QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN CAO PHONG, TỈNH HÒA BÌNH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
**********

LÊ THỊ THU HẰNG
QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỐI TƯỢNG
THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN CỦA
BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN CAO PHONG, TỈNH
HỊA BÌNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
TS. VŨ THỊ MINH LOAN
Hà Nội, Năm 2021


TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

1

Bảo hiểm xã hội tự nguyện (BHXH TN) là chính sách ưu việt của Đảng và Nhà
nước, mở rộng cánh cửa tham gia mạng lưới an sinh xã hội (ASXH) cho người
lao động tự do.

2

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân việc phát triển đối tượng tham gia BHXH TN
huyện Cao Phong chưa đạt hiệu quả như mong muốn, còn nhiều người lao động
chưa tham gia BHXH TN, tỷ lệ tham gia BHXH TN của người lao động còn rất
hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng hiện có, cịn lại đại đa số người dân vẫn
chưa thực sự quan tâm đến loại hình bảo hiểm này.

Với những lý do trên học
viên đã chọn đề tài “Quản
lý phát triển đối tượng
tham gia bảo hiểm xã hội
tự nguyện của Bảo hiểm
xã hội huyện Cao Phong,
tỉnh Hịa Bình” làm luận
văn tốt nghiệp thạc sĩ.


MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất
các giải pháp hoàn thiện quản lý phát triển đối tượng tham gia BHXH TN của
Bảo hiểm xã hội huyện Cao Phong, tỉnh Hịa Bình
Để thực hiện được mục tiêu trên, luận văn thực hiện các nhiệm vụ nghiên
cứu sau;
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý phát triển đối tượng tham gia BHXH
TN của BHXH huyện.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý phát triển đối tượng tham gia BHXH
TN của BHXH huyện Cao Phong giai đoạn 2018 - 2020.
- Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý phát triển đối tượng tham gia
BHXH TN của BHXH huyện Cao Phong đến năm 2025.


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Phạm vi nghiên cứu
Đối tượng
nghiên cứu
Quản lý phát triển đối
tượng tham gia BHXH

TN của BHXH huyện
Cao Phong

+ Về nội dung: Quản lý phát triển đối tượng tham gia
BHXH TN của BHXH huyện Cao Phong được nghiên cứu
theo quy trình quản lý gồm: Định hướng mục tiêu phát triển
đối tượng; nâng cao nhận thức của đối tượng; tăng cường
công tác hỗ trợ đối tượng
+ Về không gian: Nghiên cứu tại BHXH huyện Cao
Phong.
+ Về thời gian: Dữ liệu sử dụng trong luận văn được thu
thập từ giai đoạn 2018 – 2020; dữ liệu sơ cấp thu thập vào
tháng 03/2021; đề xuất các giải pháp cho các giai đoạn đến
năm 2025.


KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN

Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về quản
lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự
nguyện của Bảo hiểm xã hội huyện

1
NGOÀI
PHẦN
MỞ
ĐẦU
VÀ
KẾT
LUẬN

2

3

Chương 2: Thực trạng quản lý phát triển đối tượng
tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của Bảo hiểm xã
hội huyện Cao Phong, tỉnh Hịa Bình
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý phát triển đối
tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của Bảo
hiểm xã hội huyện Cao Phong, tỉnh Hịa Bình


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN
VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BẢO
HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN
Bảo hiểm xã hội tự
nguyện và đối tượng tham
gia bảo hiểm xã hội tự
nguyện

• Bảo hiểm xã hội tự nguyện
• Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, mức đóng và phương thức đóng

Quản lý phát triển đối
tượng tham gia bảo hiểm
xã hội tự nguyện của Bảo
hiểm xã hội huyện

• Khái niệm và mục tiêu quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự

nguyện của Bảo hiểm xã hội huyện
• Bộ máy quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của
Bảo hiểm xã hội huyện
• Nội dung quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của
Bảo hiểm xã hội huyện
• Nhân tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự
nguyện của Bảo hiểm xã hội huyện

Kinh nghiệm quản lý phát
triển đối tượng tham gia
bảo hiểm xã hội tự nguyện
tại một số bảo hiểm xã hội
huyện và bài học rút ra
cho Bảo hiểm xã hội
huyện Cao Phong, tỉnh
Hịa Bình

• Kinh nghiệm quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
tại một số bảo hiểm xã hội huyện
• Bài học rút ra cho Bảo hiểm xã hội huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình


CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN
ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN
CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN CAO PHONG,
TỈNH HỊA BÌNH
Giám đốc

