Đánh giá khả năng tích tụ kẽm và thủy ngân của ngao bến tre (meretrix lyrata) vùng cửa sông bạch đằng trong phòng thí nghiệm hội nghị 35 năm kỷ niệm thành lập viện khoa học và công nghệ việt nam

V I:eN K H O A H O C CBA
v A C O N G N G H :e V I:eT N A M
V IE T N A M

ACADEMY

O F S C IE N C E A N D

•

T E C H N O L O G Y (V A S T )

•

•

,

A t..

""

KY NIEM
NAM
VI~N KHOA HOC vA CONG NGH~ VI~T NAM
•

TIEU BAN: KHOA HOC
. CONG NGHE. BIE'N

H it N Q i, 2010

H (J i n g h i K h o a h 9 C IcY n ie m ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
35 n d m V i¢ n K h o a h 9 C va C 6 n g n g h ¢ V i¢ ! N a m - H a N (J i 1 0 1 2 0 1 0

M l}C Ll}C

U JI N O I D A u
1. M O T SO D A c D IEM TH U Y V A N , D O N G
Q uA K H A o SA T, N G H IEN cuu

i.uc

B IEN V Il;:T N A M

Q U A cA c

B ui H A ng Long

K ET
10

2. D IA C H A T V A TIEM N A N G K H O A N G SA N B IEN D O N G
N guy~n Th~ Tiep, N guy~n B i~u, N guy~n Th~ H ung, Tr~n V an Tri

3. M O T SO K ET Q uA N G H IEN cuu

21

V E B IEN vA C O N G TR iN H B IEN

N guy~n D ong A nh, D inh V an M anh CBA

32

4. xA c D lN H R A N H o r o t N G O A I TH EM LV C D IA V Il;:T N A M (PH A N PH IA B A C ) TH EO K H IA C A N H K Y TH U A T
TS. D 6 C hi~~ Th~ng, TS. N guy~n Th~ Ti~p, TS. Phung V an Phaeh,
ThS. D olin Th~ H ung, ThS. Tdn A nh Tuan, ThS. Tr~n Trcng L~p

TS. H oang

V an V U 'Q 'ng,
43

5. M O H iN H Q U A N L Y TO N G H O P V U N G B d B IEN a V Il;:T N A M
Tr~n D are Tha

,

guy~n

fru

if r . • • • . • • • • . • . • . . • . • . . . . . . • . . • . . . . • . . . . . . • . . . . . . • . • • • • • • • • • . . • . • • • . . . . . . . . • . . . . . • • • • • • • • • • • • • .

55

6. K ET Q uA N G H IEN cuu
SIN H V A T B IEN D O N G V IB T N A M , D E xu A T M O T SO
PH V dN G H V dN G N G H IEN crru TR O N G N H U N G N A M TIEP TH EO

D 6 C fm g Thung

66

7. xA Y D V N G vA TH U N G H IEM
cA c H E H O N H dP
PH O I TR O N V dI N A N O Si0 2 PH V C V V TA N G C V dN G
NAM RONG
N guy~n PhU 'O 'ng Tung, Le K im H ung, Pham
va N guy~n B ao Lam ,

C H A T H O A T D O N G B E MATI
TH U no: D A u TA l M O D O N G

D uy K hanh,

Le Thi N hU '

Y,

V an Thanh

K hue
77

8. D A N H G IA D O N G U Y H IEM D O N G D A T vA SO N G TH A N V U N G V EN B IEN V A
H A l D A o V IET N A M V A D E X U A T cA c G IA I PH A p U N G PH O V A PH O N G TR A N H
B ui C one' Q u~(I), N guy~n D inh X uyen'", N guy~n H A ng PhU 'O 'ng(I), Tr~n Thi M y Thanh(l),
Pham

V an Thl}e(2), N guy~n V an LU 'o'ng(2),Tr~n Tuan D iing(2), Phan Trong

Trinh(3)

89

9. B A N D O K IEN TA O - D IA D O N G LlJC V U N G B IEN N G O A I K H dl N A M TR U N G B O
vA pH vcA N
Phung

V an Phaeh, D 6 C hi~n Th~ng, N guy~n Th~ Ti~p, H oang V an V U 'Q 'ng, D U 'O 'ng Q uae
A nh Tuan, Tr~n V an K h3, N go B ich H U 'O ng, Trinh H oai Thu
98

H ung, Tdn

10. N G H IEN cuu
C H I TIET D A c D IEM cA u TR U C TA N G TR A M rtcn TR EN K H U
V {jC TH EM LV C D IA M IEN TR U N G V IB T N A M V A K E C A N TR EN co SO X U L Y
V A M IN H G IA I TO N G H dP TA l LIEU D IA V A T L Y - D IA C H A T K IEN TAD
H oang V an V U 'O 'ng, D o~n Th~ H U 'ng, TrA n V a~ K ha

11. D A C D IEM X O I La,
H O LO C EN - H IB N D A I
::t T·len
;' H '·ai,*
N guyen

~

B O I TV V A TIEN H O A V U N G

D ::t
C 'an h D uong **
0

:

cu A SO N G
.

