Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp tại NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội

1
Chuyên đề tốt nghiệp
MỤC LỤC
Lời mở đầu----------------------------------------------------------------------------------2
Chương 1 Tổng quan về hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn tại Ngân
hàng thương mại (NHTM) --------------------------------------------------------------4
1.1---------------------------- NHTM và các hoạt động của NHTM 4
1.1.1----------------------------------------Khái niệm NHTM 4
1.1.2-----------------------------Các hoạt động cơ bản của NHTM 6
1.2---------------------------------Hoạt động cho vay của NHTM 6
1.2.1-----------------------Khái niệm hoạt động cho vay của NHTM 6
1.2.2-----------------------------Các loại hình cho vay của NHTM 6
1.3--------------------------Hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn 9
1.3.1---------------------Nhu cầu vốn ngắn hạn đối với doanh nghiệp
--------------------------------------------------------------------------------------10
1.3.2---------------Đặc điểm của loại hình cho vay kinh doanh ngắn hạn
--------------------------------------------------------------------------------------11
1.3.3---------------------Các hình thức cho vay kinh doanh ngắn hạn
--------------------------------------------------------------------------------------12
1.3.4-------------------------Quy trình cho vay kinh doanh ngắn hạn
--------------------------------------------------------------------------------------16
1.3.5------------Các nhân tố ảnh hưởng đến cho vay kinh doanh ngắn hạn
--------------------------------------------------------------------------------------17
1.4--------------------------Chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
------------------------------------------------------------------------------------------19
1
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
2
Chuyên đề tốt nghiệp
1.4.1--------Các chỉ tiêu đo lường chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
--------------------------------------------------------------------------------------19

1.4.2---Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
--------------------------------------------------------------------------------------24
Chương 2 Thực trạng cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi
nhánh Nam Hà Nội-----------------------------------------------------------------------27
2.1 Lịch sử hình thành và phát triển của NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội-
2.2 Mô hình tổ chức của NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội-----------------28
2.3 Các hoạt động kinh doanh chủ yếu của NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội
2.3.1 Hoạt động huy động vốn----------------------------------------------------------29
2.3.2 Hoạt động cho vay-----------------------------------------------------------------29
2.3.3 Các loại hình dịch vụ--------------------------------------------------------------30
2.3.4 Các loại hình dịch vụ đặc biệt----------------------------------------------------30
2.3.5 Dịch vụ ATM-----------------------------------------------------------------------30
2.4 Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội 31
2.4.1 Công tác huy động vốn------------------------------------------------------------33
2.4.2 Công tác tín dụng------------------------------------------------------------------33
2.4.3. Công tác kinh doanh ngoại hối và phát triển sản phẩm dịch vụ-------------34
2.4.4 Công tác kế toán và tài chính-----------------------------------------------------36
2.5 Hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà
Nội------------------------------------------------------------------------------------------36
2.5.1 Quy trình cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà
Nội------------------------------------------------------------------------------------------36
2.5.2 Thực trạng cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi nhánh Nam
Hà Nội -------------------------------------------------------------------------------------42
2.6 Đánh giá về hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi
nhánh Nam Hà Nội ----------------------------------------------------------------------46
2.6.1 Những kết quả đạt được-----------------------------------------------------------46
2.6.2 Những hạn chế và nguyên nhân--------------------------------------------------47
2
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
3

Chuyên đề tốt nghiệp
Chương 3 Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn tại
NHNo & PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội -------------------------------------------51
3.1 Định hướng hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo & PTNT Chi
nhánh Nam Hà Nội trong những năm tới----------------------------------------------51
3.2 Các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn tại NHNo
& PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội ------------------------------------------------------52
3.2.1 Bảo đảm ổn định nguồn vốn------------------------------------------------------52
3.2.2 Đa dạng hoá phương thức cho vay kinh doanh ngắn hạn---------------------53
3.2.4 Nâng cao chất lượng thẩm định--------------------------------------------------53
3.2.3 Đảm bảo thực hiện tốt quy trình cho vay---------------------------------------54
3.2.5 Nâng cao công tác kiểm soát trong khi cho vay--------------------------------55
3.2.6 Nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng--------------------------------------------58
3.2.7 Phát triển hoạt động marketing Ngân hàng------------------------------------59
Kết luận------------------------------------------------------------------------------------60
Danh mục tài liệu tham khảo------------------------------------------------------------61
LỜI MỞ ĐẦU
Ngân hàng thương mại là tổ chức tài chính trung gian lớn nhất tại bất cứ quốc
gia nào.Song song với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, hệ thống ngân hàng
Việt Nam đang lớn mạnh không ngừng cả về quy mô lẫn chất lượng dịch vụ cung
cấp. Trong danh mục dịch vụ của các ngân hàng thương mại thì cho vay doanh
nghiệp (hay có thể gọi là cho vay kinh doanh) là hoạt động truyền thống, diễn ra
thường xuyên nhất và mang lại lợi nhuận lớn nhất cho ngân hàng. Đồng thời thông
qua hoạt động cho vay, ngân hàng thương mại đã đóng góp một vai trò lớn trong việc
cung ứng vốn cho nền kinh tế, thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững và hiệu quả.
Do vai trò quan trọng của hoạt động tín dụng, nâng cao chất lượng tín dụng là yêu cầu
3
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
4
Chuyên đề tốt nghiệp

nhất thiết đối với mọi ngân hàng thương mại, đặc biệt là trong môi trường cạnh tranh
ngày càng gay gắt của hệ thống trung gian tài chính của Việt Nam hiện nay.
NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội trong những năm qua đã không ngừng
mở rộng hoạt động cho vay các doanh nghiệp và đã thu được những thành tựu đáng
kể . Đóng trên điạ bàn quận Thanh Xuân với rất nhiều công ty, doanh nghiệp lớn tiềm
năng phát triển rất cao; nhu cầu vốn trên địa bàn là rất lớn và sẽ tiếp tục tăng cao
trong thời gian tới. Đây là điều kiện thuận lợi để NHNNo & PTNT Chi nhánh Nam
Hà Nội mở rộng cho vay, nâng cao lợi nhuận. Tuy nhiên trong việc nâng cao chất
lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn của Chi nhánh còn gặp một số khó khăn. Nếu
tìm ra biện pháp tăng cường hoạt động này, NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội
có thể mở rộng tổng dư nợ cho vay, trong khi nhiều doanh nghiệp sẽ có được những
khoản vốn cần thiết phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Do tầm
quan trọng của vấn đề và qua thực tế tìm hiểu, nghiên cứu trong thời gian thực tập tại
NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội, đặc biệt là được sự giúp đỡ tận tình của cô
giáo, Ths Cao Ý Nhi và Ban lãnh đạo cũng như toàn thể cán bộ Phòng Tín dụng
NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội, em đã mạnh dạn chọn đề tài chuyên đề thực
tập tốt nghiệp "Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay ngắn hạn đối
với doanh nghiệp tại NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội ”.
Nội dung chuyên đề gồm 3 chương:
Chương 1: Hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn của Ngân hàng thương
mại
Chương 2: Thực trạng hoạt động cho vay kinh doah ngắn hạn tại
NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội
Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn tại
NHNo&PTNT Chi nhánh Nam Hà Nội
4
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
5
Chuyên đề tốt nghiệp
5

Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
6
Chuyên đề tốt nghiệp
Chương 1: Tổng quan về hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn
của Ngân hàng thương mại
1.1 Khái niệm NHTM
1.1.1 Khái niệm NHTM
Ngân hàng thương mại là một loại hình tổ chức trung gian tài chính, mà chức
năng chính của các tổ chức này là đứng giữa người tiết kiệm và người đi vay, giúp
chuyển vốn từ người này sang người kia tức là vay vốn của người cho vay và dùng
tiền đó để cho người có nhu cầu vay vốn. Vai trò của các trung gian tài chính nói
chung và NHTM nói riêng rất quan trọng trong hệ thống tài chính vì chuyên môn
hóa, thành thạo trong nghề nghiệp nên các tổ chức tài chính trung gian đáp ứng đầy
đủ, chính xác, và kịp thời và giảm chi phí giao dịch cho những yêu cầu của người cần
vốn và người có vốn. Để phân biệt với các loại hình tổ chức tài chính trung gian
khác. Có thể đưa ra khái niệm NHTM như sau:
NHTM là một tổ chức tài chính trung gian mà hoạt động chủ yếu và thường
xuyên của nó là thu hút vốn thông qua những khoản tiền gửi phát séc, tiền gửi tiết
kiệm và các khoản tiền gửi có kỳ hạn và sử dụng những khoản tiền đó để cho
vay,chủ yếu là cho vay thương mại, ngắn trung và dài hạn và mua các chứng khoán
của chính phủ.
NHTM cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất và thực
hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kì một tổ chức tài chính trung gian
nào. Do vậy,NHTM là loại hình tổ chức tài chính trung gian phổ biến nhất và có quy
mô lớn nhất ở bất kì quốc gia nào.NHTM là tổ chức trung gian tài chính cung cấp các
khoản tín dụng trả góp cho người tiêu dùng với quy mô lớn nhất, ngoài ra NHTM
cũng cung cấp vốn lưu động lớn nhất cho các doanh nghiệp và đang tăng cường mở
rộng cho vay dài hạn đối với các doanh nghiệp để hỗ trợ việc xây dựng nhà máy mới
hay mua sắm máy móc thiết bị mới
1.1.2 Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại

a. Thay đổi tiền dự trữ
6
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
7
Chuyên đề tốt nghiệp
Nhằm mục đích có nguồn vốn để cho vay, các NHTM đã phải tìm cách
huy động vốn. Một trong những nguồn quan trọng là các khoản tiền gửi của cá
nhân hoặc tổ chức.Ngoài ra ngân hàng cũng có các hình thức huy động vốn
khác như phát hành các chứng chỉ vay tiền hoặc vay tiền của các tổ chức tín
dụng khác hoặc vay ngân hàng nhà nước.Ngân hàng trả lãi cho các khoản tiền
gửi và các khoản vay này và cam kết hoàn trả vốn gốc đúng hạn
b. Tạo lợi nhuận từ việc cho vay
NHTM là một loại hình doanh nghiệp mà lĩnh vực kinh doanh của nó là
lĩnh vực tài chính, tiền tệ. Hàng hoá kinh doanh là tiền. Vì vậy hoạt động sinh
lãi chủ yếu của nó là hoạt động cho vay (còn gọi là hoạt động tín dụng).Chỉ có
lãi suất thu được từ hoạt động cho vay mới bù nổi chi phí tiền gửi, chi phí dự
trữ, chi phí kinh doanh và quản lý, chi phí vốn trôi nổi, chi phí thuế và các chi
phí rủi ro đầu tư. NHTM có rất nhiều hình thức tín dụng khác nhau để phục vụ
nhu cầu của từng đối tượng khách hàng. Tuy nhiên có thể chia thành nhóm tín
dụng cơ bản sau:
+ Chiết khấu thương phiếu
Khách hàng có thể mang thương phiếu đến NHTM xin chiết khấu.
NHTM sẽ giữ thương phiếu khách hàng đem đến đồng thời chuyển cho khách
hàng một khoản tiền được tính bằng cách chiết khấu số tiền ghi trên thương
phiếu theo lãi suất chiết khấu. Ngoài ra NHTM còn có thể thu phí chiết khấu
thương phiếu. Thương phiếu NHTM thu được có thể đợi đến khi đáo hạn thì
thu tiền từ người phát hành thương phiếu hoặc đem tái chiết khấu tại Ngân
hàng nhà nước trong trường hợp có nhu cầu thanh khoản. Thông qua phương
thức chiết khấu, NHTM đã cung cấp cho khách hàng một khoản tín dụng ngắn
hạn.

+ Cho vay
Khi các doanh nghiệp có nhu cầu vốn ngắn hạn để mua tài sản lưu
động, hoặc có nhu cầu vốn dài hạn để mua sắm máy móc thiết bị, mở rộng
sản xuất kinh doanh, hoặc các khách hàng cá nhân muốn có tiền để mua sắm
ôtô, nhà cửa, hoặc dùng để kinh doanh bất động sản, chứng khoán, họ có thể
7
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
8
Chuyên đề tốt nghiệp
tìm đến NHTM để nộp đơn xin vay vốn. NHTM sẽ tiến hành đánh giá, phân
tích và tiến hành cung cấp vốn cho những đối tượng đáp ứng các yêu cầu của
ngân hàng. Chi phí cho việc sử dụng các nguồn vốn này, khách hàng của ngân
hàng phải trả cho ngân hàng các khoản tiền lãi được tính dựa vào các mức lãi
suất mà ngân hàng tuỳ vào từng trường hợp cho vay. Đây là nghiệp vụ tín
dụng phổ biến nhất trong ngân hàng. Nghiệp vụ này đòi hỏi các nguyên tắc
nhất định để đảm bảo tính an toàn và khả năng sinh lời ví dụ như :Khách hàng
phải cam kết hoàn trả cả vốn và lãi khi đến hạn; khách hàng phải cam kết sử
dụng tín dụng đúng mục đích được thoả thuận với ngân hàng; ngân hàng tài
trợ dựa trên dự án có hiệu quả tức là đảm bảo khả năng sinh lời của dự án,
trong trường hợp xét thấy kém an toàn thì ngân hàng đòi hỏi tài sản đảm bảo.
+ Cho thuê tài sản
Đây là nghiệp vụ tín dụng trong đó ngân hàng sẽ mua tài sản theo yêu
cầu của khách hàng rôi cho khách hàng thuê . Cho thuê có hai hình thức chủ
yếu là cho thuê nghiệp vụ và cho thuê tài chính. Cho thuê nghiệp vụ là cho
thuê trong thời gian ngắn, còn cho thuê tài chính là cho thuê trong thời gian
dài, sau thời gian thuê khách hàng có thể mua lại tài sản thuê.
+Bảo lãnh
Bảo lãnh của ngân hàng là cam kết của ngân hàng dưới hình thức thư
bảo lãnh về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng của ngân
hàng khi khách hàng không thực hiện được nghĩa vụ như cam kết. Có các hình

