skkn một số biện pháp nhằm phát triển khả năng vẽ của trẻ 4 5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GD&ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN
KHẢ NĂNG VẼ CỦA TRẺ 4- 5 TUỔI THÔNG QUA
HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH

Người thực hiện
Huế
Chức vụ
Đơn vị công tác
mầm non Đông Sơn
SKKN thuộc lĩnh vực
môn

THANH HÓA, NĂM 2017

: Hoàng Thị
: Giáo viên
: Trường
: Chuyên


MỤC LỤC
Trang
Trang.....................................................................................................................2
1. MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
1.1. Lí do chọn đề tài:..........................................................................................1

1.2. Mục đích nghiên cứu:...................................................................................2
1.3. Đối tượng nghiên cứu:..................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu:............................................................................2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM..................................................2
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinhh nghiệm:................................................2
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:................3
*) Thuận lợi..........................................................................................................3
*) Khó khăn..........................................................................................................4
2.3. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN..................................................................5
2.3.1. GP 1: Đi sâu bồi dưỡng các đối tượng yếu kém và phát huy cho những
trẻ có năng khiếu về thể loại vẽ..........................................................................5
2.3.2. GP 2. Tạo môi trường hoạt động để phát huy tính tích cực, khả năng
sáng tạo của trẻ....................................................................................................5
2.3.3. GP 3. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế
giáo án điện tử cho trẻ làm quen với hoạt động vẽ.........................................10
2.3.4. GP 4. Tích hợp vào các môn học khác...................................................12
2.3.5. GP 5. Phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường, dạy trẻ mọi lúc mọi
nơi........................................................................................................................13
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm........................................................15
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ............................................................................16
3.1. Kết luận:......................................................................................................16
3.2. Kiến nghị:....................................................................................................17
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................18

2


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết hoạt động tạo hình có một vị trí vô cùng quan trọng

trong toàn bộ hệ thống các hoạt động của trẻ ở lứa tuổi mầm non và được coi là
một trong những con đường cơ bản để khẳng định giáo dục thẩm mỹ, giáo dục
toàn diện về mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất
và hình thành các phẩm chất, kỹ năng ban đầu của con người như một thành
viên trong xã hội biết lao động tích cực và sáng tạo
Có thể nói rằng, hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn
đối với trẻ mẫu giáo. Bởi hoạt động này đã giúp trẻ được thử sức mình, thể hiện
những ước mơ của mình qua cái nhìn và sự tưởng tượng trong ánh mắt trẻ thơ.
Đó là trẻ được tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì trẻ
nhìn thấy trong thế giới xung quanh mọi vật, cỏ cây, hoa lá, con người, quê
hương, đất nước…Những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gợi cho trẻ những
cảm xúc, tình cảm tích cực. Thông qua đó, trẻ được trải nghiệm và tích lũy vốn
sống, có ý thức và mong muốn thể hiện cái đẹp, giúp trẻ có những kinh nghiệm
sáng tạo về nghệ thuật, qua đó hình thành năng khiếu thẩm mỹ ở trẻ. Hoạt động
tạo hình còn hình thành ở trẻ những kỹ năng đơn giản như tư thế ngồi ngay
ngắn, kỹ năng cầm bút, phát triển sự khéo léo phối hợp giữa mắt và tay. Hình
thành ở trẻ những kỹ năng, kỹ xảo, năng lực quan sát, tư duy, ghi nhớ, chú ý có
chủ định và tri giác đồ vật, rèn tính kiên trì, sáng tạo và khả năng đánh giá, sự
đánh giá. Đồng thời góp phần chuẩn bị về tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1, giáo
dục ở trẻ lòng ham muốn nhận thức, ham muốn tiếp thu những điều mới lạ,
giúp trẻ hình thành thói quen học tập một cách có mục đích, có tổ chức, biết lắng
nghe và điều khiển hành vi của mình thực hiện tốt các hoạt động ở trường mầm
non. Từ đó hình thành và phát triển toàn diện cho trẻ.
Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp nhằm phát triển khả
năng vẽ của trẻ 4- 5 tuổi thông qua hoạt động tạo hình” làm đề tài nghiên
cứu của mình.

1

1.2. Mục đích nghiên cứu:
Nâng cao nhận thức cho bản thân về môn học tạo hình
Nghiên cứu để tìm ra các biện pháp giáo dục phù hợp dạy trẻ nhằm nâng
cao kĩ năng, kiến thức cho trẻ thực hiện tốt hoạt động tạo hình thể loại vẽ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp nhằm phát triển khả năng vẽ của trẻ 4- 5 tuổi thông
qua hoạt động tạo hình
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
- Phương pháp khảo sát chất lượng học sinh trên lớp
- Phương pháp thực hành, luyện tập
- Phương pháp thống kê
- Phương pháp phân tích tổng hợp
- Phương pháp tổng kết, rút kinh nghiệm
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinhh nghiệm:
Hoạt động tạo hình của trẻ được coi là hoạt động mang tính sáng tạo nghệ
thuật nhưng chưa thực thụ. Bởi quá trình hoạt động và sản phẩm hoạt động tạo
hình của trẻ thể hiện các đặc điểm của một nhân cách đang được hình thành.
Mối quan tâm chính của trẻ là tập trung vào sự thể hiện biểu cảm chứ chưa phải
là hình thúc nghệ thuật thực sự của tác phẩm. Do tính không chủ định của trẻ mà
trong quá trình tạo hình trẻ chưa có khả năng độc lập suy tính công việc sắp tới
một cách chi tiết, các ý định miêu tả của trẻ thường nảy sinh một cách tình cờ.
Trẻ chỉ quan tâm đến việc “Vẽ cái gì” chứ không phải “vẽ như thế nào”, trẻ sẵn
sàng vẽ bất cứ cái gì, không biết sợ, không biết tới khó khăn trong miêu tả, trẻ
vẽ những gì trẻ thấy, trẻ biết, trẻ nghĩ theo cách cảm nhận của trẻ thơ chứ chưa
hẳn là những gì giống như cái mà chúng ta nhìn thấy.
Đặc biệt trong giờ học vẽ thể loại “đề tài”. Trong mỗi đề tài dạy vẽ cho trẻ,
đều mang những nội dung phong phú khác nhau, mô phỏng về thế giới xung
quanh trẻ, mang lại cho trẻ những hình ảnh tươi đẹp trong cuộc sống. Trẻ hiểu

