Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò Laisind, Brahman và Droughtmaster nuôi vỗ béo tại TP. Hồ Chí Minh ppt

NGUYỄN QUỐC ĐẠT – Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò Laisind
1
KHẢ NĂNG TĂNG TRỌNG VÀ CHO THỊT CỦA BÒ LAI SIND, BRAHMAN VÀ
DROUGHTMASTER NUÔI VỖ BÉO TẠI TP. HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Quốc Đạt
1*
- Nguyễn Thanh Bình
1
và Đinh Văn Tuyền
2
1
Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao TBKT chăn nuôi - Q.Gò vấp - Tp. Hồ Chí Minh
2
Viện Chăn nuôi - Thụy Phượng - Từ Liêm - Hà Nội
*Tác giả liên hệ: Nguyễn Quốc Đạt
1
Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao TBKT chăn nuôi
Nguyễn Văn Nghi - Q.Gò vấp - Tp. Hồ Chí Minh
Tel: (08) 38 895.804/ 0913.704 095; Fax: (08) 38.958.864; E mail:
ABSTRACT
Performance of pure Brahman, Droughtmaster and Lasind crossbred calves (Red Sindhy x Yellow)
under feedlot condition at Ho Chi Minh
A 90 days length experiment was conducted to investigate feedlot performance of 15 male calves of Br ahman,
Drought Master and LaiSind breeds (5 calves each). The calves were 18-21 months old and 293-341 kg live
weight at the comencemence of the experiment. Results show that Drought Master calves had the highest ADG
of 1.55 kg/day and the Lasind calves the lowest (0.95 kg/day). However, ADG and feed conversion rate (FCR)
measured every two weeks show that compensatory growth was occurred with ADG decreased (from 1,4 -
2,0kg/d for the first records to 0,7-1,1 kg/d for the last measurements) and FCR subsequently increased (from
4,6-5,7 to 7,5-8,6 kg DM/kg LW) as the feedlot progressed. Slaughter parameters indicated that Drought Master
calves had a significantly higher carcass and lean meat percentages (58,1 and 45,5% respectively) as compared
with those of Brahman (54,8 and 42,3%) and LaiSind calves (53,2 and 40,4%). Calculation of economical

