ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG PHỤ PHẨM NÔNG NGHIỆP CHO GIA SÚC NHAI LẠI Ở QUẢNG NGÃI

TẢP CHÊ KHOA HC, Âải hc Hú, Säú 46, 2008

ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ ĐẾN VIỆC SỬ DỤNG
PHỤ PHẨM NÔNG NGHIỆP CHO GIA SÚC NHAI LẠI Ở QUẢNG NGÃI
Nguyễn Xuân Bả, Nguyễn Hữu Văn
Lê Đình Phùng, Lê Văn Phước
Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế
Đinh Văn Dũng, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế
Nguyễn Hữu Nguyên, Trung Tâm Khuyến Nông tỉnh Quảng Ngãi
Bùi Quang Tuấn, Trường Đại học Nơng Nghiệp 1 Hà Nội

TĨM TẮT
Mục đích chính của nghiên cứu này là xác định ảnh hưởng của một số yếu tố đến việc sử
dụng phụ phẩm nông nghiệp cho gia súc nhai lại ở nông hộ Quảng Ngãi. Tổng cộng 181 hộ chăn
nuôi gia súc nhai lại đại diện cho các vùng sinh thái khác nhau của tỉnh Quảng Ngãi được điều
tra bằng bản câu hỏi chuẩn. Các thơng tin thu thập bao gồm: tình hình chăn nuôi, tỷ lệ sử dụng
các nguồn phụ phẩm và ảnh hưởng của một số yếu tố đến sử dụng phụ phẩm nông nghiệp cho gia
súc nhai lại. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng chăn nuôi gia súc nhai lại ở Quảng Ngãi chủ yếu
là qui mô nhỏ với hơn 70% số hộ có quy mơ ≤ 4 con, mục đích chăn ni chủ yếu là tận dụng
(60,87%), phương thức chăn nuôi kết hợp giữa chăn thả và bổ sung thức ăn tại chuồng chiếm
59,67%. Khoảng 77% hộ chăn nuôi thiếu thức ăn cho gia súc nhai lại trong khoảng 2-3 tháng.
Các nơng hộ đã có những nỗ lực nhưng tình trạng thiếu thức ăn thơ vào mùa mưa vẫn cịn khá
phổ biến. Hiện có đến 97,79% số hộ chăn ni có sử dụng các phụ phế phẩm nơng nghiệp làm
thức ăn cho gia súc nhai lại. Các yếu tố nghiên cứu: trình độ chủ hộ, quy mơ ni, phương thức
chăn nuôi và điều kiện kinh tế hộ không ảnh hưởng đến tỷ lệ hộ sử dụng và tỷ lệ hộ chế biến phụ
phẩm nông nghiệp cho gia súc nhai lại (P >0,05).

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Nguồn thức ăn chính cho đàn gia súc nhai lại ở khu vực miền Trung nước ta nói
chung và Quảng Ngãi nói riêng chủ yếu dựa vào cỏ tự nhiên và phế phụ phẩm nông
nghiệp giàu xơ (Ba và cs, 2005). Diện tích đồng cỏ hạn chế nên gia súc nhai lại chủ yếu

được chăn thả trên đất công cộng hoặc các vùng đất không thể canh tác được và được cho
ăn thêm hàng ngày bằng các phụ phẩm nông nghiệp. Ở nước ta phụ phẩm nông nghiệp
được xem là nguồn thức ăn tiềm năng cho gia súc nhai lại. Số lượng gia súc nhai lại ở
nước ta cịn ít so với nguồn thức ăn sẵn có và nếu những nguồn thức ăn này được sử dụng
tốt thì có thể tăng gấp đơi số lượng gia súc này mà không phải sử dụng đến nguồn thức ăn
của các loài dạ dày đơn (Orskov, 2001, xem Nguyễn Xuân Trạch, 2004).