BÒI DƯỠNG đội NGŨ QUÀN lý GIÁO dục đào tạo

Chương 1
BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO – NHỮNG VẤN
ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo và những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng
đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo
1.1.1. Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan quân
đội
* Quan niệm đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan
quân đội.
Cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ là một bộ phận những nhà sư phạm, công tác ở
các học viện, TSQ, đồng thời là một bộ phận trong đội ngũ cán bộ QĐNDVN. Để có được
quan niệm đúng đắn về đội ngũ này, trước hết cần phải nghiên cứu những vấn đề về cán bộ,
cán bộ quân đội.
Cán bộ là một hiện tượng lịch sử gắn liền với sự xuất hiện và phát triển của xã hội loài
người. “Cán bộ là khái niệm chỉ những người có chức vụ, vai trị và cương vị nịng cốt trong
một tổ chức, có tác động, ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức và các quan hệ trong lãnh
đạo, chỉ huy, quản lý điều hành, góp phần định hướng sự phát triển của tổ chức” [46, 20].
Cán bộ QĐNDVN là một bộ phận trong đội ngũ cán bộ cách mạng. Đó là những cán bộ
của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam, hoạt động trong lĩnh
vực quân sự, quốc phòng được bổ nhiệm giữ các chức vụ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý từ trung
đội trưởng, trợ lý cơ quan từ cấp tiểu đoàn và tương đương trở lên. Đội ngũ cán bộ của Đảng
trong quân đội, là lực lượng nòng cốt xây dựng các tổ chức quân đội vững mạnh, là nhân tố
quyết định sức mạnh của quân đội và là lực lượng nòng cốt để xây dựng nền quốc phịng tồn
dân, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN, giữ vững ổn định chính trị đất nước.


Đội ngũ cán bộ quân đội là một lực lượng đông đảo với nhiều loại, nhiều ngành, nhiều
chuyên ngành, nhiều quân, binh chủng khác nhau. Đó là các sĩ quan, quân nhân chuyên
nghiệp, viên chức quốc phòng, các hạ sĩ quan đảm nhận chức vụ của sĩ quan đang sống và
hoạt động ở các đơn vị, cơ quan, nhà trường, nhà máy, xí nghiệp, nơi biên giới, hải đảo của Tổ
quốc, trong đó, bộ phận sĩ quan là lực lượng nịng cốt. Trong đội ngũ cán bộ qn đội có bộ

phận cơng tác ở cơ quan, đơn vị, có bộ phận cơng tác ở nhà trường, có người làm cơng tác
nghiên cứu, giảng dạy, có người làm cơng tác QLGD - ĐT. Như vậy đội ngũ cán bộ QLGD ĐT trong các học viện, TSQ quân đội là chủ thể của hệ thống QLGD - ĐT thuộc các học viện,
nhà trường - những người lấy công tác QLGD - ĐT làm hoạt động chủ yếu. Đội ngũ này gồm
các nhà lãnh đạo, chỉ huy: giám đốc, phó giám đốc, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng; lãnh đạo,
chỉ huy, trợ lý chủ chốt tại các cơ quan chức năng về QLGD - ĐT; đội ngũ những người làm
công tác kỹ thuật và nhân viên phục vụ trực tiếp quá trình GD - ĐT; lãnh đạo, chỉ huy các
khoa, bộ môn; lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị quản lý học viên thuộc các học viện, TSQ, đứng
đầu các cơ quan đào tạo, các khoa, bộ môn được coi là lực lượng giữ vai trò quyết định trong
đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.
Sự ra đời của đội ngũ này bắt nguồn từ yêu cầu nhiệm vụ GD - ĐT của các học viện, nhà
trường quân đội. Quá trình hình thành phát triển của đội ngũ này gắn bó hữu cơ với quá trình
hình thành, phát triển của các học viện, TSQ quân đội.
Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của đề tài tập trung chủ yếu vào cán bộ ở các phòng đào
tạo đại học, sau đại học của các học viện, TSQ. Đội ngũ này có chức năng, nhiệm vụ là giúp
ban giám đốc (ban giám hiệu) thực hiện chức năng quản lý nhà nước về GD - ĐT, đồng thời
làm tốt công tác tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy học viện, TSQ xây dựng mơ hình mục tiêu,
xây dựng kế hoạch, chương trình đào tạo, hướng dẫn thực hiện, kiểm tra đôn đốc các lực
lượng thực hiện tốt kế hoạch, chương trình đào tạo, kiểm tra, thanh tra, bảo đảm cơ sở vật
chất trang thiết bị đào tạo; phối kết hợp cùng các cơ quan chức năng và các khoa giáo viên
khơng ngừng đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, nâng cao chất lượng GD - ĐT.


Ở các học viện, TSQ, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT được tuyển chọn từ các nguồn: là học
viên tốt nghiệp ra trường được giữ lại, là giáo viên ở các khoa giáo viên được điều về, hoặc là
cán bộ, giáo viên ở các đơn vị, nhà trường khác được tuyển chọn đến.
Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT giữ vai trò quan trọng đối với sự nghiệp phát triển GD - ĐT
của các học viện, TSQ quân đội. Trong thời gian qua, đội ngũ này không ngừng phấn đấu và
từng bước trưởng thành cùng với sự lớn lên của đất nước, quân đội; hết lòng, hết sức với sự
nghiệp “trồng người” trong qn đội, ln gắn bó với nghề ngay cả những lúc khó khăn gian
khổ nhất, xứng đáng với niềm tin và là chỗ dựa vững chắc cho lãnh đạo, chỉ huy nhà trường,

cho đội ngũ giáo viên và học viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT.
Sự nghiệp xây dựng quân đội đòi hỏi sản phẩm của các học viện, TSQ là phải cho “ra lò”
những cán bộ sĩ quan “vừa hồng, vừa chun”. Do đó, hơn bao giờ hết, người làm cơng tác
QLGD - ĐT phải được tuyển chọn chặt chẽ, đào tạo bồi dưỡng cơ bản, có phẩm chất chính trị,
đạo đức tốt, đồng thời có trình độ năng lực thực sự, xứng đáng là lực lượng nòng cốt đi đầu về
GD - ĐT.
Nghị quyết Hội nghị TƯ2, khoá VIII, ngày 24/12/1996, Về định hướng chiến lược phát
triển GD- ĐT trong thời kỳ CNH, HĐH nêu rõ cần phải: “đổi mới cơ chế quản lý, bồi dưỡng
cán bộ, sắp xếp, chấn chỉnh và nâng cao năng lực của cán bộ QLGD - ĐT”. Kết luận của Hội
nghị TƯ6, khoá IX, Về tiếp tục thực hiện Nghị quyết TƯ2, khoá VIII, phương hướng phát
triển GD - ĐT từ 2001 - 2005 và đến 2010 đã đề ra nhiệm vụ xây dựng đội ngũ nhà giáo và
cán bộ QLGD - ĐT một cách tồn diện: “Bố trí cán bộ quản lý giáo dục các cấp phù hợp với
yêu cầu nhiệm vụ và năng lực của cán bộ, có cơ chế thay thế khi không đáp ứng yêu cầu…
Xây dựng kế hoạch đào tạo, đào tạo lại đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, bảo đảm
đủ số lượng, cơ cấu cân đối, đạt chuẩn đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới… Hồn thiện chế độ chính
sách đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục…[14, 132]. Nhà nước đã ban hành Luật Giáo
dục, Chiến lược GD - ĐT; Đảng uỷ quân sự Trung ương đã có Nghị quyết 93/ĐUQSTƯ về “tiếp
tục đổi mới công tác đào tạo đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật và xây dựng trường


chính quy” và trong 2 ngày 30, 31/3/2004 BQP đã tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện NQ
93/ĐUQSTƯ làm cơ sở xây dựng nghị quyết về GD - ĐT trong thời kỳ mới…
Với cái nhìn hệ thống, chúng ta thấy rằng: kết quả GD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội
phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: người dạy, người học, mục tiêu, chương trình, nội dung,
phương pháp, phương tiện của GD - ĐT…Trong đó, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT đóng vai trị
rất quan trọng. Muốn nâng cao chất lượng GD - ĐT cần phải coi trọng từng yếu tố của hệ
thống, trước hết phải quan tâm hàng đầu đến yếu tố con người, nhất là người quản lý - chủ thể
của mọi hoạt động nhằm liên kết, phát huy đầy đủ các yếu tố trong suốt quá trình GD - ĐT,
điều khiển sự vận hành của toàn bộ hệ thống một cách khoa học, thống nhất.
* Đặc điểm đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan.

