CHẾ BIẾN và bảo QUẢN lạp XƯỞNG

CHẾ BIẾN VÀ BẢO QUẢN LẠP XƯỞNG
I- ĐÔI NÉT VỀ LẠP XƯỞNG
Lạp xưởng là sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập vào Việt
Nam từ rất lâu đời. Đây là món ăn mà hầu hết người Việt nào cũng biết đến ngoài cách
dùng như một món ăn thông thường sau khi được hấp, nướng hoặc chiên, lạp xưởng còn
được dùng như một nguyên liệu để chế biến nhiều món ăn khác. Đặc biệt trong dịp tết cổ
truyền của người Việt. Lạp xưởng là một món ăn không thể thiếu không những vì có giá trị
dinh dưỡng cao, mùi vị thơm ngon mà thời gian bảo quản tương đối dài và dễ chế biến.
Có nhiều loại lạp xưởng khác nhau, tùy theo công thức và nguyên liệu chế biến mà người ta
chia chúng làm nhiều loại với các tên gọi khác nhau. Dựa vào công thức lạp xưởng có thể
chia thành lạp xưởng thịt và lạp xưởng gan. Đặc biệt lạp xưởng gan gà chứa gan gà hoặc
gan gà liên kết với gan heo. Tuy nhiên, phương pháp chế biến tương tự và công thức gia vị
gần giống nhau.

Tóm lại hiện nay, lạp xưởng được xem là một loại xúc xích khô, cứng, có độ đàn hồi cao,
thường được làm từ thịt heo và có hàm lượng mỡ rất cao. Nó thường được xông khói, làm
ngọt và cho rất nhiều gia vị. Tỉ lệ nạc/mỡ trong sản phẩm thường là 5/5, nhưng do nhu cầu
hiện nay phải giảm chất béo nhằm ngăn chặn hàm cholesterol cao trong cơ thể nên nên tỉ lệ
này là 8/2.
Đặc điểm: Thành phẩm của lạp xưởng tạo ra khi ăn phải tạo được cảm quan mềm, dai, có độ
đàn hồi cao, có màu đỏ tươi và thơm ngon bắt mắt.
II- NGUYÊN LIỆU VÀ CHUẨN BỊ NGUYÊN LIỆU
1. Thịt heo
Giá trị dinh dưỡng chính của thịt là nguồn cung cấp protein cho cơ thể, trong thịt chứa
các loại acid amin không thể thay thế (valine, isoleucin, leucin, methionine, lysine,
tryptophan, threonin, pheninalanin) có tỉ lệ cân đối.
Thịt có thể sử dụng thịt tươi hoặc thịt đông lạnh, nhưng tốt nhất là thịt tươi sau khi giết mổ
khoảng 3-4 giờ (đối với quy mô sản xuất nhỏ, gia đình)
1
Người ta thường dùng thịt heo nạc được lấy ở phần đùi hay phần mông vì ở đó thịt dẻo, ráo,
lại ít gân. Ngày nay, trong công nghiệp người ta thường dùng thịt lợn mỡ nhưng tỉ lệ thịt