103

LA M TR O N G
. 110

12. D A N H G IA D IA C H A N K IEN TA O vA SO N G TH A N TR EN B IEN D O N G vA LA N
CAN

5


ISB N : 978-604-9 I 3-0 15-1
T id u b a n : K h o a h o c c o n g n g h e B ie n ihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

2
Ph an Trong Trinh\ N guy~n V an H uong', V u Thanh C a CBA
,
C U M inh H oang\
l

H oang Q uang V inh\ B ui V an ThO 'm \ B ui Thj Tbao

13. N G H IEN cU D D IA C H A T B IEN V II;:T N A M B A N G PH U O N G
N O N G PH A .N G IA I C A O TA l V II;:N D IA C H A T - D 1A V A T L Y B IEN

N go V an Liem ',
117

PH A p D IA C H A N

D urrng Q uA c H ung

123

14. M O T SO D A c TR lfN G PH A .N B O TR A M rtcn
B E M A T TR EN PH A N C H A u TH O
N G A M V EN B O B IEN D O N G B A N G SO N G C U U LO N G
N guy~n Trung

Thanh(l),

Phung

V an Phach(l) ,N guy~n

15. D A C D IEM D IA H IN H vA TR A M rtcn
Pham B a Tru~g,

Trjnh

H A ng U in(l), D aniel U nverricht"

129

D A y V IN H cA N A

Th~ H i~u, N guy~n D inh D a~, TrA n V an B inh

134

16. N H A N TH U C C O B A N V E TA l N G U Y EN V I TH E B IEN V II;:T N A M
Tran

u-c Th~n,

guy~n

H li'u C i'r,

r~n

lnh

L ~iJn ••••••••••••••••••.••••••••••.••.•••••.•••••••••••••••••.••

17. R EM O TELY
SEN SED D A TA A N A N LY SIS
O F LA N D U SE
EN V IR O N M EN T A SSESSM EN T
O F SEA PO R T D EV ELO PM EN T:

H A IPH O N G , V IETN A M

FO R STR A TEG IC
C A SE STU D Y O F

Tran D inh Lan and N guyen V an Thao

18. M O T SO V A N D E Q U A N LY M al
B IEN G IO I K A LO N G

141

146

TR U O N G vA TA l N G U Y EN

V U N G C U A SO N G

D inh V an H uy

151

19. N G H IEN C U D SU C TA l M al TR U O N G SO N G B A C H D A N G
C ao Thi Thu Trang,

N guy~n Th]

20. V E cA c PH U O N G PH A p
V U N G B IEN V II;:T N A M

Phuong

H oa

162

TIEP C A N B A a

vs

TA l N G U Y EN

M al

D u V an Toan

TR U O N G

6
169

21. N G H IEN C U D D A C D IEM B IEN D O N G M 1!C N U O C
B IEN D 61 K H I H A u H II;:N D A I

B IEN TR aN G

N guy~n K im V inh

D IEU K II;:N
174

22. C H A T LU O N G TR A M TiC H TR aN G
HOA

M O T SO D A M TV B IN H D IN H D EN K H A N H

Le Thj V inh

181

23. U N G D l)N G K IEM D lN H D O C TO TR aN G
TR U O N G B IEN

V II;:C D A N H G IA C H A T LV O N G M al

V O H iii Thi, N guy~n Tac A n,

186

24. D A N H G IA K H A N A N G rtcn
ru K EM V A TH U Y N G A N C U A N G H EU B EN TR E
(M E R E T R IX . L Y R A T A ) V U N G C U A SO N G B A C H D A N G TR aN G PH O N G TH i N G H II;:M
Le X uan Sinh, D ~ng K im C hi, Tr~n D uc Thanh