Thứ nhất: Tuyệt đại đa số cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo được đào tạo cơ bản một
chuyên ngành để công tác ở đơn vị, số được đào tạo về QLGD - ĐT rất ít. Đội ngũ này có
động cơ phấn đấu tốt, được tuyển chọn chặt chẽ, được giao nhiệm vụ cụ thể ở các phòng, ban
đào tạo đại học, sau đại học ở các học viện, TSQ.
Đây là đặc điểm nổi bật tạo thuận lợi cơ bản cho quá trình tổ chức bồi dưỡng, rèn luyện
nâng cao chất lượng toàn diện đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT. Trong thực tế, những cán bộ đã và
đang công tác ở cơ quan đào tạo đại học, sau đại học hầu hết được đào tạo cơ bản dài hạn ở
một hoặc hai cơ sở đào tạo; có trình độ học vấn đại học, sau đại học. Do đó cán bộ QLGD ĐT có trình độ kiến thức khá tồn diện, có sự hiểu biết tương đối sâu sắc về quá trình GD ĐT theo chuyên ngành của mình. Tuy đội ngũ này hầu hết được đào tạo cơ bản nhưng chủ yếu
là đào tạo theo một chun ngành ở chính học viện, TSQ đó, rất ít người có điều kiện được
đào tạo chun sâu về cơng tác QLGD - ĐT. Trong các nhà trường quân đội, chưa có cơ sở
nào đào tạo cán bộ QLGD - ĐT. Ở một số nơi đã chủ động gửi cán bộ đến các cơ sở bên ngoài
để đào tạo chuyên sâu về QLGD - ĐT, nhưng tỷ lệ này còn rất thấp. Vì vậy, quá trình bồi
dưỡng cán bộ QLGD - ĐT cần phải phát huy tốt nhất vai trò của những người được đào tạo


chuyên sâu, tận dụng tối đa tài liệu, giáo trình, chủ động học tập phương pháp, kinh nghiệm
của các nhà trường có nhiều năm đào tạo cán bộ QLGD - ĐT của quốc gia để nâng cao trình
độ, mở rộng tầm nhìn đi đơi với rèn luyện kỹ năng chun môn cho cán bộ QLGD - ĐT.
Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT hầu hết được tuyển chọn chặt chẽ, đại bộ phận có xu hướng
nghề nghiệp rõ ràng, có động cơ phấn đấu tốt, ham học tập, cầu tiến bộ. Đây là thuận lợi rất
cơ bản xây dựng môi trường học tập, phát huy tính tích cực của cả tập thể, đề cao tính tự giác
của từng cán bộ trong tự học tập, tự bồi dưỡng.
Thứ hai: Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo
phải thực hiện nhiều chức năng, nhiệm vụ, giải quyết nhiều mối quan hệ với các đối tượng
khác nhau.
Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT vừa phải thực hiện tốt chức năng tham mưu, đề xuất kiến nghị
với lãnh đạo, chỉ huy học viện, TSQ những chủ trương biện pháp lãnh đạo, quản lý, vừa phải
giúp lãnh đạo, chỉ huy, cơ quan chức năng cấp trên thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước
về GD - ĐT; đồng thời triển khai, đôn đốc, kiểm tra, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị thực hiện
tốt chương trình kế hoạch GD - ĐT. Cán bộ QLGD - ĐT phải tham gia vào tất cả các khâu các

bước của q trình đào tạo từ hồn thiện mơ hình, mục tiêu, xây dựng chương trình, chỉ đạo
nội dung, thống nhất phương pháp; giúp lãnh đạo, chỉ huy lãnh đạo, quản lý tốt tất cả các
khâu các bước từ tuyển sinh, xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch, kiểm tra, thanh tra
đào tạo, tổ chức bảo đảm v.v.. Q trình đó, cán bộ QLGD - ĐT phải giải quyết mối quan hệ
công tác với tất cả các thành phần, các lực lượng, từ đảng uỷ, ban giám đốc (ban giám hiệu)
đến các phòng, ban, khoa, hệ, tiểu đoàn; từ người nghiên cứu giảng dạy đến người học, người
quản lý, người làm cơng tác bảo đảm. Điều đó vừa đặt ra yêu cầu cao vừa tạo ra những thuận
lợi nhất định để cán bộ QLGD - ĐT học tập phương pháp, tiếp thu kinh nghiệm nâng cao trình
độ. Nhưng do điều kiện và tính chất cơng việc chi phối, cán bộ QLGD - ĐT rất ít có điều kiện
thời gian để học tập những vấn đề chung, những nội dung mang tính hệ thống, tạo ra bước
chuyển căn bản trong tư duy nhận thức.


Thứ ba: Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan, trước
khi được tuyển chọn về các phòng, ban đào tạo đại học, sau đại học, đã trưởng thành từ
nhiều đơn vị; đội ngũ này có tuổi đời ngày càng trẻ, cấp bậc quân hàm ngày càng cao.
Cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ có tuổi đời, tuổi quân khác nhau, nhưng hầu hết
đều đã trưởng thành từ các đơn vị cơ sở trong quân đội, được tuyển chọn về trường học tập,
sau khi tốt nghiệp được lựa chọn về cơ quan đào tạo đại học, sau đại học. Do đó, mặc dù cơng
tác ở các nhà trường nhưng họ không phải là những người xa lạ với đơn vị, thiếu hiểu biết về
đời sống bộ đội ở đơn vị cơ sở.
Nhìn vào thực tế ở các cơ quan đào tạo đại học, sau đại học cho thấy đội ngũ cán bộ có
tuổi đời ngày càng trẻ, quân hàm ngày càng cao, tỷ lệ hết trần quân hàm ngày càng nhiều, tỷ
lệ qua chiến đấu ngày càng ít. Xu hướng này đã ảnh hưởng khơng ít đến hồn thiện cơ cấu,
khắc phục những bất cập thiếu cân đối, tạo ra sự thăng bằng, ổn định chính trong bản thân đội
ngũ này trong mỗi trường và trong hệ thống nhà trường quân đội.
Do nhiều nguyên nhân cả khách quan, cả chủ quan, đời sống gia đình, hậu phương của cán
bộ QLGD - ĐT hầu hết cịn khó khăn. Nơi ăn chốn ở của gia đình chưa ổn định, thu nhập chủ
yếu trông vào lương của cán bộ QLGD - ĐT. Do đó, q trình bồi dưỡng nâng cao trình độ
cho cán bộ phải đi đôi với quan tâm chăm lo đời sống vật chất tinh thần, tạo điều kiện để cán

