Đề ti THIẾT KỆ MỘT BỘ BÀI GIỚI THIỆU VĂN HÓA MIỄN TÂY NAM BỘ THÔNG QUA HÌNH ẢNH CHỢ NÓI MIỄN TÂY

TỔNG LIÊN ĐỒN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TƠN ĐỨC THẮNG
KHOA MỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
(Phần lý luận)

THIẾT KẾ MỘT BỘ BÀI GIỚI THIỆU VĂN
HÓA MIỀN TÂY NAM BỘ THƠNG QUA HÌNH ẢNH
CHỢ NỔI MIỀN TÂY
Đề tài :

GVHD

: Thầy TRẦN THANH HIẾU

SVTH
: NGUYỄN NGỌC BĂNG TÂM
MSSV
: 064581V
KHÓA
: 10
CHUYÊN NGÀNH : ĐỒ HỌA

TP.HỒ CHÍ MINH – THÁNG 08/2010.


Mục lục
Phần mở đầu…………………………………………………………………………..1
1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………………….…1
2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………………………...2

3. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………………….….2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu…………………………………………………………….….4
5. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………….……5
Phần nội dung………………………………………………………………….……...6
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn…………………………………………..……6
1.1 Tổng quan lịch sử của đề tài…………………………………………………..……6
1.1.1 Lịch sử của đề tài chọn nghiên cứu…………………………………………6
1.1.2 Hiện trạng và thực tế đề tài………………………………………..………18
Chương 2: Phương pháp và tổ chức sáng tác……………………………………...20
2.1 Trình bày cách thức tổ chức sáng tác………………………………………….….20
2.1.1 Chọn đề tài…………………………………………………………..…….20
2.1.2 Sưu tầm tư liệu………………………………………………………...…..20
2.1.3 Nghiên cứu đề tài……………………………………………………….…22
2.1.4 Tiến hành phác thảo…………………………………………………….…26
2.1.5 Chọn lựa và đẩy sâu phác thảo đã chọn……………………………..…….27
2.2 Phương pháp và kĩ thuật thiết kế……………………………………………….…28
2.2.1 Quá trình thiết kế…………………………………………………………..28
2.2.2 Phương pháp và kĩ thuật thiết kế………………………………………..…28
2.2.3 Phương pháp thể hiện và màu sắc sử dụng trong thiết kế……………..…..32
2.3 Những hoạt động nghiên cứu sáng tác cụ thể…………………………………..…34
2.3.1 Nghiên cứu tài liệu của đề tài……………………………………………...34
2.3.2 Nghiên cứu về sự phát triển du lịch chợ nổi miền Tây………………...….39
2.3.3 Nghiên cứu về biện pháp đầu tư phát triển………………………………..40
2.3.4 Nghiên cứu thị hiếu trong thẩm mỹ……………………………………….42
Chương 3: Kết quả nghiên cứu sáng tác……………………………………...……43
3.1 Những kết quả được về mặt lý thuyết ………………………………………...….43
3.2 Những kết quả sáng tạo cái mới…………………………………………………..44
3.3 Đánh giá giá trị của những sáng tác………………………………………………53
3.3.1 Giá trị về mặt thẩm mỹ……………………………………………………53
3.3.2 Giá trị về mặt ứng dụng………………………………………………...…54

3.3.3 giá trị về mặt kinh tế………………………………………………………55
3.4 Phân tích và nêu lên những mặt tồn tại……………………………………..…….56


Phần kết luận…………………………………………………………………….…..57
Tài liệu tham khảo………………………………………………………………..….63


Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Ai đã được sinh ra và lớn lên hoặc một
lần đến với miền Tây, dừng chân nơi chợ nổi
chắc hẳn sẽ còn nhớ, và sẽ nhớ hồi, nhớ mãi
ơng Sáu, bác Năm, cơ Bảy, bà Hai… mỗi khi
cặp xuồng vào ghe của họ, mua những trái mãng
cầu xiêm, những quả mít nghệ, sầu riêng thơm
ngon, những trái xoài tượng to và vàng ươm, những quả dưa căng tròn mọng nước…
hay những con cá lóc, cá rơ cịn quẫy nước trong thau. Tơi nhớ tiếng họ cười, lịng ấm
áp hơn khi nhìn những khn mặt hằn vết thời gian và mái tóc cháy nắng mang dấu ấn
của những tháng ngày lênh đênh mưu sinh trên sông nước nhưng lúc nào cũng yêu đời,
cũng rạng rỡ tươi vui…Vào những ngày Tết có nhiều ghe/thuyền xa quê không về
thăm được người thân. Ngày 30 tết, họ làm mâm cơm, đặt trước mũi ghe, khấn vái
rước ông bà cùng về ăn Tết với họ. Những ghe/thuyền neo cạnh nhau, cùng tổ chức
một cái Tết trên sông thật đầm ấm. Kẻ có gà - người có vịt, cùng nhau chuẩn bị những
món ăn ngon và cùng thưởng thức một mùa xuân xa xứ.
Nơi đó người dân thương hồ tuy ít chữ nhưng tình cảm giữa người và người
thật ấm áp, đời sống tinh thần của dân thương hồ lại vô cùng phong phú. Khi chiều
xuống, ghe thuyền thường neo đậu gần nhau, ngủ qua đêm sáng mai lại tiếp tục cuộc
hành trình.
Nhiều khi đang lang thang giữa thành phố ồn ào náo nhiệt, tơi lại thấy nhớ

khơng khí đông đúc rất đặc trưng của vùng chợ nổi, nghe tiếng xe lại nhớ tiếng máy nổ
của ghe tàu ngược xi, nhìn những sạp trái cây hàng hóa lại nhớ những cây bẹo nhiều
màu sắc treo đầy trên ghe thương hồ v.v… và thèm được ngồi trên thuyền dập dềnh
sông nước, vừa ăn tơ bánh canh, vừa nhìn những em bé đang chơi đùa, ngắm nụ cười
bẽn lẽn, đáng yêu của những cô gái má đỏ màu mận hồng đào dịu dàng, đằm thắm…
Và để được nghe hoài, nghe mãi tiếng rao hàng, tiếng gọi nhau í ới… giữa lịng chợ
nổi đông vui, tấp nập.


Chính vì những lý do trên đã ln thơi thúc tơi, khiến tơi suy nghĩ đến việc
mang những hình ảnh chân chất, tình người nồng hậu nơi vùng sơng nước thân ái đó
đến với những ai quan tâm và những ai chưa biết về chợ nổi miền Tây thông qua đề tài
tốt nghiệp “THIẾT KẾ MỘT BỘ BÀI GIỚI THIỆU VĂN HĨA MIỀN TÂY NAM
BỘ THƠNG QUA HÌNH ẢNH CHỢ NỔI MIỀN TÂY” với mong muốn vẻ đẹp độc
đáo mang đậm nét đặc trưng văn hóa của miệt vườn sơng nước Nam Bộ ngày càng
được nhiều người tìm đến và cảm nhận.
2. Mục đích nghiên cứu
Một địa danh hoặc một danh lam thắng cảnh cho dù có đẹp, có thơ mộng đến
mức nào chăng nữa nếu không được quảng bá và truyền tải rộng rãi thì khó ai biết đến.
Vì thế tôi đã chọn đồ án “THIẾT KẾ MỘT BỘ BÀI GIỚI THIỆU VĂN HĨA MIỀN
TÂY NAM BỘ THƠNG QUA HÌNH ẢNH CHỢ NỔI MIỀN TÂY” với mục đích
“tiếp thị” cho vùng quê sông nước này, để những ai muốn tạm quên chốn thành thị ồn
ào náo nhiệt, một lần được hịa mình vào cuộc sống thanh bình của những người dân
chân chất nơi đây. Và chắc có lẽ, họ sẽ không bao giờ quên được dư vị của nhưng món
ăn dân dã và tình cảm nồng hậu nơi vùng quê yên bình này.
3. Đối tượng nghiên cứu
Mặt trời chưa ló dạng, khắp các ngả sơng
đã lũ lượt thuyền ghe lớn nhỏ với đủ thứ hàng
hóa dồn về trung tâm chợ. Tiếng xình xịch của
ghe máy, tiếng bạn hàng gọi nhau í ới và cả