25. N G U Y C O rtcn
V EN B O V II;:T N A M
D lfO 'ng Thanh

ru

PO L Y C H LO R B IPH EN Y L

N ghi, Pham

26. H IB N TR A N G vA xu

192

TR aN G

Thj K ha, C ao Thj Thu Trang,

M O T SO SIN H V A T B IEN

Le V an N am

TH E B IEN D O N G C H A T LU O N G N U O C
PH A M IEN TR U N G V II;:T N A M
Luu V an D i~u

199

H I;: TH O N G D A M
205

27. D A C D IEM PH A .N B O cA c D A c TR lfN G SO N G TA l V U N G B IEN C U A LA G I
(B IN H TH U A N ) V A TA c D O N G C U A C H U N G D EN Q uA TR IN H X O I L6-B O I ru
6

ISBN: 978-604-913-015-1JIHGFE
t u « onmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ban: Khoa h9C cong nghe Bidn yxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

DANH

vA

'r t c n T V K E M
THUY
G I A K H A N A . N G RQPONMLKJIHGFEDCBA

BEN TRE

(MERETRIX LYRATA)
TRONG

Le

X uan

PHONG

VUNG

CUA

NGAN

SO NG

CUA NGHEU

B~CH

DANG

T H i N G H I:¢ M

S in h , D ~ n g K im C h i, T d n

D u 'c T h ~ n h

Vien Tai nguyen va Moi tnrong bien
246- Duong Da Nang - Hai phong
Email:
T o m tit:

Cua song Bach D{mg hang nam tiip nhdn mot luong chat thai rat Io n , dac biet
la kim loai ruing nhu thuy ngdn, kem. Danh gia nguy co tich liiy kem va thuy ngdn
trong loai dong V(Jthai manh v a 6 ' khu v~c cua song Bach Dang a€ xem mice a(j 0
nhiim cac chat ao rat can thi€!. Trong nghien cuu nay, p h u a n g p h a p "Thi
nghifm tinh khiing thay nutrc" sir dung ngheu Meretrix lyrata b6 tri trong cung
mot dung d ic n a(jc t6 trong thai gian 7 ngay. Kit qua cho thdy la: H? s6 tich liiy
tram tich vung sinh vdt BSAF cua Hg la 1,91 kg tt/kg mo, cua Zn la 1,37 kg tt/kg
mo. H? s6 tdp trung sinh h9C BCF cua Hg la 24,26 L/kg mo. cua Zn la 25,58 L/kg
mo. Vai tro chi thi sinh h9C cua ngheu vai thuy ngdn, kem khd rii vi kha ruing tich
liiy ham IU(YngHg va Zn rat cao trong mo so voi moi tr u o n g tu nhien.
A b str a c t:

This paper focuses on the assessment of accumulation of Hg and Zn in Hard
clam (Meretrix lyrata) at Bach Dang estuary area where are polluted trap. Annual
years, amount of pollutions from continent discharge in environmental area very
much. We choose Experimental research by Static non-renewal test in 07 days
period. The accumulation of contaminants in tissues of living organisms is usually
expressed as the BCF and BASF Coefficient BSAF of Hg (1.91 kg sediment dry/kg
tissue dry) is higher 1.4 times than BSAF ofZn (1. 37kg sediment dry/kg tissue dry).
Result of experiment lab show that BCF ofZn (25.58 L/kg tissue dry) is higher 1.05
times than BCF of Hg (24.26 Ukg tissue dry). Role bioinstruction of hard clam
(Meretrix lyrata) with heavy metal (mecury, zinc) is clear.

Keywords: Bioconcentration factor (BCF); Biota-sendimen
accumulation
factor (BSAF); Interim sediment quality guidelines (ISQG); Polluted trap; Static
non-renewal test.
1 . M iY D iu

Cira song Bach Dang hang nam tiep nhan mQt hrong IOn cac chat thai tir nguon luc dia
voi ham hrong cac ch~t a nhiem thuong xuyen virot qua mire gioi han cho phep, D€ danh gia
cac tac dQng cua cac ch~t a nhiem d6i voi moi tnrong theo quan diem cua dQc hoc moi tnrong
thi cAn phai xem xet kha nang thich irng cua sinh v~t voi moi tnrong khu V\IC hien tai.
Vung cira song Bach D~ng la vung cira song hinh phSu (estuaries) diroi tac dQng cua
qua trinh song va bien, vung cira song Bach D~ng tao ra cac dang dia hinh phong phu va da
dang: biii trieu rong voi h~ thong lach trieu d~y d?c [7, 8]. Nen tai day t~p trung dien tich Ian
cac khu V\fC nuoi trong thuy san nhu bai ngheu, d~m nuoi tom, V.V .. , d?c biet la t~p trung
nhieu bai nuoi loai nhuyen th€ hai manh vo. Ngheu duoc chon lam d6i nrong nghien ciru vi la
loai an IQc va it di chuyen. Ngheu cling la d6i tUQ11gdS thu m~u, dS nuoi trong cac b€ thi
nghiern va it chiu tac dQng.khi thay d6i moi tnrong song dQt ngot [1, 5].
192