và tái tạo lại những hình ảnh đẹp của quê hương, đất nước, những cảnh vật của
thiên nhiên.Trẻ thích tự tay vẽ được một cái gì đó dù là các họa tiết đơn giản như
2


ngôi nhà, cây xanh, bông hoa, mưa, ông mặt trời….Thông qua các bài vẽ mang
lại cho trẻ những cảm xúc thực sự khi trẻ tạo ra được một sản phẩm và giúp trẻ
thể hiện được ước mơ, được tìm hiểu, được vẽ, được sáng tạo một cách chủ
động.
Như vậy, xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để thu hút được sự chú
ý của trẻ vừa dễ lại vừa khó vì trẻ rất hào hứng trước những điều mới lạ, nhưng
dễ chán với những gì quen thuộc và tâm sinh lý trẻ đang trên đà phát triển mà
môn tạo hình (đặc biệt thể loại vẽ) có giá trị giáo dục rất lớn đối với sự phát triển
toàn diện của trẻ, nhất là phát triển năng khiếu thẩm mỹ. Vì vậy việc đưa thể
loại vẽ đến trẻ rất khó đòi hỏi giáo viên phải có kiến thức nhất định về phương
pháp cũng như năng khiếu thẩm mỹ, cần có những biện pháp và lựa chọn các đề
tài sao cho phù hợp với lứa tuổi, mang đến sức hấp dẫn, mới lạ nhưng phải có
tính giáo dục cao và hàm chứa tính thẩm mỹ nghệ thuật đúng với mục đích, ý
nghĩa của môn học trong việc giáo dục trẻ mầm non.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
*) Thuận lợi
Trường mầm non Đông Sơn nằm trên địa bàn có bề dày trong công tác
chăm sóc giáo dục trẻ. Ban giám hiệu và đội ngũ giáo viên thường xuyên được
tiếp cận và bồi dưỡng kịp thời chương trình Giáo dục mầm non mới.
- Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, ban chất
lượng chuyên môn tạo mọi điều kiện giúp đỡ để tôi thực hiện tốt đề tài này.
- Được sự quan tâm ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ huynh, nhận thức sâu
sắc về ngành học mầm non nói chung cũng như bộ môn tạo hình của trẻ nói riêng.
- Bản thân được tham gia học các lớp chuyên đề, học bồi dưỡng thường
xuyên do Phòng giáo dục tổ chức và được tham gia các hội thi do trường và

thành phố tổ chức đề bồi dưỡng chuyên môn và học hỏi kinh nghiệm, được chị
em đồng nghiệp quan tâm, giúp đỡ, góp ý về chuyên môn.
- Nhà trường trang bị đầy đủ đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho hoạt động
học tập vui chơi cho trẻ.
- Lớp học rộng rãi, thoáng mát, đảm bảo diện tích cho các cháu hoạt động
vui chơi và học tập

3


*) Khó khăn
- Môn tạo hình (nhất là thể loại vẽ) cần có năng khiếu, nhưng khả năng vẽ
nhiều trẻ còn hạn chế vì thế có phần ảnh hưởng đến chất lượng của môn học
- Nhiều cháu còn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện sản phẩm của mình,
đánh giá sản phẩm của mình.
Với những thuận lợi và khó khăn trên, tôi cần phải nắm rõ được phương
pháp của bộ môn này (đặc biệt thể loại vẽ) và nắm được đặc điểm tâm sinh lý và
trình độ tiếp thu của trẻ cùng với điều kiện thực tế của trường của lớp để phát
huy những thuận lợi có được và khắc phục những khó khăn còn tồn tại mang lại
kết quả tốt cho trẻ trong môn học này.
* Kết quả thực trạng
Từ những thực trạng trên tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng từ đầu năm
học để nắm được tỉ lệ khả năng tiếp thu kiến thức và kỹ năng thực hiện bài vẽ
của trẻ.
Kết quả cho thấy như sau:
STT

Nội dung

1

- Trẻ hứng thú tham gia hoạt
động

2

- Trẻ biết cách cầm bút và ngồi
đúng tư thế

3

4
5

- Kỹ năng sử dụng đường nét vẽ
cơ bản để tạo thành các hình,
khối…
- Trẻ biết sử dụng các loại bút
vẽ và biết vẽ, tô màu bố cục
tranh cân đối, hợp lý
- Trẻ biết nhận xét các sản phẩm
tạo hình đơn giản

