“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
TÊN ĐỀ TÀI: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN THẨM MĨ CHO TRẺ
4-5 TUỔI THƠNG QUA HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH”
I. PHẦN MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài:
a. Cơ sở lý luận.
Hoạt động tạo hình góp phần quan trọng trong giáo dục thẩm mĩ cho trẻ
mầm non đặc bệt là đối với trẻ 4-5 tuổi. Thơng qua hoạt động tạo hình phát triển ở
trẻ khả năng cảm thụ thẩm mĩ và bồi dưỡng những cảm xúc thẩm mĩ. Những vẻ
đẹp đa dạng của hình dáng, sự phong phú về màu sắc của đồ vật, thiên nhiên và sự
lặp đi lặp lại của các yếu tố tạo hình như sự cân đối đa dạng về cấu trúc hình dạng
về tính truyền cảm của đường nét …đã thu hút hứng thú và gây cho trẻ những xúc
cảm, tình cảm thẩm mĩ ở trẻ được nảy sinh và trở lên sâu sắc cùng với sự phát triển
của cảm giác và sự phong phú của các biểu tượng, trẻ tri giác thế giới xung quanh
ngày càng có ý thức hơn. Dần dần trẻ có khả năng cảm thụ, nhận thức đánh giá được
vẻ đẹp hay không đẹp của các đồ vật, hiện tượng trong thiên nhiên, cuộc sống và tác
phẩm nghệ thuật ở mức sơ đẳng được biểu hiện qua tháu độ: thích hay khơng thích,
u hay ghét, phân biệt đẹp hay xấu. Việc làm quen, tiếp xúc với các tác phẩm nghệ
thuật tạo hình cịn giúp trẻ cảm thụ được vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống thể hiện
qua ngơn ngư tạo hình là đường nét, hình dáng, màu sắc và bố cục … càng làm cho
trẻ hứng thú mong muốn được tạo ra sản phẩm. Khi miêu tả đồ vật hiện tượng trẻ
không chỉ miêu tả lại hình dáng một cách thụ động mà bằng cảm xúc tích cực của
trẻ, nảy sinh yếu tố sáng tạo. Như vậy hoạt động tạo hình chỉ có tính chất sáng tạo
khi sự cảm thụ thẩm mĩ được phát triển và trẻ đã nắm được những kỹ năng, kỹ sảo
cần thiết. Tạo hình là phương tiện diễn tả ý nghĩ và tình cảm.
b. Cơ sở thực tiễn:
Hoạt động tạo hình hay cịn gọi là những hoạt động nhằm tạo ra cái đẹp cho
cuộc sống và nghệ thuật. Hoạt động tạo hình ở trong trường mầm non gồm có vẽ,
nặn, cắt dán, xé dán…nhằm phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí nhớ, trí tưởng
tượng sáng tạo cung cấp cho trẻ những kỹ năng tạo hình đơn giản, giúp trẻ thể hiện
xúc cảm, tình cảm của mình về cái đẹp của thế giới xung quanh qua các hình thức
tạo hình, đồng thời qua đó bồi dưỡng thị hiếu thẩm mĩ của trẻ, hình thành ở trẻ khả
năng cảm thụ thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ.
Trẻ mầm non ham thích được hoạt động tạo hình nhất là việc sử dụng các
nguyên vật liệu theo ý của trẻ để tạo ra 1 sản phẩm mà trẻ thích, chính từ các sản
phẩm trẻ tạo ra, trẻ đặt tên gọi và tưởng tượng ra những gì trẻ thích, từ đó làm nảy
sinh tình cảm yêu cái đẹp, hướng tới cái đẹp đây là yếu tố cần thiết góp phần phát
triển tồn diện cho trẻ.
Đối với trẻ 4-5 tuổi, ở giai đoạn này vốn kinh nghiệm của trẻ đã phong phú
hơn, các biểu tượng được hình thành khá đầy đủ, về hình dáng, cấu trúc và đặc
điểm riêng biệt. Tư duy của trẻ phát triển mạnh, tư duy trực quan cụ thể, tư duy
Trường Mầm non Hoa Phượng
1
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
trực quan hình tượng và tư duy trực quan trừu tượng đang được hình thành và phát
triển, trẻ đã bước đầu biết sắp xếp các hình tượng trong mối quan hệ giữa chúng.
Trẻ thích các màu tươi, màu đậm, nhưng ít phụ thuộc vào màu sắc tự nhiên trẻ sử
dụng màu theo ý thích và cảm xúc. Trẻ có khả năng phân biệt và sử dụng được
nhiều màu. Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh
ngay từ tuổi ấu thơ. Vì vậy việc giáo dục thẩm mĩ cần được bồi dưỡng ngay từ tuổi
mẫu giáo để ươm trồng những tài năng nghệ thuật cho tương lai. Nội dung hoạt
động tạo hình trong trường mầm non là một phương tiện phát triển thẩm mĩ cho trẻ
rất hữu hiệu. Thơng qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí
như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó buộc trẻ phải tư duy
và q trình đó làm phát triển óc tưởng tượng sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp.