phải cao, trên 80%.
2. Mỡ
Trong thành phần của mỡ chứa nhiều các acid béo no ( acid panmitic, acid stearic, ), mỡ là
nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, chứa nhiều chất chóng oxy hóa tự nhiên như:
photphatid, ß-carotene nên có thể bảo quản trong một thời gian dài, trong mỡ còn có các
emzyme lipase, photpholipase qua xử lý nhiệt các enzyme này mất hoạt tính và có thể bảo
quản được lâu.
Mỡ heo (cũng như mỡ có nguồn gốc từ động vật, thực vật khác) có khả năng hòa tan các
vitamin A, D, E, K, nên có một vai trò không kém đến giá trị dinh dưỡng.
Mỡ thường được sử dụng là mỡ cứng ở trạng thái đông lạnh. Mỡ có tác dụng làm tăng độ
kết dính, độ bóng, cũng như tăng giá trị cảm quan, giảm giá thành sản phẩm.
Ngoài việc mỡ có tác dụng làm cho sản phẩm mềm mại, tạo nhũ tương tốt, hỗn hợp thịt sau
khi phối trộn có độ nhớt giảm giúp quá trình nhồi ruột dễ dàng hơn, ngoài ra còn có một số
nghiên cứu cho rằng mỡ góp phần giảm hoạt độ của nước (a
w
) giúp cho sản phẩm kéo dài
thời gian bảo quản.
3 Ruột nhồi
Ruột nhồi dùng cho lạp xưởng có thể chia làm hai loại chính: ruột nhồi có nguồn gốc tự
nhiên ( ruột heo, dê, bò, cừu, ) trong đó phổ biến nhất là ruột heo và ruột nhồi có nguồn gốc
nhân tạo (ruột collagen, cellulose, hoặc nguyên liệu tổng hợp).
Ruột nhồi sẽ bảo vệ sản phẩm trong suốt quá trình bảo quản. Nó xác định kích thước và
hình dạng của lạpxưởng. Đồng thời, nhằm hạn chế nấm mốc, vi sinh vật xâm nhiễm, giúp
cho quá trình chuyên chở vận chuyển dễ dàng.
Ruột phải chắc có tính co giãn giúp quá trình nhồi thịt được chặt. Ruột không những chịu
được áp lực trong quá trình nhồi mà còn phải chịu được lực ép khi buộc lại vừa chịu được
nhiệt trong quá trình làm chín, có thể thấm được hơi và khí trong quá trình làm khô.
4 Gia vị
4.1 Muối (NaCl)
2

Muối có tính sát khuẩn nhẹ có thể ngăn sự phát triển của các loại vi khuẩn gây bệnh, đặc
biệt Salmonella có thể bị ức chế ở nồng độ 3%, một số loại khác như Staphylococcus cần
một nồng độ lớn hơn để kiềm hãm hoạt động của nó.
4.2 Đường tinh (Saccharose)

Đường cũng là một loại gia vị không thể thiếu trong ngành thực phẩm, đường được
sử dụng phổ biến là đường Saccharose (C
12
H
22
O
11
). Đường có tác dụng tạo vị ngọt cho sản
phẩm, làm dịu vị muối, làm mềm thịt. Ngoài ra đường còn là chất phụ gia làm giảm hoạt
tính của nước, kết hợp với muối làm tăng áp suất thẩm thấu, kiềm hãm hoạt động của một
số vi sinh vật khi bảo quản. Giữ cho nitrit khỏi bị oxy hóa thành nitrat, nghĩa là giúp thịt giữ
được màu hồng.
4.3 Bột ngọt (mono glutamate natri)
Bột ngọt là muối mononatri của acid Glutamic. Bột ngọt được dùng để làm tăng vị
ngọt giống thịt cho lạp xưởng, tham gia tổng hợp nhiều loại acid amin, tác động đến quá
trình phân giải glucid và chất béo, tác động đến hệ thần kinh trung ương, kết hợp với NH
3
tạo glutanin (glutamine dùng để giải độc acid fenilacetic trong cơ thể, chữa các bệnh thần
kinh, tim, teo cơ bắp, ). Liều lượng sử dụng tối đa là 10g/1kg nguyên liệu
3.2 Bột tiêu đen
Bột tiêu cũng là một loại gia vị phổ biến trong ngành chế biến thực phẩm. Trong quy
trình sản xuất lạp xưởng tiêu có thể dùng vừa ở dạng bột và một phần ở dạng hạt.
Tiêu có vài trò làm tăng giá trị cảm quan tạo vị cay cho sản phẩm và tạo một mùi
thơm dễ chịu kích thích sự thèm ăn. Ngoài ra tiêu còn có tác dụng kháng khuẩn.
4.5 Bột quế lộ

