Giai cấp công nhân và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại hiện nay liên hệ thực tiễn

NHÓM CHARLES FOURIER

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KĨ THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA ĐÀO TẠO CHẤT LƯỢNG CAO
- - -   - - -

TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
Giai cấp công nhân và thực hiện sứ mệnh lịch sư
của giai cấp công nhân trong thời đại ngày nay.
Liên hệ thực tiễn.
Môn học : Chủ nghĩa xã hội khoa học
Mã lớp học :
Giáo viên hướng dẫn:
Thực hiện : Nhóm Charles Fourier,.
TP. Hồ Chí Minh, tháng 05 năm 2022


NHÓM CHARLES FOURIER

MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................................................................................1
1.Lời giới thiệu:...........................................................................................................................................1
2.Mục tiêu nghiên cứu của đề tài:...............................................................................................................1
3.Đối tượng nghiên cứu:.............................................................................................................................2
B. PHẦN NỘI DUNG................................................................................................................................3
CHƯƠNG 1: QUAN NIỆM VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN CỦA V.LÊNIN...........................................3
1.1. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.................................................3
1.1.1. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.............................................3
1.1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân..................................................................4
1.2. Vai trò của Đảng cộng sản trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân..........6
CHƯƠNG 2: ĐIỀU KIỆN KHÁCH QUAN VÀ NHÂN TỐ CHỦ QUAN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH

LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN. GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY. SỨ MỆNH LỊCH
SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY.......................................................................................9
2.1. Các điều kiện khách quan...........................................................................................................9
2.2. Các nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.................................10
2.3 Giai cấp công nhân hiện nay......................................................................................................15
2.4 Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay.....................................................................16
CHƯƠNG 3: LIÊN HỆ THỰC TIỄN VẤN ĐỀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
HIỆN NAY................................................................................................................................................20
3.1 Thực trạng của giai cấp công nhân hiện nay ở Việt Nam...........................................................20
3.2 Thực tiễn vấn đề sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay...........................................21
C. PHẦN KẾT LUẬN..............................................................................................................................23
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................................24


NHÓM CHARLES FOURIER

A. PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lời giới thiệu:
Theo chủ nghĩa Mác – Lênin giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất
và cách mạng nhất, là lực lượng xã hội duy nhất có sứ mệnh lịch sử
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một trong những phạm trù cơ
bản nhất của chủ nghĩa xã hội khoa học, nên được C.Mác.Ph.Ăngghen và Lênin
tiếp tục tìm hiểu và phát triển trong q trình hồn thiện lịch sử thế giới. Trong
lịch sử, những nhận định và lý thuyết của họ về giai cấp cơng nhân đã có tác
động hồn tồn đúng đắn và sâu sắc. Cịn đối với nước ta, Đảng ta hết sức quan
tâm đến vấn đề trên. Vì vậy, sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân không chỉ
được phản ánh trong các văn kiện hội nghị mà còn được các nhà lý luận, nhà sử
học, các thế hệ cán bộ, học sinh, sinh viên dùng để nghiên cứu các đề tài học
thuật.
Ngày nay, cuộc đấu tranh tư tưởng là vô cùng phức tạp, nhiều người tỏ ra

hoài nghi và dao động về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, nhất là sau
cuộc khủng hoảng và sụp đổ của mơ hình chủ nghĩa xã hội chủ nghĩa hiện thực
ở Liên Xô và Đông Âu vào cuối thế kỷ 20. Sự tác động của sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân không chỉ tác động đến sự biến đổi của lịch sử thế giới là
chuyển hình thái kinh tế này thành hình thái kinh tế khác mà cịn làm thay đổi
hồn cảnh kinh tế, chính trị, xã hội trên tồn thế giới, nó là một quá trình sản
xuất cụ thể, là bộ mặt của thế giới.
Trong hồn cảnh đó, việc làm rõ và nhận thức đúng đắn về sứ mệnh lịch
sử của giai cấp cơng nhân và vai trị, sứ mệnh của giai cấp cơng nhân khơng chỉ
có ý nghĩa lý luận sâu sắc mà cịn có ý nghĩa thực tiễn vơ cùng lớn lao. Từ
những lý do trên, nhóm CHARIES FOURIER- 24 CLC đã quyết định chọn chủ
đề: “Giai cấp Công nhân và và thực hiện sứ mệnh Lịch sử của Giai cấp Cơng
nhân hiện nay. Liên hệ thực tiễn.” để hồn thành bài luận của mình và cũng
đồng thời đưa ra được những nhận định đúng đắn giúp ích cho nước nhà trong
cơng cuộc phát triển đất nước.
Vì kiến thức cịn hạn hẹp, thời gian nghiên cứu đề tài có hạn nên khơng
tránh khỏi những thiếu sót. Em mong thầy có thể bỏ qua và hy vọng nhận được
sự góp ý từ thầy để có thể hồn chỉnh bài tiểu luận này một cách tốt nhất. Một
lần nữa em xin cảm ơn thầy và mong muốn kết quả nghiên cứu từ đề tài thảo
luận này của tụi em có thể giúp ích được trong việc khắc phục nhược điểm và
những mâu thuẫn để phát triển và hoàn thiện nền kinh tế đất nước ngày càng
vững mạnh.

2.Mục tiêu nghiên cứu của đề tài:
* Mục tiêu cho phần lý thuyết
1


NHÓM CHARLES FOURIER

Nắm vững những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin về sứ mệnh
lịch sử của giai cấp cơng nhân trong tiến trình cách mạng xã hội chủ nghĩa,
nhằm thực hiện bước chuyển từ hình thái kinh tế – xã hội tư bản chủ nghĩa lên
hình thái kinh tế – xã hội cộng sản chủ nghĩa. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai
cấp công nhân, hiểu rõ vì sao giai cấp cơng nhân lại có những nội dung sứ mệnh
lịch sử đó; đồng thời để thực hiện được sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp cơng
nhân cần bảo đảm những nhân tố chủ quan nào?
Tính tất yếu khách quan và những nội dung cơ bản của cuộc cách mạng
xã hội chủ nghĩa; đồng thời tìm hiểu những điều kiện để cách mạng xã hội chủ
nghĩa nổ ra và giành thắng lợi. Các giai đoạn phát triển của hình thái kinh tế – xã
hội cộng sản chủ nghĩa và đặc điểm của từng giai đoạn. Tiểu luận làm rõ vai trị
của giai cấp cơng nhân Việt Nam trên các lĩnh vực của đời sống xã hội trong
công cuộc đổi mới đất nước, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm phát huy hơn
nữa vai trò của giai cấp này trong giai đoạn hiện nay.
* Mục tiêu cho phần liên hệ thực tiễn
Giai cấp công nhân vừa là động lực cơ bản chủ yếu, vừa là người tổ chức và
lãnh đạo cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa thơng qua đội tiên phong của mình là
Đảng cộng sản. Mục tiêu giai đoạn thứ nhất của cách mạng xã hội chủ nghĩa là
giành chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động. Mục tiêu
giai đoạn thứ hai của cách mạng xã hội chủ nghĩa là giai cấp công nhân phải tập
hợp, tổ chức quần chúng nhân dân lao động tiến hành cải tạo xã hội cũ, xây
dựng xã hội mới về mọi mặt. Mục tiêu lâu dài và cao nhất của cách mạng xã hội
chủ nghĩa là giải phóng xã hội, giải phóng con người khỏi mọi sự áp bức, bóc
lột, xây dựng thành cơng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

3.Đối tượng nghiên cứu:
* Đối tượng nghiên cứu của phần lý lý thuyết:
Tiểu luận chủ yếu nghiên cứu vai trò của giai cấp cơng nhân nói chung trên các
lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, bảo vệ Tổ quốc và an ninh quốc
phòng.

