Mã hóa & câú trúc dữ liệu DICOM

Chơng I
Tổng quan DICOM
I.1. Giới thiệu Chuẩn DICOM...................................................................................6
I.1.1. Quá trình hình thành và phát triển...........................................................6
I.1.2. Phạm vi và trờng ứng dụng .......................................................................8
I.1.3. Mục tiêu ...................................................................................................9
I.1.4. Xu hớng hiện tại .......................................................................................9
I.2. Các thành phần DICOM...................................................................................11
I.2.1. Cấu trúc tài liệu:.....................................................................................11
I.2.2. Tổng quan nội dung các phần DICOM....................................................11
I.3. Thích nghi DICOM: ..........................................................................................21
I.4. DICOM trong hệ thống thông tin y tế:............................................................23
I.4.1. DICOM với PACS, HIS, RIS:...................................................................23
I.4.2. Quan hệ DICOM với các Chuẩn thông tin khác:.....................................24
II.1. Tổng quan:.........................................................................................................26
II.2. Định nghĩa thông tin DICOM:........................................................................28
II.2.1. Mô hình E-R:.........................................................................................28
II.2.2. Mô hình DICOM Thế giới Thực:............................................................29
II.2.3. Mô hình thông tin DICOM.....................................................................30
II2.3.1. Thuộc tính .................................................................................32
II.2.3.2. Dịch vụ truyền tin trực tuyến và lu trữ trung gian .....................33
II.2.3.3. Nhóm Dịch vụ DIMSE..............................................................33
II.2.3.4. Lớp Cặp Đối tợng-Dịch vụ (SOP)..............................................33
II.2.3.5. Thoả thuận Liên kết ..................................................................34
II.2.3.6. Định nghĩa Lớp Dịch vụ ...........................................................34
II.2.3.7. Định nghĩa Đối tợng Thông tin .................................................35
II.2.3.7.1. Định nghĩa Đối tợng Thông tin Thờng.................................35
II.2.3.7.2. Định nghĩa Đối tợng Thông tin Phức ..................................39
II.2.4. Sự mở rộng Mô hình DICOM Thế giới thực............................................44
II.3. Các lớp dịch vụ DICOM...................................................................................48
II.3.1. Lớp Dịch vụ Xác minh ...........................................................................50

1
II.3.2. Lớp Dịch vụ Lu trữ ...............................................................................50
II.3.3. Lớp Dịch vụ Chất vấn/Truy vấn.............................................................51
II.3.4. Lớp Dịch vụ Thông báo Nội dung Nghiên cứu ......................................54
II.3.5. Lớp Dịch vụ Quản lí Bệnh nhân ............................................................54
II.3.6. Lớp Dịch vụ Quản lí Nghiên cứu ..........................................................55
II.3.7. Lớp Dịch vụ Quản lí Kết quả ................................................................56
II.3.8. Lớp Dịch vụ Quản lí In .........................................................................57
II.3.9. Lớp Dịch vụ Lu trữ Trung gian..............................................................58
II.3.10. Lớp Dịch vụ Giao Lu trữ .....................................................................58
II.3.11. Lớp Dịch vụ Quản lí Danh sách Công việc Căn bản ...........................59
II.3.12. Lớp Dịch vụ Quản lí Hàng đợi ............................................................61
II.3.13 Lớp SOP Lu trữ Trạng thái Hiển thị Softcopy Mức Xám .......................61
III.1. Mã hoá giá trị...................................................................................................64
III.1.1. Các Bộ Kí tự.........................................................................................64
III.1.2. Giá trị Thể hiện VR...............................................................................65
III.2. Bộ Dữ liệu.........................................................................................................68
III.2.1. Khái niệm.............................................................................................68
III.2.2. Thành phần Dữ liệu..............................................................................68
III.2.3. Thứ tự byte kiểu Little Endian và Big Edian..........................................71
III.2.4. Các loại thành phần dữ liệu.................................................................72
III.2.5. Cách sắp xếp các Bộ Dữ liệu................................................................73
III.2.6. Thành phần Dữ liệu Riêng....................................................................76
III.3. Mã hoá dữ liệu Điểm ảnh, Overlay, và Dạng sóng.....................................76
III.3.1. Dữ liệu Điểm ảnh, Overlay, và các Thành phần dữ liệu liên quan........76
III.3.1.1. Mã hoá dữ liệu Điểm ảnh .....................................................76
III.3.1.2. Mã hoá Dữ liệu Overlay ..........................................................78
III.3.2. Mã hoá dạng nguyên gốc và nén...........................................................79
III.3.3. Dữ liệu Dạng sóng ...............................................................................80
III.4. Định danh Duy nhất (UID).............................................................................80

III.4.1. Khái niệm UID.....................................................................................80
2
III.4.2. UID do DICOM định nghĩa .................................................................80
III.4.3. UID định nghĩa riêng...........................................................................81
III.5. Cú pháp Chuyển đổi........................................................................................81
IV.1. Mô hình tổng quát truyền tin DICOM..........................................................82
IV.2. Trao đổi thông tin thông qua mạng vật lý ...................................................83
IV.2.1. DICOM và Mô hình tham chiếu cơ bản OSI ........................................83
IV.2.2 Cấu trúc Tầng ứng dụng DICOM...........................................................84
IV.2.3. Cấu trúc bản tin DICOM......................................................................85
IV2.3.1. Bộ Lệnh....................................................................................86
IV.2.3.2. Thành phần Lệnh.....................................................................86
IV.2.4. Dịch vụ DICOM...................................................................................87
IV.2.4.1. Các loại dịch vụ.......................................................................88
IV.2.4.2. Tơng tác DIMSE-service-user..................................................88
IV.2.4.3. Chế độ dịch vụ.........................................................................89
IV.2.3.4. Các dịch vụ Liên kết................................................................89
IV.2.3.5. Các dịch vụ DIMSE.................................................................90
IV.2.3.5.1. Dịch vụ DIMSE-C..............................................................90
IV.2.3.5.2. Các dịch vụ DIMSE-N.......................................................91
IV.3. Trao đổi thông tin thông qua phơng tiện trung gian...................................92
IV.3.1. Mô hình Lu trữ Trung gian DICOM......................................................92
IV.3.1.1. Lớp Trung gian Vật Lí ............................................................92
IV.3.1.2. Lớp Khuôn dạng Trung gian....................................................93
IV.3.1.3. Lớp Khuôn dạng Dữ liệu DICOM............................................93
IV.3.2. Khuôn dạng file DICOM......................................................................94
a. Thông tin Đầu File DICOM................................................................95
b. Bộ Dữ liệu...........................................................................................95
c. Hỗ trợ Thông tin Quản lí File..............................................................95
d. Khuôn dạng File DICOM An toàn......................................................96