- Có hoạt tính chống oxy hóa cao
- Tinh dầu huế có tính kháng sinh
-Tạo mùi thơm
4.6 Bột tỏi
− Chứa chất kháng sinh và hợp chất kháng khuẩn.
− Tạo mùi thơm cho lạp xưởng
3
4.7 Rượu trắng (40 - 45°)
− Có thể sử dụng rượu trắng ( có khả năng bay hơi tốt) pha màu làm tăng mùi, tiêu
diệt và ức chế vi sinh vật.
5 Phụ gia
5.1 Muối Nitrite, Nitrate
Khi sử dụng thường được trộn lẫn với muối thường ở một nồng độ quy định NaCl : Nitrite
(Nitrate) = 99.4 : 0.6.
Giới hạn tối đa cho phép trong thực phẩm của muối nitrate là 500mg/kg.
Nitrite (nitrate) tác dụng ổn định màu của mô thịt, làm cho sản phẩm có màu đỏ và giữ
hương vị đặc trưng lâu dài, hạn chế sự phát triển của một số độc tố thực phẩm và vi sinh vật
gây hư hỏng, làm chậm sự phát triển mùi ôi trong suốt quá trình bảo quản.
Nếu sử dụng quá lượng cho phép sẽ tạo hợp chất gây độc tính cho cơ thể (nitrosamin là
chất dẫn đến ung thư), và nó kết hợp với hemoglobin trong cơ thể tạo thành methemoglobin,
ngăn cản sự hấp thụ oxy gây ra hiện tượng thiếu máu não.
5.2 Sodium ascorbate và erythobate
Muối của acid ascorbic và erythobic được dùng phổ biến để thúc đẩy quá trình phát triển và
ổn định màu của thịt muối
Trong thực tế chỉ có sodium ascorbate và erythobate được sử dụng trong dung dịch
muối. Acid ascorbic và erythobic phản ứng với nitrit tạo thành oxit nitrit, chất này có một
giới hạn nguy hiểm với nitrit phân hủy. Vì thế, ascorbate luôn được dùng trong thực tế.
Tính chất chống oxy hóa của ascorbate không chỉ ngăn cản sự phát triển của mùi ôi khét
mà còn ngăn cản sự phai màu của miếng thịt khi phơi ra ngoài ánh sáng.
Ascorbate có chức năng chính: hoạt động như một chất chống oxy hóa. Vì thế sẽ làm ổn

định cả màu lẫn mùi vị và ở một đều kiện nào đó ascorbate dẫn đến giảm việc hình thành
nitrosamine, hạn chế độc tính của nitrite. Ở liều lượng 500 ppm ascorbate có thể dẫn
đến giảm hoặc loại trừ nitrosamine.
4
Thịt nạc
Mỡ heo
Rã đông
Rửa
Cắt hạt lựu
Cắt hạt lựu
Rửa
Rã đông
Trụng trong nước nóng 60 °C
Muối nitrite
Sấy khô hoặc hun khói
Phối trộn
Giữ lạnh 2h
Nhồi định lượng
Xăm
Rửa (nước nóng 60 -70°C)
Đóng bao bì
Lạp xưởng
Gia vị
Ruột nhồi collagen
II- QUY TRÌNH SẢN XUẤT LẠP XƯỞNG
1 Sơ đồ khối của quy trình sản xuất
5
2 Giải thích từng công đoạn trong quy trình sản xuất
2.1 Xử lí nguyên liệu
 Tiến hành chuẩn bị nguyên liệu là thịt nạc heo và mỡ tươi. Nguyên liệu tươi phải được