* Đối tượng nghiên cứu của phần liên hệ
Tiểu luận làm rõ vai trò của giai cấp cơng nhân nước ta trên các lĩnh vực: chính
trị, kinh tế, xã hội và an ninh, quốc phịng trong cơng cuộc đổi mới đất nước.
Tiểu luận đề xuất một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của giai cấp công nhân
Việt Nam trong công cuộc đổi mới hiện nay.

2


NHÓM CHARLES FOURIER

B. PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: QUAN NIỆM VỀ GIAI CẤP CƠNG NHÂN CỦA V.LÊNIN
1.1. Giai cấp cơng nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.1.1. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân
Trước khi chúng ta giải thích khái niệm giai cấp cơng nhân là gì? Cần
hiểu rõ nguồn gốc hình thành và phát triển của giai cấp cơng nhân. Bạn có thể
thấy rằng nguồn gốc của giai cấp công nhân là kết quả của công nghiệp lớn.
Giai cấp công nhân ra đời và phát triển phù hợp với động lực phát triển của
kỹ thuật và công nghệ, và chỉ trở thành giai cấp ổn định khi nền sản xuất
công nghệ hiện đại thay thế cơ bản sản xuất thủ công.
Dưới chủ nghĩa tư bản, giai cấp công nhân là giai cấp công nhân làm
việc cho nhà tư bản, một giai cấp hồn tồn khơng có tư liệu sản xuất và phải
bán sức lao động của mình cho nhà tư bản để kiếm tiền.Vì vậy, họ là giai cấp
phụ thuộc trong sản xuất và giai cấp bị bóc lột giá trị thặng dư trong phân
phối, do đó, giai cấp công nhân mâu thuẫn trực tiếp với quyền lợi của giai cấp
tư sản.
Sự phát triển của thời đại công nghiệp không chỉ làm tăng số lượng
những người vô sản mà cịn tập hợp họ lại thành một nhóm xã hội lớn, đó là
giai cấp vơ sản hiện đại. Do đó giai cấp công nhân hiện đại ra đời gắn liền với

sự phát triển của cơng nghiệp lớn, nó là sản phẩm của chính cơng nghiệp lớn
và nó lớn lên cùng với sự phát triển của cơng nghiệp lớn đó.
Trong xã hội tư bản, giai cấp công nhân là một trong những giai cấp cơ
bản và chủ yếu, đối lập với giai cấp tư sản, bị giai cấp tư sản tước đoạt tư
liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động cho nhà tư bản để sinh sống. bị bóc
lột giá trị thặng dư.

3


NHĨM CHARLES FOURIER

Giai cấp cơng nhân là một nhóm xã hội ổn định, được hình thành và
phát triển cùng với sự phát triển của nền công nghiệp hiện đại với tốc độ phát
triển của sức sản xuất, nó hoạt động với phương thức công nghiệp ngày càng
tân tiến, hiện đại và gắn liền với quá trình sản xuất vải , là những đại diện tích
cực. phương thức sản xuất ngày càng xã hội hố.
Họ là những người làm th vì khơng có tư liệu sản xuất, buộc phải bán
sức lao động để sống, bị giai cấp tư sản bóc lột để thu giá trị thặng dư, do đó
lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi ích của giai cấp tư sản. . Đó là giai cấp có
sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa và xây dựng thành công chủ nghĩa
cộng sản và chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới
 Đặc điểm của giai cấp công nhân
+ Lao động bằng phương thức công nghiệp
+ Đại biểu cho lực lượng sản xuất và phương thức sản xuất tiên tiến
+ Có tinh thần cách mạng triệt để
+ Có tổ chức, kỷ luật có tinh thần hợp tác tâm lý lao động.
Có thể thấy, giai cấp công nhân là giai cấp tiến bộ và cách mạng nhất,
là lực lượng xã hội duy nhất có sứ mệnh lịch sử: xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, xóa
bỏ chế độ bóc lột người, giải phóng giai cấp cơng nhân, những người lao

động và mọi người. Nhân loại khỏi mọi áp bức, bóc lột, nghèo nàn, lạc hậu,
xây dựng xã hội mới, xã hội cộng sản chủ nghĩa.
Giai cấp công nhân khơng có tư liệu sản xuất nên buộc phải bán sức
lao động của mình cho nhà tư bản để tồn tại. Họ bị giai cấp tư sản bóc lột giá
trị gia tăng mà họ đã tạo ra trong khi lao động.

4


NHÓM CHARLES FOURIER

Địa vị kinh tế - xã hội giúp giai cấp công nhân trở thành giai cấp cách
mạng triệt để và hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình là đồn kết tồn thể
giai cấp cơng nhân và các dân tộc bị áp bức quốc tế chống chủ nghĩa đế quốc.
1.1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là những nhiệm vụ mà
giai cấp công nhân với tư cách là đội tiên phong, đi đầu trong cách mạng phải
thực hiện để hình thành hình thái kinh tế - xã hội.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được biểu hiện qua ba nội dung
cơ bản:


5


NHÓM CHARLES FOURIER

 Nội dung kinh tế:
Là lực lượng hàng đầu của xã hội sản xuất, giai cấp công nhân cũng được
ủy quyền đại diện cho các mối quan hệ của sản xuất, các sản phẩm mới của cải

vật chất luôn phát triển để đáp ứng nhu cầu của con người và xã hội. Bởi vì
thế,giai cấp cơng nhân đã thiết lập ra các hệ thống vật chất- kỹ thuật cho sự ra
đời của cấu trúc xã hội mới.
Mặt khác, tính xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất địi hỏi phải có quy
trình sản xuất mới phù hợp với chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu
trong xã hội, làm cơ sở đại diện cho lợi ích của mọi người, của xã hội. Chỉ có
giai cấp cơng nhân là giai cấp duy nhất khơng có quyền lợi riêng về tư hữu,
chiến đấu vì lợi ích chung của toàn xã hội.
Ở các nước xã hội chủ nghĩa, thơng qua q trình cơng nghiệp hố và thực
hiện "phương thức tổ chức lao động xã hội mới", giai cấp công nhân phải nâng
cao năng suất lao động xã hội và thực hiện các nguyên tắc sở hữu, quản lý và
phân phối theo nhu cầu của phát triển sản xuất, tiến bộ và công bằng xã hội.
Trong thực tế, hầu hết nước xã hội chủ nghĩa được ra đời bởi phương
pháp phát triển, bỏ qua tư bản chủ nghĩa chế độ của sản xuất. Vì vậy, để hồn
thành nhiệm vụ lịch sử của mình về nội dung kinh tế, giai cấp cơng nhân phải
đóng một vai trị trong q trình giải phóng hiệu lực thúc đẩy sự phát triển hiệu
quả của lực lượng, và tạo ra một nền tảng cho sự sản xuất của một xã hội mới.
 Nội dung chính trị, xã hội
Giai cấp cơng nhân cùng với nhân dân lao động tiến hành cuộc cách mạng
chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản nhằm lật đổ ách thống trị của giai
cấp thống trị, xóa bỏ chế độ bóc lột, áp bức, giành chính quyền về tay giai cấp
công nhân và nhân dân. thành lập nhà nước kiểu mới mang tính chất giai cấp
cơng nhân Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa Thực hiện quyền dân chủ,
dân chủ và nhà nước pháp quyền của nhân dân. Xã hội của đại đa số nhân dân
lao động
6


