Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay potx

Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
Lời mở đầu
Ngân hàng là một trong các tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền kinh tế.
Ngân hàng bao gồm nhiều loại tuỳ thuộc vào sự phát triển của nền kinh tế nói chung
và hệ thống tài chính nói riêng, trong đó Ngân hàng thương mại thường chiếm tỷ
trọng lớn nhất về quy mô tài sản, thị phần và số lượng các ngân hàng.
Ngân hàng là tổ chức thu hút tiết kiệm lớn nhất trong hầu hết mọi nền kinh tế.
Hàng triệu cá nhân, hộ gia đình và các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội đều
gửi tiền tại ngân hàng. Ngân hàng đóng vai trò là người thủ quỹ cho toàn xã hội. Ngân
hàng là tổ chức cung cấp tín dụng và nhiều dịch vụ ngân hàng thuận tiện cho các cá
nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp. Ngân hàng thực hiện các chính sách kinh tế đặc
biệt là các chính sách tiền tệ, vì vậy là một kênh quan trọng trong chính sách kinh tế
của chính phủ. Do đó có thể nói ngân hàng là một trong những tổ chức trung gian tài
chính quan trọng nhất.
Ngân hàng thương mại tham gia hoạt động trên thị trường chứng khoán từ rất
lâu. Ngày nay vai trò đó ngày càng được phát huy mạnh mẽ. Trong giai đoạn đầu hình
thành thị trường chứng khoán ở nước ta, các ngân hàng thương mại đã tham gia với
nhiều hoạt động có hiệu quả song vẫn chưa khai thác hết tiềm lực tài chính, cơ sở vật
chất kỹ thuật, công nghệ, trình độ, nghiệp vụ giao dịch cho thị trường non trẻ này.
Hoạt động của ngân hàng thương mại và thị trường chứng khoán là hai mặt của
một vấn đề phức tạp. Nó có tác động mạnh mẽ và rất nhạy cảm lẫn nhau. Điều đó luôn
đặt ra cho ngân hàng thương mại phải thể hiện vai trò tích cực trong việc điều hoà cung
cầu chứng khoán, cung cấp thêm nhiều dịch vụ để hạn chế những bất lợi nhằm phát
triển thị trường chứng khoán.
Chính vì vậy nhóm chúng em quyết định chọn đề tài “Đo lường ảnh hưởng của hệ
thống ngân hàng lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay”, và vì mối
quan hệ khá mật thiết giữa TTCK và hệ thống NHTM nên nhóm chúng em sẽ đi sâu vào
nghiên cứu ảnh hưởng của hệ thống NHTM tới TTCK Việt Nam hiện nay.
1
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
2

Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
Phần 1: Vai trò của NHTM trên Thị trường chứng khoán
(TTCK)
1.1 Ngân hàng thương mại
1.1.1 Khái niệm
Ngân hàng thương mại là là loại hình ngân hàng được thực hiện tất cả các hoạt
động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của Luật này
nhằm mục tiêu lợi nhuận.
(Luật các tổ chức tín dụng được Quốc hội khóa 12 kỳ họp thứ 7 thông qua ngày
16/6/2010)
1.1.2 Chức năng
- Chức năng trung gian tài chính, bao gồm trung gian tín dụng và trung gian
thanh toán giữa các doanh nghiệp trong nền kinh tế.
- Chức năng tạo tiền, tức là chức năng sáng tạo ra bút tệ góp phần gia tăng khối
tiền tệ cho nền kinh tế.
- Chức năng “sản xuất” bao gồm việc huy động và sử dụng các nguồn lực để tạo
ra “sản phẩm” và dịch vụ ngân hàng cung cấp cho nền kinh tế.
1.1.3 Các hoạt động chủ yếu của NHTM
1.1.3.1 Hoạt động huy động vốn
NHTM được huy động vốn dưới các hình thức sau:
• Nhận tiền gửi của tổ chức, cá nhân và các tổ chức tín dụng khác dưới hình thức
tiền gửi không kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn và các loại tiền gửi khác.
• Phát hành chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu và giấy tờ có giá khác để huy động vốn
của tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước.
3
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
• Vay vốn của các tổ chức tín dụng khác hoạt động tại Việt Nam và của tổ chức tín
dụng nước ngoài.
• Vay vốn ngắn hạn của NHNN.
• Các hình thức huy động vốn khác theo quy định của NHNN.