H9i nghi Khoa h9C JIHGFEDCBA
kY niem yxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
35 ndm Vi¢n Khoa h9C va C6ng ngh¢ Viet Nam - H a N9i 1012010

K€t qua nghien ciru danh gia vai tro chi thi sinh hoc cua ngheu B€n Tre vung cira song
Bach D~ng d6i voi mot s6 kim loai nang nhu (Hg, Zn).
2. Tai Li~u va Phuong Phap

2.1. Tili Ii?u
Tai lieu da duoc thu thap tir nhi~u nguon khac nhau lien quan d€n khu V\IC (hinh 1),
gom cac s6 lieu quan tr~c moi tnrong thuoc cac d~ tai v~ khu V\IC cira song Bach D~ng cua
Vien Tai nguyen va Moi tnrong bien, Dac biet la nguon tai lieu di~u tra, khao sat va thi
nghiem nr luan van thac sy "Danh gia kha nang tich tu thuy ngan (Hg) va kern (Zn) trong
ngheu M lyrata a khu V\IC cira song Bach D~ng" [5].

2.2. P h u o n g

p h iip

MQt h~ phuong phap nghien ciru v~ danh gia moi tnrong da duoc su dung, bao g6m
cac phuong phap truyen thong nhu: thu thap va xuRQPONMLKJIHGFEDCBA
I f thong tin, di~u tra khao sat thuc t€ va
phan tich m~u v~t trong phong thi nghiem [9].
- Phuong phap thi nghiem tinh (Static test) v~ dQc tinh theo USEP A (2002a). Trong thi
nghiem tinh dung phirong phap thi nghiem tinh khong thay mroc trong su6t qua trinh thi
nghiem [11, 12].
+

C, la ham hrong KLN trong ngheu tiroi thu tai bai (mg/kg kho)

C s la ham hrong KLN trong tram tich
thu tai bai (mg/kg kho).
+

C, - C tO la ham hrong KLN trong ngheu
tich 1\1 bao hoa trong qua trinh thi nghiern,
+

+ C tO la ham hrong KLN trong ngheu
tich tu bao hoa tir moi tnrong ban d~u

C', la nong dQ KLN thi nghiern tai do
ngheu tich tu bao hoa.
+

Chu y: VI ngheu aii tich tu mot ham
luong KLN tu moi truong (C to ) khi thu mdu
nen a€ tich h¢ s6 tinh tu BCF trong giai doan
thi nghiem thi p h a i loai tric y€u t6 ndn (C to ).

~ - ? '~ - - - - - : ! : e '- - '- - - - L - '- " , - - - - = = - - - - - = = - - - - - - - I

Hinh 1: Sa a6 khu V lf C nghien
D6ng B a i Cu6i - huyen Cat

CLm

-

xii

Hai

- Phuong phap tinh h~ s6 tich tu bang thirc nghiem: Theo huang nay dfr lieu do tai
hien tnrong va dfr lieu do trong phong thi nghiem duoc su dung d~ tinh toan cac thong s6 M
s6 tich tu sinh hoc (BCF), h~ s6 tich tu tr~ tich vung sinh v~t (BSAF) [4].
- Phuong phap xac dinh tu6i ngheu theo dirong cong sinh tnrong cua TS.
Nguyen Huy Y€t va nnk, 1998 [10].
3. K~t Qua va Thao Lu~n

3.1. Thiit lljp thi nghi?m d{k ta Zn, Hg dai vOi ngheu M. Lyrata trong phbng thi
nghi?m
Thi nghiern duoi day duoc nghien ciru nr thang 3 d€n thang 9 nam 2009. Ap dung
phuong phap thi nghiem tinh khong thay mroc hay b6 sung h6a chat. Trong qua trinh nghien
ciru nhan th~y rang nong dQ Zn, Hg them vao m~t di khong dang k~: tir 2,9 - 9,5% d6i voi Hg,
0,6 d€n 9,8 % d6i voi Zn [4]. Nhu vay n6ng dQ Hg va Zn v~ dam bao cho qua trinh thi
193


ISBN: 978-604-913-015-1
Tiiu ban: Khoa h9C c6ng ngh¢ Bien yxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

nghiem. Thi nghiem ti~n hanh trong 4 b~ (trong do mot b~ d6i chirng khong them dQc t6). Thi
nghiem diroc ti~n hanh a di~u kien phong thi nghiem nhu sau:
Nhiet dQ 25°C (dao dong nhiet dQ khong qua 1°C).
Do pH va dQ man voi t~n su~t 2JIHGFEDCBA
l~ n J ngay RQPONMLKJIHGFEDCBA
khong khi vao trong b~ dam bao oxy hoa tan va khuay tron mroc trong b~
thirc an d~ dang.

