Họat động tín dụng của ngân hàng trung ương pdf

CHƯƠNG 3- HỌAT ĐỘNG
TÍN DỤNG CỦA NHTW
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
1GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
I- NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN
1. Khái niệm họat động TD của NHTW:

Là việc NHTW cung ứng tiền cho nền kinh tế
thông qua cho vay đối với các các TCTD hay Kho
bạc Nhà nước

Họat động tín dụng của NHTW bao gồm:
-
Cho vay đối với các TCTD
-
Bảo lãnh
-
Cho vay đối với Kho bạc Nhà nước
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
2GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
2. Mục đích
•
Bổ sung nguồn vốn khả dụng cho các TCTD, khi
cần thiết còn đóng vai trò người cho vay cuối cùng
•
Việc cho vay đ/v các TCTD được tiến hành nhằm
thực hiện việc điều chỉnh các điều kiện tiền tệ theo
mục tiêu CSTT từng thời kỳ.
•

Họat động tín dụng nhằm điều chỉnh quá trình phát
triển kinh tế về quy mô và cơ cấu đầu tư dựa vào
thời gian, theo lĩnh vực ngành kinh tế, theo từng
khu vực lãnh thổ
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
3GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Ii- Các hình thức tái cấp vốn cho các
TCTD
Có 3 hình thức tái cấp vốn:

Cho vay có đảm bảo bằng các chứng từ; gồm:

Cho vay có đảm bảo bằng hồ sơ tín dụng;

Cho vay cầm cố bằng các GTCG.

Chiết khấu, tái chiết khấu các GTCG.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
4GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
1. Cho vay có đảm bảo bằng
chứng từ:
a. Cho vay cầm cố GTCG:

Hạn mức tái cấp vốn:
Hạn mức tái cấp vốn là mức dư nợ tối đa mà
NHTW chấp nhận trong việc cấp tín dụng cho các
NHTG. Nó được tính trên 3 cơ sở:
- Mức tăng trưởng cơ số tiền tệ (MB);

- Mức thay đổi tài sản ngọai tệ ròng;
- Những thay đổi của tình trạng NSNN ảnh hưởng tới khỏan
mục tạm ứng cho NS ròng nhằm đảm bảo mức tín dụng
cung ứng cho các NHTM nằm trong giới hạn mức tăng
trưởng khối tiền cơ sở.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
5GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Cho vay cầm cố GTCG: (tiếp)

Điều kiện về GTCG:
- NH xin vay là người thụ hưởng (đ/với GTCG ghi danh) hoặc
là người nắm giữ hợp pháp (đ/với GTCG vô danh).
- Được giao dịch, được thanh tóan cho NHTW với tư cách là
bên thứ 3 theo quy định của pháp luật và cam kết của người
thụ hưởng.
- T/hợp GTCG được phát hành dưới hình thức ghi sổ phải có
xác nhận & bảo đảm của tổ chức có trách nhiệm thanh tóan
đối với GTCG đó về việc sẽ thanh tóan cho NHTW khi NH
xin vay có nợ đến hạn chưa thanh tóan.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
6GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Cho vay cầm cố GTCG: (tiếp)
•
Hồ sơ đề nghị cho vay:
-
Đề nghị cho vay cầm cố;
-
Bảng kê GTCG đề nghị cầm cố để vay vốn;

-
Các tài liệu liên quan để chứng minh GTCG đủ
điều kiện cầm cố theo quy định.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
7GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Cho vay cầm cố GTCG: (tiếp)
•
Mức cho vay và thời hạn cho vay:

Mức cho vay cầm cố phụ thuộc nhu cầu vay vốn;
hạn mức cho vay cầm cố còn lại của NHTM nhưng
nếu cộng cả lãi phải thanh tóan thì tối đa không
vượt quá tổng số tiền được thanh tóan của GTCG
cầm cố khi đến hạn.

Thời hạn cho vay cầm cố tùy thuộc mục đích của
khỏan vay nhưng tối đa không qúa thời hạn thanh
tóan còn lại của GTCG được chấp nhận cầm cố.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
8GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
b. Cho vay có đảm bảo bằng hồ sơ
tín dụng:
-
Hồ sơ tín dụng?
-
Điều kiện về hồ sơ tín dụng làm đảm bảo?
-
Thủ tục tiến hành?