1.1.3.2 Hoạt động tín dụng
- Cho vay: NHTM được cho các tổ chức, cá nhân vay vốn dưới các hình thức
sau:
- Bảo lãnh: được bảo lãnh vay, thanh toán, thực hiện hợp đồng, đấu thầu và các hình
thức bảo lãnh ngân hàng khác bằng uy tín và bằng khả năng tài chính của mình đối
với người nhận bảo lãnh.
- Chiết khấu: được chiết khấu thương phiếu và các giấy tờ có giá ngắn hạn khác
đối với tổ chức, cá nhân và có thể tái chiết khấu các thương phiếu và các giấy tờ có
giá ngắn hạn khác đối với các tổ chức tín dụng khác.
- Cho thuê tài chính: được hoạt động cho thuê tài chính nhưng phải thành lập công ty
cho thuê tài chính riêng.
1.1.3.3 Hoạt động dịch vụ thanh toán và ngân quỹ
• Cung cấp các phương tiện thanh toán.
• Thực hiện các dịch vụ thanh toán trong nước cho khách hàng.
• Thực hiện dịch vụ thu hộ và chi hộ.
• Thực hiện các dịch vụ thanh toán khác theo qui định của Ngân hàng Nhà nước.
• Thực hiện dịch vụ thanh toán quốc tế khi được Ngân hàng Nhà nước cho phép.
• Thực hiện dịch vụ thu và phát tiền mặt cho khách hàng.
• Tổ chức hệ thống thanh toán nội bộ và tham gia hệ thống thanh toán liên ngân
hàng trong nước.
• Tham gia hệ thống thanh toán quốc tế khi được Ngân hàng Nhà nước cho phép.
1.1.3.4 Các hoạt động khác
4
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
• Góp vốn và mua cổ phần
• Tham gia thị trường tiền tệ
• Kinh doanh ngoại hối
• Tư vấn tài chính…
1.2 Thị trường chứng khoán và hoạt động cơ bản của thị trường
chứng khoán

1.2.1 Khái niệm thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán là một bộ phận của thị trường tài chính, trong đó
chuyên môn hóa giao dịch các loại hàng hóa đặc biệt như cổ phiếu, trái phiếu dài
hạn, kể cả các công cụ tài chính phát sinh từ cổ phiếu, trái phiếu theo những
phương thức giao dịch có tổ chức như giao dịch trên Sở giao dịch Chứng khoán,
công ty chứng khoán, công ty giao dịch trực tiếp và qua mạng
1.2.2 Hoạt động của thị trường chứng khoán
1.2.2.1 Thị trường chứng khoán chính thức
Đây là TTCK tập trung, hoạt động đúng theo các quy định của pháp luật, là nơi
giao dịch mua bán các loại CK đã được đăng ký (listed or registered securities) hay
được biệt lệ. Vì lẽ đó, nó còn được gọi là thị trường niêm yết tập trung.
TTCK chính thức là một tổ chức có thực thể, là thị trường minh bạch và được tổ
chức cao, có địa điểm nhất định, với những trang thiết bị cần thiết, ở đó các CK được
giao dịch theo những quy chế nghiêm ngặt và nguyên tắc nhất định.
TTCK chính thức có thời biểu mua bán rõ rệt, giá cả được xác định trên cơ sở
đấu giá công khai có sự kiểm soát của hội đồng chứng khoán quốc gia
1.2.2.2 Thị trường chứng khoán bán chính thức hay thị trường chứng khoán bán
tập trung (thị trường OTC)
Đây là thị trường không có địa điểm tập trung những người môi giới, những
người kinh doanh CK như ở Sở giao dịch chứng khoán, không có khu vực giao dịch,
5
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi, vào thời điểm và tại chỗ mà những người có nhu cầu mua
bán CK gặp gỡ nhau. Đây là một loại thị trường bậc cao, được tự động hoá cao độ, hàng
ngàn hãng môi giới trong cả nước giao dịch mua bán CK với nhau thông qua hệ thống
điện thoại và hệ thống vi tính nối mạng. Nó không phải là thị trường hiện hữu, vì vậy
còn được gọi là thị trường giao dịch không qua quầy – thị trường OTC (Over-the-
Counter Market).
1.3 Hoạt động của NHTM trên TTCK
1.3.1 Các mô hình hoạt động của NHTM trên TTCK

Hiện nay, mô hình NHTM hoạt động trên TTCK, trên thế giới có 2 loại:
* Mô hình chuyên doanh (hay còn gọi là mô hình đơn năng)
Theo mô hình này, các công ty chứng khoán là công ty chuyên doanh độc lập,
các NHTM và các tổ chức tài chính khác không được phép tham gia vào hoạt động kinh
doanh chứng khoán
* Mô hình đa năng bao gồm:
Một là mô hình ngân hàng đa năng hoàn toàn: Mô hình này không có sự tách
bạch nào giữa hoạt động ngân hàng và chứng khoán. NHTM không những được hoạt
động trong lĩnh vực tiền tệ mà còn được hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán và bảo
hiểm.
Hai là mô hình đa năng một phần: Các ngân hàng muốn hoạt động trong lĩnh vực
chứng khoán phải thành lập công ty con- công ty chứng khoán , hoạt động độc lập.
1.3.2 Các nghiệp vụ của NHTM trên TTCK
1.3.2.1 Ngân hàng thương mại với hoạt động kinh doanh chứng khoán
Kinh doanh chứng khoán là nghiệp vụ mua bán chứng khoán cho chính mình và
tự gánh chịu rủi ro. Với vai trò kinh doanh chứng khoán, các trung gian chứng khoán là
một thành viên quan trọng của thị trường chứng khoán, có tác dụng làm cho hoạt động
của thị trường đều đặn, không bị gián đoạn và sôi nổi. Là một nhà đầu tư có tổ chức,
hoạt động kinh doanh chứng khoán của NHTM được xem là yếu tố trợ giúp cho việc
tăng chất lượng và hiệu quả của thị trường.
6
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
1.3.2.2 NHTM với nghiệp vụ huy động vốn trên TTCK
NHTM là một tổ chức kinh doanh, cũng cần có vốn để hoạt động. Vốn của
NHTM có thể hình thành từ nhiều nguồn. Một nguồn vốn quan trọng của NHTM trong
nền kinh tế thị trường là huy động vốn trên TTCK. Luật pháp từng nước khác nhau,
song về cơ bản, các NHTM có thể phát hành cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư
để huy động vốn trên thị trường.
1.3.2.3 NHTM với các nghiệp vụ trung gian trên TTCK
Bản thân NHTM là một định chế tài chính trung gian rất phổ biến và hoạt động

