Báo cáo " Bàn về định nghĩa khủng bố trong các điều ước quốc tế " docx

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 11/2009 3





Vũ Ngọc Dơng *
in nay, trong khuụn kh Liờn hp
quc v cỏc t chc thnh viờn (ICAO,
IMO, IAEA) cú 13 iu c quc t a
phng v chng khng b ó c thụng
qua. Cụng c chung v chng khng b
quc t mc dự c tin hnh xõy dng t
nm 1996
(1)
n nay vn ang nm di
dng d tho vỡ cũn nhiu ý kin bt ng
xung quanh vn nh ngha khng b.
cp khu vc cng cú 8 iu c quc t
c kớ kt. Ngoi ra cũn rt nhiu cỏc hip
nh quc t song phng v cỏc ngh quyt
ca i hi ng, Hi ng bo an Liờn hp
quc v cỏc bin phỏp u tranh chng
khng b. Tuy h thng vn bn quy phm
phỏp lut quc t v chng khng b tng
i ln nhng cha vn bn no a ra c
nh ngha rừ rng, ton din v khng b.
Trong bi cnh quc t hin nay, vic a ra

nh ngha chung v khng b l cp thit vỡ
cú nh vy mi nõng cao c hiu qu hp
tỏc u tranh phũng, chng ti phm ny.
1. nh ngha khng b theo quy nh
ti cỏc iu c quc t
Cú th núi nh ngha v khng b u
tiờn xut hin ti iu c quc t a phng
l nh ngha c nờu ra trong Cụng c
Ginev nm 1937 v ngn nga v trng tr
khng b quc t. Theo Cụng c Ginev
nm 1937 thỡ khng b l vic thc hin cỏc
hnh vi phỏ hoi, hnh vi gõy nguy him cho
nhiu ngi, vic vn chuyn, chuyn giao,
c ý s dng cỏc giy t, ti liu gi mo, cỏc
hnh vi ỏm sỏt nguyờn th quc gia v cỏc
nh lónh o ca quc gia khỏc Tuy nhiờn,
do khụng hi s lng th phờ chun nờn
Cụng c ó khụng phỏt sinh hiu lc.
(2)

Trong 13 iu c quc t thuc khuụn
kh Liờn hp quc v u tranh chng
khng b hin nay ch cú 3 cụng c trc
tip nhc n khỏi nim khng b (terrorism)
ngay ti tiờu , ú l: Cụng c New York
nm 1997 v trng tr khng b bng bom
(International convention for the suppression
of terrorist bombings); Cụng c New York
nm 1999 v trng tr hnh vi ti tr khng
b (International convention for the suppression

of the financing of terrorism); Cụng c
New York nm 2005 v ngn chn cỏc hnh
vi khng b ht nhõn (International convention
for the suppression of acts of nuclear terrorism).
Cỏc cụng c cũn li quy nh v nhng ti
phm m vic thc hin cỏc ti phm ú
c coi nh biu hin ca khng b quc
t. Vớ d ti phn m u Cụng c New
York nm 1979 v chng bt cúc con tin ghi
nhn: Xột rng vic bt cúc con tin l ti
phm gõy lo ngi sõu sc cho cng ng
quc t ; Nhn thy rừ s cp thit phi
phỏt trin hp tỏc quc t gia cỏc quc gia
trong vic a ra cỏc sỏng kin v s dng
H

* Trng i hc Lut H Ni


nghiªn cøu - trao ®æi
4 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009

các biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn, truy
tố và trừng trị tất cả các hành vi bắt con tin
như là những biểu hiện của khủng bố quốc
tế”; hay như Công ước Montreal năm 1991
về việc đánh dấu chất nổ dẻo để nhận biết
ghi nhận tại phần mở đầu: “Bày tỏ mối lo
ngại sâu sắc đối với các hành vi khủng bố
nhằm phá hoại tàu bay, các phương tiện