Khái qt về huyện Cao
Phong và Bảo hiểm xã hội

huyện Cao Phong
 Khái quát về huyện Cao
Phong
 Khái quát về Bảo hiểm xã
hội huyện Cao Phong

Phó giám đốc

Bộ phận
giám
định
BHYT

Bộ phận
cấp sổ,
thẻ

Phó giám đốc

Bộ phận
chế độ
BHXH

Bộ
phận
kế tốn

Bộ phận
tiếp nhận
hồ sơ và

trả kết
quả
TTHC

Bộ phận
quản lý
thu, truyền
thơng và
phát triển
đối tượng
 

Sơ đồ cơ cấu tổ chức của BHXH huyện Cao PhonG


Thực trạng quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm
xã hội tự nguyện của Bảo hiểm xã hội huyện Cao Phong
giai đoạn 2018-2020
Bộ máy quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
của Bảo hiểm xã hội huyện Cao Phong
Thực trạng lập kế hoạch phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã
hội tự nguyện
Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển đối tượng tham gia
bảo hiểm xã hội tự nguyện
Thực trạng kiểm soát phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự
nguyện


Tình hình phát triển đại lý thu BHXH TN của BHXH
huyện Cao Phong giai đoạn 2018 – 2020

Stt
I
1.
2.
3.
II
1.
2.
3.
III
1.
2.
3.
IV
1.
2.
3.

Tiêu trí
Đại lý thu (đại lý)
Đại lý là UBND xã, thị trấn
Đại lý là Bưu điện huyện
Đại lý là Hội phụ nữ
Điểm thu của đại lý thu (điểm thu)
Đại lý là UBND xã, thị trấn
Đại lý là Bưu điện huyện
Đại lý là Hội phụ nữ
Nhân viên đại lý thu (người)
Đại lý là UBND xã, thị trấn
Đại lý là Bưu điện huyện

Đại lý là Hội phụ nữ
Trình độ của nhân viên đại lý thu
Đại học, cao đẳng
Trung cấp, sơ cấp
Phổ thông 12/12

Năm
2019

2018
10
9
1
0
23
9
14
0
23
9
14
0
23
19
4
0

2020
14
13

1
0
27
13
14
0
40
26
14
0
40
36
4
0

12
10
1
01
33
13
14
06
46
26
14
06
46
36
4

6


Kết quả phát triển đối tượng tham gia BHXH TN của BHXH huyện
Cao Phong giai đoạn 2018-2020
 
STT
1
1.1
1.2
2
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5

 
Nội dung
Phân theo lọai hình
Số người tham gia lần đầu
Số người tham gia tái tục
Phân theo nhóm đối tượng
Người lao động theo hợp đồng lao động có thời hạn

dưới 1 tháng, thời vụ
Người hoạt động khơng chun trách ở thơn xóm
Xã viên trong các HTX không thuộc đối tượng tham
gia BHXH bắt buộc
Người lao động tự do tự tạo việc làm, nông dân
Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp
Phân theo phương thức đóng
Đóng hàng tháng
Đóng 3 tháng
Đóng 6 tháng
Đóng 12 tháng
Đóng 1 lần cho những năm về sau

Năm 2018
Năm 2019
Số
Số
Số tiền
Số tiền
người
người
(Trđ)
(Trđ)
(Ng)
(Ng)
72 350,0
226 750,1
34 124,4
192 425,5
38 225,6

34 324,6
72 350,0
226 750,1
5
9,1
22
45,5

Năm 2020
Số
Số tiền
người
(Trđ)
(Ng)
482 1.698,5
273
996,8
209
701,7
482 1.698,5
45
105,8

10
2

27,1
9,6

20

10

55,0
25,1

35
25

110,4
52,0

47
8
72
28
14
16
11
03

210,0
94,2
350,0
100,8
69,2
36,0
54,0
90,0

159

15
226
93
43
31
49
10

444,5
180,0
750,1
266,6
138,4
65,0
115,1
165,0

349
28
482
234
80
46
84
38

1.125,3
305,0
1.698,5
813,2

300,8
78,0
201,0
305,5


Kết quả phát triển đối tượng tham gia BHXH TN của BHXH huyện Cao Phong theo
đại lý thu giai đoạn 2018-2020
 
STT

1

Năm 2018
Năm 2019
Năm 2020
Số người Số tiền Số người Số tiền Số người
Số tiền
Nội dung
(Ng)
(Trđ)
(Ng)
(Trđ)
(Ng)
(Trđ)
Tổng số đối tượng
72
350,0
226
750,1

482
1.698,5
Số đối tượng phát triển mới trong năm
34
119,8
192
581,6
273
988,6
Số đối tượng tái tục trong năm
38
230,2
34
168,5
209
709,9
Kết quả phát triển đối tượng của viên chức BHXH huyện
11
21,5
18
25,0
68
98,5

1.1
1.2
2
2.1
2.2
3.