Đây là yếu tố cần thiết góp phần giúp trẻ phát triển tồn diện nhân cách.Với những
lý do trên tơi chọn đề tài “ Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4- 5 tuổi
thông qua hoạt động tạo hình” nhằm tìm ra những biện pháp, phương pháp tốt
nhất để giúp trẻ hoạt động tích cực trong hoạt động tạo hình, kích thích phát triển
ở trẻ năng khiếu thẩm mĩ, nâng cao chất lượng giáo dục trong lĩnh vực phát triển
thẩm mĩ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 4- 5 tuổi.
2. Phạm vi và đối tượng áp dụng
Đề tài áp dụng đối với trẻ 4- 5 tuổi
Áp dụng đối với lĩnh vực phát triển thẩm mĩ thông qua hoạt động tạo hình
trong trường mầm non. Thời gian thực hiện từ ngày 06 tháng 9 năm 2019 đến ngày
25 tháng 5 năm 2020
3. Mục đích của đề tài:
Nghiên cứu vấn đề này là để tìm ra những biện pháp cách áp dụng vào tổ chức
các hoạt động tạo hình, giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tạo hình làm
phong phú vốn hiểu biết, kinh nghiệm phát triển năng khiếu thẩm mĩ, sự sáng tạo,
hình thành ở trẻ khả năng cảm nhận cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp góp phần
vào việc định hình và hồn thiện nhân cách cho trẻ.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
-Thuận lợi:
- 100% giáo viên có trình độ CĐ, ĐH giúp đỡ lẫn nhau tạo điều kiện cho việc
học hỏi kinh nghiệm.
- Về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy và học. Cảnh
quan nhà trường thống mát, có cây che bóng mát, cây cảnh góp phần rất lớn cho
trẻ quan sát, từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện sự hiểu biết của
mình về thế giới xung quanh.
- Phần lớn trẻ có đều kiện tiếp xúc trải nghiệm nhiều với mơi trường thực tế.
Trường Mầm non Hoa Phượng
2
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi cần
phải suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một cách
thoải mái, tự tin, khơng gị bó, trẻ ln hứng thú trong giờ học. Tơi tiến hành thực
nghiệm.
- Khó khăn:
* Về cơ sở vật chất:
- Phịng học diện tích hẹp, nên việc tổ chức giờ hoạt động tạo hình cịn gặp rất
nhiều trở ngại như khơng có diện tích trưng bày sản phẩm.
-Mơi trường cho trẻ hoạt động còn hạn chế
- Tài liệu tham khảo còn ít.
* Về phía giáo viên: Q trình tổ chức cịn nặng về kết quả sản phẩm, cô chưa
chú ý dạy kỹ năng tạo hình cho trẻ, cịn áp đặt và chưa chú trọng vào việc phát huy
tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ.
* Về phía phụ hynh:
- Các bậc phụ huynh chưa quan tâm nhiều đến việc tạo điều kiện cho con phát
triển năng kiếu thẩm mĩ.
* Về phía trẻ
Nội dung
Tốt
(%)
Khá
(%) TB
(%)
Yếu
(%)
Kỹ năng
Bố cục
Màu sắc
Trình bày nội
dung, ý tưởng
6
5
6
5
24
20
24
20
8
9
10
12
32
36
40
48
8
7
7
6
32
28
28
24
3
4
2
2
12
16
8
8
Sự hứng thú
13
44
10
40
2
8
2
8
Qua quá trình giảng dạy và thực hiện khảo sát ban đầu, tôi tiến hành đánh giá trẻ
trên các nội dung: Kỹ năng ( Vẽ, cắt dán, xé dán, nặn…), khả năng bố cục, phối
hợp màu sắc, trình bày nội dung ý tưởng sản phẩm
Đầu năm: Tháng 9 năm 2019
Từ kết quả trên cho thấy các kỹ năng của trẻ con nhiều hạn chế, sản phẩm
của trẻ con nghèo nàn, đơn điệu, chưa có sự sáng tạo, trẻ chưa nêu được ý tưởng
cũng như tên sản phẩm của mình. Hơn nữa trẻ có năng khiếu, trẻ lại cịn quá vụng
về trong cách thể hiện. Sự tập trung chú ý của trẻ trong q trình sáng tạo chưa cao
cịn phụ thuộc nhiều vào sản phẩm mẫu.