bộ QLGD - ĐT yên tâm, phấn khởi, gắn bó với nghề nghiệp, vững vàng vượt qua những cám
dỗ, những tác động tiêu cực từ cơ chế thị trường.
* Vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan.
Một là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo có vai trị quan trọng trong qn triệt và
tổ chức thực hiện quan điểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm về giáo dục - đào tạo của
Đảng, Nhà nước, quân đội.
Đảng, Nhà nước, quân đội luôn coi trọng sự nghiệp GD - ĐT, ln có những chủ trương
đường lối lãnh đạo, chỉ đạo cụ thể nhiệm vụ GD - ĐT. Hệ thống quan điểm, nguyên tắc,


nguyên lý, phương châm giáo dục của Đảng, Nhà nước, qn đội cũng ngày một hồn thiện,
thể hiện tính cách mạng, tính khoa học, có tác dụng định hướng, chỉ đạo đối với mọi hoạt
động của quá trình GD - ĐT. Hơn ai hết, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT luôn nắm vững quan
điểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm về GD - ĐT. Trong quá trình thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ, tích cực đưa các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, quán triệt sâu
sắc và thực hiện đúng đắn các nguyên tắc, nguyên lý, phương châm GD - ĐT, làm cho mọi
khâu, mọi bước, mọi tổ chức, lực lượng tham gia quá trình đào tạo luôn thấm nhuần và thực
hiện đúng quan điểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm GD - ĐT của Đảng, Nhà nước,
quân đội. Nhờ sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT mà những tổ chức, cá nhân thực hiện
tốt quan điểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm GD - ĐT được phát hiện, biểu dương và
nhân lên rộng rãi; những hạn chế, lệch lạc, những biểu hiện vi phạm nguyên tắc, không tuân
thủ đúng nguyên lý, phương châm GD - ĐT được phát hiện, đấu tranh khắc phục.
Hai là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo là lực lượng trung tâm phối hợp, hiệp
đồng trong xây dựng hồn thiện chương trình, kế hoạch, hồn thiện nội dung, đổi mới hình
thức, phương pháp đào tạo, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo.
Xây dựng hồn thiện chương trình, kế hoạch đào tạo là một nội dung quan trọng trong toàn
bộ hoạt động QLGD - ĐT, là trách nhiệm của tất cả các lực lượng tham gia GD - ĐT. Đội ngũ
cán bộ QLGD - ĐT không chỉ tham mưu đề xuất với lãnh đạo, chỉ huy nhà trường về xây
dựng chương trình tổng thể mà cịn là lực lượng trực tiếp cùng với các cơ quan chức năng và
các khoa giáo viên xây dựng chương trình, xác lập kế hoạch GD - ĐT với từng đối tượng

trong từng thời gian cụ thể.
Hồn thiện nội dung, đổi mới hình thức, phương pháp GD - ĐT là một đòi hỏi khách quan
của quá trình nâng cao chất lượng GD - ĐT. Thơng qua thực hiện chức năng, nhiệm vụ, đội
ngũ cán bộ QLGD - ĐT phát hiện những nội dung phù hợp, không phù hợp, những hạn chế
bất cập của các hình thức, phương pháp cụ thể, kịp thời đề xuất với các cấp có thẩm quyền
phương hướng, biện pháp khắc phục, làm cho nội dung, chương trình ngày càng phù hợp,


hình thức, phương pháp ngày càng được đổi mới, góp phần nâng cao chất lượng GD - ĐT cán
bộ trong quân đội, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của tình hình nhiệm vụ cách mạng, nhiệm
vụ quân đội trong thời kỳ mới.
Ba là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo là lực lượng nòng cốt, có vai trị quan
trọng hàng đầu trong xây dựng, hồn thiện, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện quy chế GD - ĐT,
bảo đảm thống nhất trong tất cả các khâu, các bước của quá trình giáo dục - đào tạo ở các
học viện, TSQ.
Xây dựng hoàn thiện quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc quy chế là một trong những
nội dung khơng thể thiếu của tồn bộ hoạt động QLGD - ĐT. Quy chế là những quy định gắn
với quy trình, nội dung, là những chế độ gắn với các tổ chức, các lực lượng tham gia GD ĐT; là q trình cụ thể hố quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật
của Nhà nước, điều lệnh, điều lệ của quân đội. Xây dựng và thực hiện quy chế là trách nhiệm
của các cấp, các ngành, các tổ chức, các lực lượng tham gia quá trình GD - ĐT. Nhưng ở các
học viện, TSQ, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là lực lượng nòng cốt giúp lãnh đạo chỉ huy nhà
trường từ biên soạn, tranh thủ ý kiến, trước khi ban hành đến hướng dẫn chỉ đạo thực hiện.
Q trình đó làm cho tất cả các khâu, các bước từ tuyển sinh, chiêu sinh đến tổ chức thi, kiểm
tra, đánh giá kết quả học viên ra trường được thực hiện nghiêm túc, góp phần thúc đẩy tính
tích cực, tính chủ động của tất cả các thành phần, các lực lượng đối với thực hiện nhiệm vụ
GD - ĐT.
Bốn là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo là lực lượng quan trọng giúp cho cấp
uỷ, chỉ huy các học viện, nhà trường thanh tra, kiểm tra, đánh giá chính xác chất lượng giáo
dục - đào tạo.
Thanh tra, kiểm tra đánh giá chính xác chất lượng GD - ĐT có ý nghĩa quan trọng đối với

nâng cao chất lượng GD - ĐT. Hoạt động GD - ĐT là hoạt động rất đặc trưng ở các nhà
trường với muôn vàn công việc khác nhau. Do đó đánh giá chính xác các hoạt động mang tính


độc lập, đồng thời có cái nhìn tồn diện, đúng thực chất, phản ánh khách quan sự nỗ lực của
tất cả các thành phần là công việc không phải dễ dàng. Với trọng trách của những người làm
công tác quản lý, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT có vai trị khơng thể thiếu trong thanh tra, kiểm
tra, giúp lãnh đạo, chỉ huy nhà trường đánh giá đúng những mặt tốt, đồng thời thấy rõ được
những hạn chế bất cập trong từng khâu, gắn với trách nhiệm cụ thể của từng tổ chức, từng cá
nhân. Dưới góc độ chun mơn, cán bộ QLGD - ĐT đề xuất những chủ trương, biện pháp cụ
thể, phát huy những mặt tốt, nhân rộng những điển hình tiên tiến, đồng thời ngăn ngừa, khắc
phục những nhận thức lệch lạc, những biểu hiện sai trái, góp phần nâng cao chất lượng GD ĐT của nhà trường.
* Yêu cầu cơ bản về phẩm chất, năng lực cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo.
Nghiên cứu làm rõ những yêu cầu cơ bản về phẩm chất năng lực cán bộ QLGD - ĐT
không chỉ giúp ta có căn cứ đúng đắn để đánh giá thực trạng đội ngũ này hiện nay mà cịn có
cơ sở khoa học để xác định mục tiêu, phương hướng bồi dưỡng toàn diện cả đội ngũ nhằm
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phân tích, khái quát nhân cách người cán bộ cách mạng thành
hai mặt cơ bản là đức và tài, đồng thời lý giải rất sâu sắc mối quan hệ giữa hai mặt cơ bản đó.
Theo Người, một cán bộ tốt nhất thiết phải có đủ đức, đủ tài trong đó đức là gốc. Đạo đức đối
với người cán bộ cách mạng được Hồ Chí Minh ví như có “nguồn nước” của dịng sơng; như
“gốc rễ” của cây cối. Có đạo đức được xem như “nguồn sức mạnh” để “gánh nặng và đi xa”.
Trong mối quan hệ với tài, đức vừa là cơ sở nền tảng, vừa giữ vai trò định hướng, đồng thời là
động lực thúc đẩy quá trình phấn đấu nâng cao trình độ mọi mặt của người cán bộ. Sự nghiệp
cách mạng đòi hỏi người cán bộ cách mạng nói chung, cán bộ QLGD - ĐT nói riêng phải
không ngừng tu dưỡng rèn luyện phấn đấu để đủ đức, đủ tài, đủ khả năng gánh vác công việc
mà Đảng, nhân dân và quân đội giao phó. Là người có vị trí, vai trị quan trọng trên các mặt
cơng tác, do đó cán bộ QLGD - ĐT phải có tài năng thực sự, thể hiện trình độ trí tuệ cao,
thơng minh, sáng tạo, tham mưu đề xuất tốt, trình độ tổ chức thực hiện giỏi. Đạo đức và tài