NHĨM CHARLES FOURIER

Giai cấp cơng nhân và người lao động cải tạo xã hội cũ, tổ chức xã hội
mới, phát triển kinh tế và văn hố, thiết lập nền chính trị dân chủ và pháp luật
điều hành, điều hành nền kinh tế và xã hội, tổ chức đời sống xã hội vì quyền và
lợi ích. Thực hiện dân chủ, cơng bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội theo lý tưởng
và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
 Nội dung văn hóa
Để hồn thành sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân cần chú
trọng xây dựng những hệ giá trị mới trên các lĩnh vực văn hóa, tư tưởng trong
quá trình đổi mới cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới mà mình có...
Giai cấp cơng nhân thực hiện cuộc cách mạng văn hố - tư tưởng, bao
gồm cải tạo cái cũ, lỗi thời, lạc hậu, xây dựng cái mới, nâng cao nhận thức tư
tưởng, tâm lý, lối sống, kỷ luật xã hội và đời sống. Xây dựng và củng cố hệ tư
tưởng tiến bộ của giai cấp công nhân theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin đang phải đấu
tranh khắc phục hệ tư tưởng tư sản và những tàn tích của hệ tư tưởng cũ. Phát
triển văn hóa, bồi dưỡng chủ nghĩa xã hội mới, đạo đức xã hội chủ nghĩa, lối
sống mới là một trong những nội dung cơ bản của cách mạng xã hội chủ nghĩa
đổi mới trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, cùng với sứ mệnh lịch sử của giai cấp
cơng nhân hiện đại ...
1.2. Vai trò của Đảng cộng sản trong việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân
Đảng Cộng sản là một trong những nhân tố chủ quan quan trọng nhất để
giai cấp cơng nhân có thể thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình. Đảng là
một tổ chức chính trị chỉ tập trung những công nhân tiên tiến, giác ngộ lý tưởng
cách mạng, được trang bị lý luận cách mạng, do vậy đảng trở thành đội tiên
phong chiến đấu, lãnh tụ chính trị và bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công
nhân. Đảng cộng sản là tổ chức chính trị cao nhất của giai cấp cơng nhân, đại
biểu cho lợi ích và trí tuệ của giai cấp cơng nhân và tồn thể nhân dân lao động,
là tập hợp đội ngũ những người có trình độ nhận thức chính trị, học vấn, chun
7

NHĨM CHARLES FOURIER

mơn cao; lập trường giai cấp vững vàng; những người tiên tiến trong giai cấp
công nhân, được trang bị lý luận khoa học, cách mạng và là những người được
tôi luyện từ trong thực tiễn phong tràocách mạng. Khi đảng cộng sản ra đời,
thông qua sự lãnh đạo của đảng, giai cấp công nhân nhận thức được vai trị, vị trí
của mình trong xã hội, hiểu được con đường, biện pháp đấu tranh cách mạng, từ
đó tập hợp được đông đảo quần chúng nhân dân lao động, thực hiện việc lật đổ
chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp mình, giải phóng tồn xã hội và tổ chức
xây dựng xã hội mới về mọi mặt.
Trong tác phẩm Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, C.Mác và Ph.Ăngghen
đã chỉ rõ: "Những người cộng sản không phải là một đảng riêng biệt, đối lập với
các đảng công nhân khác. Họ tuyệt nhiên khơng có một lợi ích nào tách khỏi lợi
ích của tồn thể giai cấp vơ sản". Giai cấp cơng nhân là cơ sở xã hội của đảng
cộng sản, là nguồn bổ sung lực lượng phong phú cho đảng cộng sản. Những
đảng viên của đảng là những người công nhân giác ngộ lý tưởng cách mạng,
được trang bị lý luận cách mạng, tự giác gia nhập đảng và được các tổ chức
chính trị - xã hội của giai cấp cơng nhân giới thiệu cho đảng. Trong hàng ngũ
của đảng có những đảng viên không phải là công nhân, nhưng phải là người giác
ngộ về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và luôn luôn phải đứng trên lập
trường, trên lợi ích của giai cấp cơng nhân.
Với một đảng cộng sản chân chính thì sự lãnh đạo của đảng cũng chính là
sự lãnh đạo của giai cấp cơng nhân. Giai cấp cơng nhân thực hiện vai trị lãnh
đạo của mình thơng qua đảng cộng sản. Tuy nhiên, khơng thể đồng nhất đảng
cộng sản với giai cấp công nhân.
Là đội tiên phong chiến đấu của giai cấp công nhân và nhân dân lao động,
đảng cộng sản có sự tiên phong về lý luận và hành động. Trên cơ sở lý luận chủ
nghĩa Mác - Lênin, căn cứ vào thực tiễn của đất nước trong mỗi giai đoạn cách
mạng, đảng cộng sản phải đưa ra được cương lĩnh, đường lối cách mạng phù

hợp với mỗi giai đoạn cách mạng. Cán bộ, đảng viên phải nắm được quan điểm,
8


NHÓM CHARLES FOURIER

đường lối của đảng để phổ biến tuyên truyền tới quần chúng nhân dân, phải
thông qua hành động tiên phong gương mẫu mà lôi kéo quần chúng và các
phong trào cách mạng. Đảng cộng sản là lãnh tụ chính trị của giai cấp cơng nhân
và nhân dân lao động. Đảng viên là những người được trang bị lý luận, nắm
được quan điểm, đường lối của đảng, do vậy "họ hơn bộ phận cịn lại của giai
cấp vơ sản ở chỗ là họ hiểu rõ những điều kiện, tiến trình và kết quả chung của
phong trào vơ sản" . Cán bộ, đảng viên phải tuyên truyền phổ biến quan điểm,
đường lối của đảng tới các tầng lớp nhân dân làm cho quần chúng nhân dân hiểu
và phải bằng hành động gương mẫu của mình để tập hợp, lơi cuốn quần chúng
nhân dân vào các phong trào cách mạng. Đảng cộng sản có những lợi ích cơ bản
thống nhất với lợi ích của giai cấp cơng nhân và quần chúng nhân dân lao động,
vì thế đảng có thể thực hiện giác ngộ quần chúng nhân dân, đưa họ tham gia các
phong trào cách mạng. Có tập hợp được quần chúng nhân dân, huy động được
quần chúng tham gia các phong trào cách mạng thì những chủ trương, đường lối
của đảng mới được thực hiện và khi đó đảng mới có sức mạnh, sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân mới thực hiện được.
Đảng cộng sản là bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân và cả
dân tộc. Khi nói tới vai trị tham mưu chiến đấu của đảng là muốn nói tới vai trị
đưa ra những quyết định của đảng, nhất là trong những thời điểm lịch sử quan
trọng. Những quyết định đúng đắn sẽ tạo điều kiện đưa phong trào cách mạng
tiến lên, ngược lại có thể gây ra những tổn thất cho cách mạng. Sở dĩ đảng cộng
sản trở thành đội tham mưu chiến đấu của giai cấp cơng nhân vì đảng bao gồm
những người tiên tiến trong giai cấp công nhân, được trang bị lý luận khoa học,
cách mạng và là những người được tôi luyện từ trong thực tiễn phong trào cách

mạng.