efficiency suggested that the present feedlot program could be profitable for Brahman and Drought Master calves
but a shorter feeding period should be applied to Laisind cattle. It could be therefore concluded that Drought
Master calves had the highest feedlot performance among the three breeds and that Lasind calves should not be
put into feedlot longer than 60 days for profitability.
Key words: feedlot, male calves, liveweight gain, feed conversion rate,carcass
ĐẶT VẤN ĐỀ
Cùng với tăng trưởng về mặt kinh tế, mức sống người dân nước ta ngày càng cao, nhu cầu về
thịt nói chung và thịt bò nói riêng ngày càng tăng mạnh. Người tiêu dùng hiện nay còn quan
tâm tới chất lượng thịt.Bình quân thịt bò/người/năm của nước ta là 1,9 kg (năm 2006), tỷ lệ
thịt bò/tổng lượng thịt hơi tiêu thụ là 5,19% (tương đương 0,85 kg thịt xẻ/người/năm), thế giới
là 9 kg/người/năm.Các nước phát triển tỷ lệ thịt bò chiếm 25 – 30% tổng lượng thịt tiêu thụ
bình quân đâu người. Vì vậy, nâng cao năng suất và chất lượng bò thịt, là việc làm cần thiết
nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Công tác lai tạo giống bò thịt để nâng cao khả năng sản xuất hịt và chất lượng thịt thích nghi
với điều kiện nhiệt đới đã được tiến hành ở nước ta. Từ những năm 1960, chúng ta đã có
chương trình cải tiến để nâng cao năng suất của đàn bò địa phương bằng các giống bò Zebu
như: Red Sindi, Sahiwal và Brahman. Những năm 1970, ngoài các giống bò thịt nhiệt đới thì
một số giống bò thịt ôn đới như: Limousine, Hereford, Simmental, Santa Gertrudis … đã
được đưa vào nghiên cứu các công thức lai để nâng cao khả năng sản xuất và chất lượng
thịt.Năm 2006 đàn bò nước ta 6,51 triệu con, tốc độ tăng đàn 17%. Đàn bò thịt chủ yếu là
giống bò địa phương; bò lai Zê bu, bò Red Sindhy, Shahiwal, Brahman, DraughtMaster thuần
chỉ chiếm 32% tổng đàn bò (Cục Chăn nuôi, 2007Cho đến nay tỷ lệ đàn bò lai chỉ chiếm
khoảng 32% tổng đàn bò.Chúng ta cũng đã nhập và nhân thuần một số giống bò thịt như:
ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 15-Th¸ng 12-2008
2
Brahman, Droughtmaster.Trong chăn nuôi bò thịt ngoài công tác giống, chăm sóc nuôi dưỡng,
vỗ béo là một khâu quan trọng để tăng năng suất và chất lượng thịt. Với mục đích đánh giá
khả năng tăng trọng và cho thịt khi vỗ béo của đàn bò thuần Brahman và Droughtmaster nuôi
tại TP.Hồ Chí Minh, chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài này.
VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Địa điểm và thời gian
Địa điểm thực hiện: Đội 8 Công ty TNHH một thành viên Bò sữa TP.Hồ Chí Minh - Xã An
Phú, huyện Củ Chi, TP.Hồ Chí Minh.
Thời gian thực hiện: Từ tháng 03/2008 đến tháng 06/2008
Nội dung nghiên cứu
Đánh giá khả năng tăng trọng và cho thịt khi vỗ béo của đàn bò Lai Sind, Brahman và
DroughtMaster thuần sinh ra tại TP. Hồ Chí Minh.
Sơ bộ đánh giá hiệu quả kinh tế khi vỗ béo bò thịt bằng nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương.
Phương pháp nghiên cứu
Gia súc thí nghiệm
15 bê đực thuộc 03 giống: Lai Sind, Brahman thuần và DroughtMaster thế hệ 1 sinh ra tại
Công ty TNHH một thành viên Bò sữa TP. Hồ Chí Minh, mỗi giống 05 con ở độ tuổi 18 – 21
tháng.
Gia súc thí nghiệm có trạng thái sinh lý, sinh trưởng, phát triển bình thường và có khối lượng
ở cùng nhóm giống chênh lệch không quá 30 kg. Khối lượng bò khác nhau giữa các nhóm
giống lúc bắt đầu thí nghiệm không ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu.
Thức ăn và khẩu phần
Bảng 1: Thành phần hóa học các loại thức ăn sử dụng trong thí nghiệm (%VCK)
Loại
DM
Pr-thô
Mỡ
Xơ thô
NDF
ADF
Khoáng
NLTĐ
Cỏ voi 50 ngày
16,20
9,80

1,14
31,55
69,14
43,76
7,31
344
TĂ thừa
18,91
9,45
-
29,38
-
-
8,19
-
Hạt bông
92,48
22,14
18,72
22,17
48,92
32,85
4,06
2.375
Khô dầu bông
91,87
25,25
9,04
24,63
45,63

31,62
4,69
2.363
Sắn khô
87,77
3,16
0,46
2,36
4,12
2,38
1,41
2.586
Rỉ mật
85,13
12,43
2,12
-
-
-
8,79
2.363
Cám Vina
90,79
13,13
6,14
8,88
26,40
12,97
11,35
2.500

Thí nghiệm sử dụng một khẩu phần chung cho cả ba nhóm bò. Khẩu phần được xây dựng từ
các nguồn nguyên liệu sẵn có ở địa phương, protein thô ≥ 14% và năng lượng trao đổi ≥ 2.500
Kcal/kg VCK (tiêu chuẩn NRC 2002), tỷ lệ TĂ tinh/TĂ thô xanh tính theo VCK 70/30. Năng
lượng được ước tính từ thành phần hóa học trong cuốn “Thành phần hóa học và giá trị dinh
dưỡng thức ăn gia súc, gia cầm Việt Nam” do Viện Chăn nuôi xuất bản năm 2001.
Khẩu phần ăn được trộn theo dạng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR - Totally Mixed
Ration). Gia súc thí nghiệm được cho ăn 2 lần/ngày: 08 giờ sáng và 03 giờ chiều. Thức ăn
thừa được cân riêng cho từng cá thể vào 14 giờ và 07 giờ sáng ngày hôm sau.
NGUYỄN QUỐC ĐẠT – Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò Laisind
3
Bảng 2: Tỷ lệ các thành phần nguyên liệu trong khẩu phần thí nghiệm (dạng tươi)
Chỉ tiêu
Thành phấn (%)
Cỏ voi 50 ngày (%)
58,11
Khô dầu bông (%)
5,42
Hạt bông (%)
12,74
Sắn lát (%)
21,15
Premix khoáng (%)
0,47
Urea (%)
0,45
Rỉ mật (%)
1,66
Protein thô (% VCK)
15,01
Năng lượng trao đổi (Kcal/kg VCK)

