Báo cáo " Pháp luật về cạnh tranh ở Việt Nam trong tiến trình tự do hoá thương mại " pot

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2008 29






Ths. Đoàn Trung Kiên *
1. Khỏi lc quỏ trỡnh hỡnh thnh v
phỏt trin ca phỏp lut v cnh tranh
Vit Nam
Sau nm 1986, thc hin ng li i
mi nn kinh t theo hng phỏt trin nn
kinh t hng hoỏ nhiu thnh phn vn hnh
theo c ch th trng, di s qun lớ ca
Nh nc do i hi i biu ton quc ln
th VI ca ng khi xng, cỏc c s sn
xut kinh doanh thuc cỏc thnh phn kinh t
khỏc nhau cựng tn ti bỡnh ng. Quyn t
do kinh doanh c ghi nhn ti Hin phỏp
nm 1992 vi s a dng v cỏc thnh phn
kinh t c tha nhn v c to iu kin
phỏt trin ó to ra v thỳc y mụi trng
cnh tranh phỏt trin. Cnh tranh khụng cũn
l hin tng mi m trong nn kinh t. Thc
tin ú buc Nh nc ta phi ban hnh cỏc
vn bn phỏp lut iu tit nú. Bờn cnh
nhng nguyờn tc chung v cnh tranh c

quy nh ti Hin phỏp nm 1992 v B lut
dõn s nm 1995 thỡ cnh tranh trong kinh
doanh cũn phi tuõn th cỏc nguyờn tc tụn
trng li ớch ca Nh nc, tụn trng li ớch
cụng cng, tụn trng quyn v li ớch ca
ngi khỏc, tụn trng o c, truyn thng
tt p, tụn trng quyn nhõn thõn. Vi phm
quyn nhõn thõn, li dng uy tớn, giốm pha,
ộp buc trong kinh doanh gõy thit hi cho
ngi khỏc l nhng hnh vi cnh tranh
khụng lnh mnh, vi phm cỏc nguyờn tc c
bn ca B lut dõn s.
(1)
Lut thng mi
nm 1997 l vn bn quy phm phỏp lut u
tiờn quy nh trc tip v quyn cnh tranh
ca thng nhõn trong hot ng thng mi.
iu 8 Lut thng mi quy nh: Thng
nhõn c cnh tranh hp phỏp trong hot
ng thng mi; nghiờm cm cỏc hnh vi
cnh tranh gõy tn hi n li ớch quc gia
v cỏc hnh vi sau õy: a) u c lng
on th trng; b) Bỏn phỏ giỏ cnh
tranh; c) Gốm pha thng nhõn khỏc; d)
Ngn cn, lụi kộo, mua chuc, e da nhõn
viờn hoc khỏch hng ca thng nhõn khỏc;
) Xõm phm quyn v nhón hiu hng hoỏ,
cỏc quyn khỏc v s hu cụng nghip ca
thng nhõn khỏc; e) Cỏc hnh vi cnh tranh
bt hp phỏp khỏc. Ngoi ra, iu 9 Lut

thng mi nm 1997 cũn cm cỏc hnh vi
cnh tranh khụng lnh mnh xõm hi n li
ớch ca ngi tiờu dựng nh la di khỏch
hng, gõy nhm ln cho khỏch hng, qung
cỏo di trỏ, khuyn mi bt hp phỏp
Ngoi Hin phỏp nm 1992, B lut dõn s
nm 1995 v Lut thng mi nm 1997, cỏc
quy nh liờn quan n cnh tranh trong kinh
doanh cũn c quy nh nhiu vn bn
phỏp lut khỏc nhau nh B lut hỡnh s nm
1999, Phỏp lnh bo v quyn li ngi tiờu
* Ging viờn Khoa phỏp lut kinh t
Trng i hc Lut H Ni


nghiên cứu - trao đổi
30 tạp chí luật học số 10/2008

dựng nm 1999, Phỏp lnh qung cỏo nm
2001, Phỏp lnh giỏ nm 2002, Phỏp lnh
chng bỏn phỏ giỏ hng hoỏ nhp khu vo
Vit Nam nm 2004 Tuy nhiờn, nhng quy
nh v cnh tranh nhng vn bn núi trờn
khụng phỏt huy c nhiu hiu qu trong
i sng kinh t-xó hi nc ta, bi vỡ cũn
thiu cỏc quy nh c th v b mỏy thc thi,
c ch ỏp dng cng nh ch ti x lớ i vi
cỏc thng nhõn vi phm. c bit, trong xu
th hi nhp kinh t quc t, Vit Nam ó kớ
kt, gia nhp nhiu hip nh thng mi, u