năng của người cán bộ là đại lượng cơ bản để đo chất lượng người cán bộ cao hay thấp. Tuy
nhiên, đạo đức và tài năng đó phải được biểu lộ ra thông qua hoạt động thực tiễn, gắn liền với
hoạt động của cả tập thể trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Cán bộ QLGD - ĐT khơng chỉ
có tư cách đạo đức trong sáng, mẫu mực trước học viên mà còn phải là người tinh tế, sắc xảo,
nhanh nhạy trong tham mưu đề xuất trong chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT.
Phẩm chất chính trị, đạo đức
Đối với người cán bộ cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng và sự trong sáng về đạo đức
cách mạng ln gắn bó thống nhất để tạo nên chất lượng người cán bộ. Bản lĩnh chính trị
vững vàng của cán bộ QLGD - ĐT là trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc, nhân dân,
vững vàng, không giao động trước những tác động tiêu cực, không để đồng tiền và những tình
cảm cá nhân riêng tư chi phối dẫn đến vi phạm về quy chế GD - ĐT. Người cán bộ QLGD ĐT không được để cơ chế thị trường len lỏi làm vẩn đục môi trường sư phạm, nhất là trong
công tác tuyển sinh quân sự đang là vấn đề rất nhạy cảm hiện nay, một vấn đề có tính xã hội
hố rất cao, góp phần xây dựng cơ quan, nhà trường VMTD. Bản lĩnh chính trị vững vàng của
người cán bộ QLGD - ĐT còn thể hiện ở sự chủ động trước những diễn biến phức tạp của tình
hình, nhạy bén, sắc sảo trong xem xét và giải quyết mọi vấn đề theo đúng đường lối, quan
điểm của Đảng, không hữu khuynh, giao động, không mơ hồ thoả hiệp, tỉnh táo trước mọi
mua chuộc, cám dỗ, ln chủ động giữ vững định hướng chính trị tư tưởng của Đảng trong
học tập và nghiên cứu, luôn coi trọng xây dựng củng cố bản lĩnh chính trị, gương mẫu về mọi
mặt, có quan hệ mật thiết với giáo viên, học viên và các lực lượng sư phạm khác, giữ gìn sự
đồn kết thống nhất trong nội bộ Đảng, nội bộ cơ quan. Cũng như mọi cán bộ trong lực lượng
vũ trang nhân dân, người cán bộ QLGD - ĐT đồng thời là nhà sư phạm. Do đó, người cán bộ
QLGD - ĐT phải thực sự là tấm gương tiêu biểu cho những đức tính tốt đẹp của người Việt
Nam trong thời đại mới, thể hiện ở thái độ, hành vi đúng đắn đối với Đảng, Tổ quốc, nhân
dân, với học viên, với công việc và đối với bản thân. Đối với Đảng, với Tổ quốc, người cán
bộ khơng chỉ tuyệt đối trung thành mà cịn phải có niềm tin sâu sắc. Trong hoàn cảnh nào


cũng đặt lợi ích của Đảng, của Tổ quốc lên trên và nguyện trọn đời hy sinh phấn đấu cho
Đảng, cho cách mạng, đúng như Hồ Chí Minh đã chỉ ra: “Đạo đức cách mạng là quyết tâm

suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng, đó là điều chủ chốt nhất” [33, 286]. Đối với
nhân dân, phải tôn trọng, lễ phép, được mọi người quý mến. Theo Hồ Chí Minh, người cán bộ
phải “đi sát quần chúng, hồ mình với quần chúng thành một khối, tin yêu quần chúng, hiểu
quần chúng, lắng nghe ý kiến quần chúng”, “làm cho dân tin, dân phục, dân yêu”,”dân chưa
đủ ấm cán bộ không được kêu rét”, “dân chưa đủ no cán bộ khơng được kêu đói” [33, 290].
Đối với học viên phải hết mực thương yêu, gần gũi, sống chan hoà cởi mở “thân thiết như
một người chị, cơng bình như một người anh, hiểu biết như một người bạn” [36, 392]. Phải
sâu sát tỷ mỷ, nắm vững tâm tư nguyện vọng, điều kiện khả năng hoàn cảnh của từng người
trong đơn vị, đồng thời có kế hoạch giúp đỡ, động viên, tạo điều kiện để mỗi người và cả tập
thể đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT không ngừng trưởng thành tiến bộ. Đối với công việc luôn say
xưa tận tuỵ, yêu mến nghề nghiệp, gắn bó với cơ quan, có tinh thần ham học tập, cầu tiến bộ,
có chí tiến thủ, tích cực học tập phấn đấu để khơng ngừng trưởng thành. Đối với bản thân phải
có nếp sống trong sạch, lành mạnh, giản dị, khiêm tốn, cần, kiệm, liêm chính, chí cơng, vơ tư,
khơng cục bộ, bản vị, khơng tham vọng cá nhân, kiên quyết đấu tranh khắc phục mọi biểu
hiện sai trái. Đạo đức cách mạng được thể hiện trong hoạt động thực tiễn, được rèn luyện thử
thách trong đấu tranh cách mạng và cụ thể trên các nhiệm vụ được giao. Bồi dưỡng đạo đức
cách mạng cho đội ngũ cán bộ là yêu cầu cơ bản, thường xuyên của mọi thời kỳ. Trong giai
đoạn cách mạng hiện nay, vấn đề đó càng trở nên cấp thiết. Khi nói về tiêu chuẩn đạo đức mà
mỗi cán bộ của Đảng phải tu dưỡng rèn luyện, đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư của
Đảng ta đã nêu rõ các nội dung: Trước hết đó là phẩm chất chính trị, trình độ giác ngộ
XHCN, lịng trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân… quyết tâm phấn đấu hy sinh
cho mục tiêu đó; trong sáng, trung thực, khơng cơ hội, cần, kiệm, liêm chính, chí cơng, vơ tư,
khơng tham nhũng, khơng đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của Đảng, của dân tộc, của


cộng đồng; lối sống trong sạch, lành mạnh, gần gũi nhân dân, gương mẫu và gắn bó với
quần chúng; phong cách dân chủ, khoa học, sâu sát thực tế cơ sở [38, 82].
Về trình độ năng lực của cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo
Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải nắm vững những nghị quyết, chỉ thị, tư tưởng chỉ đạo
của Đảng, Chính phủ về GD - ĐT, nắm chắc Luật Giáo dục, quy chế, hướng dẫn của Bộ Giáo