S \1 C

giup ngheu

19C

- Thu m~u mroc tai bai ngheu
- Thu m~u ngheu tai hien tnrons
cling kich thiroc 08 thang tuoi
- Tha 08 ngheu/ b~ (m~t do 70-\ 00 con/rrr')
- Thi nghiern 03 b~ tai cung mot nong dO

1

Kiem
thich
di~u
kh6ng

tra kha nang s6ng va
nghi cua n g h e u trong
kien thi nghiern khi
them KLN

B~ thi nghiem d6i chimg I
~

Be thi nzhiern 3

I Be thi nzhiem 2 I

I Be thi nzhiern 1 I
- T~i nghiern trong 07 ngay.
- Tien hanh sue khi DO dir
- Theo doi to,'pH, DO

Phan tich ham hrong KLN
rong ngheu trong b~ 1

I

- Them n6ng do Zn hoac Hg xac djnh.
Kiern tra lai nong dO trong cac b~ bang
may AAS

Phan tich ham hrong KLN
rong ngheu trong b~ 1

Phan tich ham hrong KLN
rong ngheu trong b~ 1

Hinh 2:. Sa a 6 quy trinh thi nghiem tinh kh6ng thay nuac.
3.2. Xdc dinh nJng a {j

t{ li

a o ngheu tich

tt,l

biio hila Hg

va Zn

K~t qua thi nghiern diroc t6m t~t tir mot chu6i cac thi nghiem. Cac k~t qua duoc xu ly
t6ng hop d~ ph an anh chu6i thi nghiern [5].
3.2.1. D 6 i voi Hg
Bang I. Kit qua thi nghiem ham

STT

lu o n g

Hg, Zn tich tu trong m6 ngheu [4].

NAng dQ Hg
thi nghiem

Ham luong trung
binh Hg trong ngheu
sau 07 ngay (n=3)

NAng dQ Zn
thi nghiem

Ham luong trung binh
Zn trong ngheu sau 07
..
ngay (n=3)

mg/l

mglkg khf

mg/l

mg/kg khf

Dqtl

0,15

8,32±0,71

1,03

240,32± 1,45

Dqt 2

0,28

12,80±0,65

2,11

291,80±2,35

Dot 3

0,51

13,45±0,37

3,09

309,04±1,35

Dqt4

0,53

13,47±O,74

3,19

310,O6±1,O6

Dqt5

0,56

C6 ngheu chet

3,20

C6 ngheu chet

Dqt6

0,63

C6 ngheu chet

4,11

C6 ngheu chet

Dqt7

11,21

Ngeu chet 50%/ 96h

20,20

Ngeu chet 50%/ 96h

"

Chi! thich: n=3 fa s6 lu o n g bi thi nghiem tai cae nong a (J khac nhau. Sau a o tinh kit
qua trung binh tai m6i nong a (J.

Bang 1 chi ra mire dQ tich tu bao hoa cua Hg va Zn trong mo ngheu, Tai nong dQ 0,53
194


H(Ji nghi Khoa h9C kj; niem yxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
35 nam Vien Khoa h9C JIHGFEDCBA

v a C6ng ngh¢ V ie : Nam - H a N(Ji 1012010

mg/l thi ham hrong Hg trong ngheu dat gia tri bao hoaRQPONMLKJIHGFEDCBA
I I I 13,47 ±0,74 mg/kg kho. Khi tang
nong de>len 0,56 mg/l thi ngheu chet t5' 1~ 1-2 con/8con thi nghiem. Nhu v~y tai nong de>nay
ngheu da virot ngu5ng chiu dung va d~n d~n chet, Tai nong de>11,21 mg/l, t5' 1~ngao ch~t I I I
4/8 con trong 96h, day chinh I I I gia tri LC50 cua thuy ngan.
Tai nong de>3,11 mg/l ngheu tich 1\1 bao hoa Zn voi ham hrong 31 0,06± 1,06 mg/kg kho.
Khi tang len d~n 3,2 mg/l ngheu chet voi t5' 1~ 1-2 con / 8con thi nghiem. Khi thi nghiem voi
nong de>20,2 mg/l, ngheu chet voi t5' 1~4/8 con trong 96h, day chinh I I I gia tri LC50 cua kern.
3.3. Xdc din" ctic
3.3.1. H?

s6 tich

hf s6

tich tl! KLN trong ngheu

tu tram tich BSAF

K~t qua phan tich m~u KLN trong tram tich thu tai bai
kho, C, cua Hg I I I 0,32 mg/kg kho.
Bang 2. H?

s6 tich

III

C, cua Zn

III

167,10 mg/kg

tu Zn, Hg trong trdm tich a6i voi ngheu [4].