9


NHÓM CHARLES FOURIER

CHƯƠNG 2: ĐIỀU KIỆN KHÁCH QUAN VÀ NHÂN TỐ CHỦ QUAN
QUY ĐỊNH SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN. GIAI CẤP
CÔNG NHÂN HIỆN NAY. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG
NHÂN HIỆN NAY.
2.1. Các điều kiện khách quan
C. Mac và Ph. Ăngghen đã nêu lên quan điểm rằng: “… Cùng với sự phát
triển của đại cơng nghiệp, chính cái nền tảng trên đó giai cấp tư sản đã sản xuất
và chiếm hữu sản phẩm của nó, đã bị phá sập dưới chân giai cấp tư sản. Trước
hết, giai cấp tư sản sinh ra người đào huyệt chơn chính nó. Sự sụp đổ của giai
cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu của nhau” 1. Dựa trên
quan điểm trên đã khẳng định được điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân.
Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
bao gồm:
+ Điều kiện đầu tiên là do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân quy định.
Giai cấp công nhân là một tổ chức ổn định, dựa trên sự hình thành của xã
hội mà phát triển, đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và lực lượng sản
xuất hiện đại. Bởi vì, giai cấp cơng nhân là lực lượng sản xuất cơ bản, giai cấp
chủ yếu sản xuất ra của cải vật chất, quyết định sự tồn tại và phát triển của xã
hội tiên tiến hiện đại, tạo cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội.
Điều kiện khách quan về nhân tố kinh tế, là một trong những nhân tố quan
trọng nhất quyết định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Giai cấp cơng
nhân là giai cấp đã xóa bỏ quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa giành chính quyền

về tay mình, là lực lượng có đủ điều kiện để phát triển lực lượng và quan hệ sản
xuất xã hội chủ nghĩa. Tạo nền tảng để xây dựng xã hội chủ nghĩa trên phương
diện là một chế độ xã hội mới, giai cấp cơng nhân đứng lên giành lại chính
quyền từ tay giai cấp áp bức, bóc lột.
1 C. Mac và Ph. Ăngghen, Sdd, Hà Nội, 1995, tập 4 tr613.

10


NHÓM CHARLES FOURIER

+ Điều kiện thứ hai là do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp cơng nhân
quy định
Giai cấp công nhân là giai cấp phát triển nhất, là sản phẩm của nền công
nghiệp văn minh, hiện đại trong phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Có
phẩm chất của một giai cấp cách mạng với tính tổ chức và kỉ luật, tự giác và
đoàn kết trong q trình tự giải phóng và giải phóng cho xã hội. Môi trường làm
việc của giai cấp công nhân là sản xuất với tinh thần tập trung cao và trình độ kỹ
thuật ngày càng được nâng cao, được tổ chức chặt chẽ theo quy trình nghiêm
ngặt buộc giai cấp cơng nhân phải làm theo kỷ luật lao động.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được thực hiện bởi chính giai cấp
cơng nhân. Là một giai cấp của cách mạng, giai cấp công nhân đã trở thành đại
diện cho lực lượng sản xuất hiện đại và phương thức sản xuất tiên tiến thay cho
phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, hình thành phương thức cộng sản xã hội
chủ nghĩa, hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa. Là giai cấp đi theo xu
hướng phát triển của lịch sử. Đây là một đặc điểm quan trọng quyết định tính
chất cách mạng của giai cấp cơng nhân. Giai cấp công nhân dưới quyền của chủ
nghĩa tư bản đã bị áp bức, bóc lột khiến cho họ rơi vào tình trạng nghèo đói khổ
sở. Vì thế, phải xóa bỏ tư bản chủ nghĩa để giải phóng giai cấp cơng nhân, giải
phóng xã hội.

2.2. Các nhân tố chủ quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân

 Nhận thức khoa học của giai cấp công nhân hiện đại
Đối với điều kiện lịch sử và phương pháp tư duy, rất ít hình ảnh về giai
cấp cơng nhân được tìm thấy trong tài liệu về chủ nghĩa xã hội khơng tưởng
trước C.Mác (ngồi những “phác thảo” tương đối phiến diện mô tả những
người vô sản như một đám đông nghèo cần được cứu rỗi bởi những vĩ nhân
tài ba và nhân đạo). Trong các tác phẩm của mình, Claude Henri de SaintSimon (1760 - 1825) thậm chí cịn hợp nhất giai cấp vô sản và giai cấp tư sản
thành một “giai cấp cơng nghiệp”. Rõ ràng, chính họ đã nghĩ rằng những giai
11


NHĨM CHARLES FOURIER

cấp cơng nhân “đáng thương và đáng thương” như vậy khơng thể tự giải
phóng mình chứ đừng nói đến việc gánh vác sứ mệnh giải phóng nhân loại.
Rút ra từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất (từ giữa thế kỷ
XVIII trở đi) và quan điểm duy vật lịch sử, Marx đã đưa ra lý thuyết rằng
giai cấp công nhân là “sản phẩm của nền công nghiệp quy mơ lớn” và là chủ
thể của q trình sản xuất vật chất hiện đại. Nhờ ứng dụng máy móc vào sản
xuất và dịch vụ, nền công nghiệp quy mô lớn hay q trình cơng nghiệp hóa
đã làm thay đổi xã hội một cách đáng kể.
Là một phần của quá trình này, một phương pháp làm việc mới dần
được hình thành. Chính phương thức lao động cơng nghiệp với những đặc
điểm như sản xuất bằng máy móc, lao động xã hội hóa, năng suất lao động
cao đã tạo tiền đề cho xã hội mới, ở đó cơng việc là quan trọng nhất và ảnh
hưởng trực tiếp đến giai cấp công nhân. Do gắn với phương thức lao động
này nên giai cấp cơng nhân bắt đầu có những đặc điểm sau: tính tổ chức lao
động, tính kỷ luật, tinh thần hợp tác, tư duy lao động công nghiệp, ... Những

đặc điểm này là phẩm chất cần thiết để hình thành giai cấp cách mạng có khả
năng các cuộc cách mạng hàng đầu.
Trong quá trình phát triển của chủ nghĩa tư bản, giai cấp công nhân
cũng là sản phẩm xã hội của quá trình này, một xã hội với “những điều kiện
tồn tại dựa trên lao động thuê mướn”. Karl Marx thấy rằng giai cấp vô sản là
giai cấp của những người làm thuê hiện đại vì họ đã bị mất tư liệu sản xuất
và bây giờ phải bán sức lao động của mình để sống. Họ đã phải gánh chịu rủi
ro cạnh tranh và biến động thị trường một cách gay gắt hơn nhiều.
Họ là giai cấp bị giai cấp tư sản bóc lột, áp dụng phương thức bóc lột
giá trị thặng dư. Đương nhiên, giá trị thặng dư là sức lao động không công
của người lao động. Sức lao động của giai cấp cơng nhân trở thành hàng hố
cần thiết cho quá trình sản xuất giá trị thặng dư của giai cấp tư sản. Sở hữu tư
bản tạo ra độc quyền phân chia giá trị thặng dư. Với mục đích tăng lợi nhuận,
giai cấp tư sản đã có những yêu cầu ngày càng cao đối với sức lao động của
giai cấp cơng nhân. “Chủ nghĩa tư bản có nghĩa là sở hữu bóc lột những
người làm thuê và chỉ tăng lên khi có điều kiện sản xuất ra những người làm
12


