Gia vị - nét đặc sắc trong
ẩm thực của đất Thái
Thái Lan là đ
ất n
ư
ớc có một lịch sử lâu d
ài v
ề việc sử dụng thảo mộc l
àm thu
ốc
chữa bệnh và chế biến món ăn. Các món ăn của Thái đều chứa hàm lư
ợng chất béo
thấp và chế biến từ các nguyên liệu tươi, có thêm các gia vị, thảo mộc nên rất có
lợi cho sức khoẻ.
Một số lớn các loại gia vị và thảo mộc là giống bản địa của đất nước này, nhưng
một số lượng lớn hơn lại được mang từ nơi khác đến và được trồng tại đây từ xa
xưa. Việc sử dụng thảo mộc và các loại gia vị, rau thơm hay rau sống đã trở thành
một nét đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của đất nước chùa Vàng.
Hầu như món ăn nào người Thái cũng dùng ớt làm gia vị chủ đạo. Tuy nhiên,
không giống như tưởng tượng của nhiều ngư
ời về món ăn Thái, việc sử dụng gia vị
trong chế biến món ăn của người dân nơi đây c
ũng có nhiều cách khác nhau, không
phải món nào cũng "cay chảy nước mắt". Cây ớt không phải có xuất xứ từ Thái
Lan mà đư
ợc các th
ương nhân ngư
ời Bồ Đ
ào Nha và Tây Ban Nha mang đ
ến từ
Bắc Mỹ vào khoảng thế kỷ 16, 17. Ngày nay, tại Thái Lan có nhiều loại ớt được
trồng khắp cả nước và chiếm ưu thế hơn hẳn là 3 loại ớt: phrik yuak (ớt chuối) -
loại ớt to, được thấy rất nhiều ở Vân Nam, Trung Quốc, Lào, Thái Lan); phrik chi
fa (ớt chỉ thiên, dài và mảnh có 3 màu đỏ, vàng và xanh); và loại ớt nổi tiếng prik
khi nu (ớt phân chuột) - vị cay thành phần chính trong món nam pla phrik.
Chanh cũng là loại gia vị mà người Thái rất ưu ái. Trong ch
ả cá tod man plo của họ
cũng nặng mùi lá chanh. Chanh được vắt vào rất nhiều món ăn, vỏ và lá của loại
chanh kaffir thì là nguyên liệu chế biến và để trang trí lên món ăn. Lá chanh Thái -
bai ma krutcó hình dáng giống như số 8, là lo
ại gia vị rất quan trọng trong chế biến
các món ăn Thái. Tinh dầu của nó có tác dụng ngăn ngừa ung thư và cân bằng
lượng carotence trong cơ thể. Các thành phần trong chanh có tác dụng kích thích
dạ dày tiết dịch để phân giải thức ăn, tăng nhu động ruột, giúp hấp thụ tiêu hóa tốt
hơn.
Củ sả là một nguyên liệu đồng hành với hầu hết các món ăn của Thái và cũng
chính là tên của một nhà hàng nổi tiếng. Sả cũng được cho cùng với tinh dầu quýt
để làm cho nên vị của món tom yam, món ăn được coi là đặc trưng của đất nước
Thái Lan. Tinh dầu sả rất tốt cho bệnh đau dạ dày và chứng khó tiêu.
Ngoài các lo
ại gia vị kể trên thì người Thái còn sử dụng rất nhiều các loại gia vị
khác như gừng được để tươi hay nghiền bột và riềng củ được cho vào món súp và
cà ri. Nghệ lại đem lại màu vàng cam cho các món ăn miền Bắc Thái. Cây thì là,
quế và bạch đậu khấu được nhập cư từ Ấn Độ và được đem vào chế biến trong các
món cà ri. Tỏi được dùng số lượng lớn cùng với hẹ. Hành thì có thể ăn sống hoặc
n
ấu. H
ành tím làm v
ỏ bọc hấp dẫn cho miếng thịt g
à hay sư
ờn lợn. Hạt ti
êu đ
ã t
ừng
được tin là đem lại sức nóng cho các món ăn trước khi ớt được nhập đến Thái Lan.
Và nó luôn được coi là một gia vị rất quan trọng. Lá dứa ngoài việc tạo mùi thơm
nhè nhẹ dành cho các món ăn thì còn có tác dụng thanh nhiệt, tốt cho làn da.
Các loại rau thơm cũng là thứ không thể thiếu trong ẩm thực của người Thái Lan.
Ngoài tác d
ụng làm tăng thêm mùi vị cho món ăn, chúng còn có tác dụng về mặt
chữa bệnh.
Trong bất kể hình thức nào, cây rau mùi (Coriandrum sativum) là loại rau thơm
được sử dụng nhiều nhất trong các món ăn Thái. Lá với hương thơm đặc trưng
được cho vào rất nhiều món, rễ được giã với tỏi và hạt tiêu đen để làm gia v
ị, trong
khi đó hạt cũng được làm gia vị và nguyên liệu cho để chế biến.
Húng quế với 3 loại thường thấy cũng là một loại rau thơm không thể thiếu trong
món ăn Thái. Hương nhu trắng (hay é lá lớn, tên khoa học: Ocimum gratissimum)
thư
ờng xuất hiện trong món súp v
à h
ải sản, húng quế
chanh (Ocimum ×
citriodorum) lá nhỏ hơn thường đi kèm với món súp và là một thành phần của món
xa lát và húng quế khác thì lại có trong các món xào.
Lá bạc hà lục (Mentha spicata) được dùng trong các món Sa lát và thường làm rau
sống như cây bạc hà. Nó có tác dụng sát trùng, kích thích tiết dịch tiêu hóa, phòng
chống các bệnh viêm, ngứa, giảm đau….
Ngoài ra chúng ta còn có th
ể kể tới tinh dầu hoa nhài, nụ hoa sen, rau muống, đinh
hương, nghệ tây, vừng và rất nhiều các thảo mộc và gia vị khác đã đem lại những
hương vị tuyệt vời cho ẩm thực Thái Lan với nhiều hình th
ức chế biến khác nhau
Chính những giá trị dinh dưỡng, y học mà sự kết tài tình giữa món ăn và các loại
rau thơm, gia vị mang lại đã khiến cho ẩm thực Thái Lan ngày càng trở nên nổi
tiếng và được nhiều người lựa chọn.