rất tích cực trên thị trường tài chính, do đó nó góp phần cực kỳ quan trọng trong hoạt
động trung gian trên TTCK. Nghiệp vụ trung gian bao gồm nhiều hoạt động mà NHTM
đều có thể tham gia với tư cách của một công ty chứng khoán con. Công ty chứng
khoán phải là công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn, các tổ chức tín dụng.
Công ty muốn tham gia kinh doanh chứng khoán phải khai báo thành lập công ty chứng
khoán độc lập.
* Nghiệp vụ môi giới chứng khoán
Đây là dịch vụ ngân hàng rất phát triển ở các nước trên thế giới đã có TTCK, gọi
là dịch vụ môi giới chứng khoán (Brokerage service). Công ty chứng khoán thuộc ngân
hàng sẽ đảm trách dịch vụ này và mang lại cho ngân hàng những lợi nhuận từ lệ phí
giao dịch hay hoa hồng giao dich rất lớn
* Nghiệp vụ tư vấn chứng khoán
Đây là các hoạt động phân tích, đưa ra các khuyến nghị liên quan đến chứng
khoán, hoặc công bố và phát hành các báo cáo phân tích có liên quan đến chứng khoán.
* Nghiệp vụ đại lý, bảo lãnh phát hành chứng khoán
NHTM thông thường là cơ quan thích hợp nhất đảm nhiệm việc phân phối chứng
khoán ra công chúng. Với một mạng lưới nhiều cơ sở của ngân hàng, công ty chứng
khoán con sẽ có chứng khoán rộng rãi phục vụ nhu cầu của nhà đầu tư.
Nghiệp vụ phân phối chứng khoán có thể thực hiện thông qua phương thức bảo
lãnh phát hành hay đại lý phát hành.
7
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
* Nghiệp vụ đăng ký, thanh toán bù trừ và lưu ký chứng khoán
Là một nghiệp vụ rất phổ biến, tại các nước phát triển đã có TTCK nhằm tạo sự
tiện ích trong đầu tư.
Phần 2: Quá trình hình thành và phát triển của TTCK
Sau nhiều năm chuẩn bị và chờ đợi , ngày 11-7-1998 Chính phủ đã ký Nghị định
số 48/CP ban hành về chứng khoán và TTCK chính thức khai sinh cho Thị trường
chứng khoán Việt Nam ra đời.
Cùng ngày, Chính phủ cũng ký quyết định thành lập Trung tâm Giao dịch Chứng

khoán đặt tại TP.HCM và Hà Nội. Việc chuẩn bị cho TTCKVN thực ra đã do Uỷ Ban
Chứng khoán Việt Nam ra đời bằng Nghị định 75/CP ngày 28-11-1996.
Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (TTGDCK TP.HCM) được thành lập
theo Quyết định số 127/1998/QĐ-TTg ngày 11-7-1998 và chính thức đi vào hoạt động
thực hiện phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28-7-2000.
Trung tâm Giao dịch chứng khoán (TTGDCK) Hà Nội đã chính thức chào đời vào
ngày 8/3/2005. Khác với TTGDCK TP.HCM (vốn là nơi niêm yết và giao dịch chứng
khoán của các công ty lớn), TTGDCK Hà Nội sẽ là “sân chơi” cho các doanh nghiệp
nhỏ và vừa (với vốn điều lệ từ 5 đến 30 tỷ đồng).
2.1 Giai đoạn 2000-2005
Sự ra đời của thị trường chứng khoán Việt Nam được đánh dấu bằng việc đưa vào
vận hành Trung tâm giao dịch chứng khoán TP.Hồ Chí Minh ngày 20/07/2000 và thực
hiện phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/07/2000. Ở thời điểm lúc bấy giờ, chỉ có 2
doanh nghiệp niêm yết 2 loại cổ phiếu (REE và SAM) với số vốn 270 tỷ đồng và một số
ít trái phiếu Chính phủ được niêm yết giao dịch.
8
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
Từ đó cho đến 2005, thị trường luôn ở trong trạng thái gà gật, loại trừ cơn sốt vào
năm 2001
Ngày 8/3/2005 Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (TTGDCK HN) chính
thức đi vào hoạt động. Giai đoạn tỉnh ngủ dần xuất hiện từ năm 2005 khi tỷ lệ nắm giữ
của nhà đầu tư nước ngoài được nâng từ 30% lên 49% (trừ lĩnh vực ngân hàng).
2.2 Giai đoạn 2006 : Sự phát triển đột phá của TTCK Việt Nam.
Mốc thời gian kể từ đầu năm 2006 được coi là mang tính chất phát triển “đột phá”,
tạo cho thị trường chứng khoán Việt Nam một diện mạo hoàn toàn mới với hoạt động
giao dịch sôi động tại cả 3 “sàn”: Sở giao dịch Tp.Hồ Chí Minh, Trung tâm Giao dịch
Hà Nội và thị trường OTC
2.3 Giai đoạn 2007: Giai đoạn thị trường chứng khoán bùng nổ.
Luật Chứng khoán có hiệu lực từ ngày 01/01/2007 đã góp phần thúc đẩy thị
trường phát triển và tăng cường khả năng hội nhập vào thị trường tài chính quốc tế.