Đạt yêu cầu

Tổng số
trẻ

T

K

TB

Chưa
đạt

41
%
41
%
41
%

20
47%
13
33%
11
27%

13
30%
17
40%
20
47%

5
13%

7
17%
5
13%

4
10%
4
10%
5
13%

41
%

11
27%

17
40%

4
10%

10
23%

41
%

13
30%

18
43%

4
10%

7
17%

4


2.3. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Với kết quả khảo sát trên cho thấy số cháu đạt tốt khá tỉ lệ còn thấp, số
cháu trung bình chiếm tỷ lệ cao. Tôi luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để có
những phương pháp, hình thức sáng tạo cho trẻ hoạt động tích cực trong giờ học
vẽ, đồng thời phát triển khả năng tư duy, trí tưởng tượng, sáng tạo và khả năng
thẩm mỹ cho trẻ và tôi đã áp dụng một số biện pháp sau:
2.3.1. GP 1: Đi sâu bồi dưỡng các đối tượng yếu kém và phát huy cho
những trẻ có năng khiếu về thể loại vẽ
Để trẻ tiếp thu bài tốt bất cứ bộ môn nào điều cần làm đầu tiên của việc
học đó là cần phải rèn cho trẻ vào nề nếp học tập. Khi trẻ đã vào nề nếp thì các
bước tiếp theo giáo viên thực hiện sẽ nhẹ nhàng hơn, vì vậy ngay từ đầu năm
học công việc đầu tiên tôi sắp xếp vị trí ngồi của trẻ. Tôi chia lớp làm 3 tổ, đặt
tên tổ cụ thể: tổ Sơn ca, tổ Sóc Nâu và tổ họa my, mỗi tổ bầu ra 1 tổ trưởng để
quán xuyến, nhắc nhở các thành viên của tổ mình. Xếp những cháu mạnh dạn
ngồi với cháu nhút nhát, cháu nam xen kẽ cháu nữ, những trẻ năng khiếu tạo

hình kém ngồi cạnh trẻ có khả năng vẽ tốt để học tập bạn. Rèn cho trẻ có thói
quen nề nếp trong học tập, tác phong ngồi học ngay ngắn, đúng tư thế, không
nói chuyện, tập trung chú ý trong giờ học, muốn phát biểu ý kiến phải giơ tay
xin phép cô, trả lời rõ ràng, mạch lạc, đủ câu. Tôi luôn quan tâm, gần gũi, động
viên những trẻ nhút nhát và những trẻ hạn chế về năng khiếu vẽ, tôi tạo ra nhiều
tình huống hấp dẫn để gây sự chú ý, hứng thú ở trẻ, giúp trẻ có động lực và thoải
mái về tinh thần, tự tin bước vào giờ học tốt hơn. Những trẻ khá khuyến khích,
trẻ yếu động viên để trẻ tạo ra nhiều bức tranh đẹp hơn.
Sau một thời gian thực hiện biện pháp này tôi đã thành công trong việc rèn
luyện nề nếp cho trẻ, trẻ đã có thói quen học tập tốt, không gò bó, học thoải mái.
Những trẻ không hứng thứ trong giờ học vẽ dần dần đã có sự hứng thú, tập trung
trong giờ học và ham muốn tạo ra những sản phẩm đẹp như bạn.
2.3.2. GP 2. Tạo môi trường hoạt động để phát huy tính tích cực, khả
năng sáng tạo của trẻ
Để thu hút được sự chú ý của trẻ vào môn học vừa dễ lại vừa khó vì trong
thực tế chúng ta đã biết đặc điểm phát triển về tâm sinh lý của trẻ chưa ổn định,
trẻ có rất nhiều sự thay đổi, lúc trẻ thích học, lúc không, lúc nhanh nhớ nhưng lại
5


chóng quên, thích cái mới lạ và dễ chán với những điều quen thuộc. Vì vậy, tôi
luôn suy nghĩ phải thay đổi hình thức cũng như phương pháp sao cho bài dạy
sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn được trẻ, không lặp đi lặp lại để tránh sự nhàm chán
của trẻ trong giờ học, nhưng phải chính xác.
* Rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình khối, biết
cách cầm bút và tư thế ngồi vẽ:
Rèn trẻ vẽ các nét cơ bản là một việc rất quan trọng. Vì nó giúp cho kỹ
năng vẽ của trẻ tốt hơn, khả năng sáng tạo của trẻ được phát triển toàn diện.
Ví dụ: Khi vẽ ngôi nhà của bé, chủ đề “gia đình” (tiết vẽ đề tài). Tôi cho
trẻ quan sát các bức tranh vẽ ngôi nhà các kiểu khác nhau. Tôi hỏi trẻ để vẽ được

