Cỏ nến - cây hoang dại có tác dụng cầm máu, tiêu viêm ppt

Cỏ nến - cây hoang dại có tác dụng cầm máu, tiêu viêm

Cỏ nến mọc hoang ở khắp các đồng lầy (người miền Nam gọi là “Bồn Bồn”), Cỏ
nến còn có tên khác như “Hương bồ thảo”, “Thủy hương”, tên khoa học Typha
orientalis G.A. Stuart., thuộc họ Hương bồ TYPHACEAE.


Cỏ nến hơi giống cây Cói (cây Lác), lá dài và hẹp, hoa đơn tính cùng gốc (bông
đực ở trên, bông cái ở dưới), cụm hoa nhìn giống như cây nến, quả hình thoi. Đông
y thường dùng phấn hoa, ngoài ra còn dùng lá, hoa và mầm rễ để làm thuốc. “Bồ
hoàng” – vị thuốc thông dụng nhất từ cây Cỏ nến là phấn hoa lấy từ hoa đực. Vào
tháng 4 – 8, cắt lấy phần trên của bông hoa (phần hoa đực), giã hay rũ lấy phấn
hoa, rây loại bỏ tạp chất, phơi hoặc sấy khô, cất trong lọ kín dùng dần. Bồ hoàng
không mùi vị, rất nhẹ, thả vào nước thì nổi lên trên, gặp gió dễ bay. Dùng tay nắm
Bồ hoàng có cảm giác ẩm, trơn, dễ dính vào ngón tay. Thứ phấn hoa hạt nhỏ, màu
vàng óng, tốt hơn thứ màu nâu. Bồ hoàng có thể dùng sống, sao vàng hoặc sao đen
– tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng.

Về mặt dược tính, theo Đông y, Bồ hoàng có vị ngọt, tính bình, vào 3 kinh can, tỳ
và tâm bào. Dùng sống có tác dụng hoạt huyết, hành ứ, lợi tiểu chữa hành kinh đau
bụng, đau ngực, bụng; sao đen có tác dụng thu sáp cầm máu mạnh hơn, dùng chữa
các xuất huyết, thổ huyết, khạc huyết, máu cam…

Một số ứng dụng cụ thể:

- Chữa các chứng xuất huyết bên trong và bên ngoài: Bồ hoàng 5g, Cao ban
long 4g, Cam thảo 2g, nước 600ml. Sắc còn 200ml. Chia 2 hay 3 lần uống trong
ngày, dùng làm thuốc cầm máu.

- Chữa tai chảy mủ: Bồ hoàng tán thành bột mịn, rắc vào lỗ tai.

- Chữa tai bị chảy máu: Dùng Bồ hoàng sao đen, tán thành bột mịn, rắc vào lỗ tai
.

- Chữa mũi chảy máu lâu ngày không khỏi: Dùng Bồ hoàng 3 phần, hoa Thạch
lựu 1 phần, hai thứ trộn đều, tán thành bột mịn, ngày uống 2 lần vào sáng sớm và
buổi tối, mỗi lần 4g bột thuốc, chiêu thuốc bằng nước sôi để nguội.

- Chữa lưỡi sưng thũng đầy cả miệng, không nói được: Dùng Bồ hoàng bôi vào
lưỡi nhiều lần trong ngày.

- Bị ngã hoặc bị đánh chấn thương, huyết ứ ở bên trong, người khó chịu,
phiền muộn: Dùng bồ hoàng 9g, uống với rượu vào lúc đói bụng.

- Chữa nóng phổi (phế nhiệt), ho khạc ra máu: Dùng Bồ hoàng 4g, Huyết dư
thán (than tóc rối – cho vào dầu lạc hoặc dầu vừng rán cho đến khi cháy đen thành
than) 4g, dùng nước ép củ Sinh địa hoặc củ Mạch môn chiêu thuốc.

- Chữa tiểu tiện ra máu: Dùng Bồ hoàng 2 phần, Nghệ đen 3 phần, tán thành bột
mịn, trộn đều, trước bữa cơm tối uống 6g bột thuốc, chiêu thuốc bằng nước cơm
hoặc cháo loãng.

- Chữa thoát giang (lòi dom, trực tràng sa ra ngoài hậu môn): Dùng Bồ hoàng
trộn với mỡ lợn, bôi vào quanh hậu môn và phần trực tràng lòi ra ngoài, tiếp đó lấy
tay ấn nhè nhẹ phần trực tràng lòi ra ngoài vào trong, làm như vậy vài ngày sẽ kiến
hiệu.

- Chữa nam giới ngứa hạ bộ: Dùng Bồ hoàng tán mịn, bôi vào những chỗ da bị
ngứa.

- Chữa phụ nữ hành kinh đau bụng, kinh nguyệt không đều: Dùng Bồ hoàng
và Lá lốt liều lượng bằng nhau. Bồ hoàng sao vàng, tán mịn; Lá lốt tẩm muối sao,
tán mịn; trộn đều 2 thứ, luyện với mật thành viên cỡ đốt ngón tay (khoảng 9 giờ).
Trước mỗi kỳ kinh khoảng một tuần, mỗi ngày uống 2 lần vào sáng sớm và buổi
tối trước khi đi ngủ, mỗi lần uống 1 viên, chiêu thuốc bằng nước sôi còn ấm; uống
liên tục trong 5 ngày. Thích hợp với chứng hành kinh đau bụng, rối loạn kinh
nguyệt do hư hàn.

- Chữa phụ nữ sau khi đẻ xuất huyết do tử cung co thắt dị thường: Dùng Bồ
hoàng sống, tán thành bột mịn, uống ngày 3 lần, mỗi lần 3g, liên tục trong 3 ngày.

Hoặc dùng một lượng thích hợp giấm đun sôi, cho bột Bồ hoàng vào trộn đều
thành một thứ bột sền sệt, chờ nguội, nặn thành viên cỡ đốt ngón tay (khoảng 9g).

Ngày uống 2 lần vào sáng sớm và buổi tối trước khi đi ngủ, mỗi lần 1 viên, liên tục
trong 3 ngày.

- Phụ nữ sau khi đẻ bị ung nhọt ở bộ phận sinh dục và ở vú: Lấy lá Cỏ nến, giã
nát, đắp vào chỗ bị nhọt, băng cố định lại, ngày thay thuốc 3 lần. Đồng thời dùng
một nắm lá Cỏ nến (khoảng 20g) sắc nước uống.