Tính công khai, minh bạch của các tổ chức niêm yết được tăng cường.
2.4 Giai đoạn 2008: Cùng trong xu thế chung của nền kinh tế, TTCK Việt Nam
khép lại năm 2008 với sự sụt giảm mạnh.
Nhìn lại thị trường sau 01 năm giao dịch, những điểm nổi bật của thị trường:
Index giảm điểm, thị giá các loại cổ phiếu sụt giảm mạnh (nhiều mã CP rơi xuống dưới
mệnh giá), tính thanh khoản kém, sự thoái vốn của khối ngoại, sự can thiệp của các cơ
quan điều hành và sự ảm đạm trong tâm lý các NĐT.
Trong năm 2008, lượng cung tiếp tục được bổ sung đáng kể thông qua việc
Chính phủ đẩy mạnh cổ phần hoá DNNN, đặc biệt là các DN quy mô lớn, kinh doanh
hiệu quả và việc bán bớt CP Nhà nước trong các DN đã cổ phần hóa, chưa kể hàng loạt
9
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
ngân hàng, Công ty chứng khoán, doanh nghiệp phát hành trái phiếu, cổ phiếu để tăng
vốn điều lệ, dẫn đến tình trạng thị trường CK có nguy cơ thừa "hàng".
2.5 Giai đoạn 2009, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã có sự phục
hồi tương đối ấn tượng.
Năm 2009 đã để lại những dấu ấn quan trọng trong lịch sử 9 năm phát triển
của TTCK. Những kỷ lục mới, cột mốc quan trọng đã lần lượt được thiết lập: phiên giao
dịch ngày 24-2, VN-Index đã rơi xuống mức đáy 235,5 điểm, HNX-Index lùi về dưới
mốc 100 điểm khi xuống mức thấp nhất trong lịch sử là 78,06 điểm. Tuy nhiên, bước
sang tháng 3-2009, các nhà đầu tư (NĐT) đã lấy lại được niềm tin khi TTCK có một
tháng tăng điểm ấn tượng nhất kể từ tháng 11-2008: VN-Index không chỉ khởi sắc về
điểm số mà khối lượng giao dịch cũng tăng mạnh.
2.6 Giai đoạn 2010: Thị trường diễn biến bất thường
Nếu như trước đây, cổ phiếu ngân hàng được xem là cổ phiếu vua nhờ vốn hóa
lớn và khả năng dẫn dắt thị trường. Tuy nhiên, trong cả năm vừa qua, nhóm cổ phiếu
này đã không cỏn là chính mình khi liên tục mất giá, thậm chí trong những phiên tăng
nóng của thị trường thì nhóm cổ phiếu này cũng chỉ đi ngang. Nhóm cổ phiếu này chỉ
có một đợt phục hồi ngắn trong tháng cuối năm sau thông tin các ngân hàng được gia
hạn thời gian tăng vốn lên tối thiểu 3.000 tỷ đồng vào cuối năm 2011, thay vì năm 2010

như trước đây. Nguyên nhân khiến nhóm cổ phiếu ngân hàng mất đi tính hấp dẫn, ngoài
quy định bắt buộc tăng vốn lên 3.000 tỷ đồng (đã được giải tỏa) còn bởi lý do lợi nhuận.
Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng giảm so với cùng kỳ năm 2009 khiến cho kết quả kinh
doanh của các ngân hàng trong quý III đạt được cho là không cao (tính đến cuối quý
III, tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống chỉ đạt khoảng 19,5%). Đặc biệt, sau 9
tháng hoạt động, nhiều ngân hàng mới chỉ thực hiện được hơn 2/3 chỉ tiêu lợi nhuận cả
năm và nhiều ngân hàng phải điều chỉnh chỉ tiêu lợi nhuận.
2.7 Năm 2011: thị trường chứng khoán rơi vào vòng xóay suy giảm trầm trọng
10
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
Năm 2011, chính sách tiền tệ thắt chặt được triệt để thực thi nhằm đối phó với
sự bùng phát của lạm phát. Dưới tác động của việc thực thi chính sách tiền tệ này,
TTCK- lĩnh vực được xem là phi sản xuất- đi vào vòng xoáy suy giảm trầm trọng cả về
điểm số lẫn thanh khoản. TTCK VN trở thành một trong những thị trường có mức suy
giảm mạnh nhất trong khu vực. kết thúc năm 2011, VNINDEX còn 351,55 điểm và
HNINDEX còn 58,74 điểm, giảm lần lượt 27,5% và 48,6% so với cuối năm 2010
Những giai đoạn chính của TTCK năm 2011
Xu hướng chủ đạo của năm 2011 là giảm điểm, với hai đợt giảm mạnh nhất
diễn ra vào 5/2011 và ba tháng cuối năm
Giai đoạn 1: năm tháng đầu năm.
Thị trường bám sát và phản ứng khá mạnh với những biến động của nền kinh tế
vĩ mô và các trạng thái chính sách tiền tệ. các sóng giảm diễn ra trong giai đoạn này
đánh dấu biến động khắc nghiệt của nền kinh tế vĩ mô như tỉ giá bất ngờ bị điều chỉnh
tăng mạnh, lạm phát bùng phát dẫn đến sự ra đời của nghị quyết 11 về thực hiện chính
sách tiền tệ thắt chặt, đặc biệt với lĩnh vực phi sản xuất. Nghị quyết 11, trong đó ra hạn
mức cụ thể cho tăng trưởng tín dụng ở các lĩnh vực phi sản xuất, là nút thắt cản trở dòng
tiền chảy vào thị trường chứng khoán. Thị trường trải qua đợt suy giảm mạnh và nhanh
nhất vào tháng 5/2011 khi thời hạn đưa tỉ trọng tín dụng phi sản xuất về dưới 22% gần
kề, buộc các NHTM tiến hành thu nợ chứng khoán dẫn đến làn sóng bán giải chấp
mạnh. Chỉ trong 5 tháng đầu năm VNINDEX giảm 20% và HNINDEX giảm 40% so

