chơng I: Quá trình hình thành và phát triển của công ty SONA
I. sơ l ợc về quá trình hình thành của công ty SONA
1. Trớc năm 1992
Công ty cung ứng nhân lực Quốc tế và Thơng mại ( SONA) la một doanh nghiệp Nhà nớc đợc
thành lập theo quyết định số 449/LĐTBXH và quyết định số 244/LĐTBXH ngày 11/6/1991 với
tên gọi là công ty dịch vụ lao động với nớc ngoài (Overseas Labor Service Company ), tên viết tắt
là SONA
2. Năm 1992
Giữa năm 1992, nhà nớc có chủ trơng thay đổi nghị định 268, xoá bỏ mô hình cũ và thay thế
bằng nghị định 388/HĐBT ban hành ngày 20/11/1991 về quy chế thành lập và giải thể doanh
nghiệp nhà nớc. Căn cứ vào nghị định 388/HĐBT ngày 20/11/1991, thông báo số 160/TB ngày
25/5/1992 của VPCP và theo quyết định số 340/LĐTBXH, xông ty chính thức hoạt động theo
quy chế doanh nghiệp nhà nớc
3. Từ năm 1997
Ngày 11/12/1997, theo quyết định số 1505/LĐTBXH công ty đổi tên thành Công ty cung ứng
nhân lực quốc tế và thơng mại, tên giao dịch quốc tế là International Manpower Supply and Trade
Company, tên viết tắt là SONA
Hiện nay công ty SONA có trụ sở tại 34 Đại Cồ Việt Hà Nội, hoạch toán độc lập và có đầy đủ t
cách pháp nhân, thực hiện xuất nhập khẩu trực tiếp và đặt sự quản lý của Bộ Thơng Mại, Uỷ ba
nhân dân thành phố Hà Nội
II. chức năng và nhiệm vụ của công ty
1. Một số chức năng cơ bản
Ngay từ khi thành lập công ty đã tôn chỉ hoạt động trên 2 lĩnh vực xuất khẩu lao động và kinh
doanh thơng mại. Trong đó u tiên mảng xuất khẩu lao động, vì vậy chức năng đầu tiên của công
ty là cung ứng nhân lực đi làm việc và tu nghiệp có thời hạn ở nớc ngoài. Các thị trờng truyền
thống của công ty là các nớc Đông Âu cũ, nhng công ty không ngừng mở rộng quan hệ hợp tác
với nhiều nớc và khu vực khác nh: khu vực Trung Đông, Hàn Quốc, Đài Loan, U.E.A, Nhật,
Libialà một doanh nghiệp nhà nớc lại hoạt động lâu năm công ty thực sự thuận lợi trong vấn đề
uy tín do đó công ty đã cung ứng một số lợng lớn lao động đi làm việc ở nớc ngoài với nhiều
nghành nghề khác nhau
1
Không chỉ đơn thuần đa lao động đi làm việc ở nớc ngoài, công ty còn tổ chức giáo dục về pháp
luật của nớc tiếp nhận, đợc đào tạo về ngoại ngữ, trình độ nghiệp vụ, vì vậy một chức năng khá
nổi bật của công ty là thực hiện dịch vụ phục vụ nhu cầu vật chất và tinh thần của ngời lao động
Việt Nam ở nớc ngoài. Đại lý bán vé máy bay đi vào hoạt động vài năm gần đây không nằm
ngoài chức năng đó
một chức năng nữa cũng cần đợc kể đến đó là chức năng xuất nhập khẩu trực tiếp hàng hoá, khi
mới thành lập không đợc coi trọng nh mảng xuât khẩu lao động, nhng càng đi vào hoạt động,
bằng kết quả hoạt động thuyết phục xuất nhập khẩu hàng hoá của công ty đang ngày càng chiếm
u thế
Với những chức năng đã đợc quán triệt và ngày càng đợc cụ thể trong tình hình mới đã góp phần
không vào sự lớn mạnh không ngừng của công ty
2. Một số nhiệm vụ chính
Tự tạo vốn cho hoạt động kinh doanh của công ty, bảo đảm tự trang bị và đổi mới trang thiết bị
phục vụ hoạt động kinh doanh
Tổ chức thực hiện các hoạt động cung ứng lao động, thực hiện hoạt động xuất nhập khẩu theo
đúng các mặt hàng đã đăng ký kinh doanh
Kí kết các hợp đồng với các đơn vị sản xuất kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế nhắm tạo
nguồn cung ứng hàng hoá cho hoạt động xuất khẩu, đồng thời cung cấp các dịch vụ về xuất nhập
khẩu cho các đơn vị này trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện, hai bên cùng có lợi.
