CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập Tự do Hạnh phúc
ĐƠN U CẦU CƠNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng thâm đinh
̉
̣ sáng kiến tỉnh Ninh Binh
̀
1. Nhóm tác giả sáng kiến: Chúng tơi gồm:
Trình
TT
Họ và tên
1
Doan Huy Tung
̃
̀
2
Đinh Cao Thượng
3
Lê Thị Lan Anh
4
Nguyễn Xn Trường
Nơi
Chức
độ
cơng tác
danh
chun
THPT
Kim Sơn A
THPT
Kim Sơn A
THPT
Kim Sơn A
THPT
n Mơ A
Tỷ lệ %
đóng góp
vào việc
tạo ra
Ghi
chú
mơn
sáng kiến
Thư ký
HĐGD
Đại học
40%
Đồng
tác giả
Phó hiệu
trưởng
Thạc sỹ
20%
Đồng
tác giả
Phó hiệu
trưởng
Thạc sỹ
20%
Đồng
tác giả
Phó hiệu
trưởng
Thạc sỹ
20%
Đồng
tác giả
Là đồng tác giả đề nghị xét cơng nhận sáng kiến: Xây dựng mơt sơ dang toan
̣ ́ ̣
́
đêm d
́ ựa trên bai toan “chia keo Euler” nhăm phat triên năng l
̀ ́
̣
̀
́
̉
ực giai toan Tơ h
̉
́
̉ ợp
Xac st cua hoc sinh THPT
́
́ ̉
̣
.
2. Lĩnh vực và năm áp dụng sáng kiến:
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục và đào tạo.
Năm áp dụng sáng kiến: Bắt đầu từ năm học 2019 – 2020.
3. Các từ viết tắt:
THPT: Trung học phổ thơng
SGK: Sách giáo khoa
4. Nội dung sáng kiến
1
4.1. Thực trạng và giải pháp cũ thường làm Hạn chế của giải pháp cũ
Trong chương trình tốn THPT các bài tốn đêm va xac st ln là các bài tốn khi
́
̀ ́
́
ến đa sớ
học sinh gặp nhiều khó khăn và lúng túng.
Xét bài tốn nổi tiếng trong tốn học Tổ hợp Xác suất “Chia kẹo Euler”
“Có bao nhiêu cách chia n chiếc kẹo cho k em bé”.
Kết quả và cách tư duy lời giải của bài tốn này được ứng dụng giải quyết
một số bài tốn sau:
+ Trích đề thi đầu vào sinh viên lớp Cơng nghệ thơng tin Chất lượng cao (20212022) (ĐHCN
ĐHQGHN)
Alice vừa đoạt giải qn qn trong một kì thi lập trình danh giá. Ban tổ chức trao thưởng
theo cách thức sau: Có n hộp xếp trên một hàng dài và trong n hộp đó có k hộp có q đặc biệt.
Alice được phép chọn ra đúng k hộp và lấy tất cả q trong k hộp đã chọn. Ban tổ chức cho Alice
biết rằng, khơng có hai hộp q đặc biệt nào được xếp cạnh nhau. Nhằm tăng xác suất chọn được
cả k hộp q đặc biệt. Alice quyết định sẽ chọn k hộp q mà khơng có hai hộp nào cạnh nhau.
u cầu: Cho hai số ngun dương n và k. Gọi C là số cách chọn k hộp mà khơng có hai hộp nào
đứng cạnh nhau trong dãy n hộp, hãy tính C%(10^9+7)(trong đó % là phép tốn chia lấy dư).
+ Trích đề thi học sinh giỏi quốc gia năm học 2020 – 2021 (VMO)
Bài 6: Một học sinh chia tất cả 30 viên bi vào 5 cái hộp được đánh số 1, 2, 3, 4, 5 (sau khi chia có
thể có hộp khơng có viên bi nào).
a. Hỏi có bao nhiêu cách chia các viên bi vào các hộp (hai cách chia là khác nhau nếu có một
hộp có số bi trong hau cách chia là khác nhau).
+ Trích đề tham khảo kì thi tốt nghiệp THPT năm 2020
Câu 39. Có 6 chiếc ghế được kê thành một hàng ngang. Xếp ngẫu nhiên 6 học sinh, gồm 3
học sinh lớp A, 2 học sinh lớp B và 1 học sinh lớp C, ngồi vào hàng ghế đó, sao cho mỗi ghế có
đúng một học sinh. Xác suất để học sinh lớp C chỉ ngồi cạnh học sinh lớp B bằng:
A.
B.
C.
D.
+ Một số bài tốn khác
(Bài tốn liên quan vấn đề trồng rừng) Ơng An trơng 3 cây lim, 4 cây long nao va 5 cây
̀
̃ ̀
xa c
̀ ư trên mơt hang mơt cach ngâu nhiên. Tinh xac st đê khơng co 2 cây xa c
̀
̣ ̀
̣ ́
̃
́
́
́ ̉
́
̀ ừ nao đ
̀ ược trơng canh
̀
̣
nhau?
2
(Bài tốn bầu cử): Trong một cuộc bầu cử, ứng cử viên A được a phiếu bầu, ứng cử viên
B được b phiếu bầu (a > b). Cử tri bỏ phiếu tuần tự từng người. Có bao nhiêu cách sắp xếp việc
bỏ phiếu để lúc nào A cũng hơn B về số phiếu bầu?
(Bài tốn mua vé): Có m + n người đang đứng quanh quầy vé, trong đó có n người chỉ có
tiền 5.000 và m người chỉ có tiền 10.000. Đầu tiên ở quầy khơng có tiền, vé giá 5.000. Hỏi có bao
nhiêu cách xếp m + n người thành một hàng để khơng một người nào phải chờ tiền trả lại?
Nhìn nhận các vấn đề xung quanh các bài tốn trên, chúng tơi nhận thấy một số vấn đề liên
quan đến thực trạng dạy và học các vấn đề liên quan đến nội dung Tổ hợp Xác suất, thực trạng
nội dung các đề thi cũng như ưu, nhược điểm của các giải pháp trong dạy và học để giải quyết
các bài tốn trong nội dung này.
Các bài tốn nêu trên đều ở mức vận dụng và vận dụng cao có nội dung thực tiễn, xuất
phát từ những vấn đề trong thực tế. Điều này phù hợp với cách tiếp cận chương trình PT mới 2018
nhằm phát triển năng lực giải quyết tình huống.
Để giải quyết các bài tốn cần sử dụng tốn nền tảng (kiến thức chương II ĐS> 11
Tổ hợp – Xác suất theo chương trình hiện tại và cịn được trang bị trong nội dung chương trình cả
3 khối 10,11,12 theo chương trình GDPT mới 2018) và sử dụng phương pháp tư duy được đề cập
đến trong bài tốn “Chia kẹo Euler”.
Sách giáo khoa viết cịn mang tính hàn lâm: các bài tập chỉ chủ yếu dừng lại mức nhận
biết và thơng hiểu; trong khi nội dung này được đề cập đến trong các đề thi đại học ; thi THPT
Quốc gia trước đây (bây giờ là kì thi tốt nghiệp THPT); thi học sinh giỏi tỉnh, quốc gia ; thi kiểm tra
đánh giá năng lực của các trường Đại học…có cả mức vận dụng và vận dụng cao. Mặt khác các
bài tập được đề cập trong sách giáo khoa cũng khơng được phân chia theo dạng và định hướng các
phương pháp tư duy cho học sinh.
Sách tham khảo; nguồn tài liệu trên mạng Internet…hầu như khơng đề cập đến một cách
hệ thống các bài tốn theo phương pháp tư duy được trình bày trong lời giải bài tốn “Chia kẹo
Euler” mà chỉ xuất hiện rải rác.
Vấn đề dạy học của giáo viên:
Khi giảng dạy các phần kiến thức thuộc nội dung tơ h
̉ ợp xac st giáo viên g
́
́
ặp phải rất
nhiều khó khăn trong việc định hướng cũng như hướng dẫn học sinh tiếp cận lời giải cho bài tốn,
chia cac dang toan sao cho h
́ ̣
́
ợp ly nhât. Thơng th
́ ́
ường đa sơ giao viên chi day sao cho hoc sinh năm
́ ́
̉ ̣
̣
́
được cang nhiêu bai cang tơt, đê t
̀
̀ ̀ ̀
́ ̉ ừ đo khi đi thi găp bai quen thc la co thê lam đ
́
̣
̀
̣ ̀ ́ ̉ ̀ ược. Hoặc nếu có
định hình chia dạng để dạy cho học sinh thì cũng chỉ là chia theo đặc điểm của đối tượng tham gia
vào bài tốn (đếm người; đếm đồ vật; đếm hình học…), mà rõ ràng trong mỗi dạng đó có rất nhiều
3
cách tư duy để giải quyết (đa dạng phương pháp trong cùng một dạng). Điều này hạn chế tính
logic trong việc xâu chuỗi các bài tốn trong cùng một cách tư duy, gây khó khăn cho việc học sinh
phải ghi nhớ rất nhiều phương pháp giải trong cùng một dạng tốn. Từ đó khơng phát huy được
tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong q trình giải tốn.
Vấn đề học của học sinh:
Đa số học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động, lười tư duy tìm tịi và sáng tạo; khả
năng tự học chưa cao. Do đó, khi tiếp cận bài tốn thuộc nội dung này tuy rằng có thể hiểu được
lời giải nhưng khả năng vận dụng để giải quyết các bài tốn khác cịn hạn chế do chưa hiểu rõ
phương pháp tư duy.
4.2. Giải pháp mới:
Sáng kiến được hình thành theo dạng một chủ đề dạy học ( Phụ lục 2), cung cấp các dạng
bài tập (7 dạng) với nội dụng gắn với thực tiễn:
+ Vận dụng kết quả của bài tốn “Chia kẹo Euler” (Dạng 1 đến dạng 6)
+ Vận dụng tư duy của lời giải bài tốn “Chia kẹo Euler” đó là tư duy “vách ngăn”.
cùng với đó là các phương pháp dạy học đổi mới phát triển năng lực của học sinh.
Hệ thống lý thuyết được trình bày một cách cơ đọng và ngắn gọn nhất.
Các dạng bài tập được xây dựng một cách hệ thống, có phân chia các mức độ, q trình
hình thành lời giải có sự phân tích về cách tư duy và con đường tìm lời giải trên cơ sở giả thiết từ
đó giúp học sinh tạo được thói quen tư duy liên kết khi gặp các bài tốn lạ.
Bài tập được thiết kế chủ yếu theo hình thức trắc nghiệm để tạo điều kiện cho học sinh
có khả năng phát huy hết năng lực của bản thân.
* Nội dung giải pháp trong sáng kiến (Phụ lục 1)
Có thể được tóm tắt như sau:
Phần thứ nhất: Cung cấp lại một cách có hệ thống các kiến thức cơ bản của đai sơ tơ h
̣ ́ ̉ ợp va xac
̀ ́
suât.