2. Các biện pháp thực hiện
Trường Mầm non Hoa Phượng
3
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
a. Tổ chức mơi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình:
Như chúng ta đã biết mơi trường giáo dục gồm có mơi trường vật chất và
môi trường tâm lý. Việc tổ chức mơi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình
nhằm phát huy khả năng sáng tạohướng tới cái đẹp của trẻ tôi đã tổ chức như sau:
*. Tạo môi trường vật chất:
Đối với trẻ mầm non, hoạt động chủ đạo của trẻ là hoạt động vui chơi" Học mà
chơi, chơi mà học". Không gian của trẻ mang sắc màu của tuổi thơ. Lứa tuổi mầm
non là những năm tháng đầu tiên trẻ định hình nhân cách và trí tuệ. Vậy, cần môi
trường vật chất như thế nào để phát huy được tích cực sáng tạo của trẻ trong hoạt
động tạo hình trong điều kiện cơ sở vật chất nhà trường còn hạn hẹp, lớp học chưa
đúng quy cách, đồ dùng đồ chơi của trẻ cịn hạn chế, thì việc người giáo viên muốn
xây dựng môi trường vật chất trong hoạt động tạo hình phù hợp với trẻ đáp ứng
yêu cầu giáo dục hiện nay địi hỏi sự cố gắng, sự tìm tòi sáng tạo rất lớn của người
giáo viên.
Để khắc phục những khó khăn trên tơi đã sử dùng các cách sau:
- Thiết kế trang trí góc tạo hình phù hợp, tạo khơng gian mới, trang trí góc tạo hình
bắt mắt theo chủ đề, nhưng không xa rời mục tiêu giáo dục để trẻ hứng thú tham
gia. (H1,H2: Góc trưng bày sản phẩm vẽ của trẻ)
Lựa chọn đồ chơi phù hợp, khơng gây nguy hiểm đảm bảo tính thẩm mỹ, tính giáo
dục, luôn luôn đảm bảo vệ sinh lớp học, đồ dùng, đồ chơi.
+ Bố trí góc tạo hình ở gần cửa sổ nhằm tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên, khơng
bố trí gần góc chơi mang tính chất ồn ào như góc phân vai hay góc xây dựng.
+ Chuẩn bị đồ dùng dụng cụ trong góc tạo hình phong phú về chủng loại, đa dạng
về cách sử dụng đây là một trong những yếu tố góp phần phát huy khả năng sáng
tạo và tính tích cực của trẻ
VD: Các loại giấy màu, dây trang trí, giây ruybang, đất nặn, bút sáp, bút chì màu,
kim sa…
- Nguyên vật liệu thiên nhiên:lá cây, vỏ sò, hến; hột hạt
- Nguyên vật liệu tái sử dụng: tranh ảnh cũ, bìa cattong, len vụn, vải vụn…
(H3)
Các ngun liệu đồ dùng trong góc tạo hình được trang trí xắp xếp mang tính gợi
mở, phù hợp với chủ đề, kích thích trẻ tích cực hoạt động theo khả năng, hứng thú,
sở thích của trẻ
VD: Để trẻ dễ lựa chọn đồ dùng khi vào góc tạo hình tơi đã phân loại theo chất
liệu từng loại sau đó cho vào mỗi chiếc hộp, hay để trong rổ có dán kí hiệu minh
họa. Hay với mỗi chủ đề thì chọn nguyên liệu đặc trưng như: Trong chủ đề “ Giao
thông” đồ nguyên liệu là các vỏ hộp cattong, chai nhựa, ít hột hạt..Giáo viên khơng
nên chuẩn bị tất cả các nguyên vật liệu và để cố định trong một thời gian dài mà
nên thay đổi sau mỗi chủ đề hoặc mỗi tuần nên bổ xung các nguyên vật liệu mới để
tạo sự mới lạ, hấp dẫn, thu hút trẻ nhằm khơi gợi ở trẻ những ý tưởng mới.
- Đồ dùng, nguyên vật liệu nên để ở nơi trẻ dễ lấy, dễ quan sát.
Trường Mầm non Hoa Phượng
4
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
- Trong điều kiện cơ sở vất chất của nhà trường con hạn chế khơng có điều kiện
cho trẻ được tiếp xúc với các tác phẩm nghệ thuật vì vậy tơi đã tạo điều kiện cho trẻ
bằng cách sưu tầm trên mạng internet sau đó trình chiếu cho trẻ xem, u cầu trẻ
nhận xét…. Bàng cách đó có thể khắc phục được hạn chế về điều kiện vất chất.