ngôi nhà cô vẽ bằng các nét gì? Khi ghép các nét đó lại cô được hình gì?
Từ đó tôi hướng dẫn trẻ vẽ các hình vuông, chữ nhật, hình tam giác….và
tạo thành ngôi nhà như sau:
- Để vẽ được hình vuông sẽ đặt bút vẽ 2 nét ngang ở trên và ở dưới, cô kéo
từ trái sang phải. Sau đó cô vẽ 2 nét xổ thẳng, cô đặt bút từ trên kéo xuống dưới
và các nét đó gặp nhau ở các góc. Tiếp theo cô sẽ vẽ mái nhà: mái nhà cô sẽ vẽ
hình tam giác, cô vẽ 2 nét xiên 2 bên, sau đó cô vẽ nét ngang. Tương tự với
các chi tiết khác của ngôi nhà để tôi hướng dẫn trẻ.
- Tiếp theo tôi sẽ hỏi ý tưởng của trẻ: Con định vẽ ngôi nhà như thế nào?
(Vì đây cũng là một tiết mà trẻ được vẽ ngôi nhà theo ý thích và trí tưởng tượng
của trẻ) Tôi sẽ giải thích cho trẻ: vì các con cùng vẽ ngôi nhà của bé, vậy nên
ngôi nhà phải là chính, các con sắp xếp, bố cục ngôi nhà là mảng chính. Sau đó
các con sẽ vẽ thêm cảnh vật khác xung quanh ngôi nhà, để ngôi nhà thêm đẹp.
Và một điều rất quan trong là trẻ phải học cách cầm bút sao cho đúng tư
thế, trẻ không thể tự cầm bút mà cần sự chỉ dẫn trực quan và giải thích rõ ràng
của giáo viên. Cầm bút không đúng là một trong những nguyên nhân cơ bản làm
ảnh hưởng sự phát triển các thao tác tạo hình của bàn tay và làm cho quá trình
miêu tả hình vẽ trở nên khó khăn.
Tôi phải rèn cách cầm bút đúng bằng 3 ngón tay: giữ bút bằng ngón cái và
ngón trỏ; ngón giữa giữ ở phía dưới; khi vẽ cánh tay cho tới bàn tay phải đặt
nằm trên bàn làm điểm tỳ hoặc nơi nhích cao hơn, dựa vào cây bút.
6


Phải học cách nhấn bút mạnh, hoặc nhẹ với các mức độ khác nhau tùy theo
ý muốn để tạo nên các sắc thái màu, các đường, nét,… với các tích chất khác
nhau nhằm gây nên sức truyền cảm cho các hình vẽ. Ngoài ra tôi bồi dưỡng cho
trẻ cách vẽ màu (đưa bút theo một hướng hoặc không ra ngoài nét viền) với các
loại bút vẽ khác nhau (bút chì, bút sáp, bút lông, phấn màu,… ) cần giúp trẻ nắm
được kỹ thuật sử dụng khác nhau. Khi trẻ vẽ cô cần quan tâm nhắc nhở đề rèn

cho trẻ ngồi đúng tư thế, không để trẻ cúi mặt sát xuống bàn hoặc không ngồi
vẹo người.
Khi được rèn, trẻ có tư thế ngồi thẳng, đặt cánh tay đúng tư thế, thoải mái
trên bàn, và cầm bút đúng cách.

Từ việc “Rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình
khối, biết cách cầm bút và tư thế ngồi vẽ” tôi thấy trẻ có rất nhiều tiến bộ và tư
thế ngồi học, cách cầm bút của trẻ đúng hơn.
* Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử dụng màu sắc để tô tranh
Bố cục trang trí cũng như cách phối màu thường tuân theo những quy luật
thẩm mỹ nhất định. Các giờ học vẽ có vai trò rất lớn trong việc phát triển trí tuệ
và khiếu thẩm mỹ của trẻ.
Để giúp trẻ biết phối hợp các kỹ năng tạo hình và tạo ra các sản phẩm có
màu sắc, hình dáng, đường nét và bố mục. Trước hết tôi cần giúp trẻ hiểu được
bố cục hợp lý, sự sắp xếp hình vẽ trong bức tranh mang tích nghệ thuật hoặc
trang trí. Để hiểu, cảm nhận và thực hiện được những hình trang trí trẻ phải biết
7


nhìn bao quát cả không gian tờ giấy, xác định các vị trí đặt hình khối của bức
tranh. Tùy theo lứa tuổi, các nội dung tạo hình trang trí, cần được sắp xếp linh
hoạt, có hệ thống để thực hiện các nội dung giáo dục, phát triển với các mức độ
nâng cao dần.
Ví dụ: Vẽ chân dung: Thì đặt giấy dọc trước mặt, vẽ khuôn mặt là một hình
tròn to giữa giấy, sau đó vẽ tóc, tai, mũi, miệng….
Trẻ mẫu giáo cần làm quen và sử dụng tích cực tính nhịp điệu của sự sắp
xếp các hình trang trí. Trước hết trẻ cần làm quen với cách sắp xếp theo bố cục
hàng lối (thành dẫy) rồi bố cục mạng với các loại nhịp phức tạp dần. Khi trẻ đã
khá thành thạo với bố cục hàng lối và bố cục theo mạng, trẻ có thể tập xây dựng
các bố cục trang trí tương đối đơn giản.