giao thông và các mục tiêu khác; Lo ngại
rằng các vật nổ dẻo vẫn được sử dụng cho
các hành vi khủng bố như vậy; Xét rằng việc
đánh dấu vật liệu nổ dẻo để nhận biết sẽ góp
phần quan trọng vào việc ngăn chặn các
hành vi bất hợp pháp đó”
Trong 3 công ước quốc tế nhắc đến khái
niệm “khủng bố” ngay tại tiêu đề chỉ có
Công ước New York năm 1999 về trừng trị
hành vi tài trợ khủng bố đưa ra được định
nghĩa chung về khủng bố, các công ước còn
lại chỉ đưa ra định nghĩa về từng loại hành vi
khủng bố cụ thể. Công ước New York năm
1999 bên cạnh việc định nghĩa hành vi tài trợ
khủng bố đã gián tiếp quy định thế nào là
khủng bố. Theo Công ước này thì khủng bố
là: 1) “Bất kì hành vi nào cấu thành một tội
phạm trong phạm vi và được định nghĩa tại
một trong số các điều ước về đấu tranh
chống khủng bố được quy định tại phụ lục”
hoặc 2) “Bất kì hành vi nào khác với ý định
giết hại hoặc làm bị thương nghiêm trọng
đến thân thể thường dân, hoặc bất kì người
nào khác không tham gia vào chiến sự trong
bối cảnh xung đột vũ trang, nếu mục đích
của hành vi này về bản chất hoặc bối cảnh
xảy ra là nhằm hăm doạ dân chúng hay ép
buộc một chính phủ hoặc một tổ chức quốc
tế phải thực hiện hoặc không thực hiện bất kì
hành vi nào” (Điều 2). Tuy nhiên, khó có thể

coi quy định nêu ra tại Điều 2 Công ước
New York năm 1999 là định nghĩa khủng bố
hoàn chỉnh bởi: 1) Khoản 1 Điều này không
nêu được dấu hiệu cấu thành tội khủng bố
mà dẫn chiếu đến một số tội phạm được quy
định tại các công ước khác cho nên chỉ thuần
tuý mang tính chất liệt kê; 2) Khoản 2 bổ
sung cho khoản 1 có nêu được một số dấu
hiệu của tội khủng bố (về hành vi, khách thể,
mục đích…) nhưng cũng chỉ đề cập các hành
vi xâm phạm tính mạng và sức khoẻ con
người. Hai công ước quốc tế về chống khủng
bố còn lại (trực tiếp nhắc đến khái niệm
khủng bố tại tiêu đề) chỉ đưa ra định nghĩa
về từng hành vi khủng bố cụ thể thuộc phạm
vi điều chỉnh của công ước, ví dụ khủng bố
bằng bom là việc: “ném, đặt làm nổ hoặc
kích nổ một cách bất hợp pháp và cố ý một
thiết bị gây nổ hoặc gây chết người khác tại,
vào, hoặc chống lại một địa điểm công cộng,
một trang thiết bị của nhà nước hoặc chính
phủ, một hệ thống giao thông công cộng
hoặc cơ sở hạ tầng” (Điều 2 Công ước New
York năm 1997 về việc trừng trị khủng bố
bằng bom); theo Điều 2 Công ước New York
năm 2005 về ngăn ngừa các hành vi khủng
bố hạt nhân thì “một người bị coi là phạm tội
khủng bố hạt nhân nếu người đó, một cách
có chủ định và bằng con đường bất hợp
pháp sở hữu nguyên liệu phóng xạ, chế tạo

hay sở hữu thiết bị hạt nhân với mục đích
gây thương vong lớn hay nhằm phá hoại cơ
sở hạ tầng hay môi trường; sử dụng nguyên
liệu hay thiết bị phóng xạ, sử dụng hoặc phá
hoại cơ sở hạt nhân để tạo ra sự rò rỉ phóng
xạ gây thương vong lớn, nhằm phá hoại cơ


