Kinh tế số là gì đặc điểm vai trò của kt số

K I NH T Ế S Ố LÀ GÌ? Đ Ặ C ĐI Ể M C ỦA K INH T Ế S Ố? V A I TR Ò C ỦA K I NH
TẾ S Ố? GI Ả I PH ÁP PH Á T TR I Ể N K INH T Ế S Ố Ở V I Ệ T NA M?

Hi ện nay như chúng t a đã bi ết t hì ki nh t ế s ố l à m ột n ền ki nh t ế đượ c v ận hành
ch ủ yếu d ựa t r ên cô ng ngh ệ s ố đ ặc bi ệt có t h ể kể t ớ i cá c l o ạ i gi ao d ị ch đi ện
t ử dụa t rên ứng d ụ n g công ngh ệ s ố. Hi ệ n nay t rong t h ờ i đ ại ki nh t ế s ố phat
t ri ển đã t húc đ ẩu kh ông ch ỉ ngành công ngh ệ t hông t i n m à còn các ng ành khác
cơ l i ên quan. V ậy c ụ t h ể ki nh t ế s ố l à gì ? Đ ặc đi ểm v à vai t rò c ủa ki nh t ế s ố
t h ể h i ện như t h ế nào ? B ài vi ết dư ớ i đây chúng t ôi xi n cung c ấp t hông t i n chi
t i ết v ề n ội dung này.
1. K i n h t ế s ố l à gì ?
Theo nhóm c ộng t ác ki nh t ế s ố Oxford, Ki nh t ế s ố l à đượ c hi ểu đó l à m ột n ền
ki nh t ế v ận hành ch ủ y ếu d ựa t rên công ngh ệ s ố, đặc bi ệt l à các gi ao d ị ch đi ện
t ử t i ến hành t hông qua Int ern et . Ki nh t ế s ố bao g ồm t ất cả c á c l ĩ nh v ực và n ền
ki nh t ế (công nghi ệ p, nông nghi ệp, d ị ch v ụ; s ản xu ất , phân ph ố i , l ưu t hơng
hàng hóa, gi ao t hôn g v ận t ải , l ogi st i c, t ài chí nh ngân hàng, …) m à công ngh ệ
s ố đ ượ c áp d ụng.


Về b ản ch ất , chúng t a có t h ể t h ấy đây l à các m ơ hì nh t ổ ch ứ c và phương t h ức
h o ạt đ ộ n g củ a n ền k i nh t ế dựa t rên ứng d ụ ng công ngh ệ s ố. Ta có t h ể dễ d àng
b ắt g ặp hàng ngày n h ững bi ểu h i ện của công ngh ệ s ố xuất h i ện ở bất cứ đâu
t rong đ ờ i s ống như các t r ang t hương m ạ i đi ện t ử, qu ảng cáo t r ự c t uy ến hay
các ứn g dụ ng v ề ăn u ố ng, v ận chuy ển, g i ao nh ận,… cũng t í c h h ợ p công ngh ệ
s ố đ ể đáp ứng nhu c ầu t hu ận t i ện cho kh ách hàng. Nh ưng n ế u xét ở t ầm vĩ m ơ
hơ n t hì ki nh t ế s ố cũng có nh ững đóng góp khơ ng nh ỏ t rong s ự hộ i nh ập của
các do anh nghi ệp Vi ệt Nam vào chu ỗi cô ng ngh ệ t oàn c ầu v à t ạo ra c ác gi á t r ị
v ề ki nh t ế l ớ n t húc đ ẩy phát t ri ển đất n ư ớ c.
2 . Đặc đ i ểm củ a k in h t ế s ố
Ki nh t ế s ố có t h ể đư ợ c t ập h ợ p t rong 3 q t rì nh x ử l ý chí nh đan xen v ớ i nhau
bao g ồ m :

