NGỘ ĐỘC CHÌ Ở TRẺ EM TẠI VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG: MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, LÂM SÀNG, CẬN LÂM docx

NGỘ ĐỘC CHÌ Ở TRẺ EM TẠI VIỆN NHI TRUNG
ƯƠNG: MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, LÂM SÀNG,
CẬN LÂM SÀNG, NHẬN XÉT BƯỚC ĐẦU KẾT QUẢ
ĐIỀU TRỊ
Ngô Tiến Đông°, Phạm Thị Vân Anh°°, Phạm Văn Thắng°
ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngộ độc chì (NĐC) ở trẻ em khi nồng độ chì trong
máu (BLL) ≥ 10 mcg/dl
Hội chứng não cấp nhƣ nôn, thay đổi hành vi, mất
điều hòa, co giật, hôn mê thƣờng chỉ xuất hiện trong
ngộ độc chì nặng BLL ≥ 70 mcg/dl .
ĐẶT VẤN ĐỀ
 Các nguồn chính gây ngộ độc chì: xăng và sơn pha chì, nƣớc
nhiễm chì, gia đình làm bình ắc quy, nấu chì, đồ chơi từ trung
quốc
ĐẶT VẤN ĐỀ
 Gần đây nguồn gây NĐC từ thuốc nam đƣơc quan
tâm nhiều hơn. Greta and Azarcon ( Mexico), Ba-
baw-san ( Trung Quốc), Ayurvedic (Indian)….
 Một loạt các bệnh nhân đƣợc chẩn đoán NĐC tại
viện nhi TƢ 11/2011
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1. Mô tả một số đặc điểm dịch tễ , lâm sàng, cận
lâm sàng NĐC tại viện Nhi TW
2. Nhận xét bƣớc đầu kết quả điều trị.
PHƢƠNG PHÁP
 Phƣơng pháp tiến hành: mô tả hồi cứu (có phỏng
vấn)
PHƢƠNG PHÁP
 Đối tƣợng:
-

+ BLL ≥ 10 mcg/dl, có tiền sử tiếp xúc thuốc không rõ
nguồn gốc ,“ thuốc cam”.
+ Tại khoa Thần Kinh và HSCC 11/2011.
+ Xác định BLL và mẫu thuốc tại viện hóa việt nam.
- :tiếp xúc với nguồn chì khác.

Tiêu chuẩn lựa chọn
Tiêu chuẩn loại trừ
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
1 tháng - 12
tháng
66%
13 tháng - 5
tuổi
20%
> 5 tuổi
14%
Nhóm tuổi
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
thành phố
20%
nông thôn
40%
miền núi
40%
Địa dư
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
 Thời gian dùng thuốc cam: 4,7 ± 1,3 ( ngày)
 Nồng độ chì trong mẫu thuốc cam: từ 10%- 33 %
Giới hạn cho phép 0,00048%

Thuốc dùng
Số lượng
%
“Thuốc cam”
11
73
Loại thuốc khác
4
27
Greta (mexico) lead 70 - 90% Ba- baw-san ( trung quốc) . Pay –loo- ah Lead :8 %
Daw tway (đông á) lead: 0,097% Ghasard ( ấn độ) lead: 1,6 %
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Lý do dùng thuốc
Lý do dùng
thuốc
Số lượng
%
Tƣa lƣỡi
6
40
Loét miệng
4
27
Biếng ăn
5
33
Greta (mexico) đau bụng. Ba- baw-san ( trung quốc) đau quặn bụng, quấy
khóc. Pay –loo- ah ( H mông) cho trẻ sốt và phát ban. Daw tway (đông á) rối
loạn tiêu hóa. Ghasard ( ấn độ) biếng ăn, táo bón.
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN

 Bảng : Chẩn đoán sau 24 nhập viện
Chẩn đoán
Số lượng
%
Ngộ độc chì
0
0
Động kinh
5
33,3
Co giật chƣa rõ nguyên
nhân
3
20
Viêm não
2
13,3
Bệnh não chuyển hóa
1
6,6
Xuất huyết tiêu hóa
2
13,3
Nôn chƣa rõ nguyên nhân
2
13,3
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Triệu chứng lâm sàng
Số lượng
%