Liên hệ thực tiễn Việt Nam?
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
9GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
2. Chiết khấu, tái chiết khấu các
GTCG:
a. Quy định các lọai GTCG: tín phiếu KB,
trái phiếu KB, tín phiếu NHTW, các
loại GTCG khác được Thống đốc
NHNN quy định từng thời kỳ
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
10GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Quy định điều kiện các lọai GTCG

Trường hợp chiết khấu toàn bộ thời hạn còn lại của
giấy tờ có giá: Thời hạn còn lại tối đa của giấy tờ có
giá là 91 ngày;

Trường hợp chiết khấu có kỳ hạn: Thời hạn còn lại
của giấy tờ có giá phải dài hơn thời hạn Ngân hàng
Nhà nước chiết khấu;

Các giấy tờ có giá được phát hành bằng đồng Việt
Nam (VND) và có thể chuyển nhượng được.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
11GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
b. Quy định LS chiết khấu:
•

Lãi suất chiết khấu là lãi suất Ngân hàng Nhà nước
áp dụng để tính số tiền thanh toán khi thực hiện
chiết khấu giấy tờ có giá. Lãi suất chiết khấu do
Ngân hàng Nhà nước xác định và công bố, phù hợp
với mục tiêu của chính sách tiền tệ trong từng thời
kỳ .
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
12GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
c. Hai hình thức chiết khấu:
- Chiết khấu toàn bộ thời hạn còn lại của giấy tờ có
giá: Ngân hàng Nhà nước mua hẳn giấy tờ có giá
của các ngân hàng theo giá chiết khấu.
- Chiết khấu có kỳ hạn: Ngân hàng Nhà nước chiết
khấu kèm theo yêu cầu ngân hàng cam kết mua lại
toàn bộ giấy tờ có giá đó sau một thời gian nhất
định. Kỳ hạn chiết khấu tối đa là 91 ngày.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
13GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
d. Haïn möùc chieát khaáu
•
Hạn mức chiết khấu là mức chiết khấu tối đa, tính
theo số dư, của Ngân hàng Nhà nước cho một ngân
hàng tại mọi thời điểm trong quý.
•
Căn cứ vào mục tiêu của chính sách tiền tệ và tổng
khối lượng tiền cung ứng đã được phê duyệt, Thống
đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định tổng hạn mức
dành cho nghiệp vụ chiết khấu trong từng thời kỳ.

C.3 Hoạt động TD của
NHTW
14GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Hạn mức chiết khấu
•
Căn cứ vào tổng hạn mức chiết khấu, Ngân hàng Nhà nước
phân bổ hạn mức chiết khấu cho từng ngân hàng theo công
thức sau:
H = V x S x k
•
Trong đó:
- H: Hạn mức chiết khấu của ngân hàng
- V: Vốn tự có của ngân hàng
-
S: Tỷ trọng giữa dư nợ tín dụng bằng VND so với tổng tài
sản có (được tính bằng công thức trang sau).
-
k: heọ soỏ chieỏt khaỏu (tớnh theo coõng thửực ở trang sau)
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
15GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Công thức tính S, k:
Tổng dư nợ tín dụng ngắn, trung và dài hạn bằng VND
S =
Tổng Tài sản có
-
Tính hệ số chiết khấu (k) theo công thức:
Tổng hạn mức chiết khấu
k =
- Trong đó: Vi và Si là vốn tự có và tỷ trọng giữa dư nợ tín

dụng so với tổng tài sản của NH thứ i.
∑
=
×
n
i
ii
SV
1
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
16GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
e. Phương thức giao dịch:
•
Phương thức trực tiếp: Các ngân hàng giao dịch
trực tiếp với Ngân hàng Nhà nước.
•
Phương thức gián tiếp: Các ngân hàng giao dịch
thông qua hệ thống nối mạng vi tính với Ngân hàng
Nhà nước hoặc qua FAX.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
17GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
f. Xác đònh số tiền khi chiết khấu
GTCG của các NH:
•
Trường hợp chiết khấu tòan bộ thời gian còn lại
của các GTCG:
100365
1