́
Phần thứ hai: Giơi thiêu nôi dung bai toan “chia keo Euler”, cach giai va cac kêt qua.
́
̣
̣
̀ ́
̣
́
̉ ̀ ́ ́
̉
Phần thứ ba: Xây dựng môt sô dang toan th
̣ ́ ̣
́ ương găp vân dung kêt qua va cach t
̀
̣
̣
̣
́
̉ ̀ ́ ư duy cua bai toan
̉
̀ ́
“chia keo Euler”, cu thê gôm 7 dang:
̣
̣ ̉ ̀
̣
+ Dang 1
̣
: Đêm sô nghiêm nguyên cua ph
́
́
̣
̉
ương trinh, bât ph
̀
́ ương trinh.
̀
+ Dang 2
̣
: Đêm sô cach phân phôi đô vât, san phâm.
́
́ ́
́ ̀ ̣
̉
̉
+ Dang 3
̣
: Đêm sô.
́
́
+ Dang 4
̣
: Đêm sô tâp con.
́
́ ̣
+ Dang 5
̣
: Đêm hinh hoc.
́ ̀
̣
4
+ Dang 6
̣
: Lươi toa đơ.
́ ̣
̣
+ Dang 7
̣
: Cac bai toan vân dung “
́ ̀ ́ ̣
̣
tư duy vach ngăn
́
”.
Phần thứ tư: Hê thơng bai tâp vân dung d
̣
́
̀ ̣
̣
̣
ưới hinh trăc nghiêm.
̀
́
̣
Phâǹ thứ năm: Thiết kế hệ thống câu hỏi đánh giá, kiểm tra sau nội dung kiến thức giúp học sinh
nắm được bài và vận dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống có liên quan trong q trình học
tập.
Như vậy: Giải pháp mới đã giúp học sinh giảm bớt gánh nặng trong q trình học tập. Kiến
thức cần thiết chỉ nằm trong khn khổ của sách giáo khoa hiện hành, khơng phải nhớ q nhiều
dạng bài tập một cách máy móc, khơng phải tốn kém trong q trình mua tài liệu tham khảo. Khi
tiếp cận cách học theo giải pháp mới, học sinh có thể tự chủ động tìm lời giải độc lập cho một bài
tốn dựa trên lượng kiến thức đã có sẵn. Do đó học sinh có thể chủ động và linh hoạt trước một bài
tốn khơng phải áp đặt theo một khn mẫu định sẵn.
Các giải pháp mới nêu ra đều sử dụng phần lớn những kiến thức mà học sinh được học
ngay trên lớp. Sự liên kết giữa các phần kiến thức cùng với những định hướng ban đầu khiến cho
bài tốn trở nên quen thuộc và dễ tiếp cận. Việc vận dụng một cách phù hợp vào từng bài tốn cụ
thể ln tạo ra sự mới mẻ nhưng cũng rất quen thuộc với học sinh. Các bài tập vận dụng giải pháp
mới hầu như là những bài tốn đã xuất hiện trong các tài liệu tham khảo cũng như trong các Đề thi
đại học trong những năm gần đây nhưng được tiếp cận một cách hồn tồn mới mẻ nhưng đồng
thời rất gần gũi với mức độ suy luận của các em học sinh.
5. Hiệu quả kinh tế và xã hội dự kiến đạt được
5.1. Hiệu quả về kinh tế:
+ Tai li
̀ ệu in ấn giá thành thấp.
+ Học sinh có thể tự học và tự nghiên cứu tài liệu do đó tránh được việc học thêm gây lãng
phí và tốn kém.
5.2. Hiệu quả xã hội
+ Có tính thực tiễn cao: Kiến thức chỉ nằm trong SGK hiện hành. Sáng kiến tập trung vào
việc phân tích tư duy giúp học sinh tìm lời giải. Hệ thống ví dụ và bài tập mang tính sáng tạo, đáp
ứng được u cầu về đổi mới. Bài tập được xây dựng kết hợp giữa tự luận và trắc nghiệm; đặc
biệt bài tập tự luyện chỉ xây dựng dưới hình thức trắc nghiệm phù hợp với tình hình thi cử hiện
tại. Các bài tốn trong đề thi đại học trước đây; đề thi tốt nghiệp THPT trong những năm gần đây;
đề thi HSG tỉnh và quốc gia và các đề ĐGNL của các trường ĐH sử dụng cách định hướng tư duy
của giải pháp có thể giải quyết một cách dễ dàng.
+ Hình thành các phẩm chất năng lực của học sinh, phù hợp với các u cầu của
chương trình giáo dục PT mới: Học sinh chủ động, sáng tạo trong học tập. Phát huy được sự hứng
thú và niềm đam mê trong học tập. Từ đó tự tin tham gia các kì thi kiểm tra định kì hoặc các cuộc
thi học sinh giỏi;
+ Tính kết nối và chia sẻ: Thơng qua trao đổi và chia sẻ sáng kiến này với các giáo viên
trong trường cũng như các đơn vị khác đã giúp giáo viên trong việc dạy học theo phương pháp mới,
5
xác định được các nội dung trọng tâm của bài, giáo viên sử dụng như tài liệu tham khảo, sáng kiến
giúp cho giáo viên giảm bớt được nhiều cơng sức trong việc soạn bài, chuẩn bị bài lên lớp. Đặc
biệt, giúp giáo viên có được một số dạng tốn hay để có thể áp dụng trong q trình biên soạn đề
thi. Trong nhóm tác giả của sáng kiến, đều từng là thành viên ban soạn thảo đề thi của Sở; ngân
hàng đề thi của Sở và có người tham gia ban soạn thảo đề của Bộ.
+ Tính giáo dục định hướng: định hướng cho học sinh khi học tập và nghiên cứu cần đề
cao phương pháp tư duy và khả năng vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Đặc biệt, khi ứng dụng sáng kiến trong mơn Tốn tại trường THPT Kim Sơn A, huyện Kim
Sơn, tỉnh Ninh Bình đã cho kết quả nổi bật như sau:
Nội dung
Kết quả Học sinh giỏi THPT cấp
tỉnh
Năm 20192020
Năm 20202021
(Áp dụng sáng kiến)
(Áp dụng sáng kiến)
02/03 giải
02/03 giải
(02 giải Khuyến khích).
(01 giải Ba, 01 giải Khuyến khích)
03/03 đạt giải
Kết quả Học sinh giỏi lớp 12 cấp
( 01 giải Nhì, 01 giải Ba, 01 giải Khuyến
tỉnh
khích)
Số lượng học sinh được nhận giải
thưởng Đinh Bộ Lĩnh do có kết
quả cao trong kỳ thi THPT Quốc
gia
Điểm trung bình mơn Tốn trong
kì thi tốt nghiệp THPT
03/03 đạt giải
(01 giải Nhất, 02 giải Nhì)
23 học sinh
35 học sinh
(Có tổng điểm ba mơn của các khối thi
truyền thống trên 27,25 điểm).
(Có tổng điểm ba mơn của các khối
thi truyền thống trên 27,0 điểm).
ĐTB mơn Tốn là 8,32
ĐTB mơn Tốn là 8,15
(ĐTB mơn Tốn của tỉnh là 7,22
(ĐTB mơn Tốn của tỉnh là 7,06
ĐTB mơn Tốn của tồn quốc là 6,68)
ĐTB mơn Tốn của tồn quốc là 6,61)
Khi ứng dụng sáng kiến trong mơn Tốn tại trường THPT n Mơ A, huyện n Mơ , tỉnh
Ninh Bình đã cho kết quả nổi bật như sau:
Nội dung
Kết quả Học sinh giỏi THPT
cấp tỉnh
Kết quả Học sinh giỏi lớp 12
cấp tỉnh
Số lượng học sinh được nhận
giải thưởng Đinh Bộ Lĩnh do
có kết quả cao trong kỳ thi
THPT Quốc gia
6
Năm 20192020
Năm 20202021
(Áp dụng sáng kiến)
(Áp dụng sáng kiến)
01/03 giải
03/05 giải
(01 giải nhì).
(02 giải Ba, 01 giải Khuyến khích)
04/06 đạt giải
06/06 đạt giải
( 04 giải Khuyến khích)
(03 giải Nhì, 02 giải Ba và 01 giải
Khuyến Khích)
08 học sinh
12 học sinh
(Có tổng điểm ba mơn của các khối thi
truyền thống trên 27,25 điểm).
(Có tổng điểm ba mơn của các khối thi
truyền thống trên 27,00 điểm).
Điểm trung bình mơn Tốn
trong kì thi tốt nghiệp THPT
ĐTB mơn Tốn là 7,83
ĐTB mơn Tốn là 7,64
(ĐTB mơn Tốn của tỉnh là 7,22
(ĐTB mơn Tốn của tỉnh là 7,06
ĐTB mơn Tốn của tồn quốc là 6,68)
ĐTB mơn Tốn của tồn quốc là 6,61)
Các kết quả nổi bật khác:
Trong nhóm tác giả, có thầy Dỗn Huy Tùng giáo viên Tốn THPT Kim Sơn A trong
hai năm học gần đây dạy đội tuyển HSG Tốn lớp 12 đều có học sinh đạt giải Nhất kì thi chọn
HSG lớp 12 cấp tỉnh.
Các thầy cơ trong nhóm tác giả đều là những người hướng dẫn và giảng dạy trực
tiếp bộ mơn Tốn cho em Nguyễn Thị Thu Hằng – học sinh lớp 12B1 trường THPT Kim Sơn A đạt
vịng nguyệt quế chương trình chung kết năm “Đường lên đỉnh Olympia” năm thứ 20.
Năm học 2020 – 2021: giảng dạy em Nguyễn Hồng Anh lớp 12B1 trường THPT
Kim Sơn A đạt điểm 9.8 mơn Tốn, trở thành thủ khoa của tỉnh Ninh Bình ở 2 khối thi là B và D07.
6. Điều kiện và khả năng áp dụng:
6.1. Điều kiện áp dụng:
Học sinh lớp 11,12 THPT theo chương trình hiện hành; sau này cả lớp 10,11,12
THPT và học sinh THCS (theo chương trình GDPT mới).
Kiến thức nền tảng: TỔ HỢP XÁC SUẤT
6.2. Khả năng áp dụng:
+ Đáp ứng nhu cầu dạy học của giáo viên: đổi mới phương pháp dạy học tích cực nhằm
phát triển năng lực phẩm chất. (Do giải pháp được trình bày dưới dạng một chủ đề dạy học).
+ Đáp ứng cho nhiều đối tượng học sinh, phát triển năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn
của học sinh cũng như nâng cao khả năng tư duy
+ Phù hợp với nội dung chương trình GDPT hiện hành và CT GDPT mới 2018; xu thế ra đề
thi trong các kì thi quốc gia; kì thi ĐGNL….