Ví dụ: Trang trí trong các khuôn hình học (hình tròn, hình vuông,…)
Về sự lựa chọn hình dáng họa tiết, trẻ cần tập sử dụng các hình tự nhiên
đơn giản làm họa tiết (hoa, lá…). Về sự thể hiện màu sắc, trẻ sử dụng các màu
cơ bản để thể hiện
Khi trẻ tô màu, tôi gợi ý để trẻ nói lên mối quan hệ màu sắc với các màu: nóng lạnh, sáng - tối…. Vì trẻ mầm non rất hay sử dụng màu nóng, màu tươi sáng, tôi
hướng dẫn trẻ khi vẽ các con nên sử dụng những màu tối và khi tô màu con tô những
màu sáng để bức tranh của con nổi bật được mảng chính. Tô màu có thể tô ngang, dọc.
Nhưng tô phải thật đều, mịn để bức tranh sinh động và hấp dẫn.
Đối với việc hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử dụng màu sắc
để tô tranh, cần coi việc tổ chức cho trẻ quan sát, cảm nhận vẻ đẹp mang tính
trang trí trong các sản phẩm tạo hình.
Ví dụ: Tiết đề tài “Vẽ ngôi nhà” tôi đã sử dụng các tranh để trò chuyện có
bố cục sắp xếp khác nhau về các kiểu nhà khác nhau. Và qua quá trình rèn luyện
trẻ đã có kỹ năng vẽ tốt, tôi hướng dẫn trẻ trang trí và bố cục tranh. Và lớp trẻ
tôi các cháu đã vẽ được các bức tranh có bố cục và tô màu như sau:

8


9


Vậy “Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục bức tranh, cách sử dụng màu sắc để tô
tranh” đã mang lại hiệu quả cao trong hoạt động vẽ của trẻ lớp tôi.
2.3.3. GP 3. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thiết
kế giáo án điện tử cho trẻ làm quen với hoạt động vẽ
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế giáo án điện tử cho
trẻ làm quen với hoạt động tạo hình đặc biệt là hoạt động vẽ nhằm đem đến cho
trẻ những giờ học sinh động và hấp dẫn, trẻ không còn nhàm chán và buồn ngủ.
Ngày nay với sự bùng nổ công nghệ thông tin các tài liệu hình ảnh truy cập trên

mạng rất phong phú chúng ta có thể sử dụng các hình ảnh đó vào việc chuẩn bị
đồ dùng dạy học thiết kế giáo án điện tử. Với bản thân tôi đã được học qua các
lớp bồi dưỡng tin học nên có chút kỹ năng sử dụng máy vi tính tôi đã tự thiết kế
các hoạt động làm quen với hoạt động tạo hình bằng giáo án điện tử để phát huy
tích cực và sự hứng thú của trẻ.
Nhưng tôi không lạm dụng việc áp dụng thiết kế giáo án điện tử vào hoạt
động tạo hình. Có những tiết tôi vẫn sử dụng các tranh vẽ và cố gắng rèn luyện
khả năng vẽ của bản thân để trẻ vẫn được quan sát các nét vẽ và các màu sắc khi
tôi sử dụng tô tranh mẫu
Ví dụ: Với tiết vẽ con gà trống (tiết mẫu). Tôi thiết kế bài giảng điện tử đó
như sau:

Với tất cả các bước vẽ này tôi đều vẽ ở paint sau đó copy sang powpoint và
tạo hiệu ứng cho các hình ảnh.
10


- Trước tiên tôi tạo 1 slide có hình ảnh con gà trống đã được tô màu và vẽ
thêm các họa tiết có cây, ông mặt trời… Tôi cho trẻ nêu nhận xét của trẻ về hình
ảnh con gà
- Tiếp theo tôi tạo 1 slide với các bộ phận của con gà riêng biệt (như: mình,
đầu, mắt, mỏ, cánh, chân…)

- Và tôi tạo 1 slide với các cách vẽ lần lượt để tạo thành con gà trống, các
nét vẽ lần lượt hiện ra và cùng với đó là lời phân tích của tôi: Cô vẽ mình con gà
là một hình tròn khép kín, tiếp theo cô vẽ cổ con gà là 2 nét xiên, cô vẽ từ trên
xuống, và đến đầu… Tương tự tôi giới thiệu với các phần khác của con gà.

Sau khi vẽ xong thì làm gì? Cô sẽ tô màu cho con gà và lần lượt tôi có hiệu
ứng tô màu vào từng bộ phận của con gà.

11


Để cho bức tranh thêm đẹp và sinh động tôi vẽ thêm cỏ cây, ông mặt trời.
Cuối cùng tôi sẽ cho trẻ về chỗ ngồi và vẽ con gà trống. Đây là các slide tôi
đã tạo để dạy trẻ.
Qua các tiết dạy áp dụng giáo án điện tử thì trẻ rất hứng thú tham gia hoạt
động và kết quả trên trẻ rất cao, trẻ mạnh dạn chủ động hơn trong quá trình học
tập. Thể hiện sự hồn nhiên tích cực qua việc tri giác hình ảnh trên máy, trẻ tự đặt
ra các câu hỏi khám phá cho cô…
2.3.4. GP 4. Tích hợp vào các môn học khác
Ngoài việc tạo hứng thú cho trẻ ở tiết học vẽ, để phát huy hơn nữa khả năng vẽ
của trẻ tôi đã lồng ghép tích hợp kỹ năng vẽ vào mọi lúc mọi nơi, các hoạt động
trong ngày như hoạt động ngoài trời, hoạt động học, hoạt động chiều…
* Giờ hoạt động ngoài trời: Trẻ được làm quen với môi trường xung quanh
khi đi dạo chơi trẻ được ngắm nhìn vật thật, được sờ nắm, khi cho trẻ hoạt động
ngoài trời cô có thể phát phấn để trẻ có thể vẽ lên nền sân
Ví dụ: Trẻ dùng phấn để in cánh hoa, vẽ những biểu tượng mà trẻ thích
* Giờ hoạt động chiều:
Ví dụ: Tôi cho trẻ vẽ những gì mà trẻ thích (vẽ theo ý thích) sau đó tôi sẽ
hướng dẫn để trẻ vẽ những bức tranh mà trẻ thích…
Trước hết phải rèn trẻ biết vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ để tạo thành
hình, khối. Các nét cơ bản: nét ngang, nét thẳng, nét xiên, nét uốn lượn, nét cong trái,
nét cong phải… Khi trẻ đã vẽ thành thạo các nét này, tôi hướng dẫn trẻ cách ghép
các nét vẽ tạo thành các hình khối, các đồ vật, con vật, con người.
12