dục và đào tạo, BQP, có khả năng phân tích tổng hợp, tham mưu đề xuất và tổ chức thực hiện
tốt nhiệm vụ GD - ĐT. Đối tượng quản lý của cán bộ QLGD - ĐT bao gồm rất nhiều yếu tố,
nhiều khâu trong quá trình GD - ĐT, từ chất lượng giảng dạy của đội ngũ giảng viên đến kết
quả học tập của học viên. Do đó, có hiểu biết tồn diện, cán bộ QLGD - ĐT mới có khả năng
tham mưu đề xuất xây dựng chương trình, kế hoạch học tập, phương pháp dạy và học. Quá
trình học tập của học viên là quá trình chiếm lĩnh những tri thức, kinh nghiệm và rèn luyện kỹ
năng, kỹ xảo để trở thành người cán bộ quân đội. Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT không chỉ nắm
chắc tình hình học tập của học viên mà cịn phải biết định hướng, giúp đỡ họ trên nhiều
phương diện. Quá trình dạy học của đội ngũ giảng viên là q trình truyền thụ kiến thức, do
đó trong kết cấu chương trình cần có tính khoa học thực sự, phải có tính lơgíc, tính kế thừa
giữa các mơn học, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiếp thu kiến thức của người học…
Tuân theo những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lê nin, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí
Minh quan niệm rằng: Làm cơng tác lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý có nghĩa là phải hiểu biết rõ
con người, đặc biệt là trong môi trường sư phạm càng phải tổ chức giáo dục, đào tạo con
người; sắp xếp, bố trí, sử dụng một cách khoa học, tạo cho con người có điều kiện thuận lợi
để mỗi người được phát huy tốt nhất khả năng của mình.
Người cán bộ QLGD - ĐT khơng chỉ hiểu sâu, nắm vững kiến thức chung gắn với chương
trình, nội dung đào tạo của học viện, nhà trường mà còn phải có hiểu biết về khoa học lãnh
đạo - quản lý, khoa học GD - ĐT mới đảm bảo cho quá trình thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả
cao. Cùng với kiến thức, người cán bộ QLGD - ĐT cần có năng lực hoàn thành tốt mọi nhiệm
vụ theo cương vị chức trách được giao. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, năng lực của người cán


bộ là khả năng bao quát được mọi hoạt động, mọi con người và tập thể, biết phối hợp vận
hành các thành phần khác nhau tạo nên một guồng máy đồng bộ, thống nhất để hoàn thành
thắng lợi những nhiệm vụ thực tiễn.
Năng lực của người cán bộ QLGD - ĐT biểu hiện trước hết là năng lực tư duy lý luận,
năng lực nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết của Đảng, có khả năng nghiên cứu, tổng kết
hoạt động thực tiễn trong cơ quan để rút ra những kinh nghiệm thiết thực; biết tham mưu đề
xuất xây dựng hoàn thiện mơ hình mục tiêu, chương trình nội dung, đề xuất, kiến nghị đổi

mới hình thức, phương pháp; chỉ đạo hướng dẫn các cơ quan đơn vị thực hiện tốt chương
trình kế hoạch GD - ĐT.
Phương pháp, tác phong cơng tác
Phương pháp, tác phong công tác là một tố chất không thể thiếu của người cán bộ lãnh đạo
- quản lý dựa trên các nguyên tắc, tiêu chuẩn, và phương tiện mà người lãnh đạo, quản lý thực
hiện nhằm tổ chức, động viên tính tích cực của con người đạt tới mục đích của hoạt động lãnh
đạo, quản lý. Phương pháp, tác phong công tác là biểu hiện cụ thể quan điểm tư tưởng, tính
nguyên tắc, tinh thần trách nhiệm, trình độ năng lực tổ chức thực tiễn của người cán bộ. Với
cán bộ QLGD - ĐT, phương pháp, tác phong cơng tác có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng
cơng tác. Do đó, gắn liền với phẩm chất năng lực, người cán bộ QLGD - ĐT phải có phong
cách, tác phong công tác khoa học, sâu sát, cụ thể, tỷ mỷ. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người
cán bộ QLGD - ĐT cũng phải giữ vững nguyên tắc, giữ vững quy chế GD - ĐT, giữ nghiêm
kỷ luật, tham mưu đắc lực cho đảng uỷ, thủ trưởng học viện, nhà trường xây dựng mục tiêu,
nội dung chương trình đào tạo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của trường mình. Người có
phương pháp, tác phong cơng tác khoa học trong công tác QLGD - ĐT hiện nay là người nắm
vững những kiến thức cơ bản, đặc biệt là những kiến thức khoa học hiện đại gắn bó với yêu
cầu đào tạo của các học viện, TSQ trong thời kỳ mới, đồng thời có hiểu biết sâu sắc về chun
mơn mình phụ trách, làm việc có kế hoạch mang tính khoa học cao, người có phương pháp
tác phong chính quy, xem xét nhìn nhận, giải quyết mọi vấn đề đều có căn cứ lý luận khoa


học. Tác phong dân chủ là có trách nhiệm cao với công việc chung, riêng trên cơ sở chấp
hành đúng nguyên tắc trong GD - ĐT và giải quyết các mối quan hệ, góp phần bảo đảm cho
mọi hoạt động GD - ĐT có hiệu quả cao. Người cán bộ QLGD - ĐT phải luôn tôn trọng, lắng
nghe ý kiến đóng góp của người dạy và người học, chủ động xây dựng bầu khơng khí dân
chủ, tin tưởng và đồn kết, tạo ra sự giao hoà, đồng cảm giữa người dạy, người học và cán bộ
quản lý. Tác phong cụ thể, sâu sát, tỷ mỷ, nói đi đơi với làm là tác phong không thể thiếu
được đối với người cán bộ QLGD - ĐT.
Phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của cán bộ QLGD - ĐT không phải
là cái gì bất biến, đứng im mà ln ln vận động biến đổi trong mối quan hệ biện chứng với

những yêu cầu khách quan của nhiệm vụ GD - ĐT đặt ra. Trong những năm gần đây, tình hình
nhiệm vụ GD - ĐT ln có sự phát triển đã tác động trực tiếp và gián tiếp đến đội ngũ cán bộ
QLGD - ĐT. Sự vận động, phát triển về phẩm chất năng lực, phương pháp tác phong công tác
của từng cán bộ sẽ tạo ra khả năng phát triển vững chắc về chất lượng của cả đội ngũ.
Yêu cầu về phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của cán bộ QLGD - ĐT
phải được xem xét một cách toàn diện, căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ chính trị của từng học
viện, TSQ, tổ chức biên chế, đối tượng học viên đào tạo của học viện, nhà trường, tuỳ vào
mỗi cương vị, điều kiện công tác cụ thể, nhưng giữa họ, nếu khơng có phẩm chất, năng lực
tương xứng thì rất khó tạo nên sự thống nhất trong nhận thức và hành động.
Phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của cán bộ QLGD - ĐT được phản
ánh chủ yếu ở kết quả và khả năng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, để đánh giá
phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải
căn cứ vào sự đóng góp trên thực tế của đội ngũ này trong công tác tham mưu, triển khai tổ
chức thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT, quản lý chất lượng GD - ĐT. Chất lượng đội ngũ cán bộ
QLGD - ĐT bao giờ cũng là kết quả tổng hợp của tất cả các khâu, các bước trong công tác
cán bộ, đồng thời là kết quả tu dưỡng và rèn luyện phấn đấu của mỗi người qua nhiều năm,
tháng. Chất lượng đó cịn phụ thuộc vào điều kiện và môi trường công tác cụ thể của từng học