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 11/2009 5

s h tng hay mụi trng ộp buc th
nhõn hay phỏp nhõn, t chc quc gia hay
quc gia phi thc hin hay khụng thc hin
hnh ng no ú.
Cỏc ngh quyt ca Hi ng bo an Liờn
hp quc v cỏc bin phỏp phũng, chng
khng b cng khụng a ra nh ngha no
v vn ny. c bit Ngh quyt s 1373
ngy 28/9/2001 lm c s ra i U ban
chng khng b thuc Hi ng bo an Liờn
hp quc mc dự kờu gi cỏc quc gia hp
tỏc khn thit nhm phũng v trn ỏp cỏc
hnh ng khng b, thụng qua s tng
cng hp tỏc v thc hin y cỏc cụng
c quc t liờn quan n ch ngha khng
b cng khụng a ra nh ngha khng b.
Hu ht cỏc iu c quc t khu vc
cng khụng a ra c nh ngha khng
b. Cỏc iu c ny trong phm vi hp tỏc

u tranh chng khng b li dn ra nhng
hnh vi c quy nh ti 13 cụng c quc
t a phng ca Liờn hp quc. Vớ d,
Cụng c ca chõu u v chng khng b
nm 1977 ngay ti iu 1 ó a ra cỏc hnh
vi thuc phm vi iu chnh ca Cụng c,
yờu cu cỏc quc gia thnh viờn phi ti
phm hoỏ, ú l cỏc hnh vi c nờu trong
Cụng c La Haye nm 1970 v trng tr
vic chim gi bt hp phỏp tu bay; Cụng
c Montreal nm 1971 v trng tr cỏc
hnh vi bt hp phỏp chng li an ton hng
khụng dõn dng; Cụng c New York nm
1973 v ngn nga v trng tr cỏc ti phm
chng li nhng ngi c hng bo h
quc t, bao gm viờn chc ngoi giao. Thi
gian kớ kt Cụng c chõu u nm 1977 thỡ
Cụng c v chng bt cúc con tin nm
1979 hay Cụng c trng tr khng b bng
bom nm 1997 cha ra i, tuy nhiờn cỏc
ti phm nghiờm trng liờn quan n bt
cúc, giam gi trỏi phộp, ti phm nghiờm
trng liờn quan n vic s dng bom, lu
n, rocket, sỳng t ng, bom th ó
c lit kờ trong Cụng c. Gn õy nht,
vo thỏng 11/2007 ti Cebu, cỏc quc gia
trong khu vc ụng Nam (ASEAN) ó kớ
Cụng c chung v chng khng b
(ASEAN Convention on Counter Terrorism.
iu 2 Cụng c ny quy nh v Nhng

hnh vi phm ti khng b ó ghi nhn cỏc
hnh vi theo 13 Cụng c a phng v u
tranh chng khng b trong khuụn kh Liờn
hp quc: i vi cỏc mc ớch ca Cụng
c ny, ti phm cú ngha l bt kỡ hnh vi
phm ti trong phm vi c lit kờ nh sau:
- Cụng c La Haye nm 1970 v trng
tr vic chim gi bt hp phỏp tu bay.
- Cụng c Montreal nm 1971 v trng
tr nhng hnh vi bt hp phỏp chng li an
ton hng khụng dõn dng.
- Cụng c New York nm 1973 v ngn
chn v trng tr cỏc ti phm chng li
nhng ngi c bo h quc t, bao gm
viờn chc ngoi giao.
- Cụng c New York nm 1979 v
chng bt cúc con tin.
- Cụng c Viờn nm 1979 v bo v an
ton vt liu ht nhõn.
- Ngh nh th Montreal nm 1988 v
trng tr cỏc hnh vi bo lc bt hp phỏp
ti cng hng khụng dõn dng quc t.
- Cụng c Rome nm 1988 v trng tr
cỏc hnh vi bt hp phỏp chng li an ton
hnh trỡnh hng hi.


nghiªn cøu - trao ®æi
6 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009

- Nghị định thư Rome năm 1988 về trừng
trị các hành vi bất hợp pháp chống lại
những công trình cố định trên thềm lục địa.
- Công ước New York năm 1997 về trừng
trị khủng bố bằng bom.
- Công ước New York năm 1999 về trừng
trị hành vi tài trợ cho khủng bố.
- Công ước Viên năm 2005 (sửa đổi
Công ước Viên năm 1980) về bảo vệ an toàn
vật liệu hạt nhân.
- Công ước New York năm 2005 về ngăn
ngừa các hành vi khủng bố bằng hạt nhân.
- Nghị định thư năm 2005 bổ sung Công
ước về ngăn chặn các hành vi phi pháp
chống lại an toàn hàng hải.
- Nghị định thư năm 2005 bổ sung Nghị
định thư về trừng trị những hành vi bất hợp
pháp chống lại những công trình trên thềm
lục địa kí tại London ngày 14/10/2005”.
(3)