DQi thu

c , "cua Zn

BSAF cua Zn

c , cua Hg

BSAF cua Hg

m§u

(mg/kg khd)

(kg tt/kg mo)

(mg/kg khfi)

(kg tt/kg md)

Dqtl

231,28

1,38

0,37

1,16

Dqt2

232,42

1,39

1,00

3,13

Dqt 3

239,24

1,43

0,57

1,78

Dqt4

239,24

1,43

0,65

2,03

Dqt 5

211,28

1,26

0,65

2,03

Dqt6

222,42

1,33

0,45

1,41

Dqt 7

223,24

1,34

0,56

1,75

TB

228,45±9,36

1,37±O,O6

O,61±O,19

1,91±O,58

*KY hieu: tt - trdm tich.
Theo bang 2, cac gia tri tich t1,1tram tich cua Hg cao hon so voi Zn. Gia tri trung binh
cua BASF cua Hg I I I 1,91 kg tt/kg mo, cao hon 1,4 l~n so voi h~ s6 tich t1,1BSAF cua Zn I I I
1,37 kg tt/kg mo. Gia tri BSAF tinh diroc cling phu hop voi k~t qua nhan dinh v~ bieu hien 0
nhi~m cua Zn va Hg trong tram tich. Ham hrong Hg trong tram tich tai bai ngheu virot
ngu5ng tac de>ng ISQGthAp(0,15mg/kg kho), ngu5ng b~t d~u gay tac dong cho cac sinh v~t.
Ham hrong Zn trong tram tich tai bai ngheu so sanh voi GHCP nhan thay d~u thap hon
ISQGth§p(200mg/kg kho).
Qua phan tich ANOVA va kiem tra LSD ( a = 0,05) cho th~y S\I tich hiy Hg va Zn
trong mo ngheu thirc t~ c6 khac nhau. Ham hrong Zn trung binh trong mo I I I 228,45±9,36
mg/kgkho; cua Hg I I I 0,61±0,19 mg/kg kho.
3.3.2. H?

s6 tich

tu sinh h9C BeF

Gia tri Cto I I I gia tri trung binh ham hrong KLN trong ngheu trong 07 dot thu
m~u. Gia tri nay phan anh mire de>tich t1,1KLN trung binh cua ngheu trong khu V\IC cira song
Bach Dang. Cto cua Zn 1£1:228,45 mg/kg kho va C tOcua Hg I l l : 0,61 mg/kg kho.
V oi C', cua Zn

III

3,19 mg/l va C's cua Hg

III

0,53 mg/l.

195


ISBN: 978-604-913-015-1
riiu ban: Khoa h9C cong ngh~ Biin yxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

Bang RQPONMLKJIHGFEDCBA
3 . H? s6 tich tu sinh h9C cua Zn, Hg a6i voi ngheu [4].

B~

C

C

BCF cua Zn

(mg/kg khd)

t

BCF cua Hg

cua Hg

(mglkg khd)

(Llkg mo)

(L/kg md)

B~ 1

309,87

25,52

12,84

23,08

B~ 2

311,21

25,94

14,29

25,81

B~ 3

309,11

25,29

13,27

23,89

310,06 ±2,64

25,58±0,82

TB

[;;~ ~ ~

ciia Zn

t

..:J ~ :~ ~ g :M ~ :~ _..=. ;:~
. ; ,~
; . ,L_ :.:;:
, . - - - r " " " ': = -

__

12

24,26±3,84

13,47±1,85

~;~;J:J~J~m~~~~~L:::·::·::=_:=:::_·
-.....,...-.------= ~

"11

250

H
I'

200

ii

150

II

100

!i

50

iI

Ii

10

iI
1)

0.15

l=senes1

Hinh

3.

un

0.51

0.28
-P o ~ .

l=SerieS1

(Senes1)l

Bidu a6 xac dinh nong a(J Hg ngheu
tich tu biio hoa.

2.11

Hinh

4.