tiếng trẻ địi mẹ vì chưa ngủ trịn giấc… Những
âm thanh đó tạo thành một khơng gian náo
nhiệt, hối hả giữa cuộc sống thanh bình vùng
sơng nước. Chợ nhộn nhịp nhất là khoảng từ 5g30 đến gần trưa. Hàng trăm thuyền ghe
đủ cỡ, xuồng ba lá, tam bản…cập sát nhau, kẻ mua, người bán. Hàng hóa từ thuyền
lớn chuyển qua thuyền nhỏ rồi tỏa ra khắp ngả sông, bán cho khách du lịch hay mang
về các vùng lân cận, len lỏi theo kênh rạch vào từng xóm ấp…
Chợ trên sơng là hình ảnh sinh động về miệt vườn cây trái, mùa nào thức nấy.
Những chiếc xuồng chở đầy chơm chơm đỏ rực, những ghe xồi đầy ắp trái lớn, nhỏ


đủ loại. Khách ăn ngay thì lựa thứ đã có màu vàng hươm. Muốn để dành, làm quà thì
mua thứ cịn ương, màu xanh đậm…Rồi mít, sầu riêng thơm nồng, những trái khóm
lớn và dưa hấu xanh thẫm tươi rói trông thật ngon mắt.
Cả một khúc sông nhộn nhịp tàu, xuồng, ghe san sát, mỗi chiếc đều dựng một
cây sào mà người dân địa phương gọi là “bẹo”. Trên ngọn mỗi cây treo tng teng
những trái dưa, bí đỏ, dừa, bó rau xanh, vài nải chuối hay một chùm củ sắn (củ đậu),
khoai lang, khoai mì…Muốn biết thuyền, ghe đó bán gì chỉ cần nhìn vào cây “bẹo” một thứ “bảng hiệu” rất độc đáo và ngộ nghĩnh của chợ nổi. Riêng những thuyền ghe
bán tạp hóa thì treo một chùm dải vải nhỏ, màu sắc sặc sỡ.
Hàng hóa ở chợ trên sông rất đa dạng, nhiều nhất vẫn là đặc sản miệt vườn, từ
các loại rau củ, trái cây, hoa tới gạo, cua cá đồng. Từ hàng các mặt hàng gia dụng, tạp
hóa, quần áo may sẵn đến đồ ăn, thức uống… Hầu như có đủ mọi thứ phục vụ cuộc
sống hàng ngày. Nếu vì q nơn xem chợ mà chưa kịp ăn sáng, bạn cũng khỏi lo vì đã
sẵn có những ghe “điểm tâm” bán hủ tiếu, bánh canh… và những “quán giải khát” dập
dềnh trên sông với đủ món cà phê, nước ngọt, sữa, trà đá và cả…bia nữa. Bạn có thể
ngồi ung dung vừa thưởng thức, nhâm nhi vừa ngắm cảnh chợ nổi tấp nập. Mặt trời lên
cao thì chợ cũng thưa dần, trẻ con bắt đầu nô đùa trên những chiếc ghe trống, đứa cầm
trái ổi, đứa trái quýt vàng ươm, vừa vô tư chơi đùa vừa ăn ngon lành. Những chàng trai
trẻ đã rảnh tay để “chăm chút” cho mình: Họ loay hoay hớt tóc, cạo râu hoặc ngồi túm
tụm, lai rai vài chung rượu đế trong câu chuyện rôm rả. Các cô gái và những người

phụ nữ thì thong thả sắp xếp hàng hóa, chuẩn bị ra về. Hình ảnh những phụ nữ Nam bộ
chèo ghe mềm mại, nhẹ nhàng tới mức điệu nghệ thực ấn tượng.
Có thể nói đây là nơi mua bán sản phẩm miệt vườn hay người dân tự làm ra.
Các chợ nổi này hoạt động tự phát từ xưa đến nay, khơng có sự quản lý hành chính,
thu thuế nào một cách chặt chẽ. Chợ nổi tự phát là do những người buôn bán trên sông
đã lâu, cùng với những người nông dân làm vườn địa phương và một số người bn
bán nhỏ lẻ ở địa phương hình thành nên. Những người buôn bán trên sông rất tin vào
vận may, hên xui may rủi. Họ cho rằng buôn bán trên sơng là nghề “bà cậu”, đầu xi
thì đi lọt, mua nhanh bán nhanh, mua mai bán đắt. Vì vậy vào buổi sáng họ cầu
mong gặp được một người mở hàng có duyên cho một ngày bán đắt. Để lấy sự may
mắn, khi mở hàng, người bán thường rao sát giá, nhưng không bán liền, mà chờ người


mua mặc cả một vài lần cho khơng khí thêm rôm rả. Khi đã thuận mua, vừa bán, ấy là
lúc họ cảm thấy rất hài lịng.
Người bn bán trên chợ nổi nhóm họp bằng xuồng. Ngày xưa là xuồng ba lá,
xuồng năm lá, ghe tam bản. Bây giờ có cả tắc ráng, ghe máy. Người đi mua cũng đến
chợ bằng xuồng, ghe. Những chiếc xuồng con len lỏi khéo léo giữa cơ man nào là ghe
thuyền mà vẫn rất hiếm khi có một vụ va quệt nào xảy ra. Người miền Nam chân chất,
người dân thương hồ trên sông nước miền Tây cịn chân chất và đáng u đáng q
hơn. Họ sống với nhau bằng cái tình sơng nước, mênh mơng và rộng rãi như mặt nước
sơng hồ. Nhìn nhau mà đi, nhường nhịn nhau mà sống.
Những chiều tà, chợ nổi đìu hiu bập bềnh đậu hết một vạt áo nắng vàng hoe
hoe, đỏ hoe hoe. Những người đàn bà cúi đầu ngó chăm chăm xới nồi cơm nghi ngút
khói, những người đàn ông xếp bằng ngồi trên mui ghe vấn những điếu thuốc to đùng
bằng đầu ngón chân cái, phì phà nhả khói lên trời. Những đứa trẻ con ngồi tênh hênh
trên mũi ghe câu cá chốt, cá mè. Những cô con gái sau một ngày bán hàng mệt mỏi
tìm niềm vui bằng việc chăm nom cho mấy bụi hẹ, chòm rau húng lủi, vài cây ớt ốm
nhom trong cái khạp bễ để trên mui ghe mà nghe phảng phất niềm thương nhớ đất.
Trên mỗi chiếc thuyền đều có một cái cọc treo mặt hàng mà họ rao bán. Những

chiếc cọc này được gọi theo tiếng địa phương là cây bẹo. Hàng trăm cây bẹo chĩa
thẳng lên trời, một bức tranh khéo vẽ và chỉ có ở miền Tây Nam Bộ. Theo dòng kênh
rạch chằng chịt, người dân Đồng bằng sơng Cửu Long khơng chỉ mang hàng hố mỗi
vùng quê đến khu chợ nổi, mà còn chuyên chở những nét văn hoá riêng, tạo ra những
nét chấm phá cho một bức tranh sông nước dân dã mà cũng không kém phần lãng
mạn.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hiện nay, các địa phương vùng Đồng
bằng sông Cửu Long đang tạo ra sức mạnh
trong việc khai thác chợ nổi làm điểm tham
quan du lịch hấp dẫn, một nét văn hóa đặc
trưng của vùng trọng điểm Tây Nam Bộ. Từ
nhiều năm qua, đi thăm chợ nổi đã trở thành


