Năng lực lãnh đạo của đội ngũ quản lý cấp cao trẻ tuổi trong các doanh nghiệp khu vực tư nhân trên địa bàn Hà Nội - thực trạng và một số giải pháp

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2547-6

NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA ĐỘI NGŨ QUẢN LÝ CẤP CAO
TRẺ TUỔI TRONG CÁC DOANH NGHIỆP KHU VỰC TƯ NHÂN
TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI - THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP
Lê Thị Mỹ Dung
Khoa Kinh tế và Quản lý - Trường Đại học Thủy lợi, email:

1. GIỚI THIỆU CHUNG

các phương pháp nghiên cứu định lượng, thu
Trong bối cảnh tồn cầu hóa, nền kinh tế thập dữ liệu sơ cấp và phỏng vấn các chuyên
gia, đội ngũ QLCC trong các doanh nghiệp
thế giới biến đổi không ngừng, môi trường
kinh doanh và cạnh tranh toàn cầu ngày càng để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.
khốc liệt, các doanh nghiệp khu vực kinh tế 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
tư nhân (DNKVTN) Việt Nam đang phải đối
3.1. Mô hình năng lực lãnh đạo ASK
mặt với nhiều khó khăn thách thức như năng
lực cạnh tranh của doanh nghiệp thấp, thiếu
Năng lực được hiểu là khả năng thực hiện
vốn, công nghệ lạc hậu, trình độ nguồn nhân được một cơng việc với một kết quả nhất
lực… Đội ngũ quản lý cấp cao (QLCC) trong định. Năng lực lãnh đạo hình thành bởi
các doanh nghiệp khu vực tư nhân (bao gồm những tố chất từ lúc con người sinh ra kết
chủ tịch Hội đồng quản trị, Ban giám đốc…) hợp với sự học hỏi, rèn luyện trong q trình
có vai trị quyết định đến sự tồn tại và phát trưởng thành.
triển của doanh nghiệp. Trước những thách
thức đó, địi hỏi năng lực lãnh đạo (NLLĐ)
đội ngũ QLCC trong doanh nghiệp phải được
nâng cao hơn nữa để có thể phát triển bền
vững, vươn tầm thế giới.

Hiện nay đã có nhiều cơng trình khoa học
trên thế giới và Việt Nam nghiên cứu về
NLLĐ; tuy nhiên, chưa có cơng trình nào
nghiên cứu về năng lực lãnh đạo của đội ngũ
QLCC trẻ tuổi (18-45 tuổi) trong các
DNKVTN trên địa bàn Hà Nội. Vì vậy, tơi
chọn nghiên cứu về NLLĐ của đội ngũ
Hình 1. Các yếu tố cấu thành NLLĐ
QLCC trẻ tuổi trong các DNKVTN trên địa
theo mơ hình ASK
bàn Hà Nội.
Mơ hình ASK của Benjamin Bloom năm
1956 là mơ hình được sử dụng phổ biến
Đề tài sử dụng hai nhóm phương pháp trong quản trị nhân sự nhằm đào tạo và phát
triển năng lực cá nhân. Mơ hình này đưa ra
nghiên cứu chính bao gồm:
(1) Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý ba nhóm tiêu chuẩn để đánh giá năng lực
luận: hệ thống hóa, phân tích, tổng hợp các gồm: Phẩm chất/ Thái độ, Kỹ năng và
tài liệu để tìm hiểu về NLLĐ; và (2) nhóm Kiến thức.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

378


Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2548-3

Phẩm chất, thái độ là quan điểm, ý thức
hay phần nào đó thể hiện tính cách của con
người. Kỹ năng là khả năng thao tác, thể hiện
kinh nghiệm mức độ thành thạo khi thực hiện

một cơng việc nào đó. Kỹ năng chính là năng
lực thực hiện, biến kiến thức thành hành
động. Kiến thức là sự nhận thức về quy luật
vận động của thế giới xung quanh.