xử lí qua các bước sau:
+ Lọc xương
+ Xén bỏ gân, xương, màng nhầy, mỡ và các sợi mao mạch ra khỏi phần thịt rồi đem đi
trữ lạnh chờ chế biến.
Có thể sử dụng thịt tươi hoặc thịt ở chế độ lạnh đông nếu thịt đang ở chế độ lạnh đông với
nhiệt độ lạnh đông ở tâm phải < -8°C, đạt tiêu chuẩn vệ sinh và đưa vào sản xuất. Trên quy
mô công nghiệp vừa và lớn thì nguồn nguyên liệu này đa số là được bảo quản ở chế độ lạnh
đông sau khi giết mổ nhưng không được để quá lâu ảnh hưởng đến chất lượng của sản
phẩm.
 Ruột nhồi thường dùng bao collagen (hoặc cellulose) không xử lí trước vì ruột sẽ mềm ra
khi thấm nước lâu. Do đó chỉ thấm nước khi bắt đầu dồn thịt như vậy ruột sẽ dai và đẹp.
Ruột phải được bào mỏng lớp trong và lớp ngoài, chỉ lấy lớp giữa mỏng và dai, không
được rách hay nứt dọc, đường kính 18 – 35mm.
Các nguồn nguyên liệu này phải đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và phải được thông qua sự kiểm
nghiệm của bộ y tế xác nhận.
2.2 Rã đông
 Bản chất: rã đông là quá trình làm tăng nhiệt độ của nguyên liệu thịt, mỡ từ nhiệt độ
lạnh đông đến nhiệt độ của môi trường. Thông thường thì nhiệt độ của thịt đông từ -15 ÷
-20°C (đây là khoảng nhiệt độ tốt nhất để lạnh đông thịt heo), lúc này thịt đông thành
một khối rất cứng nên không thể thực hiện được quá trình cắt.
 Mục đích: mục đích của quá trình rã đông là chuẩn bị cho các quá trình cắt tiếp theo.
2.3 Quá trình rửa
6
 Mục đích: Nguyên liệu khi rã đông thường có lớp màng nhờn bao phủ bên ngoài, khi gặp
đều kiện thích hợp vi sinh vật sẽ phát triển trở lại, vì thế phải rửa sạch nguyên liệu để loại
trừ vi sinh vật phát triển trong quá trình chế biến, chuẩn bị cho các quá tình tiếp theo.
 Thiết bị rửa: Được đặt ngay sau thiết bị rã đông, nước được phun ra bằng vòi nước áp
lực mạnh, với áp lực này sẽ làm sạch bề mặt thịt, phía dưới có máng tháo nước thải.
2.4 Cắt nguyên liệu
 Mục đích: quá trình cắt nhằm mục đích chuẩn bị cho quá trình phối trộn đạt hiệu quả

cao hơn, góp phần làm tăng khả năng tiếp xúc của các phân tử thịt với các phân tử
nguyên liệu, gia vị trong quá trình phối trộn. Ngoài ra nó còn có vai trò trong việc tạo
giá trị cảm quan và thỏa mãn nhu cầu của sản phẩm.
 Yêu cầu kích thước miếng cắt 1x1x1cm.Trong quá trình cắt thì thịt và mỡ phải được cắt
riêng
Yêu cầu nguyên liệu cho loại máy này là thịt phải được thái mỏng trước. Bề dày miếng thịt
phụ thuộc vào khe hở của role nhập liệu và bề rộng lưỡi dao.
Trụng mỡ đã cắt vào nước nóng 50 – 60°C.
Mục đích : Là ngăn ngừa sự oxy hóa, tạo ra các mùi không mong muốn trong sản phẩm.
Bề mặt mỡ sẽ co lại, mau khô khi để ráo, do đó quá trình nhồi và sấy sau này sẽ dễ dàng
hơn.
Thời gian trụng: 15 phút.
2.5 Quá trình phối trộn
Mục đích: trong quá trình phối trộn sẽ là làm tăng khả năng tiếp xúc của các phân tử
nguyên liệu với các gia vị và phụ gia đã được chuẩn bị. Đây là quá trình rất quan trọng
7
Thiết bị cắt
trong quy trình, nó quyết định đến chất lượng của sản phẩm, làm tăng giá trị dinh dưỡng,
cảm quan.
Việc phối trộn có thể tiến hành trong đều kiện chân không một phần. Tiến hành trong đều
kiện chân không sẽ rất thuận lợi, hỗ trợ cho quá trình sấy sau này.
 Sau khi phối trộn tiến hành giữ lạnh trong phòng lạnh ở nhiệt độ 15 – 18°C, thời gian
khoảng 2h, mục đích làm cho gia vị ngấm đều vào trong thịt, tăng chất lượng sản
phẩm.
2.6 Quá trình nhồi và định lượng
 Mục đích:
+ Nhằm tạo cho khối lạp xưởng tạo thành có hình dạng, kích thước, khối lượng ổn định
và đồng nhất, hạn chế sự có mặt của oxy trong sản phẩm, hạn chế sự xâm nhiễm của
vi sinh vật gây hại, làm giảm sự phát triển của vi sinh vật và kiềm hãm các phản ứng
oxy hóa.