thức bảo lãnh như bảo lãnh tham gia dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng,
bảo đảm thanh toán,vv…
1.2 Hoạt động cho vay của NHTM
1.2.1 Khái niệm hoạt động cho vay
Theo quyết định số 1627/QĐ-NHNN thì “cho vay là hình thức cấp tín dụng
mà theo đó các tổ chức tín dụng giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào
mục đích nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”.
8
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
9
Chuyên đề tốt nghiệp
Như vậy hoạt động cho vay của ngân hàng có thể được hiểu là một hình thức ngân
hàng chuyển vốn cho các khách hàng có nhu cầu về vốn và tất nhiên sau một khoảng
thời gian nhất định, khách hàng sẽ phải hoàn trả lại ngân hàng số tiền nợ gốc và một
khoản tiền lãi. Số tiền lãi này chính là khoản thu nhập của ngân hàng.
1.2.2 Các loại hình cho vay của NHTM
Các loại hình cho vay của ngân hàng được phân theo nhiều tiêu thức khác nhau.
+ Phân theo thời hạn:
- Cho vay ngắn hạn : Các khoản cho vay có thời hạn vay từ 1 năm trở
xuống được xếp là cho vay ngắn hạn. Đối với cá nhân các khoản vay này được
thực hiện thông qua các hình thức như cho vay từng lần hoặc thông qua việc phát
hành thẻ tín dụng. Đối với các doanh nghiệp,cũng có thể thông qua hình thức cho
cho vay từng lần hoặc cấp hạn mức tín dụng cho khách hàng. Các khoản cho vay
dưới hình thức hạn mức tín dụng thường được đảm bảo bằng hàng tồn kho, các
khoản phải thu, hoặc tài sản cố định.Các khoản vay ngắn hạn có rủi ro thấp hơn
cho vay trung và dài hạn do có thời hạn vay ngắn do đó lãi suất thấp hơn. Đây là
hình thức cho vay chủ yếu của các NHTM bởi vì nguồn huy động của NHTM
cũng chủ yếu là ngắn hạn, đồng thời ngân hàng cũng e ngại rủi ro lớn đối với các
hình thức cho vay dài hạn.
- Cho vay trung và dài hạn : Là các khoản vay có thời hạn vay trên 1 năm.

Có nhiều cách xếp loại khác nhau, nhưng cách xếp loại thông thường là cho vay
trung hạn là từ 1 đến 5 năm, cho vay dài hạn là trên 5 năm. Các khoản vay này
thường có giá trị lớn được dùng để mua sắm đất đai, nhà cửa, máy móc thiết bị
hoặc đầu tư xây dựng.Nguồn hoàn trả thường dựa trên các nguồn lưu chuyển tiền
tệ lâu dài và ổn định. Các khoản vay dài hạn thường được trả dần theo các khoản
thanh toán lãi và gốc theo quý hoặc tháng, lãi được tính là lãi gộp.Do thời gian
cho vay dài hơn nên khả năng xảy ra rủi ro tín dụng đối với cho vay trung và dài
hạn lớn hơn cho vay ngắn hạn, vì vậy lãi suất cho vay cao hơn, và đòi hỏi nhiều
yêu cầu hơn để đảm bảo an toàn tín dụng. Các khoản vay dài hạn thường được
đảm bảo bằng tài sản cố định, tài sản lưu động thường được ít được sử dụng để
đảm bảo cho các khoản vay này.
9
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
10
Chuyên đề tốt nghiệp
+Phân loại theo mục đích vay
- Cho vay tiêu dùng: Giúp tài trợ cho cá nhân hay hộ gia đình trong việc
mua sắm nhà cửa, ôtô, trang thiết bị gia đình, hoặc trang trải các khoản phí và chi
phí cá nhân khác. Loại hình cho vay có quy mô vốn lớn nhất và thời gian dài nhất
trong cho vay tiêu dùng là cho vay bất động sản. Các cá nhân hoặc hộ gia đình
muốn có một khoản vốn lớn để cải tạo nâng cấp ngôi nhà hoặc mua một ngôi nhà,
hoặc căn hộ mới, họ sẽ đến vay ngân hàng với cam kết sẽ thanh toán khoản vay
nhiều lần (bao gồm lãi và một phần vốn gốc) trong nhiều năm dựa vào thu nhập
hàng tháng của mình. Thời gian vay có thể là vài năm nhưng cũng có trường hợp
đến trên 20 năm. Các khoản vay này thường được đảm bảo bằng tài sản thuộc sở
hữu của khách hàng hoặc là tài sản được hình thành từ vốn vay. Cho vay tiêu
dùng là hình thức tín dụng đang phát triển trong những năm gần đây, và mang lại
khoản lợi nhuận cao cho các ngân hàng trên thế giới. Tuy nhiên hình thức tín dụng
này cũng mang lại nhiều rủi ro nhất cho NHTM bởi vì tình hình tài chính của cá
nhân và hộ gia đình có thể thay đổi nhanh chóng tuỳ theo tình trạng công việc và

sức khỏe của họ. Chính vì vậy mà loại hình cho vay tiêu dùng cũng được quản lý
chặt chẽ bởi các điều kiện để đảm bảo an toàn tín dụng.
- Cho vay công nghiệp và thương mại : Giúp các doanh nghiệp trang trải
các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh và phát triển. Có thể
phân chia tiếp thành 2 loại cho vay:
_ Cho vay đầu tư vào tài sản lưu động : Giúp doanh nghiệp có một
khoản vốn ngắn hạn để trang trải chi phí mua sắm nguyên vật liệu, công cụ lao
động, trả lương cho công nhân viên, trong khi tiền bán hàng chưa thu được.
Nguyên nhân của tình trạng này là do sự lệch về thời gian giữa các dòng tiền đi
vào và đi ra của doanh nghiệp. Thông thường các khoản vay vốn lưu động được
đảm bảo bằng các khoản phải thu hoặc được thế chấp bằng hàng tồn kho. Ngân
hàng cũng thường yêu cầu khách hàng phải có các khoản số dư bù tiền gửi. Các
khoản vay này được ngân hàng cấp cho khách hàng thông qua nhiều hình thức rải
ngân như cho vay từng khoản nhiều lần, hoặc cho vay luân chuyển dựa vào hạn
mức tín dụng mà ngân hàng đưa ra.
10
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
11
Chuyên đề tốt nghiệp
_ Cho vay đầu tư vào tài sản cố định : Giúp doanh nghiệp có một
khoản tiền lớn trong một thời gian dài để mua sắm tài sản cố định, công nghệ mới
nhằm mở rộng sản xuất kinh doanh cả về chiều rộng và chiều sâu. Do thời gian
vay dài, khả năng xảy ra rủi ro tín dụng trong suốt kỳ hạn của khoản vay là cao
hơn so với cho vay đầu tư tài sản lưu động. Thông thường các khoản cho vay này
được trả dần trên cơ sở dòng tiền tương lai của doanh nghiệp. Kế hoạch thanh
toán sẽ được xây dựng phù hợp với chu trình chu chuyển tiền tệ của doanh
nghiệp. Tuy nhiên cũng có thể xuất hiện những điểm mà doanh nghiệp thiếu hụt
tiền mặt để trả cho ngân hàng do sự lệch pha giữa hai dòng tiền. Một số trường
hợp khác, khoản vay được thanh toán lãi hàng kỳ, còn gốc thì được trả vào cuối
của kỳ hạn vay. Các khoản vay đầu tư vào tài sản cố định thường được đảm bảo