2.546
Các nguyên liệu thức ăn được chuẩn bị đủ cho cả đợt thí nghiệm để đảm bảo tính ổn định về
chất lượng của thức ăn. Cỏ xanh cung cấp hàng ngày,căt ngắn 3 – 5 cm để trộn hoàn chỉnh.
Chúng được gửi phân tích tại Phòng Phân tích Thức ăn Gia súc và Sản phẩm Chăn nuôi, Viện
Chăn nuôi với các chỉ tiêu: Chất khô, protein thô, mỡ thô, xơ thô, NDF, ADF và khoáng tổng
số. Xác định lượng chất khô ăn vào của bò thí nghiệm.
Thiết kế thí nghiệm
Bảng 3: Sơ đồ bố trí thí nghiệm
Chỉ tiêu
Laisind
Brahman thuần
DraughtMaster thuần
Số lượng bò (con)
05
05
05
Tuổi chọn TN (tháng)
19-21
18-20
20-21
Thời gian nuôi chuẩn
bị (ngày
14
14
14
Thời gian nuôi thí
nghiệm (ngày)
84
84
84

Phương thức nuôi
dưỡng
Cá thể, TMR cho
ăn tự do
Cá thể, TMR cho
ăn tự do
Cá thể, TMR cho ăn tự
do
Thí nghiệm thiết kế theo dạng ngẫu nhiên (CRD – Completely Randomized Design) một yếu
tố, gồm 03 lô, mỗi lô 05 con /mỗi nhóm giống bò. Bò thí nghiệm nuôi nhốt cá thểtheo “Bảng
phân phối ngẫu nhiên” (Trịnh Công Thành, 2001), cho ăn tự do (lượng cho ăn ngày hôm sau
bằng 110% lượng thức ăn bò ăn được ngày hôm trước). Nước uống sạch, mát tại máng uống.
Bò được tẩy giun sán trước khi tiến hành thí nghiệm/
Thời gian nuôi chuẩn bị thí nghiệm, tăng dần thức ăn tinh trong khẩu phần ăn cho bò từ 30%
lên 65-70% (tính theo VCK) trong 14 ngày (mỗi 2 ngày tăng 5%). Giảm tỷ lệ thức ăn thô
xanh trong khẩu phần từ 70% xuống còn 30-35% .
Chỉ tiêu theo dõi
Lượng thức ăn thu nhận (kg/con/ngày): Cân lượng thức ăn cho ăn và thức ăn thừa hàng ngày
của từng cá thể bò riêng biệt.
Chất khô ăn vào = (Thức ăn cho ăn x %chất khô) – (Thức ăn thừa x %chất khô).
Tăng trọng cá thể bò thí nghiệm xác định bằng cân điện tử mỗi tuần 01 lần vào 7 giờ sáng
trước khi cho. Lúc bắt đầu, kết thúc thí nghiệm bò được cân 3 ngày liên tiếp để xác định khối
lượng trung bình.
ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 15-Th¸ng 12-2008
4
Chất khô thu nhận: kg chất khô/con/ngày, % chất khô ăn vào theo khối lượng cơ thể.
Hiệu quả sử dụng thức ăn: Tiêu tốn thức ăn (kg VCK)/kg tăng trọng
Đàn bò vỗ béo 15 con được khảo sát thịt sau khi đã nhịn đói 24 giờ, đánh giá khả năng cho
thịt Tại TP.HCM, thịt tinh được phân thành 3 loại:Loại 1: Thịt của 2 đùi sau, thăn lưng và
thăn chuột.Loại 2: Thịt của hai đùi trước, thịt cổ và thịt ở vùng ngực.Loại 3 là phần còn lại,

