Nguyên nhân gây bướu cổ pot

Nguyên nhân gây bướu
cổ
Bướu cổ đơn thuần là một bệnh to tuyến giáp thường do thiếu iot, hay gặp ở
một số vùng nhất định (thường ở miền núi) nên còn gọi là bướu cổ địa
phương, nữ mắc bệnh nhiều. Có khi là bướu cổ tán phát. Trong một số
trường hợp, bướu cổ là phản ứng của tuyến giáp đối với sự mất cân bằng của
nội tiết tuyến giáp.
Bướu cổ đơn thuần thường chia làm 2 loại: địa phương tính (tập trung ở một
số vùng nhiều người mắc) và tản phát tính (nơi nào cũng có người mắc,
thường gặp nhiều ở lứa tuổỉ trưởng thành, lúc có thai, cho con bú và thời kỳ
tắt kinh.
Bướu cổ đơn thuần thuộc chứng "Anh" trong y học cổ truyền. Y văn cổ
Trung Quốc trên 300 năm trước công nguyên đã có ghi về bệnh này như
sách "Trửu Hậu Phương" đầu tiên đã ghi dùng Hải tảo (có iốt) để trị chứng
‘Anh’. Sách "Ngoại Đài Bí Yếu" đời Đường ghi 36 bài thuốc trị chứng
'Anh" trong đó 27 bài gồm các vị thuốc có chất iốt.
Nguyên nhân bệnh lý theo Y học cổ truyền
+ Bướu cổ địa phương: Do thiếu iốt. Ngoài ra còn có các yếu tố khác như di
truyền, thiếu một số thức ăn khác, điều kiện vệ sinh kém nên tuy cùng
sống một địa phương mà cũng chỉ một số mắc bệnh (mặc dù qua kiểm tra tất
cả người dân trong vùng đều có tuyến giáp khát iốt (gắn iốt phóng xạ tăng).
+ Bướu cổ tán phát: gặp ở nữ nhiều hơn. Nhiều học giả cho là do phản ứng
của tuyến giáp, hoặc bài tiết không đủ, hoặc do nhu cầu tăng, nội tiết tuyến
giáp không dủ, tuyến làm việc tăng (phản ứng bù trừ) làm cho tổ chức tuyến
tăng sinh phì đại. Những yếu tố có liên quan:
* Dị hình bẩm sinh nội tiết: hấp thụ các yếu tố kháng giáp có trong thức ăn
hoặc do thuốc. Thường kèm với suy giáp kéo dài hoặc thoáng qua.
* Tăng nhu cầu nội tiết giáp: tuổi dậy thì, có thai, tắt kinh. Cũng có trường
hợp chưa rõ nguyên nhân. Y học cổ truyền cho rằng bệnh ANH phát sinh là

do liên quan với đất nước nơi ăn ở và tình chí (trạng thái tinh thần) thay đổi.
Sách ‘Chư Bệnh Nguyên Hậu Luận’ viết: "Vùng núi đất đen có nguồn nước
chảy ra không thể sống lâu ở đó, ăn uống nước đó dễ mắc bệnh "anh".
Sách ‘Ngoại Đài Bí Yếu’ cũng ghi: "Người vùng Trường An uống nước
cát dễ mắc bệnh anh”.
Sách ‘Chư Bệnh Nguyên Hậu Luận’ ghi về tình chí có liên quan đến bệnh
như sau: "Bệnh "anh" là do lo lắng nhiều, khí kết mà sinh ra"
Bệnh lý chủ yếu là đàm thấp, khí trệ: Người bệnh có tỳ khí kém, thêm ảnh
hưởng của thức ăn nước uống làm cho đàm thấp nội sinh, đàm thấp sinh
nhiều càng tăng thêm khí trệ mà sinh bệnh. Hoặc do tức giận, thướng can,
can khí không thông đạt, uất nên sinh đờm, đờm khí kết ở cổ mà sinh bệnh.
Đàm thấp và khí trệ là hổ tương nhân quả cho nên khối u ngày càng to thêm.
Cũng do can chủ sơ tiết, mà 2 mạch Xung, Nhâm liên hệ nhiều với kinh can,
do đó, phụ nữ có kinh, thai nghén cho con bú đều liên quan đến khí huyết
của can, những lúc đó dễ mắc bệnh.