* Tạo môi trường tâm lý
Môi trường tâm lý hay con gọi là môi trường tinh thần - đây là một thành tố
quan trọng trong việc tổ chức mơi trường giáo dục nhằm góp phần thúc đẩy sự phát
triển khả năng sáng tạo của trẻ, để tạo được môi trường tinh thần cho trẻ mầm non
nói chung và trẻ 5-6 tuổi nói riêng, cơ giáo cần có những cử chỉ nhẹ nhàng, những
lời gợi mở, khuyến khích trẻ như vậy sẽ làm cho trẻ tự tin tích cực hoạt động. giáo
viên chỉ đưa ra những chỉ dẫn khi thật cần thiết bởi khi tham gia vào hoạt động tạo
hình trẻ hay đưa ra những câu hỏi về cách làm, cách sử dụng đồ dùng, nguyên vật
liệu
VD: Trẻ hỏi: cô ơi! Cuộn len này để làm gì? Cơ ơi tơ con trâu màu gì?....
Thơng thường giáo viên sẽ chỉ đưa ra lời chỉ dẫn, hướng dẫn trẻ để giúp trẻ
nhanh chóng hồn thiện bài tạo hình của trẻ, nhưng để phát huy khả năng tư duy
tích cực của trẻ giáo viên nên dưa ra những gợi mở như: Con tthấy con trâu thường
có màu gì? Con thích tơ con trâu màu gì?
Như vậy sẽ khơi gợi được cảm xúc thẩm mĩ và hứng thú cho trẻ.
- Ln tạo nên bầu khơng khí vui tươi hào hứng, khơng đưa ra những lời nhận
xét đánh giá có tính chất phê phán mà đưa ra những gợi ý, gợi mở để trẻ tự đánh
giá, tìm tịi suy nghĩ diều chỉnh hoặc tìm ra những phương thức hoạt động mới phù
hợp hơn với hoạt động tạo hình.
VD: Khi tổ chức cho trẻ nhận xét sản phẩm thường giáo viên hay hỏi trẻ: Con
thích sản phẩm của bạn nào? Vì sao con thích?
Có những trẻ khi được hỏi như vậy trẻ hay trả lời: Vì sản phẩm của bạn đẹp?
Nhưng khi được hỏi lại: Vì sao con lại thấy sản phẩm của ban đẹp? lúc này có
rất ít trẻ trả lời được. Vậy người giáo viên lúc này phải khơi gợi cảm xúc thẩm mĩ
cho trẻ bằng cách đưa các câu hỏi gợi mở như: Con thây màu sắc trên sản phẩm của
bạn như thế nào? Bạn ấy xắp xếp các chi tiết trong tranh như thế nào?...
Hay: Bông hoa này cánh hoa cô tô màu đỏ, nhụy hoa màu vàng, bạn nào có thể
có cách khác làm bơng hoa thêm đẹp và rực rỡ hơn khơng?
Ln khích lệ hưởng ứng những ý tưởng sáng tạo của trẻ tạo cơ hội cho trẻ sử
dụng chính những sản phẩm của mình cho các hoạt động: VD: Tổ chức cho trẻ làm
quà 8/3 tặng bà tặng mẹ, làm đồ chơi trang trí lớp theo chủ đề…
Việc tổ chức tốt được môi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình sẽ thúc
đẩy khả năng sáng tạo của trẻ giúp trẻ pháp huy đực tính tích cực, chủ động, giúp
trẻ hướng tới cái đẹp, biết tạo ra cái đẹp trong hoạt đông đáp ứng mục tiêu giáo dục
hiện nay.
b. Xây dựng kế hoạch hoạt động tạo hình cho trẻ theo từng chủ đề
Trường Mầm non Hoa Phượng
5
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
Ở mỗi lứa tuổi đều có một mức độ khả năng tạo hình khác nhau, vì thế để đánh
giá được khả năng của trẻ thì chúng ta phải nhìn vào khả năng của trẻ từng độ tuổi
làm được gì. Với trẻ 4- 5 tuổi vốn kinh nghiệm của trẻ đã phong phú hơn so với các
độ tuổi mẫu giáo khác, các biểu tượng hình thành khá đầy đủ, tư duy phát triển
mạnh, có khả năng phân biệt và sử dụng được nhiều màu sắc khác nhau, do vậy khi
xây dựng kế hoạch hoạt động tạo hình cho trẻ cần bám sát vào đặc điểm phát triển
khả năng tạo hình của trẻ để xác định chính xác mục tiêu kế hoạch chủ đề đảm bảo
tính vừa sức đối với trẻ
VD : Đối với chủ đề "Thế giới thực vật- Tết và mùa xuân " ngoài việc lên kế
hoạch giáo dục, để đi sâu vào lĩnh vực phát triển thẩm mĩ cho trẻ thông qua hoạt
động tạo hình, bám sát vào mục tiêu, mạng nội dung, mạng hoạt động tôi liệt kê
từng đề tài sẽ cho trẻ thực hiện trong chủ đề sau đó sẽ đưa ra yêu cầu và các giải
pháp, sự chuẩn bị để thực hiện đề tài đó. Như vây sẽ hạn chế tối đa những nhược
điểm của cả cô và trẻ khi thực hiện đề tài đó.