+ Trong tình hình dịch bệnh như hiện nay, việc dạy và học có thể phải tiến hành theo hình
thức trực tuyến. Khi đó rõ ràng việc tương tác giữa thầy và trị có hạn chế hơn, u cầu với người
học cũng cao hơn ở tính tự giác và tìm tịi. Vì vậy, càng thấy được tính khả thi của giải pháp được
đề cập đến.
Ninh Bình, tháng 05 năm 2021
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG
7
ĐẠI DIỆN NHĨM TÁC GIẢ
Doan Huy Tung
̃
̀
8
PHỤ LỤC 1
Phần 1. MƠ TẢ NỘI DUNG SÁNG KIẾN
Sáng kiến được thiết kế theo dạng chủ đề dạy học đã được nhóm tác giả áp dụng trong q
trình giảng dạy ơn tập cho cac l
́ ơp va ơn thi hoc sinh gioi t
́ ̀
̣
̉ ại 02 nhà trường THPT Kim sơn A và
THPT n Mơ A. Tùy theo mức độ của học sinh từng lớp mà các tác giả đã đưa vào các phần nội
dung để giảng dạy cho phù hợp với tình hình thực tiễn.
Nội dung sáng kiến được nhom tac gia xây d
́
́
̉
ựng thanh cac dang toan th
̀
́ ̣
́ ương găp trong đo
̀
̣
́
vân dung kêt qua va t
̣
̣
́
̉ ̀ ư duy lơi giai cua bai toan “chia keo Euler”,
̀ ̉
̉
̀ ́
̣
ở mơi dang đ
̃ ̣
ược thiêt kê theo câu
́ ́
́
truc: Vi du – L
́
́ ̣
ời giai – Nhân xet, h
̉
̣
́ ướng suy ln va t
̣
̀ ư duy.
Sáng kiến ngồi là nguồn tài liệu cho các thầy cơ trong q trình giảng dạy cịn là tư liệu để
các em học sinh tự học một cách tốt nhất. Các em học sinh có thể đọc lời giải và các hướng dẫn
suy luận trong các ví dụ từ đó vận dụng vào làm các bài tập trong hệ thống bài tập được trình bày
trong sáng kiến.
Phần 2. MƠT SƠ DANG TOAN TH
̣
́ ̣
́
ƯƠNG GĂP VÂN DUNG KÊT QUA VA T
̀
̣
̣
̣
́
̉
̀ Ư DUY
LƠI GIAI CUA BAI TOAN “CHIA KEO EULER”
̀
̉
̉
̀
́
̣
2.1. KIÊN TH
́
ƯC C
́ Ơ BAN
̉
2.1.1. Hai quy tăc đêm c
́ ́ ơ ban
̉
Sơ phân t
́ ̀ ử cua tâp h
̉ ̣ ợp hưu han
̃ ̣ A được ki hiêu la hoăc
́ ̣ ̀
̣
2.1.1.1. Quy tăc công
́ ̣
Môt công viêc đ
̣
̣ ược hoan thanh b
̀
̀ ởi môt trong hai hanh đông. Nêu hanh đông nay co m
̣
̀
̣
́ ̀
̣
̀ ́
cach th
́
ực hiên, hanh đông kia co n cach th
̣
̀
̣
́
́
ực hiên không trung v
̣
̀ ơi bât ki cach nao cua hanh đông
́ ́ ̀ ́
̀ ̉
̀
̣
thứ nhât thi công viêc đo co m + n cach th
́ ̀
̣
́ ́
́
ực hiên.
̣
Chu y
́ ́:
+ Quy tăc công đ
́ ̣
ược phat biêu
́ ̉ ở trên co thê tông quat cho công viêc đ
́ ̉ ̉
́
̣ ược hoan thanh
̀
̀
bới nhiêu hanh đông.
̀ ̀
̣
+ Quy tăc công đ
́ ̣
ược phat biêu
́ ̉ ở trên thực chât la quy tăc đêm sô phân t
́ ̀
́ ́
́ ̀ ử cua hai tâp
̉
̣
hợp hưu han không giao nhau:
̃ ̣
Nêu A va B la cac tâp h
́
̀
̀ ́ ̣ ợp hữu han không giao nhau, thi:
̣
̀
+ Quy tăc công con đ
́ ̣
̀ ược mở rông đôi v
̣
́ ới cac tâp h
́ ̣ ợp hưu han, co giao khac rông. Co
̃ ̣
́
́ ̃
́
thê ch
̉ ưng minh đ
́
ược răng, v
̀
ới hai tâp h
̣ ợp hưu han
̃ ̣ A va ̀B bât ki, ta co:
́ ̀
́
(quy tăc bao ham va loai tr
́
̀
̀ ̣ ư)̀
Hoăc v
̣ ới 3 tâp h
̣ ợp hưu han
̃ ̣ A,B,C ta co:́
2.1.1.2. Quy tăc nhân
́
Môt công viêc đ
̣
̣ ược hoan thanh b
̀
̀ ởi hai hanh đông liên tiêp. Nêu co m cach th
̀
̣
́
́ ́
́
ực hiên
̣
hanh đông th
̀
̣
ứ nhât va
́ ̀ứng với môi cach đo co n cach th
̃ ́
́ ́
́
ực hiên hanh đông th
̣
̀
̣
ứ hai thi co m.n cach
̀ ́
́
hoan thanh công viêc.
̀
̀
̣
Chu y
́ ́: Quy tăc nhân co thê m
́
́ ̉ ở rông cho công viêc đ
̣
̣ ược hoan thanh b
̀
̀ ởi nhiêu hanh đông liên
̀ ̀
̣
tiêp.
́
2.1.2. Hoan vi – Chinh h
́ ̣
̉
ợp – Tô h
̉ ợp
9
2.1.2.1. Hoan vi
́ ̣
Cho tâp
̣ A gôm
̀ n phân t
̀ ử . Môi kêt qua cua s
̃ ́
̉ ̉ ự săp xêp th
́ ́ ứ tự n phân t
̀ ử cua tâp h
̉ ̣ ợp A được
goi la môt
̣ ̀ ̣ hoan vi cua n phân t
́ ̣ ̉
̀ ử đo. ́
Sô cac hoan vi cua
́ ́
́ ̣ ̉ n phân t
̀ ử:
2.1.2.2. Chinh h
̉
ợp
Cho tâp
̣ A gôm
̀ n phân t
̀ ử . Kêt qua cua viêc lây
́
̉ ̉
̣ ́ k phân t
̀ ử khac nhau t
́
ừ n phân t
̀ ử cua tâp h
̉ ̣ ợp
A va săp xêp chung theo môt th
̀ ́ ́
́
̣ ứ tự nao đo đ
̀ ́ ược goi la môt
̣ ̀ ̣ chinh h
̉
ợp châp k cua n phân t
̣
̉
̀ ử đa cho.
̃
Sô cac chinh h
́ ́
̉
ơp:
Chu y
́ ́:
2.1.2.3. Tô h
̉ ợp
Cho tâp
̣ A gôm
̀ n phân t
̀ ử . Môi tâp con gôm
̃ ̣
̀ k phân t
̀ ử cua
̉ A được goi la môt
̣ ̀ ̣ tô h
̉ ợp châp k
̣
cua n phân t
̉
̀ ử đa cho.
̃
Sô cac tô h
́ ́ ̉ ợp:
Chu y
́ ́:
2.1.3. Xac suât cua biên cô
́
́ ̉
́ ́
2.1.3. Đinh nghia
̣
̃
Gia s
̉ ử A la biên cô liên quan đên môt phep th
̀ ́ ́
́
̣
́ ử chi co môt sô h
̉ ́ ̣ ́ ữu han kêt qua đông
̣
́
̉ ̀
kha năng xuât hiên. Ta goi ti sô la xac suât cua biên cô A, ki hiêu la
̉
́ ̣
̣ ̉ ́ ̀ ́
́ ̉
́ ́
́ ̣ ̀
Chu y
́ ́: la sô phân t
̀ ́ ̀ ử cua
̉ A hay cung la sô cac kêt qua thuân l
̃
̀ ́ ́ ́
̉
̣ ợi cho biên cô
́ ́A, con la
̀ ̀
sô cac kêt qua co thê xay ra cua phep th
́ ́ ́
̉ ́ ̉ ̉
̉
́ ử.
2.1.3. Tinh chât
́
́
Chu y
́ ́: Tinh chât c) la công th
́
́
̀
ức công xac suât va ta co hê qua:
̣
́
́ ̀
́ ̣
̉
la biên cô đôi cua biên cô
̀ ́ ́ ́ ̉
́ ́A.
2.2. BAI TOAN “CHIA KEO EULER”
̀
́
̣
2.2.1. Nôi dung bai toan:
̣
̀
́
Co bao nhiêu cach chia
́
́
n cai keo giông nhau cho
́ ̣
́
k em be?́
2.2.2. Lời giai:
̉
Trươc hêt ta xet cac bai toan sau:
́ ́
́ ́ ̀ ́
Bai toan 1
̀ ́ : “Co bao nhiêu cach chia n cai keo giông nhau cho k em be sao cho em nao cung
́
́
́ ̣
́
́
̀ ̃
co keo,
́ ̣ ”.
Đăt
̣ n cai keo trên môt hang ngang, khi đo gi
́ ̣
̣ ̀
́ ữa n chiêc keo se co
́ ̣
̃ ́n – 1 khoang trông.
̉
́
Nêu ta đăt
́
̣ k – 1 chiêc que vao
́
̀ k – 1 khoang trông bât ki trong sô
̉
́
́ ̀
́n – 1 khoang trông trên ta
̉
́
thây n chiêc keo se đ
́
́ ̣
̃ ược chia thanh
̀ k phân đê cho
̀ ̉
k em be theo th
́
ư t
́ ự.
Do đo sô cach chia keo băng sô cach chon
́ ́ ́
̣
̀
́ ́
̣ k – 1 khoang trông trong sô
̉
́
́n – 1 khoang trông t
̉
́ ưć
la ̀
Nhân xet
̣
́:
+ Từ lơi giai trên ta nhân thây, khi xêp cac đôi t
̀ ̉
̣
́
́ ́ ́ ượng trên môt hang thi gi
̣
̀
̀ ữa cac đôi
́ ́
tượng luôn hinh thanh khoang trông (hay con goi
̀
̀
̉
́
̀ ̣ vach ngăn
́
), va dê thây răng đê hai đôi t
̀ ̃ ́ ̀
̉
́ ượng trên
10
hang đo không đ
̀
́
ứng canh nhau ta chi cân xêp môt đôi t
̣
̉ ̀ ́
̣
́ ượng khac vao khoang trông đo. Đê cho đ
́ ̀
̉
́
́ ̉
ơn
gian ta goi đây la “
̉
̣
̀ tư duy vach ngăn
́
”.