t song phng hoc a phng v l thnh
viờn ca nhiu t chc, din n trong khu
vc v quc t nh ASEAN, AFTA, ASEM,
APEC, WTO. Cỏc cụng ti a quc gia xut
hin Vit Nam ngy cng nhiu v vi
nhng tim lc kinh t vt tri, cỏc cụng ti
ny cú kh nng to lp c v trớ thng
lnh v c quyn, gõy khụng ớt khú khn
cho hot ng sn xut kinh doanh ca cỏc
doanh nghip trong nc, nht l cỏc doanh
nghip va v nh. ng trc ũi hi ca
thc tin i sng kinh t-xó hi trong nc
v ỏp ng yờu cu ca tin trỡnh hi nhp
kinh t quc t, sau nhiu nm khi xng
xõy dng c ch kinh t th trng v thc
thi chớnh sỏch cnh tranh, ngy 03/12/2004,
ti kỡ hp th VI, Quc hi khoỏ XI ó thụng
qua Lut cnh tranh. Lut ny cú hiu lc t
ngy 1/7/2005.
2. Mt s kt qu t c ca phỏp
lut v cnh tranh Vit Nam trong tin
trỡnh t do hoỏ thng mi
- Th nht, phm vi iu chnh ca phỏp
lut v cnh tranh Vit Nam c xõy dng
phự hp vi thụng l v chun mc quc t.
Trờn th gii, tu theo lch s ca tng
quc gia, tờn gi phỏp lut v cnh tranh cng
khỏc nhau. Lut chng t-rt ca M, Lut
cỏc-ten v chng cnh tranh khụng lnh mnh
ca c, Lut cnh tranh ca Anh, Bulgaria,

Ba Lan, Cng ho Sộc Tuy nhiờn, khi xem
xột cỏc yu t cu thnh ca phỏp lut v
cnh tranh thỡ hu ht cỏc nc u chia h
thng phỏp lut v cnh tranh thnh hai lnh
vc ch yu l phỏp lut chng cnh tranh
khụng lnh mnh v phỏp lut v chng hn
ch cnh tranh v kim soỏt c quyn. S d
cú s phõn bit nh vy l do mc ớch v
mc nguy hi ca hnh vi cnh tranh
khụng lnh mnh v hnh vi hn ch cnh
tranh i vi th trng v mc can thip
ca nh nc i vi hai nhúm hnh vi ny l
khỏc nhau, cho dự chỳng u l mt trỏi ca
hnh vi cnh tranh. Theo thng kờ ca Hi
ngh Liờn hp quc v thng mi v phỏt
trin (UNCTAD), trờn th gii n nm 2003
ó cú khong 100 nc v vựng lónh th cú
lut iu tit hot ng cnh tranh v kim
soỏt c quyn.
(2)
Cú nhiu nc ban hnh
hai o lut quy nh v hai lnh vc phỏp
lut chng cnh tranh khụng lnh mnh v
phỏp lut v chng hn ch cnh tranh v
kim soỏt c quyn nhng cng cú nc ban
hnh mt o lut v cnh tranh iu chnh c
hai nhúm hnh vi núi trờn. Vic ban hnh mt
o lut hay hai o lut v cnh tranh tu
thuc vo iu kin v hon cnh kinh t-xó
hi cng nh nhu cu c th ca vic iu tit

cnh tranh ca tng quc gia v nú ch cú ý
ngha v mt k thut lp phỏp.
Theo iu 1 Lut cnh tranh nm 2004
ca Vit Nam, phm vi iu chnh ca lut
ny l: Cỏc hnh vi hn ch cnh tranh,
hnh vi cnh tranh khụng lnh mnh, trỡnh