Đàm phán, kí kết và thực hiện các hợp đồng xuất nhập khẩu với ngời nớc ngoài trong phạm vi
kinh doanh của công ty theo các quy định của Nhà nớc và luật pháp quốc tế. Đợc mời các ên nớc
ngoài hoặc cử cán bộ ra nớc ngoài để đàm phán kí kết hợp đồng.
Tuân thủ đầy đủ các chính sách, chế độ quản lý kinh tế, quản lý xuất nhập khẩu, và giao dịch đối
ngoại, thực hiện các cam kết trong hợp đồng xuất nhập khẩu của công ty
Đảm bảo hạch toán kế toán đầy đủ, câc đối xuất nhập khẩu, làm tròn nghĩa vụ với cấp trên.
quản lý và sử dụng hợp lý, có hiệu quả các nguồn vốn nhằm thực hiện các biện pháp nâng cao
chất lợng và gia tăng khối lợng hàng xuất khẩu, mở rộng thị trờng quốc tế nhằm phát triển hoạt
động, khai thác tối đa nguồn lực của công ty.
Thực hiện tốt các chính sách cán bộ, chế độ quản lý tài sản chính sách phân phối theo lao động
tiền lơng, đảm bảo công bằng xã hội, đào tạo bồi dỡng để không ngừng nâng cao trình độ văn
hoá, nghiệp vụ cho cán bộ công nhân viên trong công ty.
2
Đợc đặt các văn phòng đại diện của công ty ở nớc ngoài theo quy định của Nhà nớc Việt Nam và
nớc sở tại
III. cơ cấu bộ máy quản lý của công ty
1. Trớc năm 1990
Khi mới thành lập, công ty SONA có một cơ cấu đơn giản, gồm một giám đốc, một phó giám đốc
và các nhân viên trực thuộc 18 ngời trong biên chế với các phòng ban: Phòng tổ chức hành chính,
phòng tài chính kế toán, phòng thị trờng và cung ứng lao động. Nếu hai phòng tổ chức chính và
tài chính kế toán mang tính chất hậu phơng cho hoạt động nội bộ của công ty thì phòng thị tr-
ờng và cung ứng lao động có chức năng nghiên cứu thị trờng, khai thác hợp đồng, thực hiện hợp
đồng cung ứng lao động và quản lý lao động
2. Từ năm 1990 đến nay
Với sự chuyển biến mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam vào những năm 1990 nhu cầu về xuất
nhập khẩu để thực nhiêm vụ đổi mới đất nớc là rất lớn. Nắm bắt đợc xu hớng đó, đồng thời nhận
rõ đợc thế mạnh và tiềm năng có thể khai thác về nguồn lực trong công ty, công ty đã chủ động
xin ý kiến chỉ đạo của Bộ, Cục sắp xếp lại nhân sự và tổ chức bộ máy hoạt động theo mục tiêu
giữ ổn định để phát triển. Tiến hành thể chế hoá công tác tổ chức lao động của công ty bằng thể
chế, nội quy phù hợp với quy định pháp luật của Nhà nớc, của Bộ và của Cục. Công ty đã xây
dựng bộ máy tổ chức theo cơ cấu trực tuyến chức năng nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ và chức năng
của mình. Cơ cấu này tạo ra sự quản lý chặt chẽ từ trên xuống dới, từ Giám đốc đến các bộ phận,
phòng ban, với bộ máy nh vậy đã tạo nên một êkip làm việc hiệu quả. Kết quả của việc làm đó
năm 1996 SONA đã mở thêm phòng kinh doanh xuất nhập khẩu, nhằm thoả mãn hoạt động kinh
doanh thơng mại dịch vụ, từ năm 1997 phòng đã chính thức đi vào hoạt động và đem lại nguồn
thu đáng kể cho công ty. Cùng với đó do yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao về chất lợng dịch vụ
cung ứng lao động, tháng 3/2000 công ty đã thành lập thêm phòng đào tạo giá dục và hớng
nghiệp lao động nhằm tổ chức đào tạo,giáo dục định hớng, bổ túc nghề cho ngời lao động trớc
khi đi lao động ở nớc ngoài
Không ngừng phát triển hoạt động xuất khẩu lao động, thơng mại, công ty cũng luôn tìm toài
phát triển các hoạt động khác nhằm khai thác hết tiềm năng và tạo việc làm cho ngời lao động.