×
×
+
=
TcLs
G
S
t
t
Trong đó:
-
St: Số tiền NHNN thanh tốn khi chiết khấu
GTCG;
-
Gt: Giá trị GTCG khi đến hạn thanh tốn;
-
Tc: Thời hạn còn lại (tính theo ngày) của
GTCG (được tính từ ngày chiết khấu đến
ngày đến hạn thanh tốn của GTCG);
-
Ls : Lãi suất chiết khấu tại thời điểm NHNN
chiết khấu (tỷ lệ % theo năm);
- 365: Số ngày quy ước cho 1 năm
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
18GVC. ThS LÊ VĂN HẢI

Trường hợp chiết khấu có kỳ hạn:
1. Công thức xác định số tiền NHNN thanh tóan khi
chiết khấu GTCG như sau:

100365
1
×
×
+
=
TcLs
G
S
t
t
(các yếu tố giải thích như trên)
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
19GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Chiết khấu có kỳ hạn
2. Xác định số tiền NHTM thanh tóan cho NHNN khi hết thời
hạn chiết khấu (chiều về):






×
×
+×=
100365
1
TmLs

StGv
Trong đó:
-
Gv: số tiền mà NHTM thanh tóan cho NHNN khi hết thời hạn chiết khấu
-
St: số tiền mà NHNN đã thanh tóan cho NHTM khi chiết khấu
-
Ls: LS chiết khấu tại thời điểm NHNN chiết khấu (% theo năm)
-
Tm: Kỳ hạn chiết khấu (tính theo ngày của NHNN)
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
20GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
3. Ưu nhược điểm của công cụ tái
cấp vốn:
•
Ưu điểm:
- Là hình thức cho vay lành mạnh (có HH đảm
bảo);
- NHTW có thể áp dụng tuỳ theo mục tiêu CSTT mở
rộng hay hạn chế.
•
Hạn chế:
Công cụ này có tính thụ động vì NHTW chỉ có thể
khuyến khích chứ không thể buộc các NHTM phải
vay hoặc không vay được.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
21GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
4. Thực tiễn sử dụng tái cấp vốn ở

Việt Nam
- NHNN chỉ thực hiện giao dịch với các công cụ là
giấy tờ có giá của các NHTM, chưa giao dịch các
thương phiếu.
- Cho vay CK, TCK GTCG được thực hiện hàng quý
theo hạn mức được NHNN phân bổ cho các NHTM
tùy theo tình hình vốn khả dụng thừa thiếu của các
NHTM. Hạn mức chiết khấu, tái chiết khấu được
xác định hàng quý; cho từng NH dựa trên : Vốn tự
có, tỷ trọng tín dụng VND/Tổng tài sản có
- Cho vay cầm cố GTCG được thực hiện từng lần tùy
theo nhu cầu cần sự hổ trợ thanh khoản của NHTM
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
22GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Thực tiễn sử dụng tái cấp vốn ở
Việt Nam (tiếp)
- Cho vay lại theo hồ sơ tín dụng được thực hiện khi
NHTM không có GTCG, trong trường hợp cần thiết
để hổ trợ thanh khoản cho NHTM.
- Lãi suất CK, TCK thường đóng vai trò lãi suất
sàn; lãi suất TCV là lãi suất trần trong thực hiện
điều hành chính sách lãi suất của NHNN .
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
23GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Diễn biến điều hành lãi suất tái cấp
vốn qua từng thời kỳ:
-
1991 – 1992: quy định mức LS tính bằng tỷ lệ

%/tháng chung cho tất cả các NHTM;
-
1993 – 1996: chuyển sang quy định bằng tỷ lệ
% so với mức lãi suất cho vay của từng NHTM
đối với khách hàng, tùy theo từng NHTM mà
mức này giao động từ 60% đến 85%. Có thời
kỳ bằng 100% LS cho vay của tất cả các
NHTM để kiểm soát lạm phát.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
24GVC. ThS LÊ VĂN HẢI
Diễn biến điều hành lãi suất tái cấp
vốn qua từng thời kỳ (tiếp)
-
5/1997 – 2002: được xác định mức cụ thể
%/tháng để phù hợp với thông lệ quốc tế và
thấp hơn LS cho vay nền kinh tế.
-
3/2003 - đến nay: lãi suất TCV đóng vai trò LS
trần, LS CK-TCK là LS sàn trên thị trường
tiền tệ liên ngân hàng. LS thị trường mở đóng
vai trò là công cụ điều hành thường xuyên cuả
NHNN.
C.3 Hoạt động TD của
NHTW
25GVC. ThS LÊ VĂN HẢI