NHĨM CHARLES FOURIER

th mới để bóc lột lại những người làm thuê. Ở hình thức hiện tại, quyền sở
hữu vận động theo hướng ngược lại giữa hai thái cực: tư bản và lao động ”.
C.Mác là người đầu tiên chỉ ra mối quan hệ lợi ích phức tạp giữa cơng
nhân và nhà tư bản. Hai bên đối lập nhau ở những lợi ích cơ bản và phụ
thuộc vào nhau trong các tình huống hàng ngày trên thị trường lao động. Lao
động của công nhân để mưu sinh là nguồn cơ bản của giá trị thặng dư, và sự
giàu có của giai cấp tư sản chủ yếu dựa vào sự bóc lột ngày càng nhiều giá trị
thặng dư. “Trong xã hội đó, những người khơng làm việc được hưởng mọi
thành quả của người lao động”. Đây là mâu thuẫn lợi ích cơ bản giữa giai cấp

công nhân và giai cấp tư sản. Nó khơng thể điều hồ được và chỉ có thể giải
quyết bằng cách xố bỏ chế độ bóc lột giá trị thặng dư trên cơ sở xác lập
quan hệ sản xuất công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu. Chính lực lượng sản
xuất xã hội hóa đã tìm ra giải pháp như vậy. Tuy nhiên, mặt khác, bán sức lao
động là tiền đề đảm bảo đời sống của người lao động. Cả hai bên đều phụ
thuộc vào quy luật cung và cầu trong thị trường lao động. Tác động qua lại
về lợi ích giữa hai giai cấp này đã tạo nên sự phức tạp của cuộc đấu tranh giai
cấp trong thời đại đương thời
Theo quan điểm duy vật biện chứng về lịch sử, sự cai trị của giai cấp
tư sản, nhất là giai cấp tư sản đại công nghiệp được Mác coi là một trong
những điều kiện đầu tiên cho sự phát triển của giai cấp công nhân. “Nhìn
chung, sự phát triển của giai cấp vơ sản cơng nghiệp do sự phát triển của giai
cấp tư sản công nghiệp quy định. Chỉ dưới sự thống trị của giai cấp này, giai
cấp vơ sản cơng nghiệp mới có thể tự mình tạo ra những tư liệu sản xuất hiện
đại trở thành phương tiện để thực hiện sự nghiệp cách mạng giải phóng của
mình ”.
Chế độ chính trị tư sản và nhà nước pháp quyền đã tác động hai mặt
đối với người lao động. Nó hình thành thói quen chấp hành pháp luật hiện
hành cho người lao động với tư cách là cơng dân; do đó, những phản ứng ban
đầu của giai cấp này đối với giai cấp tư sản đã ở mức chủ nghĩa hợp vốn.
Công nhân, với tư cách là giai cấp bị trị, cũng đã học được nhiều biện pháp
đấu tranh hợp pháp từ nền dân chủ tư sản, tích lũy được nhiều kinh nghiệm
13


NHĨM CHARLES FOURIER

từ các cuộc đấu tranh chính trị. Bản chất chuyên chế của chế độ chính trị tư
sản cũng thôi thúc giai cấp công nhân và nhân dân đấu tranh chống áp bức,
bất công.

Karl Marx tin rằng con người là sản phẩm của các tình huống trong
phạm vi mà họ tạo ra và ảnh hưởng đến hoàn cảnh của họ. Giai cấp công
nhân hiện đại là sản phẩm của phương thức sản xuất công nghiệp và là chủ
thể của phương thức sản xuất ngày càng hiện đại, văn minh. Đây là những
giá trị khoa học, càng ngày càng thấy rõ theo thời gian.
 Khám phá và chứng minh sứ mệnh lịch sử tồn thế giới của giai cấp
cơng nhân
C.Mác là người đầu tiên phát hiện và luận giải tính khách quan, tự giác
về sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân hiện đại. Đó là giai cấp có khả
năng tự giải phóng mình và chính họ sẽ giải phóng lồi người khỏi ách bóc
lột cuối cùng trong lịch sử: chế độ bóc lột giá trị thặng dư của phương thức
sản xuất tư bản chủ nghĩa.
Về thực chất sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, C.Mác đã bắt
đầu từ một nguyên lý chung như sau: mọi xã hội tồn tại và phát triển trên cơ
sở sản xuất và tiêu dùng của cải vật chất. Nền sản xuất hiện đại về cơ bản
được thực hiện theo phương thức công nghiệp, và giai cấp công nhân là chủ
thể tiêu biểu của q trình sản xuất đó. Vì vậy, họ là giai cấp quyết định sự
phát triển của xã hội hiện đại. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cũng
bắt đầu từ đây.
Xã hội hoá nền sản xuất hiện đại đã hình thành tiền đề vật chất, nhu
cầu phát triển và gợi ý các biện pháp giải quyết các vấn đề của xã hội tư bản.
Xã hội hoá sản xuất đã thúc đẩy sự vận động của mâu thuẫn cơ bản trong
phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Mâu thuẫn cơ bản đó là mâu thuẫn
giữa xã hội hoá lực lượng lao động và tư bản hoá tư bản sản xuất. Sở hữu
công cộng đối với tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội là một yêu cầu khách
quan, được quá trình sản xuất hiện đại vạch ra. “Trong xã hội hiện tại của
chúng ta, bản chất của ngành công nghiệp quy mô lớn làm phát sinh mọi
14