những một tour du lịch hấp dẫn du khách gần xa. Chính vì thế, việc giữ gìn, phát triển
chức năng văn hóa-du lịch của chợ nổi cần được quan tâm đúng mức. Quản lý, phân
luồng, phân lô cũng như xây dựng nếp sống văn hóa mới, hiện đại của chợ nổi đang
đặt ra nhiệm vụ trong thời kỳ đổi mới, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa cho các địa
phương miền Tây Nam.
Địa phương đã có nhiều chiến lược khả thi nhằm đẩy mạnh phát triển du lịch
thu hút khách trong nước và nước ngoài. Tuy nhiên, bước đầu địa phương cần quan
tâm đến khía cạnh quảng bá văn hóa-du lịch, điều tất nhiên là khơng thể thiếu sự góp
mặt của công nghệ quảng cáo thông qua những phương tiện truyền thơng như truyền
thanh, truyền hình, báo chí… Để làm được điều đó một cách thành cơng nhất, cần sự
góp mặt của công nghệ quảng cáo thông qua các phương tiện thơng tin đại chúng cũng
như sự góp sức của các nhà design chúng ta.

5. Phương pháp nghiên cứu
Muốn phát triển vấn đề nào đó, ta cần nắm vững những thơng tin có liên quan

chặt chẽ đến vần đề đó. Ở đây, tác giả muốn quảng bá văn hóa về những phiên chợ
vùng quê sông nước, nơi vốn dĩ mang nhiều nét đặc trưng riêng biệt, tuy thanh bình
nhưng có lúc nhộn nhịp, tuy dân dã nhưng lạ miệng với khách phương xa… Bởi thế,
cái khó ở đây của đề tài là phải cho người xem thấy được cái hay, cái lạ của đề tài
nhưng ko làm mất đi vẻ “mộc” vốn có của nó.


Phần nội dung
Chương 1

Cơ sở lý luận và thực tiễn
1.1 Tổng quan lịch sử của đề tài
1.1.1 Lịch sử của đề tài nghiên cứu
 Định nghĩa về chợ nổi
Chợ nổi là một loại hình chợ thường xuất hiện tại vùng sơng nước được coi là
tuyến giao thơng chính. Nơi cả người bán và người mua đều dùng ghe/thuyền làm
phương tiện vận tải và di chuyển. Địa điểm có chợ nổi thường tại các khúc sông không
rộng quá mà cũng không hẹp quá. Khúc sông phải tương đối rộng, không cạn quá mà
cũng không sâu quá. Nếu sông sâu quá, lớn q thì khơng thể neo đậu ghe, xuồng một
cách dễ dàng và rất nguy hiểm.
 Lịch sử về chợ nổi có từ thế kỉ 18 trở về sau.
Chợ nổi là tên gọi dùng để chỉ nơi
giao dịch các mặt hàng nơng sản của vùng
châu thổ Tây Nam Bộ, được hình thành
trên vùng sông nước. Trở lại lịch sử khẩn
hoang của vùng đồng bằng Nam Bộ, kể từ
khi Chưởng cơ Lễ thành hầu Nguyễn Hữu
Cảnh đặt sở thuế ở xứ Gia Định (1698),
dân cư ở đây đã có khoảng 40 vạn hộ, trong đó bao gồm ba tộc người chính là Việt,
Hoa và Khmer. Đối với người Việt, họ đến từ nhiều địa phương khác nhau nhưng phần

lớn là từ các vùng biển, vì vậy địa hình sơng nước trở nên khá phù hợp với lối sống
của họ. Ông bà ta vẫn thường hay nói: “nhất cận thị, nhị cận giang”, vì vậy, bên cạnh
lối sống quần cư trên đất liền, cịn có một cuộc sống khác trên vùng sơng nước. Và có
lẽ chợ nổi là cái lõi sau cùng cịn sót lại của một thời kỳ, giai đoạn mà người ta vẫn
thường gọi là văn hóa thời khẩn hoang.
Với kiểu cư trú đặc thù trên vùng sơng nước, vì vậy chiếc ghe (hoặc xuồng) vừa
là phương tiện di chuyển vừa là ngôi nhà di động của nhiều lớp người. Không phải là


tất cả nhưng một bộ phận lớn người dân miền Tây vẫn còn “sâu nặng” với lối sống
này. Khác với các khu chợ trên bờ, chợ nổi thường không theo một trật tự nhất định
nào mà thể hiện tính linh hoạt cao. Chợ thường họp ở những điểm giao của sơng như
ngã năm, ngã bảy – nơi người ta có thể trao đổi nông sản giữa các vùng miền với nhau
như chợ Cái Bè, Ngã bảy Phụng Hiệp, chợ Cái Răng, Phong Điền (Cần Thơ)…
Một số nhà nghiên cứu về lịch sử vùng Đồng bằng Sông Cửu Long cho rằng,
chợ nổi hình thành là do ngày xưa đường bộ và phương tiện lưu thông đường bộ chưa
phát triển, nên khi có nhu cầu mua bán, người ta tụ tập mua bán trên sông, bằng các
phương tiện như xuồng, ghe, tắc ráng. v.v...Thật ra, ngày nay dù mạng lưới đường bộ
đã phát triển rộng khắp nhưng chợ nổi vẫn tồn tại và phát triển ngày một sầm uất hơn.
Hầu hết các chợ nổi ngày xưa đều nhỏ và không đông đúc như bây giờ. Điều này cho
thấy chợ nổi ở vùng Đồng bằng Sơng Cửu Long là một trong những hình thức sinh
hoạt rất đặc thù không thể thiếu của người dân nơi đây
 Vòng quanh các địa danh chợ nổi
Miền Tây có nhiều chợ nổi đã rất nổi tiếng
và mỗi chợ có một thế mạnh riêng. Cần Thơ có hai
chợ nổi Cái Răng và Phong điền, đặc biệt, chợ Cái
Răng nằm ngay gần thành phố và hàng hóa rất
phong phú nên ln đón lượng du khách lớn hàng
năm. Cách thành phố Cần Thơ 30km về phía Nam
là chợ nổi Phụng Hiệp (huyện Phụng Hiệp, Hậu Giang), được coi là lớn nhất vùng

Đồng bằng Sông Cửu Long. Chợ họp ngay điểm giao nhau của bảy con sơng nhỏ,
thường gọi là dịng sơng Ngã Bảy nên tập trung nhiều hàng hóa từ các nơi về, nổi tiếng
nhất là các loại đặc sản sông nước như rắn, rùa, chim, cá...; Chợ nổi Cái Bè (huyện Cai
Lậy, Tiền Giang) ở vùng có nhiều vườn cây trái lớn với đặc sản như: cam sành, cam
mật, quýt đường…; Rồi chợ nổi Ngã Năm (Sóc Trăng), chợ nổi Sông Trẹm (Cà
Mau)…Dù lớn hay nhỏ, chợ nổi vẫn luôn là một nét sinh hoạt độc đáo, mang đặc
trưng văn hóa của người dân vùng sơng nước miền Tây.
Chợ đã nổi từ nửa đêm về sáng
Ta vẫn chìm từ giữa bữa hồng hơn
Em treo bẹo Cái Răng Ba Láng
Ta thương hồ Vàm Xáng Cần Thơ


