SKKN một số biện pháp nâng cao chất lượng học phân môn tập làm văn của học sinh lớp 2

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường nói chung và của
bậc Tiểu học nói riêng, hiện nay vấn đề cải cách giảng dạy không phải là mối
quan tâm của một cá nhân nào, mà đó là nhiệm vụ chung của tồn xã hội.
Chính sự đổi mới phương pháp giáo dục bậc tiểu học sẽ góp phần tạo con
người mới một cách có hệ thống và vững chắc.
Trong giai đoạn hiện nay, xu hướng chung của sự đổi mới phương pháp
dạy học ở bậc tiểu học là làm sao để giáo viên khơng chỉ là truyền thụ kiến thức
mà cịn là người tổ chức, định hướng cho học sinh hoạt động, để học sinh huy
động vốn hiểu biết và kinh nghiệm của bản thân vào việc chiếm lĩnh tri thức
mới.
Như chúng ta đã biết Tiếng Việt vừa là môn học chính, vừa là mơn cơng
cụ giúp học sinh tiếp thu các môn học khác được tốt hơn .Rèn luyện các kỹ năng
nói (nghe, đọc) và sản sinh lời nói (nói, viết) giúp học sinh có năng lực dùng
tiếng Việt để học tập, giao tiếp ở môi trường hoạt động của lứa tuổi. Để thực
hiện tốt mục tiêu này, mỗi phân mơn Tiếng Việt đều có thể và có nhiệm vụ hình
thành, phát triển cho học sinh kỹ năng sử dụng tiếng Việt trên bình diện lời
nói.Tuy nhiên nhiệm vụ này được thực hiện tập trung hơn cả ở phân môn Tập
làm văn.
Chương trình Tập làm văn hiện nay rất có ưu thế để thực hiện nhiệm vụ
phát triển lời nói cho học sinh đặc biệt là ở dạng văn nói: về thời lượng, về cấu
trúc chương trình đến đề tài nội dung. Qua mỗi tiết Tập làm văn,học sinh có điều
kiện để nói từ nói đúng nói đủ đến nói hay, độc lập và sáng tạo… Tuy nhiên
năng lực lời nói của học sinh có phát triển được hay khơng điều đó cũng phụ
thuộc vào cách tổ chức điều khi hướng dẫn hoạt động giao tiếp của giáo viên,
phụ thuộc vào việc vận dụng linh hoạt lý thuyết hoạt động lời nói vào trong dạy
học và sử dụng phối hợp các phương pháp dạy học khi lên lớp.

1

Nội dung Tập làm văn lớp hai cung cấp cho học sinh (HS) các kĩ năng
nói, viết, nghe, phục vụ cho học tập và giao tiếp. Ngoài các dạng bài dạy về các
nghi thức lời nói tối thiểu, về một số kĩ năng phục vụ học tập và đời sống hằng
ngày, phân môn Tập làm văn lớp Hai cũng rèn cho HS kĩ năng nghe và kĩ năng
diễn đạt.. Thực tế đến đầu năm lớp Hai hầu hết HS chỉ nói được những câu
ngắn, trả lời chưa đủ ý, diễn đạt cũng rời rạc. Các em học sinh lớp 2 vốn sống
cịn ít, vốn hiểu biết về Tiếng Việt cịn rất sơ sài, chưa định rõ trong giao tiếp,
viết văn câu cịn cụt lủn. Hoặc câu có thể có đủ ý nhưng chưa có hình ảnh. Các
từ ngữ được dùng về nghĩa cịn chưa rõ ràng. Việc trình bày, diễn đạt ý của các
em có mức độ rất sơ lược,đặc biệt là khả năng miêu tả.
Chính vì muốn để các em có khả năng hiểu Tiếng Việt hơn, biết dùng từ
một cách phù hợp trong các tình huống (chia vui, chia buồn ,an ủi, đề nghị, xin
lỗi) nên ngay từ đầu năm học tôi đã hướng và cùng các em mở rộng hiểu biết về
Tiếng Việt qua các phân môn trong môn Tiếng Việt, đặc biệt là phân môn Tập
làm văn.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao
chất lượng học phân môn tập làm văn của học sinh lớp 2”
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận và thực tiễn cho việc phát triển lời
nói cho học sinh tiểu học qua học phân môn Tập làm văn lớp 2.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng học Tập làm văn cho
học sinh lớp 2.
3 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Quá trình học phân môn Tập làm văn của học sinh lớp 2
4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2


- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Nhằm làm rõ về mặt lý

thuyết vai trò khi sử dụng các biện pháp nâng cao chất lượng học môn tập làm
văn của học sinh lớp 2.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế: Nhằm phân loại đối tượng học sinh
từ đầu năm để có biện pháp thích hợp.
- Phương pháp thực nghiệm : Dùng để kiểm nghiệm vai trò của Các biện
pháp nâng cao chất lượng học phân môn Tập làm văn của học sinh lớp 2.
- Phương pháp thống kê toán học.