+ Nêu goi sô keo nhân đ
́ ̣ ́ ̣
̣ ược cua
̉ k em be ́ưng v
́ ơi môi cach chia lân l
́
̃ ́
̀ ượt la thi . Va
̀ ̀
̀
hiên nhiên, sô nghiêm cua ph
̉
́
̣
̉
ương trinh đo băng chinh sô cach chia. T
̀
́ ̀
́
́ ́
ừ đo ta co kêt qua bai toan sau.
́
́ ́
̉ ̀ ́
Bai toan 2
̀ ́ : “Tim sô nghiêm nguyên d
̀
́
̣
ương cua ph
̉
ương trinh
̀
”
Đap sô:
́ ́
Bai toan 3
̀ ́ : “Tim sô nghiêm nguyên không âm cua ph
̀
́
̣
̉
ương trinh
̀
”
Đăt va ph
̣
̀ ương trinh đa cho tr
̀
̃
ở thanh:
̀
(*)
Sô nghiêm ph
́
̣
ương trinh đa cho băng sô nghiêm nguyên d
̀
̃
̀
́
̣
ương cua ph
̉
ương trinh (*), ap dung
̀
́ ̣
bai toan 2, ta đ
̀ ́
ược sô nghiêm đo băng:
́
̣
́ ̀
Nhân xet
̣
́: Đên đây, theo s
́
ự tương ưng gi
́
ưa sơ cach chia keo va sơ nghiêm cua ph
̃ ́ ́
̣
̀ ́
̣
̉
ương trinh
̀
thi đap sơ cua bai toan “
̀ ́ ́ ̉
̀ ́ chia keo Euler
̣
” la:
̀
2.3. MƠT SƠ DANG TOAN LIÊN QUAN
̣
́ ̣
́
Từ kêt qua cua bai toan chia keo Euler cung nh
́
̉ ̉
̀ ́
̣
̃
ư cach t
́ ư duy đê tim ra kêt qua đo, ta rut ra
̉ ̀
́
̉ ́
́
được môt sô kêt luân quan trong sau:
̣ ́ ́ ̣
̣
* KÊT LUÂN 1
́
̣ : Sô cach chia (
́ ́
phân phôí) n cai keo (
́ ̣ san phâm
̉
̉ ) cho k em be (
́ đôi t
́ ượng) sao
cho em nao cung co keo (
̀ ̃
́ ̣ đôi t
́ ượng nao cung co san phâm
̀ ̃
́ ̉
̉ ) hay sô nghiêm nguyên d
́
̣
ương cua ph
̉
ương
trinh la:
̀
̀
* KÊT LUÂN 2
́
̣ : Sô cach chia (
́ ́
phân phôí) n cai keo (
́ ̣ san phâm
̉
̉ ) cho k em be (
́ đôi t
́ ượng) hay
sô nghiêm nguyên không âm cua ph
́
̣
̉
ương trinh la:
̀
̀
* KÊT LUÂN 3
́
̣ : Hinh thanh “
̀
̀ tư duy vach ngăn
́
” trong viêc giai quyêt cac bai toan đêm co gia
̣
̉
́ ́ ̀ ́ ́
́ ̉
thiêt yêu câu cac đôi t
́
̀ ́ ́ ượng được xêp hoăc không xêp canh nhau.
́
̣
́ ̣
Sau đây ta se xet môt sô dang toan đêm th
̃ ́ ̣ ́ ̣
́ ́ ường găp vân dung cac kêt luân trên đây.
̣
̣
̣
́ ́ ̣
2.3.1.DANG 1:
̣
Đêm sô nghiêm nguyên cua ph
́
́
̣
̉
ương trinh, bât ph
̀
́ ương trinh
̀
Vi du 1
́ ̣ : Cho phương trinh: Tim sô nghiêm nguyên cua ph
̀
̀
́
̣
̉
ương trinh thoa man:
̀
̉
̃
1.
2.
3.
4. la cac sô t
̀ ́ ́ ự nhiên chia 4 dư 1, vơi
́
5.
LƠI GIAI
̀
̉
1. Sô nghiêm nguyên không âm cua ph
́
̣
̉
ương trinh:
̀
2. Sô nghiêm nguyên d
́
̣
ương cua ph
̉
ương trinh:
̀
3. Đăt: . Sô nghiêm ph
̣
́
̣
ương trinh thoa man điêu kiên băng sô nghiêm nguyên d
̀
̉
̃
̀
̣
̀
́
̣
ương cuả
phương trinh:
̀
Sô nghiêm la:
́
̣
̀
4. Đăt Sô nghiêm ph
̣
́
̣
ương trinh thoa man điêu kiên băng sô nghiêm ph
̀
̉
̃
̀
̣
̀
́
̣
ương trinh:
̀
Sô nghiêm la:
́
̣
̀
5.Cach 1
́ : Xet cac tr
́ ́ ường hợp Sô nghiêm ph
́
̣
ương trinh thoa man điêu kiên la:
̀
̉
̃
̀
̣ ̀
Cach 2
́ : (Sử dung biên cô đôi)
̣
́ ́ ́
11
+ Sô nghiêm nguyên không âm cua ph
́
̣
̉
ương trinh la:
̀
̀
+ Sô nghiêm nguyên không âm cua ph
́
̣
̉
ương trinh thoa man : Đăt
̀
̉
̃
̣
Sô nghiêm la: .
́
̣
̀
Suy ra: sô nghiêm ph
́
̣
ương trinh thoa man điêu kiên:
̀
̉
̃
̀
̣
Nhân xet:
̣
́
Khi đêm sô nghiêm co điêu rang buôc:
́
́
̣
́ ̀ ̀
̣
+ Điêu kiên rang buôc dang: đăt ân phu.
̀
̣
̀
̣
̣
̣ ̉
̣
+ Điêu kiên rang buôc dang:
̀
̣
̀
̣
̣
Nêu chi co 1 biên co điêu kiên đo thi ap dung 2 cach trên.
́
̉ ́
́ ́ ̀
̣
́ ̀ ́ ̣
́
Nêu co nhiêu biên co điêu kiên rang buôc ta ap dung cach giai 2 nh
́ ́
̀
́ ́ ̀
̣
̀
̣
́ ̣
́
̉
ưng cân
̀
chu y quy tăc bao ham va loai tr
́́
́
̀
̀ ̣ ừ. Cu thê ta xet trong vi du tiêp theo.
̣ ̉
́
́ ̣ ́
Vi du 2
́ ̣ : Cho phương trinh: Tim sô nghiêm nguyên cua ph
̀
̀
́
̣
̉
ương trinh thoa man:
̀
̉
̃
1.
2.
LƠI GIAI
̀
̉
1. + Sô nghiêm nguyên không âm cua ph
́
̣
̉
ương trinh la:
̀
̀
+ Goi lân l
̣
̀ ượt la tâp cac nghiêm nguyên không âm cua ph
̀ ̣
́
̣
̉
ương trinh thoa man điêu kiên: .
̀
̉
̃
̀
̣
Khi đo: sô nghiêm thoa man điêu kiên la:
́ ́
̣
̉
̃
̀
̣ ̀
Ta co:
́
Suy ra:
Do đo sô nghiêm thoa man điêu kiên:
́ ́
̣
̉
̃
̀
̣
2. * Đăt
̣
Sô nghiêm ph
́
̣
ương trinh thoa man điêu kiên băng sô nghiêm nguyên không âm ph
̀
̉
̃
̀
̣
̀
́
̣
ương trinh
̀
với điêu kiên
̀
̣
* Goi
̣ Y la tâp tât ca cac nghiêm nguyên không âm cua ph
̀ ̣ ́ ̉ ́
̣
̉
ương trinh (*), suy ra:
̀
* Goi lân l
̣
̀ ượt la tâp cac nghiêm nguyên không âm cua ph
̀ ̣
́
̣
̉
ương trinh (*) thoa man lân l
̀
̉
̃ ̀ ượt
cac điêu kiên:
́
̀
̣
* Khi đo sô nghiêm ph
́ ́
̣
ương trinh thoa man điêu kiên bai toan la:
̀
̉
̃
̀
̣
̀ ́ ̀
Vi du 3
́ ̣ : Tim sô nghiêm nguyên không âm cua bât ph
̀
́
̣
̉
́ ương trinh :
̀
LƠI GIAI
̀
̉
+ Cach 1
́ : Sô nghiêm nguyên không âm cua bât ph
́
̣
̉
́ ương trinh băng tông sô nghiêm nguyên
̀
̀
̉
́
̣
không âm cua 12 ph
̉
ương trinh:
̀
Sô nghiêm la:
́
̣
̀
+ Cach 2
́ : Đăt Khi đo sô nghiêm thoa man điêu kiên bai toan băng sô nghiêm nguyên không
̣
́ ́
̣
̉
̃
̀
̣
̀ ́ ̀
́
̣
âm cua ph
̉
ương trinh:
̀
Sô nghiêm la:
́
̣
̀
Vi du 4
́ ̣ : Tim sô nghiêm nguyên không âm cua bât ph
̀
́
̣
̉
́ ương trinh : thoa man
̀
̉
̃
12
LƠI GIAI
̀
̉
Lân l
̀ ượt cho va vân dung cach giai cua bai 3 ta đ
̀ ̣
̣
́
̉ ̉
̀
ược kêt qua sô nghiêm thoa man điêu kiên:
́
̉ ́
̣
̉
̃
̀
̣
2.3.2.DANG 2:Đêm sô cach phân phôi đô vât, san phâm.
̣
́
́ ́
́ ̀ ̣
̉
̉
Vi du 1
́ ̣ : Co bao nhiêu cach xêp (phân phôi) 4 viên bi giông nhau vao 3 chia hôp
́
́
́
́
́
̀
̣ A, B, C.
LƠI GIAI
̀
̉
Goi
̣ x, y, z lân l
̀ ượt la sô viên bi đ
̀ ́
ược xêp (phân phôi) vao cac hôp
́
́ ̀ ́ ̣ A, B, C.
Khi đo:
́
Môi nghiêm cua ph
̃
̣
̉
ương trinh nay la môt cach phân phôi 4 viên bi vao 3 chiêc hôp, do đo sô
̀
̀ ̀ ̣ ́
́
̀
́ ̣
́ ́
cach phân phôi la:
́
́ ̀
Nhân xet:
̣
́
+ Ta co thê hiêu đ
́ ̉ ̉ ơn gian h
̉ ơn răng, viêc phân phôi 4 viên bi cho 3 hôp cung la công viêc chia
̀
̣
́
̣
̃
̀
̣
4 cai keo cho 3 em be. Do đo co thê suy ra ngay đap an bai toan.