bằng tài sản cố định thuộc sở hữu người vay ( có thể chính là tài sản cố định
được mua bởi khoản vay)
- Cho vay dự án: Đây là loại hình cho vay kinh doanh có rủi ro cao nhất.
Các khoản cho vay này tài trợ cho các dự án mới dựa trên những khoản thu nhập
được dự tính trong tương lai. Các dự án ở đây có thể là dự án xây dựng các nhà
máy mới. Việc này đòi hỏi một nguồn vốn lớn trong một thời gian dài, đồng thời
chưa thể thu được lãi trong thời gian xây dựng của dự án. Ngoài ra loại hình cho
vay này còn có thể xảy ra các rủi ro khác như các dự án đã được cấp vốn, trong
quá trình xây dựng thì bị hoãn lại do điều kiện thời tiết hoặc do các quy định của
địa phương; chi phí xây dựng có thể bất ngờ tăng cao, lãi suất có thể thay đổi gây
bất lợi cho người cho vay. Do rủi ro cao và quy mô vốn lớn nên các NHTM tính
toán rất kỹ khi tài trợ cho các khoản vay này, và thường thì NHTM tham gia đồng
tài trợ với các tổ chức tài chính khác.
- Cho vay kinh doanh chứng khoán : Những người kinh doanh chứng
khoán thường cần vốn ngắn hạn của ngân hàng để mua chứng khoán mới và duy
trì danh mục đầu tư chứng khoán cho tới khi các chứng khoán này được bán hoặc
được thanh toán. Loại hình cho vay này có chất lượng cao bởi vì thời gian cho
vay thường ngắn, có các khoản vay chỉ diễn ra trong một đêm, và thường được
đảm bảo bằng các chứng khoán của chính phủ mà khách hàng nắm giữ
11
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
12
Chuyên đề tốt nghiệp
- Cho vay nông nghiệp: Loại hình cho vay này nhằm hỗ trợ nông dân có
một khoản vốn nhằm mua sắm các yếu tố đầu vào của sản xuất nông nghiệp như
hạt giống, cây con, con giống, thuốc trừ sâu, phân bón,vv…
- Cho vay khác: Là các khoản vay chưa được xếp vào các loại trên
+ Phân theo phương thức cho vay: Cho vay trả góp, cho vay từng lần, cho vay
theo hạn mức tín dụng,vv…
1.3 Hoạt động cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp

1.3.1 Nhu cầu vốn ngắn hạn đối với doanh nghiệp
Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp cần đầu tư vốn vào tài sản ngắn hạn
và tài sản dài hạn. Tài sản ngắn hạn bao gồm: vốn bằng tiền. các khoản đầu tư ngắn
hạn, các khoản phải thu, hàng tồn kho và các loại tài sản ngắn hạn khác. Về nguyên
tắc, doanh nghiệp có thể sử dụng nguồn vốn dài hạn và nguồn vốn ngắn hạn để đầu
tư cho tài sản ngắn hạn. Tuy nhiên do nhu cầu vốn dài hạn để đầu tư cho tài sản dài
hạn rất lớn nên doanh nghiệp khó có thể sử dụng nguồn vốn dài hạn để đầu tư cho
vào tài sản ngắn hạn. Do vậy để đầu tư cho tài sản ngắn hạn doanh nghiệp thường sử
dụng nguồn vốn ngắn hạn.
Vốn ngắn hạn có thể được hiểu là biểu hiện bằng tiền của của các tài sản
ngắn hạn đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Vốn ngắn hạn có vòng quay nhiều lần
trong một chu kỳ kinh doanh.
Nhìn vào bảng cân đối tài sản của doanh nghiệp, chúng ta có thể thấy nguồn
vốn ngắn hạn mà doanh nghiệp thường sử dụng để tài trợ cho tài sản ngắn hạn gồm
có:
- Các khoản nợ phải trả người bán
- Các khoản ứng trước của người mua
- Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước
- Các khoản phải trả khác
- Vay ngắn hạn từ ngân hàng
Thông thường doanh nghiệp thường tận dụng các nguồn vốn ngắn hạn sẵn có.
Khi nào thiếu hụt thì sẽ sử dụng nguồn tài trợ của ngân hàng. Sự thiếu hụt vốn ngắn
12
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
13
Chuyên đề tốt nghiệp
hạn của doanh nghiệp có thể do sự chênh lệch về thời gian hoặc quy mô giữa dòng
tiền vào và dòng tiền ra của doanh nghiệp hoặc do nhu cầu gia tăng tài sản ngắn hạn
đột biến theo thời vụ. Do vậy nhu cầu vốn ngắn hạn của doanh nghiệp cũng chia
thành 2 loại:

+ Nhu cầu tài trợ vốn ngắn hạn thường xuyên:
Nhu cầu tài trợ vốn ngắn hạn thường xuyên xuất phát từ sự chênh lệch hay
còn gọi là sự không ăn khớp về thời gian hoặc quy mô giữa dòng tiền vào và dòng
tiền ra của doanh nghiệp. Dòng tiền vào của doanh nghiệp bao gồm tiền bán hàng,
các khoản tiền được trả. Ngược lại khi doanh nghiệp phải mua hàng dự trữ, thanh
toán các khoản phải trả thì có dòng tiền ra. Dòng tiền vào và dòng tiền ra không phải
lúc nào cũng ăn khớp nhau. Nếu trong một khoảng thời gian nào đó dòng tiền chi ra
lớn hơn dòng tiền thu vào thì doanh nghiệp cần phải bổ sung khoản thiếu hụt. Khoản
thiếu hụt này trước hết bổ sung từ vốn chủ sở hữu hoặc các khoản nợ phải trả khác
mà doanh nghiệp có thể huy động được. Phần còn lại doanh nghiệp phải đi vay ngân
hàng. Đây là nguyên tắc mà cán bộ tín dụng cần nắm vững để xác định hạn mức tín
dụng sau này.
+ Nhu cầu tài trợ vốn ngắn hạn thời vụ
Ngoài nhu cầu tài trợ vốn ngắn hạn thường xuyên, doanh nghiệp còn có nhu
cầu tài trợ vốn ngắn hạn mang tính chất thời vụ. Nhu cầu này xuất phát từ đặc điểm
thời vụ của hoạt động sản xuất kinh doanh khiến cho nhu cầu tài sản ngắn hạn tăng
đột biến. Ví dụ như một công ty sản xuất quần áo mùa đông sẽ có nhu cầu tăng vốn
đầu tư cho nguyên vật liệu tăng đột biến trong khoảng thời gian cuối mùa thu. Khi ấy
doanh nghiệp phải đi vay ngân hàng để tài trợ cho nhu cầu tăng đột biến này.
Như vậy trong quá trình hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp luôn có nhu cầu
vốn ngắn hạn, thường xuyên hoặc thời vụ. Chính nhu cầu tài trợ này là cơ sở cho
ngân hàng thực hiện cấp tín dụng cho doanh nghiệp. Điều này có lợi cho cả hai phía.
Về phía doanh nghiệp, việc cấp tín dụng của ngân hàng giúp doanh nghiệp đáp ứng
được nhu cầu vốn phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Về phía ngân hàng,
việc cấp tín dụng giúp ngân hàng thu được lợi nhuận ngày càng tăng.
1.3.2 Đặc điểm của loại hình cho vay kinh doanh ngắn hạn
13
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
14
Chuyên đề tốt nghiệp