3.1
3.2
4
4.1
4.2

Số đối tượng phát triển mới trong năm
Số đối tượng tái tục trong năm
Kết quả phát triển của đại lý là UBND xã, thị trấn
Số đối tượng phát triển mới trong năm
Số đối tượng tái tục trong năm
Kết quả phát triển của đại lý là Bưu điện huyện
Số đối tượng phát triển mới trong năm
Số đối tượng tái tục trong năm
Kết quả phát triển của đại lý là Hội phụ nữ
Số đối tượng sẽ phát triển mới trong năm
Số đối tượng tái tục trong năm

 
 
 

11
0
6
4
2
55
19
36

0
0
0

21,5
0
23,5
13,6
9,9
305,0
84,7
220,3
0
0
0

12
6
9
3
6
199
177
22
0
0
0

14,6
10,4

32,5
9,0
23,5
692,6
558,0
134,6
0
0
0

50
18
75
68
7
320
136
184
19
19
0

73,5
25,0
196,5
167,3
29,2
1.228,7
573,0
655,7

174,8
174,8
0


Đánh giá thực trạng quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm
xã hội tự nguyện của Bảo hiểm xã hội huyện Cao Phong
Điểm mạnh
trong quản lý
phát triển đối
tượng tham
gia bảo hiểm
xã hội tự
nguyện của
Bảo hiểm xã
hội huyện
Cao Phong

 Bộ máy quản lý tại BHXH huyện Cao Phong được phân định rõ
trách nhiệm, chức năng, nhiệm vụ.
 BHXH huyện đã bám sát kế hoạch của BHXH Tỉnh giao thực
hiện xác đinh mục tiêu rõ ràng và cụ thể thành các chỉ tiêu cần
phải thực hiện trong năm
 Với việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng ngay từ đầu năm đã
giúp BHXH cấp huyện chủ động trong việc xây dựng kế hoạch
triển khai và giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH
TN cho từng đại lý.
 BHXH huyện thực hiện tổng hợp đánh giá kết quả thực hiện
phát triển đối tượng tham gia BHXH TN theo định kỳ hàng
tháng, hàng quý.

Đánh giá thực trạng quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm
xã hội tự nguyện của Bảo hiểm xã hội huyện Cao Phong
Hạn chế
trong quản lý
phát triển đối
tượng tham
gia bảo hiểm
xã hội tự
nguyện của
Bảo hiểm xã
hội huyện
Cao Phong

 Về bộ máy quản lý phát triển đối tượng tham gia BHXH TN, biên chế cịn ít;
trong khi đó, khối lượng công việc nhiều, địa bàn rộng.
 Đội ngũ viên chức chưa được đào tạo chuyên môn về công tác quản lý phát
triển đối tượng tham gia BHXH TN.
 BHXH huyện Cao Phong đã thực hiện phân tích nhưng chưa đầy đủ, chưa sát
đúng các yếu tố thuộc môi trường bên trong và mơi trường bên ngồi.
 Kế hoạch xây dựng chưa toàn diện, chưa xác định rõ những việc cần phải triển
khai trong từng giai đoạn nhất định, các chỉ tiêu đặt ra trong từng giai đoạn nhất
định.
 Công tác bồi dưỡng, tập huấn chưa thường xuyên cho đội ngũ cán bộ viên chức
cơ quan BHXH huyện cũng như đội ngũ nhân viên đại lý thu.
 Việc kiểm soát quản lý đối tượng tham gia BHXH TN của BHXH huyện Cao
Phong cũng mới chỉ dừng ở khâu nắm bắt tình hình, thơng qua việc tự nắm bắt
số liệu hàng năm của BHXH huyện, việc kiểm soát chưa thực chất, chưa sâu
sát, chưa thực hiện đúng bản chất của việc kiểm soát.