Như vậy, hiện nay cộng đồng quốc tế
vẫn chưa đưa ra được định nghĩa chung
hoàn chỉnh về khủng bố mà mới chỉ ghi
nhận một số hành vi nhất định là khủng bố
và các biện pháp để hợp tác đấu tranh chống
lại các hành vi này.
2. Vấn đề xây dựng định nghĩa chung
về khủng bố
Việc xây dựng định nghĩa chung về

khủng bố là vấn đề cấp thiết hiện nay nhằm
nâng cao hiệu quả đấu tranh chống tội phạm
này. Để xây dựng được định nghĩa về khủng
bố cần xuất phát từ những vấn đề mang tính
lí luận từ lâu được thừa nhận trong công
pháp quốc tế, đó là xem xét khủng bố dưới
giác độ tội phạm hình sự. Về nguyên tắc, tội
phạm được thực hiện trên lãnh thổ quốc gia
nào thì quốc gia đó có thẩm quyền xét xử.
Tuy nhiên, nhiều hoạt động tội phạm hiện
nay vượt qua biên giới quốc gia và hậu quả
cũng liên quan đến nhiều quốc gia mà khủng
bố nằm trong số đó. Từ những năm đầu của
thế kỉ XX, khủng bố đã vượt ra khỏi biên
giới quốc gia, trở thành mối lo ngại của cộng
đồng quốc tế và vấn đề hợp tác đấu tranh
chống khủng bố đã trở nên ngày càng cấp
thiết. Tội phạm trong khoa học luật quốc tế
được phân thành 3 loại đó là tội phạm quốc
tế (còn gọi là tội ác quốc tế); tội phạm có
tính chất quốc tế và tội phạm hình sự chung.
Tội phạm có tính chất quốc tế là nhóm tội
phạm mặc dù được thực hiện nhằm xâm
phạm trật tự pháp luật quốc gia nhưng cũng
xâm hại đến các quyền lợi của cộng đồng
quốc tế. Xét về bản chất, khủng bố thuộc
nhóm tội phạm có tính chất quốc tế cùng với
các tội như cướp biển, buôn bán bất hợp pháp
ma tuý và các chất hướng thần, tội buôn bán
nô lệ, buôn bán phụ nữ và trẻ em

(4)
… Các tội
phạm này xâm phạm đến quyền lợi chung của
cộng đồng quốc tế và để đấu tranh hiệu quả
cần sự chung tay của tất cả các quốc gia.
Như đã phân tích ở trên, vì khủng bố là
tội phạm có tính quốc tế nên định nghĩa phải
bắt đầu từ hành vi và lấy hành vi làm trung
tâm. Bên cạnh dấu hiệu hành vi, cần xem xét
các dấu hiệu khác của tội phạm như chủ thể,
khách thể, động cơ, mục đích.
a. Về hành vi
Trên thực tế cũng như qua nghiên cứu
cho thấy hành vi khủng bố rất đa dạng, bao
gồm các loại hành vi như xâm hại tính mạng,
thân thể con người, tài sản hay tổng hợp các
loại hành vi đó (như vụ khủng bố 11/9 tại
Hoa Kì năm 2001). Phần lớn hành vi khủng


nghiªn cøu - trao ®æi
t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009 7

bố là các hành vi sử dụng vũ lực hoặc đe doạ
sử dụng vũ lực, tuy nhiên hiện nay, với sự
phát triển của khoa học công nghệ, hành vi
khủng bố đã lan sang cả các hình thức
không mang tính vũ lực như chống phá
bằng công nghệ thông tin (tin tặc); làm ô
nhiễm nguồn nước, phát tán mầm bệnh