PHẦN II: NỘI DUNG
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN :
Chúng ta đều biết rằng đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới , có
nhiều đổi mới : đổi mới về kinh tế, xã hội, giáo dục …Sự phát triển giáo dục của
nước ta giúp cho những chủ nhân tương lai của đất nước luôn được phát triển
tồn diện, đầy đủ về năng lực, trí tuệ, tính cách. Qua việc nắm bắt các kiến thức,
tri thức khoa học ban đầu để từ đó hình thành nên những kĩ năng cần thiết của
cuộc sống, hành động đúng cho bản thân .
Tiếng Việt là mơn học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với học sinh
Tiểu học, bởi nó là mơn học cung cấp cho các em những kiến thức cần thiết
trong giao tiếp hằng ngày. Nó giúp các em phát triển tồn diện, hình thành ở các
em những cơ sở của thế giới khoa học, góp phần rèn luyện trí thơng minh, hình
thành tình cảm, thói quen đạo đức tốt đẹp của con người mới. Dạy học Tiếng
Việt là dạy học tiếng mẹ đẻ, giúp các em hình thành 4 kỹ năng cơ bản: nghe,
nói, đọc, viết. Phân môn Tập làm văn trong môn Tiếng Việt hội tụ đủ 4 kỹ năng
trên.Nó rèn cho các em diễn đạt trôi chảy, kĩ năng gắn kết các câu nói với nhau.

3


Đối với HS lớp 2 thì đây là một phân mơn khó. Bởi ở lứa tuổi của các em, vốn
kiến thức và hiểu biết cũng hạn hẹp. Bên cạnh đó cịn có một số khó khăn khách

quan như điều kiện hoàn cảnh sống của một bộ phận HS ở địa bàn dân cư lao
động nghèo, gia đình khơng có điều kiện để quan tâm đến các em,việc diễn đạt
ngôn ngữ kém, việc tiếp thu kiến thức khá chậm, HS nghèo vốn từ ngữ…Điều
này ảnh hưởng nhiều đến việc học tập nói chung, học phân mơn Tập làm văn nói
riêng. Phân môn Tập làm văn lớp Hai giúp các em học sinh thực hành rèn luyện
các kỹ năng nói, viết, nghe,đọc, phục vụ cho việc học tập và giao tiếp hằng
ngày,cụ thể:
* Thực hành về các nghi thức lời nói tối thiểu, như: chào hỏi;tự giới thiệu;cảm
ơn; xin lỗi; mời, nhờ,yêu cầu, đề nghị; chia buồn, an ủi; chia vui, khen ngợi;
ngạc nhiên, thích thú; đáp lại lời chào, lời tự giới thiệu; đáp lời cảm ơn; đáp lời
xin lỗi…
* Thực hành về một số kỹ năng phục vụ học tập và đời sống hằng ngày, như:
viết bản tự thuật ngắn, lập danh sách học sinh, tra mục lục sách, đọc thời khoá
biểu, nhận và gọi điện thoại, viết nhắn tin, lập thời gian biểu, chép nội quy, đọc
sổ liên lạc.
* Thực hành rèn luyện về kỹ năng diễn đạt (nói, viết ),như: kể về người thân
trong gia đình, về sự vật hay sự việc được chứng kiến; tả sơ lược về người, vật
xung quanh theo gợi ý bằng tranh hoặc câu hỏi...
* Thực hành rèn luyện về kỹ năng nghe: dựa vào câu hỏi gợi ý để kể lại hoặc
nêu được ý chính của mẩu chuyện ngắn đã nghe.
Như vậy,phân môn Tập làm văn trong SGK Tiếng Việt 2 không phải chỉ
giúp học sinh nắm các nghi thức tối thiểu của lời nói và biết sử dụng các nghi
thức đó trong những tình huống khác nhau, như nơi cơng cộng, trong trường
học,ở gia đình với những đối tượng khác nhau, như bạn bè, thầy cơ, bố mẹ,
người xa lạ...mà cịn là việc nắm các kỹ năng giao tiếp thông thường khác; tạo
lập văn bản phục vụ đời sống hằng ngày; nói, viết những vấn đề theo chủ điểm
quen thuộc.
4

5