Khi thực hiện đề tài : Vườn cây ăn quả
- Cho trẻ tự do lựa chọn vật liệu về nhóm thực hiện (H4)
- Nhóm khảm cây quả bằng đất sét
- Nhóm làm tranh cát
- Nhóm cắt dán vườn cây ăn quả
- Nhóm xé dán vườn cây ăn quả
- Nhóm vẽ vườn cây ăn quả
+ Bên cạnh đặc điểm tâm sinh lý thì cần phải dựa vào mục tiêu đặt ra trong giờ
hoạt động cũng rất quan trọng. Không nên quá ôm đồm quá nhiều mục tiêu trong 1
giờ hoạt động quá mà cần đưa ra những mục tiêu phù hợp và từ đó dựa vào những
mục tiêu đó để đánh giá cái gì trẻ đã đạt được và chưa đạt được và phải đảm bảo
được tính hệ thống khi lên khế hoạch.
c. Ln phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ :
Phương pháp này làm phát triển tính độc lập và tự tin của trẻ. Tính độc lập
đề cập đến khả năng suy nghĩ, khám phá mà mà khơng cần tn theo bất kì sự chỉ
dẫn nào. Vì vậy mà trẻ độc lập, có chứng kiến riêng và sẽ hồn thành cơng việc sau
khi đã trải qua một quá trình liên tục của những cố gắng và sai lầm.
Trong giờ học nói chung và giờ học tạo hình nói riêng hãy để trẻ tự thể hiện, cơ
ln là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo. Trẻ cần được động viên để thể
hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật, trẻ muốn
được lựa chọn.
+ Cái trẻ muốn làm (nội dung)
+ Làm thế nào để đạt được (quá trình)
+ Cái hồn thành sẽ như thế nào (kết quả, sản phẩm)
Mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình khác
nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ ln tiếp cận theo đặc tính riêng của
mình. Chẳng hạn sau chuyến đi thăm quan “Trường Tiểu học” một nhóm trẻ được
Trường Mầm non Hoa Phượng
6
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
khuyến khích hoạt động tạo hình, một trẻ vẽ trường Tiểu học, 5 trẻ khác lắp ghép,
trẻ thì xé dán trường Tiểu học. Mỗi trẻ tự lựa chọn bằng cách được phản ánh bằng
xé dán, vẽ, lắp ghép và các hình thức khác nhau để thực hiện cái có ý nghĩa đối với
cá nhân trẻ.Tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh
nghiệmđã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dị,
tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ. Hãy để tự trẻ miêu tả những gì trẻ biết và có thể
làm.
Ví dụ: “Hãy cho cơ biết vì sao”, “Nếu như vậy thì sao”, “Vì sao cháu lại biết”,
“Cháu có suy nghĩ gì”, “Cịn gì để..”, “ Hay có cách nào khác để”,…
Với những cử chỉ, hành động, lời nói tạo ra cho trẻ thấy là trẻ được đánh giá tốt
(khá) qua việc làm của trẻ. Ví dụ: “Ơi cơ rất thích tơ màu ngơi trường này”, “Bức
tranh này trơng đẹp quá!” Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít
làm mẫu và càng ít sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách
thể hiện
Thực tế cho thấy các sản phẩm mẫu sẽ làm tê liệt các cảm xúc đã có trước của
trẻ, làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ của trẻ, vì các hoạt động cần thiết để
tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ ln ghi nhớ, bắt trước. Nếu có trường hợp
yêu cầu làm mẫu, phải gợi ý chứ đừng nên làm ngay. Bắt đầu xé từ đâu, xé hình gì,
xé như thế nào,… Tạo tình huống để trẻ làm giúp. Ví dụ: “Để đất mềm ra chúng ta
làm như thế nào?”. Trong khi làm mẫu tôi luôn coi trọng quan điểm của trẻ, làm
cho trẻ phát triển khả năng so sánh, phân tích, suy nghĩ về nhiệm vụ. Động viên
kích thích trẻ tự tìm, tự sáng tạo trong khi thể hiện.
d. Tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm khám phá đối tượng:
Đối với hoạt động tạo hình đây là một hoạt động mang tính thực tế rất cao
địi hỏi trẻ phải có vốn kinh nghiệm phong phú, do vậy tạo điều kiện cho trẻ được
tiếp xúc khám phá các đối tượng sẽ làm trẻ có thêm vốn hiểu biết, khinh nghiệm
thực tế, từ đó khi tham gia vào hoạt động tạo hình bằng những kinh nghiệm sự trải
nghiệm đã có trẻ sẽ có sự sáng tạo, tạo ra những sản phẩm đẹp theo ý muốn của trẻ,
như vậy trẻ sẽ không bị lúng túng, thụ động khi tham gia vào hoạt động tạo hình.