bao gồm thịt phần bụng, hai bên sườn và một số phần lọc ra từ thịt loại 1 và loại 2.
Khối lượng thịt xẻ: là khối lượng thân thịt (cả hai bên trái và phải) sau khi bỏ đầu (cắt tại
xương át lát), bỏ da, bỏ nội tạng (cơ quan tiêu hóa, cơ quan sinh dục, tim, phổi, thận), cắt 4
chân (tại khuỷu). Khối lượng mỡ: Lượng mỡ bao ngoài phần thịt, mỡ trong phần bụng và
ngực (không tính mỡ dưới da đã lột).
Đánh giá chất lượng thịt sau vỗ béo trên các chỉ tiêu: Chất khô, hàm lượng protein thô, mỡ,
khoáng tổng số, độ dai của thịt sau giết mổ 12 giờ, 24 giờ, 48 giờ và 192 giờ. Sơ bộ đánh giá
hiệu quả kinh tế khi vỗ béo bò thịt bằng nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương. Hiệu quả kinh tế
được tính toán dựa trên sự chênh lệch đầu tư về con giống, thức ăn, thuốc thú y, khấu hao
chuồng trại, điện nước, nhân công , so với giá trị thu được từ chênh lệch về tăng trọng của
bò khi kết thúc thí nghiệm. Giá các loại nguyên liệu thức ăn và giá thịt bò hơi được tính tại
thời điểm tháng 07/2008. Tại các lò mổ gia súc TP.HCM và Bình Dương, giá bò được thanh
toán dựa trên số lượng thịt tinh (thịt tuột) nhân với 78.000 đ. Chi phí thức ăn cho bò nuôi thịt
và vỗ béo tại Công ty TNHH một thành viên Bò sữa TP.HCM chiếm 87% giá thành sản xuất
thịt bò.
Xử lý số liệu
Số liệu được xử lý theo chương trình ANOVA, so sánh các giá trị bằng trắc nghiệm 
2
ở phần
mềm SAS (version 8.0). Sự khác biệt ý nghĩa thống kê theo hàng ngang được biểu thị qua các
ký tự: a, b, c, d.
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
Khả năng tăng trọng và tiêu tốn thức ăn
Bảng 4: Khối lượng cơ thể bò thí nghiệm (X ± SE)
Chỉ tiêu
Laisind
Brahman
DraughtMaster
GĐ nuôi chuẩn bị + Tuổi (tháng)
Khối lượng (kg)

20,67 ± 0,52
285,40 ± 7,92
18,86 ± 0,73
283,20 ± 4,89
21,66 ± 0,26
318,70 ± 3,66
Bắt đầu thí nghiệm + Tuổi (tháng)
Khối lượng (kg)
21,13 ± 0,52
299,80 ± 8,58
19,33 ± 0,73
293,00 ± 6,50
22,13 ± 0,26
341,60 ± 4,52
Kết thúc thí nghiệm + Tuổi (tháng)
Khối lượng (kg)
23,93 ± 0,52
379,80±11,51
22,13 ± 0,73
392,40±9,95
24,93 ± 0,26
472,00±7,09
Tăng trọng GĐ nuôi chuẩn bị (kg)
Cả GĐ (14 ngày)Tăng trọng ngày
14,40 ± 1,44
1,023 ± 0,103
9,80 ± 2,15
0,700 ± 0,154
22,90 ± 2,24
1,636 ± 0,159

Tăng trọng GĐ nuôi thí nghiệm (kg)
Cả GĐ (84 ngày)Tăng trọng ngày
80,00 ± 4,69
0,952
a
±0,056
99,40 ± 4,54
1,183
b
±0,054
130,40 ± 5,54
1,552
c
± 0,066
Các giá trị trung bình trong cùng một hàng có chữ cái khác nhau thì khác nhau với P<0,05.
Khối lượng cơ thể, tăng trọng ngày và tiêu tốn thức ăn của bò trong giai đoạn nuôi chuẩn bị và
thí nghiệm được trình bày trong Bảng 4 và 5.
NGUYỄN QUỐC ĐẠT – Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò Laisind
5
Bảng 4 cho thấy tăng trọng của bò cả 3 lô đều rất cao, kể cả trong giai đoạn nuôi chuẩn bị và
thí nghiệm, mặc dù khối lượng bò bắt đầu đưa vào thí nghiệm là rất cao so với các thí nghiệm
vỗ béo trước đây (≈300 kg/con). Cao nhất ở bò DraughtMaster, đạt 1,552, thấp nhất ở bò
Laisind đạt 0,952, trung bình ở bò Brahman là 1,183 kg/con/ngày. Sự khác biệt về tăng trọng
ngày giữa các lô rõ rệt với mức ý nghĩa P<0,05.
Kết quả này cao hơn nhiều so với các nghiên cứu trước đây trên bò lai Zebu và bò lai chuyên
dụng thịt (Lê Viết Ly và cs, 1996, Vũ Văn Nội và cs, 1999, Vũ Chí Cương và cs, 2003, Đinh
Văn Cải và cs, 2006). Có thể do có sự khác biệt về chất lượng con giống, mức độ ổn định của
nguồn nguyên liệu thức ăn sử dung trong thí nghiệm. Kết quả này tương đương với thí
nghiệm tiến hành tại An Nhơn (Bình Định, 2006) trên bò Brahman trắng Cu Ba (1,258
kg/con/ngày), bò Laisind và Brahman Australia do Đinh Văn Tuyền và cs, tiến hành tại Tuyên