Ngồi những chợ nổi trên thì ở miền tây Nam Bộ cịn có chợ nổi Châu Đốc (An
Giang) : gần thị xã Châu Đốc…Chợ nổi Trà Ôn : thuộc huyện Trà Ôn - tỉnh Vĩnh
Long. Đây là chợ nổi cuối cùng trên sông Hậu trước khi đổ ra biển. Chợ nằm ngay
giữa ngã ba sơng Hậu và sơng Mang Thít. Về thăm Đất Mũi quý khách sẽ dịp chiêm
ngưỡng nét văn hố độc đáo cư dân vùng sơng nước này. Đó là chợ nổi cuối đất, (chợ
nổi Cà Mau) chợ thuộc địa phận khóm 8 phường 7 nằm cách trung tâm thành phố Cà
Mau khoảng 5 km về hướng đông. Điều thú vị ở đây là các chợ nổi khác khơng có là
thỉnh thoảng có một vài chiếc ghe bán chiếu rong. Những chiếc chiếu Tân Thành nhiều
màu sắc ấy là loại chiếu đẹp, bền, nổi tiếng như bài vọng cổ làm nên “danh phận” của
nó qua bài “Tình anh bán chiếu” của soạn giả Viễn Châu với giọng ca điêu luyện Út
Trà Ôn.
Nếu như chợ nổi Phong Điền, Cái Răng là nơi tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm
nơng nghiệp cho thành phố Cần Thơ, thì chợ nổi Cà Mau lan tỏa khắp ngõ ngách thôn
quê, vào vùng sâu, xuống biển. Mỗi chiếc ghe là một gia đình "lưu động" trên sơng,
trong đó có cả những gia đình hai thế hệ. Họ coi chiếc ghe là nhà, khách hàng là người
thân lối xóm. Những năm trước, chợ nổi Cà Mau họp ngay ngã ba sông Gành Hào rất
thuận tiện cho các thương lái tại Cà Mau, vì vậy mà mỗi lần họp chợ khơng khí rất

nhộn nhịp. Cũng chính nơi đây một thời là điểm đến hấp dẫn của du khách trong và
ngồi nước. Do tụ họp đơng khơng đảm bảo an tồn giao thơng, nên chợ nổi dời cách
thành phố Cà Mau gần 3km hướng về Gành Hào. Dời chợ thì phương thức mua bán
nơi đây cũng thay đổi. Bn bán hai chiều, đó là phương thức mua bán phổ biến của
người thương hồ trên sông nước Cà Mau. Hàng hóa từ trên miệt vườn vận tải về bằng
những chiếc ghe bầu, họ không neo đậu lâu như trước mà họ đi nhỏ lẻ xuống tận các
huyện vùng sâu, nhất là vùng nước mặn, chuyên canh tác nuôi trồng thủy sản như Đầm
Dơi, Sông Đốc, Năm Căn, Ngọc Hiển... có ghe đến tận Đất Mũi - mới chịu dừng. Hết
hàng, dân thương hồ "ăn" lại than đước, củi đước, phân cá, tôm... mang về trao đổi với
nhà vườn. Hành trình xi ngược như thế đã tạo cho Chợ nổi Cà Mau có nét đặc thù
riêng biệt mà khơng dễ nơi nào có được.
Từ Cà Mau dọc ven biển đi Kiên Giang có nhiều chợ nổi vùng "Miệt Thứ".
Miệt Thứ được tính từ con sơng Tắc Cậu, Kiên Giang dọc theo tuyến quốc lộ 63 xi
về đến huyện Thới Bình, Cà Mau gần 60km. Ở đây có tất cả 11 thứ. Con kênh đào đầu
tiên ở xứ này được đặt tên là "Thứ Nhứt", tiếp đến là con kênh Thứ Nhì, Ba, Bốn…


đến Thứ Mười Một. Mỗi con kênh vùng Miệt Thứ đều có nhóm chợ mọc lên tại các
ngã ba hoặc đầu kênh.
Chợ nổi Vĩnh Thuận không rao mời, và cũng không treo hàng lủng lẳng trên
mũi ghe. Khách chèo xuồng tự tìm đến mua, bán trao đổi, thuận mua, vừa bán và cách
ứng xử rất chan hịa, khơng có cảnh giành giật hàng hóa. Điều đó đã thu hút rất nhiều
du khách đến tham quan. Chợ nổi Miệt Thứ họp đông nhất lúc mờ sáng cho đến trưa,
buổi chiều tan chợ. Bởi đa số người bán hàng là chủ vườn, chủ rẫy, họ trồng rau thì
chở rau, trồng khóm chở khóm... do đặc thù của Miệt Thứ là người dân sống trong
những con kênh, rạch nhỏ, vì vậy hàng hóa được vận chuyển bằng xuồng ba lá, xuồng
tam bản nhỏ và họ chọn con sông Vĩnh Thuận làm nơi họp chợ để bán hàng cho các
bạn hàng bông, từ đây họ đem ngược vào các kênh rạch rao bán, trao đổi sản phẩm,
chẳng hạn lấy trái cây đổi cá, lấy rau đổi gà, vịt chứ không nhất thiết người dân chỉ có
tiền mới mua được.

 Một số chợ nổi nổi tiếng và đặc điểm:
 Chợ nổi Cà Mau:
Là một chợ nổi trên sông Gành Hào, cách Cầu Gành Hào khoảng hơn 200 m,
thuộc địa bàn phường 8 ở trung tâm thành phố Cà Mau. Ngày trước, chợ ở giữa ngã ba
chùa Bà cách đó khoảng hơn chục cây số. Xưa kia, đây là nơi tụ tập kiếm sống của
người tứ xứ và bán nhiều loại hàng hóa khác nhau. Bây giờ, chợ chỉ còn bán các sản
vật của miệt vườn.
Đặc điểm:
 Là chợ địa phương, nhiều nhất là các ghe thuyền đến từ các vùng Ngọc
Hiển, Đầm Dơi, Cái Nước, Năm Căn… đem hàng tới chợ nổi trên sông
Gành Hào.
 Chợ nổi Cà Mau bây giờ chỉ tập trung bán sỉ những mặt hàng nông sản
tươi và rau trái được đem đến từ những miệt vườn. Ở đây hội tụ rất nhiều
loại trái cây và sản vật miệt vườn như: đu đủ, xồi, ổi, chơm chơm, khóm
thơm(dứa), dừa nước, dưa gang, khế, bí, bầu, cà chua, khoai tây…
 Là nơi giao thoa của cư dân vùng sông nước, nơi hội ngộ của ba con sông:
Sông Tiền, sông Hậu và sông Trẹm.


 Chợ còn là nơi bán một thứ rất đặc trưng là chiếu rong - những ghe chiếu
đã trở thành cảm hứng để soạn giả Viễn Châu thuở nào viết nên bài ca vọng
cổ “Tình anh bán chiếu”.
 Chợ trên sông nên khách mua hàng cũng phải đi xuồng hoặc đò. Khách đi
chợ chỉ cần ngồi trên con đò lướt nhẹ qua những ghe hàng.
 Chợ nổi Cà Mau nhóm họp trên sông suốt khoảng 3-4 giờ sáng đến chiều
tối. Ở đây, người ta cũng buôn bán theo phường, hội giống như các chợ
khác trên bờ.
 Chợ nổi Cái Bè:
Chợ nổi Cái Bè là chợ nổi, chợ nổi
thuộc thị trấn Cái Bè, huyện Cái Bè, tỉnh