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2008 31

t, th tc gii quyt v vic cnh tranh, bin
phỏp x lớ vi phm phỏp lut cnh tranh.
Hnh vi hn ch cnh tranh l hnh vi lm
gim, sai lch, cn tr cnh tranh trờn th
trng, bao gm cỏc nhúm hnh vi: Tho thun
hn ch cnh tranh, lm dng v trớ thng lnh,
lm dng v trớ c quyn v tp trung kinh
t.
(3)
Vic kim soỏt cỏc hnh vi hn ch cnh
tranh c quy nh c th trong chng II
ca Lut cnh tranh t iu 8 n iu 38
cnh tranh khụng lnh mnh l hnh vi ca
doanh nghip nhm mc ớch cnh tranh trong
quỏ trỡnh kinh doanh trỏi vi cỏc chun mc
thụng thng v o c kinh doanh, gõy thit
hi hoc cú th gõy thit hi n li ớch ca
Nh nc, quyn v li ớch hp phỏp ca
doanh nghip khỏc hoc ca ngi tiờu

dựng.
(4)
Theo iu 39 Lut cnh tranh, hnh vi
cnh tranh khụng lnh mnh bao gm: Ch dn
gõy nhm ln; xõm phm bớ mt kinh doanh;
ộp buc trong kinh doanh; giốm pha doanh
nghip khỏc; gõy ri hot ng kinh doanh ca
doanh nghip khỏc; qung cỏo nhm cnh
tranh khụng lnh mnh; khuyn mi nhm
cnh tranh khụng lnh mnh; phõn bit i x
ca hip hi; bỏn hng a cp bt chớnh v cỏc
hnh vi cnh tranh khụng lnh mnh khỏc do
Chớnh ph quy nh theo tiờu chớ xỏc nh ti
khon 4 iu 3 ca Lut cnh tranh.
(5)

Nh vy, Lut cnh tranh Vit Nam ó
cú phm vi iu chnh theo ỳng cỏch tip
cn truyn thng ca phỏp lut v cnh tranh
trờn th gii. Theo ú, Lut cnh tranh ch
iu chnh mt trỏi ca vn cnh tranh, tc
l Lut cnh tranh khụng quy nh v iu
chnh hnh vi cnh tranh lnh mnh. Lut
cnh tranh ch quy nh v cỏc hnh vi hn
ch cnh tranh v cỏc hnh vi cnh tranh
khụng lnh mnh kim soỏt v x lớ nhng
hnh vi ny nhm to lp v duy trỡ mụi
trng cnh tranh lnh mnh, bỡnh ng. Xut
phỏt t quyn t do kinh doanh, doanh nghip
cú quyn c lm nhng gỡ m phỏp lut

khụng cm ch khụng phi ch c lm
nhng gỡ m phỏp lut cho phộp, cho nờn,
khụng th ban hnh Lut cnh tranh iu
chnh cỏc hnh vi cnh tranh lnh mnh v
quy nh cho chỳng l nhng hnh vi cnh
tranh hp phỏp. Vi phm vi iu chnh ca
Lut cnh tranh l cỏc hnh vi hn ch cnh
tranh v cỏc hnh vi cnh tranh khụng lnh
mnh, mụ hỡnh phỏp lut cnh tranh Vit
Nam l mụ hỡnh mt lut. iu ny ó
chm dt nhng tranh cói xung quanh vic
ban hnh mt lut hay nhiu lut v cnh
tranh Vit Nam khi so sỏnh vi h thng
phỏp lut cnh tranh ca nhiu quc gia m
ú, phỏp lut cnh tranh c hỡnh thnh t
nhiu o lut. Mc dự vy, xột v tớnh vn
v chc nng iu chnh phỏp lut, ni dung
ca Lut cnh tranh Vit Nam cú th tng
ng vi nhiu lut ca cỏc quc gia tiờn
phong trong xõy dng phỏp lut cnh tranh.
(6)

Ngoi vic quy nh cỏc hnh vi hn ch
cnh tranh, cnh tranh khụng lnh mnh (cỏc
quy nh v mt ni dung), phm vi iu
chnh ca Lut cnh tranh cũn bao gm c
trỡnh t, th tc gii quyt v vic cnh tranh,
x lớ vi phm phỏp lut cnh tranh (cỏc quy
nh v mt hỡnh thc). Vic quy nh cỏc th
tc t tng cnh tranh trong Lut cnh tranh

l yu t bo m cho cỏc quy nh v mt
ni dung c trin khai cú hiu qu cng
nh to c s phỏp lớ cho c quan qun lớ
cnh tranh thc thi nhim v ca mỡnh.
Xut phỏt t phm vi iu chnh nh ó