NHĨM CHARLES FOURIER

nghèo đói và khủng hoảng thương mại; tuy nhiên, khi một chế độ xã hội khác
ra đời, với bản chất xóa bỏ đói nghèo và thay đổi, gây ra thảm họa như vậy ”.
Karl Marx tin rằng “Do đó, cùng với sự phát triển của cơng nghiệp quy mô
lớn, nền tảng mà giai cấp tư sản sản xuất và sở hữu sản phẩm của mình, sẽ bị
giai cấp tư sản phá hủy. Trước hết, giai cấp tư sản tạo ra những người sẽ chơn
vùi nó. Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và sự thắng lợi của giai cấp vô sản đều
hiển nhiên như nhau”.
Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một q trình cách
mạng tồn diện nhằm xây dựng hình thái kinh tế - xã hội mới trên các lĩnh
vực kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa, tư tưởng. Nó tạo ra một hình thái kinh
tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn đầu của nó là chủ nghĩa xã hội.
Lần đầu tiên trong lịch sử, “cuộc cách mạng của đa số nhằm lợi ích cho số
đơng” ra đời nhờ vào việc xây dựng một xã hội trên cơ sở công hữu về những
tư liệu sản xuất chính của xã hội.
Để hồn thành sứ mệnh đó, giai cấp công nhân cần phải tự giác rèn
luyện và phát triển do Đảng cộng sản đảm nhiệm. Quy luật hình thành Đảng
là sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học và phong trào công nhân - kết
quả xã hội của q trình cơng nghiệp hóa và đấu tranh giai cấp hiện đại. Tính
tiên phong cả về thực tiễn và lý luận xác định vai trò lãnh đạo của Đảng: “Về
thực tiễn, những người cộng sản là bộ phận quyết định nhất trong các Đảng
công nhân ở tất cả các nước luôn thúc đẩy phong trào tiến lên. Về lý thuyết,
họ hiểu rõ hơn những điều kiện, sự tiến bộ và kết quả chung của phong trào
vô sản so với bộ phận cịn lại của giai cấp vơ sản ”.
Mục tiêu của Đảng là thực hiện nội dung chính trị sứ mệnh lịch sử của
giai cấp công nhân: “Mục đích trước mắt của những người vơ sản cũng như
các đảng vô sản là tổ chức những người vô sản thành một giai cấp, lật đổ ách
thống trị của giai cấp tư sản, giành chính quyền cho giai cấp vơ sản ”.
Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, về chiến lược, chiến thuật, tổ chức và

tư tưởng là điều kiện bảo đảm giai cấp cơng nhân hồn thành sứ mệnh lịch sử
15


NHĨM CHARLES FOURIER

thế giới của mình. Nắm chính quyền, thực hiện sứ mệnh lịch sử xây dựng chủ
nghĩa xã hội, khơng ngừng hồn thiện bản chất giai cấp cơng nhân, trở thành
người đại diện chân chính cho lợi ích của dân tộc và nhân dân là quy luật
phát triển của Đảng.
Đây là những giá trị khoa học tiêu biểu do C.Mác đặt ra đối với sứ
mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Thực tiễn của phong trào công nhân và
cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa trong gần hai thế kỷ qua đã khẳng định tính
đúng đắn của những nguyên tắc này.
2.3 Giai cấp công nhân hiện nay.
Số lượng giai cấp công nhân (giai cấp công nhân) hiện nay có nhiều số
lượng tương đối khác biệt do tiêu chí, quy mô và cách đánh giá của mỗi chủ thể
nghiên cứu. Năm 2012, Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, thế giới đã có 1.000
triệu cơng nhân. Một nghiên cứu của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) năm 2014
khẳng định, trên thế giới hiện có 1.540 triệu “cơng nhân làm công ăn lương”
(salaried workers) trong tổng số gần 3.300 triệu người lao động của thế giới hiện
nay. Cũng theo ILO, dự báo về số lượng nhóm này, năm 2018 sẽ là 1.702 triệu
người.
Giai cấp công nhân được biểu hiện bởi 5 yếu tố khách quan sau:
+ Một là, cơ cấu nghề nghiệp của công nhân hiện nay vô cùng đa dạng và
chưa ngừng lại ở những nghề hiện có. hiện nay trên thế giới có khoảng 23.000
nghề nghiệp liên quan đến máy móc và phương thức lao động cơng nghiệp; và
dự đoán rằng, đến giữa thế kỷ XXI sẽ có thêm khoảng 10.000 nghề nghiệp mới,
chủ yếu là ở lĩnh vực dịch vụ(4). Một nghiên cứu gần đây của Ê-ríc Ơ-lin Rai
(Erik Olin Wright) một nhà xã hội học mác-xít (1947  - 2019) đã lập một mơ

hình cơ cấu giai cấp theo nghề nghiệp, gồm 9 nhóm khác nhau, dựa vào trình độ,
kỹ năng và thẩm quyền
+ Hai là, cơ cấu công nhân theo lĩnh vực hoạt động. Giai cấp công nhân
hiện nay lao động trên 3 lĩnh vực cơ bản là nông nghiệp, công nghiệp và dịch
vụ. Mặc dù đang có sự dịch chuyển lao động giữa các lĩnh vực nhưng xu hướng
16


NHĨM CHARLES FOURIER

chung là nhóm lao động ở lĩnh vực dịch vụ tăng mạnh, số lượng lao động trong
lĩnh vực công nghiệp và nông nghiệp giảm nhẹ. Số liệu của ILO về so sánh tỷ
trọng lao động trong các ngành sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ
trong những năm cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI cho thấy rõ điều đó
+ Ba là, cơ cấu của giai cấp cơng nhân xét theo trình độ cơng nghệ hiện
nay được nhìn nhận là đa dạng và khơng đồng đều. Các nghiên cứu về trình độ
cơng nghệ của cơng nhân thường xét theo khả năng tiếp cận các cuộc cách mạng
cơng nghiệp, cách tính tốn thường là cơng nghiệp 2.0; 3.0 hoặc tiệm cận 4.0.
Cũng có những đánh giá trình độ cơng nghệ của cơng nhân theo đặc tính của kỹ
thuật của từng ngành công nghiệp mà họ đang hoạt động, ví dụ: “cơng nghệ in
offset” và “cơng nghệ in kỹ thuật số”. Nhìn chung, cơng nghệ mà cơng nhân trên
thế giới hiện đang sử dụng là một “dải khá rộng” được mô tả bằng “cây phả hệ
công nghệ đa tầng”, hàm ý là ở nhiều trình độ, phát triển vốn theo quy luật
không đều và sự phát triển của giai cấp công nhân hiện nay cũng vẫn tuân theo
quy luật đó.
+ Bốn là, cơ cấu giai cấp cơng nhân dựa theo trình độ phát triển kinh
tế thường được giới nghiên cứu phân tích theo 2 nhóm nước là nước phát triển
và nước đang phát triển. Hiện có 408 triệu cơng nhân trong các nước phát triển
và số cịn lại (khoảng hơn 1.100 triệu) là ở các nước đang phát triển. Trình độ
phát triển kinh tế, trình độ cơng nghệ thường tỷ lệ thuận với năng suất lao động

đạt được. Cơng nhân của các nước phát triển có năng suất lao động cao hơn so
với các nước đang phát triển.
+ Năm là. cơ cấu giai cấp công nhân theo chế độ xã hội là cách tiếp cận
theo chế độ chính trị. Theo quan niệm của chủ nghĩa Mác, có mối quan hệ biện
chứng giữa công nhân, công nghiệp và chủ nghĩa xã hội (chế độ chính trị). Chế
độ chính trị cũng có thể tác động đến sự phát triển của công nhân và công
nghiệp. Lịch sử cận đại, hiện đại xác định điều đó.