Tiền Giang, giáp ranh giữa ba tỉnh Tiền
Giang, Vĩnh Long và Bến Tre.. Chợ là nơi
trao đổi mua bán hàng hóa và là điểm tham
quan du lịch hấp dẫn của tỉnh Tiền Giang.
Theo sách Đại Nam Nhất Thống chí soạn
vào đời Tự Đức, thì Cái Bè thuở ấy đã là
nơi buôn bán sầm uất. Tất cả hàng hố đều được chở trên các bè xi ngược trên sơng.
Vị trí:
Chợ diễn ra ngay đoạn dọc theo cù lao Tân Long ở đoạn sông Tiền Giang giáp
gianh giữa ba tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long và Bến Tre dài cả cây số.
Đặc điểm:
 Chợ nổi là nơi trao đổi trái cây là nhiều nhất
 Chợ là nơi diễn ra các hoạt động buôn bán rất đa dạng từ hàng vải, đồ gia
dụng cho đến hàng gia cầm, thủy hải sản… cho tới cả đồ ăn, thức uống cũng
không thiếu. Chợ nổi tiếng nhất là nơi trao đổi và là vựa trái cây lớn của tỉnh
Tiền Giang, nổi tiếng nhất là trái cây chuyên canh của Tiền Giang như: vú
sữa Lị Rèn, bưởi da xanh, khóm Tân Lập, cam, bưởi, quýt Cái Bè.
Theo sách Đại Nam Nhất Thống chí soạn vào đời Tự Đức, thì Cái Bè thuở ấy
đã là nơi bn bán sầm uất. Tất cả hàng hố đều được chở trên các bè xuôi ngược trên


sông. Chợ nổi Cái Bè nằm ở đoạn sông Tiền, giáp ranh giữa ba tỉnh Tiền Giang, Vĩnh
Long và Bến Tre.
Du lịch:
Chợ nổi Cái Bè là một trong những điểm tham quan đặc sắc nhất ở Tiền Giang.
Đây là một nét văn hóa rất đặc sắc ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, thu hút rất nhiều
du khách, đặc biệt là khách nước ngồi. Hiện nay, chương trình tham quan Chợ nổi
Cái Bè thuộc chương trình 3, 4, 5 của công ty cổ phần du lịch Tiền Giang.
 Chợ nổi Cái Răng:
Chợ nổi Cái Răng là chợ nổi chuyên trao đổi, mua bán nơng sản, các loại trái

cây, hàng hóa, thực phẩm , ăn uống và là điểm tham quan đặc sắc của quận Cái Răng,
thành phố Cần Thơ.
Lịch sử:
Nét độc đáo và đặc điểm chính của chợ nổi Cái Răng là chuyên buôn bán các
loại trái cây, đặc sản của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Thuở xưa, chợ nổi hình
thành là đường bộ và phương tiện lưu thơng đường bộ chưa phát triển, trong khi đó
nhu cầu mua bán, trao đổi hàng hóa, người ta tụ tập trên sông và bằng các phương tiện
như xuồng, ghe, tắc ráng…. Ngày nay, dù mạng lưới giao thông đường bộ đã phát
triển rộng khắp nhưng chợ nổi vẫn tồn tại và phát triển ngày một sầm uất hơn.
Vị trí:
Trên sơng Cái Răng, gần cầu Cái Răng, cách trung tâm thành phố Cần Thơ
khoảng 6 km đường bộ và mất 30 phút nếu đi bằng thuyền từ Bến Ninh Kiều.
Đặc điểm:
Chợ nổi Cái Răng cũng là chợ đầu mối chuyên mua bán sỉ các loại trái cây,
nơng sản của vùng. Hàng hóa tập trung ở đây với số lượng lớn. Mỗi mặt hàng đã được
phân loại cho đồng đều về chất lượng, kích cỡ. Nếu như dân địa phương và các vùng
lân cận thường sử dụng các ghe, xuồng trung bình chở các mặt hàng nơng sản đến đây
tiêu thụ thì những ghe bầu lớn là của các thương lái thu mua trái cây tỏa đi khắp nơi,
sang tận Campuchia và Trung Quốc. Hịa mình vào khơng khí nhộn nhịp của buổi chợ,
du khách có thể quan sát, tìm hiểu sinh hoạt của nhiều gia đình thương hồ với nhiều
thế hệ chung sống trên ghe. Có những chiếc ghe như “căn hộ di động” trên sông nước


với những chậu hoa kiểng, các lồi vật ni, các tiện nghi đầy đủ như ti-vi màu, đầu
dĩa, dàn âm thanh… có cả xe gắn máy đậu trên ghe.
Giờ hoạt động:
Chợ Cái Răng thường họp khá sớm, thường từ lúc mờ sáng và đến khoảng 8, 9
giờ thì vãn.
 Khách tham quan nên đi vào khoảng 7-8 giờ là tốt vì có thể tham quan
đúng vào lúc chợ hoạt động đông đúc nhất.

 Chợ không hoạt động và hoạt động rất ít vào các ngày Tết Âm Lịch
(mồng 1 và mồng 2 Tết, Tết Đoan Ngọ (mồng 5 tháng Năm âm lịch).
 Do nhu cầu của người đi chợ nên khơng chỉ có các xuồng trái cây, nơng
sản phẩm mà cịn có nhiều loại dịch vụ khác: phở, hủ tiếu, cà phê, quán
nhậu nổi... Các xuồng dịch vụ (thường là thuyền nhỏ) len lỏi phục vụ khách
đi chợ và cả khách tham quan.
Du lịch:
Chợ nổi Cái Răng là một trong những điểm tham quan đặc sắc nhất ở Cần Thơ.
Đây là một nét văn hóa rất đặc sắc ở vùng đồng bằng sông nước Cửu Long, thu hút rất
nhiều du khách, đặc biệt là khách nước ngoài.
 Chợ nổi Ngã Năm:
Chợ nổi Ngã Năm là chợ nổi ở thị trấn Ngã Năm, huyện Ngã Năm, tỉnh Sóc
Trăng. Chợ nổi Ngã Năm là giao điểm của năm con sông đi năm ngã: Cà Mau, Vĩnh
Quới, Long Mỹ, Thạnh Trị, Phụng Hiệp.
Đặc điểm:
 Hoạt động từ rất sớm và có phần sung túc.
 Vẫn giữ được nét sinh hoạt đặc trưng văn hoá của chợ nổi khu vực đồng
bằng Nam Bộ.
 Là nơi neo đậu chờ lấy hàng hóa của thương lái đến từ nhiều vùng miền,
do đó, vốn dĩ nhìn cảnh chợ rất tấp nập và lúc nào cũng đông người, chợ
hoạt động suốt ngày.
 Là vựa lúa của ba tỉnh: Sóc Trăng, Hậu Giang và Bạc Liêu. Chính giao
thơng tại ba tỉnh này cịn nhiều hạn chế thì việc giao lưu hàng hóa tại chợ


Ngã Năm có phần thuận tiện hơn để từ chợ, hàng hóa rẽ về các vùng xa xơi
của mạn Nam sông Hậu và cả bán đảo Cà Mau.
 Là chợ phát triển rất mạnh và đóng vai trị khá quan trọng cho việc vừa là
chợ, vừa là nơi trung chuyển vừa là vựa lúa gạo cho cả đồng bằng trù phú.
 Tuy nhiên, do hệ thống đường bộ từ Phú Lộc về chưa hoàn thành, nên