nghiên cứu - trao đổi
32 tạp chí luật học số 10/2008

phõn tớch trờn, cú th xỏc nh phm vi
iu chnh ca Lut cnh tranh bao gm cỏc
nhúm quan h sau õy:
+ Nhúm quan h phỏt sinh t hnh vi hn
ch cnh tranh;
+ Nhúm quan h phỏp sinh t hnh vi
cnh tranh khụng lnh mnh;
+ Nhúm quan h phỏt sinh trong quỏ
trỡnh iu tra, x lớ v vic cnh tranh.
Tng ng vi ba nhúm quan h trờn l
ba b phn cu thnh phỏp lut cnh tranh
Vit Nam l:
+ Phỏp lut v chng hn ch cnh tranh (hay
cũn gi l phỏp lut v kim soỏt c quyn);
+ Phỏp lut v chng cnh tranh khụng
lnh mnh;
+ Phỏp lut v th tc iu tra, x lớ v
vic cnh tranh (t tng cnh tranh).
- Th hai, th ch phỏp lớ v cnh tranh
Vit Nam tng bc c hon thin, bc

u ỏp ng c yờu cu ca tin trỡnh t
do hoỏ thng mi.
Sau khi Lut cnh tranh (2004) c Quc
hi thụng qua v cú hiu lc vo ngy 1/7/2005,
Chớnh ph ó ban hnh nhiu ngh nh
hng dn thi hnh Lut cnh tranh nh:
+ Ngh nh ca Chớnh ph s
110/2005/N-CP ngy 28/4/2005 v qun lớ
bỏn hng a cp.
+ Ngh nh ca Chớnh ph s
116/2005/N-CP ngy 15/9/2005 quy nh chi
tit thi hnh mt s iu ca Lut cnh tranh.
+ Ngh nh ca Chớnh ph s
120/2005/N-CP ngy 30/9/2005 quy nh v x
lớ vi phm phỏp lut trong lnh vc cnh tranh.
+ Ngh nh ca Chớnh ph s
05/2006/N-CP ngy 9/1/2006 v vic thnh
lp, quy nh chc nng, nhim v, quyn hn
v c cu t chc ca Hi ng cnh tranh.
+ Ngh nh ca Chớnh ph s
06/2006/N-CP ngy 9/1/2006 v vic thnh
lp, quy nh chc nng, nhim v, quyn hn
v c cu t chc ca Cc qun lớ cnh tranh.
Trờn c s Lut cnh tranh v cỏc ngh
nh hng dn, Th tng Chớnh ph, B
thng mi (nay l B cụng thng) ó ban
hnh nhiu quyt nh v thụng t hng
dn chi tit thi hnh cỏc quy nh ca phỏp
lut cnh tranh nh:
+ Quyt nh ca Th tng Chớnh ph

s 843/Q-TTg ngy 12/6/2006 v vic b
nhim thnh viờn Hi ng cnh tranh.
+ Thụng t ca B thng mi s
19/2005/TT-BTM ngy 8/11/2005 v hng
dn mt s ni dung quy nh ti Ngh nh
s 110/2005/N-CP ngy 28/4/2005 v qun
lớ bỏn hng a cp.
+ Quyt nh ca B trng B thng
mi s 1808/2004/Q-BTM ngy 6/12/2004 v
vic quy nh chc nng, nhim v, quyn hn
v c cu t chc ca Cc qun lớ cnh tranh.
+ Quyt nh ca B trng B thng
mi s 1378/2006/Q-BTM ngy 28/8/2006
v thnh lp Ban th kớ hi ng cnh tranh
Bờn cnh Lut cnh tranh v cỏc vn bn
hng dn thi hnh Lut ny, chỳng ta cng
ó xõy dng v hon thin nhiu vn bn
phỏp lut cú liờn quan n cnh tranh nh
B lut dõn s nm 2005, Lut thng mi
nm 2005, Lut s hu trớ tu nm 2005;
Lut chuyn giao cụng ngh nm 2006
Tng hp tt c cỏc vn bn phỏp lut núi
trờn ó to thnh h thng phỏp lut v cnh
tranh Vit Nam. H thng phỏp lut v
cnh tranh ny ó c bn ỏp ng c yờu
cu ni ti ca nn kinh t th trng Vit


