C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 1
CHƯƠNG 2 – NGHIỆP VỤ
PHÁT HÀNH TIỀN
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 2
I- NGUYÊN TẮC PHÁT HÀNH
TIỀN
•
Nguyên tắc phát hành tiền có đảm bảo
bằng vàng
•
Nguyên tắc phát hành tiền có đảm bảo
bằng hàng hóa
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 3
II- KÊNH PHÁT HÀNH TIỀN
•
Phát hành tiền thông qua nghiệp vụ tín
dụng đối với các NHTG
•
Phát hành tiền qua kênh cho vay đối với
Chính Phủ
•
Phát hành tiền qua kênh nghiệp vụ thị
trường mở
•
Phát hành tiền qua kênh thị trường ngọai
hối
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 4
III- NGHIỆP VỤ PHÁT HÀNH TIỀN
MẶT
1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM LƯU Ý:
Tiền mặt
Tiền đã công bố lưu hành
Tiền chưa công bố lưu hành
Tiền đình chỉ lưu hành
Tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 5
2. NGHIỆP VỤ IN, ĐÚC TIỀN
•
Cơ quan in, đúc tiền
•
Căn cứ để in đúc tiền:
Dựa vào kế họach cung ứng tiền tăng
thêm đc Chính phủ phê duyệt
Nhu cầu thay thế tiền không đủ tiêu
chuẩn lưu thông cần phải đc thu hồi
Dự án in, đúc lọai tiền mới chưa công
bố lưu hành để bổ sung, thay thế tiền
trong lưu thông đã đc Chính phủ cho phép
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 6
•
IN, ĐÚC TIỀN
THIẾT KẾ MẪU TIỀN: NHNN chịu trách nhiệm
- Về hình thức: thẩm mỹ, dễ nhận biết, phù hợp
bản sắc VH dân tộc
-
Về mặt kỹ thuật: Phải phù hợp với vật liệu, quy
trình công nghệ chế bản và in của Nhà máy;
thuận lợi cho việc sử dụng, bảo quản; có khả
năng chống giả cao
CHẾ BẢN IN, ĐÚC TIỀN
TỔ CHỨC QUẢN LÝ VIỆC IN, ĐÚC TIỀN
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 7
3. Bảo quản tiền, tài sản quý và các
giấy tờ có giá
•
Trách nhiệm bảo quản tiền, tài sản quý và
GTCG:
- Tiền mới in, đúc chưa giao cho NHNN
- Tiền chưa công bố lưu hành, tiền đang lưu hành, tiền
đình chỉ lưu hành, tiền mẫu, tiền lưu niệm, TS quý, các
GTCG
- Tiền, TS quý, GTCG thuộc TS của các TCTD
•
Xây dựng và quản lý kho tiền
•
Bảo vệ kho tiền:
- Tại nhà máy in: do nhà máy bảo quản
- Trong phạm vi NHNN: do NHNN bảo quản
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 8
4. Vận chuyển tiền, tài sản quý
và GTCG
•
Phạm vi, trách nhiệm tổ chức vận chuyển
tiền
•
Phương tiện vận chuyển
•
Nguyên tắc vận chuyển tiền, TS quý, GTCG
trong hệ thống NH và các TCTD:
-
Phải có lệnh điều chuyển của cấp có thẩm quyền
-
Tiền đc vận chuyển bằng xe chuyên dụng
-
Bối trí đủ nhân lực áp tải, bảo vệ
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 9
5. Phát hành tiền
a. Dự tính khối lượng tiền cung ứng tăng
thêm:
Thời gian dự tính: hàng năm & ngay từ đầu năm
Căn cứ để xác định:
- Tỷ lệ tăng trưởng KT so với năm trước
- Tỷ lệ LP dự tính
- Sự thay đổi của vòng quay T/tệ (nếu có)
- Lượng ngọai tệ nằm trong tay người cư trú
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 10
b. Xác định khối lượng tiền TW
Căn cứ để NHNN phát hành tiền trong một
thời kỳ nhất định:
KH cung ứng tiền tăng thêm hàng năm đc
Chính Phủ phê duyệt
Nhu cầu thanh tóan bằng tiền mặt của nền
kinh tế
Nhu cầu thay thế tiền không đủ tiêu chuẩn
lưu thông, tiền đình chỉ lưu hành
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 11
6. Dự trữ tiền
Để phát hành tiền, NHNN được lập 2 Quỹ:
•
Quỹ dự trữ phát hành: có ở Kho tiền
trung ương và Kho tiền các chi nhánh
NHNN tỉnh, thành phố
•
Quỹ nghiệp vụ phát hành: có ở kho tiền
Sở Giao Dịch và các chi nhánh NHNN
tỉnh, thành phố
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 12
a. Quỹ dự trữ phát hành:
•
là quỹ chứa các lọai
tiền đc bảo quản và
quản lý tại kho tiền
trung ương của NHNN
và các kho tiền tại chi
nhánh NHNN tỉnh, TP
trực thuộc TW
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 13
XUẤT NHẬP QUỸ DỰ TRỮ PHÁT
HÀNH TẠI KHO TIỀN TW
•
Nhập quỹ DT phát hành tại kho tiền TW:
- Nhập tiền mới từ nhà in
- Nhập tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông, tiền
đình chỉ lưu hành thu hồi từ lưu thông từ Quỹ
DT phát hành tại các chi nhánh tỉnh, TP họăc