IV.3.3. Các Dịch vụ File DICOM.....................................................................96
IV.3.3.1. Bộ File ....................................................................................96
IV.3.3.2. Các Chỉ số File.........................................................................97
IV.2.3.3. Các Dịch vụ và Chức năng Quản lí File...................................97
3
IV.2.3.4. Truy nhËp Néi dung File..........................................................98
IV.3.3.5. Bé KÝ tù....................................................................................98
IV.3.3.6. ChØ sè File DICOMDIR...........................................................98
4
Ch¬ng I
Tæng quan vÒ ChuÈn DICOM
5
I.1. Giới thiệu Chuẩn DICOM
DICOM (The Digital Image and Communication in Medicine) là Chuẩn định ra
các qui tắc định dạng và trao đổi hình ảnh y tế cũng nh các thông tin liên quan. Hình
ảnh y tế thu nhận từ các thiết bị khác nhau nh máy CT, cộng hởng từ, siêu âm, y học
hạt nhân..Nó tạo lên một ngôn ngữ chung cho phép giao tiếp hình ảnh và các thông
tin y tế liên quan giữa các ứng dụng hay hệ thống khác nhau.
I.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Các Phiên bản trớc DICOM
Với sự ra đời của máy CT (Computer Tomography) vào những năm 70, cũng nh
việc sử dụng ngày càng nhiều máy tính và thiết bị tạo ảnh số trong công tác y tế, các
thiết bị này tạo ra ảnh với các định dạng khác nhau, thì nhu cẫu có một chuẩn chung
cho truyền ảnh số và các thông tin có liên quan ngày càng lớn.
Trớc nhu cầu đó, The American College of Radiology (ACR) và The National
Electrical Manufacturers Association (NEMA) đã thiết lập thành một uỷ ban chung vào
năm 1983, để phát triển một Chuẩn nhằm mục đích :
- Phát triển trao đổi thông tin hình ảnh số, không quan tâm đến nhà sản xuất thiết
bị.
- Làm thuận tiện sự hoá sự phát triển và mở rộng của của hệ thống thu nhận và

truyền ảnh (PACS), có thể giao tiếp với các thành phần khác trong hệ thống thông tin
bệnh viện (RIS).
- Cho phép tạo ra các cơ sở dữ liệu chẩn đoán mà có thể đợc chất vấn bởi một
phạm vi lớn các thiết bị phân tán về mặt địa lí.
ACR-NEMA Standards Publication No. 300-1985, đợc công bố năm 1985 là
phiên bản 1 (ACR-NEMA Verson 1.0). Phiên bản này tiếp tục đợc hoàn thiện: No1-
tháng 10/1986, No2-tháng 1/1988.
ACR-NEMA Standards Publication No. 300-1988, công bố năm 1988 đợc coi là
phiên bản 2 (ACR-NEMA Verson 2.0).
Các phiên bản này định rõ kết nối phần cứng, có một bộ tối thiểu các lệnh phần
mềm, và một bộ khuôn dạng dữ liệu. Vấn đề kết nối mạng cha rõ ràng qua hai phiên
bản này.
Nhu cầu cho sự ra đời của DICOM
6
Vấn đề nảy sinh vào năm 1988 khi nhiều ngời sử dụng thấy nhu cầu của việc giao
diện giữa các thiết bị hình ảnh và mạng. Mặc dầu điều này vẫn có thể thực hiện đợc với
Version 2.0, nhng Chuẩn vẫn thiếu các phần cần thiết cho giao tiếp mạng mạnh mẽ. Do
ACR-NEMA Verson 2.0 không đợc thiết kế để kết nối trực tiếp thiết bị hình ảnh với
mạng, giải quyết vấn đề này đòi hỏi phải có thay đổi lớn của chuẩn. Uỷ ban chung sớm
nhận thấy rằng một phiên bản mới phải đợc ra đời và phiên bản sau đòi hỏi phải duy trì
tính tơng thích với các phiên bản trớc.
Chuẩn DICOM
DICOM (Verson 3.0) ra đời có những u điểm hơn hẳn các phiên bản trớc. Thể
hiện ở chỗ:
a. Khả dụng với môi trờng mạng. Các phiên bản trớc chỉ thích nghi với môi trờng
truyền điểm-tới-điểm (point-to-point). Để có thể hoạt động trong môi trờng mạng cần
có Khối Giao diện Mạng NIU (Network Interface Unit). DICOM 3.0 hỗ trợ hoạt động
trong môi trờng mạng sử dụng giao thức mạng chuẩn công nghiệp nh OSI và TCP/IP.
b. Khả dụng với môi trờng trung gian ngoại tuyến (off-line). Các phiên bản trớc
không định ra khuôn dạng file DICOM. DICOM hỗ trợ hoạt động trong môi trờng

ngoại tuyến sử dụng các trung gian theo chuẩn công nghiệp nh CD-R và MOD, hệ
thống file logic nh ISO 9660 và Hệ thống File PC (FAT 16).
c. Định rõ sự tác động của việc thiết bị tuân theo chuẩn đối với việc trao đổi các
Lệnh (command) và Dữ liệu (data). Các phiên bản trớc bị hạn chế trong truyền dữ liệu,
nhng DICOM 3.0, thông qua khái niệm Lớp dịch vụ (Service Class), đã định ra ngữ
nghĩa (sematic) của các Lệnh và các Dữ liệu liên quan.
d. Định rõ mức thích nghi. Các phiên bản trớc chỉ định rõ mức tuân thủ thấp nhất.
Phiên bản DICOM 3.0 qui định rõ ràng đối tợng thực hiện (implementor) phải cấu trúc
một Bản Báo cáo Thích nghi (Comformance Statement) lựa chọn cụ thể các mục đáp
ứng nh thế nào.
e. Đợc cấu trúc là một tài liệu đa thành phần. Do đó tạo thuận lợi cho sự phát triển
của Chuẩn trong môi trờng phát triển nhanh chóng bằng việc thêm vào các đặc tính
mới. DICOM đợc thiết kế dạng tài liệu đa phần tuân theo cách thức của ISO.
f. Đa ra các Đối tợng thông tin (Information Object) một cách rõ ràng không chỉ
hình ảnh và đồ hoạ mà còn cả báo cáo, in ấn..
7
g. Định rõ cách xác định duy nhất Đối tợng Thông tin (Information Object). Điều
này tạo thuận lợi khi sử dụng các khái niệm trừu tợng trong quan hệ của các Đối tợng
Thông tin hoạt động trong mạng.
I.1.2. Phạm vi và trờng ứng dụng
Chuẩn DICOM gắn với lĩnh vực thông tin y tế. Với lĩnh vực này, nó định ra sự
trao đổi thông tin số giữa các thiết bị hình ảnh và các hệ thống khác. Do các thiết bị
hình ảnh đó có thể hoạt động tơng tác (interoperate) với các thiết bị y tế khác, phạm vi
của Chuẩn cần thiết phải chồng lên các khu vực khác trong hệ thống thông tin y tế.
Hình I.1.3: Phạm vi ứng dụng của DICOM
Chuẩn tăng cờng khả năng hoạt động tơng tác của các thiết bị hình ảnh y tế bằng
cách định ra:
- Với truyền tin qua mạng, một bộ Giao thức (protocol) đợc tuân theo bởi các thiết
bị tuân theo chuẩn.
- Cú pháp (syntax) và Ngữ nghĩa (semantic) của Lệnh (command) và các thông