109
- P o ly

(senes1)l

3.19
! NongdQ

~ !I

Bidu a6 xac dinh nong a(J Zn ngheu tich
tu bdo hoa.

H~ s6 tich tu sinh hoc trung binh (BCF) cua Zn la 25,58 L/kg mo va cua Hg la 24,26
Llkg mo. Qua phan tich ANOVA va kiem tra LSD ( a = 0,05) cho thay S\1' tich h1y Hg va Zn
trong me ngheu theo thi nghiem co khac nhau.

3.4. Tltiio lu{jn

a vung cira song Bach
- Da xac dinh duoc ham hrong Hg trung binh trong mo ngheuJIHGFEDCBA
D~ng la 0,61±0,19 mg/kg mo; cua Zn la 228,45±9,36 mg/kg mo. Nhu vay ham hrong Hg
trong ngheu vung cira song Bach Dang cao hon trong mo ngao d~u (Meretrix meretrix) khu
vue cira D<;lila 0,073± 0~045mg/kg mo (3]. Theo tieu_ chuan bQ y t~ s6 46/200~/QD-BYT
(~0,5mg/kg) thi ngheu Ben Tre da co bieu hien 0 nhiem thuy ngan, tuy nhien can phai co
nghien ciru trong thai gian dai d~ khang dinh.
- H~ s6 BSAF th~ hien m6i tuong quan gifra nong dQ KLN trong ngheu va nong dQ
KLN trong tr~m tich khu V \ 1 'C ngheu sinh tnrong. Ham hrong Hg trong tram tich tai bai ngheu
virot ngirong tac dQng ISQGthAp,ngtrong bat d~u gay tac dQng cho cac sinh vat. Ham hrong Zn
trong trk tich tai bai ngheu so sanh voi GHCP nhan thfty d~u thap hon ISQGthAp.K ~t qua cho
thfty h~ s6 BSAF cua Hg cao hon gia tri BSAF cua Zn, khoang 1,4 l~n. Nhu v~y ngheu co vai
tro chi thi sinh hoc d6i voi thuy ngan va kern trong tram tich.
- Han: hrong Hg trong ngheu dat ~ia tri bao hoa a b~ thi nghiem la 13,47 ±0,74 mg/kg
kho va thirc te la 0,61±0, 19 mg/kg mo. Doi voi Zn, ham hrong thi nghiern tai d~ ngheu dat b~o
hoa la 31O,06±1,06 mg/kg kho, dieu kien nr nhien la 228,45±9,36 mg/kg mo. Dieu nay cho thay
rmrc dQ chi thi sinh hoc cua ngheu voi thuy ngan rftt cao (ngheu co kha nang tich lfiy hrong Hg
gftp 22lk so voi ngoai moi tnrong nr nhien) va co kha nang chi thi sinh hoc trung binh voi kern
(ngheu co kha nang tich lily hrong Zn gftp 1,36 l~n so voi ngoai moi tnrong nr nhien).
- H~ s6 BCF th~ hien S\1' tich tu t~p trung cua Zn (Hg) trong ngheu khi tien hanh thi
nghiem ngheu ti~p xuc voi Zn (Hg) trong b~. H~ s6 BCF cua Zn (25,58 Llkg mo) cao hon
khong dang k~ so voi BCF cua Hg (24,26 Llkg mo), gftp khoang 1,05 l~n.
196

I

!!

va

H6i nghi Khoa h9C JIHGFEDCBA
kY niem yxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
35 nom Vien Khoa h9C
C6ng nghe Vi¢{ Nam - Ha N6i /0120/0

- H~ s6 BCF cua Hg trong ngheu Meretrix lyrata th~p hon so v61 BCF cua loai vem
xanh Perna viridis theo nghien ciru cua Lakshmanan va Nambisan (1989) la 126 - 404 (trong 6
ngay) va cua Rosell (1985) la 459 (trong 15 ngay) [2, 13]. H~ s6 BCF cua Zn trong ngheu
Meretrix lyrata thap hon so voi BCF cua loai trai vo mem Mya arenaria cua Pingle et al (1968)RQPONMLK
v a Schuster, Pringle (1968) nrong ling la 85 (trong 50 ngay); 135 (trong 49 ngay) [2, 13].JIHGFEDCBA
4.