́ ̣
́
́ ́ ̉
́ ́ ̀ ́
+ Từ đo, môt cach khac ta co thê phat biêu bai toan chia keo Euler theo “
́ ̣ ́
́
́ ̉
́ ̉
̀ ́
̣
ngôn ngư” khac nh
̃
́ ư
sau: Sô cach phân phôi
́ ́
́ n san phâm cho
̉
̉
k đôi t
́ ượng la: (trong toan hoc đây chinh la sô tô h
̀
́
̣
́
̀ ́ ̉ ợp lăp
̣
châp
̣ n cua
̉ k phân t
̀ ử). Do đo, khi giai cac bai toan t
́
̉ ́ ̀ ́ ương tự ta co thê s
́ ̉ ử dung ngay “ngôn ng
̣
ữ” nay
̀
đê giai quyêt rât nhanh gon.
̉ ̉
́ ́
̣
Vi du 2
́ ̣ : Môt c
̣ ửa hang co 6 loai kem khac nhau. Môt ng
̀
́
̣
́
̣
ười khach muôn mua 9 que kem. Hoi ng
́
́
̉
ươì
khach đo co bao nhiêu s
́
́ ́
ự lựa chon?
̣
LƠI GIAI
̀
̉
Sô cach l
́ ́ ựa chon cua ng
̣
̉
ười khach chinh la sô cach phân phôi 9 que kem mua đ
́
́
̀ ́ ́
́
ươc cho 6 loai
̣
kem, do đo sô cach l
́ ́ ́ ựa chon la:
̣ ̀
Vi du 3
́ ̣ : Co bao nhiêu cach xêp (phân phôi) 30 viên bi giông nhau vao 5 chiêc hôp khac nhau sao cho:
́
́
́
́
́
̀
́ ̣
́
1. Cach xêp la bât ki vê sô l
́
́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ượng viên bi trong môi hôp.
̃ ̣
2. Hôp 1 co it nhât 5 viên bi.
̣
́́
́
3. Hôp 1 co it nhât 5 viên bi; hôp 2 va hôp 3 co không qua 6 viên bi.
̣
́́
́
̣
̀ ̣
́
́
LƠI GIAI
̀
̉
1. Ta co ngay sô cach xêp (phân phôi) la:
́
́ ́
́
́ ̀
2. Do hôp 1 cân it nhât 5 viên bi nên ta lây luôn 5 viên bi cho hôp 1, con lai 25 viên bi ta phân
̣
̀ ́
́
́
̣
̀ ̣
phôi cho 5 hôp. Sô cach phân phôi la:
́
̣
́ ́
́ ̀
3. Sô cach phân phôi thoa man băng sô cach phân phôi 25 viên bi cho 5 hôp va thoa man điêu
́ ́
́
̉
̃ ̀
́ ́
́
̣
̀ ̉
̃
̀
kiên hôp 2 va 3 đêu co sô bi nho h
̣
̣
̀
̀ ́ ́
̉ ơn hoăc băng 6.
̣
̀
+ Sô cach phân phôi 25 viên bi cho 5 hôp la:
́ ́
́
̣ ̀
+ Sô cach phân phôi 25 viên bi cho 5 hôp sao cho hôp 2 ch
́ ́
́
̣
̣
ứa sô bi l
́ ớn hơn hoăc băng 7 la:.
̣
̀
̀
Tương tự: Sô cach phân phôi 25 viên bi cho 5 hôp sao cho hôp 3 ch
́ ́
́
̣
̣
ứa sô bi l
́ ớn hơn hoăc băng 7 la: .
̣
̀
̀
Sô cach phân phôi 25 viên bi cho 5 hôp sao cho ca hôp 2 va 3 ch
́ ́
́
̣
̉ ̣
̀
ứa sô bi l
́ ớn hơn hoăc băng 7
̣
̀
la:
̀
Do đo, sô cach phân phôi thoa man điêu kiên la:
́ ́ ́
́ ̉
̃
̀
̣ ̀
13
Vi du 4
́ ̣ : Co bao nhiêu cach chon ra 6 sô (co thê giông nhau) t
́
́
̣
́ ́ ̉
́
ừ 9 chữ sô t
́ ự nhiên 1,2...,9?
LƠI GIAI
̀
̉
Sô cach chon ra 6 sô băng sô cach phân phôi 6 sô đo cho 9 ch
́ ́
̣
́ ̀
́ ́
́
́ ́
ữ sô t
́ ừ 1 đên 9, t
́
ức la co:
̀ ́ cach
́
chon.
̣
2.3.3.DANG 3: Đêm sô.
̣
́
́
Vi du 1
́ ̣ : Co bao nhiêu sô t
́
́ ự nhiên co 5 ch
́
ữ sô dang thoa man:
́ ̣
̉
̃
1.
2.
LƠI GIAI
̀
̉
1.Cach 1
́ : + Ta viêt cac ch
́ ́ ư sô 1,2,3,...,9 theo th
̃ ́
ứ tự tăng dân.
̀
+ Ta chon 5 sô day 9 sô đo đ
̣
́ ̃
́ ́ ược 1 sô thoa man.
́ ̉
̃
Do đo sô cac sô thoa man la:
́ ́ ́ ́ ̉
̃ ̀
Cach 2
́ : + Tư tô h
̀ ̉ ợp 9 chư sô t
̃ ́ ự nhiên ta chon ra 5 ch
̣
ư sô khac nhau: (
̃ ́ ́
Chon thanh phân
̣
̀
̀ ).
+ Môi cach chon đo ta săp xêp chi dc môt sô thoa man điêu kiên. (
̃ ́
̣
́
́ ́
̉
̣ ́ ̉
̃
̀
̣ Săp xêp
́ ́)
Do đo sô cac sô thoa man la:
́ ́ ́ ́ ̉
̃ ̀
Nhân xet
̣
́: cach lâp luân th
́
̣
̣
ứ 2 la cach lâp luân thông th
̀ ́
̣
̣
ường với cac bai toan lâp sô, t
́ ̀
́ ̣
́ ức là
trai qua 2 b
̉
ươc:
́ Chon thanh phân
̣
̀
̀ va ̀săp xêp
́ ́.
2.+ Chon thanh phân : chon 5 sô t
̣
̀
̀
̣
́ ừ 9 sô (cac ch
́ ́ ữ sô co thê lăp lai) băng cach phân phôi 5 sô
́ ́ ̉ ̣
̣
̀
́
́
́
chon đ
̣ ược cho 9 chư sô t
̃ ́ ự nhiên, do đo sô cach chon la:
́ ́ ́
̣ ̀
+ Săp xêp: Môi cach chon đo chi co duy nhât môt sô thoa man điêu kiên.
́ ́
̃ ́
̣
́ ̉ ́
́ ̣ ́ ̉
̃
̀
̣
Do đo, sô cac sô thoa man la:
́ ́ ́ ́ ̉
̃ ̀
Vi du 2
́ ̣ : Co bao nhiêu sô t
́
́ ự nhiên co 5 ch
́
ữ sô dang thoa man:
́ ̣
̉
̃
1.
2.
LƠI GIAI
̀
̉
1. + Chon thanh phân: chon 5 sô t
̣
̀
̀
̣
́ ự nhiên đôi môt khac nhau t
̣
́
ừ 10 chữ sô t
́ ự nhiên, cocach
́ ́
chon.
̣
+ Săp xêp: môi cach chon thanh phân chi co duy nhât môt cach xêp đê cac ch
́ ́
̃ ́
̣
̀
̀
̉ ́
́
̣ ́
́ ̉ ́ ữ sô giam dân.
́ ̉
̀
Do đosô cac sô thoa man la:
́ ́ ́ ́ ̉
̃ ̀
2. + Chon thanh phân: chon 5 sô t
̣
̀
̀
̣
́ ự nhiên (co thê giông nhau) t
́ ̉
́
ừ 10 chữ sô t
́ ự nhiên băng sô
̀
́
cach phân phôi 5 ch
́
́
ư sô đo vê cho 10 ch
̃ ́ ́ ̀
ữ sô t
́ ự nhiên từ 0 đên 9, co cach chon.
́
́ ́
̣
+ Săp xêp: môi cach chon thanh phân chi co duy nhât môt cach xêp đê cac ch
́ ́
̃ ́
̣
̀
̀
̉ ́
́
̣ ́
́ ̉ ́ ữ sô giam dân
́ ̉
̀
(trong đo co cach xêp 00000 không la sô t
́ ́ ́
́
̀ ́ ự nhiên co 5 ch
́
ữ sô).
́
Do đo, sô cac sô thoa man la:
́ ́ ́ ́ ̉
̃ ̀
Vi du 3
́ ̣ : Co bao nhiêu sô t
́
́ ự nhiên co 5 ch
́
ữ sô dang thoa man:
́ ̣
̉
̃
LƠI GIAI
̀
̉
Đăt
̣
Ap dung cach giai
́ ̣
́
̉ Vi du 1
́ ̣ ta được kêt qua:
́
̉
14
Vi du 4
́ ̣ : (Ve hanh phuc
́ ̣
́ ) Môi ve xe co môt day 6 ch
̃ ́
́ ̣ ̃
ữ sô đ
́ ược goi la
̣ ̀ve hanh phuc
́ ̣
́ nêu tông 3 ch
́ ̉
ữ sô đâu
́ ̀
băng tông 3 ch
̀
̉
ư sô cuôi. Hoi co tât ca bao nhiêu ve hanh phuc?
̃ ́ ́
̉ ́ ́ ̉
́ ̣
́
LƠI GIAI
̀
̉
+ Nhân xet: nêu
̣
́ ́
+ Goi day 6 ch
̣ ̃
ữ sô cua môt ve xe la: .
́ ̉
̣ ́
̀
+ Ve xe hanh phuc thi:
́
̣
́ ̀
Do đo: sô ve xe hanh phuc băng sô nghiêm nguyên không âm cua ph
́ ́ ́
̣
́ ̀
́
̣
̉
ương trinh (*) thoa man
̀
̉
̃
điêu kiên
̀
̣
+ Sô nghiêm nguyên không âm cua ph
́
̣
̉
ương trinh (*):
̀
+ Goi
̣ Mi la tâp h
̀ ̣ ợp cac nghiêm nguyên không âm cua ph
́
̣
̉
ương trinh (*) ma
̀
̀
Ta cân tinh:
̀ ́
+ Tinh
́
+ Tinh
́
+ Giao từ 3 tâp
̣ Mi trở lên đêu co phân t
̀ ́ ̀ ừ băng 0.
̀
Do đo sô ve hanh phuc la:
́ ́ ́ ̣
́ ̀
2.3.4. DANG 4:
̣
Đêm sô tâp con.