+ X ử l ý v ật l i ệu
+ X ử l ý năng l ư ợ ng
+ X ử l ý t hơng t i n
Trong đó, có t h ể t h ấ y vi ệc x ử l ý t hơng t i n đóng vai t rò quan t r ọ ng nh ất và
cũng l à l ĩ nh v ực d ễ s ố hóa nh ất . Tí nh k ế t n ối gi ữa các ch ủ t h ể và chu t rì nh
ki nh t ế n h ờ vào các t hành t ựu của công ngh ệ t hông t i n và In t ernet gi úp k ết
n ố i hóa các ngu ồn l ự c, l ư ợ c b ỏ nhi ều k hâu t rung gi an và t ă ng cơ h ộ i t i ếp cận
chu ỗi gi á t r ị t oàn c ầ u. C ó t h ể dựa t rên k h ả năng k ết n ối t hôn g qua cá c t hi ết b ị
di đ ộng và kh ả năng t i ếp cận v ớ i cơ s ở d ữ l i ệu l ớ n, nh ững t í nh năn g xử l ý
t hông t i n s ẽ đượ c nhân l ên b ở i nh ững độ t phá công ngh ệ t rên nhi ều l ĩ nh v ực
3. Vai trò c ủ a k i n h t ế s ố
C uộc cách m ạng côn g nghi ệp l ần t h ứ 4 đã và đang m ang l ại nhi ều s ự t hay đ ổ i
cơ b ản về ki nh t ế, x ã h ộ i t rên t oàn c ầu. S ự bùng n ổ và ph ổ bi ến của i nt e rn et
và cá c công ngh ệ k ỹ t hu ật s ố đã m ang l ạ i nhi ều cơ h ội cho gi ớ i t r ẻ để t ham
gi a và k ết n ối vào t h ị t rư ờ ng ki nh t ế s ố, nơi m à các r ào c ản củ a t h ị t rư ờ ng l à
n h ỏ hơ n, v ớ i rất nhi ều cơ h ội đ ể t i ếp c ậ n và chi a s ẻ t hông t i n, ki ến t h ức v ớ i


các cộ n g đồ ng có ch ung l ợ i í ch và m ang l ại h ợ p t ác t rong cá c d ự án s ản xu ất
cùng nhau
Vi ệt Nam đư ợ c đánh gi á l à m ột t rong nh ững qu ốc gi a có t ốc đ ộ phát t ri ển
ki nh t ế s ố ở m ức khá t rong khu v ực AS EAN v ớ i h ạ t ầng vi ễ n t hông – công
n g hệ t hông t i n khá t ốt , ph ủ sóng r ộng, m ật đ ộ ngườ i dùng cao. Tí nh đ ến cu ối
năm 2020, c ả ba nh à m ạng đi ện t ho ại di đ ộng l ớ n t rong nư ớ c l à Vi et t el , VNP T
và M obi fone đ ều đ ồ ng l o ạt công b ố vùng ph ủ sóng, chí nh t h ức t h ử nghi ệm
ki nh doanh d ị ch v ụ 5G, đưa Vi ệt N am vào nhóm các qu ố c gi a đ ầu t i ên t rên
t h ế g i ớ i t i ếp cận cơ ng ngh ệ này, góp ph ần t húc đ ẩy m ạnh m ẽ ki nh t ế s ố. Quan
t rọ ng hơ n, không như các công ngh ệ t rư ớ c đây h ầu h ết ph ải nh ập kh ẩu,Vi ệt
Nam đã d ần l àm ch ủ và s ản xu ất đư ợ c cá c t hi ết b ị 5G, m ột bư ớ c t i ến m ang ý
nghĩ a chi ến l ư ợ c t ro ng quá t rì nh phát t r i ển vi ễn t hông – côn g ngh ệ t hông t i n

