LTMĐ 2021 2022 DH CNTT TPHCM

TRAINING CUỐI HỌC KỲ I NĂM HỌC 2021-2022

Email

:

Fanpage : www.facebook.com/bht.ktmt
1


MỤC LỤC
CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
CÁC ĐỊNH LÝ CƠ BẢN
MẠCH XÁC LẬP
ĐIỀU HỒ

MẠNG HAI CỬA
CÁC PHƯƠNG PHÁP
PHÂN TÍCH MẠCH
2


Chương 1

Các khái niệm cơ bản

3


1. Các khái niệm cơ bản
N Ộ I D U N G Ô N TẬ P

Lý t h u y ế t

Định luật

cơ bản

Kirchoff

Các phép

Công suất

biến đổi

4


1. Các khái niệm cơ bản
LÝ T H U Y Ế T C Ơ B Ả N

UR
Điện trở

UR ngược chiều IR

Có U cùng chiều I

Nguồn độc lập
Có giá trị khơng đổi dù

I thay đổi

nguồn áp

I qua nó thay đổi

nguồn dịng

Áp trên nó thay đổi

I=const

+

+
U=E=const

IR

+
-

E

Nguồn áp

U thay

đổi

Nguồn dịng

5


1. Các khái niệm cơ bản
Đ Ị N H L U ẬT K I R C H O F F
I1

Định luận Kirchoff về dòng điện
Kirchoff 1

I1 + I2 = I3 + I4

I3

I2

hay

I4

Tạ i 1 n ú t : t ổ n g đ ạ i s ố c á c d ò n g = 0
U1

I1 + I2 – I3 – I4 = 0

(ngược chiều I)

Định luận Kirchoff về áp
Kirchoff 2

Tr ê n 1 v ị n g k í n : t ổ n g đ ạ i s ố c á c á p

E

thành phần = 0

+
-

R1
R2

U2

Theo chiều xét: E – U1 – U2 = 0

Hệ phương trình đủ

1 mạch có n nút, m vịng kín:
Viết n-1 phương trình K1, m phương trình K2

6


1. Các khái niệm cơ bản
Đ Ị N H L U ẬT K I R C H O F F

Ví dụ 1
Tìm I1, I2, I3?
2 nút A và B => số phương trình K1 = 2 – 1 = 1
3 vịng kín độc lập là (1), (2), (3)

=> số phương trình K2 = 3
Dùng định luật K1 tại điểm A: I1 + I2 – I3 = 0
Xét vịng kín (1): V1 – U1 – U3 = V1 – I1.R1 – I3.R3 = 0
Xét vịng kín (2): V2 – U3 – U2 = V2 – I3.R3 – I2.R2 = 0
=> hệ phương trình 3 ẩn sẽ tìm được I1, I2, I3

7


1. Các khái niệm cơ bản
Đ Ị N H L U ẬT K I R C H O F F

Ví dụ 2
T ì m I 1, I 2, U 3?
Hướng dẫn giải:
Bước 1: Tìm số phương trình cho K1 = n - 1 và K2 = số ẩn – K1
Bước 2: Viết K1 và K2

K 1: N ú t 1 : I 1 – I 2 – I 4 = 0
Nút 2: I2 – I3 – I5 = 0
K 2: Vò n g I : E 1 – I 1R 1 – I 4R 4 + E 2 = 0

Vò n g I I : I 2R 2 + E 2 – I 4R 4 + I 5R 5 = 0

5 phương trình, 5 ẩn

 T ì m đ ư ợ c I 1, I 2, I 3, I 4, I 5
 T í n h U 3 = I 3. R 3

Vò n g I I I : I 5R 5 – I 3R 3 – E 3 = 0
8


1. Các khái niệm cơ bản
CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI

Song song

Nối tiếp
R1

R2

R3

Căn bản

R1

…

Rn

R2

…

R td = R 1 + R 2 + … + R n

Rn

1
1
1
1
=
+ +
+
R td R 1 R 2 … R n

Ví dụ

Rtd = R1 + R2 +

1
1
1
+
𝑅3+𝑅4 𝑅5+𝑅6

+ R7
9


1. Các khái niệm cơ bản
CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI

Phức tạp

Phương pháp
A
Thường là mạch kết hợp nối tiếp – song song
Dùng để đưa về mạch dễ nhìn
B ư ớ c 1 : Vẽ 2 đ i ể m đ ầ u c u ố i