lượng du khách đến với chợ nổi Ngã Năm còn bị hạn chế. Điều này đã khiến
cho chợ này là chợ duy nhất khơng có khách du lịch so với tất cả chợ nổi
khác. Điều này khiến cho chợ vừa ưu điểm vừa gặp rất nhiều hạn chế. Ưu
điểm là chợ vẫn giữ nét hoang sơ vốn có, giữ được cái hồn vốn có của chợ
nổi. Hạn chế là chợ không thu hút khách du lịch.
 Chợ nổi Ngã Bảy:
Chợ Ngã Bảy, còn gọi là chợ nổi Phụng Hiệp, là một chợ nổi thuộc thị xã Ngã
Bảy được hình thành từ năm 1915. Đây là chợ nổi nổi tiếng của tỉnh Hậu Giang, là nơi
diễn ra các hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa của cư dân miền sông nước đồng
bằng sông Cửu Long. Nơi đây khơng chỉ nơi bn bán hàng hóa mà cịn là địa điểm
thu hút khách du lịch.
Lịch sử:
Chợ hình thành từ năm 1915, hầu hết các con sông đều đổ ra Ngã Bảy. Lúc bấy
giờ, có hơn 300 chiếc thuyền tụ tập về đây mỗi ngày. Đây có thể được xem là trung
tâm đầu mối và là chợ nổi khá sầm uất. Cũng chính ngay chợ Ngã Bảy đã hình thành
nghề xóm làm ghe (chèo), làng nghề đóng ghe truyền thống ở đầu "doi" Tân Thới Hoà,
doi Chành, doi Cát dài hơn 1 km tồn tại trên nửa thế kỷ với mấy trăm hộ ăn nên làm ra
cũng nhờ chợ Ngã Bảy.
Chợ nổi Ngã Bảy ra đời sau 10 năm đào kinh xáng, bảy ngã sơng hình thành
(Cái Cơn, Xẻo Môn, Bún Tàu, Lái Hiếu...). Do sức lan toả, tác động quá lớn, vùng
trung tâm lập tức trở thành đầu mối giao thông thuỷ lớn nhất Nam Kỳ song hành với
một trung tâm giao thương hàng hoá lớn của cả miền cực Nam, tác động mạnh đến thị
trường nông sản miền Tây. "Ngôi sao Phụng Hiệp" - như người Pháp thường gọi - còn
được dự kiến lập thành thương cảng cho cả vùng Hậu Giang mênh mông ngày trước.
Đặc điểm:


Trên bến, dưới thuyền, một cảnh sinh hoạt thường thấy của chợ nổi. Ở Nam Bộ
với mạng lưới kênh rạch chằng chịt, con người gắn bó với cuộc sống sơng nước miệt
vườn. Chợ nổi là một hình thức sinh hoạt độc đáo. Đồng bằng sơng Cửu Long có ba

chợ nổi lớn: chợ nổi Cái Răng Cần Thơ, chợ nổi Phụng Hiệp Hậu Giang và chợ nổi
Cái Bè Tiền Giang. Trong đó, chợ nổi Phụng Hiệp được xem là chợ nổi độc đáo nhất
và lớn nhất.
Chợ Ngã Bảy là chợ tổng hợp, có thể mua sỉ, bán lẻ; phong phú đa dạng đủ loại
hàng hóa mang đặc trưng sắc màu cuộc sống Nam Bộ. Thời mở cửa, sản phẩm đồng
bằng theo dòng nước lớn qua Ngã Bảy, ra tận đất Bắc, vượt biên giới đến với bạn bè
năm châu.
Du khách tới đây sẽ cảm thấy bạt ngàn màu sắc của trái cây, rau, các đồ dùng
sinh hoạt miền sông nước. Đặc biệt là màu đỏ tươi của chôm chôm, màu ruốc chín của
măng cụt, vị thơm của sầu riêng. Mỗi thuyền chỉ bán một loại trái cây, và lọai trái đó
sẽ được treo lên một cây sào cao tượng trưng như là để thơng báo rằng: "tơi là nhãn",
"cịn tơi là xồi".
Đặc biệt ở chợ nổi cịn có chợ rắn. Chợ Phụng Hiệp quanh năm có rắn, rùa,
chim, sóc, kỳ đà… phục vụ du khách. Bên cạnh đó, những xuồng ba lá, những ghe nhỏ
xíu là: bánh cuốn nóng, phở, bánh xèo là những món đặc trưng ẩm thực phương Nam.
Chợ Ngã Bảy có lượng hàng hóa đa dạng và rất phong phú, nhất là trái cây,
hàng nơng sản, ngồi ra cịn có chiếu, hàng thủ cơng mỹ nghệ, đồ gia dụng cho đến
hàng gia cầm, thủy hải sản… cho tới cả đồ ăn, thức uống cũng không thiếu. Đây là chợ
nổi lớn nhất trong các chợ nổi và lừng danh cả nước, chợ Ngã Bảy "nổi" nhất về quy
mô, sự sung túc.
Suy tàn:
Sau gần 100 năm phát triển và sung túc, hiện nay, chợ nỗi Ngã Bảy đã được di
dời, cư dân sông nước ngay ngã bảy đã di chuyển sang các chợ nổi khác như chợ nổi
Ngã Năm (Sóc Trăng), hoặc ngược lên Trà Ơn (Vĩnh Long), thậm chí lên tận Cái Bè Tiền Giang...
Nguyên nhân là nhằm làm thơng thống giao thơng thuỷ và tránh ơ nhiễm mơi
trường do lượng rác thải trên sông quá lớn.


Mật độ giao thông khu vực Ngã Bảy quá cao chợ nổi Ngã Bảy phải di dời về Ba
Ngàn trên sơng Cái Cơn, cách vị trí cũ hơn 3 cây số, nơi chỉ có một nhánh chính từ

sơng Kế Sách.
Nhận xét về chợ nổi Ngã Bảy:
 "Đây là khu chợ nổi độc đáo của thế giới, cần giữ gìn, phát huy." Jacques Cousteau (Năm 1992, Jacques Yves Cousteau - thuyền trưởng tàu
Calypso nổi tiếng đã nhận xét như vậy về chợ nổi Ngã Bảy - Phụng Hiệp.
Để có được bộ phim tài liệu đặc sắc về chợ nổi này (đã phát trên 100 đài
truyền hình trên thế giới) ơng đã phải dùng thuỷ phi cơ bay trên độ cao hơn
trăm mét cùng 4 canô chuyên dùng toả ra các điểm chợ)
 "Đó là thương trường lộ thiên kỳ diệu, là sự bùng nổ của sắc màu, âm
thanh, hương vị thiên nhiên, con người mang đậm sắc thái Việt. Một thứ văn
hố cộng đồng chứa đầy tính duy cảm'"(Nhà văn hóa Australia - năm 2002)
 "Thật kỳ ảo. Giữa mênh mông trời nước, hàng trăm cái cột nhấp nhô, tụ
về một mối... Chợ này đẹp và sôi động, sung túc hơn nhiều so với chợ nổi
Thái Lan'" (Nhà văn hóa Australia - năm 2002)
 Chợ nổi Phong Điền:
Chợ nổi Phong Điền là một chợ nổi để mua bán và trao đổi hàng hóa, một điểm
tham quan hấp dẫn của sơng nước miền Tây. Chợ nằm ngay ngã ba sông, nơi sông Cần
Thơ phân lưu khỏi sông Hậu, cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 17 km về
phía Đơng Nam. Chợ thường nhóm vào khoảng 4-5 giờ sáng khi mặt trời vừa chớm
mọc và đến 7-8 giờ là lúc mặt trời lên cao thì chợ cũng tan dần.
Đặc điểm:
Khác với chợ nổi Cái Răng chỉ buôn bán nông sản là chủ yếu, chợ nổi Phong
Điền phong phú hơn. Trong chợ có các ghe hàng bán những vật dụng sinh hoạt, công
cụ lao động sản xuất như: xuồng, ghe, lá lợp nhà, dao, cuốc, rựa; các dụng cụ đánh bắt
thủy sản như: chài, lưới, lờ, lọp... ; các sản phẩm của nghề đan đát như: thúng, rổ,
nong, nia, sàng, sịa, cần xé... và các loại hàng bách hóa tổng hợp trong và ngồi nước.
Ngồi ra, chợ cịn bán cả thức ăn: hột vịt lộn, bún nước lèo, bún thịt nướng, cháo lòng,
gỏi vịt, hủ tiếu, cà phê...