K~t Lu~n

Buoc dclu xay dung quy trinh thi nghiern theo thi nghiern tinh khong thay mroc (Static
non-renewal test): Sinh vat diroc b6 tri trong cling mot dung dich dQc t6 trong su6t qua trinh
thi nghiem,
Tinh diroc cac h~ s6 tich lily: H~ s6 tich lily tram tich BSAF cua Hg la 1,91 kg tt/kg
rno, cua Zn la 1,37 kg tt/kg mo. H~ s6 t?P trung sinh hoc BCF cua Hg la 24,26 L'kg mo, cua
Zn la 25,58 L'kg mo. So voi mot s6 cac k~t qua v~ BCF cua tac gia tren th~ gioi thi rmrc dQ
tich tu Hg, Zn cua ngheu Meretrix lyrata thap hon so loai vem xanh Perna viridis hay loai trai
vo m~m Mya arenaria.
Vai tro chi thi sinh hoc cua ngheu voi thuy ngan, kern kha r5 vi ngheu co kha nang
tich lily hrong Hg va Zn cao nhieu l~n so voi moi tnrong nr nhien.
T A l L ltU

THAM KHAO

1. Dang Kim Chi, Hoang Thu H u a n g , Vil Thi H6ng Hung (2005), "Sinh vdt tich tu - mot
phuong phap ddnh gia a nhiim kim loai n d n g " , Tap chi moi tnrong, s6 7.
2. Cathy Me Pherson, Peter Chapman, Gary Vigers, Kah-Sin Ong (1999), Contexual
Framework, Principles, Methodology and Criteria for 18 Pamameters ASEAN Marine
Water Quality Criteria, pp XIII-26, pp XXI-44.
3. Nguyen Van Khanh, Trcln Duy Vinh va nnk (2009) "Nghien

CLm

(Meretrix meretrix L.) va Hin (Corbicula sp.) di danh gia mire
ngdn (Hg) a khu

V 1 ,l'C

su dung Ngao ddu

ao a

nhiirn Thuy

cua Dai, TP. H(Ji An ", Luan van thac sy, Khoa sinh - moi

tnrong, DHSP, DH Da N~ng.
4. Phung Thi Anh Minh (2007), " M o hinh tich luji kim loai ruing trong dong vdt nhuyen
thi tai cua song Cefm - H a i Phong", Luan van thac sy khoa hoc, Thir vien tnrong Dai
hoc Bach Khoa - Ha NQi.
5. Le Xuan Sinh(2009), "Danh gia kha nang tich tu thuy ngdn (Hg) va kern (Zn) trong
ngheu M Lyrata a khu V 1 ,l'C CLt-asong Bacli Ddng", Luan van thac si khoa hoc, Thu
vien Vien Khoa hoc va Cong nghe rnoi tnrong, tnrong Dai hoc Bach khoa - Ha NQi,

6. S.Mc Cready and et al (2000)., "An evaluation of Austrialia Sediment Quality
Guidelines", Environmental Contamination and Toxicology, Spinger Science and
Business Media.
7. Cao Thi Thu Trang (2007), "Dtinh

g ia k h a

ruing tich tu va phdn tan cac chdt

a nhiirn

vung cua song ven bien Viet Nam ". LUll tnr: Thir vien Vien Tai nguyen va Moi tnrong

bi~n
8.

Cao

Thi

Thu Trang (2009),

"D c n h

gia s u e tai moi truong cua song Bacli Ddng va dJ

xudt cac giai phap baa V ? moi truong, phat triin bJn viing ", Thir vien Vien Tai

nguyen va Moi tnrong bien
197

Tiiu ban: Khoa h9C cong ngh? Bien yxwvutsrqponmlkjihgfedcbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ISBN: 978-604-9\3-0\5-\

9. Tieu chuan Vi~t Nam (1996), "Tieu chudn 6193: 1996"
1O. Nguyen Huy Y~t (2008), "Nghien cuu hien trang va cac giaiJIHGFEDCBA
p h a p baa v¢ va phat
trien vung ngheu gi6ng ven bien Nam Dinh", Thu vien Vien Tai nguyen va M6i

tnrong bien.
11. USEPA

(1997),

Environmental
Minnesota.

"Aquatic

information

retrieval

Research Laboratory, US. Environmental

12. USEP A (2002), "Short-term
and Receiving

toxicity

Method for Estimating

Water to Marine

Organisms",

5

th

Database

(Aqiure) ",

Protection Agency, Duluth,

the Chronic Toxcity of Effluent

Edition.

Office of Water, US.

Environmental Protection Agency, Washington DC 20460. EPA-821-R-02-012.

13. www.pesticideinfo.orgl
List_Eco ChemSpecies.jsp? Taxa_Group 'Molluscs'. Day la
trang web thong ke cac k~t qua nghien CUu cac gia tri tich lily dQc t6 trong sinh vat.RQPONML

198