh tế gắn liền với tiến
bộ và cơng bằng xã hội,giữ gìn và phát huy bản sắc văn hố dân tộc bảo vệ
mơi trường sinh thái" nhưng để thực hiện điều đó thì Việt Nam cịn có
nhiều bước phải thực hiện do những vấn đề đặt ra cho Việt Nam.
Hiện nay môi trường sinh thái ở Việt Nam vô cùng phức tạp và đa
dạng sự phức tạp và đa dạng này bị quy định hơn tính phức tạp và đa dạng
của trình độ phát triển của xã hội ta hiện nay. Xét về hình thái kinh tế xã
hội chúng ta đã có một kiến trúc thượng tầng và một ý thức xã hội khá phát

14

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
triển nhưng cơ sở hạ tầng và tồn tại xã hội đang cịn ở trình độ tiên tiến. Tất
cả những điều đó được phản ánh một cách rõ nét qua hiện trạng của môi
trường sinh thái,và quy định đặc điểm của nó.
Việt nam là một thành viên của ngơi nhà trái đất vì vậy tuy có
những nét đặc thù riêng nhưng vấn đề môi trường sinh thái ở Việt Nam có
cả những vấn đề về sự khan hiếm và cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên

nhiên lẫn những vấn đề ơ nhiễm mơi trường sống. Ngồi ra,sự ơ nhiễm môi
trường xã hội cũng được coi là một trong những vấn đề sinh thái xã hội cấp
thiết,về mặt biểu hiện thì tình hình mơi trường sinh thái ở Việt Nam hiện
nay về cơ bản khơng có gì khác biệt so với tình hình mơi trường sinh thái ở
các nước phát triển về mặt công nghiệp mà sự khác biệt chính là ngun
nhân đưa đến những hiện tượng đó.
Nếu như ở các nước phát triển hậu hoạ sinh thái là do sự phát triển
của kỹ thuật,công nghệ do sự phát triển nền văn minh cơng nghiệp thì ở
Việt Nam hậu hoạ sinh thái lại do sự kết hợp giữa phát triển và lạc hậu do
ảnh hưởng còn nặng nền của nếp nghĩ,nếp làm của người sản xuất nhỏ và
lối sống cơng nghiệp cịn chưa được hồn thiện. Có thể nói hiện trạng môi

15

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
trường sinh thái của giai đoạn trước nền văn minh nông nghiệp và hậu quả
công nghiệp. Trong mỗi một vấn đề môi trường sinh thái đều mang tất cả
những đặc trưng này.
Nước ta có nhiều ưu thế về nguồn tài nguyên thiên nhiên và những
điều kiện địa lý tự nhiên đặc biệt là có thế mạnh về nguồn tài nguyên tái tạo
riêng, đất đai,động thực vật một số loại tài ngun khống sản dầu mỏ,than
đá,boxit,vật liệu xây dựng…khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm mặt trời chiếu
sáng quanh năm…là nguồn cung cấp năng lượng vô tận cho sự sống của
con người và mọi sinh vật. Đó là một tiềm năng quan trọng cho phát triển
kinh tế song trong mấy chục năm qua,với số tài nguyên có sẵn, một mặt
chúng ta chưa biết khai thác và sử dụng hợp lý,tiết kiệm dẫn đến sự nghèo
dần và cạn kiệt một số tài ngun đó,và mặt khác cịn gây ơ nhiễm môi

trường sinh thái.
Tăng trưởng kinh tế tất yếu sẽ tạo ra sức ép cho mơi trường,kết hợp
với chính sách yếu kém gây ơ nhiễm và huỷ hoại mơi trường. Đó là chưa
kể hoạt động sinh hoạt bình thường của dân cư,nhất là trong q trình đơ
thị hố đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ cũng có tác động mạnh mẽ tới môi