củ a qu ố c gi a.
Trên t h ực t ế chúng t a có t h ể t h ấy, ki nh t ế s ố đã m ang l ại r ất nhi ều ưu t h ế cho
các cơng t y, t ập đồ n l ớ n t rên t oàn c ầu. C ụ t h ể, các doanh n ghi ệp l ớ n t rên
t ồn c ầu đ ều í t nhi ề u có l i ên quan t ớ i nh ững n ền t ảng s ố, ki nh t ế s ố (Googl e,
Appl e, Am azon, Mi crosoft hay Al i bab a) . Nh ững ưu đi ểm n ổi b ật nh ất t rong
n h ững t h ế m ạnh m à ki nh t ế s ố m ang l ại có t h ể kể t ớ i : t ăng t rư ở ng t hương m ại
đ i ện t ử; t húc đ ẩy ng ư ờ i dùng s ử dụng i n -t ernet và ph át t ri ển h ệ t h ống hàng
hóa và dị ch v ụ ki nh t ế s ố. Ngoài ba ưu đ i ểm này, phát t ri ển ki nh t ế t heo đ ị n h
h ướ ng ki nh t ế s ố cịn b ảo đ ảm t í nh m i nh b ạch c ần hi ểu rằng, m i nh b ạch l à m ộ t
t rong nh ững đi ểm m ạnh của ki nh t ế s ố đ ượ c nhi ều qu ốc gi a t rên t h ế gi ớ i đ ặc
b i ệt quan t âm , nh ờ đó, gi án t i ếp l àm gi ảm l ư ợ ng t i ền t ham nhũng t hông qua
các ho ạt đ ộ ng t r ực t uy ến m i nh b ạch, gi ú p ki ểm soát t ốt n ền ki nh t ế hơn.
Đố i v ớ i Vi ệt Nam , ki nh t ế s ố có nh ững đ óng góp khơng nh ỏ t rong s ự h ội nh ập
củ a c ác doanh nghi ệ p vào chu ỗi cơng ng h ệ t ồn c ầu. T rong n ền ki nh t ế s ố,
các do ang nghi ệp bu ộc ph ải đ ổi m ớ i quy t rì nh s ản xu ất – ki nh doanh t ruy ền
t h ố ng s ang m ơ hì nh t heo h ệ si nh t hái , l i ên k ết t ừ khâu s ản x u ất , t hương m ại
đ ến s ử d ụng và đi ều này s ẽ l àm t ăng năn g su ất cũng như hi ệ u qu ả l ao đ ộ ng .
Nền t ảng công ngh ệ t hông t i n và t ruy ền t hông ( IC T) đư ợ c x e m l à h ạt nhân c ủ a


chuy ển đổ i s ố, đượ c đánh gi á l à ph ần qu an t r ọng nh ất của n ề n ki nh t ế s ố l õi
(C ore Di gi t al Econo m y). Vi ệc phát t ri ển t ốt n ền t ảng này s ẽ góp ph ần gi úp
Vi ệt Nam vư ợ t qua b ẫy t hu nh ập t rung bì nh, t i ến l ên phát t ri ển nhanh chóng,
b ền vữn g .
4 . G i ải p h áp ph át tri ển k i n h t ế s ố ở Vi ệt Nam
Gi ải pháp nphát t ri ể n ki nh t ế s ố ở Vi ệt Nam chúng t a t h ấy h i ện nay cá c gi ải
pháp này nh ằm t húc đ ẩy phát t ri ển ki nh t ế s ố ở Vi ệt Nam , c ầ n chú t r ọng cá c
g i ải pháp sau:
Thứ n hất , quán t ri ệt và t h ực hi ện t ốt qu an đi ểm , ch ủ t rương , chí nh sách c ủ a
Đảng, Nhà nư ớ c t ro ng vi ệc ch ủ độ ng t h am gi a, t ăng cư ờ ng năng l ực t i ếp c ận

cu ộ c c ách m ạng côn g ngh ệ 4.0, t húc đ ẩy phát t ri ển doanh ng hi ệp t hông m i nh,
phát t ri ển n ền ki nh t ế s ố t rong t oàn h ệ t h ố ng chí nh t r ị và doanh nghi ệp. Theo
đó chúng t a c ần ph ả i ph ải đ ổi m ớ i t ư duy, t h ống nh ất nh ận t h ức, t ăng cư ờ n g
vai t rò l ãnh đ ạo củ a Đ ảng và qu ản l ý c ủ a Nhà nư ớ c t rong ph át t ri ển nền ki nh
t ế s ố, t ạo đi ều ki ện t hu ận l ợ i cho doanh nghi ệp t i ếp cận và h o ạt đ ộng t r on g
m ôi t rư ờ ng ki nh t ế s ố . Đẩy m ạnh công t á c t uyên t ruy ền, nâng cao nh ận t h ứ c
củ a t oàn dân h ư ở ng ứng và đ ồ ng hành c ùng doanh nghi ệp n h ằm t ạo m ôi
t rư ờ n g , đ i ều ki ện t hu ận l ợ i cho phát t ri ể n doanh nghi ệp t hông m i nh ở Vi ệt
Nam . T ừ đó chúng t a có t h ể t h ấy qu a v i ệc phát t ri ển ki nh t ế s ố có t h ể nâng
cao nh ận t h ứ c của n gư ờ i dân v ề vai t rò c ủ a n ền ki nh t ế s ố t r ong đ ờ i s ống ki nh
t ế – xã h ội và ý t h ứ c t rong s ử dụng cá c d ị ch v ụ đi ện t ử để h ướ ng đ ến m ộ t n ền
ki nh t ế k hông dùng ti ền m ặt .
Thứ hai , xây d ựng v à hoàn t hi ện kh ung kh ổ pháp l ý, cơ ch ế, chí nh sách t ạo
đ i ều k i ện t húc đ ẩy v à h ỗ t rợ doanh nghi ệp Vi ệt Nam , đ ặ c bi ệt l à doanh nghi ệp
v ừa và nh ỏ chuy ển đ ổ i , phát t ri ển t rong n ền ki nh t ế s ố. Nhà nư ớ c t ạo m ôi
t rư ờ ng t hu ận l ợ i và ban hành cơ ch ế, chí nh sách khuy ến khí c h các d o anh
n g h i ệp t ự chuy ển đ ổ i sang t hành các do a nh nghi ệp t hông m i nh, các do anh
n g h i ệp k h ở i nghi ệp. Xây d ựng và t ri ể n khai C hi ến l ư ợ c qu ố c gi a v ề phát t ri ển
các do anh nghi ệp cô ng ngh ệ, ưu t i ên phá t t ri ển các do anh ng hi ệp công ngh ệ