B ư ớ c 2 : Vẽ c á c đ i ể m ở g i ữ a & g o m n h ó m
các điểm bị trùng
B ư ớ c 3 : Vẽ l ầ n l ư ợ t t ả i n ằ m g i ữ a c á c

điểm đã gom

R1

R

Ví dụ
C

R2

T í n h R AB?

R4

B
A trùng R

A =R

R3
R1
R2

D
C trùng D
C=D
R3

B

R4

Sau khi gom đủ 5 điểm
• Giữa R – C là R1 => vẽ R1
• Giữa R – D là R2 => vẽ R2
• Giữa D – B là R3 => vẽ R3
• Giữa B – C là R4 => vẽ R4

10


1. Các khái niệm cơ bản
CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI

Phức tạp

R2

R2

A

R3

R1

R1

C

Ví dụ 2

R3

A

R4
R4

B

B

(đặt thêm điểm C để dễ xác định)
A

R3

R2

C

R4

B

R1
1
Rtd = R4 + RAC = R4 +

1
R1

1

+ R2 + R3

11


1. Các khái niệm cơ bản
CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI

Sao – tam giác
Công thức

R1
R12

R13

R3

R2

R23

R1

12


1. Các khái niệm cơ bản
CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI

Sao – tam giác

V í d ụ : T í n h R AE?
Chuyển đổi tam giác bcd -> sao

A

1

Rb =

6∗6
2+6+6

=…

Rc =

6∗2
2+6+6

=…

Rd =

6∗2
2+6+6

=…

Rb

2
1

R AE = 1 + 2 + R b +

1
1
+
Rc+4
Rd+4

Rb
Rc

F

F

Rd

4

Rc

4

B =e

13

Rd


1. Các khái niệm cơ bản
CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI
Bài tập

14


1. Các khái niệm cơ bản

CÁC PHÉP BIẾN ĐỔI
Nguồn áp <-> dòng

Điều kiện: Cần nguồn áp nt R để chuyển

R

thành nguồn dịng // R và ngược lại

+
-

E

I

R
Ln có

I =

E
R

15


1. Các khái niệm cơ bản
C Ô N G S U ẤT

✓ Công suất tức thời: P (t) = u(t). i(t) (W)

✓ N ế u u v à i k h ô n g t h a y đ ổ i t h e o t h ờ i g i a n : P = U . I = I 2. R

cuộn cảm và tụ điện tạo ra sự lệch pha
của I so với U
✓ Công suất điện xoay chiều

P = U.I.cos

: góc lệch U và I

hệ số cơng suất

16


1. Các khái niệm cơ bản
C Ô N G S U ẤT
Ví dụ
I1

A

I2 U2
U1

Giải:
U0
K1 tại A:

+ 4 = I1 + I2
2
K2: I1.6 – I2.4 – U0 = 0

3 phương

I1 = 4
I2 = -4 (I2 = 4 nhưng chạy
chiều ngược lại hình vẽ)

trình 3 ẩn
Mà U0 = 2.I2

P x = U. I = I 2R = 4 2. 4 = 6 4 ( W )
17


CHƯƠNG 2

MẠCH XÁC LẬP ĐIỀU HOÀ
P H ƯƠ N G P H Á P Ả N H P H ỨC
P H ƯƠ N G P H Á P G I Ả I M ẠC H X ÁC L Ậ P Đ I Ề U
H OÀ D Ù N G S Ố P H ỨC