16

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
trường. Ơ nhiễm cơng nghiệp đang thực sự là nguy cơ đe doạ lớn trước mắt
chứ khơng cịn xa nữa cho mơi trường của Việt Nam. Ngồi ra, ô nhiễm
môi trường do chất thải rắn do sinh hoạt ở các đơ thị càng ngày càng gia
tăng,nhưng chưa có biện pháp xử lý hữu hiệu do Việt Nam đang trong tình
trạng thiếu vốn,cơ sở hạ tầng, cơng nghệ và nhận thức xã hội để hoạch định
và thực thi các chính sách bảo vệ mơi trường nếu xây dựng và ban hành các
tiêu chuẩn liên quan đến các tác động mơi trường khơng khí,nước,tiếng
ồn,đá,hệ sinh thái,chất thải,cảnh quan…q khắt khe thì rất nhiều Doanh
nghiệp trong nước khơng đủ tiềm lực tài chính để đầu tư. hệ quả là một
chính sách như vậy nếu ban hành cũng ít khả năng thực thi. Song trong
điều kiện hội nhập nếu không làm chủ vậy thì Việt Nam sẽ mau chóng trở
thành nơi chứa đựng rác thải công nghệ nơi tiêu thụ thiết bị và hàng hố
độc hại đối với mơi trường đã bị cấm lưu hành ở những nước tiên tiến khác.
Để bảo đảm phát triển kinh tế bền vững và hoà nhập hoàn toàn với nền
kinh tế toàn cầu Việt Nam cần có các chính sách kinh tế và mơi trường
đúng đắn cần điều chỉnh các cơng cụ chính sách và đưa ra quy định pháp lý
thích hợp và hiệu qủa. Các cơ quan Nhà nước các Doanh nghiệp phải cùng

17

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
tìm hiểu giải pháp chung cho những vấn đề về quản lý môi trường và chúng
ta đang đương đầu và tìm ra mơ hình mẫu hợp lý nhất. Cũng với việc gia
tăng tự do hoá thương mại và chi phí mơi trường cần thiết đối với Việt
Nam là phải tăng cường giám sát môi trường và đảm bảo thực hiện có hiệu
quả các thoả thuận quốc tế về thương mại và môi trường.
Trên đây là vấn đề về phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường mà
nước ta đặt ra và cần giải quyết.
3. Nguyên nhân của những vấn đề môi trường cấp bách
Nguyên nhân dẫn đến những vấn đề bức xúc trong lĩnh vực môi
trường là sự tách rời mục tiêu kinh tế và mục tiêu bảo vệ mơi trường trong
q trình phát triển xã hội. Hoạt động của con người là hoạt động có mục
đích. Mục đích đầu tiên và cũng là cuối cùng của con người là mục đích
kinh tế, tức là khơng ngừng cải thiện các điều kiện kinh tế xã hội nâng cao
mức sống của mỗi thành viên trong xã hội cũng như của toàn xã hội. Bởi
vậy những chỉ tiêu kinh tế như tổng số tài nguyên thiên nhiên được khai
thác và đưa vào sử dụng tổng thu nhập quốc dân, tổng thu nhập quốc dân
tính theo đầu người…được coi là những tiêu chí quan trọng nhất đánh giá

18

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà

sự giàu,nghèo,sự phát triển của một quốc gia,dân tộc. Cách đây khoảng hai
ba chục năm con người vẫn còn rất say sưa với những chỉ tiêu như vậy và
còn rất tự hào về sự chinh phục tự nhiên của mình. Khơng ai ngờ rằng đằng
sau những con số đó là sự mất mát khơng sao bù đắp được của cả tự nhiên
lẫn xã hội. Một môi trường sinh thái bị nghèo,kiệt và ơ nhiễm đó là hậu quả
tất yếu của việc tách rời các mục tiêu kinh tế với mục tiêu sinh thái. Cũng
may cỗ xe lịch sử của nhân loại đã kịp thời dừng lại bên bờ vực thẳm của
sự huỷ diệt.
Nguyên nhân sâu xa của việc tách rời mục tiêu kinh tế và bảo vệ
môi trường là do không nhận thức được mối quan hệ cơ bản giữa tăng
trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Khơng có một cơ sở lý luận để nhận
thức điều đó. Do vậy đã gây nhiều ảnh hưởng và sai lầm trong chính sách
kinh tế và chính sách bảo vệ mơi trường.
Mặt khác, khi hình thành chính sách phát triển kinh tế đi kèm với
chính sách bảo vệ mơi trường nhưng trong quá trình thực hiện do yêu cầu
và lợi ích đem lại trước mắt của phát triển kinh tế nên đã làm lu mờ đi
chính sách về mơi trường do vậy đã dẫn đến tình trạng thực hiện khơng