viện, nhà trường, trong đó bồi dưỡng cán bộ là một khâu quan trọng, một nội dung, biện pháp
chủ yếu, trực tiếp nâng cao chất lượng của từng người và cả đội ngũ, bảo đảm cho đội ngũ
này có đủ phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
ngày càng phát triển.
1.1.2. Những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở
các học viện, trường sĩ quan quân đội.
* Quan niệm bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường
sĩ quan quân đội
Bồi dưỡng theo nghĩa chung nhất là những hoạt động tác động của chủ thể vào đối tượng
làm cho đối tượng có phẩm chất, năng lực tốt hơn, giỏi hơn. Theo Từ điển Tiếng Việt: “Bồi
dưỡng là làm tăng thêm năng lực và phẩm chất” [47, 79]. Theo đó, có thể hiểu bồi dưỡng là

hoạt động có mục đích nhằm tăng thêm năng lực và phẩm chất của đối tượng bồi dưỡng, đáp
ứng yêu cầu ngày càng cao trong hoạt động xã hội.
Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong các học viện, TSQ quân đội là tổng thể
những hoạt động của các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy, các cơ quan chức năng nhằm bổ
sung tri thức, cung cấp thông tin, hướng dẫn hành động, truyền thụ kinh nghiệm… để đội ngũ
này có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống cách mạng, trình độ năng lực, phương pháp, tác
phong công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ
QLGD - ĐT diễn ra ở ngay các học viện, TSQ, với sự lãnh đạo, chỉ đạo của đảng uỷ, ban
giám đốc (ban giám hiệu), sự hướng dẫn của cơ quan nghiệp vụ cấp trên như: Cục Nhà
trường, phòng quân huấn - nhà trường, phòng, ban nhà trường thuộc các quân khu, quân đoàn,
quân, binh chủng. Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là bồi dưỡng toàn diện cả về phẩm
chất chính trị, đạo đức lối sống, trình độ năng lực tư duy lý luận, trình độ năng lực hoạt động
thực tiễn và phương pháp, tác phong công tác cho cả đội ngũ với bồi dưỡng có trọng tâm,


trọng điểm, gắn với cương vị chức trách, nhiệm vụ được giao của từng người, từng nhà
trường.
Vì vậy, có thể quan niệm: Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ là
tổng thể những hoạt động của các cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ huy và cơ quan chức năng, nhằm
nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, trình độ năng lực và phương pháp tác phong
công tác của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ để đội ngũ này hoàn thành tốt
chức trách, nhiệm vụ được giao.
Quan niệm trên đây chỉ rõ:
Mục đích của hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân
đội là nhằm nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, trình độ năng lực và phương pháp
tác phong công tác để đội ngũ này hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.
Chủ thể bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ bao gồm: các cấp uỷ
đảng, tổ chức chỉ huy, cơ quan chức năng với sự tham gia của mọi cán bộ, đảng viên và quần
chúng trong học viện, TSQ.
Các cấp uỷ đảng, trước hết là đảng uỷ phòng đào tạo, chi uỷ chi bộ các ban là chủ thể lãnh

đạo trực tiếp giữ vai trò quyết định đến chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD
- ĐT. Các cấp uỷ đảng, chi uỷ chi bộ có nhiệm vụ lãnh đạo mọi hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ thông qua việc ra nghị quyết, xác định chủ trương,
biện pháp lãnh đạo đúng đắn, phân công trách nhiệm trong cấp uỷ và kiểm tra việc tổ chức
thực hiện.
Các tổ chức chỉ huy, trực tiếp là chỉ huy phòng, ban giữ vai trò quan trọng và chịu trách
nhiệm tổ chức thực hiện công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ
dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ cấp trên, cấp uỷ cùng cấp và cơ quan QLGD - ĐT cấp
trên, đồng thời tạo mọi điều kiện thuận lợi cho đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phấn đấu tu
dưỡng, rèn luyện đáp ứng yêu cầu công tác bồi dưỡng đặt ra. Các cơ quan chức năng khác của


nhà trường như phịng chính trị, phịng khoa học, trung tâm thơng tin khoa học… có trách
nhiệm phối hợp với các phòng đào tạo, tiến hành bồi dưỡng những nội dung liên quan theo
chương trình, kế hoạch đã được xác định; đồng thời làm tốt công tác bảo đảm cho hoạt động
bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ đạt chất lượng, hiệu quả cao.
Đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng trong cơ quan là lực lượng tham gia trong quá
trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ.
Đối tượng bồi dưỡng là đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ. Trong quá
trình bồi dưỡng, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong các học viện, TSQ vừa là đối tượng của bồi
dưỡng, vừa là chủ thể của hoạt động tự bồi dưỡng.
Giữa chủ thể tiến hành bồi dưỡng và đối tượng được bồi dưỡng có quan hệ thống nhất biện
chứng với nhau. Trong đó, chủ thể tiến hành bồi dưỡng giữ vai trị chủ đạo, chi phối đến tồn
bộ q trình bồi dưỡng từ khâu xác định mục đích, yêu cầu, chủ trương, biện pháp đến khâu
xây dựng chương trình, kế hoạch, xác định nội dung, lựa chọn hình thức và phương pháp tiến
hành bồi dưỡng. Tuy nhiên chất lượng và hiệu quả cơng tác bồi dưỡng chỉ có thể có được khi
đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT biết biến quá trình bồi dưỡng thành quá trình tự bồi dưỡng.
Hoạt động bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ chỉ đạt được chất
lượng, hiệu quả cao khi phát huy tốt vai trò trách nhiệm của cả chủ thể bồi dưỡng và đối tượng
bồi dưỡng, đặc biệt là vai trị chủ động, tích cực và tự giác của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong

hoạt động tự bồi dưỡng.
Nội dung bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ.
Để thực hiện tốt mục đích bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ, nội
dung bồi dưỡng phải tồn diện, góp phần nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống,
trình độ năng lực và phương pháp tác phong công tác.


Với mọi cán bộ làm công tác QLGD - ĐT cần tập trung bồi dưỡng những vấn đề cơ bản
của chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng, đặc biệt là những quan điểm, tư tưởng về GD - ĐT, về xây dựng đội ngũ cán bộ; về sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, về xây dựng lực lượng vũ trang; bồi dưỡng pháp luật của
Nhà nước, nhiệm vụ của quân đội, nhà trường và đơn vị, nhằm nâng cao lập trường tư tưởng,
bản lĩnh chính trị, làm cho đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trung thành vô hạn với Đảng, với Tổ
quốc và nhân dân, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, sự tất thắng của CNXH; kiên
định với mục tiêu, lý tưởng của Đảng, tích cực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ theo chức trách,
góp phần củng cố, phát triển thế giới quan và phương pháp tư duy khoa học cho đội ngũ cán
bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ.
Trong thời kỳ mới cần tập trung bồi dưỡng nâng cao đạo đức cách mạng, cần, kiệm, liêm
chính, chí cơng, vơ tư theo tư tưởng Hồ Chí Minh, xây dựng cho đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT
có thái độ, hành vi đúng đắn, ln đặt lợi ích của Đảng, của qn đội, của học viện, TSQ lên
trên lợi ích cá nhân; chống tham ô, tham nhũng; chống chủ nghĩa cá nhân; gần gũi, giúp đỡ
giáo viên, học viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; giữ gìn sự đồn kết và kỷ luật trong
chi bộ và cơ quan; nói và làm theo nghị quyết của Đảng; thẳng thắn trong đấu tranh tự phê
bình và phê bình; có lối sống trong sạch, lành mạnh, trung thực, giản dị, cầu thị, khiêm tốn,
dân chủ, được quần chúng tín nhiệm.
Để nâng cao trình độ, năng lực cần tập trung bồi dưỡng động cơ, phương pháp học tập,
nghiên cứu lý luận nâng cao trình độ hiểu biết và khả năng vận dụng các vấn đề cơ bản của
chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các kiến thức khoa học xã hội và nhân văn,
khoa học tự nhiên, khoa học nghệ thuật quân sự, đặc biệt là những kiến thức gắn với khoa học
quản lý, khoa học GD - ĐT, khoa học tâm lý sư phạm... Chú trọng bồi dưỡng những vấn đề