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2008 33

Nam cng nh tin trỡnh t do hoỏ thng
mi. Núi cỏch khỏc, cú th khng nh n
thi im hin nay, th ch phỏp lớ v cnh
tranh Vit Nam v c bn ó y . Cỏc
c quan qun lớ nh nc v cnh tranh ó
cú c s phỏp lớ rừ rng thc thi chc
nng v nhim v ca mỡnh.
3. Mt s vn phỏp lut v cnh
tranh Vit Nam cn tip tc hon thin
trong thi gian ti
Bờn cnh nhng kt qu t c,
phự hp thụng l v chun mc quc t, tng
ni dung c bn ca phỏp lut v cnh tranh
Vit Nam cn tip tc nghiờn cu v hon
thin trong thi gian ti mt s vn sau:
- Th nht, v nguyờn tc ỏp dng phỏp
lut cnh tranh
Vit Nam, cỏc hnh vi hn ch cnh
tranh, cnh tranh khụng lnh mnh khụng
ch c quy nh trong Lut cnh tranh m
cũn c quy nh trong nhiu vn bn phỏp
lut khỏc, do ú vic xỏc nh ỏp dng lut
no iu chnh hnh vi cnh tranh trong
trng hp cú nhiu lut cựng iu chnh l
rt cn thit. V vn ny, iu 5 Lut
cnh tranh quy nh:
Trng hp cú s khỏc nhau gia quy
nh ca Lut cnh tranh vi cỏc quy nh
ca lut khỏc v hnh vi hn ch cnh tranh,

cnh tranh khụng lnh mnh thỡ ỏp dng quy
nh ca Lut cnh tranh.
Trng hp iu c quc t m Cng
ho xó hi ch ngha Vit Nam kớ kt hoc
gia nhp cú quy nh khỏc vi quy nh ca
Lut ny thỡ ỏp dng quy nh ca iu c
quc t ú.
Vi quy nh trờn, cú th rỳt ra c mt
s nhn xột v v trớ ca Lut cnh tranh
trong mi quan h vi phỏp lut quc gia v
phỏp lut quc t. Trong mi quan h vi
cỏc vn bn phỏp lut quc gia (B lut dõn
s, Lut doanh nghip, Lut thng mi),
Lut cnh tranh xut hin vi t cỏch l lut
riờng cũn trong mi quan h vi phỏp lut
quc t (cỏc iu c quc t v kinh doanh,
thng mi v u t m Vit Nam kớ kt
hoc gia nhp) Lut cnh tranh li xut hin
vi t cỏch l lut chung. Theo nguyờn tc
phỏp lớ thụng thng, lut riờng s c u
tiờn ỏp dng trc, nu lut riờng khụng cú
hoc cú nhng khụng y thỡ mi ỏp
dng lut chung.
Tuy nhiờn, theo chỳng tụi, trong mi quan
h vi cỏc vn bn phỏp lut quc gia, khụng
hn bao gi Lut cnh tranh cng l lut riờng
iu chnh cỏc hnh vi cnh tranh. Bi l, cỏc
o lut v kinh doanh, thng mi chuyờn
ngnh nh Lut cỏc t chc tớn dng, Lut
ngõn hng, Lut kinh doanh bo him, Lut

s hu trớ tu, Lut xõy dng, Lut chng
khoỏn cú th cn c vo quy nh ca Lut
cnh tranh c th cỏc quy nh v cnh
tranh liờn quan n lnh vc chuyờn ngnh
ca mỡnh thỡ khi ú Lut cnh tranh khú cú
th coi l lut riờng m phi l lut chung.
- Th hai, v hnh vi cnh tranh khụng
lnh mnh.
Khon 4 iu 3 Lut cnh tranh quy
nh: "Hnh vi cnh tranh khụng lnh mnh
l hnh vi cnh tranh ca doanh nghip
trong quỏ trỡnh kinh doanh trỏi vi cỏc
chun mc thụng thng v o c kinh
doanh, gõy thit hi hoc cú th gõy thit hi
n li ớch ca Nh nc, quyn v li ớch
hp phỏp ca doanh nghip khỏc hoc
ngi tiờu dựng". Khỏi nim ny c c th


nghiªn cøu - trao ®æi
34 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2008

hoá tại Điều 39 Luật cạnh tranh, theo đó
hành vi cạnh tranh không lành mạnh bao
gồm chỉ dẫn gây nhầm lẫn, xâm phạm bí mật
kinh doanh, ép buộc trong kinh doanh, gièm
pha doanh nghiệp khác, gây rối hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp khác, quảng
cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh,
khuyến mại nhằm cạnh tranh không lành