19

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
đồng bộ hai chính sách này. Bên cạnh đó thì hệ thống pháp luật và quản lý
của Nhà nước cịn nhiều sai sót và lỗ hở cho việc thi hành chính sách bảo
vệ mơi trường gặp nhiều khó khăn nhiều lúc còn mâu thuẫn với hệ thống
pháp luật cũng như chính sách phát triển kinh tế
Dựa trên những nhận thức đó thì đã hình thành những biện pháp
giải quyết cụ thể nhằm phối hợp hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ

môi trường
V. Những biện pháp tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi
trường
Theo quan điểm triết học thì giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ mơi
trường có mối liên hệ phổ biến, do vậy để thực hiện tốt cả hai nhiệm vụ này
thì trước mắt chúng ta phải nắm được bản chất của những mối liên hệ phổ
biến đó và mối quan hệ tác động qua lại giữa hai hiện tượng tăng trưởng
kinh tế và bảo vệ môi trường
Cần phân loại và đánh giá vị trí và vai trị của từng mối liên hệ giữa
tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường

20

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
Cần tìm biện pháp tác động tới phát triển kinh tế đặc biệt là trong
ngành công nghiệp môi trường để từ đó thực hiện tất cả chỉ tiêu của bảo vệ
mơi trường
Bên cạnh đó cần tránh nưững sai lầm khi thực hiện chính sách phát
triển kinh tế và bảo vệ môi trường
Xem phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường là hai mặt đối lập mâu
thuẫn nhau từ đó chỉ chú trọng đến một mặt nhất định. Bởi vì nhìn bề ngồi
ta thấy đây là hai hiện tượng đối lập nhau vì muốn phát triển kinh tế thì con
người phải khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên đó sẽ dẫn đến nguồn tài
nguyên cạn kiệt và gây ra những ơ nhiễm mơi trường trong q trình khai
thác tài nguyên thiên nhiên.
Để thực hiện tốt những biện pháp tăng trưởng kinh tế và bảo vệ mơi
trường thì điều tất yếu quan trọng nhất đó là ở bộ máy quản lý Nhà nước

bởi vì Nhà nước là người đẻ ra những chính sách phát triển kinh tế cũng
như bảo vệ mơi trường do đó phải kiện tồn hệ thống quản lý Nhà nước.
Tạo sự đồng bộ giữa các bộ phận quản lý và có sự phối hợp giữa các bộ
phận quản lý Nhà nước trong việc đề ra những chính sách cụ thể.
21

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
Việc thực hiện bảo vệ mơi trường là một công việc không chỉ riêng
từng quốc gia, tổ chức hay cá nhân mà là của toàn xã hội do đó để thực
hiện tốt những chính sách bảo vệ mơi trường thì mỗi cá nhân trong xã hội
phải có ý thức, đạo đức bảo vệ mơi trường do đó việc tuyên truyền, giáo
dục ý thức tới từng cá nhân là một công việc rất quan trọng là yếu tố quyết
định cho việc hồn thành chính sách bảo vệ mơi trường.

22

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hồ
C. Kết luận

Bảo vệ mơi trường là một trong những vấn đề tồn cầu của thời đại.
Nó là mối quan tâm lo lắng chung của toàn nhân loại nhất là trong giai
đoạn nền kinh tế toàn thế giới phát triển mạnh mẽ
Những điều đã trình bày ở trên. Tơi muốn góp phần nào đó v ào
việc nâng cao nhận thức cũng như hành động của con người đối với vấn đề

cấp thiết và nóng bỏng này.
Thơng qua đó cũng chính là điều kiện để cho tơi có thể rèn luyện kỹ
năng và kiến thức để thực hiện một đề tài khoa học. Làm tiền đề cho những
đề tài khác sau đây. Do đây là đề tài đầu tiên nên khơng thể tránh khỏi
những sai sót. Rất mong được sự góp ý của thầy.
Em xin chân thành cảm ơn

23

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà

Mục lục

A Giới thiệu đề tài ................................. Lỗi! Thẻ đánh dấu khơng được xác định.
B. Nội dung chính ................................................................................................. 2

24

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Nguyễn Thị Hoà
I. Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến ................................................................... 2
II. Cơ sở lý luận sự tác động qua lại giữa kinh tế và môi trường sinh thái. ... 5
III. Bảo vệ mơi trường góp phần tạo ra ngành cơng nghiệp mới và góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế............................................................................... 9
IV. Một số thực trạng và vấn đề mơi trưịng cấp bách hiện nay ................... 10

1. Vấn đề sinh thái hiện nay ............................................................ 10
2. Vấn đề đặt ra đối với Việt Nam .................................................. 14
3. Nguyên nhân của những vấn đề môi trường cấp bách ................ 18
V. Những biện pháp tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường ................... 20
C. Kết luận .......................................................................................................... 23
24

25

LUAN VAN CHAT LUONG download : add