VD : Khi cho trẻ dạo chơi tham quan vườn hoa, cơ có thể hỏi trẻ để trẻ tri
giác, nhận xét về bông hoa : về đặc điểm, màu sắc… Như vậy khi cho trẻ thực hiện
đề tài 'Vẽ vườn hoa ' bằng những kinh nghiệm đã có của buổi đi dạo thăm vườn hoa
trước đó trẻ sẽ dễ dàng tưởng tượng và trình bày sản phẩm của mình một cáh sáng
tạo hơn, đẹp và hợp lý hơn.
đ. Phối kết hợp với phụ huynh
Để có sự giáo dục đồng bộ giữa gia đình và nhà trường thì việc phối kết hợp
với phụ huynh là rất quan trọng và cần thiết, hơn nưa đối với lĩnh vực phát triển
thẩm mĩ nói chung và việc phát triển thẩm mĩ qua hoạt động tạo hình nói riêng với
phụ huynh phần lớn họ chưa chú trọng và quan tâm đúng mực. Vì vậy ngay từ đầu
năm học qua buổi họp phụ huynh tôi đã làm công tác tuyên truyền thơng báo với
phụ huynh về chương trình học của trẻ, các lĩnh vực phát triển, bên cạnh đó tơi đã
Trường Mầm non Hoa Phượng
7
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
xây dựng một số tiết mẫu để giúp phụ huynh hiểu sâu sắc hơn về hoạt động tạo
hình, thơng hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khả năng thẩm mĩ, biết nhìn nhận
cái đẹp và đánh giá cái đẹp, từ đó phát triển tư duy, trí tưởng tượng cho trẻ tạo tiền
đề hồn thiện nhân cách sau này. Bên cạnh đó trước khi tiến hành các đề tài tạo
hình tơi thường xun trao đổi, thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ
huynh có thể trị chuyện với trẻ ở tại gia đình về các đề tài đó, từ đó giúp trẻ hiểu
trước, hiểu sâu hơn, có cảm xúc về đề tài từ đó trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cơ
đưa đề tài đó ra.
Phối kết hợp với phụ huynh cùng chuẩn bị các nguyên vật liệu cho trẻ. Động
viên trẻ kịp thời khi có sự cơ gắng.
e. Đi sâu vào bồi dưỡng các đối tượng yếu kém và có năng khiếu trong hoạt
động tạo hình
Ngồi việc giảng dạy trong giờ học, tơi cịn thường xun chia đối tượng giỏi,
khá, trung bình, yếu để tập luyện mọi lúc, mọi nơi.
Ví dụ: - Những trẻ yếu tơi thường hướng dẫn trẻ một cách kỹ hơn, cụ thể hơn.
- Đối với trẻ nhút nhát, tơi thường phối hợp với gia đình, động viên khuyến
khích trẻ về nhà trước đối tượng tạo hình.
Với việc giao nhiệm vụ cho trẻ về nhà tìm hiểu trước vấn đề tạo hình sẽ tạo
cho trẻ hứng thú và thói quen hàng ngày chia sẻ với bố mẹ những điều học ở trên
lớp. Trước và sau mỗi hoạt động tạo hình thì tơi u cầu trẻ về nhà tìm hiểu trước
bằng cách hỏi bố mẹ, xem ti vi… Lặp lại nhiều lần như vậy sẽ tạo thành thói quen
tốt cho trẻ và là sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường, với chính bản thân trẻ.. Vì
thế tơi ln thường xun trao đổi với phụ huynh để tình hiểu được tính cách của
trẻ.
- Những trẻ khá, giỏi tôi luôn gợi ý đưa ra yêu cầu cao hơn để phát huy năng
kiếu tạo hình của trẻ.
Mặt khác ngoài việc theo dõi đánh giá trẻ cuối ngày trên kế hoạch giáo dục, tơi
cịn theo dõi đánh giá trẻ trên sổ tay với mục đích theo dõi dánh giá sự tiến bộ của
trẻ qua mỗi hoạt động, từ đó nắm được điểm mạnh, điểm yếu để có kế hoạch bồi
dưỡng thêm cho trẻ.
g. Rèn kĩ năng tạo hình cho trẻ phát triển sự hứng thú của trẻ.
Như chúng ta đã biết hoạt động tạo hình ở trong trường mầm non gồm có các
hoạt động : Vẽ, nặn, cát dán, xé dán….Vậy để hướng tới mục đích là phát triển
thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động này thi chúng ta phải bồi dưỡng rèn cho trẻ
các kỹ năng tạo hình cơ bản để trẻ có thể tự tin thể hiện sản phẩm không những
chuẩn về kỹ năng, bố cục, đường nét màu sắc hợp lý mà còn hướng trẻ tới sự sáng
tạo- tạo ra cái đẹp.