17


NHÓM CHARLES FOURIER

2.4 Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay.
 Về nội dung kinh tế – xã hội: Vẫn là lực lượng giữ vai trò sản xuất vật
chất chủ yếu cho xã hội, quyết định sự tồn tại của xã hội.
- Thứ nhất: Q trình cơng nghiệp hóa cùng với cải cách, đổi mới đang tạo
ra nhiều đặc điểm mới cho giai cấp công nhân.
Sự phát triển của giai cấp công nhân ở “các nước đang chuyển đổi” hiện
nay còn là kết quả của sự kết hợp các cơ chế, quy luật của kinh tế thị trường với
vai trò của nhà nước và thành phần kinh tế nhà nước. Công nhân không chỉ là
sản phẩm của cơng nghiệp hóa mà cịn là kết quả tổng thành của chế độ chính trị
và cơ chế kinh tế thị trường.
- Thứ hai: Kinh tế thị trường làm cho cơ cấu giai cấp công nhân ngày càng
đa dạng hơn.
Nhận thức mới về vai trò của kinh tế thị trường là tạo a một không gian
rộng mở hơn cho sự phát triển về nhiều mặt của giai cấp công nhân với nhiều
thành phần kinh tế cùng tham gia q trình cơng nghiệp hóa.
- Thứ ba: Một bộ phân lớn cơng nhân hiện nay xuất thân từ đơ thị.
Đơ thị hóa làm xuất hiện ngày càng đông đảo hơn đội ngũ lao động làm

th, vốn có mặt từ thời “Tun ngơn của Đảng Cộng sản”, gồm: bác sĩ, luật gia,
tu sĩ, thi sĩ, bác học đều bị giai cấp tư sản biến thành người làm thuê… Song
hiện nay họ đông đúc hơn, đa dạng hơn với hàng nghìn ngành, nghề khác nhau.
Xét về cơ cấu nghề nghiệp, các nhà nghiên cứu đều thấy sự tăng lên của những
nhóm lao động dịch vụ mới.
Họ là những người kết hợp cả lao động chân tay với lao động trí óc. Trong
các quốc gia phát triển đã xuất hiện một cơ cấu xã hội mới với vai trị mới của
trí thức, cơng nhân trí thức. Cũng bởi thế, ở nhiều nước phát triển hiện nay
(những nước lao động nông nghiệp hoặc nông dân chỉ chiếm từ 2% – 3% lực
lượng lao động) liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân đã
không còn cơ sở xã hội như thế kỷ XIX và thay vào đó là liên minh giữa những
người lao động, mà chủ yếu là hai nhóm lao động đơng đảo ở đô thị là sản xuất
công nghiệp và dịch vụ bằng phương thức công nghiệp.
18


NHĨM CHARLES FOURIER

- Thứ tư: Đơ thị là nơi mà đấu tranh giai cấp hiện đại bộc lộ tính điển hình
của nó.
Ph.Ăngghen viết: “Các thành phố lớn là nơi bắt nguồn của phong trào
công nhân: nơi đây công nhân lần đầu tiên đã bắt đầu suy nghĩ về tình cảnh của
mình và đấu tranh dể thanh đổi nó, nơi đây sự đối lập về lợi ích giữa giai cấp vơ
sản và giai cấp tư bản lần đầu đã biểu lộ ra, nơi đây những liên đoàn lao động,
phong trào Hiến chương và chủ nghĩa xã hội đã ra đời…”2
 Về nội dung chính trị - xã hội:
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được thực hiện bởi giai cấp cơng nhân,
bởi vì giai cấp cơng nhân là giai cấp cách mạng, nòng cốt, đại diện cho phương
thức sản xuất hiện đại, cho phương thức sản xuất tiên tiến thay thế đi những
phương tiện lạc hậu và khơng cịn hiệu quả trong lao động.

công nhân ở các nước tư bản chủ nghĩa khơng cịn bị bóc lột nữa, giai cấp cơng
nhân đã được trung lưu hóa, địa vị của họ đã có sự thay đổi căn bản, nên khơng
cịn sứ mệnh lịch sử nhưng đó cũng là sự phản ánh mức sống trong điều kiện
mới (do tiến bộ chung của sự phát triển xã hội); đồng thời, là kết quả đấu tranh
liên tục, bền bỉ của chính giai cấp công nhân chống giai cấp tư sản
 Về nội dung văn hóa – xã hội: Lãnh đạo và đi đầu trong xây dựng một
nền văn hóa tiến bộ vì cơng bằng, bình đẳng và quyền con người.
- Một là, cần phải nâng cao trình độ dân trí, hình thành đội ngũ trí thức
của xã hội mới.
Theo VI Lênin, "Chủ nghĩa xã hội sinh động, sáng tạo là sự nghiệp của
bản thân quần chúng nhân dân”. Quân chủng nhân dân càng được chuẩn bị tốt
về tinh thần, trị lực, tự tưởng... càng có ảnh hưởng tích cực đến tiến trình xây
dựng chủ nghĩa xã hội. Do đó, nâng cao trình độ dân trí, hình thành đội ngũ trí
thức mới trở thành nội dung cơ bản của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa. Trí tuệ
khoa học và cách mạng là yếu tố quan trọng đối với côngcuộc xây dựng chủ
nghĩa xã hội. Do đó, nâng cao dân trị, đào tạo nguồn lao động có chất lượng và
2 C.Mác và Ph.Ăngghen, Tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1993, tập 2, tr.485

19


NHĨM CHARLES FOURIER

bồi dưỡng nhân tài, hình thành và phát triển đội ngũ trí thức xã hội chủ nghĩa
vừa là nhu cầu cấp bách, vừa là nhu cầu lâu dài của sự nghiệp xây dựng chủ
nghĩa xã hội vàchủ nghĩa cộng sản.
Vấn đề phát triển con người toàn diện đã được Đại hội IX của Đảng Nhà nước
Việt Nam xác định: “Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện về
chính trị, tư tưởng, trí tuệ, đạo đức, thể chất, năng lực sáng tạo, có ý thức cộng
đồng, lịng nhân ái, khoan dung, tơn trọng nghĩa tình, lối sống có văn hóa, quan

hệ hài hịa trong gia đình, cộng đồng và xã hội.
- Hai là, xây dựng con người phát triển toàn diện.
Con người là sản phẩm của lịch sử, nhưng chính hoạt động của con người
đã sáng tạo ra lịch sử. Thực tiền lịch sử đã cho thấy, trong mọi thời đại, sự hình
thành và phát triển con người ln gắn liền với sự hình thành và phát triển của
xã hội. Mỗi xã hội với những nácthang phát triển khác nhau của sự tiến bộ đều
cần đến những mẫu người nhất định, có năng lực đáp ứng nhu cầu của sự phát
triển. Chính vì vậy, giai cấp cầm quyền của mỗi thời kỳ lịch sử khác nhau khi dã
ý thức được về xã hội mà mình tạo dựng, thì trước tiên giai cấp đó phải quan
tâm đến việc xây dựng con người.
Khi giai cấp công nhân trở thành giai cấp cảm quyền, việc xây dựng con người
đáp ứng nhu cầu của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội trở thành một yêu cầu
tất yếu. Do đó, xây dựng con người phát triển toàn diện của xã hội mới là một
trong những nội dung cơ bản của văn hóa vỏ sản, của nền văn hóa xã hội chủ
nghĩa. Con người xã hội chủ nghĩa được xây dựng là con người