* Đối với hoạt động học của các bộ môn: KPKH, Toán, Văn, Học… tôi
cũng sử dụng lồng ghép một cách khéo léo, không tích hợp quá nhiều, phù hợp

với tùy từng bài để tích hợp sao cho trẻ luôn thấy thoải mái, không bị nhàm chán
và khắc sâu được kiến thức về thể loại vẽ cho trẻ.
Ví dụ: Trong giờ học khám phá khoa học “Tìm hiểu về một số loại hoa” cuối
giờ có thể cho trẻ vẽ những loài hoa mà trẻ thích hay tìm hiểu các loại quả trẻ vẽ các
loại quả, con vật sống dưới nước cho trẻ vẽ các các con vật sống dưới nước.Trò
chuyện về chú bộ đội thì con trẻ vẽ quà tặng chú bộ đội ở phần luyện tập.
Với giờ toán tôi cũng đưa hoạt động vẽ vào các tiết dạy đó bằng cách: cho trẻ
vẽ hoa, hay đồ vậy có chữ số theo yêu cầu, hay tô màu xanh vào khoảng trống có số
1, màu vàng vào khoảng trống có số 2, màu đỏ vào khoảng trống có số 3.
Hay đề tài “Dạy trẻ phân biệt hình tròn, hình vuông, tam giác, hình chữ
nhật” sẽ cho trẻ vẽ các hình học và tô màu nếu có nhiều thời gian cho trẻ vẽ các
hình tạo thành ngôi nhà hay hình người, hình con vật rất phong phú.
Giờ văn học cũng có thể cho trẻ vẽ hoặc tô màu theo ý thích các nhân vật
trong chuyện, vẽ hoa hoặc quả tặng các nhân vật trong chuyện mà trẻ yêu thích.
Như vậy, việc lồng ghép hoạt động vẽ vào các môn học khác sẽ làm cho
trẻ hứng thú, giúp trẻ thoải mái, không nhàm chán mà trẻ được khắc sâu kiến
thức, củng cố rèn luyện kỹ năng vẽ cho trẻ. Đồng thời các môn học hỗ trợ đan
xen vào nhau hài hòa, lô gíc cho giờ học đạt kết quả cao.
2.3.5. GP 5. Phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường, dạy trẻ mọi lúc
mọi nơi
Việc tạo hứng thú cho trẻ trong giờ học vẽ, gia đình cũng chính là điểm tựa
để bồi dưỡng thêm năng khiếu cho trẻ và đóng một vai trò to lớn trong sự phát
triển toàn diện ở trẻ. Xác định rõ vai trò này, ngay từ đầu năm học khi họp phụ
huynh tôi đã nhấn mạnh tầm quan trọng của bộ môn tạo hình. Đó là môn tạo
hình không những có tác dụng bồi dưỡng về kỹ năng vẽ, cách cảm nhận nghệ
thuật về một sản phẩm tạo hình mà qua môn vẽ còn hướng dẫn trẻ tới những
giá trị: Chân -Thiện - Mỹ một cách toàn diện để hai bên cùng kết hợp các dạy trẻ
học tốt.
Từ đó tôi đã sử dụng nhiều hình thức để tuyên truyền phụ huynh bằng cách:
Hằng ngày vào giờ đón trả trẻ tôi trao đổi tình hình học tập của trẻ trong ngày.