tin liên quan đợc trao đổi sử dụng các Giao thức.
- Với truyền tin bằng phơng tiện trung gian, đa ra một bộ các dịch vụ lu trữ trung
gian, cũng nh Khuôn dạng File và cấu trúc th mục y tế
- Thông tin sử dụng trong ứng dụng cũng đợc đòi hỏi tuân theo Chuẩn.
Chuẩn không qui định:
- Các chi tiết thực thi với mọi đặc tính của Chuẩn trên một thiết bị.
8
Phạm vi của
DICOM
Dữ liệu thí
nghiệm
Hành
chính
HIS/RIS
Hình ảnh
chẩn
đoán
Theo dõi
Bệnh
nhân
- Bộ tổng thể các đặc tính và chức năng đợc yêu cầu từ một hệ thống tạo bởi một
nhóm các thiết bị tuân theo Chuẩn.
- Một thủ tục Kiểm tra/Thông qua để đánh giá mức độ thích nghi Chuẩn.
I.1.3. Mục tiêu
Chuẩn DICOM tạo thuận lợi cho khả năng hoạt động tơng tác (interoperability)
của các thiết bị thích nghi. Cụ thể là:
- Định ra ngữ nghĩa của Lệnh và các Dữ liệu liên quan.
- Định ra ngữ nghĩa của dịch vụ file, khuôn dạng file và các th mục thông tin cần
thiết cho truyền tin ngoại tuyến.
- Định rõ yêu cầu thích nghi của trong thực hiện Chuẩn. Cụ thể, một Bản Báo cáo

Thích nghi phải định ra đầy đủ thông tin để xác định các chức năng, nhờ đó có thể phối
hợp hoạt động một thiết bị tuân theo Chuẩn khác.
- Tạo thuận lợi cho hoạt động trong môi trờng mạng.
- Đợc cấu trúc thuận lợi cho việc đa vào các dịch vụ mới, vì thế tạo thuận lợi hỗ
trợ các ứng dụng hình ảnh y tế trong tơng lai.
- Sử dụng các chuẩn quốc tế hiện tại khả dụng.
Mặc dầu DICOM mang lại nhiều u điểm trong thực hiện hệ thống PACS, tuy
nhiên, sử dụng DICOM một mình không thể đảm bảo chắc chắn mọi mục tiêu của
PACS có thể đạt đợc. Chuẩn DICOM chỉ tạo điều kiện cho khả năng phối hợp hoạt
động của hệ thống trong một môi trờng nhiều thiết bị, chứ bản thân nó không thể đảm
bảo chắc chắn khả năng phối hợp hoạt động.
Chuẩn đợc xây dựng chú trọng vào việc thu nhận hình ảnh chẩn đoán trong chụp
quang tuyến, tim mạch và thành phần liên quan. Tuy nhiên, nó cũng đợc ứng dụng
trong rộng rãi trong đổi hình ảnh và các thông tin không phải hình ảnh liên quan khác,
và cả với môi trờng y tế khác.
I.1.4. Xu hớng hiện tại
DICOM là một chuẩn mở và nó tồn tại thông qua các Thủ tục của Uỷ ban Chuẩn
DICOM. Các kế hoạch phát triển sắp tới từ các tổ chức thành viên của Chuẩn dựa trên
phản hồi từ phía ngời sử dụng Chuẩn. Các kế hoạch này sẽ đợc đa vào Chuẩn ở các
phiên bản tiếp theo. Mặt khác, việc cập nhật cần đợc tiến hành để duy trì tính tơng thích
với các phiên bản trớc.
9
Hình I.2.5: Mô hình truyền tin cơ sở DICOM
10
Thực thể ứng dụng
Phân giới Dịch vụ File Căn bản
DICOM
ứng dụng Thông tin Y tế
Định nghĩa Lớp Dịch vụ
Định nghĩa Đối tượng Thông tin

M hoá và cấu trúc Bộ Dữ liệu- Từ điển Dữ liệuã
Trao đổi Bản
tin
Khuôn dạng
File
Tầng Trên DICOM
Tầng Bảo Mật
(Tuỳ chọn)
Tầng Bảo Mật
(Tuỳ chọn)
Tầng Chuyển vận
TCP/IP
Trung gian Vật lý và
Khuôn dạng File
Trung gian
Trao đổi Mạng
-Truyền tin Trực tuyến
Trao đổi Lưu trữ Trung gian
-Truyền tin Ngoại tuyến
Phân giới Dịch vụ Tầng trên
DICOM
I.2. Các thành phần DICOM
I.2.1. Cấu trúc tài liệu:
DICOM là một tài liệu đa phần (multi-part). Các phần liên quan với nhau nhng lại
nằm trên các tập độc lập. Theo tài liệu mới nhất (năm 2003), DICOM bao gồm các
thành phần sau đây:
PS 3.1. Giới thiệu và Tổng quan (Introduction and Overview)
PS 3.2. Thích nghi (Conformance)
PS 3.3. Định nghĩa Đối tợng Thông tin (Information Object Definition)
PS 3.4. Định nghĩa Lớp Dịch vụ ( Service Class Specification)