Ngoài các đặc trưng chung của các loại hình cho vay của ngân hàng, cho vay
kinh doanh ngắn hạn có các đặc điểm riêng sau:
+ Cho vay kinh doanh ngắn hạn thuộc loại hình cho vay công nghiệp và
thương mại: Tài trợ vốn cho các doanh nghiệp để phục vụ cho quá trình sản xuất kinh
doanh, trang trải cho các chi phí như mua hàng nhập kho, trả lương cho công nhân
viên, hoặc đầu tư vào tài sản cố định. Những doanh nghiệp có nhu cầu vốn ngắn hạn
bao gồm các công ty sản xuất hàng hoá hoặc các công ty xây dựng, xây lắp. Nguồn
trả nợ là tiền bán hàng hay tiền thu được khi bàn giao công trình đối với các công ty
xây dưng, xây lắp.
+ Cho vay kinh doanh ngắn hạn thuộc loại hình cho vay ngắn hạn: Thời hạn
vay là từ một năm trở xuống. Vốn vay chỉ được sử dụng trong một thời gian ngắn để
chi trả ngay các khoản chi phí trong trường hợp không trùng khớp giữa dòng tiền ra
và dòng tiền vào của doanh nghiệp, hoặc để đáp ứng nhu cầu thời vụ. Đối với các
công ty xây dựng xây lắp, vốn vay ngắn hạn của ngân hàng giúp công ty chi trả các
chi phí xây dựng ban đầu trước khi nhận được vốn từ chủ đầu tư. Cho vay kinh
doanh ngắn hạn vì vậy có rủi ro thấp hơn cho vay dài hạn nên có lãi suất thấp hơn.
1.3.3 Các hình thức cho vay kinh doanh ngắn hạn
+ Cho vay thấu chi
Thấu chi là nghiệp vụ cho vay qua đó NH cho phép người vay được chi
vượt trên số dư tiền gửi thanh toán của mình đến một thời hạn nhất định và trong một
khoảng thời gian nhất định. Giới hạn này được gọi là hạn mức thấu chi. Để được thấu
chi, khách hàng làm đơn xin ngân hàng hạn mức thấu chi và thời gian thấu chi (có thể
phải trả phí cam kết cho ngân hàng). Trong quá trình hoạt động, khách hàng có thể ký
séc, lập uỷ nhiệm chi, mua thẻ… vượt quá số dư tiền gửi để chi trả (song trong hạn
mức thấu chi). Khi khách hàng có tiền nhập về tài khoản tiền gửi, ngân hàng sẽ thu
nợ gốc và lãi. Số lãi mà khách hàng phải trả :
Số lãi phải trả = Lãi suất thấu chi × Thời gian thấu chi × Số tiền thấu chi
Các khoản chi quá hạn mức thấu chi sẽ chịu lãi suất phạt và bị đình chỉ sử
dụng hình thức này. Thấu chi dựa trên cơ sở sự lệch pha giữa dòng tiền vào và dòng
14

Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
15
Chuyên đề tốt nghiệp
tiền ra của doanh nghiệp về quy mô và thời gian. Do vậy hình thức cho vay này tạo
điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình thanh toán: chủ động, nhanh,
kịp thời.
Thấu chi là hình thức tín dụng ngắn hạn, linh hoạt, thủ tục đơn giản, phần lớn
là không có bảo đảm, có thể cấp cho doanh nghiệp trong vài ngày trong tháng hoặc
vài tháng trong năm để chi các khoản phải trả, mua hàng dự trữ, vv.. Hình thức này
thường chỉ áp dụng đối với những khách hàng có độ tin cậy cao, thu nhập đều đặn và
kì thu nhập ngắn
+ Cho vay trực tiếp từng lần
Đây là loại hình cho vay thường được áp dụng cho những khách hàng
không có nhu cầu vay vốn thường xuyên, không có điều kiện để cấp hạn mức thấu
chi. Những doanh nghiệp sử dụng vốn chủ sở hữu và tín dụng thương mại là chủ yếu
để tài trợ cho các nhu cầu vốn ngắn hạn, khi có nhu cầu thời vụ, hay mở rộng sản
xuất đặc biệt mới vay ngân hàng. Mỗi lần vay, doanh nghiệp phải làm đơn và trình
ngân hàng phương án sử dụng vốn vay. Ngân hàng sẽ phân tích khách hàng và ký hợp
đồng cho vay, xác định quy mô cho vay, thời hạn rải ngân, thời hạn trả, lãi suất và
yêu cầu đảm bảo nếu cần theo từng hồ sơ cụ thể
Hình 1: Cho vay từng lần
. Thòi hạn vay
: Quy mô và thời hạn cho vay
- Xác định số lượng cho vay
Số lượng cho vay = Nhu cầu tài trợ - Vốn chủ sở - Các nguồn vốn
vốn ngắn hạn hữu tham gia tham gia khác
Trong đó:
Nhu cầu tài trợ = Nhu cầu vốn ngắn hạn – Giá trị tài sản và chi phí không
vốn ngắn hạn đối tượng tài trợ của ngân hàng
* Nếu cho vay dựa trên giá trị tài sản đảm bảo:

Số lượng cho vay = Giá trị tài sản đảm bảo × Tỷ lệ cho vay trên
giá trị TSĐB
15
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
Quy mô vay
16
Chuyên đề tốt nghiệp
Theo từng kỳ hạn trong hợp đồng, ngân hàng sẽ thu gốc và lãi. Trong quá trình
khách hàng sử dụng tiền vay, ngân hàng sẽ kiểm soát mục đích và hiệu quả sử dụng,
nếu thấy có dấu hiệu vi phạm hợp đồng, ngân hàng sẽ thu nợ trước hạn, hoặc chuyển
nợ quá hạn. Lãi suất có thể cố định hoặc thả nổi theo thời điểm tính lãi.
Nghiệp vụ cho vay từng lần này tương đối đơn giản đối với ngân hàng, ngân
hàng quản lý được tách biệt từng món vay. Tuy nhiên đối với doanh nghiệp thì mất
thời gian cho việc làm các thủ tục vay. Doanh nghiệp không sử dụng hiệu quả nguồn
vốn do vào một thời điểm khách hàng vừa có số dư nợ trên tài khoản vay, vừa có số
dư có trên tài khoản tiền gửi.
+ Cho vay theo hạn mức tín dụng
Đặc điểm của loại cho vay này là một hồ sơ xin vay dùng để xin vay
cho nhiều món. Khi doanh nghiệp làm hồ sơ xin vay, ngân hàng tiến hành phân tích
tín dụng, và nếu đồng ý cho vay 2 bên sẽ ký kết hợp đồng tín dụng trong đó ngân
hàng sẽ xác định hạn mức tín dụng cấp cho doanh nghiệp. Theo loại hình cho vay
này, NH sẽ thoả thuận cấp cho doanh nghiệp một hạn mức tín dụng. Hạn mức tín
dụng có thể được hiểu là mức dư nợ tối đa tại thời điểm tính. Trong kì khách hàng có
thể vay, trả nhiều lần song không được vượt quá hạn mức tín dụng. Hạn mức tín dụng
có thể được tính cho cả kỳ hoặc cuối kỳ.
Hình 2: Cho vay theo hạn mức tính cho cả kỳ
16
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
dư nợ
Thời gian

Hạn mức
Dư nợ trong kỳ
17
Chuyên đề tốt nghiệp
Hình 3: Cho vay theo hạn mức tính cho cuối kỳ
Hạn mức tín dụng được cấp trên cơ sở kế hoạch sản xuất kinh doanh, nhu cầu
vốn và nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp. Ngân hàng ước lượng hạn mức tín dụng
với các doanh nghiệp như sau:
Bước 1: Xác định dự trữ hợp lý cao nhất trong kỳ (hoặc cuối kỳ) trước
Dựa trên dự trữ hợp lý cao nhất kỳ trước, loại trừ dự trữ bất hợp lý
Dự trữ cao nhất = Dự trữ thực tế - Hàng kém phẩm chất, chậm luân chuyển
hợp lý kỳ trước cao nhất hàng không thuộc đối tượng cho vay
của ngân hàng
Bước 2: Xác định dự trữ hợp lý cao nhất hợp lý kỳ này
Dự trữ cao nhất = Dự trữ cao nhất hợp lý + Tăng (giảm) dự trữ + Tăng (-giảm) dự
hợp lý kỳ này kỳ trước do giá hàng hoá trữ do kế hoạch
tăng (giảm) tăng (giảm) sản
lượng tiêu thụ
Bước 3: Xác định hạn mức tín dụng cao nhất trong kỳ
Hạn mức tín dụng = Dự trữ cao nhất - Vốn chủ sở hữu – Các nguồn khác
cao nhất trong kỳ hợp lý kỳ này tham gia dự trữ tham gia dự trữ
17
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
Dư nợ
Thời gian
Hạn mức
Dư nợ trong kỳ
18
Chuyên đề tốt nghiệp
Mỗi lần vay khách hàng chỉ cần trình bày phương án sử dụng tiền vay, nộp các