mạnh, phân biệt đối xử của hiệp hội, bán
hàng đa cấp bất chính và các hành vi cạnh
tranh không lành mạnh khác do Chính phủ
quy định theo tiêu chí xác định tại khoản 4
Điều 3 của Luật cạnh tranh.
So sánh với pháp luật về cạnh tranh của
các nước trên thế giới cho thấy các hành vi
cạnh tranh không lành mạnh được quy định
tại Luật cạnh tranh của Việt Nam còn một số
vấn đề chưa phù hợp với thông lệ như nhiều
hành vi bị coi là hành vi cạnh tranh không
lành mạnh nhưng Luật cạnh tranh của Việt
Nam lại không quy định đó là hành vi cạnh
tranh không lành mạnh như hành vi bán phá
giá, phân biệt về giá, chấm dứt đột ngột quan
hệ kinh doanh với đối tác mà không thông
báo trước trong một thời gian hợp lí… Nhiều
hành vi có chung bản chất nhưng Luật cạnh
tranh lại tách ra thành các hành vi cạnh tranh
không lành mạnh riêng biệt như ép buộc
trong kinh doanh, gièm pha doanh nghiệp
khác, gây rối hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp khác.
(7)
Bên cạnh đó, theo khoản 4
Điều 3 Luật cạnh tranh, chủ thể thực hiện
hành vi cạnh tranh không lành mạnh phải là
doanh nghiệp nhưng Điều 39 Luật cạnh tranh
lại liệt kê hành vi phân biệt đối xử của hiệp
hội là hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Rõ ràng việc quy định như trên đã tạo ra sự
không thống nhất trong việc xác định chủ thể
thực hiện hành vi cạnh tranh không lành
mạnh. Thực tiễn cho thấy, việc coi hành vi
phân biệt đối xử của hiệp hội là hành vi cạnh
tranh không lành mạnh là hơi khiên cưỡng,
bởi lẽ, các hành vi do hiệp hội thực hiện
thường là sự thống nhất cùng hành động của
các hội viên. Do đó, hành vi này thường là
một thoả thuận hạn chế cạnh tranh hơn là
một hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
- Thứ ba, về thoả thuận hạn chế cạnh tranh.
Pháp luật về cạnh tranh của các nước
thường quy định các hành vi thoả thuận hạn
chế cạnh tranh gồm hai dạng là các thoả
thuận theo chiều ngang (thoả thuận giữa các
doanh nghiệp cùng ngành hàng và cùng khâu
của quá trình kinh doanh như thoả thuận ấn
định giá, thoả thuận phân chia thị trường giữa
các doanh nghiệp đang là đối thủ cạnh tranh
của nhau, thoả thuận giữa các doanh nghiệp
tham gia dự thầu để một hoặc các bên đã
tham gia thoả thuận thắng thầu, giành được
hợp đồng cung cấp hàng hoá, dịch vụ với bên
mời thầu…) và các thoả thuận theo chiều dọc
(thoả thuận giữa các doanh nghiệp ở các công
đoạn khác nhau của quá trình sản xuất và
phân phối như áp đặt cho các doanh nghiệp
khác điều kiện kí kết hợp đồng mua bán hàng
hoá, cung ứng dịch vụ hoặc buộc các doanh

nghiệp này phải chấp nhận nghĩa vụ không
liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp
đồng…). Sở dĩ quy định như vậy là vì các
thoả thuận theo chiều ngang thường có tác
động xấu đến môi trường cạnh tranh lành
mạnh ở mức độ cao hơn so với các thoả thuận
theo chiều dọc. Vì thế mức độ kiểm soát và
can thiệp của pháp luật đối với hai loại thoả
thuận hạn chế cạnh tranh này là khác nhau.
Tuy nhiên, Điều 8 Luật cạnh tranh của