13


Thông báo cho phụ huynh biết hôm nay trẻ học vẽ cái gì, trẻ vẽ được đến đâu để
phụ huynh nắm bắt được tình hình trẻ học ở lớp để về nhà phụ huynh trò chuyện
để trẻ nhận xét về sản phẩm của mình cho bố mẹ nghe để nâng cao khả năng
đánh giá của trẻ và khắc sâu kiến thức thêm cho trẻ
Việc tạo môi trường phong phú cho lớp học, xây dựng góc tạo hình cũng
là một hình thức để phụ huynh để tiếp cạn và biết được khả năng vẽ của con em
mình cũng như ý nghĩa của môn học này. Để thu hút được sự chú ý của trẻ cũng
như phụ huynh tôi đã xây dựng một góc tạo hình, một không gian đẹp, đảm bảo
tính thẩm mỹ. Để bổ sung cho những tiết vẽ và gây cảm xúc cho trẻ tôi đã sưu
tầm những tranh ảnh đẹp, sát với đề tài trong chương trình.
Ví dụ: + Chủ đề gia đình tôi treo các bức tranh về ngôi nhà của gia đình
hoặc người thân trong gia đình.
+ Chủ đề thế giới thực vật tôi treo các bức tranh về cây cối, về hoa.
Trẻ rất hứng thú hoạt động trong góc tạo hình, tôi phải phân chia hợp lý và
luân chuyển số trẻ chơi trong góc tạo hình, để trẻ nào cũng được hoạt động trong
góc. Khi vào hoạt động góc, với những trẻ trong giờ hoạt động chung nếu trẻ
còn yếu hoặc chậm hơn các bạn tôi sẽ cho trẻ chơi ở góc tạo hình nhiều hơn và
quan tâm hơn đến những trẻ đó, để hướng dẫn động viên khi trẻ chưa làm được.
Tùy thuộc vào từng chủ đề đang khám phá, để có thể vẽ những gì trẻ đang học.
Góc tạo hình luôn thay đổi bằng những sản phẩm nghệ thuật theo từng chủ
đề, những bức tranh này được làm bằng nguyên vật liệu khác nhau.
Ví dụ: + Với chủ đề thực vật nhặt các lá khô cho trẻ hoạt động. Còn với
chủ đề nghề nghiệp tôi sưu tầm các len, sợi… Và sự thay đổi đó được trẻ rất tò
mò muốn khám phá.
Đặc biệt trang trí tạo hình bằng chính sản phẩm của trẻ, tạo cho trẻ cảm
giác mới lạ, thích thú. Khi phụ huynh nhìn thấy những sản phẩm của con người
được trang trí ở góc của lớp sẽ rất vui và cảm động.

Đồng thời tôi tuyên truyền cho các bậc phụ huynh tạo điều kiện cho trẻ
luyện vẽ thêm ở nhà, hướng dẫn trẻ vẽ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp.
Khi trẻ đang có sự ham muốn vẽ một cái gì đó hãy để trẻ thử sức mình thực hiện
ước muốn. Không cần biết trẻ phải vẽ gì, vẽ làm sao, để trẻ tự vẽ và đặt tên sản
phẩm cũng như nêu ý tưởng nhận xét bài của mình. Tư vấn cho phụ huynh tích
14


cực cho trẻ tìm hiểu về thế giới xung quanh bất cứ lúc nào đi cùng bố mệ khi trẻ
thấy những gì xung quanh, thiên nhiên, cỏ cây hoa lá,… gợi ý hỏi trẻ để kích
thích sự tò mò khám phá của trẻ, giúp trẻ tích lũy được nhiều kinh nghiệm và
vốn sống cũng như tăng nguồn cảm hứng nghệ thuật, con mắt thẩm mỹ được
hình thành, giúp trẻ yêu cái đẹp hơn, yêu cuộc sống hơn.
Qua một thời gian kết hợp giữa gia đình và nhà trường được phụ huynh ủng
hộ nhiệt tình, niềm nở giúp đỡ chất lượng môn vẽ của các cháu lớp tôi đã được
nâng lên rõ rệt.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
* Đối với học sinh:
Sau khi nghiên cứu và áp dụng những biện pháp trên, các giờ học vẽ của
trẻ đã tiến bộ hơn rất nhiều, trẻ hoạt động tích cực trong giờ học vẽ, tạo ra những
bức tranh đẹp, hài hòa cân đối về đường nét, màu sắt cũng như bố cục tranh có
nhiều sự sáng tạo trong bài vẽ. Những sản phẩm của trẻ được trưng bày ở góc
tạo hình, những bức tranh tạp nên một không gian nghệ thuật của trẻ thơ thật
ngộ nghĩnh và đáng yêu.
Vì vậy cho đến nay chất lượng giờ học vẽ lớp tôi đã đạt kết quả tốt hơn rõ
rệt so với đầu năm, số cháu tốt, khá tăng, cháu trung bình giảm đi nhiều.
* Kết quả thu được như sau:
STT
1
2

3
4
5

Tổng
số trẻ
41
- Trẻ hứng thú tham gia hoạt động
%
41
- Trẻ biết cách cầm bút và ngồi đúng
tư thế
%
- Kỹ năng sử dụng đường nét vẽ cơ
41
bản để tạo thành các hình, khối…
%
- Trẻ biết sử dụng các loại bút vẽ và
41
biết vẽ, tô màu bố cục tranh cân đối,
%
hợp lý
- Trẻ biết nhận xét các sản phẩm tạo
41
hình đơn giản
%
Nội dung

Đạt yêu cầu
Chưa

T
K
TB đạt
25
13
3
67% 23% 10%
20
20
1
60% 37% 3%
20
20
1
67% 30% 3%
20
19
2
60% 33% 7%
25
77%

15
20%

1
3%

* Đối với giáo viên:
- Tạo được môi trường phong phú phù hợp với nội dung của từng chủ đề.