+ Tạo đều kiện thuận lợi cho quá trình sấy hay phơi khô dễ dàng hơn. Sản phẩm tạo
thành có độ kết dính cao.
2.7 Quá trình châm
Lạp xưởng sau khi nhồi được châm (xăm) bằng bàn kim để tạo điều kiện cho quá trình thoát
ẩm khi sấy và khói thấm vào khi hun khói. Sau khi châm xong cứ 20 cm buộc một nút bằng
dây đay và rửa nhúng trong nước nóng 60
o
C – 70
o
C để làm sạch mặt ngoài của lạp xưởng.
Vì bọt khí còn ảnh hưởng cảm quan làm thành phần của lạp xưởng liên kết không chặt chẽ,
khi cắt không mịn, không đều. Trên bề mặt giữa thịt và vỏ có đốm trắng và vỏ không dính
vào thịt. Lỗ châm phải nhỏ đều. Vì vậy cần dùng kim nhỏ và nhọn để châm nhằm hạn chế
quá trình oxi hóa trong bảo quản.
2.8 Rửa
Lạp xưởng sau khi nhồi và châm thì được chuyển ngay vào công đoạn rửa sơ qua bằng nước
nóng ở 60 -70°C.
8
Mục đích nhằm giúp lạp xưởng được định hình với cấu trúc chặt hơn. Đồng thời làm sạch
bề mặt nhồi ruột nhồi bên ngoài.
Nhiệt độ rửa không được quá cao bởi sẽ làm cho vỏ nhồi dễ bị dãn, thời gian rửa không
được quá dài sẽ khiến cho các phân tử nước thấm vào khiên cho khối lạp xưởng dễ vở ra,
mặc khác làm cho thời gian sấy kéo dài.
2.9 Quá trình sấy
Mục đích: của quá trình sấy là làm giảm khối lượng của vật liệu ẩm, làm tăng độ bền, độ
dẻo, giúp cho quá trình bảo quản tốt hơn. Mặc khác làm tăng giá trị cảm quan tạo mùi vị đặc
trưng cho sản phẩm, rút ngắn thời gian so với phương pháp sấy tự nhiên, tăng nâng suất sản
xuất.

2.10 Quá trình bao gói

 Mục đích: Bao gói bằng bao bì có tác dụng giúp cho sản phẩm dễ bảo quản và vận
chuyển, làm tăng giá trị kinh tế hơn.
Bao bì sử dụng thường là loại bao bì Polyetylen.
Yêu cầu khi sử dụng bao bì
- Phù hợp với sản phẩm.
- Phải sạch, đảm bảo vệ sinh thực phẩm, không gây ngộ độc.
- Phải kín, có tính chống thấm khi và hơi nước tốt.
- Chịu nhiệt tốt ,dễ hàn, dán.
- Khá trong suốt.
- Bền trong môi trường kiềm và muối vô cơ.

- Dễ in ấn trên bao bì.
IV- ƯU ĐIỂM VÀ MỘT SỐ CHỈ TIÊU VỀ CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM
9
1 Ưu điểm
Thành phẩm của lạp xưởng tạo ra khi ăn phải tạo được cảm quan mềm, dai, có độ đàn hồi
cao, có màu đỏ tươi và thơm ngon bắt mắt.
Trong lạp xưởng có giá trị dinh dưỡng cao
Thời gian bảo quản lâu
Dễ chế biến nhiều món ăn(hinh)
2 Chỉ tiêu chất lượng sản phẩm
Chỉ tiêu hóa học:
Tên chỉ tiêu Yêu cầu
− Ph 5.5 – 6.2
− Hàm lượng muối nitrit, nitrate < 15mg/100g
− Hàm lượng protein >35%
− H
2
S âm tính
− Độ ẩm 25%

− Chỉ số peroxide ≤ 0.18mlq
− NH
3
< 35mg/100g
Chỉ tiêu vi sinh :
Theo (TCVN 5265:1990),(TCVN 4830:1989),(TCVN 5166:1990)
Tên chỉ tiêu Yêu cầu
Tổng số vi sinh vật hiếu khí Tối đa 3×10
5
tế bào/g
Staphylococus aureus Tối đa 10 tế bào/g
Độc tố nấm mốc Hàm lượng aflattoxin B1 của thịt chế biến có xử lý nhiệt
< 0.005mg/ 1kg.
Chỉ tiêu cảm quan:
Tên chỉ tiêu Yêu cầu
Hình dạng Hình trụ tròn dài, săn chắc, vết nhát cắt khô, màu sáng, tươi,
không có lỗ.
Màu sắc Phần thịt nạc đỏ hồng, phần mỡ trong veo, không lẫn lộn thành
một màu đỏ hồng đồng nhất.
Mùi vị Mùi thơm đặc trưng của lạp xưởng, không có mùi vị lạ, không có
mùi chua.
Chỉ tiêu về bao bì:
- Nhãn: Phải được gắn vào bao bì thực phẩm sao cho không bị bong, rời hoặc tách ra
10
khỏi bao bì. Phải ở vị trí dễ thấy rõ ràng, dễ đọc đối với khách hàng. Phải ghi tên
thực phẩm, ngày sản xuất, hạn sử dụng và tên nhà sản xuất.
- Vận chuyển: phương tiện chuyên chở phải khô sạch.
- Bảo quản: nơi khô sạch
V- NHỮNG YẾU TỐ RỦI RO LÀM ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG SẢN
PHẨM VÀ GIẢI PHÁP