Quang năm 2007 (0,97 kg cho bò Laisind và 1,42 kg/con/ngày cho bò Brahman thuần. Tuy
nhiên, thấp hơn so với kết quả của Mc Crab G.J.và cs, (2000) trên bò Brahman thuần tại
Australia (1,9 kg/con/ngày), do thí nghiệm có sử dụng hooc môn sinh trưởng.
Bảng 5: Tăng trọng (kg/ngày) và tiêu tốn thức ăn (TTTA – kg VCK)/kg P↑ (Mean ± SE)
Laisind
Brahman
DraughtMaster
Chỉ tiêu
Theo dõi
P↑
TTTA
P↑
TTTA
P↑
TTTA
1-14 ngày
1,457±0,11
5,67±0,48
1,729±0,08
4,58±0,23
2,014±0,14
4,61±0,30
15-28
1,071±0,11
7,75±0,49
1,457±0,18
6,01±0,66
1,786±0,15
5,67±0,52
29-42

1,071±0,06
7,76±0,56
1,357±0,11
6,55±0,78
1,586±0,07
6,15±0,23
43-56
0,771±0,05
8,35±0,57
0,929±0,05
6,92±0,48
1,486±0,08
6,49±0,40
57-70
0,629±0,05
9,5±2,16
0,829±0,13
7,32±2,34
1,343±0,23
7,26±0,92
71-84
0,714±0,12
8,60±2,58
0,807±0,11
7,50±1,53
1,100±0,11
7,83±0,83
Cả kỳ
0,952±0,06
8.73

a
±0,86
1,185±0,08
6,90
b
±0,68
1,552±0,08
6,29
c
±0,38
Các giá trị trung bình trong cùng một hàng có chữ cái khác nhau thì khác nhau với P<0,05.
Ở cả 3 lô thí nghiệm, tăng trọng của bò đều có xu hướng giảm dần, và ngược lại, chi phí thức
ăn cho 1kg tăng trọng tăng dần theo thời gian vỗ béo. Sự khác biệt về chi phí thức ăn cho 1 kg
tăng trọng giữa các lô rõ rệt với mức ý nghĩa P< 0,05. Thấp nhất ở bò DraughtMaster là 6,29
kg, cao nhất ở bó lai Sind là 8,73 kg, trung bình ở bò Brahman là 6,90 kg VCK. Kết quả này
phù hợp với quy luật sinh học, tiêu chuẩn ăn của ARC (1984), NRC (2002) khuyến cáo (7,1 –
10,42 kg) và các kết quả nghiên cứu trước đây (Phạm Kim Cương & CS, 2001, 6,3 – 7,9 kg,
Vũ Chí Cương & CS, 2001, 6,2 – 15,9 kg).
Bảng 6: Lượng TĂ ăn vào, dư thừa (kg/con/ngày) và hiệu quả sử dụng thức ăn (Mean ± SE)
Chỉ tiêu
Lai Sind
Brahman
DraughtMaster
*n
5 con, 84 ngày
5 con, 84 ngày
5 con, 84 ngày
Chất khô ăn vào
8,31
a