PS 3.5. Cấu trúc và Mã hoá Dữ liệu (Data Structrure and Encoding)
PS 3.6. Từ điển dữ liệu (Data Dictionary)
PS 3.7. Trao đổi bản tin (Message Exchange)
PS 3.8. Hỗ trợ Truyền thông mạng cho Trao đổi Bản tin (Network Communication
Support for Massage Exchange)
PS 3.9. Hỗ trợ Truyền điểm-tới-điểm cho Trao đổi Bản tin (Point-to-point
Communication Support for Message Exchange). Phần này đã đợc bỏ
PS 3.10. Lu trữ Trung gian và Khuôn dạng File cho Trao đổi Dữ liệu (Media
Storage and File Format for Data Interchange)
PS 3.11. Sơ lợc ứng dụng Lu trữ Bản tin
PS 3.12. Khuôn dạng Trung gian và Trung gian Vật lý cho Trao đổi Dữ liệu
(Media Formats and Physical Media for Data Interchange)
PS 3.13. Hỗ trợ Truyền tin Điểm-tới-Điểm Quản lí In (Print Management Point-
to-Point Communication Support). Phần này hiện đã bỏ
PS 3.14. Chức năng Hiển thị Chuẩn Mức xám (Grayscale Standard Display
Function)
PS 3.15. Sơ lợc An toàn (Security Profiles)
PS 3.16. Nguồn ánh xạ Nội dung (Content Mapping Resource).
I.2.2. Tổng quan nội dung các phần DICOM
PS.3.1. Giới thiệu và Tổng quan
Giới thiệu tổng quát về Chuẩn và các thành phần của nó
PS.3.2: Thích nghi
11
Định nghĩa nguyên tắc thực thi chuẩn
- Yêu cầu thích nghi: Định rõ yêu cầu chung phải đợc thực thi. Nó tham chiếu các
mục thích nghi của các phần khác trong Chuẩn.
- Bản báo cáo thích nghi: Định nghĩa cấu trúc của một Báo cáo Thích nghi
(Conformance Statement). Qui định thông tin phải đợc đa ra trong một Báo cáo Thích
nghi. Có tham chiếu các mục thích nghi của các thành phần khác trong chuẩn.
PS 3.2 không qui định thủ tục Kiểm tra/ Thông qua để đánh giá sự thích nghi của

một ứng dụng với Chuẩn.
Một Báo cáo Thích nghi gồm các thành phần chính:
- Bộ các Đối tợng Thông tin đợc nhận diện bởi ứng dụng
- Bộ các Lớp Dịch vụ đợc ứng dụng hỗ trợ
- Bộ các Giao thức Truyền thông hay Trung gian Vật lí đợc ứng dụng hỗ trợ
- Bộ các Tiêu chuẩn An toàn đợc ứng dụng hỗ trợ
Hình I.2.2.1: Qui trình cấu tạo Báo cáo Thích nghi cho Truyền thông Mạng
12
PS 3.14. Chức năng Hiển thị
Chuẩn mức Xám
Mô hình Thực thi
Lớp SOP,
Vai trò
và
Cú pháp Chuyển
đổi
Tầng Truyền
thông
Tiêu chuẩn An
toàn
PS 3.16. Nguồn ánh
xạ Nội Dung
PS 3.3. Định nghĩa Đối
tượng Thông tin
PS 3.6. Từ điển
Dữ liệu
PS 3.5. Ngữ nghĩa và
Cấu trúc Dữ liệu
PS 3.7. Trao đổi Bản
tin

PS 3.4. Định nghĩa
Lớp Dịch vụ
PS 3.15 Sơ lược An
toàn
PS 3.8 Hỗ trợ Truyền
thông mạng
Hình I.2.2.2: Qui trình cấu trúc Báo cáo Thích nghi cho Trao đổi Trung gian
PS 3.3: Định nghĩa Đối tợng Thông tin
Định rõ một số Lớp Đối tợng Thông tin (Information Object Classes-IOD), cung
cấp định nghĩa trừu tợng về các thực thể thế giới thực liên quan đến truyền hình ảnh y
tế và các thông tin liên quan (ví dụ: đồ thị dạng sóng, báo cáo, liều chiếu xạ..). Mỗi
Định nghĩa Đối tợng Thông tin gồm sự mô tả mục đích của nó và các Thuộc tính
(Attribute) định nghĩa nó. Tuy nhiên nó không mang Giá trị của Thuộc tính tạo lên nó.
Để thuận tiện trong phát triển Chuẩn trong tơng lai và duy trì tính tơng thích với
các phiên bản trớc, hai loại Định nghĩa Đối tợng Thông tin đợc đa ra:
- IOD Thờng (Nomalized IOD): Chỉ bao gồm các Thuộc tính vốn có mà thực thể
thế giới thực thể hiện. Lấy ví dụ, Lớp Đối tợng Thông tin Nghiên cứu (Study) đợc định
nghĩa là IOD Thờng, bao gồm các Thuộc tính ngày, giờ nghiên cứu vì thực tế việc
nghiên cứu gồm đúng thông tin nh vậy. Tuy nhiên, tên bệnh nhân không phải là một
13
PS 3.14. Chức năng
Hiển thị Chuẩn mức Xám
Mô hình Thực thi
Lớp SOP,
Vai trò
và
Cú pháp Chuyển
đổi
Tầng Truyền
thông

Tiêu chuẩn An
toàn
PS 3.16. Nguồn
ánh xạ Nội Dung
PS 3.3. Định nghĩa
Đối tượng Thông tin
PS 3.6. Từ
điển Dữ liệu
PS 3.5. Ngữ nghĩa
và Cấu trúc Dữ liệu
PS 3.10. Sơ lược
ứng dụng Trung gian
PS 3.4. Định nghĩa
Lớp Dịch vụ
PS 3.15 Sơ lược An
toàn
PS 3.11. Lưu trữ Trung
gian & Khuôn dạng File
cho Trao đổi Dữ Liệu
PS 3.12. Khuôn dạng Trung
gian &Trung gian Vật lý cho
Trao đổi Dữ Liệu
Thuộc tính của Lớp Đối Tợng Thông tin Nghiên cứu vì nó thuộc về bệnh nhân, nó chỉ
dùng khi khám bệnh chứ không phải thuộc về hiện tợng khám bệnh.
- IOD Phức (IOD Composite): Có thể bao gồm các thuộc tính có liên quan nhng
không thuộc về một thực thể thế giới thực. Lấy ví dụ, IOD ảnh CT , đợc định nghĩa là
một IOD Phức, bao gồm các Thuộc tính thuộc về hình ảnh (ví dụ: ngày chụp) và các
Thuộc tính có liên quan nhng không thuộc về hình ảnh (ví dụ: tên bệnh nhân).
- IOD Phức tạo ra cơ chế cho việc thể hiện các yêu cầu truyền hình ảnh khi mà
Dữ liệu hình ảnh và các thông tin liên quan cần phải liên kết chặt chẽ với nhau. Để đơn

giản trong định nghĩa Lớp Đối tợng Thông tin, các Thuộc tính của từng Lớp Đối tợng
Thông tin đợc tách ra và các Thuộc tính tơng tự đợc nhóm vào với nhau. Những nhóm
Thuộc tính này đợc định nghĩa là các Modun độc lập và có thể đợc sử dụng lại bởi các
Lớp Đối tợng Thông tin khác.
Hình I.2.2.3: Minh hoạ khái niệm IOD và Modun
Để thể hiện một sự kiện diễn ra thực tế của thực thể, khái niệm Đối tợng Thông
tin Cụ thể (Inforamation Object Instance) đợc đa ra. Giá trị Thuộc tính của IOD có thể
thay đổi theo thời gian tơng ứng với sự thay đổi trạng thái của thực thể ở thế giới thực.
Điều này đợc thoả mãn bởi việc thực hiện các Thao tác căn bản khác nhau trên Đối t-
14
IOD Hình ảnh
Modun
Bệnh
nhân
Modun
Series
Chung
Modun
Nghiên
cứu
Chung
Modun
Hình
ảnh
chung
Modun
Dữ liệu
Điểm ảnh
Modun
Thiết bị