với cuối năm 2010
Giai đoạn 2: Sóng giảm nhẹ trong ba tháng tiếp theo do thiếu vắng thông tin
11
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
Sau khi giảm mạnh và lập đáy vào ngày 25/5, thị trường có một tuần phục hồi
khá tốt sau đó. Đợt phục hồi này chủ yếu mang tính kĩ thuật khi giá cổ phiếu đã giảm
xuống mức thấp nhất sau hơn 1 năm. Sau tuần phục hồi này, các chỉ số liên tục đi vào
kênh giảm điểm với mức độ nhẹ hơn do vắng bóng thông tin hỗ trợ và trong bối cảnh
rủi ro lạm phát đang khá cao và hiện tượng vượt trần lãi suất diễn ra ngày càng phổ biến
Giai đọan 3: thị trường trải qua giai đoạn biến động mạnh nhất trong 4 tháng
cuối năm
Một số tin tức vĩ mô tích cực bắt đầu xuất hiện trong gia đọan này như lạm phát
lập đỉnh và đi vào chu kì giảm, dữ trữ ngọai hối cải thiện và kì vọng khả năng kéo giảm
lãi suất như công bố của thống đốc NHNN. Nhờ vậy, thị trường chứng khoán đã có 3
tuần phục hồi- đợt tăng điểm dài và mạnh nhất trong năm- cuối tháng 8 đến nửa đầu
tháng 9 năm 2011 tuy nhiên sau đợt tăng này, thị trường trải qua giai đoạn suy giảm thứ
2 trầm trọng hơn do tác động từ nhiều yếu tố như sự xuất hiện của các vụ đổ vỡ tín dụng
đen, khó khăn dẫn đến yêu cầu tái cấu trúc hệ thống ngân hàng và thị trường chứng
khoán, mối quan hệ quan ngại về khả năng thoái vốn của NĐT ngọai và quan trọng hơn
là sự suy giảm lòng tin của NĐT. Đà suy giảm của thị trường theo đó vẫn chưa có dấu
hiệu chấm dứt khi kết thúc năm 2011 mặc dù hai chỉ số đã giảm xuống mức thấp nhất
kể từ tháng 5/2009
2.8 Giai đoạn 2012: 6 tháng đầu năm
488,07 là mốc điểm cao nhất mà VN-Index đạt được trong 6 tháng đầu năm 2012
(xác lập ngày 8/5/2012). 336,73 là mốc điểm thấp nhất mà VN-Index đạt được trong 6
tháng đầu năm (xác lập ngày 6/1/2012). Như vậy, VN-Index từng có thời điểm đạt mức
tăng trưởng tới 44,94%.
12
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
83,79 là mốc điểm cao nhất mà HNX-Index đạt được trong 6 tháng đầu năm 2012

(xác lập ngày 7/5/2012). 55,27 là mốc điểm thấp nhất mà HNX-Index đạt được trong 6
tháng đầu năm 2012 (xác lập ngày 9/1/2012). Như vậy, HNX-Index đã có mức tăng
trưởng tới 51,60%. Tuy nhiên, nếu tính từ đỉnh thị trường tháng 5/2012, hiện tại cả hai
chỉ số đã sụt giảm khoảng 15% giá trị.