Đó là nguyên nhân ra đời của Phòng đại lý bán vé máy bay của công ty SONA, đợc Bộ, Cục cho
phép, đợc sự giúp đỡ của Tổng công ty Hàng không Việt Nam, sau một thời gian chuẩn bị, lắp
đặt trang thiết bị, phòng đã chính thức đi vào hoạt động từ 24/8/2001
Bộ máy công ty SONA đợc tóm tắt ở sơ đồ sau
3
3. Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban
Ban giám đốc: hiện nay đứng đầu là ông Lê Quang Đạt, giám đốc công ty do Bộ trởng Bộ Lao
Động thơng binh xã hội bổ nhiệm. Giám đốc là ngời đại diện pháp nhân của công ty, quản lý và
điều hành công ty, theo chế độ một thủ trởng và chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của công ty
trớc pháp luật, trớc Bộ lao động thơng binh xã hội, cục quản lý với nớc ngoài và trớc toàn thể các
cán bộ công nhân viên chức của công ty. Giám đốc trực tiếp theo dõi, chỉ đạo công tác thị trờng,
chế độ tài chính kế toán, các hoạt động tổ chúc hành chính, các kế hoạc và tổng hợp các báo cáo
các hoạt động thanh tra, khiếu kiện, khen thởng và kỷ luật có liên quan đến toàn bộ hoạt động
của công ty SONA
Phó giám đốc cung ứng nhân lực: Phó giám đốc cung ứng nhân lực giúp giám đốc về thị trờng
xuất khẩu lao động, quản lý lao động ở nớc ngoài, du học ở nớc ngoài và các công tác khác công
ty khi đợc phân công hoặc uỷ quyền. Phó giám đốc cung ứng nhân lực trực tiếp theo dõi chỉ đạo
công tác tổ chức thực hiện hợp đồng về xuất khẩu lao động và hợp đồng về du học, tự túc ở nớc
ngoài đồng thời theo dõi và quản lý lực lợng lao động ở nớc ngoài.
phó giám đốc đào tạo: phó giám đốc giúp giám đốc về công tác đào tạo, kinh doanh dịch vụ và
các công tác khác vủa công ty khi đợc phân công hoặc đợc uỷ quyền. Trc tiếp theo dõi và chỉ đạo
các công tác có liên quan đến đào tạo, hoạt động đại lý vé máy bay và các hoạt động dịch vụ của
phòng kinh doanh dịch vụ.
Phó giám đốc kinh doanh: phó giám đốc kinh doanh giúp giám đốc về công tác thị trờng kinh
doanh thơng mại và các công tác khác của công ty khi có sự phân công uỷ quyền. Trực tiếp chỉ
đạo công tác kinh doanh thơng mại.
Phòng xuất khẩu lao động I & II: trớc đây là phòng thông tin và cung ứng lao động có chức năng
tham mu, giúp giám đốc trong lĩnh vực khai thác thị trờng cung ứng nguồn nhân lực trong và
ngoài nớc tổng hợp và phân tích thị trờng lao động, có khả năng cung ứng nhân lực của công ty,
tổ chức thực hiện các hợp đồng cung ứng nhân lực do công ty kí kết với đối nớc ngoài.
Phòng đào tạo, giáo dục hớng nghiệp lao động: Là một phòng ban mới đợc thành lập 3/2000 có
chức năng tham mu giúp giám đốc công ty trong lĩnh vực tổ chức thực hiện các chơng trình đào
tạo phục vụ cho nhiệm vụ kinh doanh xuất nhập khẩu lao động của công ty gồm: đào tạo, giáo
dục, định hớng bồi dỡng nâng cao trình độ nghề nghiệp, trình độ ngoại ngữ, và hớng nghiệp cho
ngời lao động.
4
Phòng kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hoá: đây cũng có thể xem là phòng ban mới do đợc
thành lập năm 1996. Nhiệm vụ của phòng là tham mu, giúp giám đốc trong lĩnh vực tổ chức và
thực hiện các hoạt động kinh doanh thơng mại, dịch vụ hàng hoá trong và ngoài nớc.
Phòng tài chính kế toán: khi mới thành lập có tên là phòng kế toán tài vụ có chức năng tham mu,
cung cấp thông tin và kiểm tra kế toán, giúp giám đốc quản lý và thực hiện hoạt động kinh doanh
của công ty trong lĩnh vực kế toán tài vụ.
Phòng t vấn du học: chức năng và nhiêm vụ của phòng là tham mu giúp giám đốc quản lý, tổ
chức thực hiện các hợp đồng dịch vụ đa học sinh, sinh viên và những đối tợng khác có nhu cầu đi
du học tại nớc ngoài.