Chung
- Tên
- ID
- Ngày sinh
- Giới tính
ợng Thông tin để đa ra một bộ các dịch vụ cụ thể nh đợc định nghĩa là Lớp Dịch vụ.
Các Lớp Dịch vụ này đợc định nghĩa ở phần PS.3.4.
Phần PS 3.3 cũng định nghĩa Mô hình Thế giới Thực tơng ứng với Mô hình Thông
tin đợc ánh xạ trong Định nghĩa Đối tợng Thông tin. Trong tơng lai, Chuẩn sẽ mở rộng
các Đối tợng Thông tin để hỗ trợ cho các chức năng mới.
PS.3.4: Định nghĩa Lớp Dịch vụ
Định nghĩa một số Lớp Dịch vụ. Một Lớp Dịch vụ liên quan đến một hay nhiều
Đối tợng Thông tin với một hay nhiều Lệnh (Command) đợc thực hiện trên những Đối
tợng đó. Định nghĩa Lớp Dịch vụ đa ra các yêu cầu cho các Thành phần Lệnh
(Command Element) và cách thức Lệnh tác động tới Đối tợng Thông tin. Nó cũng định
ra những yêu cầu cho đối tợng cung cấp và sử dụng dịch vụ truyền thông.
Định nghĩa Lớp Dịch vụ qui định các đặc trng đợc chia sẻ bởi mọi Lớp Dịch vụ,
và cách cấu trúc từ một Báo cáo Thích nghi tới một Lớp dịch vụ vụ thể. Nó bao gồm
một số Phụ lục chuẩn (Nomative Annexes) miêu tả chi tiết các Lớp Dịch vụ cụ thể.
Một vài Lớp Dịch vụ điển hình trong phần này là:
- Lớp Dịch vụ lu trữ
- Lớp Dịch vụ Chất vấn/ Truy vấn
- Lớp Dịch vụ Quản lí Danh sách Công việc Căn bản
- Lớp Dịch vụ Quản lí In ấn
- Định nghĩa Lớp Dịch vụ định nghĩa các Thao tác thực hiện trên Đối tợng Thông
tin đợc định nghĩa ở phần PS 3.3. Phần PS 3.7 định nghĩa các Lệnh và Giao thức cho
việc sử dụng Lệnh thực hiện các Thao tác và Thông báo đợc định nghĩa ở PS 3.4
PS 3.5: Ngữ nghĩa và Cấu trúc Dữ liệu
Định rõ cách Thực thể ứng dụng DICOM cấu trúc và mã hoá thông tin Bộ Dữ liệu
là kết quả thu đợc của việc sử dụng Đối tợng Thông tin và Lớp Dịch vụ. Nó cũng xác

định một số công nghệ nén hình ảnh chuẩn (ví dụ: JPEG lossess và lossy)
Đa ra qui tắc mã hoá cần thiết để cấu trúc lên một Dòng Dữ liệu đợc trong một
Bản tin. Dòng Dữ liệu này là kết quả của Bộ Dữ liệu. Bộ Dữ liệu đợc tạo ra bởi các
Thành phần Dữ liệu.
Phần PS 3.5 cũng định ra ngữ nghĩa của một số chức năng chung phổ dụng đối với
nhiều Đối tợng Thông tin. Nó cũng xác định qui tắc mã hoá cho các bộ kí tự quốc tế đ-
ợc sử dụng trong DICOM.
15
PS 3.6. Từ điển Dữ liệu
Là danh sách định nghĩa duy nhất mọi Thành phần Dữ liệu DICOM đợc đa ra để
thể hiện thông tin. Với mỗi Thành phần Dữ liệu, nó qui định:
- Một Nhãn duy nhất. Nhãn bao gồm Số hiệu Nhóm và Số hiệu Thành phần
- Một cái tên
- Giá trị thể hiện (chuỗi kí tự, số nguyên..)
- Số giá trị (bao nhiêu giá trị trên một Thuộc tính)
- Còn đợc sử dụng hay không
Cho mỗi mục định danh duy nhất (UID), Từ điển Dữ liệu xác đinh:
- Giá trị duy nhất của nó, là một số với các thành phần đợc chia bởi các dấu chấm
và giới hạn trong 64 kí tự
- Tên
- Dạng của nó, hoặc là Lớp Đối tợng Thông tin, cách mã hoá cho chuyển dữ liệu,
hay một Đối tợng Thông tin Cụ Thể nào đó
- Phần nào của Chuẩn định nghĩa nó
PS 3.7: Trao đổi Bản tin
Định rõ các Dịch vụ và Giao thức đợc sử dụng bởi một Thực thể ứng dụng trong
môi trờng hình ảnh y tế để trao đổi Bản tin thông qua dịch vụ hỗ trợ truyền tin định
nghĩa ở PS 3.8. Một Bản tin đợc tạo lên bởi Dòng Lệnh theo sau là một Dòng Dữ liệu.
Phần PS 3.7 định rõ:
- Thao tác (operation) và Thông báo (notification) (Dịch vụ DIMSE) cho các Lớp
Dịch vụ đợc định nghĩa ở phần 3.4