Tiêu hóa
Đau bụng
3
20
Biếng ăn
8
53
Nôn
11
73
Xuất huyết tiêu hóa
3
20
Táo bón
1
6
Tiêu chảy
1
6
Thần kinh
Đau đầu
1
6
Kích thích
3
20
Li bì
7
47
Ảo giác

2
13
Co giật
11
73
Hôn mê ( G <8 điểm )
4
27
Khác
Vàng da
0
0
Tiểu ít
0
0
Xuất huyết dƣới da
0
0
Triệu chứng lâm sàng
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Bạch cầu (G/l)
Hồng Cầu ( g/dl)
Tiểu cầu (T/l)
13,9 ± 6,6 (8,6 – 27,9)
9,3 ± 1,2 (6,8 – 12)
427 (247 – 566)
Công thức máu
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
 Đông máu cơ bản
PT %

APTT (s)
Fib (g/l)
77,95 ± 12 (45 – 100)
49,5 ± 20 (25 – 82)
2,2 ± 0,8 (1,4 -3,1)
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Bạch cầu (tế bào/ml)
Protein (g/l)
Glucose (mmol/l)
1,7 (0 – 7)
2,5 ± 1,2 (1,0 – 4,9)
3,6 ± 0,7 (2,9 – 5,4)
Dịch Não Tủy
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Hình ảnh chụp
cắt lớp vi tính
sọ não
Số lượng(11bn)
%
Phù não
5
45
Giãn não thất
2
19
Không phát hiện
bất thƣờng
4
36
“Patients in some parts of the world have a high incidence of acute communicating hydrocephalus”

Child Neurology 2006; 703 – 738
Mirando EH
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Chỉ số
Kết quả
AST (u/l)
137 (70 – 169)
ALT ( u/l)
95 (61 – 212)
Lactat (mmol/l)
4,4 ± 1,8 (2 – 5,7)
NH3( μg/dl )
143 (25 – 188)
URE (mmol/l)
3,8 (0,8 – 9,2)
CREATININ (μ mol/l)
40 ± 9 (22-56)
BLL ( mcg/dl )
162 ± 62 (41,6 – 237,7)
Bảng 4:chỉ số sinh hóa
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Biểu đồ1: Nồng độ
chì trong máu.
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Các biện pháp điều trị
N (15)
Dừng sự dụng thuốc chứa chì
15
Chống co giật
11

Điều trị tăng áp lực nội sọ
5
Bổ sung canxi, sắt, kẽm
5
manitol
“Mannitol is avoided because it may leak from the compromised vessels into the cerebellar
interstitial spaces and cause a rebound of the intracranial pressure” Gary.R Strange. Lead poisoning :
Pediatrics Emergency medicine( 2007)
KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Liệu pháp gắp chì
n
Dimercaprol ( BAL)
0/15
CaNa2EDTA
0/15
Succimer (DMSA)
0/15
D-penicillamine
15/15
Tử vong: 3/15 (20%)
KẾT LUẬN
1. Một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng
* Tuổi hay gặp dƣới 12 tháng.
* Dùng thuốc không rõ nguồn gốc “Thuốc cam”. Cho trẻ bị tƣa lƣỡi,
loét miệng, biếng ăn.
* Nôn, li bì, co giật, thiếu máu, tăng men gan, tăng protein dịch
não tủy là những biểu hiện thƣờng gặp nhất.
* 93% (14/15) trẻ NĐC mức độ nặng. BLL( mcg/dl) TB 162 ± 62
2. Điều trị
* Thiếu thuốc giải độc đặc hiệu

* Tỷ lệ tử vong 20%
KHUYẾN CÁO
Dùng thuốc
không rõ nguồn
gốc – “Thuốc
cam”
Cận Lâm sàng:
- Thiếu máu
- Tăng protein
DNT
-Tăng men gan
Lâm sàng:
- Nôn
- Co giật
- Thay đổi ý
thức
BLL
≥ 10
mcg/
dl