chứng từ chứng minh đã mua hàng hoặc dịch vụ và nêu yêu cầu vay. Sau khi kiểm tra
tính chất hợp pháp và hợp lệ của chứng từ, ngân hàng sẽ phát tiền cho khách hàng.
Đây là hình thức cho vay thuận tiện cho những khách hàng có nhu cầu vay
vốn ngắn hạn thường xuyên. Trong nghiệp vụ này, ngân hàng không ấn định trước
ngày trả nợ, khi khách hàng có thu nhập NH sẽ thu nợ do đó tạo chủ động quản lý
ngân quỹ cho doanh nghiệp, vốn được sử dụng hiệu quả. Tuy nhiên do các lần vay
không tách biệt thành các kỳ hạn nợ cụ thể nên ngân hàng không khó kiểm soát hiệu
quả sử dụng từng lần vay. Ngân hàng chỉ có thể phát hiện vấn đề khi doanh nghiệp
nộp báo cáo tài chính, hoặc dư nợ lâu không giảm sút.
+ Cho vay chiết khấu giấy tờ có giá:
Khách hàng có thể mang thương phiếu đến NHTM xin chiết khấu.
NHTM sẽ giữ thương phiếu khách hàng đem đến đồng thời chuyển cho khách hàng
một khoản tiền được tính bằng cách chiết khấu số tiền ghi trên thương phiếu theo lãi
suất chiết khấu. Ngoài ra NHTM còn có thể thu phí chiết khấu thương phiếu. Thương
phiếu NHTM thu được có thể đợi đến khi đáo hạn thì thu tiền từ người phát hành
thương phiếu hoặc đem tái chiết khấu tại Ngân hàng nhà nước trong trường hợp có
nhu cầu thanh khoản. Thông qua phương thức chiết khấu, NHTM đã cung cấp cho
khách hàng một khoản tín dụng ngắn hạn.
1.3.4 Quy trình cho vay kinh doanh ngắn hạn
B1: Tiếp nhận hồ sơ và thu thập thông tin về doanh nghiệp đi vay
Một khoản cho vay thường bắt đầu từ cuộc tiếp xúc giữa cán bộ tín dụng với doanh
nghiệp có nhu cầu vay, qua đó cán bộ tín dụng tìm hiểu về lý do xin vay, nhu cầu tín
dụng của doanh nghiệp. Trong quá trình này doanh nghiệp cũng được hướng dẫn về
thủ tục và hồ sơ vay vốn cần cung cấp cho ngân hàng.
+ Nội dung hồ sơ
18
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
19
Chuyên đề tốt nghiệp
- Hồ sơ pháp lý: Gồm quyết định thành lập doanh nghiệp, điều lệ công ty,

đăng ký kinh doanh, quyết định bổ nhiệm chủ tịch hội đồng quản trị - giám đốc- kế
toán trưởng
- Hồ sơ tài chính: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, thuyết
minh báo cáo tài chính, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, báo cáo tình hình sản xuất kinh
doanh luỹ kế từ đầu năm
- Hồ sơ về khoản vay: Phương án sản xuất kinh doanh, kế hoạch vay vốn trả
nợ, các chứng từ chứng minh cho phương án vay vốn và trả nợ
- Hồ sơ về tài sản đảm bảo (nếu cho vay có tài sản đảm bảo): Bảng kê khai về
tài sản đảm bảo tiền vay, các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp và đầy đủ
đối với tài sản bảo đảm, các văn bằng chứng nhận giá trị tài sản đảm bảo của các cơ
quan thẩm định độc lập.
B2: Thẩm định và lập báo cáo thẩm định
Khi toàn bộ các tài liệu cần thiết đã được cung cấp, cán bộ tín dụng sẽ tiến
hành đánh giá khách hàng, phân tích các báo cáo tài chính… nhằm đánh giá năng lực
vay nợ, uy tín của người vay, đánh giá năng lực cạnh tranh của khách hàng trên thị
trường, phân tích năng lực tài chính của khách hàng qua việc tính toán các tỷ lệ, đánh
giá các dòng tiền và các tài sản dự phòng của khách hàng có đủ để trả nợ hay không.
Ngoài ra thông qua kết quả phân tích kết hợp với nhu cầu xin vay của doanh nghiệp,
ngân hàng sẽ xác định được lượng vốn hợp lý ngân hàng có thể cung cấp cho doanh
nghiệp. Kết quả phân tích sẽ được thể hiện trong một báo cáo tóm tắt để gửi cho
những người có thẩm quyền theo quy định của ngân hàng xem xét quyết định.
B3: Ký kết hợp đồng tín dụng và tiến hành giải ngân
Sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt, nếu đơn xin vay của doanh nghiệp
được chấp nhận, các thủ tục cần thiết sẽ được hoàn tất và các bên liên quan sẽ ký hợp
đồng tín dụng và tiến hành giải ngân.
B4: Kiểm soát trong khi cho vay và kết thúc hợp đồng :
Trong thời hạn của hợp đồng tín dụng, cán bộ tín dụng sẽ luôn theo dõi khoản
vay này để đảm bảo doanh nghiệp sử dụng vốn vay đúng mục đích đã cam kết, và sử
19
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C

20
Chuyên đề tốt nghiệp
dụng vốn có hiệu quả. Nếu có bất cứ một dấu hiệu nào đáng ngờ đều được xem xét
cẩn thận, trên cơ sở đó đưa ra các biện pháp xử lý như ngừng rải ngân, hoặc huỷ bỏ
hợp đồng…
Kết thúc một khoản vay, cán bộ tín dụng sẽ tổng kết và lưu trữ thông tin về
khoản vay để có thể sử dụng khi cần thiết.
1.3.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến cho vay kinh doanh ngắn hạn
Cho vay kinh doanh ngắn hạn là một hoạt động kinh tế giữa hai chủ thể đó là
ngân hàng thương mại và doanh nghiệp. Mục đích của nó là doanh nghiệp có vốn để
đầu tư vào sản xuất kinh doanh còn ngân hàng thì thu được lợi nhuận thông qua lãi
thu từ khoản cho vay. Hoạt động này diễn ra khi có sự khớp nhau giữa nhu cầu cần
vốn của doanh nghiệp và nhu cầu cho vay của ngân hàng. Vì vậy nhân tố chính ảnh
hưởng đến hoạt động này chính là doanh nghiệp và ngân hàng. Ngoài ra, các doanh
nghiệp và ngân hàng luôn hoạt động và phát triển trong một môi trường kinh tế, xã
hội và pháp luật và sự thay đổi của môi trường này cũng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động
cho vay và đi vay ngắn hạn giữa doanh nghiệp và ngân hàng. Có thể chia những yếu
tố ảnh hưởng đến cho vay kinh doanh ngắn hạn thành những mục sau
- Về phía doanh nghiệp: Doanh nghiệp là người đưa ra quyết định đi vay.
Quyết định đi vay được đưa ra sau khi doanh nghiệp phân tích tình hình hoạt động
sản xuất kinh doanh của mình, nguồn vốn tự có có thể tài trợ cho sự mở rộng hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu nguồn vốn tự có hoặc các nguồn vốn tín
dụng thương mại không đủ cho nhu cầu sản xuất, chi trả trong ngắn hạn thì bắt buộc
doanh nghiệp phải tìm đến ngân hàng.
- Về phía ngân hàng: Việc mở rộng hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn là
tuỳ thuộc vào chiến lược hoạt động của từng ngân hàng. Có ngân hàng tập trung vào
cho vay các dự án đầu tư lớn có thời gian cho vay dài. Có ngân hàng lại chủ yếu cho
vay tiêu dùng, Tuy nhiên ở hầu hết các ngân hàng thương mại thì cho vay kinh doanh
ngắn hạn vẫn chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu cho vay. Lí do là cho vay ngắn hạn
thì rủi ro thấp hơn cho vay trung và dài hạn, sự lưu chuyển của dòng vốn nhanh hơn