Tội khủng bố xét về biểu hiện của hành vi
rất giống với các tội phạm thông thường
khác như tội giết người, tội huỷ hoại tài sản,
bắt cóc đòi tiền chuộc, cướp biển nhưng
khác nhau ở các dấu hiệu như mục đích, đối
tượng tác động Hành vi khủng bố cũng có
biểu hiện giống các hành vi cấu thành tội ác
quốc tế như diệt chủng, chống nhân loại, tội
phạm chiến tranh nhưng khác nhau về mục
đích và mức độ nghiêm trọng. Ví dụ: Cũng
là hành vi giết người nhưng tội diệt chủng
được thực hiện nhằm tiêu diệt toàn bộ hay
một bộ phận nhóm dân tộc, sắc tộc, chủng
tộc hoặc tôn giáo. Cũng là hành vi giết
người nhưng tội chống nhân loại được thực
hiện một cách có hệ thống, trên diện rộng
nhằm vào cộng đồng dân thường nào đó.
Hiện nay, theo quy định của các công ước
quốc tế về chống khủng bố, hành vi khủng
bố bao gồm: các hành vi chống lại an toàn
hàng không dân dụng, chống lại an toàn
hành trình hàng hải và những công trình cố
định trên thềm lục địa, tài trợ khủng bố,
xâm phạm tính mạng, sức khoẻ con người,
tài sản bằng các thiết bị gây nổ; chống lại
những người được hưởng bảo hộ quốc tế
bao gồm viên chức ngoại giao, bắt cóc con
tin, xâm phạm an toàn sức khoẻ, tính mạng,
tài sản con người bằng thiết bị hạt nhân.
b. Về mục đích

Theo quan điểm của tác giả thì mục đích
là dấu hiệu bắt buộc cấu thành tội khủng bố
vì nếu không có dấu hiệu mục đích thì tội
khủng bố sẽ có cấu thành giống các tội phạm
khác như tội giết người, cướp biển hay huỷ
hoại tài sản Không thể đánh đồng việc sát
hại quan chức ngoại giao nhằm cướp tài sản
với việc sát hại nhằm mục đích chính trị,
cũng không thể đồng nhất việc bắt cóc vì
động cơ vụ lợi (đòi tiền chuộc) với bắt cóc
nhằm gây sức ép với chính phủ phải có hành
động hoặc không được có hành động nào đó.
Dấu hiệu mục đích cũng là một trong những
dấu hiệu được nhắc đến trong hầu hết quan
điểm của các học giả nghiên cứu về khủng
bố và pháp luật hình sự của các nước trên thế
giới. Hành vi khủng bố tuy xâm phạm tính
mạng, tự do thân thể con người hoặc xâm
phạm tài sản nhưng đó không phải là mục
đích phạm tội. Người phạm tội muốn thông
qua các hành vi đó gây hoảng loạn, khiếp
đảm trong công chúng nhằm mục đích cuối
cùng là chính trị. Có người cho rằng bên
cạnh mục đích chính trị thì hành vi phạm tội
khủng bố còn có các mục đích khác như lí
tưởng, tôn giáo, tuy nhiên suy cho cùng thì lí
tưởng hay tôn giáo cũng đều là các vấn đề
chính trị hiểu theo nghĩa chính trị “là tất cả
những hoạt động, những vấn đề gắn với
quan hệ giai cấp, dân tộc, quốc gia và các

nhóm xã hội …”.
(5)
Trong một số công ước
quốc tế về chống khủng bố thì mục đích
chính trị cũng đã được nhắc đến, ví dụ Công
ước quốc tế về chống bắt cóc con tin quy
định hành vi thuộc phạm vi điều chỉnh của
Công ước phải là hành vi bắt giữ, giam giữ,