1 Những yếu tố rủi ro
Trong lạp xưởng có một lượng nước không lớn từ 30-50%, có vỏ bọc có các chất ức khuẩn nên có
thể bảo quản được một thời gian.Trong quá trình bảo quản có thể gặp một số rủi ro:
1.1 Lên men chua
Thường thấy ở những sản phẩm có nhiều độ ẩm, có chứa bột và có tạp chất thực vật.Những vi sinh
vật gây lên men chua làm phân hủy glucid và tạo thành acid lactic.Các vi khuẩn có khả năng này
thường là trực khuẩn gián tiếp, trực khuẩn đường ruột. Những chổ thịt hở tiếp xúc với không khí có
thể có màu xanh xám.
1.2 Đắng
Vị đắng của sản phẩm sinh ra trong thời gian bảo quản là do các vi sinh vật bact.fluorescens
liquefaciens,…gây ra.Trong quá trình ày chất béo bị phân li thành glycerin và acid béo, những chất
này bị oxi hóa thành andehit va xeton. Lạp xưởng có vị đắng thường có mùi hăng cay và chất béo
trở nên vàng.
1.3 Mốc
Khi bảo quản sản phẩm ở độ ẩm dễ sinh ra lớp mốc ngoài vỏ và cũng có thể mốc đột nhập sâu vào
bên trong. Những sản phẩm bị mốc không nên bảo quản tiếp và cần phải đem dùng ngay. Nếu chỉ
mốc lớp ngoài, trước khi ăn cần loại bỏ lớp mốc. Khi bị nhiễm loại bỏ mốc đen dạng chùm
Cladospogium gerbarum một loài mốc bất tồn có khả năng mọc sâu vào lớp ben trong thì khi ăn có
thể gây ngộ độc.
2 Giải pháp
 Cách bảo quản:
Với đặc thù là món ăn dạng khô, lạp xưởng cần được bảo quản cẩn thận để không bị
mốc.
11
Có thể bảo quản lạp xưởng tôm bằng cách: sử dụng nước dừa xiêm để luộc lạp
xưởng dưới lửa nhỏ cho đến khi nước dừa tươi rút hết vào trong lạp xưởng, chờ lạp xưởng
nguội cất giữ trong tủ lạnh. Ăn đến đâu mang lạp xưởng ra chiên hoặc nướng tới đó.
Các loại lạp xưởng đóng gói trong bao PA- PE hút chân không, bảo quản trong tủ
lạnh, tủ mát có thể giữ được 6 tháng; hấp, nướng, chiên, xào đều rất ngon miệng, hấp dẫn.
Bảo quản lạp xưởng được lâu không nên cho vào tủ lạnh

Chuẩn bị một cái rá hoặc hộp, khay, … đặt một cốc rượu trắng vào chính giữa, rồi
xếp lạp xưởng xung quanh .Hương rượu toả ra sẽ ngăn ruồi, muỗi, kiến rất hiệu quả, nhờ đó
lạp xưởng sẽ trong để lâu mà ăn vẫn rất thơm ngon.
12
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 tailieu.vn
2 />3 PGS. TS NGUYỄN NGỌC TUÂN; ThS LÊ THANH HIỀN- CHẾ BIẾN BẢO
QUẢN THỊT VÀ SỮA
LÊ VĂN VIỆT MẪN – CÔNG NGHỆ CHẾ BIẾN THỰC PHẨM
13
14
15