Quỹ nghiệp vụ phát hành tại Sở giao dịch NHNN
- Nhập tiền từ Quỹ DT phát hành tại các chi
nhánh NHNN, Quỹ nghiệp vụ phát hành tại sở
giao dịch NHNN
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 14
XUẤT NHẬP QUỸ DỰ TRỮ PHÁT
HÀNH TẠI KHO TIỀN TW
•
Xuất Quỹ DT phát hành tại kho tiền TW:
- Xuất để chuyển đến các Quỹ DT phát hành tại
các CN. NHNN tỉnh, TP
- Xuất để đổi các lọai tiền nhằm thay đổi cơ cấu
mệnh giá các lọai TM cho Quỹ nghiệp vụ phát
hành tại kho tiền SGD. NHNN và Quỹ DT phát
hành tại CN. NHNN
- Xuất các lọai tiền không đủ tiêu chuẩn lưu
thông để tiêu hủy theo quy định
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 15
XUẤT NHẬP QUỸ DỰ TRỮ PHÁT
HÀNH TẠI CN. NHNN TỈNH, TP
•
Nhập Quỹ DT phát hành tại CN.NHNN
tỉnh, TP
- Nhập tiền từ Quỹ DT phát hành tại kho
tiền TW
- Nhập tiền từ Quỹ DT phát hành tại các
CN. NHNN tỉnh, TP khác
- Nhập tiền từ quỹ nghiệp vụ phát hành tại
chi nhánh
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 16
XUẤT NHẬP QUỸ DỰ TRỮ PHÁT
HÀNH TẠI CN. NHNN TỈNH, TP
•
Xuất Quỹ DT phát hành tại CN. NHNN
tỉnh, TP:
- Xuất điều chuyển tiền sang Quỹ DT phát
hành tại CN. NHNN tình, TP khác
- Xuất tiền cho Quỹ nghiệp vụ phát hành
tại chi nhánh
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 17
b. Quỹ nghiệp vụ phát hành:
•
là quỹ chứa các
lọai tiền đc bảo
quản và quản lý tại
kho tiền Sở Giao
Dịch NHNN và các
kho tiền tại các chi
nhánh NHNN tỉnh,
TP trực thuộc TW.
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 18
Nhập quỹ nghiệp vụ phát hành
•
Tiền nhập từ Quỹ
DT phát hành
•
Tiền thu hồi từ lưu
thông, kể cả các
lọai tiền không đủ
tiêu chuẩn lưu
hành và tiền đình
chỉ lưu hành
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 19
Xuất quỹ nghiệp vụ phát hành
•
Xuất cho các TCTD,
Kho Bạc có tài khỏan
tại NHNN khi thực hiện
nghiệp vụ chi tiền mặt
nhằm thỏa mãn nhu
cầu TM của các tổ
chức này
•
Xuất để nhập vào Quỹ
DT phát hành
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 20
7. Thu hồi, thay thế tiền:
-
Thu hồi tiền
không đủ tiêu
chuẩn lưu thông
-
Thu hồi tiền đã
công bố đình chỉ
lưu hành
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 21
8. Tiêu hủy tiền
•
Thực hiện tại Kho tiền TW
•
Do Thống đốc quyết định
•
Tiền tiêu hủy phải thành phế liệu
•
Các lọai tiền tiêu hủy:
- Tiền giấy, tiền kim lọai không đủ tiêu
chuẩn lưu thông theo quy định
- Các lọai tiền đã đình chi lưu hành
Bài tập 1: xác định tổng lượng tiền cung
ứng tăng thêm hàng năm
Tháng 11-2010 NHNN xây dựng KH cung ứng tiền tệ
cho năm 2011. Giả sử có các số liệu:
•
Chỉ tiêu tăng trưởng GDP 2011/2010 dự kiến: 7,5%
•
Chỉ tiêu lạm phát 2011/2010 dự kiến: 7%
•
Tốc độ vòng quay tiền tệ dự kiến tăng 10%
•
Lượng ngoại tệ nằm trong tay người cư trú dự kiến
không thay đổi đáng kể
Yêu cầu: Xác định khối lượng tiền cung ứng tăng thêm
(M2) của năm 2011/2010
Biết rằng M2 của năm 2010 thực hiện là 9000.000 tỷ đ
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 22
Giải bài tập 1:
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 23
( )
8,9368181
1,1
070,0075,190000 0 0
2010_2
=
+
=M
8,181.36890000008,9368181
2010/2011_
2
=−=∆
M
Kết quả: Tổng lượng tiền cung ứng tăng thêm (M2) năm 2011
so với năm 2010 là: 368.181,8 tỷ đ
Bài tập 2: xác định khối lượng
tiền trung ương
NHNN xây dựng kế hoạch phát hành tiền năm 2011, giả sử
có các số liệu:
•
M2 cần cung ứng tăng thêm năm 2011/2010 là 370 ngàn
tỷ đồng (làm tròn)
•
Dự kiến tổng lượng tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông
năm 2011 là 20 ngàn tỷ đồng
•
Dự kiến lượng tiền đình chỉ lưu hành năm 2011 là 5
ngàn tỷ đồng
Xác định: tổng lượng tiền trung ương cần phát hành năm
2011
Biết rằng hệ số tạo tiền của nền kinh tế năm 2011 là 4 lần
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 24
Giải bài tập 2
C.2 Phát hành tiền GVC. ThS Lê Văn Hải 25
5,117520
4
370
=++=
Kết quả: tổng khối lượng tiền trung ương cần phát hành
năm 2011 là 117,5 ngàn tỷ đồng
Xác định khối lượng tiền trung ương cần phát hành
năm 2011?