nghiên cứu - trao đổi
8 tạp chí luật học số 11/2009

e do s git cht, s lm b thng nhm
cng ộp bờn th ba, c th l quc gia, t
chc quc t liờn chớnh ph, phỏp nhõn hoc
th nhõn, nhúm ngi no ú phi thc hin
hay khụng c thc hin bt kỡ hnh vi no
nh iu kin rừ rng hoc iu kin ngm
cho vic phúng thớch con tin. Hay Cụng c
v trng tr hnh vi ti tr khng b ti im
b khon 1 iu 2 quy nh mc ớch ca cỏc
hnh vi ny l: nhm hm do dõn chỳng
hay ộp buc chớnh ph hoc t chc quc t
phi thc hin hoc khụng thc hin bt kỡ
hnh vi no. Cụng c v trng tr khng b
bng bom tuy khụng nờu tớnh mc ớch ca
hnh vi l yu t cu thnh ti phm nhng
nhn mnh vic trng tr cỏc hnh vi phm
ti cú ý gõy hong lon trong cụng chỳng

hoc mt nhúm ngi c th vi mc ớch
chớnh tr, trit hc, t tng, chng tc, sc
tc, tụn giỏo hoc cú tớnh cht tng t khỏc
v yờu cu vic dn hoc tng tr t
phỏp i vi ti phm khụng th b t chi vỡ
lớ do ti phm cú liờn quan n chớnh tr
hoc xut phỏt t ng c chớnh tr.
Tớnh mc ớch ca hnh vi trong cu
thnh ti phm cng l tiờu chớ phõn bit
ti khng b v cỏc ti ỏc quc t thuc thm
quyn ca To ỏn hỡnh s quc t (ICC). Vớ
d: Cng l hnh vi git ngi nhng mc
ớch ca hnh vi cu thnh ti dit chng l
tiờu dit ton b hay mt b phn nhúm dõn
tc, sc tc, chng tc hoc tụn giỏo
c. V ch th
Hin nay, cú mt s quan im cho rng
ch th thc hin hnh vi khng b bao gm
c quc gia nh nc khng b. Vớ d: GS.
La Cng - i hc Võn Nam Trung Quc
cho rng: Quc gia cú th tr thnh ch th
ca ti phm khng b quc t, ch cú iu
l phng thc m quc gia gỏnh trỏch
nhim khỏc vi cỏ nhõn gỏnh trỏch nhim
hỡnh s m thụi.
(6)
ễng cng ch ra cỏc cn
c phỏp lớ chng minh cho quan im ny:
Trong thc t, khỏi nim ch ngha khng
b nh nc ó c nờu ra ti iu 30

Tuyờn ngụn th gii v nhõn quyn (1948);
iu 30 Cụng c quc t v quyn kinh t,
xó hi v vn hoỏ (1966); iu 5 Cụng c
quc t v cỏc quyn dõn s v chớnh tr
(1966) cú th khng nh l nhng iu
khon ca vn kin ó nờu trờn u va tha
nhn cỏ nhõn cú th l ch th tn cụng, va
tha nhn quc gia cú th l ch th phm ti
tn cụng. Theo ú, gia nhng hnh vi cỏ
nhõn v ngi thay mt nh nc thc hin
c coi l ch ngha khng b, theo vn
bn ny chỳng u nh nhau c thụi.
(7)
Tuy
nhiờn, quan im ny mang nng tớnh suy
din ch quan bi iu 30 Tuyờn ngụn quc
t v nhõn quyn ch khng nh: Khụng
mt iu no trong bn Tuyờn ngụn ny cú
th c gii thớch vi hm ý cho phộp bt kỡ
nh nc, nhúm hoc cỏ nhõn no c
quyn tham gia vo bt c hot ng no
hoc thc hin bt c hnh ng no nhm
mc ớch hu hoi bt kỡ quyn hoc t do
ó c nờu trong Tuyờn ngụn ny.
Di giỏc phỏp lut quc t, cn phõn
bit gia hnh vi vi phm phỏp lut quc t
ca ch th lut quc t vi hnh vi vi phm
c xỏc nh l ti phm cú tớnh cht quc
t. Ti phm cú tớnh cht quc t l ti phm
hỡnh s do cỏc cỏ nhõn thc hin xõm phm