và phù hợp với cơ cấu nguồn vốn huy động của ngân hàng thương mại trong đó vốn
ngắn hạn chiếm tỉ trọng cao nhất.
20
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
21
Chuyên đề tốt nghiệp
- Môi trường kinh tế: Trong một môi trường kinh tế ổn định, nhiều doanh
nghiệp làm ăn phát đạt thì nhu cầu vay vốn ngắn hạn càng tăng cao. Do đó hoạt động
cho vay kinh doanh ngắn hạn của ngân hàng cũng có điều kiện phát triển. Còn nếu
môi trường kinh tế không ổn định, thị trường tài chính, tiền tệ biến động khó lường,
nhiều rủi ro tiềm ẩn, các doanh nghiệp không có môi trường cạnh tranh lành mạnh thì
hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn cũng khó có điều kiện phát triển.
- Môi trường pháp luật: Hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn là hoạt động
kinh tế, do đó nó cũng chịu sự tác động, điều chỉnh của các quy định của nhà nước.
Để đảm bảo cho hoạt động cho vay được an toàn, đảm bảo lợi ích cho cả 2 bên
doanh nghiệp và ngân hàng, Nhà nước đã cho ra đời nhiều văn bản quy định cụ thể
như Quy chế cho vay, quy định về cho vay có bảo đảm vv... Doanh nghiệp, ngân
hàng khi thực hiện các hoạt động cho vay ngắn hạn bắt buộc phải tuân thủ những quy
định này. Sự điều chỉnh của các quy định sẽ có tác động thúc đẩy hoặc kiềm chế sự
phát triển của hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn cũng như ảnh hưởng đến chất
lượng của nó.
1.4 Chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
1.4.1 Các chỉ tiêu đo lường chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn
Ngân hàng là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt. Sản phẩm của ngân hàng
không phải là hàng hoá thông thường mà là các loại hình dịch vụ mà ngân hàng cung
cấp cho các cá nhân và tổ chức trong nền kinh tế. Đối với các doanh nghiệp, ngân
hàng thường là tổ chức cung cấp tín dụng để phục vụ cho việc mua hàng hoá dự trữ
hoặc xây dựng nhà máy, mua sắm trang thiết bị. Khi doanh nghiệp và người tiêu dùng
muốn thanh toán các khoản mua hàng hoá và dịch vụ, họ thường sử dụng séc, uỷ
nhiệm chi, thẻ tín dụng hay tài khoản điện tử… Và khi họ cần thông tin tài chính hay

lập kế hoạch tài chính, họ thường đến các ngân hàng để nhận các lời tư vấn. Trong
các loại hình dịch vụ mà ngân hàng cung cấp thì hoạt động cho vay là hoạt động cơ
bản nhất của ngân hàng, mang lại thu nhập lớn nhất cho ngân hàng. Mặt khác hoạt
động cho vay của ngân hàng cũng mang lại nhiều lợi ích cho nên kinh tế, trong đó
ngân hàng đóng vai trò trung gian giữa những người tiết kiệm và đầu tư. Qua đó
nguồn vốn của nền kinh tế được sử dụng hiệu quả hơn. Như vậy cho vay là một loại
21
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
22
Chuyên đề tốt nghiệp
hình dịch vụ quan trọng của ngân hàng. Do đó nâng cao chất lượng cho vay của ngân
hàng không những là mục tiêu của ngân hàng mà cũng là mong muốn của các cá
nhân, doanh nghiệp là khách hàng của ngân hàng. Chất lượng cho vay kinh doanh
ngắn hạn cũng tương tự như chất lượng tín dụng nói chung của ngân hàng được đánh
giá theo cả hai giác độ : Về phía ngân hàng và về phía doanh nghiệp
- Về phía ngân hàng, chất lượng cho vay kinh doanh ngắn hạn gắn liền với sự
an toàn của vốn cho vay. Tức là đảm bảo thu hồi được nợ gốc và lãi đúng hạn. Đồng
nghĩa với việc khoản cho vay đó không trở thành khoản vay quá hạn hay nợ xấu. Một
khoản cho vay tốt là doanh nghiệp đi vay trả nợ và lãi đúng số lượng vào đúng thời
gian quy định. Do đó doanh nghiệp cho vay phải là doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả,
sử dụng hợp lý vốn vay.
Ngoài ra chất lượng của cho vay kinh doanh ngắn hạn còn liên quan đến lợi
nhuận mà nó mang lại. Ở đây cần tính đến sự cạnh tranh giữa các ngân hàng với
nhau. Một ngân hàng muốn thành công cần phải đầu tư các khoản cho vay của mình
vào những dự án kinh doanh có hiệu quả cao, trên cơ sở đó thu được lãi cao nhờ
khoản cho vay đó. Một khoản cho vay tốt không những phải thu được nợ gốc và lãi
đúng hạn, mà khoản tiền thu được phải bù đắp được những chi phí mà ngân hàng chi
ra như chi phí huy động, chi phí quản lý để đảm bảo có một khoản lợi nhuận hợp lý,
cao hơn so với các ngân hàng khác.
- Đối với doanh nghiệp, hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn của ngân

hàng đã cung cấp cho doanh nghiệp nguồn vốn ngắn hạn phục vụ cho các nhu cầu
vốn thường xuyên và thời vụ của mình, đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh
được liên tục. Vốn là một yếu tố đầu vào quan trọng của doanh nghiệp. Muốn có vốn
doanh nghiệp phải mất chi phí. Do đó có vốn và sử dụng vốn đạt hiệu quả cao nhất là
mục tiêu của mọi doanh nghiệp. Vốn vay kinh doanh ngắn hạn thường xuyên là vốn
doanh nghiệp cần để mua sắm hàng dự trữ hoặc chi trả các chi phí khác trong khoảng
thời gian chưa thu được tiền bán hàng. Các doanh nghiệp có nhu cầu vốn thường
xuyên là các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh được diễn ra một cách
liên tục. Do đó vốn vay của ngân hàng phải đủ để doanh nghiệp trang trải các chi phí
đồng thời phải được cung ứng ngay khi cần để tránh tình trạng làm gián đoạn quá
22
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
23
Chuyên đề tốt nghiệp
trình sản xuất kinh doanh. Ngoài ra vốn được cung ứng vừa đủ với nhu cầu để tối
thiểu hoá chi phí đi vay. Để làm được điều này, cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp cần
phải phối hợp với nhau trong việc xác định nhu cầu vốn vay ngắn hạn cho doanh
nghiệp.
Doanh nghiệp đi vay thì phải trả lãi cho việc sử dụng vốn vay. Một khoản vay
có chất lượng còn phải là khoản vay có lãi suất hợp lý. Nếu lãi suất quá cao, doanh
nghiệp phải trả một cái giá quá đắt thì doanh nghiệp không thể đáp ứng được, còn
nếu chấp nhận vay thì lãi suất cao sẽ khiến chi phí đầu vào cao, do đó giá thành sản
phẩm tăng làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Một yếu tố quan trọng tạo nên chất lượng của khoản cho vay kinh doanh ngắn
hạn là thủ tục của nó. Một khoản cho vay có chất lượng là phải có thủ tục đơn giản
thuận tiện để doanh nghiệp nhanh chóng đưa vốn vào hoạt động. Nếu vốn vay được
rải ngân quá chậm, sự liên tục của quá trình sản xuất của doanh nghiệp có thể bị ảnh
hưởng, hoặc những cơ hội đầu tư bị bỏ lỡ, do đó sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả kinh
doanh của doanh nghiệp.
Như vậy chất lượng một khoản cho vay được đánh giá ở mọi giai đoạn của nó