Phòng tổ chức hành chính: chức năng nhiệm vụ là tham mu giúp giám đốc tổ chức thực hiện các
nhiệm vụ thuộc lĩnh vực tổ chức cán bộ, đào tạo lao động, tiền lơng, hành chính quản trị
Nh vậy với mô hình đợc hoàn thiện cho đến hiện nay thực sự tạo đợc sự năng động hiệu quả trong
hoạt động của công ty.
chơng II: thực trạng hoạt động của công ty SONA
I. Đặc điểm chính về mặt hàng kinh doanh của công ty SONA
1. Cung ứng lao động
Hoạt động cung ứng lao động thực sự không phải là mới nhng tiếp cận vào thị trờng Việt Nam thì
SONA là một trong những ngời dẫn đầu, lại là một doanh nghiệp nhà nớc có uy tín nên công ty
có nhiều lợi thế trong hoạt động kinh doanh. Với chức năng cung ứng lao động của mình SONA
tổ chức tìm kiếm các hợp đồng về nhu cầu lao động của các doanh nghiệp nớc ngoài, sau đó về n-
ớc tuyển dụng với danh ngĩa của chính công ty. Ngời lao động sau khi đợc tuyển dụng sẽ đợc
giáo dục hớng nghiệp, bổ túc nâng cao trình độ,rồi mới đợc chuyển sang đối tác. Nh vậy bằng
quá trình hết sức chuyên nghiệp của mình, lao động mà công ty cung ứng luôn đảm bảo yêu cầu
của phía đối tác
Trớc đây thị trờng chính của công ty là các nớc Trung Đông, cùng với sự phát triển thị trờng đó
đã mở rộng hơn vơn tới nhiều nớc nh: Hàn Quốc, Nhật, Đài loan, Libia, U.E.A...với thị trờng
Nhật Bản luôn đợc công ty coi trọng, và đợc xem là một trong những thị trờng truyền thống,
chính vì vây có thể tự hào nói rằng SONA là một trong số ít doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận và
phát triển sớm việc cung ứng và tu nghiệp sinh cho thị trờng này từ những năm 1993. Với thị tr-
ờng Đài Loan công ty cũng có những chiến lợc riêng, và giờ đây đã xây dựng đợc hệ thống đối
tác đáng tin cậy. Một văn phòng đại diện của công ty đã xuất hiện tại Đài Loan bảo đảm tốt cho
5
hoạt động giao dịch, làm ăn lâu dài. Với thị trờng Libia, sẽ là thiếu sót nếu không đợc kể đến,
công ty luôn xác định đây là một thị trờng truyền thống và đầy tiềm năng. ở đây công ty đã xây
dựng và giữ quan hệ tốt với một số đối tác nh MAN- GHH, Mirsurata... tuy vậy với những thị tr-
ờng đã dẫn trên vẫn còn hạn chế so với chính tiềm năng của mình và trong thời gian tới công ty
SONA sẽ không ngừng đẩy mạnh một số biện pháp để mở rộng hơn nữa thị trờng lao động
Nguồn cung ứng lao động của công ty đợc lấy từ các tỉnh nh Hà Nội, Hà Tây, Hng Yên, Bắc
Ninh... tuỳ thuộc vào nhu cầu lao động, nghành nghề phù hợp với từng hợp đồng và đơn hàng của
các đối tác. Nh vậy với phạm vi nguồn cung ứng không thể đáp ứng tốt u cầu công việc, trong
thời gian tới công ty sẽ mở rộng nguồn cung ứng sang các tỉnh xa hơn
luôn xác định là mảng quan trọng trong hoạt động kinh doanh của công ty, xuất khẩu lao động
của công ty SONA ngay một phát triển sẽ góp một phần lớn vào công cuộc xoá đói giảm nghèo,
tạo công ăn việc làm cho ngời lao động.
2. Xuất nhập khẩu hàng hoá
Không đợc coi trọng nh mảng cung ứng lao động những ngày đầu thành lập, xuất nhập khẩu hàng
hoá đã có những bớc đi khó khăn, nhng với những chiến lợc đúng đắn, bớc đi hợp xu thế xuất
nhập khẩu hàng hóa của công ty SONA đang ngày một vững bớc tạo đợc vị thế trên thị trờng xuất
nhập khẩu đầy sóng gió.