ti trt t phỏp lớ quc t hoc quc gia v cú


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 11/2009 9

tớnh nguy him trờn phm vi quc t m ti
khng b nm trong nhúm ny. Cỏc hnh vi
xõm phm lut quc t ca quc gia s c
gii quyt theo ch nh trỏch nhim phỏp lớ
quc t bao gm hai loi l ti ỏc quc t v
cỏc vi phm phỏp lớ thụng thng khỏc.
Chớnh vỡ l ú m ch th ca ti phm
khng b ch cú th l cỏ nhõn v cỏc t
chc ti phm (cỏc bng, nhúm phm ti).
d. V khỏch th
Khỏch th ca ti khng b l cỏc quan
h xó hi b ti phm ny xõm hi. Ti
khng b xõm hi n nhiu quan h xó hi
do vy khỏch th ca ti phm ny rt a
dng, bao gm: quyn, t do c bn ca con
ngi, trt t an ton cụng cng, ho bỡnh v
an ninh quc t, mi quan h tt p gia
cỏc quc gia v.v Tuy xõm phm n nhiu
quan h xó hi nhng khỏch th trc tip, th
hin y nht tớnh cht nguy him cho xó
hi ca hnh vi khng b quc t chớnh l
ho bỡnh v an ninh quc t. xõm hi
quan h xó hi ny thỡ hnh vi khng b phi
thụng qua nhng i tng tỏc ng nht

nh. i tng tỏc ng ca ti phm trong
trng hp ny cú th l con ngi, ti sn.
Tuy nhiờn, cú phi vic tn cụng vo con
ngi, ti sn trong trng hp no cng b
coi l khng b khụng? Cỏc cụng c quc
t v chng khng b u loi tr cỏc i
tng b tn cụng l tu bay, tu bin c
s dng phc v quõn i, hi quan, cnh sỏt
ra khi phm vi iu chnh ca cụng c
(khon 4 iu 1 Cụng c Tokyo v cỏc ti
phm v mt s hnh vi khỏc thc hin trờn
tu bay, khon 2 iu 3 Cụng c Montreal
v trng tr vic chim gi bt hp phỏp tu
bay). Mt s cụng c cũn quy nh c
th i tng tỏc ng ca hnh vi cu thnh
ti khng b bao gm dõn thng hoc bt
kỡ ngi no khụng tham gia chin s trong
bi cnh xung t v trang (im b khon 1
iu 2 Cụng c quc t v trng tr hnh vi
ti tr khng b). Cụng c v trng tr
khng b bng bom quy nh i tng tỏc
ng ca cỏc hnh vi cu thnh ti khng b
gm: a im cụng cng, h thng giao
thụng cụng cng, c s h tng, cỏc trang
thit b ca nh nc hoc chớnh ph. a
im cụng cng c gii thớch l nhng
thnh phn ca bt kỡ to nh, t ai, ng
ph, ng thu no hoc a im khỏc m
cụng chỳng cú th n hoc m cho cụng
chỳng liờn tc, nh kỡ hoc vo dp c bit

v bao gm c cỏc a im thng mi,
kinh doanh, vn hoỏ, lch s, giỏo dc, tụn
giỏo ca chớnh ph, vui chi, gii trớ hoc
nhng a im tng t m cụng chỳng cú
th n hoc m ca cho cụng chỳng.
(8)


(Xem tip trang 34)

(1). Cho n cui nm 2006, Liờn hp quc ó i n
D tho Cụng c tng i hon chnh.
(2).Xem: Nguyn Th Thun (ch biờn), Lut hỡnh s
quc t, Nxb. Cụng an nhõn dõn, H Ni, 2007, tr. 54.
(3).Xem: ASEAN convetion counter terrorism, Article II.
(4).Xem: Nguyn Th Thun (ch biờn), Sd.
(5)Xem: />tr%E1%BB%8B
(6).Xem: GS. La Cng, Quc gia - Vn tranh
lun gay gt trong tin trỡnh chng ch ngha khng
b quc t, Tp chớ lut hc, s 10/2009, tr. 8 - 9.
(7).Xem: GS. La Cng, Quc gia - Vn tranh
lun gay gt trong tin trỡnh chng ch ngha khng
b quc t, Tld, tr. 8 - 9.
(8). Khon 5 iu 1 Cụng c New York nm 1997
v chng khng b bng bom.