mới, những vấn đề cập nhật, những kiến thức kỹ năng, kinh nghiệm trong công tác QLGD ĐT, công tác tham mưu đề xuất xây dựng quy trình, xây dựng kế hoạch, chương trình nội


dung và phương pháp dạy học…Cán bộ làm công tác QLGD - ĐT phải giỏi về lý luận và thực
tiễn quản lý điều hành q trình dạy và học.
Đi đơi với bồi dưỡng kiến thức cần tập trung bồi dưỡng phương pháp, tác phong công tác
khoa học, cụ thể, tỷ mỷ, sâu sát, gần gũi, gắn bó với giáo viên, học viên, năng động sáng tạo,
dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, cùng tập thể phịng, ban khơng ngừng đổi mới,
nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác QLGD - ĐT, tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong
phương pháp dạy và học.
Hình thức, phương pháp bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viên, TSQ.
Để các nội dung bồi dưỡng đạt được mục đích đề ra, hình thức, phương pháp bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ phải rất phong phú và đa dạng. Đó là những hình
thức, phương pháp gắn liền với hoạt động GD - ĐT, xây dựng chính quy của các học viện, nhà
trường. Song căn cứ vào đối tượng, điều kiện, hoàn cảnh, nhiệm vụ của cơ quan và căn cứ vào
những nội dung bồi dưỡng mà lựa chọn hình thức, phương pháp bồi dưỡng cho phù hợp ở các
học viện, TSQ thường vận dụng các hình thức, phương pháp sau:
Thứ nhất, tổ chức cho đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT tham gia các lớp bồi dưỡng, tập huấn
nghiệp vụ công tác do Cục Nhà trường tổ chức.
Đây là hình thức cơ bản để đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, nhà trường tiếp thu
những kiến thức mới, kiến thức cần cập nhật, kinh nghiệm hoạt động thực tiễn một cách hệ
thống.
Thứ hai, tổ chức bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ bằng các hình
thức cụ thể như: Thơng qua học tập, sinh hoạt chính trị thường kỳ; thơng qua học tập nghị
quyết, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; thông qua hội thi, hội thao; thông qua
giao ban, hội ý; thông qua kiểm tra, nhận xét, đánh giá của cấp trên đối với cấp dưới…


Đây là hình thức chủ yếu trong quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học
viện, TSQ. Hình thức bồi dưỡng này vừa thể hiện tính tích cực, chủ động, vừa thể hiện tính

thiết thực, tiết kiệm thời gian và đạt được chất lượng, hiệu quả cao.
Thứ ba, tổ chức tốt quá trình tự bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.
Hình thức này giữ vai trò quyết định trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả của tồn bộ q
trình hoạt động bồi dưỡng. Bởi vì, các hình thức bồi dưỡng chỉ đạt được kết quả khi từng
đồng chí làm cơng tác QLGD - ĐT chủ động, tích cực và tự giác học tập, rèn luyện để lĩnh hội
và chuyển hoá những kiến thức, kinh nghiệm từ bên ngoài thành kiến thức, kinh nghiệm của
chính bản thân mình. Do đó, trong q trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học
viện, TSQ thì các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy cần tổ chức, hướng dẫn, duy trì, động viên,
khuyến khích, kiểm tra đánh giá và tạo mọi điều kiện thuận lợi của các cấp uỷ đảng, các tổ chức
chỉ huy và các cơ quan chức năng đối với đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT; đồng thời phát huy tốt
tính chủ động, tích cực và tự giác học tập, bồi dưỡng và rèn luyện của đội ngũ cán bộ QLGD ĐT.
Từ những vấn đề trên ta nhận thấy, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,
TSQ vừa mang tính thường xuyên, vừa mang tính cấp bách, là một q trình địi hỏi phải rất
cơng phu, kiên trì và bền bỉ. Bởi vì, phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác phong công tác
của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ khơng phải tự nhiên mà có hoặc chỉ qua
đào tạo cơ bản tại các nhà trường mà hồn thiện được ngay, mà phải thơng qua hoạt động thực
tiễn, hoạt động bồi dưỡng mới phát triển và hoàn thiện được. Vì vậy, để hoạt động bồi dưỡng
đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ đạt được chất lượng hiệu quả cao cần phải
phát huy tốt trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, của tổ chức chỉ huy, của các cơ quan chức
năng, của mọi cán bộ, đảng viên; đồng thời phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác trong
hoạt động tự bồi dưỡng của chính đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.


* Tiêu chí đánh giá hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo trong
các học viện, trường sĩ quan quân đội.
Tiêu chí đánh giá hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ
quân đội là tập hợp các dấu hiệu, điều kiện, đặc trưng, các chỉ số định tính, định lượng làm
căn cứ để nhận biết, đánh giá thực trạng công tác bồi dưỡng đội ngũ này trên thực tế. Từ quan
niệm về bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội, quán triệt và
vận dụng quan điểm của Đảng về bồi dưỡng và rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, có thể

xác định căn cứ đánh giá hoạt động bồi dưỡng trên những vấn đề sau:
Thứ nhất, nhận thức, trách nhiệm và trình độ, năng lực của các cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ
huy, cơ quan chức năng đối với công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học
viện, TSQ quân đội.
Chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ
quân đội phụ thuộc trước hết vào nhận thức, trách nhiệm của chủ thể đối với công tác bồi
dưỡng. Chủ thể bồi dưỡng nhận thức đúng đắn vị trí, vai trị, u cầu khách quan của cơng tác
này thì sẽ phát huy tốt trách nhiệm trong tổ chức thực hiện, kết quả đạt được sẽ cao. Ngược
lại, chủ thể nhận thức lệch lạc, sai lầm thì sẽ khơng phát huy được trách nhiệm trong tổ chức
thực hiện, dẫn đến chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng hạn chế. Cùng với nhận thức trách nhiệm,
từng chủ thể cần phải có trình độ năng lực nhất định. Đó là trình độ năng lực lãnh đạo, chỉ đạo
của cấp uỷ; trình độ quản lý điều hành của hệ thống chỉ huy; trình độ tham mưu, tổ chức
hướng dẫn của cơ quan chức năng. Vì vậy, đây là tiêu chí quan trọng đánh giá thực trạng hoạt
động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội.
Thứ hai, nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành trong quá trình bồi dưỡng đội ngũ
cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội.
Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội được tổ chức thực
hiện trên cơ sở các nội dung, hình thức, phương pháp đã được các cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ


huy, cơ quan chức năng xác định. Chất lượng, hiệu quả của công tác bồi dưỡng đạt được ở
mức độ nào được thể hiện thơng qua các nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng của các
cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ huy và các cơ quan chức năng. Căn cứ này vừa phản ánh trình độ,
năng lực của chủ thể bồi dưỡng vừa phản ánh sự linh hoạt sáng tạo của các lực lượng trong
quá trình bồi dưỡng. Nếu chủ thể, lực lượng xác định nội dung đúng, lựa chọn hình thức
phương pháp bồi dưỡng khoa học thì kết quả bồi dưỡng sẽ đạt được chất lượng, hiệu quả cao,
và ngược lại, chủ thể lực lượng xác định nội dung bồi dưỡng thiếu khoa học, vận dụng các
hình thức, phương pháp bồi dưỡng không hợp lý sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả bồi dưỡng
đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.
Thứ ba, sự chuyển biến tiến bộ về phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác

và kết quả hoàn thành nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân
đội.
Đây là tiêu chí xét đến cùng phản ánh một cách khách quan nhất, đầy đủ nhất, đồng thời là
thước đo chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,
TSQ. Trong mối quan hệ thống nhất biện chứng giữa sự chuyển biến tiến bộ với kết quả hoàn
thành nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ thì sự chuyển biến tiến
bộ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là điều kiện tiên quyết, kết quả hoàn thành nhiệm vụ của
đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT vừa là sản phẩm, vừa phản ánh sự chuyển biến tiến bộ của đội
ngũ cán bộ QLGD - ĐT. Vì vậy, đánh giá thực trạng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở
các học viện, TSQ cần phải phân tích, xem xét sự chuyển biến tiến bộ và kết quả hoàn thành
nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ.
* Những vấn đề có tính ngun tắc trong bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào
tạo trong các học viện, trường sĩ quan.
Quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ phải tuân theo
những nguyên tắc nhất định. Bởi vì mọi vấn đề đều có tính quy luật đòi hỏi phải được nhận


thức sâu sắc, tuân thủ đúng các chế độ, vận dụng linh hoạt và sáng tạo các hình thức, phương
pháp thì cơng tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT mới đạt chất lượng và hiệu quả cao;
đồng thời có nắm vững và tuân thủ đúng nguyên tắc mới có cơ sở để xác định mục đích, u
cầu, nội dung, hình thức trong quá trình tiến hành bồi dưỡng, nhằm tạo ra sự chuyển biến
mạnh mẽ, toàn diện, vững chắc về chất lượng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,
TSQ.
Quán triệt lý luận chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng
ta về công tác cán bộ, bồi dưỡng, giáo dục và rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên; kết hợp
nghiên cứu lý luận với tổng kết thực tiễn có thể khái quát một số vấn đề có tính nguyên tắc về
bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ như sau:
Một là, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải xuất phát từ đường lối chính trị, nhiệm
vụ của cách mạng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ GD - ĐT của từng học viện, TSQ, chức
năng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.

Quan hệ giữa đội ngũ cán bộ, đảng viên, trong đó có đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT với
đường lối của Đảng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ của mỗi học viện, TSQ là quan hệ biện
chứng. Đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa là sản phẩm của đường lối của Đảng, vừa là người trực
tiếp góp phần xây dựng, bảo vệ, giữ vững và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối chính trị,
đường lối quân sự của Đảng, nhiệm vụ chính trị của học viện, nhà trường. Đường lối của
Đảng, nhiệm vụ chính trị của quân đội, của học viện, nhà trường là cơ sở, phương hướng để
xây dựng, bồi dưỡng, giáo dục và rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên. Ngược lại, đội ngũ cán
bộ, đảng viên có phẩm chất chính trị tốt, đạo đức cách mạng trong sáng, năng lực tư duy sáng
tạo, năng lực thực tiễn giỏi, có phương pháp tác phong công tác khoa học, sâu sát, gần gũi
quần chúng thì sẽ tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng, nhiệm vụ chính trị của các
nhà trường và góp phần tham gia có hiệu quả vào việc xây dựng đường lối của Đảng, nghị
quyết của đảng uỷ các cấp.


Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ là một bộ phận trong đội ngũ cán bộ,
đảng viên của Đảng. Sự hình thành đội ngũ này xuất phát từ yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của
Đảng, nhiệm vụ của quân đội, nhiệm vụ chính trị của học viện, nhà trường. Sự trưởng thành
của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ qua q trình thực hiện nhiệm vụ chính
trị trong thời gian vừa qua đã chứng minh cho luận điểm trên và khảng định: Bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội giai đoạn hiện nay phải xuất phát từ
đường lối chính trị, đường lối quân sự của Đảng, xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ GD - ĐT của
học viện, nhà trường và chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là vấn đề có
tính ngun tắc.
Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến phức tạp chứa đựng những yếu tố
bất ngờ, khó lường; nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đang đặt ra những yêu cầu mới về
chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; nhiệm vụ của các học viện, nhà trường và cơng tác
QLGD - ĐT cũng có bước phát triển đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên của các học viện, nhà
trường, trong đó, có đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải có chất lượng mới. Do đó, trong quá trình
bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ yêu cầu phải
bám sát đường lối của Đảng, nhiệm vụ của quân đội và nhiệm vụ chính trị của học viện, TSQ,

nhiệm vụ của các phòng đào tạo; trên cơ sở đó xác định đúng mục đích, u cầu, nội dung và
biện pháp bồi dưỡng.
Hai là, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ phải thường xuyên liên
tục, gắn bồi dưỡng động cơ ý chí phấn đấu với bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm,
phương pháp để đội ngũ này không ngừng phát triển toàn diện.
Một tổ chức mạnh phải gồm những con người có giác ngộ chính trị cao, có đạo đức cách
mạng trong sáng, có năng lực hồn thành tốt nhiệm vụ tổ chức giao cho. Trong nhà trường
quân đội, yêu cầu về chất lượng đào tạo rất cao, do đó yêu cầu đối với đội ngũ cán bộ QLGD
- ĐT là phải có phẩm chất, năng lực tồn diện, có động cơ ý chí phấn đấu đúng đắn, có bản
lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ, năng lực nhận thức tốt, có khả năng sáng tạo trong tổ


chức thực hiện mọi nhiệm vụ gắn với cương vị, chức trách. QLGD- ĐT là một khoa học ln
địi hỏi cao sự nỗ lực phấn đấu thường xuyên liên tục bền bỉ của cán bộ quản lý. Cán bộ quản
lý có bản lĩnh vững vàng mới đứng vững trước những tác động nhiều mặt của cơ chế thị
trường. Cán bộ quản lý có động cơ phấn đấu tốt mới vượt qua được khó khăn thử thách, vươn
lên làm chủ kiến thức mới. Công tác QLGD - ĐT bao giờ cũng địi hỏi cao trình độ tồn diện,
chun sâu của lực lượng nòng cốt. Tất cả những vấn đề trên đây cần phải được quán triệt và
vận dụng thực hiện một cách sâu sắc trong quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT
trong các học viện, TSQ.
Ba là, Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phát huy tốt vai trò các tổ chức, các lực
lượng, đồng thời đề cao tính tích cực chủ động của từng cán bộ trong tự học tập, tự bồi
dưỡng.
Đối với quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ, các cấp uỷ
đảng, các tổ chức chỉ huy, các cơ quan chức năng đóng vai trị quan trọng; bản thân từng đồng
chí cán bộ QLGD - ĐT chủ động, tích cực và tự giác trong hoạt động tự bồi dưỡng đóng vai
trị quyết định.
Trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy và cơ quan chức năng thể hiện ở
việc đề ra chủ trương, biện pháp, xác định nội dung, kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm tra,
đánh giá chất lượng, hiệu quả của từng đồng chí và của cả đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT; đồng

thời thể hiện ở việc tạo mọi điều kiện thuận lợi để đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phát huy tốt vai
trò trách nhiệm của mình trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ và hoạt động tự bồi dưỡng,
giáo dục và rèn luyện.
Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ vừa là đối tượng bồi dưỡng, vừa là lực
lượng cấu thành chủ thể bồi dưỡng. Do đó, họ vừa là người trực tiếp nhận sự bồi dưỡng, vừa
là người chuyển quá trình bồi dưỡng của các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy và các cơ quan
chức năng thành quá trình tự bồi dưỡng. Đội ngũ này phải luôn rèn luyện, chau dồi đạo đức,