́
́ ̣
Vi du 1
́ ̣ : Cho tâp h
̣ ợp A gôm 100 sô nguyên d
̀
́
ương đâu tiên. Tim sô tâp con cua tâp h
̀
̀
́ ̣
̉ ̣ ợp A co 3 phân t
́
̀ ử sao
cho không co 2 phân t
́
̀ ử nao cua môi tâp con đo la hai sô t
̀ ̉
̃ ̣
́ ̀
́ ự nhiên liên tiêp?
́
LƠI GIAI
̀
̉
Cach 1:
́
+ Goi
̣ a, b, c la 3 phân t
̀
̀ ử cua 1 tâp con thoa man, gia s
̉
̣
̉
̃
̉ ử a < b < c.
+ Ta co : 1,2,3,...
́
a,...,b,...,c,...,100.
+ Gia s
̉ ử lân l
̀ ượt sô cac sô nguyên trong tâp
́ ́ ́
̣
Khi đo:
́
+ Sô tâp con thoa man băng sô nghiêm nguyên cua ph
́ ̣
̉
̃ ̀
́
̣
̉
ương trinh (*) thoa man (1).
̀
̉
̃
+ Dê dang tinh đ
̃ ̀ ́ ược sô nghiêm băng:
́
̣
̀
Cach 2:
́
+ Ta đăt 3 phân t
̣
̀ ử cua tâp con đ
̉ ̣
ược chon vao 98 khoang trông đ
̣
̀
̉
́ ược tao ra t
̣
ừ 97 sô ́
không được chon trong tâp con, sô cach đăt la: Đo cung chinh la sô tâp con thoa man điêu kiên.
̣
̣
́ ́
̣ ̀
́ ̃
́
̀ ́ ̣
̉
̃
̀
̣
Nhân xet:
̣
́ Ro rang cach đêm sô 2 co ve ngăn va nhanh h
̃ ̀
́
́
́
́ ̉
́ ̀
ơn, cach lam đo vân dung t
́
̀
́ ̣
̣
ư duy
vach ngăn đê giai quyêt. Tuy nhiên, cach lam đo chi ap dung v
́
̉
̉
́
́
̀
́ ̉ ́ ̣
ới bai co yêu tô không liên tiêp. Con
̀ ́ ́ ́
́
̀
cach lam sô 1 ap dung ngay ca khi khoang cach gi
́
̀
́ ́ ̣
̉
̉
́
ữa cac phân t
́
̀ ử cua tâp con tuy y
̉
̣
̀ ́.
Vi du 2
́ ̣ : Môt thang lam viêc tai công ty, Lan đ
̣
́
̀
̣ ̣
ược nghi phep 4 ngay. Hoi Lan co bao nhiêu cach chon 4
̉
́
̀
̉
́
́
̣
ngay nghi phep trong thang 1 năm 2021 sao cho không co 2 ngay nghi phep nao liên tiêp?
̀
̉
́
́
́
̀
̉
́ ̀
́
LƠI GIAI
̀
̉
15
Thang 1 năm 2021 co 30 ngay, khi chon đ
́
́
̀
̣ ược 4 ngay nghi thi se con lai 26 ngay không đ
̀
̉ ̀ ̃ ̀ ̣
̀
ược
nghi.̉
Ta đăt 4 ngay nghi vao 27 khoang trông đ
̣
̀
̉ ̀
̉
́ ược tao ra t
̣
ư 26 ngay không đ
̀
̀
ược nghi, môi cach
̉
̃ ́
đăt đo cho ta môt cach chon thoa man yêu câu. Do đo, sô cach chon thoa man:
̣
́
̣ ́
̣
̉
̃
̀
́ ́ ́
̣
̉
̃
Vi du 3
́ ̣ : Cho tâp h
̣ ợp A gôm 2021 sô nguyên d
̀
́
ương đâu tiên. Co bao nhiêu tâp con cua
̀
́
̣
̉ A co 3 phân t
́
̀ ử sao
cho tông cac phân t
̉
́
̀ ử cua tâp con đo băng 2019?
̉ ̣
́ ̀
LƠI GIAI
̀
̉
+ Goi
̣ a, b, c la 3 phân t
̀
̀ ử cua môt tâp con cua A.
̉
̣ ̣
̉
+ Khi đo:
́
+ Tưc la ta cân đêm sô nghiêm nguyên d
́ ̀
̀ ́
́
̣
ương cua ph
̉
ương trinh (*) ma
̀
̀a, b, c đôi môt phân
̣
biêt.
̣
+ Sô nghiêm nguyên d
́
̣
ương cua ph
̉
ương trinh (*) la:
̀
̀
+ Sô nghiêm nguyên d
́
̣
ương ma ̀a = b = c la: 1 nghiêm la (673;673;673).
̀
̣
̀
+ Sô nghiêm nguyên d
́
̣
ương ma Ph
̀ ương trinh (*)le.
̀
̉
Suy ra sô nghiêm la: , (tr
́
̣
̀
ư đi
̀ c nhân gia tri 673 va 2019).
̣
́ ̣
̀
+ Tương tự vơi 2 tr
́
ương h
̀ ợp cung co sô nghiêm la 1008.
̃
́ ́
̣
̀
Do đo sô nghiêm thoa man yêu câu:
́ ́
̣
̉
̃
̀
+ Vi môi tâp con co 3 phân t
̀ ̃ ̣
́
̀ ử cua A thoa man yêu câu sinh ra 3! nghiêm đa tinh đ
̉
̉
̃
̀
̣
̃ ́ ược.
Do đo sô tâp con thoa man la:
́ ́ ̣
̉
̃ ̀
2.3.5. DANG 5: Đêm hinh hoc.
̣
́
̀
̣
Vi du 1
́ ̣ : Cho đa giac đêu co 2021 đinh. Co bao nhiêu tam giac, t
́ ̀ ́
̉
́
́ ứ giac co đinh la đinh cua đa giac đêu đa
́ ́ ̉
̀ ̉
̉
́ ̀ ̃
cho sao cho không co canh nao la canh cua đa giac đêu đa cho?
́ ̣
̀ ̀ ̣
̉
́ ̀ ̃
LƠI GIAI
̀
̉
Từ gia thiêt suy ra cac đinh cua tam giac, t
̉
́
́ ̉
̉
́ ứ giac không la cac đinh kê nhau cua cac đinh đa
́
̀ ́ ̉
̀
̉
́ ̉
giac ban đâu, t
́
̀ ừ đo cho ta y t
́
́ ưởng cach giai nh
́
̉
ư dang toan tâp con. Nh
̣
́ ̣
ưng do cac đinh cua đa giac
́ ̉
̉
́
được xêp trên đ
́
ường tron nên khi đêm ta cân cô đinh môt đinh tr
̀
́
̀ ́ ̣
̣ ̉
ước, tức la chon 1 đinh cua tam giac,
̀ ̣
̉
̉
́
tứ giac thoa man tr
́
̉
̃ ước.
+ Đêm sô tam giac thoa man
́
́
́
̉
̃ : Gia s
̉ ử tam giac
́ ABC la tam giac co 3 đinh la cac đinh cua đa
̀
́ ́
̉
̀ ́ ̉
̉
giac đêu đa cho ma không canh nao la canh cua đa giac.
́ ̀ ̃
̀
̣
̀ ̀ ̣
̉
́
Chon đinh
̣
̉ A co 2021 cach chon.
́
́
̣
Chon 2 đinh con lai: Goi la sô đinh gi
̣
̉
̀ ̣
̣ ̀ ́ ̉
ưa
̃ A va ̀B; B va ̀C; C va ̀A.
Khi đo:
́
Sô cach chon 2 đinh con lai chinh la sô nghiêm nguyên d
́ ́
̣
̉
̀ ̣
́
̀ ́
̣
ương cua ph
̉
ương trinh (*) va băng:
̀
̀ ̀
Do môi tam giac đ
̃
́ ược đêm 3 lân nên sô tam giac cân đêm la:
́
̀
́
́ ̀ ́ ̀
+ Tương tự vơi sô t
́ ́ ứ giac thoa man:
́
̉
̃
Nhân xet:
̣
́ Dê dang co thê suy ra bai toan tông quat: đêm sô
̃ ̀
́ ̉
̀ ́ ̉
́ ́
́k – giac t
́ ư ̀n – giac đêu sao cho
́ ̀
không co canh nao cua
́ ̣
̀ ̉ k – giac la canh cua
́ ̀ ̣
̉ n – giac. Đap sô la:
́
́ ́ ̀
16
Vi du 2
́ ̣ : Cho đa giac đêu co 2013 đinh. Ng
́ ̀ ́
̉
ươi ta tô mau đo cho 100 đinh cua đa giac đêu đo. Hoi co bao
̀
̀ ̉
̉
̉
́ ̀ ́ ̉
́
nhiêu cach tô mau sao cho gi
́
̀
ữa 2 đinh đ
̉
ược tô co it nhât 3 đinh không đ
́́
́
̉
ược tô mau?
̀
LƠI GIAI
̀
̉
+ Chon đinh tô đâu tiên : co 2013 cach chon.
̣
̉
̀
́
́
̣
+ Chon 99 đinh con lai: Goi la sô đinh gi
̣
̉
̀ ̣
̣
̀ ́ ̉
ữa 100 đinh v
̉
ới nhau.
Khi đo:
́
Dê dang đêm đ
̃ ̀
́ ược sô nghiêm ph
́
̣
ương trinh (*) thoa man (1) la:
̀
̉
̃
̀
Đo cung chinh la sô cach chon 99 đinh con lai.
́ ̃
́
̀ ́ ́
̣
̉
̀ ̣
+ Do môi 100 – giac đo đ
̃
́ ́ ược đêm 100 lân, nên sô cach tô mau la:
́
̀
́ ́
̀ ̀
Vi du 3
́ ̣ : Cho tam giac co diên tich băng 27. Môt điêm P năm trong tam giac đ
́ ́ ̣ ́
̀
̣
̉
̀
́ ược goi la “
̣ ̀ điêm tôt
̉
́” nêu co
́ ́
thê tim đ
̉ ̀ ược 27 tia chung gôc P chia tam giac thanh 27 tam giac con co cung diên tich? Đêm sô điêm P?
́
́
̀
́
́ ̀
̣ ́
́
́ ̉
LƠI GIAI
̀
̉
+ Nhân xet: Cac tia
̣
́
́
PA, PB, PC đêu thuôc 27 tia chung gôc
̀
̣
́ P cua điêm tôt
̉
̉
́ P.
đêu la cac sô nguyên d
̀ ̀ ́ ́
ương.
+ Vơi môi điêm tôt
́ ̃ ̉
́ P , đăt
̣
Dê thây sô nghiêm nguyên d
̃ ́ ́
̣
ương cua ph
̉
ương trinh (*) la
̀
̀
Bô đê: “V
̉ ̀ ơi môi điêm
́ ̃ ̉ P năm trong tam giac
̀
́ ABC, ta luôn co:́
”
Từ hê th
̣ ưc nay ta dê dang ch
́ ̀
̃ ̀
ưng minh đ
́
ược răng v
̀ ới môi bô (
̃ ̣ x; y; z) chi tôn tai duy nhât môt
̉ ̀ ̣
́ ̣
điêm
̉ P.