15


- Có kỹ năng tổ chức hoạt động tạo hình một cách tự tin, linh hoạt
- Lớp học được trang trí bằng các sản phẩm của trẻ rất phong phú
* Đối với phụ huynh:
Phụ huynh đã quan tâm hơn đối với tình hình học tập của con em mình khi
ở nhà, giúp cô giáo đỡ vất vả hơn trong công tác rèn trẻ.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Hoạt động tạo hình là hoạt động nghệ thuật có vai trò rất quan trọng trong
đời sống của trẻ. Đặc biệt trong những năm đầu môn tạo hình nói chung và
thể loại vẽ nói riêng là sự khởi đầu cho trẻ tiếp nhận với ngôn ngữ nghệ thuật
qua các nét vẽ, đường nét, hình dáng, bố cục, màu sắc,… gợi trong trẻ những
tình cảm, cảm xúc và cảm nhận được cái hay cái đẹp của mọi vật xung quanh,
của cuộc sống, cái thẩm mỹ trong nghệ thuật từ đó giúp trẻ sống yêu đời hơn,
trong sáng hơn. Chính vì vậy để thực hiện tốt được những yêu cầu của nội dung
dạy vẽ cho trẻ mẫu giáo là một việc rất khó khăn. Với bản thân tôi rút ra bài học
kinh nghiệm như sau:
- Tôi đã được học qua các lớp bồi dưỡng tin học nên có chút kỹ năng sử
dụng máy vi tính tôi đã tự thiết kế các hoạt động tạo hình bằng giáo án điện tử
để phát huy tính tích cực và sự hứng thú của trẻ.
- Nhưng tôi không lạm dụng việc thiết kế giáo án điện tử vào giáo án tạo
hình.
- Có những tiết tôi vẫn sử dụng các tranh vẽ và cố gắng rèn luyện khả năng
vẽ của bản thân để trẻ vẫn có thể quan sát các nét vẽ và các màu sắc khi tôi sử
dụng tô tranh mẫu.
- Cần phải có thời gian lâu dài, kiên trì và tâm huyết với bộ môn nghệ
thuật này và để mang đến cho trẻ những bài vẽ nghệ thuật sáng tạo thì phụ thuộc
vào rất nhiều khả năng thực hiện của giáo viên.

- Giáo viên cần phải chịu khó, học hỏi và nghiên cứu trau dồi kiến thức, tìm
ra những phương pháp, hình thức hữu hiệu nhất để thực hiện đúng với mục tiêu
và yêu cầu giáo dục đề ra.

16


3.2. Kiến nghị:
Để chất lượng giáo dục không ngừng được tăng lên đối với tất cả các môn
học và đặc biệt là việc dạy trẻ 4- 5 tuổi làm quen với hoạt động tạo hình, thể lợi
vẽ, tôi xin có một số ý kiến đề xuất như sau:
- Tổ chức cho trẻ được học dưới hình thức “Học bằng chơi, chơi mà học”.
Luôn lấy trẻ làm trung tâm, giáo viên chỉ là người hướng lái, gợi mở, dạy trẻ
theo hướng tích cực.
- Sưu tầm, sáng tạo nhiều đồ dùng, đồ chơi đẹp, đảm bảo an toàn, tính trực
quan, thẩm mỹ và giáo dục cao. Sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật, các nguyên vật
liệu trang trí góc tạo hình thêm phong phú, gợi cho trẻ nguồn cảm hứng
- Cần nâng cao trình độ tin học để ứng dụng công nghệ thông tin một cách
linh hoạt, sáng tạo.
- Tạo môi trường phong phú cho trẻ hoạt động, cho trẻ dạo chơi thăm quan
nhiều nơi để trẻ được tiếp xúc với môi trường xung quanh, với vẻ đẹp thiên
nhiên, thế giới xung quanh trẻ nhằm cung cấp kiến thức cho trẻ.
- Cần làm tốt công tác phối kết hợp với phụ huynh thật tốt để thống
nhất và có biện pháp giáo dục trẻ có hiệu quả ở gia đình cũng như ở trường học.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi và đã áp dụng thực hiện đạt
hiệu quả. Rất mong được bạn bè đồng nghiệp bổ sung để SKKN được hoàn
thiện hơn.
Ý Kiến Của Hội Đồng Khoa Học
Nhà Trường

Đông Sơn, ngày 10 tháng 4 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến
kinh nghiệm của mình viết, không sao
chép nội dung của người khác.
Người viết

Hoàng Thị Huế

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chương trình giáo dục mầm non – Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam năm 2009.
2. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non- mẫu giáo 4-5 tuổi
(TS Trần Thị Ngọc Trâm, TS Lê Thu Hương; PGS.TS Lê Thị Ánh Tuyết) đồng
chủ biên Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam tháng 6/2015.
3. Phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non (Tác giả Lê
Thanh Thùy).
4. Các hoạt động tạo hình của trẻ mầm non (Tác giả Lê Thị Đức – Nguyễn
Thanh Thủy – Phùng Thị Tường).
5. Tạp chí giáo dục mầm non (số 3 năm 2011).
6. Một số tài liệu như báo, Internet......

18


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD & ĐT, CẤP SỞ GD & ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Huế
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường Mầm non Đông Sơn – P. Đông Sơn –
TP. Thanh Hóa

TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh

Kết quả

giá xếp loại

đánh giá

(Phòng, Sở,

xếp loại (A,

Tỉnh…)

B, C)

Phòng

B

Năm học
đánh giá

xếp loại

Một số biện pháp phát triển
1

ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5
tuổi thông qua tác phẩm văn

2014 -2015

học.

19