- Qui tắc thiết lập và chấm dứt Liên kết (định nghĩa ở PS 3.8)
- Qui tắc quản lí sự trao đổi các yêu cầu Lệnh và trả lời Lệnh
- Qui tắc mã hóa cần thiết để cấu trúc Dòng lệnh và Bản tin.
PS 3.8: Hỗ trợ Truyền thông Mạng cho Trao đổi Bản tin
Định rõ các dịch vụ truyền tin và các giao thức tầng trên cần đợc hỗ trợ, trong môi
trờng mạng, truyền thông giữa các Thực thể ứng dụng DICOM. Những dịch vụ truyền
tin và giao thức này đảm bảo rằng truyền tin giữa các ứng dụng DICOM đợc thực hiện
một cách có hiệu quả và với phơng thức bình đẳng trên mạng.
Các Dịch vụ truyền tin (định nghĩa ở PS 3.8) là một tập con của các Dịch vụ đợc
đa ra bởi OSI Presentation Service(ISO 8822) và OSI Association Control Service
16
Element (ACSE) (ISO 8649). Chúng tơng ứng với Dịch vụ Tầng trên, cho phép các ứng
dụng ngang hàng thiết lập liên kết, truyền Bản tin và chấm dứt liên kết.
Định nghĩa Dịch vụ Tầng trên nh vậy cho phép sử dụng toàn bộ các tầng của giao
thức OSI (từ tầng 1 tới 6 cộng với ACSE) làm tăng sức mạnh và tính hiệu quả của
truyền thông. Nó hỗ trợ một lợng lớn công nghệ mạng dựa trên chuẩn thế giới, sử dụng
đợc nhiều loại mạng vật lý nh ISO 8802-3 CSMA/CD (Ethernet), FDDI, ISDN, X.25,
mạch số, và nhiều công nghệ mạng LAN và WAN khác.
Mặt khác, Dịch vụ Tầng trên này còn đợc cung cấp bởi Giao thức Tầng trên
DICOM đợc sử dụng trong liên kết với các giao thức chuyển vận TCP/IP. Do đó, có thể
áp dụng đợc trên một dải rộng các môi trờng mạng hiện tại.
Định nghĩa Dịch vụ Tầng trên thông dụng đối với cả môi trờng OSI và TCP/IP đã
cho phép chuyển từ môi trờng TCP/IP sang OSI mà không ảnh hởng tới các Thực thể
ứng dụng DICOM.
Các giao thức truyền thông định nghĩa ở PS 3.8 là các giao thức truyền thông
mục đích chung (OSI, TCP/IP) và không phải là riêng cho chuẩn DICOM.
17
Phân giới Dịch vụ File
Phương tiện
Vật lí

Phương tiện
Vật lí
Phương tiện
Vật lí
ứng dụng Hình ảnh Y tế
Trao đổi Bản tin ứng dụng DICOM
Giao thức
Tầng trên
DICOM cho
TCP/IP
TCP/IP
Mạng
Trung
gian
A
Khuôn
dạng
Trung gian
&
Trung
gian
B
Khuôn
dạng
Trung gian
&
Trung
gian
C
Khuôn

dạng
Trung gian
&
Trao đổi Phương tiện Lưu trữ
Phân giới Dịch vụ Tầng trên
Hình I.2.2.4: Mô hình Truyền tin DICOM cơ bản
PS 3.9: Hỗ trợ Truyền điểm-tới-điểm cho Trao đổi Bản tin
PS 3.9 định nghĩa các Dịch vụ và Giao thức sử dụng cho liên kết điểm-tới-điểm để
tơng thích với ACR-NEMA 2.0.
Hiện tại, phần này của Chuẩn đã đợc bỏ.
PS 3.10. Khuôn dạng File và Lu trữ Trung gian
Khuôn dạng File và Lu trữ Trung gian qui định mô hình cơ bản cho lu trữ thông
tin hình ảnh y tế trên phơng tiện trung gian cầm tay. Mục đích của phần này là cung
cấp một cơ chế cho phép trao đổi các loại hình ảnh y tế và thông tin liên quan trên một
dải lớn các phơng tiện trung gian vật lý.
Nó định ra:
- Mô hình phân tầng cho lu trữ hình ảnh và các thông tin liên quan trên trung gian
vật lý. Mô hình này đa ra khái niệm sơ lợc ứng dụng lu trữ trung gian, mà các thực hiện
lu trữ trung gian cần tuân thủ. Sự thích nghi đợc thể hiện trên việc ghi, đọc, và cập nhật
nội dung của lu trữ trung gian.
- Khuôn dạng file DICOM hỗ trợ việc ghi thông tin của bất cứ Đối tợng Thông tin
nào.
- Khuôn dạng file DICOM an toàn hỗ trợ việc ghi dữ liệu trong một lớp mật mã.
18
- Dịch vụ file DICOM cho cung cấp độc lập cho các khuôn dạng trung gian và
trung gian vật lý cơ bản.
Nó định ra nhiều khái niệm lu trữ trung gian:
- Phơng pháp nhận diện một bộ file trên một phơng tiện trung gian
- Phơng pháp đặt tên file DICOM trong một hệ thống file cụ thể
PS 3.11: Sơ lợc ứng dụng Lu trữ Trung gian

Phần này định ra các thành phần riêng ứng dụng của Chuẩn DICOM mà sự thực
thi đòi hỏi phải tuân thủ. Các thành phần riêng ứng dụng này đợc gọi là Sơ lợc ứng
dụng. Một báo cáo thích nghi nh vậy áp dụng khả năng trao đổi tơng tác của hình ảnh
và các thông tin liên quan trên phơng tiện lu trữ cho sử dụng y tế. Nó tuân theo cơ chế,
đợc định nghĩa ở 3.10, cho trao đổi nhiều loại thông tin khác nhau trên phơng tiện lu trữ
trung gian.
Một phụ lục Sơ lợc ứng dụng đợc cấu thành từ các thành phần chính sau:
Tên của Sơ Lợc ứng dụng, hay danh sách các Sơ lợc ứng dụng đợc nhóm vào một
lớp liên quan
Miêu tả ngữ cảnh y tế của Sơ lợc ứng dụng
Định nghĩa Lớp Dịch vụ Lu trữ Trung gian với vai trò thiết bị trong Sơ lợc ứng
dụng và các mục liên quan
Mục chuyên sâu miêu tả các yêu cầu hoạt động của Sơ lợc ứng dụng
Định nghĩa Lớp Đối tợng Thông tin và các Đối tợng Thông tin liên quan đợc hỗ
trợ và cách mã hoá đợc sử dụng để chuyển dữ liệu
Khuôn dạng trung gian và phơng tiện vật lý đợc sử dụng
Các thông số khác cần thiết đợc xác định để đảm bảo việc trao đổi trung gian có
tính tơng tác (interoperable)
Các thông số lựa chọn công nghệ mật mã đợc sử dụng với Sơ lợc ứng dụng lu trữ
trung gian an toàn.