Trên sàn UPCoM, chỉ số UPCoM-Index trong 6 tháng đầu năm 2012 xác lập mức
đỉnh cao nhất là 36,49 điểm (ngày 25/5), mức thấp nhất là 33,31 điểm (ngày 13/1). Như
vậy, chỉ số UPCoM-Index chỉ có mức tăng trưởng 9,55%. So với mức đỉnh đã thiết lập
trong nửa đầu năm, hiện UPCoM-Index cũng chỉ giảm chưa đầy 1% giá trị.
Phần 3: Ảnh hưởng của hệ thống Ngân hàng thương
mại tới hoạt động của thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán là một định chế tài chính bậc cao, là sản phẩm của nền
kinh tế thị trường phát triển. Để thị trường chứng khoán có thể hoạt động minh bạch,
hiệu quả và an toàn, không thể thiếu được các tổ chức tài chính trung gian trong đó phải
kể đến đầu tiên vai trò của ngân hàng thương mại mà đại diện là các công ty chứng
khoán thuộc sở hữu của ngân hàng đó. Nhờ các công ty chứng khoán mà các cổ phiếu
và trái phiếu được lưu thông tấp nập trên thị trường, qua đó một lượng vốn nhàn rỗi
được đưa vào đầu tư cho phát triển kinh tế từ những nguồn vốn lẻ tẻ trong công chúng.
Nói đến vai trò của ngân hàng thương mại trên thị trường chứng khoán có thể
đến các khía cạnh sau: về hàng hoá, về tổ chức trung gian, về thông tin , về sự điều tiết
cung cầu và về các định chế tài chính trên thị trường. Đó là những yếu tố quan trọng
nhất tạo nên sự phát triển của một thị trường nói chung và thị trường chứng khoán nói
riêng. Thông qua việc phân tích vai trò của ngân hàng thương mại đến các yếu tố trên
của thị trường chứng khoán sẽ cho ta thấy được hơn hết những ảnh hưởng và tác động
to lớn của ngân hàng thương mại đối với thị trường chứng khoán.
13
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
3.1 Vai trò của Ngân hàng thương mại trong việc tạo hàng hoá cho thị trường
chứng khoán
Hàng hoá của thị trưòng nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng (chứng

khoán) là yếu tố không thể thiếu sự tồn tại và phát triển của thị trường. Chứng khoán có
thể định nghĩa như sau: Chứng khoán là những giấy tờ có giá và có khả năng chuyển
nhượng, xác định số vốn đầu tư ( tư bản đầu tư ), chứng khoán xác nhận quyền sở hữu
hoặc quyền lợi hợp pháp, bao gồm các điều kiện về thu nhập và tài sản trong một thời
gian nào đó.
Ngân hàng thương mại có vai trò rất to lớn trong việc tạo ra hàng hoá cho thị
trường chứng khoán dưới hai góc độ trực tiếp và gián tiếp
Trên góc độ trực tiếp, các ngân hàng thương mại có thể tham gia hoạt động với
tư cách là người phát hành và bán cổ phiếu của mình( ngân hàng cổ phần). Các ngân
hàng cổ phần phát hành cả cổ phiếu để tạo nguồn vốn khi mới thành lập hoặc vốn bổ
sung thêm trong quá trình hoạt động. Ngoài ra, tất cả các Ngân hàng thương mại không
phân biệt thành phần sở hữu đề có thể phát hành trái phiếu để huy động vốn từ nền kinh
tế. Những việc này đã tạo cho thị trường chứng khoán một khối lượng hàng hoá rất lớn
ở thị trường thứ cấp. Như vậy, với tư cách là một tổ chức kinh doanh đơn thuần trên thị
trường, Ngân hàng thương mại thông qua các hoạt động phát hành của mình đã cung
cấp một lượng chứng khoán lớn phong phú, đa dạng và đặc biệt là có chất lượng cao
cho thị truờng.
Bên cạnh đó, Ngân hàng với tư cách là một tổ chức trung gian, thực hiện các
nghiệp vụ trung gian chứng khoán như bảo lãnh phát hành, tư vấn đầu tư chúng khoán,
… đã góp phần không nhỏ giúp các doanh nghiệp khác phát hành chứng khoán, gián
tiếp tạo sự đa dạng về hàng hoá cho thị trường chứng khoán.
Thứ nhất, phải kể đến đó là Ngân hàng thương mại là nhân tố góp phần thúc đẩy
quá trình cổ phần hoá các doanh nghiệp Nhà nước thành các công ty cổ phần.
Thứ hai, ngân hàng thương mại cũng giữ một vai trò quan trọng trong việc giúp
các công ty phát hành chứng khoán trên thị trường sơ cấp. Khi những nhà sáng lập một
14
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
công ty nào đó muốn phát hành chứng khoán để thu hút vốn, họ có thể dựa vào uy tín,
và kinh nghiệm của ngân hàng để ký hợp đồng về việc phát hành và bán các chứng
khoán của mình