b) Về kỹ năng
Bảng 2, Thực trạng về kỹ năng
KỸ NĂNG QUẢN LÝ

1

Kỹ năng thuyết trình, nói trước
đám đơng

3,44

2

Kỹ năng sử dụng quyền lực và gây
ảnh hưởng

3,35

3

Kỹ năng tạo động lực cho nhân
viên

3,48

4

Kỹ năng giao tiếp, đàm phán

3,68

5

Kỹ năng xử lý xung đột

3,34

6

Kỹ năng ra quyết định, giải quyết
vấn đề

3,68

7

Kỹ năng phân quyền, ủy quyền

3,40

8

Kỹ năng tạo lập và phát triển mối 3,72
quan hệ

9

Kỹ năng ứng dụng CNTT

3.2. Thực trạng NLLĐ của đội ngũ
QLCC trẻ tuổi trong các DNKVTN trên
địa bàn Hà Nội
Kết quả khảo sát 218 nhà QLCC trẻ tuổi
trong các doanh nghiệp KVTN trên địa bàn
Hà Nội như sau: (thang điểm từ 1-5).
a) Về thái độ, phẩm chất:
Bảng 1. Thực trạng về thái độ, phẩm chất
STT
1
2
3

THÁI ĐỘ PHẨM CHẤT

Điểm
TB

Khát vọng, đam mê và tâm
huyết với hoạt động kinh doanh

3,84

Sáng tạo và ủng hộ sự sáng tạo
của nhân viên

3,65

Linh hoạt, dễ thích ứng với sự
thay đổi môi trường

3,60

Điểm
TB

STT

10 Kỹ năng sử dụng ngoại ngữ
Trung bình kỹ năng

3,24
3,07
3,44

Thực trạng về kỹ năng được đánh giá cao
hơn mức trung bình (3 điểm) một ít. Những
4 Tự tin, quyết đoán
3,68
kỹ năng truyền thống được chú trọng phát
triển như kỹ năng tạo mối quan hệ, kỹ năng
Có ý thức trách nhiệm, tự chịu 3,80
5
ra quyết định, kỹ năng giao tiếp… Tuy nhiên,
trách nhiệm
có kỹ năng sử dụng ngoại ngữ và kỹ năng

6 Có đạo đức nghề nghiệp, gương 3,70
ứng dụng CNTT là 2 kỹ năng cần thiết cho
mẫu, yêu cầu nhân viên chấp
môi trường hội nhập mới lại đang là điểm
hành
yếu của các QLCC.
Khả năng chịu áp lực công việc 3,73
c) Về kiến thức
7
cao
Theo bảng 3 tổng hợp dưới đây, kiến thức
về
quản lý thực sự là rất rộng, và hiếm có nhà
8 Tinh thần hợp tác, thiện chí
3,90
QLCC nào giỏi được hết các kiến thức, vì
9 Kiên trì, bền bỉ, ln cố gắng
3,81
vậy, điểm trung bình về kiến thức cũng được
10 Thông minh, nhạy bén
3,58
đánh giá thấp nhất trong 3 yếu tố của mơ
hình ASK. Theo đó, kiến thức về mơi trường
Trung bình Thái độ phẩm chất 3,72
kinh doanh, nhân sự, marketing là những
Như vậy, hầu hết các QLCC trẻ tuổi đều kiến thức quan trọng được chú trọng và đánh
đánh giá khá cao thái độ, phẩm chất của giá cao. Còn kiến thức về xử lý khủng hoảng
mình. Trong đó, thái độ hợp tác được cho và quản lý công nghệ lại đang khá thấp, đây
điểm cao nhất, cịn tố chất thơng minh được là các lĩnh vực mới cấp thiết hiện nay rất cần
cho QLCC.