19
Yêu cầu Thích nghi
Định nghĩa Đối tượng Thông tin
Lớp Dịch vụ
Cú pháp Chuyển đổi
Khuôn dạng File, Thư mục
Khuôn dạng Trung gian, Phương tiện Vật lý
Sơ lược an toàn
PS 3.2

PS 3.3
PS 3.4
PS 3.5
PS 3.10
PS 3.12
PS 3.15
Hình I.2.2.5 : Mối quan hệ giữa Sơ lợc ứng dụng và các Thành phần của DICOM
PS 6.12: Chức năng Lu trữ và Khuôn dạng Trung gian cho Trao đổi Dữ liệu
Phần này của Chuẩn tạo điều kiện cho trao đổi thông tin giữa các ứng dụng trong
môi trờng y tế bằng cách xác định:
Một cấu trúc mô tả mối quan hệ giữa các mô hình lu trữ trung gian và một phơng
tiện vật lý với khuôn dạng trung gian cụ thể
Các đặc trng phơng tiện vật lí cụ thể và các khuôn dạng trung gian liên quan
PS 6.13: Hỗ trợ Truyền tin Điểm-tới-Điểm Quản lí In
Qui định các Dịch vụ và Giao thức đợc sử dụng cho truyền tin điểm-tới-điểm của
dịch vụ quản lí in ấn. Hiện thành phần này đã đợc bỏ.
PS 6.14: Chức năng Hiển thị Chuẩn Mức Xám
Xác định chức năng hiển thị đợc chuẩn hóa cho hiển thị phù hợp của hình ảnh
mức xám. Các chức năng này cung cấp phơng pháp cho hiệu chuẩn một hệ thống hiển
thị cụ thể với mục đích thể hiện hình ảnh một cách thống nhất trên các phơng tiện hiển
thị khác nhau (màn hình hay máy in).
Chức năng hiển thị đợc chọn phải dựa trên cảm nhận thị giác của con ngời. Độ
nhạy tơng phản mắt ngời phi tuyến hoàn toàn với dải chói của thiết bị hiển thị. Chuẩn
sử dụng mô hình Barten cho hệ thống hiển thị.
PS 6.15: Sơ lợc An toàn
Qui định các sơ lợc an toàn mà sự thực thi yêu cầu tuân thủ. Sơ lợc an toàn đợc
định nghĩa bằng cách tham chiếu đến các chuẩn an toàn đợc phát triển bên ngoài sử
dụng công nghệ an toàn nh các Public key hay smart card. Mật mã dữ liệu có thể sử
dụng các phơng án mã hoá chuẩn hoá khác nhau.
20

Phần này không đa ra chính sách an toàn. Chuẩn chỉ cung cấp cơ chế có thể đợc
sử dụng để thực hiện các chính sách an toàn chú trọng vào trao đổi các đối tợng
DICOM.
PS 6.16: Nguồn ánh xạ Nội dung
Phần này của Chuẩn qui định:
Khuôn mẫu cho cấu trúc tài liệu là Đối tợng Thông tin DICOM
Bộ các thuật ngữ trong sử dụng các Đối tợng Thông tin
Từ điển các thuật ngữ đợc định nghĩa và duy trì bởi DICOM
Sự chuyển đổi thuật ngữ của các quốc gia
I.3. Thích nghi DICOM:
Một thành phần quan trọng của bất cứ một chuẩn nào là phải định nghĩa tính thích
nghi của các đối tợng với nó, hay nói cách khác là tính tuân thủ những điều mà chuẩn
đã đề ra. Trong nhiều tình huống liên quan đến công tác sức khoẻ và an toàn cộng
đồng, sự thích nghi với các chuẩn đợc yêu cầu thông qua luật. Tuy nhiên, trong nhiều
trờng hợp khác, nh Chuẩn DICOM chẳng hạn, sự thích nghi là tự nguyện. Uỷ an Chuẩn
DICOM không có bất cứ sự áp đặt nào. Tuy vậy, DICOM vẫn có một phần dành riêng
để định rõ sự thích nghi, đó là Báo cáo Thích nghi.
Mọi nhà sản xuất cho rằng thiết bị hay phần mềm của họ thích nghi với Chuẩn
đều phải đa ra một báo cáo thích nghi miêu tả một cách cụ thể sản phẩm của họ thích
nghi với Chuẩn nh thế nào. Một báo cáo thích nghi đợc tham khảo với một khuôn dạng
chuẩn do DICOM đề ra, nh vậy việc đối chiếu các trình bày thích nghi trở lên đơn giản
và khoa học. Ngời sử dụng và nhà sản xuất có thể xác định xem liệu hai thiết bị tuân
theo DICOM có thể giao tiếp ăn khớp với nhau hay không bằng cách đối chiếu bản báo
cáo thích nghi của hai thiết bị với nhau. Việc làm này không đảm bảo rằng hai thiết bị
có thể giao tiếp với nhau hoàn toàn, nhng một điều chắc chắn rằng, một thiết bị không
cung cấp các dịch vụ mà thiết bị kia cần là có thể xảy ra. Nhứng ngời làm việc lâu với
DICOM có thể xác định đợc chính xác khả năng cùng hoạt động của của hai ứng dụng.
Thành phần cơ bản của Báo cáo Thích nghi DICOM gồm:
Mô hình thực thi của ứng dụng
Mô hình thực thi của ứng dụng là một lợc đồ đơn giản thể hiện cách mà một ứng

dụng liên kết với một cả các phạm vị hoạt động địa phơng (trong một thiết bị đợc đa ra)
21
và từ xa (thông qua giao diện DICOM). Lấy ví dụ, hoạt động địa phơng có thể là tạo ra
một đối tợng thông tin hình ảnh DICOM, còn hoạt động từ xa là hiển thị đối tợng đó.
Ngữ cảnh thể hiện đợc sử dụng
Ngữ cảnh thể hiện bao gồm Cú pháp Trừu tợng (một thuật ngữ khác cho Lớp
SOP) và Cú pháp Chuyển đổi tơng ứng với Cú pháp Trừu tợng đó. Thuật ngữ Cú pháp
Trừu tợng đợc sử dụng trong phần này vì nó đợc định nghĩa trong một chuẩn quốc tế
mà DICOM tham chiếu đến. Một bản Báo cáo Thích nghi DICOM sẽ liệt kê cả ngữ
cảnh thể hiện mà ứng dụng đa ra trong thoả thuận cũng nh khi đã đợc chấp nhận.
Cách liên kết đợc thực hiện
Bản Báo cáo Thích nghi phải miêu tả sự thực hiện liên kết (ví dụ: khi nào tạo các
liên kết và chấp nhận nhiều liên kết) cho từng hoạt động trong mô hình. Một số thiết bị,
ví dụ nh thiết bị lu trữ trong hệ thống thu nhận và truyền hình ảnh, phải đợc hỗ trợ
nhiều liên kết nếu chúng đợc chấp nhận. Mặt khác, chỉ có một hoạt động (ví dụ: lu trữ
DICOM) là đợc diễn ra tại một thời điểm.
Các Lớp SOP đợc cung cấp
Danh sách các lớp SOP đợc hỗ trợ là một trong những nhân tố cơ bản của một Báo
cáo Thích nghi. Danh sách này miêu tả Lớp Dịch vụ nào và Đối tợng Thông tin nào đợc
đa ra và chấp nhận bởi ứng dụng. Biết đợc các Lớp SOP, ngời đọc Báo cáo Thích nghi
có thể xác định liệu hai bản Báo cáo Thích nghi miêu tả các ứng dụng có tơng hợp
với nhau (ví dụ: liệu các ngữ cảnh thể hiện/ và vì thế Lớp Dịch vụ đợc đa ra bởi một
ứng dụng có tơng hợp với những chấp nhận của ứng dụng kia). Nếu không, hai ứng
dụng sẽ hoạt động không thành công, cho dù các thành phần khác của hai Báo cáo
Thích nghi có tơng hợp với nhau.
Sơ lợc truyền tin đợc cung cấp
Sơ lợc truyền tin sử dụng các hình thái đơn giản mà các tầng truyền tin hỗ trợ
DICOM đợc sử dụng. Đó là liên kết điểm- tới- điểm, ISO, và các tầng TCP/IP. Nó cũng
bao gồm các mục cụ thể đối với tầng truyền tin đợc chọn.
Mở rộng, chuyên hoá và biệt hóa đợc cung cấp