Hiện nay, trên chợ nổi cịn có các dịch vụ mới như: trạm xăng dầu nổi có sức

chứa vài ngàn lít bán cho tàu ghe qua lại, tiệm sửa cân, sửa máy, tiệm may nổi phục vụ
nhanh cho khách hàng... Nói chung, mặt hàng nào ở phố chợ có thì cũng đều có mặt ở
chợ nổi, phục vụ cho những khách hàng mua bán trên sông.
Phong Điền chợ nổi trên sơng
Bồng bềnh mặt nước chợ đơng sớm chiều
Đó là câu ca truyền miệng của khách thương hồ về cảnh mua bán tấp nập của
chợ nổi Phong Điền, một trong những chợ buôn bán trái cây lớn của Đồng bằng sông
Cửu Long, với đầy đủ các loại sản vật miệt vườn như cam, qt, xồi, vú sữa, xa bơ,
mận, ổi, sầu riêng, măng cụt, chuối...
Chợ nổi Phong Điền nằm ngay ngã ba sông, một nhánh từ Cần Thơ vào, một
nhánh rẽ đi Cầu Nhiếm và một nhánh xuôi về Trường Long (thuộc xã Nhơn Ái, huyện
Phong Điền, thành phố Cần Thơ), cách thành phố Cần Thơ khoảng 17km. Chợ thường
nhóm vào khoảng 4-5 giờ sáng khi mặt trời vừa chớm mọc và đến 7-8 giờ là lúc mặt
trời lên cao thì chợ cũng tan dần.
Từ tờ mờ sáng, những người dân quê đã hối hả bơi chèo chở theo các loại sản
phẩm từ vườn nhà ra chợ bán. Ngồi ra, cịn có ghe của thương lái từ vùng trên đổ
xuống, miệt dưới ngược lên đưa hàng của phố thị và đặc sản của miền xa về nhóm họp
làm cho chợ nổi trên sông càng thêm tấp nập. Thiên nhiên và vạn vật như bừng tỉnh
giấc bởi tiếng khua nước của những mái chèo, tiếng nổ của các loại động cơ, tiếng ghe
xuồng va chạm vào nhau, tiếng gọi chào, nói cười rộn rã của khách đi chợ xen lẫn
tiếng í ới ngã giá bán mua...
Đặc trưng cách mua bán ở chợ nổi là sang chuyến: ghe qua ghe, xuồng qua
xuồng đã phát sinh một loại dịch vụ mới là “đị”. Đó là những xuồng hoặc ghe nhỏ
dùng để chở khách đi chợ, dễ dàng len lỏi, xuôi dọc trên chợ. Dịch vụ này lúc nào
cũng đắt khách vì ghe lớn đậu giữa sơng, lúc cần lên bờ phải kêu đị, một số tiểu
thương và khách hàng trên bờ muốn mua hàng dưới chợ nổi cũng phải kêu đò.
Nếu như các thuyền lớn và các tàu nhỏ có thể neo đậu và trao đổi hàng hóa thì
ngược lại đị là một phương tiện mới phát sinh buôn bán và len lỏi giữa các thuyền đế
bán nước và trái cây cho du khách hoặc các tiệm tạp phẩm nhỏ.
Ngồi ra, cịn có hàng chục tàu đị, vỏ lãi đậu ở bến sơng, sẵn sàng đưa du

khách tham quan chợ nổi. Chủ tàu đò thường là người địa phương nên có thể kiêm


ln vai trị thuyết minh, hướng dẫn khách. Sau khi tham quan, mua sắm ở chợ nổi, du
khách có thể xuôi theo rạch Trà Niền đến thăm mộ Cử nhân Phan Văn Trị, hoặc về
thăm thơn xóm, vườn cây ăn trái, hịa cùng cuộc sống bình dị nhưng ấm nồng của
nông dân ở các xã Nhơn Ái, Nhơn Nghĩa, Tân Thới, Trường Lạc... là vùng kinh tế
vườn nổi tiếng từ xưa đến nay.
Du lịch:
Ngày nay, dẫu đường bộ đã phát triển đến tận những vùng nông thôn hẻo lánh
của thành phố Cần Thơ nói riêng, Đồng bằng sơng Cửu Long nói chung, nhưng các
chợ trên sơng vẫn tiếp tục tồn tại, tiếp tục họp tan theo con nước lớn ròng - một nét
văn hóa đặc sắc của người dân miền sông nước đồng bằng. Chợ nổi Phong Điền là một
trong những điểm tham quan đặc sắc nhất ở Cần Thơ. Đây là một nét văn hóa rất đặc
sắc ở vùng Đồng bằng sông nước Cửu Long, thu hút rất nhiều du khách, đặc biệt là
khách nước ngoài.
 Chợ nổi Trà Ôn:
Trà Ôn - một trong những vùng đất cây lành, trái ngọt của vùng Đồng bằng
sông nước Cửu Long thơ mộng. Trên bờ là những khu vườn, những dãy cù lao cây
xanh trái ngọt, dưới sơng tàu ghe chờ đón để mang những sản vật của vùng đất phù sa
đến với mọi miền đất nước. Chợ nổi Trà Ôn là một chợ nổi ở huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh
Long. Đây là chợ nổi cuối cùng trên sông Hậu trước khi đổ ra biển. Chợ nằm ngay
giữa ngã ba sông Hậu và sơng Mang Thít.
Đặc điểm:
 Chợ nhóm họp cả ngày, nét đặc biệt của Chợ nổi Trà Ôn so với các chợ
nổi khác chính là việc nhóm họp chợ theo con nước (hay nước lớn, nước
ròng, nước lớn là chợ đơng, do đó chợ hoạt động cả ngày). Thường thì vào
buổi sáng chợ đông, nhưng đông đúc hơn vẫn là vào cao điểm của con nước
lớn. Do đó, du khách vẫn có thể ngắm nhìn nét đẹp ở chợ vào các buổi trong
ngày tùy theo con nước. Đặc biệt, tại đây tất cả các loại hàng hóa nơng sản

đều được mua bán theo những nhóm hàng và được phân phối từ các ghe
vườn theo dạng bán sỉ. Nét độc đáo này cũng đã tạo cho khu Chợ nổi Trà
Ôn một nét riêng có sức cuốn hút du khách, nhất là du khách nước ngoài.


Sản vật chủ yếu ở chợ nổi là trái cây, có dừa xiêm, chuối tiêu, ổi, dứa, mít
na, bưởi, cóc, cam sành…
 Tại chợ nổi này xuất hiện một món ăn đã trở thành đặc sản: bún bò viên
ăn kèm với rau chuối.
1.1.2 Hiện trạng và thực tế đề tài
“Quảng cáo là q trình truyền tin có định hướng tới người mua để kích thích
họ dẫn đến hành động mua những sản phẩm và dịch vụ mà quảng cáo đã giới thiệu và
đề xuất”.
Quảng cáo và tiếp thị ngày càng trở nên không thể thiếu trong xã hội ngày một
phát triển như Việt Nam, cũng như ngành thiết kế đồ họa cũng trở nên phổ biến và
được biết nhiều hơn trước đây, cùng với các công nghệ bùng nổ, các chiến dịch quảng
cáo càng khuếch tán nhiều hơn, đa dạng hơn trên mọi thơng tin đại chúng như poster,
tạp chí, brochure,…Vì thế trên thị trường, một cơng ty muốn cạnh tranh để giành lấy
sự chú ý của khách hàng, ngoài việc quan tâm đến chất lượng sản phẩm, giá thành phù
hợp…thì chất lượng về thiết kế cũng là một vấn đề đáng để họ lưu tâm. Việc thu hút
sự chú ý khách hàng trên thị trường qua công việc thiết kế, giữa muôn vàn những nhãn
hiệu khác cũng không phải là điều đơn giản. Thế nhưng, ta buộc phải thừa nhận rằng
sự tham gia và thành công rực rỡ của ngành thiết kế đồ họa ở lĩnh vực quảng cáo.
Thiết kế đồ họa có mặt rầm rộ, mọi lúc mọi nơi trong đời sống, văn hóa, xã hội
Với đề tài “THIẾT KẾ MỘT BỘ BÀI GIỚI THIỆU VĂN HÓA MIỀN TÂY
NAM BỘ THƠNG QUA HÌNH ẢNH CHỢ NỔI MIỀN TÂY”và sau một thời gian
nghiên cứu tác giả ngày càng hiểu thêm nhiều hoạt động diễn ra nơi chợ nổi: Chợ nổi
những ngày lễ hội không chỉ là một không gian mua bán thường nhật mà trở thành nơi
tái hiện nét văn hóa thân thiện của cộng đồng cư dân sơng nước. Theo chương trình
trong khn khổ Festival Trái cây tại Tiền Giang, lễ hội chợ nổi Cái Bè diễn ra trong