s ố, doanh nghi ệp cô ng ngh ệ cao t h ự c hi ện t hi ết k ế, sáng t ạo và s ản xu ất t ại
Vi ệt Nam .
Thứ ba, đ ẩy m ạnh p hát t ri ển k ết cấu h ạ ki nh t ế – xã h ội đ ể đáp ứng đòi h ỏi
củ a n ền ki nh t ế s ố h i ện nay. Xây d ựng v à phát t ri ển C hí nh ph ủ đi ện t ử v ớ i h ạ
t ầng công ngh ệ t hôn g m i nh. Hì nh t hành và v ận hành m ột chí nh quy ền đi ện t ử
đ ủ m ạnh, t hông su ố t , t h ủ t ục hành chí nh g ọn nh ẹ, nhanh chó ng t ạo m ơi t rư ờ n g
ki nh doanh t hu ận l ợ i cho doanh nghi ệp. Xây d ựng và ph át t r i ển đ ồ ng bộ hạ
t ần g dữ l i ệu qu ố c gi a, hì nh t hành h ệ t h ố ng t rung t âm d ữ l i ệu qu ố c gi a, cá c
t rung t âm d ữ l i ệu vùng và đ ị a phương k ế t n ối đ ồ ng bộ và t h ố ng nh ất . Xây

d ựng cơ s ở dữ l i ệu s ố củ a C hí nh ph ủ và chí nh quy ền cá c c ấp , t ạo đi ều ki ện để
m ọ i công dân, nh ất l à doanh nghi ệp có
Thứ t ư, t h ực hi ện bi ện pháp nâng cao ch ất l ư ợ ng gi áo d ục và đào t ạo ngu ồn
nhân l ực cho n ền ki nh t ế s ố cụ t h ể như chúng t a t h ấy s ự t hi ếu h ụt ngu ồn nhân
l ực công ngh ệ t hông t i n đư ợ c xem l à m ột t rong nh ững t hách t h ứ c l ớ n đ ối v ớ i
s ự phát t ri ển n ền ki nh t ế s ố củ a Vi ệt N a m
Thứ năm , chú t r ọng công t ác b ảo v ệ an n i nh ki nh t ế, an ni nh t hông t i n, an
ni nh m ạn g. Tập t run g b ảo đ ảm an ni nh t hông t i n, an ni nh m ạng không ch ỉ ở
cấp q uố c gi a m à còn ở t ừng cơ quan, đơn v ị các c ấp và t ừng doanh nghi ệp ,
n h ất l à h ệ t h ống t ài chí nh – t i ền t ệ và c á c cơ quan chí nh ph ủ đư ợ c s ố hóa.
Trên đây l à t hông t i n chúng t ôi cung c ấ p v ề nộ i dung ” Ki n h t ế s ố l à gì ? Đ ặc
đ i ểm và vai t rò c ủa ki nh t ế s ố” và cá c t hơng t i n pháp l ý có l i ên quan d ựa t rên
q u y đị n h củ a pháp l u ật hi ện hành.