đánh giá khiêm tốn nhất.
379


Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2018. ISBN: 978-604-82-2547-6

Bảng 3: Thực trạng về kiến thức quản lý
STT
1
2
3
4
5
6
7
8

Điểm
TB
Kiến thức về môi trường kinh 3,64
doanh, ngành nghề hoạt dộng
Kiến thức xây dựng và thực hiện 3,29
chiến lược kinh doanh
Kiến thức quản trị sản xuất và 3,10
tác nghiệp
Kiến thức quản trị tài chính
3,15
Kiến thức quản trị nguồn nhân lực 3,38
Kiến thức quản lý công nghệ
3,09

Kiến thức quản trị marketing
3,35
Kiến thức tầm sốt và xử lý 2.,94
khủng hoảng
Trung bình kiến thức
3,24
KIÉN THỨC QUẢN LÝ

d) Nguyên nhân:
Có nhiều nguyên nhân ảnh hưởng tới
NLLĐ của đội ngũ QLCC, trong đó các
ngun nhân chính là do nền kinh tế nước ta
đang chủ yếu 96% là doanh nghiệp nhỏ và
vừa, mơi trường kinh doanh cịn thiếu minh
bạch, chưa cạnh tranh bình đẳng; nền kinh tế
đang phát triển nên tư duy, xuất thân của đội
ngũ cũng chưa được thuận lợi; hơn nữa, nền
giáo dục nước ta cũng chưa được tồn diện,
cịn thiếu và yếu về thực tiễn. Trong số 218
người tham gia khảo sát, chỉ có 47,2% nhà
quản lý đã và đang được đào tạo về các khóa
học giám đốc, có tới 57,3% nhà quản lý dưới
5 năm kinh nghiệm (do đối tượng khảo sát là
nhà QLCC dưới 45 tuổi).

triển các khóa đào tạo ngắn hạn về năng lực
lãnh đạo của các tổ chức, cá nhân. Cá nhân
nhà quản lý cũng cần không ngừng học tập
và nâng cao năng lực của mình, cập nhật
những kiến thức, lĩnh vực mới.

- Giải pháp về hoàn thiện pháp luật, cơ chế
quản trị công ty và quản trị doanh nghiệp
Các vấn đề về cơ chế quản trị công ty, mối
quan hệ giữa sở hữu và điều hành, vấn đề
công khai minh bạch thơng tin, vai trị kiểm
sốt của nhà nước, cơng ty kiểm tốn và ban
kiểm sốt trong doanh nghiệp, sự phát triển
của thị trường lao động quản lý và các thị
trường chứng khoán, thị trường vốn… cần
được cải thiện, bổ sung trong luật doanh
nghiệp, cơ chế quản trị công ty…
- Giải pháp về ứng dụng khoa học công
nghệ vào quản lý DN
Cần thúc dẩy hoạt động khoa học công
nghệ và ứng dụng trong các lĩnh vực quản lý
của doanh nghiệp, nhất là các xu hướng mà
cuộc cách mạng 4.0 đang mang lại. Cần sự
hỗ trợ của cơ quan Nhà nước và chính các
doanh nghiệp, nhà quản lý liên tục ứng dụng
và mạnh dạn thay đổi phương thức quản lý,
điều hành.
4. KẾT LUẬN

Đội ngũ QLCC trẻ tuổi trong các DN ngày
càng đóng góp quan trọng vào sự phát triển
nền kinh tế. Tuy nhiên, NLLĐ hiện tại của
các nhà QLCC trẻ tuổi chưa cao, còn chưa
đồng đều, một số lĩnh vực cịn dưới mức u
cầu; vì vậy cần có những giải pháp tồn diện
cả về phía Nhà nước và doanh nghiệp để

3.3. Một số giải pháp nâng cao NLLĐ nâng cao NLLĐ đáp ứng nhu cầu phát triển
cho đội ngũ QLCC trẻ tuổi trong các hiện nay.
doanh nghiệp KVTN trên địa bàn Hà Nội
5. TÀI LIỆU THAM KHẢO

Giải pháp về đào tạo đội ngũ QLCC trẻ
[1] Bloom B. S. (1956), Taxonomy of Educational
tuổi trong các doanh nghiệp:
Objectives , Handbook I;
Cần định hướng nghề nghiệp sớm cho học
[2]
Lê Quân, (2015), Lãnh đạo doanh nghiệp
sinh, đẩy mạnh phong trào khởi nghiệp; các
Việt Nam. Nhà xuất bản ĐHQG;
trường Đại học, Cao đẳng cần chú trọng hơn [3] Các tài liệu trên internet khác.
đào tạo thực tiễn; nhà nước cần hỗ trợ phát

380