± 0,17
8,18
a
± 0,15
9,76
b
± 0,17
Chất khô dư thừa
1,185 ± 0,033
1,169± 0,031
1,209 ± 0,033
Chất khô ăn vào/100 kg P
2,597
a
± 0,019
2,598
a
± 0,018
2,629
a
± 0,020
Protein thô ăn (kg/con/ngày)
1,153
a
± 0,026
1,132
a
± 0,023
1,366
b

± 0,028
*Chất lượng khẩu phần
NLTĐ (Kcal/kg VCK)
Protein thô (g/kg VCK)
2.604±3,849
138,2±0,70
2.603± 3,814
137,9± 0,70
2.617± 3,882
139,3± 0,70
Các giá trị trung bình trong cùng một hàng có chữ cái khác nhau thì khác nhau với P<0,05.
ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 15-Th¸ng 12-2008
6
Bảng 6 cho thấy lượng VCK ăn vào trên 100 kg khối lượng cơ thể của bò ớ cả 3 nhóm giống
là tương đương nhau, ở mức 2,597 – 2,629 kg (P>0,05), cao hơn so với kết quả nghiên cứu
của Đinh Văn Tuyền & CS, 2007 trên bò lai Sind và Brahman thuần (2,1-2,4 kg). Chất lượng
khẩu phần cho ca 3 lô là giống nhau với NLTĐ ≈ 2.600 Kcal và ≈ 140 gr Pr-thô cho 01 kg
khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR). Tuy nhiên lượng VCK và Pr-thô tuyệt đối ăn vào ở bò
DraughtMaster cao hơn hẳn 2 nhóm giống còn lại.
Một điểm đáng lưu ý ở đây là lượng VCK và Pr-thô ăn vào /bò/ngày ở bò Lai Sind và
Brahman thuần là tương đương nhau. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng thức ăn ở bò Brahman cao
hơn Laisind.
Lượng chất khô dư thừa trung bình mỗi ngày cho một bò ở cả ba nhóm thí nghiệm chiếm 12-
14% lượng thức ăn cho ăn là cao, từ 1,169-1,209 kg VCK, tương đương 2,5 -3,0 kg ở dạng
tươi (TMR).
Khả năng cho thịt của bò vỗ béo
Đề tài tiến hành mổ khảo sát 14 bò sau khi vỗ béo (01 bò Draught Master Công ty TNHH Bò
sữa TP.HCM giữ lại).
Bảng 7: Một số chỉ tiêu mổ khảo sát bò nuôi thí nghiệm
Chỉ tiêu

Laisind
(n = 5)
Brahman
(n = 5)
DraughtMaster
(n = 4)
Khối lượng hơi (kg)
379,80 ± 11.51
392,40 ± 9,94
469,75 ± 8,67
Khối lượng thịt xẻ
202,16 ± 6,99
214,96 ± 6,01
273,08 ± 6,16
% thịt xẻ
53,21
a
± 0,476
54,76
a
± 0,38
58,12
b
± 0,295
Khối lượng xương
34,78 ± 1,32
37,90 ± 0,95
46,25 ± 0,67
% xương
9,16

a
± 0,19
9,66
a
± 0,09
9,85
a
± 0,09
Khối lượng mỡ giắt
12,00 ± 0,70
10,96 ± 0,34
13,05 ± 0,71
% mỡ
3,15
a
± 0,11
2,79
b
± 0,04
2,78
b
± 0,16
Khối lượng thịt tinh
155,38 ± 5,26
166,10 ± 4,99
213,78 ± 5,54
% thịt tinh
40,39
a
± 0,36

42,31
b
± 0,46
45,49
c
± 0,37
Thịt loai 1
65,26 ± 1,96
72,80 ± 1,62
88,38 ± 2,48
% thịt L-1/thịt tinh
42,05
a
± 0,75
43,87
a
± 0,489
41,34
a
± 0,23
Thịt loai 2
50,84 ± 2,95
53,60 ± 2,39
67,05 ± 1,18
% thịt L-2/thịt tinh
32,66
a
± 1,14
32,22
a