và ở trên góc độ của cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp. Thông thường để đánh giá chất
lượng của cho vay, người ta dựa vào các chỉ tiêu định tính và định lượng.
* Các chỉ tiêu định tính là các chỉ tiêu khó tính toán cụ thể, bao gồm:
+ Bảo đảm các nguyên tắc cho vay: Các nguyên tắc này được quy định
nhằm đảm bảo tính an toàn và khả năng sinh lời đối với hoạt động tín dụng của ngân
hàng. Các nguyên tắc này được cụ thể hoá trong các quy định của Ngân hàng nhà
nước và các NHTM. Bao gồm:
- Khách hàng phải cam kết hoàn trả vốn (gốc) và lãi với thời
gian xác định: Các khoản tín dụng của ngân hàng chủ yếu có nguồn gốc từ của khách
hàng và các khoản ngân hàng vay mượn. Do vậy ngân hàng luôn yêu cầu doanh
nghiệp đi vay phải thực hiện đúng cam kết này
- Khách hàng phải cam kết sử dụng vốn vay đúng mục đích đã
thoả thuận với ngân hàng, không được trái với các quy định của pháp luật và của các
23
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
24
Chuyên đề tốt nghiệp
ngân hàng cấp trên. Mục đích tài trợ được ghi trong hợp đồng tín dụng bảo đảm cho
ngân hàng không tài trợ cho các hoạt động trái pháp luật và việc tài trợ đó phải phù
hợp với cương lĩnh của ngân hàng. Khi đi vay vốn kinh doanh ngắn hạn, doanh
nghiệp có thể dùng vốn đó để đầu tư dài hạn vào mục đích khác mang nhiều rủi ro.
Do đó ngân hàng cần phải có những quy định rang buộc doanh nghiệp phải dùng vốn
vay đúng mục đích.
- Ngân hàng tài trợ dựa trên phương án sử dụng vốn vay có hiệu
quả. Thực hiện nguyên tắc này là điều kiện để thực hiện các nguyên tắc thứ nhất.
Phương án hoạt động có hiệu quả của người vay minh chứng cho khả năng thu hồi
vốn đầu tư và có lãi để trả nợ ngân hàng. Các khoản tài trợ của ngân hàng phải gắn
liền với việc hình thành tài sản của người vay.
+ Bảo đảm quy trình phân tích tín dụng: Quy trình phân tích tín dụng
được ngân hàng quy định cụ thể nhằm chuẩn hoá quá trình tiếp xúc, phân tích, cho

vay và thu nợ đối với khách hàng, qua đó giảm thiểu rủi ro trong cho vay. Nội dụng
của quy trình phân tích tín dụng bao gồm:
- Phân tích trước khi cấp tín dụng: Thu thập và xử lý các thông
tin liên quan đến khách hàng bao gồm tư cách pháp lý, năng lực sử dụng vốn vay và
uy tín, khả năng tạo ra lợi nhuận, quyền sở hữu tài sản và các điều kiện kinh tế có liên
quan đến người đi vay.
- Xây dựng và kí kết hợp đồng tín dụng: Trong đó ngân hàng kết
hợp với doanh nghiệp tiến hành xác định các yếu tố liên quan đến hợp đồng tín dụng
bao gồm: số lượng tín dụng, lãi suất, phí, thời hạn tín dụng, các tài sản đảm bảo, giải
ngân, điều kiện thanh toán và các điều kiện khác. Bước này rất quan trọng vì ở đây
xác định các vấn đề chính liên quan đến lợi ích của cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp.
Số lượng tín dụng, thời hạn tín dụng, giải ngân phải phù hợp với quá trình sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp đồng thời phù hợp dòng lưu chuyển vốn của ngân hàng.
Lãi suất cũng phải được xác định vừa đảm bảo sinh lời cho ngân hàng đồng thời
doanh nghiệp cũng chấp nhận được.
+ Độ an toàn, chính xác trong giao dịch là tiêu chuẩn hàng đầu đối với
mọi khách hàng. Ngân hàng cần phải đảm bảo tỷ lệ này ở mức cao nhất có thể. Một
24
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C
25
Chuyên đề tốt nghiệp
khoản cho vay có những sai sót trong giao dịch không thể coi là có chất lượng bởi nó
có thể ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của không chỉ khách hàng mà ngay cả bản
thân ngân hàng.
+ Thủ tục giao dịch: Một khoản cho vay tốt phải đảm bảo có thủ tục
giao dịch đơn giản, thuận tiện cho khách hàng nhưng vẫn đảm bảo những nguyên tắc
an toàn cần thiết. Ngoài ra quá trình giải ngân phải được thực hiện nhanh chóng để
đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của doanh nghiệp. Trong môi trường cạnh tranh ngày
càng cao giữa các ngân hàng với nhau, thì việc làm đơn giản thủ tục giao dịch là một
yếu tố các ngân hàng cần quan tâm để thu hút khách hàng.

* Các chỉ tiêu định lượng
Để đánh giá chất lượng của cho vay kinh doanh ngắn hạn, người ta còn dựa
vào các chỉ tiêu có thể đo lường được. Các chỉ tiêu này dùng để đánh giá chất lượng
tín dụng đứng trên góc độ ngân hàng. Có thể tạm phân thành 2 nhóm:
+ Chỉ tiêu phản ánh quy mô và khả năng sinh lời của hoạt động cho vay
kinh doanh ngắn hạn
- Tổng dư nợ ngắn hạn: Phản ánh quy mô hoạt động cho vay
kinh doanh ngắn hạn của ngân hàng, dư nợ càng cao thì quy mô cho vay càng lớn,
cho thấy ngân hàng mở rộng hoạt động cho vay kinh doanh ngắn hạn và uy tín của
ngân hàng đối với doanh nghiệp được nâng cao. Thông thường dư nợ cho vay cao
kèm theo doanh số thu nợ cao.
Vòng quay vốn tín dụng ngắn hạn =
Doanh số thu nợ cho vay
Dư nợ cho vay kinh doanh ngắn bình quân
Chỉ tiêu này phản ánh số vòng chu chuyển của của vốn cho vay kinh doanh
ngắn hạn. Chỉ tiêu này càng tăng phản ánh tình hình tổ chức quản lý vốn càng tốt,
chất lượng cho vay càng cao. Tuy nhiên để quản lý và đánh giá chất lượng cho vay
kinh doanh ngắn hạn một cách hiệu quả và toàn diện, người ta thường tính toán chỉ
tiêu này theo các tiêu chí khác nhau như phân theo cho vay kinh doanh ngắn hạn theo
các ngành nghề khác nhau
25
Sinh viên: Hoàng Thị Phương Thảo Lớp: Ngân hàng 45C