+ Kỹ năng vẽ
+ Kỹ năng cắt dán
+ Kỹ năng xé dán
+ Kỹ năng nặn
Trường Mầm non Hoa Phượng
8
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
-Ngồi ra cịn có thể tổ chức sử dụng các học liệu, phế liệu làm đồ chơi
VD : Trong chủ đề gia đình, vào hoạt động của buổi chiều cơ có thể tổ chức cho
trẻ làm anbum về gia đình bằng cách cắt các hình ảnh trên họa báo sưu tầm được.
Hay : Làm các con vật từ lá cây (H3 : Trẻ tham gia hoạt động làm con vật từ lá
cây)
Với cách tổ chức như vậy sẽ gây được rất nhiều sự hứng thú của trẻ, bằng
những kinh nghiệm đã có trẻ có thể sáng tạo ra những sản phẩm đẹp theo ý thích
mà khơng bị gị bó.
Khi trẻ làm được những sản phẩm đẹp cơ khuyến khích động viên trẻ, cho trẻ
trưng bày sản phẩm của mình vào góc tạo hình, khi trẻ thấy được sản phẩm của
mình được trưng bày như vậy trẻ sẽ có mong muốn tạo ra sản phẩm đẹp hơn vào
những lần hoạt động sau. Như vây sẽ kích thích sự hứng thú, niềm đam mê của trẻ,
trẻ có thể cẩm nhận được cái đẹp từ đó ln cố gắng tạo ra sản phẩm đẹp
3. Kết quả đạt được:
Sau khi áp dụng một số biện pháp trên, đến nay tôi thu được một số kết quả như
sau :
Đối với trẻ : Kết quả so sánh đối chứng
Đầu năm học 2019-2020 (Tháng 9)
Tốt
Nội dung
Kỹ năng
Bố cục
Màu sắc
Trình bày nội
dung, ý tưởng
Sự hứng thú
(%)
Khá
(%)
TB
(%) Yếu
(%)
6
5
6
5
24
20
24
20
8
9
10
12
32
36
40
48
8
7
7
6
32
28
28
24
3
4
2
2
12
16
8
8
13
44
10
40
2
8
2
8
Cuối năm học 2019-2020
Nội dung
Tốt
Tỷ lệ
%
Khá
Tỷ lệ
%
TB
Tỷ
lệ
%
8
8
8
Yếu
Tỷ
lệ
%
Kỹ năng
15
60
8
32
2
0
0
Bố cục
13
52
9
36
2
1
4
Màu sắc
16
64
7
28
2
0
0
Trình bày nội dung ý 19
76
6
24
0
0
0
tưởng
Sự hứng thú
20
80
5
20
0
0
0
Như vậy nhìn vào kết quả so sánh đối chứng thì đây là một kết quả đáng khích
lệ đối với bản thân tơi. Qua các sản phẩm của trẻ đã có sự tinh tế hơn, bố cục,
Trường Mầm non Hoa Phượng
9
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
đường nét màu sắc hài hịa, cân đối hơn. Trẻ tích cực, chủ động sáng tạo và hứng
thú mỗi khi tham gia vào hoạt động tạo hình, biết diễn đạt cảm xúc trước cái đẹp và
thể hiện cảm xúc thẩm mỹ của bản thân. Trẻ khơng cịn nhút nhát mà tự tin thể hiện
với với ngun vật liệu tạo hình, khơng cịn sợ sai và phụ thuộc nhiều vào sản
phẩm mẫu.
(H4)Sản phẩm cô và trẻ làm « gà con » từ len
( H5 :Trẻ tham gia trưng bày sản phẩm « Nặn cái cốc »
(H6) Tranh vẽ của trẻ về đề tài « bé vẽ tranh mơi trường biển ».
(H7)Tranh vẽ của trẻ về đề tài chung tay chống dịch côrona
(H8) Tranh vẽ của trẻ về đề tài Bác Hồ
+ Về phía phụ huynh : Hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển thẩm mỹ
cho trẻ nhất là qua hoạt đơng tạo hình từ đó đã có sự phối kết hợp nhiệt tình trong
việc giáo dục và định hướng cho trẻ, tích cực chuẩn bị đồ dùng nguyên vật liệu cho
trẻ.
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận :
Đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động
tạo hình có một vị trí rất quan trọng. Đây là một trong những hoạt động hấp dẫn
nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh
động, những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung
động mạnh mẽ và gây cho chúng những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực.
Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động
đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về thể lực, đạo đức, lao động đặc biệt là
khả năng cảm thụ thẩm mĩ và bồi dưỡng những cảm xúc thẩm mĩ và hình thành các
phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích
cực, sáng tạo. Với những biện pháp đưa ra nhằm phát triển ở trẻ lĩnh vực phát triển
thẩm mĩ thông qua hoạt động tạo hình phần nào đó đã có sự tác động đến sự phát
triển ở trẻ nâng cao chất lượng giáo dục ở lĩnh vực phát triển thẩm mỹ này.Những
sản phẩm trẻ tạo ra rất đơn giản, ngộ nghĩnh sinh động. Trẻ biết đánh giá khái quát
cao, trẻ phản ánh ấn tượng của bản thân về cái đẹp thông qua các sản phẩm tạo
hình. Trẻ rất thích sử dụng mầu sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng. Mỗi
sản phẩm của trẻ mang một nội dung, một tên gọi khác nhau. Trẻ tham gia vào hoạt
đơng tạo hình đã giúp trẻ hình thành các đức tính tốt như: yêu cái đẹp và mong
muốn tạo ra cái đẹp.
2. Kiến nghị
Để nâng cao việc sử dụng một số biện pháp phát triển thẩm mỹ cho trẻ thông
qua hoạt động tạo hình tơi xin mạnh dạn dưa ra một số kiến nghị như sau:
- Đối với sở, Phòng GD-ĐT, trường mầm non cần tạo điều kiện thuận lợi về
mọi mặt: Thời gian, kinh phí,...để giáo viên khơng ngừng nâng cao trình độ. Đây là
một giải pháp rất quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục.
Trường Mầm non Hoa Phượng
10
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
- Nhà trường cần trang bị thêm phương tiện dạy học, đồ dùng, tranh ảnh, để
phục vụ hoạt động của trẻ.
- Nhà trường tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tổng hợp mang tính nghệ
thuật: ngày hội, lễ, hoạt động sân khấu.
- Đối với giáo viên: Ln tìm tịi sáng tạo, khắc phục những hạn chế về điều
kiện cơ sở vật chất để tạo môi trường giáo dục trong hoạt động tạo hình.
Trên đây là đề tài sáng kiến kinh nghiệm “ Một số biện pháp phát triển
thẩm mỹ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình” của bản thân tơi . Trong
q trình thưc hiện khơng tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong sự đóng góp của
các cấp lãnh đạo, Ban giám hiệu nhà trường và bạn bè đồng nghiệp góp ý, xây
dựng để bổ sung thêm giúp tơi có được biện pháp tốt hơn để áp dụng trong q
trình giảng dạy.
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác
Xin chân thành cảm ơn!
Hồ Xá, ngày 8 tháng 6 năm 2020
Người viết
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ
Nguyễn Thị Thu Hiền
Trường Mầm non Hoa Phượng
Nguyễn Thị Loan
11
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
I : Phần mở đầu ………………………………………………….
1 Lý do chọn đề tài………………………………………………..
a. Cơ sở lý luận…………………………………………………….
b. Cơ sở thực tiễn………………………………………………….
2. Phạm vi và đối tượng áp dụng……………………………......…
3. Mục đích của đề tài…………………………………………...…
4. Phương pháp nghiên cứu………………………………………..
II. Nội dung
1. Thực trạng vấn đề……………………………………………….
2. Các biện pháp thực hiện……………………………………..….
3. Kết quả đạt được………………………………………….…….
III: Kết luận và kiến nghị……………………........……………..
1. Kết luận………………………………………...........................
2. Kiến nghị……………………………………………………….
1
1
1
1
2
2
2
2
2
4
9
10
10
11
Trường Mầm non Hoa Phượng
12
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 Giáo trình phương pháp hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non- NXBGD
1 Tạp chí giáo dục mầm non
2 Tâm lý, giáo dục học đại cương
3 Sách hướng dẫn thực hiện chương trình trẻ 4-5 tuổi
Trường Mầm non Hoa Phượng
13
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
H1, H2 : Trưng bày sản phẩm của trẻ
Trường Mầm non Hoa Phượng
14
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
H3 : Tạo hình con gà từ len vụn
H4 : Tạo hình với vật liệu thiên nhiên
Trường Mầm non Hoa Phượng
15
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
H5 : Trẻ hoạt động nặn cái cốc
H6 : Trẻ vẽ chủ đề biển
Trường Mầm non Hoa Phượng
16
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add
“Một số biện pháp phát triển thẩm mĩ cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua hoạt động tạo hình”
H7 : Trẻ vẽ chủ đề chung tay chống dịch Corona
H8 : Trẻ vẽ chủ đề Bác Hồ
Trường Mầm non Hoa Phượng
17
Nguyễn Thị Loan
LUAN VAN CHAT LUONG download : add