± 0,53
31,39
a
± 0,297
Thịt loai 3
39,28 ± 1,398
39,70 ± 1,51
58,35 ± 2,06
% thịt L-3/thịt tinh
25,29
a
± 0,468
23,91
a
± 0,61
27,28
a
± 0,38
Các giá trị trung bình trong cùng một hàng có chữ cái khác nhau thì khác nhau với P<0,05.
Số liệu Bảng 7 cho thấy, tỷ lệ thịt xẻ ở cả ba nhóm bò đều rất cao, cao nhất ở bò
DraughtMaster đạt 58,12%, cao hơn 2 nhóm giống còn lại 3,36-4,91% (P<0,05). Tuy nhiên
chưa nhận thấy sự khác biệt rõ rệt về tỷ lệ thịt xẻ giữa bò Laisind và Brahman thuần (P>0,05),
có thể do chất lượng giống bò Laisind cao.
Tỷ lệ thịt tinh (thịt tuột) giữa ba nhóm bò khác nhau rõ rệt (P<0,05), tăng dần từ bò Laisind,
Brahman đến DraughtMaster, lần lượt là 40,39-42,31-45,49%. Tỷ lệ xương, thịt loại 1, loại 2,
loại 3 không nhận thấy có sự khác biệt giữa 3 nhóm giống (P>0,05). Tỷ lệ mỡ giắt ở bò Lai
Sind có cao hơn 2 nhóm bò thuần
NGUYỄN QUỐC ĐẠT – Khả năng tăng trọng và cho thịt của bò Laisind
7
Các chỉ tiêu này là rất cao so với tất cả các nghiên cứu trong nước trước đây, tương đương với

các kết quả nghiên cứu vỗ béo bò tại Australia và New Zealand gần đây. Điều này được giải
thích là do bò thí nghiệm được nuôi dưỡng tốt ngay từ nhỏ đến khi đưa vào vỗ béo, không
thua kém so với các nước chăn nuôi bò thịt tiên tiến ở Châu Á và Thái Bình Dương.
Giá thành sản xuất thịt bò vỗ béo
Bảng 8: Giá thành sản xuất thịt bò vỗ béo
Chỉ tiêu theo dõi
Laisind
Brahman
DraughtMaster
Giá nguyên liệu (đ/kg)
+ Cỏ voi
250
+ hạt bông
3900
+ Khô dầu bong
3900
+ Sắn lát
3700
+ Urea
6000
+ Rỉ mật
2474
+ Premix khoáng
9000
Giá thành TĂ tươi (đ/kg)
1751,13
Giá thành 1 kg VCK TĂ
3.785,10
Giá TĂ /1 kg P↑ (đ)
33.040

26.128
23.803
Giá thành SX thịt bò (đ/kg P)
37.977
30.032
27.360
Giá bán bò sau vỗ béo (đ)
12.119.640
12.955.800
16.674.450
Gia bán 1 kg bò hơi (đ/kg)
31.901
33.000
35.482
Giá bò hơi thị trường 7/2008
28.000 - 32.000
Lợi nhuận nuôi vỗ béo (đ/kg)
- 6.076
2.968
8.122
Số liệu ở Bảng 8 cho thấy nếu chỉ tính riêng phần chi phí mua thức ăn (chiếm khoảng 87% giá
thành sản xuất thịt bò) trong giai đoạn nuôi vỗ béo thì giá để sản xuất 1 kg thịt hơi đối với bò
Laisind đã là 33.040 đ, bò Brahman thuần là 26.128 đ và thấp nhất ở bò DraughtMaster là
23.803 đ. Khi tính đầy đủ các chi phí khác (tiền công lao động, khấu hao chuồng trại, thuốc
thú y, điện, nước, lãi suất ngân hang …)
Giá thành sản xuất 1 kg thịt bò hơi đối với 3 nhóm giống lần lượt là 37.977 - 30.032 - 27.360
đ. Chênh lệch giá thành sản xuất thịt bò giữa 3 nhóm giống là rất cao (10-20%). Nếu tính giá
bán thịt bò hơi tại thị trường Đông Nam Bộ (tính theo khối lượng thịt tinh) thì sau thời gian
nuôi vỗ béo 3 tháng, nuôi bò Laisind lỗ 6.076 đ, riêng bò Brahman và DraughtMaster lãi
2.968 – 8.122 đ/kg thịt hơi. Tuy nhiên, nếu nuôi vỗ béo bò Lai Sind trong 2 tháng thì vẫn có