Do đo, sô điêm tôt
́ ́ ̉
́ P la: 325.
̀
2.3.6. DANG 6: L
̣
ươi toa đô.
́ ̣
̣
Vi du 1
́ ̣ : Cho 1 lươi gôm cac ô vuông, cac nut đ
́ ̀
́
́ ́ ược đanh sô t
́
́ ừ 0 đên
́ m theo chiêu t
̀ ư trai sang phai va t
̀ ́
̉ ̀ ừ 0
đên
́ n theo chiêu t
̀ ư d
̀ ươi lên trên (nh
́
ư hinh ve):
̀
̃
Hoi co bao nhiêu đ
̉ ́
ường đi khac nhau t
́
ư nut (0; 0) đên nut (
̀ ́
́ ́ m; n) nêu chi cho phep đi trên canh cac ô
́
̉
́
̣
́
vuông theo chiêu t
̀ ư trai sang phai hoăc t
̀ ́
̉
̣ ừ dưới lên trên.
LƠI GIAI
̀
̉
17
+ Môt con đ
̣
ương đi thoa man yêu câu bai toan trên trai qua
̀
̉
̃
̀ ̀ ́
̉
m + n bươc do môi b
́
̃ ươc chi co 2
́
̉ ́
cach di chuyên (đây cung chinh la con đ
́
̉
̃
́
̀
ường ngăn nhât đê di chuyên t
́
́ ̉
̉ ừ nut (0;0) đên nut (
́
́ ́ m; n)).
+ Trong m + n bươc đo, ta chon ra
́ ́
̣
m bươc đê đê di chuyên sang phai, con
́ ̉ ̉
̉
̉
̀ n bươc con lai ta di
́ ̀ ̣
chuyên lên trên. Khi đo sô con đ
̉
́ ́
ường di chuyên la:
̉ ̀
Vi du 2
́ ̣ : Trên ban c
̀ ờ 5x4 ô vuông như hinh ve d
̀
̃ ươi đây, ng
́
ười chơi chi đ
̉ ược di chuyên quân theo cac
̉
́
canh cua hinh vuông, môi b
̣
̉
̀
̃ ươc đi đ
́
ược môt canh. Co bao nhiêu cach di chuyên quân t
̣ ̣
́
́
̉
ừ điêm A đên điêm
̉
́
̉
B băng 9 b
̀
ước?
LƠI GIAI
̀
̉
Di chuyên quân t
̉
ừ A đên B băng 9 b
́
̀
ươc do đo đây chinh la con đ
́
́
́
̀
ường di chuyên ngăn nhât,
̉
́
́
tưc la
́ ̀ở môi b
̃ ước di chuyên chi đ
̉
̉ ược phep lên trên hoăc sang phai. Do đo theo y trên ta suy ra sô
́
̣
̉
́
́
́
cach di chuyên la:
́
̉ ̀
2.3.7. DANG 7: Vân dung t
̣
̣
̣
ư duy vach ngăn.
́
Vi du 1
́ ̣ : Thây Binh trông 3 cây lim, 4 cây long nao va 5 cây xa c
̀ ̀
̀
̃ ̀
̀ ừ trên môt hang môt cach ngâu nhiên. Tinh
̣ ̀
̣ ́
̃
́
xac suât đê không co 2 cây xa c
́
́ ̉
́
̀ ừ nao đ
̀ ược trông canh nhau?
̀
̣
LƠI GIAI
̀
̉
+ Ta co:
́
+ Biên cô
́ ́A: “Không co 2 cây xa c
́
̀ ừ nao đ
̀ ược trông canh nhau”
̀
̣
Trông 7 cây gôm lim va long nao co 7! cach.
̀
̀
̀
̃ ́
́
Môi cach trông 7 cây đo, gi
̃ ́
̀
́ ữa 7 cây co 8 khoang trông, ta chon 5 khoang trông trong
́
̉
́
̣
̉
́
8 khoang trông đo đê trông cac cây xa c
̉
́
́ ̉ ̀
́
̀ ừ, sô cach chon vi tri la:
́ ́
̣
̣ ́ ̀
Môi cach chon vi tri đo co 5! cach trông cac cây xa c
̃ ́
̣
̣ ́ ́ ́
́
̀
́
̀ ừ.
Do đo:
́
Vi du 2
́ ̣ : Trong môt giai bong đa co 10 trân đâu đ
̣
̉
́
́ ́
̣
́ ược diên ra trong vong 30 ngay. Hoi ban tô ch
̃
̀
̀
̉
̉ ức co bao
́
nhiêu cach săp xêp lich thi đâu cac trân đâu sao cho 2 trân đâu kê nhau phai cach nhau it nhât môt ngay?
́
́ ́ ̣
́ ́ ̣
́
̣
́ ̀
̉ ́
́
́ ̣
̀
LƠI GIAI
̀
̉
18
Dựa theo gia thiêt ta suy ra ngay th
̉
́
̀ ứ 1 va ngay th
̀ ̀ ứ 30 môi ngay co 1 trân. Do đo sô cach săp
̃
̀ ́
̣
́ ́ ́
́
xêp cac trân băng sô cach đăt 8 trân con lai vao 19 khoang trông gi
́ ́ ̣
̀
́ ́
̣
̣
̀ ̣ ̀
̉
́
ữa 20 ngay ma không co trân đâu
̀
̀
́ ̣
́
diên ra. Do đo, sô cach săp xêp lich thi đâu la:
̃
́ ́ ́
́ ́ ̣
́ ̀
Vi du 3
́ ̣ : Môt l
̣ ơp co 36 hoc sinh đ
́ ́
̣
ược xêp theo môt hang ngang sao cho khoang cach gi
́
̣ ̀
̉
́
ưa hai ng
̃
ươi canh
̀ ̣
nhau la 0,5 met. Co bao nhiêu cach chon ra 10 hoc sinh trong hang đo đê sau khi chon ra không tôn tai
̀
́
́
́
̣
̣
̀
́ ̉
̣
̀ ̣
khoang trông l
̉
́ ớn hơn 1 met gi
́ ưa hai hoc sinh canh nhau trong sô cac hoc sinh con lai trong hang?
̃
̣
̣
́ ́ ̣
̀ ̣
̀
LƠI GIAI
̀
̉
Yêu câu bai toan chinh la sô cach chon ra 10 ng
̀ ̀ ́
́
̀ ́ ́
̣
ười trong hang sao cho không co 2 ng
̀
́
ười nao
̀
đứng canh nhau. Gi
̣
ưa 26 ng
̃
ươi không đ
̀
ược chon co 27 khoang trông, sô cach đăt 10 ng
̣
́
̉
́
́ ́
̣
ười được
chon vao 27 khoang trông cung chinh la sô cach chon thoa man yêu câu.
̣
̀
̉
́
̃
́
̀ ́ ́
̣
̉
̃
̀
Do đo, sô cach chon la:
́ ́ ́
̣ ̀
Vi du 4
́ ̣ : Co bao nhiêu cach xêp 4 ban n
́
́
́
̣ ữ va 6 ban nam vao 10 ghê ngôi ma không co hai ban n
̀
̣
̀
́ ̀ ̀
́
̣ ữ nao đ
̀ ược
xêp canh nhau, nêu:
́ ̣
́
1. Ghê xêp thanh hang ngang.
́ ́
̀
̀
2. Ghê xêp quanh ban tron.
́ ́
̀
̀
LƠI GIAI
̀
̉
1. Sô cach xêp 6 ban nam: 6!
́ ́
́
̣
Giưa 6 ban nam co 7 khoang trông, chon 4 khoang trông trong sô đo va xêp 4 ban n
̃
̣
́
̉
́
̣
̉
́
́ ́ ̀ ́
̣ ữ, sô cach
́ ́
xêp la:
́ ̀
Do đo sô cach xêp thoa man la:
́ ́ ́
́
̉
̃ ̀
2. Sô cach xêp 6 ban nam quanh ban tron la: 5!
́ ́
́
̣
̀
̀ ̀
Giưa 6 ban nam co 6 khoang trông, chon 4 khoang trông trong sô đo va xêp 4 ban n
̃
̣
́
̉
́
̣
̉
́
́ ́ ̀ ́
̣ ữ, sơ cach
́ ́
xêp la:
́ ̀
Do đo, sơ cach xêp la:
́ ́ ́
́ ̀
2.4. BAI TÂP TRĂC NGHIÊM T
̀
̣
́
̣
Ự LUN
̣
DANG 1: ĐÊM SƠ NGHI
̣
́
́
ỆM NGUN CỦA PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH
Câu 1: Tìm số nghiệm ngun dương của bất phương trình:
A. 126
B.84
C.
D.
Câu 2: Hệ phương trình có bao nhiêu nghiệm ngun khơng âm thỏa mãn ?
A.
B.
C.
D.
Câu 3:Một nhóm học sinh gồm 4 bạn, mỗi bạn mang một số thứ tự .Cơ giáo có bao nhiêu cách
chia 18 cái kẹo cho 4 bạn học sinh sao cho lấy số kẹo của mỗi bạn trừ đi số thứ tự của bạn đó ta
ln được một số khơng âm?
A. B.C.
D.
Câu 4:Gọi là tập các số tự nhiên có 4 chữ số . Bốn bạn An, Bình, Chi ,Dũng chọn mỗi người một
số từ . Tính xác suất để 4 số chọn được của 4 bạn có tổng là 1 số mà tổng các chữ số chia hết cho
9 và chia hết cho 4042?
A.
B.
C.
D.
19
DANG 2: ĐÊM SƠ CACH PHÂN PH
̣
́
́ ́
ỐI ĐƠ VÂT, SAN PHÂM
̀ ̣
̉
̉
Câu 1: Xét tập . Số tập con của tập là:
A.
B.
C.
D.
Câu 2: (VMO 2021) Một học sinh chia tất cả 30 viên bi vào 5 cái hộp được đánh số 1,2,3,4,5 (sau
khi chia có thể có hộp khơng có viên bi nào). Hỏi có bao nhiêu cách chia các viên bi vào các hộp?
A. B.
C.
D.
Câu 3:Phân phối 60 thùng hàng giống hệt nhau cho 6 cửa hàng. Tính số cách chia để mỗi cửa hàng
nhận được ít nhất 6 thùng hàng?
A. B.
C.
D.
Câu 4:Có bao nhiêu cách chia 30 chiếc bánh cho An, Bình, Chi (có thể có bạn khơng được chiếc
bánh nào) sao cho An ln hơn Bình ít nhất 5 cái bánh và số bánh của Chi ln là 1 số lẻ ?
A. B.
C.
D.