3.2 Vai trò trung gian chứng khoán của Ngân hàng thương mại
Trong thị trường chứng khoán, với tư cách là một tổ chức trung gian, Ngân hàng
thương mại sẽ đưa đường dẫn lối để hai bên gặp nhau thông qua các nghiệp vụ của ngân
hàng trên thị trường chứng khoán. Ngân hàng thương mại với kiến thức rộng, am hiểu
tình hình kinh tế chung và rất rành hoạt động của các công ty. Do vậy, ngân hàng
thương mại không phải là một người môi giới thông thường, mà giữ vai trò vô cùng chủ
động trong việc thương lượng chứng khoán, thay thế thân chủ để cam kết mua bán
chứng khoán với giá định sẵn do chính trung gian chứng khoán lựa chọn. Với các
nghiệp vụ chủ yếu của minh trên thị trường chứng khoán như kinh doanh chứng khoán,
môi giới chứng khoán và bảo lãnh chứng khoán đã góp phần vào hoạt động có hiệu quả
của thị trường chứng khoán. Quả thật, Ngân hàng thương mại thông qua các công ty
chứng khoán của mình đã thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa nhà đầu tư với các doanh
nghiệp, góp phần tạo kênh huy động vốn mới thực sự hiệu quả cho nền kinh tế thông
qua việc đẩy mạnh hơn nữa nghiệp vụ môi giới và bảo lãnh chứng khoán, nâng cao chất
lượng và mở rộng hơn nữa tư vấn đầu tư chứng khoán, tăng cường tiếp xúc với các
doanh nghiệp dưới mọi hình thức nhằm giới thiệu khả năng huy động vốn qua kênh thị
trường chứng khoán cho các doanh nghiệp.
Quả thật với vai trò một trung gian trên thị trường chứng khoán, ngân hàng
thương mại đã đóng góp rất to lớn vào sự phát triển của thị trường. Để kể thêm vào
những đóng góp của ngân hàng thương mại với tư cách một trung gian chứng khoán, ta
có thể kể đến vai trò của ngân hàng như quản lý tài khoản tiền gởi của pháp nhân và thể
nhân tạo tiền đề cho việc tích luỹ vốn để mua bán chứng khoán, kinh nghiệm về hoạt
động tín dụng của ngân hàng tạo điều kiện cho việc mua bán chứng khoán được thuận
lợi khi có nhu cầu đầu tư và đặc biệt là kinh nghiệm về tổ chức thanh toán giúp ngân
hàng thương mại thực hiện tốt việc chi trả trong mua bán chứng khoán. Qua đó có thể
15
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
thấy vai trò làm trung gian thanh toán của NHTM trên TTCK là không thể phủ nhận,
góp phần thúc đẩy cho sự phát triển của thị trường chứng khoán.
3.3 Vai trò điều chỉnh cung cầu chứng khoán của NHTM trên TTCK.

Ngân hàng thường mại là một trung gian tài chính quan trên thị trường tài chính
với hoạt động cơ bản nhất đó là nhận tiền gửi và tiến hành cho vay nhằm đáp ứng các
nhu cầu về vốn trong nền kinh tế. Và chính hoạt động này có tác động rất lớn đến hoạt
động của thị trường chúng khoán, mà cụ thể là giá cả, cung và cầu của chứng khoán trên
thị trường.
Quan hệ giữa lãi suất và lợi suất chứng khoán là mối quan hệ gián tiếp tác động
đối với giá của chứng khoán. Nếu lãi suất cao hơn lợi suất chúng khoán thì giá chứng
khoán sẽ giảm. Ngược lại, nếu lãi suất thấp hơn lợi suất chứng khoán thì giá chứng
khoán sẽ tăng. Trường hợp lãi suất ngân hàng giữ ở mức thấp hơn có thể dẫn đến hiện
tượng gọi là phi trung gian hàng hoá. Lúc đó mọi người sẽ đổ xô đến rút tiền tiết kiệm
và dùng nó để mua chứng khoán. Ngược lại, khi lãi suất ngân hàng cao, điều này sẽ
khiến cho hoạt động trên thị trường chứng khoán giảm sút vì người ta thích gởi tiền vào
ngân hàng hơn là mua chứng khoán.
Thị giá chứng khoán không phải chỉ căn cứ vào số tiền ghi trên chúng khoán mà
còn phụ thuộc rất nhiều vào mối quan hệ giữa lãi suất tiền gửi tiết kiệm và tỷ suất lợi
tức của chứng khoán. TTCK chỉ có thể hoạt động bình thường nếu lãi suất tiềm gửi tiết
kiệm và tỷ suất lợi tức của chứng khoán cạnh tranh được với nhau và hoà nhập với
nhau, giữa người mua và người bán chỉ còn việc lựa chọn khả năng rủi ro và quyết định
mạo hiểm.
Một vai trò khác của NHTM đối với cung cầu chứng khoán trên thị trường chứng
khoán đó là cung cấp cơ chế giá cho các khoản đầu tư:
-Thứ nhất, NHTM sẽ tạo cơ chế giá chứng khoán trên thị trường thứ cấp thông
qua các Sở GDCK. Ngoài ra, thông qua họat động tự doanh, các công ty chứng khoán
của NHTM còn có một chức năng quan trọng là can thiệp vào thị trường, góp phần điều
chỉnh giá chứng khoán.
16
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
- Thứ hai, NHTM còn tạo cơ chế giá trên thị trường sơ cấp: khi thực hiện nghiệp
vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán, công ty chứng khoán thực hiện vai trò tạo cơ chế
giá chứng khoán thông qua việc xác định và tư vấn cho tổ chức phát hành mức giá phát