Thành phần cuỗi cùng của một Báo cáo Thích nghi sẽ miêu tả chi tiết các mở
rộng, chuyên hoá (specialization) và biệt hoá (privatization) của các lớp SOP. Sự mở
rộng một Lớp SOP có nghĩa là thêm vào các thuộc tính chuẩn không bắt buộc nhng
22
thực thể tạo lên Lớp SOP có thể sử dụng trong những ứng dụng cá biệt. Một Lớp SOP
mở rộng là sự nâng cao một Lớp SOP chuẩn, và mọi ứng dụng dễ dàng hoạt động với
nó. Một Lớp SOP chuyên hóa có thể có các thuộc tính bắt buộc hay tuỳ chọn. Một SOP
biệt hoá cũng có thể chứa các thuộc tính riêng mà đối tợng tạo ra Lớp SOP bắt buộc
phải có. Một Lớp SOP biệt hoá tuân theo cấu trúc của một Lớp SOP chuẩn nhng có thể
chứa hoàn toàn các thuộc tính riêng. Cả Lớp SOP chuyên hóa và biệt hoá đều không
xác định các UID, trong khi Lớp SOP mở rộng lại sử dụng UID của Lớp SOP chuẩn mà
nó dựa trên đó. Lớp SOP riêng hoá và biệt hóa có thể gây vấn đề cho ứng dụng khi
thông dịch chúng trừ trờng hợp các ứng dụng đợc thiết kế để làm việc đó. Một trong
những lí do cho sự tồn tại của các Lớp SOP nh vậy là để các nhà sản xuất và hay ứng
dụng khác sử dụng cấu trúc DICOM cho mục đích riêng của họ khi mà họ không có ý
định hay nhu cầu giao tiếp với bên ngoài thiết bị của họ những Lớp SOP này. Sử dụng
Lớp SOP ring hoá và biệt hoá không đợc xem là gây ảnh
I.4. DICOM trong hệ thống thông tin y tế:
I.4.1. DICOM với PACS, HIS, RIS:
Vai trò chủ yếu của DICOM đợc thể hiện trong PACS. Xu thế hiện tại theo hớng
PACS nhỏ (miniPACS) và PACS cục bộ (partial PACS) khiến cho DICOM có thể
thích ứng trong nhiệm vụ là giao diện của nhiều loại thiết bị khác nhau. Trong một môi
trờng thiết bị hình ảnh với công nghệ sản xuất đa dạng, điều này tránh đợc giao diện
tuỳ ý hay độc quyền cho các thiết bị. Từ đó dẫn tới giảm sự phức tạp và giá thành trong
kết nối thiết bị, và đơn giản hoá dịch vụ.
Lợi ích của việc kết nối PACS với các hệ thống thông tin khác, đặc biệt là HIS và
RIS là rõ ràng. Nhng cũng dẫn tới nhiều công việc hơn cho phân tích và lập trình tại các
thành phần hệ thống, cả phía PACS và HIS/RIS. Chuẩn DICOM, thông qua các lớp dịch
vụ quản lí khác nhau của mình, đã tối thiểu hoá các khó khăn đó ở phía PACS. Cũng
nh vậy, khi RIS và HIS chuyển về đúng chuẩn của chúng (ví dụ nh HL7) chẳng hạn, thì

công việc còn đơn giản hơn nữa, tuy nhiên bất cứ sự kết nối nào giữa hai hệ thống
thông tin với nhau không hề đơn giản. Các Nhóm Công tác DICOM (DICOM Work
Group) cũng đã liên lạc với với các nhóm viết chuẩn giao diện của của HIS và RIS để
có thể làm hài hoà vấn đề này.
23
Hình I.4.1. DICOM trong hệ thống thông tin y tế
I.4.2. Quan hệ DICOM với các Chuẩn thông tin khác:
Trong suốt quá trình phát triển của mình, DICOM dành nhiều sự quan tâm cho
việc thiết lập mối quan hệ hoạt động với các chuẩn liên quan. Phiên bản đầu tiên của
chuẩn đã sử dụng công nghệ ASTM. Giao thức Internet TCP/IP đợc sử dụng vào năm
1993. Trong thập niên 90, DICOM hợp tác chặt chẽ với CEN (Uỷ ban châu âu về chuẩn
hoá), cho ra đời một số tài liệu phụ hợp tác.
Sự chú trọng của IS&C vào trao đổi khuôn dạng phơng tiện trung gian với
DICOM cũng đòi hỏi nhiều sự hợp tác chung. ở Mĩ, DICOM tham gia trong các nỗ lực
kết hợp đầu tiên cho chuẩn y tế với ANSI-HISBB mà từ đó DICOM làm hài hoà cấu
trúc tên bệnh nhân, và bắt đầu tiến trình liên kết với HL7.
Sự hợp tác này bây giờ đã bớc vào một giai đoạn rất tích cực với việc ra đời một
nhóm công tác DICOM- HL7chung (WG). DICOM cũng thiết đợc mối quan hệ với ISO
Technical Committee 215. ISO TC 215 dựa vào DICOM cho các Chuẩn hình ảnh y sinh
của nó.
DICOM cũng chú trọng tới việc phát triển theo hớng kết nối với Internet. Chiến l-
ợc của DICOM là tích hợp với các Internet Recommendation ngay sau khi chúng đợc
ổn định và đợc sử dụng rộng rãi. Trong đó, DICOM dành nhiều quan tâm đến sự phù
hợp của Chuẩn với sự các thiết lập rộng lớn của nó trớc đó. DICOM cũng sử dụng mạng
24
DICOM
HIS
PACS
RIS
Thiết bị

HL7
DICOM/ HL7
instranet y tÕ chuÈn vµ c¸ch trao ®æi ®èi tîng DICOM theo c¸ch E-mail (Standard
MIME).



25