DANG 3: ĐÊM S
̣
́ Ố
Câu 1: Có bao nhiêu số tự nhiên thỏa mãn
A.
B..
C. .
D. .
Câu 2:Có bao nhiêu số tự nhiên thỏa mãn
A.
B.
C.
D.
Câu 3:Cho tập hợp . Gọi là tập hợp tất cả các số tự nhiên có 6 chữ số đơi một khác nhau thuộc tập
A. Chọn ngẫu nhiên một số thuộc . Tính xác suất để chọn được số có tổng ba chữ số đầu nhỏ hơn
tổng ba chữ số cuối 3 đơn vị .
A. B. C.
D.
Câu 4: Lấy ngẫu nhiên một số tự nhiên có 5 chữ số. Tính xác suất để chọn được số tự nhiên có
dạng mà
A. B.
C.
D.
DANG 4: ĐÊM S
̣
́ Ố TẬP CON CỦA TẬP HỢP:
Câu 1: Từ 2021 số tự nhiên đầu tiên có bao nhiêu cách chọn ra 3 số tự nhiên sao cho khơng có hai
số liên tiếp nào được chọn?
A. B. .
C..
D. .
Câu 2:Mỗi tháng Minh được chọn 5 ngày để nghỉ ngơi, nhưng khơng được phép chọn hai ngày nghỉ
liên tiếp. Hỏi Minh có bao nhiêu cách chọn ngày nghỉ cho mình?
A. . B. .
C..
D.
Câu 3: (AIME 1986) Cho xâu nhị phân: 001101001111011 có 4 cặp 01, 3 cặp 10, 5 cặp 11 và 2 cặp 00
đứng cạnh nhau. Hỏi có tất cả bao nhiêu xâu nhị phân cùng tính chất như thế?
A..
B. .C.540
D. 420
Câu 4: (VMO 2012) Có bao nhiêu cách xếp 5 chàng trai và 2 cơ gái vào 1 dãy có 7 ghế mà:
Mỗi ghế có một người ngồi.
Các cơ gái khơng ngồi ở hai đầu dãy.
Ở giữa hai cơ gái khơng có q hai người.
A.2160
B. 2400
DANG 5: ĐÊM HÌNH H
̣
́
ỌC
20
C.5040
D. 2520
Câu 1: Cho đa giác lồi n cạnh. Xét tứ giác có 4 đỉnh là đỉnh của đa giác. Có bao nhiêu tứ giác có
đúng một cạnh chung với đa giác?
A. . B. .
C..
D. .
Câu 2: (HSG Tỉnh Quảng Trị 2014). Có 17 cây cau trồng xung quanh một cái ao hình trịn. Người ta
muốn chặt đi 4 cây. Hỏi có mấy cách chặt sao cho khơng có 2 cây kề nhau bị chặt?
A. 935
B. .
C. .
D.
Câu 3: Trong mặt phẳng tọa độcho hình chữ nhật với Gọi S là tập hợp tất cả điểm và x, y là các
số ngun nằm bên trong kể cả cạnh của hình chữ nhật .Có bao nhiêu điểm A nằm trong phần tơ
đâm (kể cả các đoạn chắn )
A. . B..C. .
D. .
Câu 4: Trong khơng gian Oxyz, gọi S là tập hợp các điểm ngun nằm phía trong hoặc ở trên đỉnh,
cạnh và mặt của hình lập phương cạnh 999, trong đó các cạnh song song hoặc vng góc với trục
tọa độ, một đỉnh là gốc tọa độ và một đỉnh đối với nó là . Hỏi mặt phẳng đi qua bao nhiêu điểm
trong tập hợp S?
A. 2030153
B. 482653
C.2031120
D.
DANG 6:L
̣
ƯỚI TỌA ĐỘ :
Câu 1: Tìm đẳng thức đúng?
A. . B. .
C. .
D. .
Câu 2: Trong bàn cơ 5x4 như hình vẽ, người chơi chỉ được di chuyển qn trên các cạnh của hình
vng, mỗi bước đi được một cạnh của ơ vng đơn vị. Có bao nhiêu cách di chuyển từ điểm A
đến điểm B bằng 9 bước?
21
A. . B..
C. .
D.
Câu 3: Một con thỏ di chuyển tử địa điểm A đến nhà tại địa điểm B bằng cách đi qua các điểm nút
( trong lưới như hình vẽ) biết nếu thỏ di chuyển đến nút C thì sẽ bị cáo ăn thịt. Hỏi thỏ có bao
nhiêu cách về nhà nhanh nhất mà khơng bị cáo ăn thịt.
A..
B. .C. .
D. .
Câu 4: Trong một cuộc bầu cử, ứng cử viên A được 5 phiếu bầu, ứng cử viên B được 4 phiếu
bầuCử tri bỏ phiếu tuần tự từng người. Có bao nhiêu cách sắp xếp việc bỏ phiếu để lúc nào A
cũng hơn B về số phiếu bầu?
A. B.
C.
D.
DANG 7: T
̣
Ư DUY VÁCH NGĂN:
Câu 1: Xếp 35 học sinh lớp 12B1 thành một hàng dọc, Hỏi có bao nhiêu cách chọn ra 12 người sao
cho trong 12 người được chọn khơng có hai người nào đứng cạnh nhau ?
A. . B..
C. .
D. .
Câu 2: Có bao nhiêu cách xếp 10 bạn nam và 9 bạn nữ vào 1 bàn trịn sao cho khơng có bạn nữ nào
đứng cạnh nhau ?
A. . B. .
C..
D.
Câu 3:Chị Lan có 10 cây hoa hồng, 7 cây hoa màu trắng và 3 cây hoa màu hồng. Hỏi chị có bao
nhiêu cách trồng 10 cây hoa xung quanh ao sao cho 3 bơng màu hồng khơng được trồng cạnh nhau?
A. . B. .C..
D. .
Câu 4: Trong một giải cơ vua giữa các trường THPT gồm 5 đội thi đấu, hai đội bất kỳ nào cũng
phải đấu với nhau 1 trận . Mỗi trận diễn ra trong 1 buổi. Có bao nhiêu cách sắp xếp để đội trường
A khơng phải đấu hai buổi nào liên tiếp ?
A. B.
C.
D.
22
ĐÁP ÁN VA H
̀ ƯƠNG DÂN GIAI
́
̃
̉
DANG
̣
1: ĐÊM SƠ NGHI
́
́
ỆM NGUN CỦA PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH
Câu 1: Tìm số nghiệm ngun dương của bất phương trình:
A. 126
B.84
C.
D.
Giải:
Bài tốn quy về tìm số nghiệm ngun dương của phương trình (1) .
Số nghiệm ngun dương của phương trình (1) là
Câu 2: Hệ phương trình có bao nhiêu nghiệm ngun khơng âm thỏa mãn ?
A.
B.
C.
D.
Giải:
Bài tốn quy về tìm số nghiệm khơng âm của phương trình (1)
Số nghiệm khơng âm của phương trình (1) là :
23
Câu 3: Một nhóm học sinh gồm 4 bạn, mỗi bạn mang một số thứ tự .Cơ giáo có bao nhiêu cách
chia 18 cái kẹo cho 4 bạn học sinh sao cho lấy số kẹo của mỗi bạn trừ đi số thứ tự của bạn đó ta
ln được một số khơng âm?
A.
B.
C.
D.
Giải:
Gọi lần lượt số kẹo mà các bạn mang số thứ tự 1;2;3;4 nhận được :
Bài tốn quy về tìm số nghiệm khơng âm của phương trình(1)
Số nghiệm khơng âm của phương trình (1) là:
Câu 4:Gọi là tập các số tự nhiên có 4 chữ số . Bốn bạn An, Bình, Chi ,Dũng chọn mỗi người một
số từ . Tính xác suất để 4 số chọn được của 4 bạn có tổng là 1 số mà tổng các chữ số chia hết cho
9 và chia hết cho 4042?
A.
B.
C.
D.
Giải:
Gọi S là tập các số tự nhiên có 4 chữ số. Bốn bạn An, Bình, Chi, Dũng chọn mỗi người 1 số từ S
lần lượt là .Khơng gian mẫu =
Vì (8999>3618) nên bài tốn quy về tìm số nghiệm khơng âm của phương trình (1)
Số nghiệm khơng âm của phương trình (1) là :
DANG
̣
2: PHÂN PHỐI NHĨM
Câu 1: Xét tập . Số tập con của tập là:
A.
B.
C.
D.
Giải:
Mỗi phần tử có hai cách chọn “có mặt” hoặc “khơng có mặt” trong tập con của A.
Số tập con của A là
Câu 2: (VMO 2021) Một học sinh chia tất cả 30 viên bi vào 5 cái hộp được đánh số 1,2,3,4,5 (sau
khi chia có thể có hộp khơng có viên bi nào). Hỏi có bao nhiêu cách chia các viên bi vào các hộp?
A.
B.
C.
D.
Giải:
Gọi lần lượt là số bi có trong hộp được đánh số 1,2,3,4,5
Bài tốn quy về tìm số nghiệm ngun khơng âm của phương trình (1).
Số nghiệm ngun khơng âm của phương trình (1) là :
24
Câu 3: Phân phối 60 thùng hàng giống hệt nhau cho 6 cửa hàng. Tính số cách chia để mỗi cửa
hàng nhận được ít nhất 6 thùng hàng?
A.
B.
C.
D.
Giải:
Gọi số thùng hàng được phân phối cho 6 cửa hàng lần lượt là
Đặt
Bài tốn quy về tìm số nghiệm khơng âm của phương trình (1).
Số nghiệm khơng âm của phương trình (1) là :
Câu 4: Có bao nhiêu cách chia 30 chiếc bánh cho An, Bình, Chi (có thể có bạn khơng được chiếc
bánh nào) sao cho An ln hơn Bình ít nhất 5 cái bánh và số bánh của Chi ln là 1 số lẻ ?
A.
B.
C.
D.
Giải:
Gọi số bánh mà mỗi bạn An, Bình, Chi nhận được là
Ta có :
Bài tốn quy về tìm số nghiệm khơng âm của bất phương trình (1).
Số nghiệm khơng âm của bất phương trình (1) là
DANG
̣
3:ĐÊM S
́ Ố
Câu 1: Có bao nhiêu số tự nhiên thỏa mãn
A.
B..
C. .
D. .
Giải:
Chọn 5 số từ cách chọn thành phần.
Có duy nhất một cách sắp xếp Số các số tự nhiên thỏa mãn là
Câu 2:Có bao nhiêu số tự nhiên thỏa mãn
A.
B.
C.
D.
Giải:
Vì các phần tử có thể lặp lại nên số cách chọn thành phần là số tổ hợp lặp chập 5 của 10:
Số cách sắp xếp là 1.
Vì có thể tồn tại số 00000 nên số các số được tạo thành là
25