hành hợp lý đối với các chứng khoán trong đợt phát hành.
3.4 Vai trò của NHTM trong việc cung cấp thông tin trên TTCK
Đối với thị trường chứng khoán, thông tin giữ một vai trò hết sức quan trọng
giúp cho thị trường duy trì và phát triển. Thông tin giúp các nhà đầu tư quyết định
những phương án đầu tư để thu được lợi nhuận lớn nhất và tránh được những rủi ro trên
thị trường. Thông tin giúp cho những cơ quan quản lý thị trường giám sát, quản lý thị
trường một cách chặt chẽ và hiệu quả. Có thể nói, NHTM có một ý nghĩa rất lớn trong
việc cung cấp một kênh thông tin rất phong phú và tương đối đáng tin cậy cho thị
trường. Hoạt động môi giới đầu tư chứng khoán của các ngân hàng thương mại luôn
chứa đựng cả hàm lượng tư vấn đầu tư cao, người môi giới chứng khoán cho biết khi
nào nên mua, khi nào nên bán chứng khoán và cung cấp thông tin về tình hình diễn biến
trên thị trường. Bên cạnh đó, các NHTM cũng cung cấp các thông tin rất đáng tin cậy về
tình hình diễn biến thị trường giúp các cơ quan quản lý thị trường có những điều chỉnh
phù hợp nhất. Đó là một vài ví dụ về vai trò cung cấp thông tin của các ngân hàng
thương mại trên thị trường chứng khoán.
3.5 Vai trò của NHTM về định chế quản lý TTCK.
Chính hoạt động của các Công ty chứng khoán thuộc các NHTM và các nhân
viên môi giới của họ là một yếu tố góp phần hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt
động kinh doanh chứng khoán. Nếu môi trường pháp lý không đủ chặt chẽ và việc thực
hiện không nghiêm thì mâu thuẫn sẽ phát sinh có thể dẫn đến làm đổ vỡ thị trường.
Công ty chứng khoán cùng cá nhân viên của mình sẽ đưa pháp luật đến với người đầu
tư, giúp người đầu tư luôn có ý thức tìm hiểu và tuân thủ pháp luật trong quá trình tìm
kiếm lợi ích; đồng thời các công ty chứng khoán cũng kịp thời phản ánh cho các nhà
làm luật kịp thời chỉnh sửa những bất cập trong các văn bản quy phạm pháp luật.
17
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
Phần 4: Giải pháp nâng cao tầm ảnh hưởng cũng như
vai trò của NHTM đối với thị trường chứng khoán
4.1 Nâng cao vai trò cầu nối của các Công ty chứng khoán của các NHTM
Hiện nay, các hoạt động của NHTM tham gia vào TTCK mới chỉ chủ yếu là

thông qua các công ty chứng khoán giống như nhiều các công ty chứng khoán khác
không thuộc ngân hàng. Như vây, các NHTM chưa thưc sự phát huy được vai trò của
mình, thế mạnh của mình trên TTCK. Các công ty chứng khoán của các NNTM cần
phải phát huy hơn nữa vai trò cầu nối trung gian của mình giữa các nhà đầu tư với các
doanh nghiệp, góp phần tạo kênh huy động vốn mới thực sự hiệu quả cho nền kinh tế
thông qua việc đẩy mạnh hơn nữa nghiệp vụ môi giới và bảo lãnh phát hành chứng
khoán; nâng cao chất lượng và mở rộng hơn nữa tư vấn đầu tư chứng khoán, tăng cường
tiếp xúc với cá doanh nghiệp dưới mọi hình thức nhằm giới thiệu khả năng huy động
vốn qua kênh TTCK cho các doanh nghiệp; nâng khả năng và tính chuyên nghiệp cho
các công ty chứng khoán là một đòi hỏi rất quan trọng.
4.2 Tăng cường đào tạo đội ngũ nhân viên chứng khoán của các NHTM
Thứ nhất, đào tạo đội ngũ cán bộ, nhân viên tác nghiệp tại các công ty chứng
khoán và công tác đào tạo cấp giấy phép hành nghề chứng khoán có trình độ và kỹ năng
nghề nghiệp ngang tầm với cá nước trong khu vực; đảm bảo chất lượng đào tạo và thi
tuyển cấp phép hành nghề ngang tầm khu vực.
Nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ tư vấn đầu tư chứng khoán: Ngoài những
kiến thức nền tảng về kinh tế tài chính, đội ngũ này cần có hiểu biết sấu sắc về kỹ năng
phân tích chứng khoán và lựa chọn danh mục đầu tư chứng khoán, có khả năng tìm tòi,
khai thác, phân tích tổng hợp thông tin.
4.3 Hiện đại hoá trang thiết bị cho các NHTM
Hoạt động chứng khoán là hoạt động hết sức phức tạp, đòi hỏi những công nghệ
và thiết bị hiện đại. Để phát huy được vai trò của mình trên thị trường chứng khoán,
cùng với sự đổi mới toàn ngành, hệ thống ngân hàng không thể không đổi mới công
nghệ của mình nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường khả năng cạnh tranh.
18
Đo lường ảnh hưởng của hệ thống NHTM lên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay
Các NHTM cần đầu tư đổi mới các cơ sở vật chất nhằm phục vụ cho các hoạt động giao
dịch và thanh toán được nhanh chóng và hiệu quả, áp dụng công nghệ thông tin tiên tiến
vào trong mọi lĩnh vực, mọi hoạt động của NHTM. Hiện đại hoá hệ thống thông tin, nối
mạng giữa các công ty chứng khoán với TTGDCK và người đầu tư , phát triển hệ thống

tác nghiệp tập trung cho các công ty chứng khoán để hiện đại hoá hệ thống tác nghiệp
trên cơ sở tiết kiệm chi phí, dễ dàng chia sẻ thông tin giúp cho việc quản lý được thuận
tiện , nâng cao chất lượng xử lý giao dịch và dễ dàng nâng cấp trong tương lai.
19