Lý thuyết về hành vi của người tiêu dùng pptx

Chương 3 Lý thuyết về hành
vi của người tiêu dùng
I. Lý thuyết về thỏa dụng
II. Lựa chọn tối ưu của người tiêu dùng
Pham Van Quynh
Foreign Trade University

Chương 3 Lý thuyết về hành
vi của người tiêu dùng
I. Lý thuyết về thỏa dụng
II. Lựa chọn tối ưu của người tiêu dùng
Pham Van Quynh
Foreign Trade University

I. Lý thuyết về thỏa dụng
1. Độ thỏa dụng
-
Độ thỏa dụng (utility): đo lường lợi ích từ việc tiêu
dùng hàng hóa và dịch vụ.
Biểu hiện của lợi ích từ tiêu dùng :
•
mức độ thích thú
•
mức độ hài lòng
•
mức độ thỏa mãn
-
Tổng độ thỏa dụng (TU – total utility): tổng lợi ích
từ việc tiêu dùng 1 tập hợp hàng hóa nào đó. Ví
dụ: (1 táo), (1 táo + 2 cam), (2 táo + 3 cam + 3
bưởi), (0)

Độ thỏa dụng biên
-
Tổng độ thỏa dụng (TU – total utility): tổng
lợi ích từ việc tiêu dùng 1 tập hợp hàng
hóa nào đó.
-
Độ thỏa dụng biên (MU – marginal utility):
số lượng tăng thêm của TU khi tiêu dùng
thêm 1 đơn vị của một hàng hóa nào đó.
MU = ∂TU/∂Q = TU’ (Q) (= ∆TU/∆Q)
TU và MU
Q TU MU
0 0
1 10 10
2 18 8
3 24 6
TU
Q
Q
MU
MU
TU
Q2
Q2
0
Q1
TU (Q1)
MU (Q1)
* Quan hệ giữa MU và TU
MU = TU’(Q)

•
MU > 0: TU và Q đồng biến
•
MU < 0: TU và Q nghịch biến
•
MU = 0: TUmax
2. Qui luật MU giảm dần
•
Q↑ → MU↓
•
Q↓ → MU↑
2. Qui luật MU giảm dần
•
Q↑→ MU↓
•
Q↓→ MU↑
3. MU và đường Cầu
NTD cân nhắc giữa lợi ích và chi phí khi tiêu
dùng các đơn vị của 1 hàng hóa:
•
MU > P: tăng tiêu dùng → MU = P
•
MU < P: giảm tiêu dùng → MU = P
→ tại điểm lựa chọn tiêu dùng: MU = P
MU và đường Cầu
D
P
Q
P1
Q1

Q2
P2
A
B
MU (Q1) =
MU (Q2) =
≡ MU
4. Thặng dư tiêu dùng (CS)
(consumer surplus)
CS = TU – chi phí mua hàng hóa
TUn = MU1 + MU2 + …+ MUn
Chi phí mua hàng: n.P
CS = MU1 + MU2 + …+ MUn – n.P
= (MU1 – P) + (MU2 – P) + …. + (MUn – P)
CS
P
Q

2
D ≡ MU
n
A
P
10
MU1
MU2
CS = TU – Chi phí mua hàng
P
Q

D ≡ MU
n
A
P
CS
II. Lựa chọn tối ưu của người
tiêu dùng
1. Đường ngân sách (BL) budget line
a) Khái niệm và phương trình BL
-
Giả định:
•
Chỉ có 2 hàng hóa: x và y
•
Cho trước (biết trước) I, Px, Py
•
Người tiêu dùng sử dụng hết thu nhập
(ngân sách) của mình.
-
Đường ngân sách (BL) mô tả các tập
hợp (x,y) lớn nhất mà NTD có thể mua
được.
Khái niệm và phương trình BL
-
Phương trình: I = x. Px + y. Py
→ y = - (Px/Py). x + I/Py
I = x. Px + y. Py ↔ y = - (Px/Py). x + I/Py
- Độ dốc BL = y’(x) = - (Px/Py) ≡ tỷ lệ giá cả
I/Py
y

x
I/Px
y1
x1
A
0
B
y2
x2
BL
C
D
- Thay đổi BL:
+ khi I thay đổi (Px, Py không đổi): I↑
I/Py
y
x
I/Px
1
2
0
+ khi Px thay đổi (I, Py không đổi): Px↑
I/Py
y
x
I/Px
1
2
0
2. Đường bàng quan (IC)

Indifference curve
-
Giả định:
•
Người tiêu dùng (NTD) thích nhiều (hàng
hóa) hơn ít.
•
NTD có thể so sánh các tập hợp hàng hóa
khác nhau dựa trên lợi ích (TU) mang lại
từ việc tiêu dùng các tập hợp này.
•
Sở thích của NTD có tính bắc cầu: A > B,
B> C → A > C
Đường bàng quan (IC)
-
Đường bàng quan (IC) mô tả các tập hợp
(x, y) mang lại cho NTD cùng một mức
thỏa dụng (TU).
IC
A
B
IC
y
x
y1
y2
x1
x2
0
TUA = TUB

- Tính chất đường bàng quan
•
Có vô số đường bàng quan trên một mặt
phẳng tọa độ, đường bàng quan càng xa
gốc tọa độ thể hiện mức thỏa dụng càng
lớn.
•
Dốc xuống từ trái qua phải, lồi so với gốc
tọa độ.
•
Các đường bàng quan không cắt nhau.
- Độ dốc đường bàng quan = y’(x) = Δy/Δx
Xem xét việc di chuyển trên 1 đường bàng quan:
∆TU = (∂TU/∂x) ∆x + (∂TU/∂y) ∆y
0 = MUx. ∆x + MUy. ∆y
→ Δy/Δx = - MUx/MUy ≡ MRS (tỷ lệ thay thế biên
của x cho y)
(Marginal rate of substitution)
MRS: phản ánh sự đánh đổi giữa x và y trong việc
giữ TU không đổi khi di chuyển trên 1 IC.
3. Lựa chọn tối ưu của NTD
với một I nhất định → Max (TU)
Tại điểm cân bằng tiêu dùng
E (x0, Y0):
- Px/Py = - MUx/MUy (1)
I = x.Px + y.Py (2)
A
B
U1
y

x
y0
x0
U2
U3
E
Lựa chọn tối ưu của NTD
- Px/Py = - MUx/MUy (1) → MUx/Px = MUy/Py
I = x.Px + y.Py (2) I = x.Px + y.Py
MUx/Px: mức thỏa dụng biên mang lại từ việc
chi 1 đơn vị tiền tệ cho hàng x.
MUy/Py: ?
Nếu MUx/Px > MUy/Py?
•
x↑ → MUx↓ → MUx/Px↓
•
y↓ → MUy↑ → MUy/Py↑
→ MUx/Px = MUy/Py