Bong bóng tài chính: Việt Nam rủi ro hơn thế giới? doc

Bong bóng tài chính: Việt Nam rủi ro hơn
thế giới?
Hiện nay có ý kiến cho rằng, bong bóng tài chính (giá trị tài sản tài chính)
lớn hơn gấp 2 lần GDP? Ông đánh giá thế nào về điều này?
Thế giới hiện nay có nhiều đánh giá khác nhau. Trên thế giới, bóng bóng tài
chính lớn hơn gấp 13-17 lần so với GDP. Tôi nói thế có nghĩa thế giới này
sống với quả bóng tài chính, nhưng cái ta muốn làm hiện nay là phải để cho
quả bóng không thủng, không vỡ vì nó rủi ro rất lớn.
Thứ hai là quả bóng lớn tới mức gắn với rất nhiều trò chơi, mà các trò này tự
"chơi" với nhau chứ không gắn với nền kinh tế thực.
Ở Việt Nam, bong bóng tài chính chưa lớn đến mức đó nhưng cũng phản
ảnh rất rõ. Nếu chúng ta cộng tất cả các tài sản tài chính hoặc gần tiền, gần
tài chính như: vốn hóa thị trường chúng khoán, trái phiếu Việt Nam, tín
dụng ngân hàng, vàng trong dân cỡ đâu đó, lớn gấp 2 lần GDP Việt Nam.
Và chúng ta quan sát thấy có những trò chơi nội tại ít gắn với nền kinh tế
thực. Ví dụ, các ngân hàng cho vay lòng vòng với nhau, hay là người dân chi
mua vàng, trao đổi vàng tạo giá trị gia tăng vô cùng nhỏ.
Chính vì thế, cả Việt Nam và thế giới đều đang nhìn nhận lại việc quản lý
vốn và giám sát tài chính để đảm bảo làm sao ổn định, trở thành khu vực
trung gian chuyển nguồn lực nơi thừa sang nơi thiếu một cách có hiệu quả
và càng ngày càng gắn với kinh tế thực.

Với thế giới, bong bóng tài chính gấp 13 lần GDP, còn Việt Nam gấp 2 lần
GDP? Mức độ nguy hiểm đối với Việt Nam đến đâu, thưa ông?
Tôi cho rằng, quả bóng tài chính Việt Nam không quá lớn như thế giới, vì
mức độ sáng tạo của các trò chơi tài chính ở Việt Nam không nhiều. Tuy
nhiên, mức độ rủi ro thì không thấp hơn do chúng ta chưa mở cửa hoàn toàn
việc trung chuyển vốn; và khả năng kiểm soát hạn chế (ví dụ chưa kiểm soát
hết buôn lậu vàng ).
Kẽ hở tại Việt Nam là hệ thống giám sát tài chính chưa bắt kịp với thế giới,
chính vì vậy, quả bóng tài chính của chúng ta dù chưa to nhưng không phải

không có rủi ro, thậm chí còn có rủi ro lớn hơn so với thế giới.
"Tự chơi" với nhau, tức họ thành lập các tập đoàn, đứng ra thành lập
các ngân hàng huy động vốn và cho vay?
Đây là vấn đề sở hữu chéo, việc xung đột lợi ích, dùng nguồn lực đó làm lợi
cho mình. Rủi ro nằm ở chỗ: trò chơi như thế, nó "độc quyền" và chỉ làm lợi
cho nó và khả năng giảm sát khó, thường liên quan đến trung chuyển vốn
lòng vòng và liên quan đến sở hữu chéo. Thêm nữa, đã kém, vỡ thì lan tỏa
lớn mà khó kiểm soát. Hiện nay, pháp lý của chúng ta cũng kém về nguyên
tắc sở hữu chéo, năng lực giám sát và minh bạch thông tin.
Vậy bong bóng tài chính ở Việt Nam ở ngưỡng nào là đến mức nguy
hiểm?
Ý tôi muốn nói, to hay nhỏ ở mỗi quốc gia rủi ro mỗi khác. Giống như câu
chuyện tổng nợ công trên GDP, có thể nước này có tổng số nợ công lớn gấp
đôi nước kia nhưng rủi ro có thể nhỏ hơn vì còn phụ thuộc vào nhiều thông
số khác. Đây là bài toán rất phức tạp. Tuy nhiên, tất cả đều chứa đựng rủi ro
trong đó, và hệ thống giám sát yếu khi bong bóng tài chính càng to thì rủi ro
càng lớn.
Trong hệ thống bong bóng tài chính hiện nay, lĩnh vực nào nguy hiểm
nhất, nằm ở đâu: vàng, ngân hàng, bất động sản hay chứng khoán?
Tất cả có mối quan hệ chằng chịt với nhau, liên quan đến trung chuyển vốn.
Vốn bên ngoài, vốn bên trong, vốn ra, vốn vào, vốn chuyển từ loại hàng hóa
này sang loại hàng hóa khác, tài sản tài chính này sang tài sản tài chính khác.
Ví dụ đô la sang Việt Nam đồng, Việt Nam đồng sang vàng Việc chúng ta
cần xử lý gấp nhất là nợ xấu. Nợ xấu liên quan đến bất động sản, thanh
khoản, đằng sau đó là vấn đề năng lực hệ thống giám sát tài chính ngân
hàng, minh bạch hóa thông tin hiện nay.
Vậy cơ chế giám sát ở Việt Nam nên theo hướng nào cho hiệu quả?
Hệ thống giám sát Việt Nam hiện đã có cải thiện, cơ bản theo định chế.
Bên cạnh đó, đã có quyết định của Thủ tướng về hoạt động của Ủy ban
Giám sát tài chính quốc gia. Vì quan hệ tài chính rất phức tạp, chằng chịt, lại

gắn với chính sách vĩ mô như chính sách tiền tệ, tài khóa, tỷ giá, lãi suất ,
nên chúng ta cần giám sát hệ thống tài chính trong một tổng thể và phải gắn
với những biến động của chính sách, kinh tế vĩ mô. Việc này chúng ta đang
làm.
Trong quá trình xây dựng lộ trình, bước đầu tiên chắc chắn chúng ta phải ổn
định cho được tình hình hiện nay liên quan đến một số ngân hàng yếu kém,
liên quan đến vấn đề thanh khoản, nợ xấu.