Về hoạt động xuất khẩu, SONA chủ yếu nhận uỷ thác xuất khẩu cho các công ty trong nớc. Các
mặt hàng đợc xuất khẩu chủ yếu là nông sản nh cà phê, hạt điều, tiêu, cao su... đồ mỹ nghệ, và
một số mặt hàng khác.
Về hoạt động nhập khẩu, SONA chủ yếu nhận uỷ thác nhập khẩu cho các công ty trong nớc, do
vậy mặt hàng nhập của công ty khá đa dạng có thể kể đến nh:
Hàng tiêu dùng: các loại hoa quả, bột ngọt, và một số vật dụng gia dụng khác
Sắt, thép
Thiết bị vật t: máy móc xây dựng, máy móc nông nghiệp, và các thiết bị khác...
Các bạn hàng trong nớc mà SONA có quan hệ, nhận uỷ thác xuất khẩu cũng nh nhập khẩu có thể
kể đến nh: công ty TNHH Phú Thái, công ty TNHH Tự Cờng, công ty TNHH Đại Minh. Ngoài ra
còn một số công ty khác nh: Tân Sao Việt, công ty Nam Tuấn, Xây lắp 7... tất cả đều có là những
khách hàng truyền thống, có thể quan hệ làm ăn lâu dài.
thị trờng nớc ngoài của SONA là các nớc ASEAN, Đài Loan, Nhật, Hoa Kì, Italia, Australia...
3. Đại lý bán vé máy bay
6
Bắt nhịp ngay nhu cầu tạo sự thuận tiện cho ngời lao động trong thủ tục xuất cảnh, đợc sự đồng ý
của Bộ LĐTBXH, Cục, và Tổng công ty hàng không Việt Nam, đại lý bán vé máy bay của công
ty đã ra đời. Giờ đây đại lý không chỉ bán cho lao động đợc công ty tuyển dụng mà còn là điểm
hẹn tin cậy của tất cả khách hàng có nhu cầu đi nớc ngoài bằng đờng không. Hàng năm đại lý đã
đóng góp không nhỏ vào doanh thu của công ty
II. thực trạng hoạt động kinh doanh của công ty SONA thời gian qua
1. Thực trạng cung ứng lao động
Đất nớc đang trên đà đổi mới, hợp tác quốc tế không ngừng đợc mở rộng, tận dụng lợi thế của
mình SONA không ngừng mở rộng quan hệ với các bạn hàng trong hoạt động kinh doanh nói
chung và hoạt động cung ứng lao động nói riêng. Vì vậy nhìn lại hoạt động cung ứng lao động
những năm gần đây của công ty thực sự là những tín hiệu mừng. Cụ thể ta có thể thấy rõ qua
bảng tổng kết 1
Bảng 1: cơ cấu lao động xuất khẩu đơn vị: ngời
TT
Năm
Nớc
1999 2000 2001 2002 2003
SL SL TĐ(%) SL TĐ(%) SL TĐ(%) SL TĐ(%)
1 Đài loan
70 241
244,3
135
-44
730
440,7
864
18.4
2 Nhật bản
19 48
152,6
6
- 87,5
9
50
0
0
3 Libia
211 135
-36
82
- 39,3
230
180,5
96
-58.3
4 Malayxia
500
1508
201,6
2034
34.9
5 Tổng cộng
300 424
44,2
723
70,5
2477
242,6
2994
20.9
Nguồn: phòng tổ chức hành chính công ty SONA
Ghi chú: SL: số lợng lao động xuất khẩu
TĐ: tốc độ tăng trởng năm
n: năm
TĐ= {[SL(n)- SL(n-1)]/SL(n-1)}*100
Tổng số lợng xuất khẩu lao động ra nớc ngoài hàng năm tăng nhanh.Năm 2000 tăng 44,2% so
với năm 1999, năm 2001 tăng 70,5% so với năm 2000, năm 2002 tăng 242,6% so với năm 2001
và đến năm 2003 tổng số lao động đi làm việc ở nớc ngoài đã đạt con số 3231 ngời, tăng 30,4%.
Nh vậy từ năm 1998 đến 2000 số lao động không ngừng tăng khá nhanh, tuy nhiên vẫn thấy đợc
quy luật tăng dần đều. Đó là do công ty không ngừng nâng cao chất lợng phục vụ, đảm bảo uy tín
không chỉ phía đối tác ở nớc ngoài mà cả ở chính những ngời đi xuất khẩu. Tuy nhiên đến năm
2002 số lao động đi làm đợc thống kê tăng đột biến là 242,6% so với năm 2001. Tìm hiểu nguyên
7