Nguyên nhân của những hạn chế
Nguyên nhân thuộc về Bảo
hiểm xã hội huyện Cao Phong
• Lãnh đạo BHXH huyện Cao Phong cịn chưa
thực sự quyết liệt trong cơng tác chỉ đạo phát
triển đối tượng tham gia BHXH TN mà chỉ chú
trọng về chỉ tiêu tổng số tiền thu BHXH hàng
năm.
• Công tác thống kê thông tin của cơ quan BHXH
chưa cung cấp thường xuyên đến cho đối tượng
nhất là khi có thay đổi tiền lương tối thiểu của
nhà nước, tỷ lệ đóng và nhất là thời hạn đóng.
• Bộ trực tiếp làm cơng tác kiểm tra, kiểm sốt bộc
lộ nhiều hạn chế về chuyên môn nghiệp vụ dẫn
đến chất lượng khơng đáp ứng u cầu đã đề ra.
• Hệ thống đại lý thu vẫn chưa triển khai giao dịch
điện tử nên chưa tạo thuận lợi cho các đại lý thu
BHXH TN

Ngun nhân thuộc về mơi
trường bên ngồi Bảo hiểm xã
hội huyện Cao Phong
• Một ngun nhân khiến người dân cịn băn
khoăn khi tham gia BHXH TN là quyền lợi được
hưởng của người tham gia cịn bó hẹp.
• Cơng tác bồi đưỡng tập huấn nghiệp vụ cho đội
ngũ viên chức BHXH huyện và đội ngũ nhân
viên đại lý thu chưa được diễn ra thường xun.

• Cơng tác lãnh đạo của cấp ủy Đảng các cấp,
công tác quản lý của các cấp chính quyền vào
cuộc chưa quyết liệt; cơng tác kiểm tra, giám sát
của cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp cịn
nhiều hạn chế.
• Hiện nay, hầu hết người dân chưa có thơng tin
đầy đủ về chính sách BHXH TN.


CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ PHÁT
TRIỂN ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ
NGUYỆN CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN CAO PHONG
TỈNH HỊA BÌNH

 Mục tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH TN của Bảo hiểm xã

Định hướng hoàn thiện
quản lý phát triển đối
tượng tham gia bảo hiểm
xã hội tự nguyện của
Bảo hiểm xã hội huyện
Cao Phong đến năm
2025

hội huyện Cao Phong đến năm 2025 phấn đấu số người tham gia
BHXH TN đạt tỷ lệ 6% so với lực lượng lao động trong độ tuổi (gồm
có nơng dân và lao động phi chính thức)
 Phương hướng hoàn thiện quản lý phát triển đối tượng tham gia
BHXH TN của Bảo hiểm xã hội huyện Cao Phong đến năm 2025

Một số giải pháp hoàn thiện quản lý phát triển đối tượng
tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện huyện Cao Phong
1

• Hồn thiện bộ máy quản lý phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội
tự nguyện

2

• Hồn thiện lập kế hoạch phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự
nguyện

3

• Hồn thiện tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển đối tượng tham gia bảo
hiểm xã hội tự nguyện

4

• Hồn thiện kiểm sốt phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự
nguyện

5

• Giải pháp khác


MỘT SỐ KIẾN NGHỊ

Kiến nghị đối với
chính quyền huyện
Cao Phong

Kiến nghị đối với
Bảo hiểm xã hội
tỉnh Hịa Bình

Kiến nghị đối với
các cơ quan quản
lý nhà nước ở
Trung ương


KẾT LUẬN
Huyện Cao Phong là một huyện miền núi, những năm gần đây đời sống của người dân đã
có những bước chuyển biến tích cực, nhu cầu được bảo vệ của người dân cũng gia tăng. Tuy
nhiên, nhu cầu tham gia BHXH TN của người dân chưa được đảm bảo. Mặc dù, chính sách
BHXH TN đã được triển khai thực hiện hơn 10 năm nhưng BHXH TN vẫn chưa được người
dân quan tâm và hưởng ứng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này: thu nhập của người
dân cịn thấp và không ổn định, mức độ hiểu biết của người dân về BHXH TN cịn rất hạn chế,
cơng tác thông tin truyền thông chưa phát huy hết tác dụng… dẫn đến tình trạng nhu cầu thì
nhiều khi triển khai tham gia lại ít.
Yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến quyết định tham gia BHXH TN là thu nhập, trình độ học
vấn, độ tuổi, mức độ nhận thức - hiểu biết về các thủ tục, ý nghĩa của loại hình BHXH TN bên
cạnh đó cịn có các yếu tố khác. Quyết định tham gia BHXH TN của người dân là không đồng
đều, phụ thuộc nhiều vào cách nghĩ, mức độ hiểu biết chính sách BHXH TN, thu nhập bình
qn của hộ...Các giải pháp nhằm tăng cường, thu hút tham gia BHXH TN.
Với những kết quả nghiên cứu đã đạt được, hy vọng sẽ góp phần tích cực trong cơng tác
phát triển đối tượng tham gia BHXH TN trên địa bàn huyện Cao Phong trong thời gian tới,

góp phần tích cực vào việc đảm bảo ổn định chính trị - xã hội và phát triển kinh tế - xã hội của
huyện nhà.


EM XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ GIÁO!