ba ngày, từ ngày 21 đến ngày 23/4/2010, mang đậm sắc thái dân gian và hội tụ văn hóa
sơng nước của ba miền. Khách đến chợ nổi mùa này được thương hồ tiếp đón ân cần
với trái cây ăn miễn phí và mua về với giá rẻ hơn bán ở chợ và đắm mình trong khơng
khí lễ hội với nhiều hoạt động văn hóa phong phú. Sân khấu được thiết kế trên sông
cùng với ba chiếc ghe bầu đặc trưng của vùng sông nước miền Tây. Các nam thanh nữ
tú thực hiện các tiết mục hò đối đáp, hát vọng cổ... phục vụ du khách đến tham quan.
Chợ nổi trên sông quy tụ khoảng 300 ghe bán trái cây, nhu yếu phẩm và ẩm thực. Đặc


biệt, trong đêm 22/4/2010, khách được thưởng thức các tiết mục văn hóa dân gian
vùng sơng nước của ba miền, như: Quan họ Bắc Ninh, hò Huế, hò Nghệ Tĩnh và hị
Nam bộ. Đêm bế mạc là chương trình đậm nét của vọng cổ miền Tây. Những câu hò
điệu lý trên sông tại chợ nổi là một cách quảng bá hiệu quả của du lịch sông nước Cửu
Long, nét văn hóa sống hài hịa với thiên nhiên của cư dân bản địa đến với du khách
năm châu.
Chợ nổi hoạt động nhộn nhịp nhất trong thời gian lễ hội Festival trái cây diễn
ra, cịn thời điểm khơng vào mùa trái cây ta nhận thấy du khách đến đây giảm hẳn rõ
rệt. Vì thế, vào những thời điểm như vậy cần tổ chức những hoạt động khác tạm thời
thay thế để giữ số lượng du khách.


Chương 2

Phương pháp và tổ chức sáng tác
2.1 Trình bày cách thức tổ chức sáng tác
Trước khi bắt đầu thực hiện đề tài tốt nghiệp này, tác giả đã từng bước lên kế
hoạch và tiến hành theo thứ tự các công việc sau:
2.1.1 Chọn đề tài
Tuy không phải là một người con nơi miền sông nước này, ban đầu tác giả chỉ
biết đến nơi này qua những thơng tin, hình ảnh mà báo chí và truyền hình mang đến.

Chỉ có vậy thơi, nhưng có lẽ những chất “mộc” trong từng lời rao, nụ cười nồng hậu
luôn hiện diện trên từng khuôn mặt những người dân nơi đây dường như đã chiếm trọn
tình cảm của tác giả để giờ đây tác giả cảm nhận được vẻ đẹp lúc thanh bình lúc nhộn
nhịp của phiên chợ nổi nói riêng cũng như cuộc sống của người dân Đồng bằng sơng
Cửu Long nói chung và đi đến quyết định chọn đề tài về Chợ nổi miền Tây làm đồ án
tốt nghiệp của mình
2.1.2 Sưu tầm tư liệu
Khi quyết định chọn bất cứ đề tài nào cũng vậy, việc đầu tiên của một người
thiết kế là phải thu thập thật nhiều tư liệu, càng nhiều càng tốt để có thể đáp ứng nhu
cầu cần và đủ của việc thiết kế. Tư liệu càng nhiều thì khả năng thể hiện, biểu đạt điều
muốn nói càng tốt. Trước tiên phải có sự nghiên cứu, tìm tịi cơng phu, sau đó cần
phân tích vấn đề thật kỹ, phát triển tư duy biến những ý niệm thành ý tưởng sáng tạo.
Việc này đòi hỏi người thiết kế phải lao động thật sự nghiêm túc vì thiết kế khơng phải
là một sự sắp đặt vô thức, một sự lắp ghép khơng suy nghĩ mà cịn phải mang phong
cách biểu đạt ý đồ của chính tác giả bằng ngơn ngữ thị giác. Tác giả đã tìm kiếm rất
nhiều thơng tin từ lịch sử, vị trí đến những đặc điểm khác nhau của từng địa danh chợ
nổi. Về mặt hình ảnh, tác giả đã có trong tay khá nhiều tư liệu tốt thông qua internet, đi
thực tế…



2.1.3 Nghiên cứu đề tài
Nghiên cứu đề tài đòi hỏi người thiết kế phải có sự tập trung rất nghiêm túc,
tiến hành phát thảo liên tục, bởi từ giai đoạn này ý tưởng được hình thành, vừa đồng
thời nắm bắt vừa phải cảm nhận được vấn đề cốt lõi của đề tài sắp thể hiện thì mới có
thể tiến hành các bước tiếp theo cho tốt được.
Ngồi những thơng tin ban đầu tác giả vừa nêu ở trên là những khu chợ nổi nổi
tiếng và những đặc điểm của từng khu chợ, tác giả còn nghiên cứu được một số đặc
điểm chung thường thấy ở phiên chợ nổi và những thuật ngữ riêng
Ở Việt Nam, chợ thường họp ở miền Tây Nam Bộ. Chợ nổi là nét văn hóa đặc

thù của vùng sông nước miền Tây. Chợ họp trên sông, giữa một vùng sông nước bao
la là hàng trăm ghe, thuyền, xuồng của cư dân. Chợ họp cả ngày, nhưng thường nhộn
nhịp nhất vào buổi sáng. Trên thuyền chất đầy hàng hóa, phổ biến là các loại trái cây.
Nét riêng của các thuyền là trên mỗi thuyền có một vài cây sào, trên đó treo lủng lẳng
các loại sản phẩm mà mình có bán. Cho nên khách hàng chỉ cần nhìn vào cây sào đó là
có thể biết trên thuyền, ghe đó có thứ mình cần hay khơng.
 Chợ nổi Việt Nam có đặc điểm chung là:
 Chợ là nơi mua bán thật sự của cư dân địa phương, là nơi người dân địa
phương trao đổi sản vật, nông sản, thực phẩm, v.v. Khác hoàn toàn với chợ
nổi Damnoen Saduak tại Thái Lan.
 Các cửa hàng hay các ghe thuyền thường khơng có bảng hiệu, chợ bán
sản vật gì người ta treo sản vật đó lên cây sào hoặc trên mũi thuyền. Người
ta gọi cây này "cây bẹo". Người bán dùng cây chống ngay trước mũi xuồng,
ghe của mình rồi treo tượng trưng lên đấy những loại nông sản mà mình
muốn bán. Chẳng hạn như bán cam thì người ta treo lên vài quả cam; bán
xồi thì treo vài trái xồi; bán chuối thì treo nải chuối, bán mía thì dựng lên
bó mía... Với cách tiếp thị độc đáo này, những người mua tới chợ từ xa đã
quan sát thấy.