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 10/2008 35

Vit Nam ch lit kờ cỏc tho thun hn ch
cnh tranh núi chung (bao gm: Tho thun
n nh giỏ hng hoỏ, dch v mt cỏch trc
tip hay giỏn tip; tho thun phõn chia th
trng tiờu th, ngun cung cp hng hoỏ v
dch v; tho thun hn ch hoc kim soỏt s
lng, khi lng sn xut, mua, bỏn hng
hoỏ, cung ng dch v; tho thun hn ch
phỏt trin k thut, cụng ngh, hn ch u t;
tho thun ỏp t cho doanh nghip khỏc iu
kin kớ kt hp ng mua bỏn hng hoỏ, dch
v hoc buc doanh nghip khỏc chp nhn
cỏc ngha v khụng liờn quan mt cỏch trc
tip n i tng ca hp ng; tho thun
ngn cn, kỡm hóm, khụng cho doanh nghip

khỏc tham gia th trng hoc phỏt trin kinh
doanh; tho thun loi b khi th trng
nhng doanh nghip khụng phi l cỏc bờn
ca tho thun; thụng ng mt bờn hoc
cỏc bờn thng thu trong vic cung cp hng
hoỏ, dch v) m khụng quy nh rừ õu l
tho thun theo chiu ngang v õu l tho
thun chiu dc. Tc l Lut cnh tranh ca
Vit Nam cha cú s phõn bit gia tho
thun theo chiu ngang v tho thun theo
chiu dc, do ú hng x lớ i vi hai loi
hnh vi ny l nh nhau.
- Th t, v c quan qun lớ cnh tranh.
Thc tin cỏc nc trờn th gii cú nhiu
mụ hỡnh t chc qun lớ cnh tranh, cú quc
gia c quan thc thi phỏp lut cnh tranh
khụng trc thuc chớnh ph m trc thuc
quc hi (nh Hungary), cú quc gia c
quan ny li trc thuc chớnh ph hoc th
tng chớnh ph nhng hot ng c lp
vi cỏc b ca chớnh ph (nh i Loan,
Hn Quc).
(8)
Cũn theo khon 1 iu 49
Lut cnh tranh ca Vit Nam thỡ Chớnh ph
quyt nh thnh lp v quy nh t chc, b
mỏy ca c quan qun lớ cnh tranh. Nh
vy, cú th khng nh c quan qun lớ cnh
tranh ca Vit Nam l c quan thuc h
thng c quan hnh phỏp m hin nay c

quan ny cú tờn gi l Cc qun lớ cnh tranh
trc thuc B thng mi
(9)
(nay l B cụng
thng). Vi vớ tr phỏp lớ l c quan thc
thuc B Cụng thng, Cc qun lớ cnh
tranh khú cú th bo m c tớnh c lp
v khỏch quan khi thc thi nhim v v
quyn hn ca mỡnh, nht l trong bi cnh
a phn cỏc doanh nghip cú tim lc mnh
ang tham gia vo hot ng sn xut kinh
(Xem tip trang 56)

(1).Xem: iu 2, iu 4 v iu 5, B lut dõn s
nm 1995.
(2).Xem: TS. Lờ Danh Vnh, Hong Xuõn Bc, ThS.
Nguyn Ngc Sn, Phỏp lut cnh tranh ti Vit
Nam, Nxb. T phỏp, 2006, tr. 77.
(3).Xem: Khon 3 iu 3 Lut cnh tranh.
(4).Xem: Khon 4 iu 3 Lut cnh tranh.
(5). Cỏc hnh vi cnh tranh khụng lnh mnh b
cm c quy nh c th t iu 40 n iu 48
ca Lut cnh tranh.
(6).Xem: Giỏo trỡnh lut thng mi tp 1, Trng
i hc Lut H Ni, Nxb. Cụng an nhõn dõn, 2006,
tr. 348 -349,
(7).Xem: PGS.TS. Nguyn Nh Phỏt, a phỏp lut
chng cnh tranh khụng lnh mnh vo cuc sng,
Tp chớ lut hc s 6/2006, tr. 29-30.
(8).Xem: TS. Lờ Danh Vnh, Hong Xuõn Bc, ThS.

Nguyn Ngc Sn: Phỏp lut cnh tranh ti Vit
Nam, Nxb. T phỏp, 2006, tr.463- 479.
(9).Xem: Quyt nh ca B trng B thng mi s
1808/2004/Q-BTM ngy 6/12/2004 v vic quy
nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t
chc ca Cc qun lớ cnh tranh v Ngh nh
06/2006/N-CP ngy 09/1/2006 quy nh chc nng,
nhim v, quyn hn v c cu t chc ca Cc qun
lớ cnh tranh.