20


NHÓM CHARLES FOURIER

CHƯƠNG 3: LIÊN HỆ THỰC TIỄN VẤN ĐỀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ
CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN HIỆN NAY
3.1 Thực trạng của giai cấp công nhân hiện nay ở Việt Nam
Cùng với tốc độ tăng trưởng nhanh của dòng vốn đầu tư nước ngoài và xu
hướng phát triển của các doanh nghiệp trong nước, nguồn lao động của nước ta
đang có dấu hiệu khan hiếm và thiếu hụt. Sự thiếu hụt các chuyên gia và giám
đốc điều hành là một thực tế.
Số liệu điều tra tại tỉnh Đồng Nai cho thấy 72,55% lao động của cơng ty
có độ tuổi từ 18-35, đại đa số là học sinh phổ thông và là người nông thôn, nơi

lao động phổ thông chiếm 43%; 27% có kỹ năng phù hợp với nhu cầu của cơng
việc, nhưng đại đa số là khơng có kỹ năng và khơng đủ tiêu chuẩn.
Số học viên có trình độ đại học chỉ chiếm 30% Trong số học viên, tỷ lệ
lao động có tay nghề cao cũng rất thấp.Mức 1 3 chiếm 66,51%, mức 4 - 5
chiếm 25,01%, mức 6 và 7 chỉ chiếm 6,88%. Nói khơng ngoa rằng với tốc độ
thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và xu hướng phát triển của 2 năm gần đây
(2006 - 2007), vấn đề thiếu nguồn nhân lực có trình độ sẽ ngày càng trở nên
trầm trọng hơn.
Giai cấp công nhân nước ta không chỉ thiếu thốn so với nhu cầu phát triển
chung của thời đại, mà thực sự chưa tương xứng với nhu cầu phát triển của sự
nghiệp công nghiệp hoá hiện nay và sự nghiệp hiện đại hoá
Chúng ta khơng phủ nhận những mặt tích cực và những những đóng góp
to lớn của tập thể giai cấp cơng nhân nước ta, vì họ là lực lượng vận hành cơ sở
vật chất, tư liệu sản xuất hiện đại nhất trong xã hội và quyết định phương hướng
chủ yếu của sự phát triển kinh tế,
Song phải đối mặt với mặt tiêu cực của cơ chế thị trường và sự phát triển
phức tạp của tình hình thế giới, nhiều cơng nhân đã mờ nhạt tun ngơn chính trị
của mình. Một bộ phận chính quyền chỉ quan tâm đến những vấn đề thiết thực
21


NHĨM CHARLES FOURIER

trước mắt mà ít quan tâm đến những vấn đề chiến lược lâu dài như định hướng
xã hội chủ nghĩa, vai trị, vị trí của giai cấp cơng nhân.
3.2 Thực tiễn vấn đề sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay.
Xây dựng đội ngũ công nhân Việt Nam vừa có sức vừa có tài, đáp ứng
u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; xây dựng đội ngũ công nhân
Việt Nam gắn với thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế theo hướng công nghiệp
và hiện đại, tạo ra một cơ cấu công nhân đơng đảo, trẻ hóa, có tri thức ngày càng

sâu rộng, hăng say trong lao động. Nâng cao sự giác ngộ giai cấp, bản lĩnh chính
trị, hiểu biết pháp luật, tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động; xây dựng lối
sống lành mạnh trong công nhân, nhất là công nhân trẻ, cho đội ngũ cơng nhân
tỉnh nói chung. Chú ý phát triển lực lượng công nhân trong các doanh nghiệp
Nhà nước, sao cho họ trở thành lực lượng nòng cốt trong giai cấp công nhân cả
về số lượng, chất lượng và sự giác ngộ chính trị. Giáo dục truyền thống đấu
tranh cách mạng, chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, ý thức và vai trò sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân để thực hiện tốt các nhiệm vụ trong q trình cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa hội nhập với khu vực và thế giới. Điều quan trọng là
vừa kế thừa được tinh hoa của nhân loại nhưng phải giữ gìn phát huy được bản
sắc tốt đẹp của dân tộc, phát huy được nội lực, sức mạnh Việt Nam trong q
trình phát triển
Giai cấp cơng nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử hiện nay:
+ “Nguồn nhân công rẻ đã đưa Băng-la-đét trở thành nhà xuất khẩu dệt
may lớn thứ hai thế giới. Mặc dù vậy, công nhân ngành may mặc Băng-la-đét
thường biểu tình địi tăng lương và cải thiện điều kiện làm việc. Những người
biểu tình bất bình trước nghịch lý, người lao động trực tiếp làm ra nguồn của cải
lớn cho xã hội, nhưng mức thù lao họ nhận được lại chưa tương xứng. Hiến
pháp Băng-la-đét quy định mức lương tối thiểu cho công nhân ngành may được
đưa ra lần đầu vào năm 1994, theo đó mỗi cơng nhân nhận 12 USD/tháng, sau
đó, được sửa đổi vào năm 2006, lên mức 21,3 USD/người/tháng. Tháng 7-2010,
Chính phủ Băng-la-đét thơng qua mức lương tối thiểu của hơn 2,5 triệu công
22


NHĨM CHARLES FOURIER

nhân ngành may lúc đó, lên mức 38,5 USD/tháng. Ngay sau thảm họa sập nhà ở
Ra-na, ngoại ô Thủ đô Ðắc-ca của Băng-la-đét ngày 24-4 vừa qua làm hơn 1.120
người chết, chủ yếu là nữ công nhân may mặc, Quốc hội Băng-la-đét đã thông

qua Luật Lao động năm 2013 (sửa đổi), theo đó cho phép cơng nhân ngành may
tự thành lập nghiệp đồn mà khơng cần xin phép giới chủ, đồng thời sẽ tăng
lương tối thiểu cho người lao động. Với bộ luật mới này, ngoài những cam kết
hỗ trợ về tài chính, chính phủ cũng chú trọng đào tạo đội ngũ công nhân, tạo cơ
hội cho họ tham gia nhiều hơn các hoạt động của nghiệp đoàn, bảo đảm tốt hơn
các quyền của người lao động.”3
+ “Ngày 7/2, 5.000 công nhân Công ty trách nhiệm hữu hạn Viet Glory,
đóng trên địa bàn xã Diễn Trường, huyện Diễn Châu (Nghệ An) ngừng việc tập
thể, yêu cầu tăng lương cơ bản, bổ sung phụ cấp thâm niên, cải thiện điều kiện
làm việc và xử lý những vấn đề liên quan đến thái độ ứng xử giữa cán bộ quản
lý và người lao động. Nhiều nhóm ý kiến, kiến nghị của người lao động đã được
công ty xem xét, giải quyết. Tuy nhiên, vấn đề cơ bản là tăng lương, bổ sung
phụ cấp thâm niên khơng được đáp ứng. Chính vì vậy, người lao động chưa
đồng ý quay trở lại làm việc. Cuộc đối thoại trực tiếp giữa lãnh đạo công ty và
người lao động vào sáng 10/2 cũng chưa đi đến thống nhất hướng giải quyết vấn
đề này. Chiều 11/2, khi cuộc ngừng việc bước sang ngày thứ 5, phía Cơng ty
trách nhiệm hữu hạn Viet Glory đã có động thái mới, trong đó quyết định bổ
sung khoản phụ cấp thâm niên cho người lao động với mức mỗi tháng 30.000
đồng đối với người lao động làm việc từ một năm trở lên. Lao động có thâm
niên từ 7 năm làm việc trở lên hưởng mức 210.000 đồng/tháng.”4

3 Vũ Anh, 12-07-2013, Băng-la-đét trước sức ép đòi cải thiện điều kiện làm việc.
4 Hồng Lam, 12/02/2022, 5000 cơng nhân ngừng việc tập thể: không coi nghỉ việc là lý do!

23