lãi. Tháng thứ 3 khả năng đáp ứng điều kiện nuôi vỗ béo của bò lai Sind thấp hơn hẳn 2 giống
bò thuần còn lại.
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
Kết luận
Nuôi vỗ béo bằng khẩu phần thí nghiệm trong thời gian 84 ngày đã cải thiện đáng kể khối
lượng và chất lượng thịt bò. Bò thuần Draught Master 22 tháng tuổi cho tăng trọng 1,552
kg/con/ngày cao hơn bò Brahman thuần 19 tháng tuổi (1,183 kg/con/ngày) và hơn hẳn bò Lai
Sind 21 tháng tuổi (0.952 kg/con/ngày). Tỷ lệ thịt xẻ đạt rất cao 53,21 – 58,12%, tỷ lệ thịt tinh
đạt 40,39 – 45,49%.
ViÖn Ch¨n nu«i - T¹p chÝ Khoa häc C«ng nghÖ Ch¨n nu«i - Sè 15-Th¸ng 12-2008
8
Hiệu quả sử dụng thức ăn của bò thí nghiệm trong cả 3 lô đều khá cao, chi phí thức ăn cho 01
kg tăng trọng lần lượt là 8,73-6,90-6,29 kg VCK đối với bò Laisind, Brahman va
DraughtMaster thuần. Sử dụng nguồn thức ăn địa phương để vỗ béo bò trước khi giết thịt có
thể cho lợi nhuận. Tuy nhiên, đối với bò Laisind thời gian nuôi vỗ béo có thể ngắn hơn so với
bò Brahman và DraughtMaster thuần.
Đề nghị
Tiếp tục thí nghiệm vỗ béo của ba nhóm giống bò bắt đầu từ 18 tháng tuổi.
Sản xuất thử nghiệm vỗ béo bò bằng các nguồn nguyên liệu địa phương để cung cấp ra thị
trường nguồn thịt bò cao cấp, thay thế dần cho thịt bò nhập khẩu.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
AFRC, 1993. Energy and Protein Requirements for Ruminants. University Press, Cambridge, UK.
Cục Chăn nuôi, (2006). Báo cáo tổng kết chăn nuôi giai đoạn 2001-2005 và định hướng phát triển chăn nuôi thời
kỳ 2006-2015.
Đinh Văn Tuyền, Nguyễn Thành Nam, Phạm Hùng Cường, Nguyễn Thiện Trường Giang, (2007). So sánh khả
năng tăng trọng và cho thịt khi vỗ béo giữa bê thuần Brahman và bê lai Sind nuôi tại Tuyên Quang.
Báo cáo khoa học – Viện Chăn nuôi, phần thức ăn, 2007.
Kearl L.C., (1989). Nutrient requirements of Ruminants in Developing Countries. International Feedstuffs
Institute, Utar Agricultural Experiment Stasion, Utar State University, Logan, USA.
Lê Viết Ly, Vũ Văn Nội, Vũ Chí Cương, Phạm Kim Cương, Nguyễn Quốc Đạt, (1996). Nuôi bê lai hướng thịt

bằng thức ăn bổ sung từ nguốn phụ phẩm nông nghiệp tại miền Trung. Kết quả nghiên cứu khoa học kỹ
thuật chăn nuôi 1994-1995. Nhà xuất bản Nông nghiệp 1996, trang 135-140.
NRC 2002. The nutrient requirements of Beef cattle. Washington DC. USA.
Phạm Kim Cương, Vũ Chí Cương, Vũ Văn Nội, Đinh Văn Tuyền, Nguyễn Thành Trung, (2001). Nghiên cứu sử
dụng rơm lúa trong khẩu phần bò thịt. Báo cáo khoa học Đề tài KHCN 08-05, trang 174-187.
Victor J.Clack, Lê Bá lịch, Đỗ Kim Tuyên, (1996). Kết quả chuyển giao kỹ thuật vỗ béo bò bằng khẩu phần cao
năng lượng dựa trên nền bột sắn với 3% urea. Báo cáo khoa học chăn nuôi, thú y 1996-1997, phần chăn
nuôi gia súc, Hà Nội, 1997, trang 41-48.
Vũ Văn Nội, Phạm Kim Cương và Đinh Văn Tuyền, (1999). Sử dụng phế phụ phẩm và nguốn thức ăn sẵn có tại
địa phương để vỗ béo bò. Báo cáo khoa học chăn nuôi, thú y, Huế , 28-30/6/1999, trang 25-29.
*Người phản biện: TS. Trần Trọng Thêm; TS. Đỗ Viết Minh