CÔ N G S UẤT X ÁC L Ậ P Đ I Ề U H OÀ
18


2. Mạng xác lập điều hịa
PHỨC HĨA & PHƯƠNG PHÁP GIẢI

PHƯƠNG PHÁP GIẢI

PHỨC HỐ

BEGIN

Phức hố phần tử mạch:
Phức hố mạch

a. Phần tử điện trở:

𝑅 → 𝑅

b. Phần tử điện cảm:

𝐿 → 𝑗𝜔𝐿

c. Phần tử điện dung:

𝐶 →

1
𝑗ω 𝐶

=

−𝑗
𝜔𝐶

Giải mạch như giải mạch DC
ở chương 1
Biến đổi các ảnh phức về
miền thời gian

END

19


2. Mạng xác lập điều hịa
C Ơ N G S U ẤT X Á C L Ậ P Đ I Ề U H Ò A

Vớ i : U m, I m

:hiệu điện thế và cường độ dòng điện cực đại

U, I

:hiệu điện thế và cường độ dòng điện hiệu dụng

 =  u-  I

:độ lệch giữa hiệu điện thế và cường độ dòng điện
20


2. Mạng xác lập điều hịa
C Ơ N G S U ẤT X Á C L Ậ P Đ I Ề U H Ị A
Ví dụ 1:

Tìm i(t)

Bước 1: PHỨC HOÁ
𝑅 = 2
𝑍𝐿 = 𝑗𝐿 = 4𝑗
𝑍𝑐 = −
𝐼 =

𝐸 = 10∠ − 90

𝑗
𝑗
= −
= −2𝑗
𝜔𝐶
2 × 0.25

𝐸
10 ∠ − 90
10∠ − 90
5 2
=
=
=
∠ − 135
𝑍𝑡𝑑
2 + 4𝑗 − 2𝑗
2
2 2∠45

𝐼 𝑡 =

5 2
2

cos 2𝑡 − 135

𝑃 𝑡 = 𝑈 . 𝐼 . cos 𝜑𝑢 − 𝜑 𝑖
Ta c ó :
𝑈0
𝑈 =
⇒ 𝑈 = 5 2∠ − 90
2
𝐼0
5
𝐼 =
⇒ 𝐼 = ∠ − 135
2
2

⇒ 𝑃 𝑡 = 5 2×

5
× cos(−90 + 135)
2

21

2. Mạng xác lập điều hịa
C Ơ N G S U ẤT X Á C L Ậ P Đ I Ề U H Ị A
R = 5Ω

Ví dụ 2:

1
1
L =
⇒ ZL = 20π ×
× j = 2j
10π
10π

Z td = 5 + 2 i
U = 5 + 2i

2∠0 = a∠b

⇒ U t = a × sin (20πt + b)

UL = 2i 2∠0 = c∠d
⇒ UL t = C × sin 20πt + d
P = U × I × cos (φu − φi)

⇒ U =

U0
2

I =

I0
2

⇒ P =

a
2

⇒ U =
⇒ I =

×

2
2

a
2
2
2

× cos (b − 0)
22


CHƯƠNG 3

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH MẠCH

23


Phương pháp

DÒNG NHÁNH
Phương pháp

THẾ NÚT
Phương pháp

D Ò N G M ẮT LƯỚ I

24


3. Các phương pháp phân tích mạch
PHƯƠNG PHÁP DỊNG NHÁNH

Quy trình
1. Đếm số nút 𝑑 và số nhánh 𝑁
2. Viết (𝑑 − 1) phương trình K1 cho (𝑑 − 1) nút
3. Viết (𝑁 − 𝑑 + 1) phương trình K2 cho (𝑁 − 𝑑 + 1) vịng kín
4. Giải 𝑁 phương trình để tìm 𝑁 dịng điện cho 𝑁 nhánh

25