Nữ thần mặt trời và mặt trăng

“ Thần thoại ” từ lâu đã trở thành một thể loại truyện dân gian được nhiều
người yêu thích. Do tính đặc sắc và cốt truyện đơn giản cùng nhiều yếu tố kì ảo,
truyện đã đem đến cho người đọc những ấn tượng sâu sâu sắc. Thần thoại “ Nữ
thần Mặt Trời và Mặt Trăng” cũng là một trong số đó. Truyện được xem là một tác
phẩm có nhiều nét đặc sắc trong chủ đề cũng như về hình thức nghệ thuật.
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng là thần thoại Việt Nam, thuộc nhóm thần
thoại về nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên. Câu truyện kể về hai chị em
Mặt Trời và Mặt Trăng, hàng ngày phải luôn phiên đi xem xét dân sự. Cô chị Mặt
trời ngồi kiệu bốn người khiêng và phân ra hai bọn: già và trẻ. Bọn trẻ hay la cà
dọc đường nên cô Mặt Trời hay về chậm, ngày ở hạ giới dài ra. Các cụ già khiêng
thì làm trịn phận sự nên về sớm, ngày ngắn lại. Cịn cơ Mặt Trăng tính tình nóng
nảy hơn cả chị làm cho hạ giới khổ sở. Đến tai Ngọc Hoàng, bà mẹ mới lấy tro trát
vào mặt cơ. Từ đó, cơ trở nên dịu dàng. Lúc cơ ngoảnh mặt nhìn xuống thì đó là
trăng rằm, ngoảnh lưng lại tức là ba mươi mồng một, ngoảnh sang phải, sang trái là
thời kì trăng thượng huyền hay hạ huyền. Mỗi khi trăng có quầng là lúc tro trát mặt
hiện ra. Bên cạnh đó, theo lời kể chồng của thần Mặt Trời và Mặt Trăng là một con
gấu. Mỗi lần gấu đến với vợ là che lắp Mặt Trời và Mặt Trăng nên sinh ra nguyệt
thực hay nhật thực. Những sự việc trong truyện đã được tác dân gian kể lại nhằm
giải đáp thắc mắc của người xưa về những hiện tượng tự nhiên xảy ra trong cuộc
sống hằng ngày liên quan đến Mặt Trời và Mặt Trăng. Từ đây, chủ đề truyện trở
nên gần gũi và hấp dẫn đối với bạn đọc.
Tác phẩm “ Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng” đã thể hiện sự khát khao tìm
hiểu thế giới mn lồi, về nguồn gốc của con người và các hiện tượng tự nhiên
của người thời cổ. Qua đó, truyện đã giải thích đặc điểm của Mặt Trời, Mặt Trăng
và một số hiện tượng tự nhiên như: Tại sao lại có ngày lại dài có ngày lại ngắn? Tại
sao xuất hiện nguyệt thực nhật thực. Khơng những thế, câu truyện cịn muốn khẳng
định rằng: Những hiện tượng thiên nhiên xảy ra trên Trái Đất đều có nguồn gốc rõ
ràng. Là một truyện thuộc thể loại thần thoại, “Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng” lấy
gốc là con người và những sự vật quen thuộc để lí giải sự xuất hiện của Mặt Trời,
Mặt Trăng cũng như các hiện tượng tự nhiên. Tác phẩm mang nhiều lại giá trị to
lớn, nhiều nhận thức được lưu truyền qua các thế hệ.

Những giá trị mà truyện muốn mang đến cho ta khơng dừng lại ở đó, mà nó
cịn được thể hiện qua những nét nghệ thuật đặc sắc. Từ tình huống truyện độc đáo,
nhân vật giàu tính biểu trưng đến kết cấu tương phản cùng lối kể chuyện hấp dẫn
đều mang đến cho người đọc những giá trị hiện thực có ý nghĩa trong cuộc sống.
Ngày nay, với sự phát triển của khoa học kĩ thuật hiện đại, con người dễ
dàng tiếp cận với những kiến thức về thế giới tự nhiên. Họ biết cách lí giải về
nguồn gốc cũng như các hiện tượng tự nhiên xung quanh mình. Nhưng người thời
cổ không như thế, họ không biết ngày và đêm xuất hiện là do đâu, khơng biết vì
sao lại có trời và đất, có sơng và núi. Để giải thích cho câu hỏi này họ đã dùng trí
tưởng tượng của mình viết nên những câu chuyện thần thoại và gửi gắm vào đây
cách mà họ đã được tạo ra, được sống trong thế giới muôn màu. Truyện "Nữ thần
mặt trời và mặt trăng" cũng như thế, người thời cổ đã gửi gắm vào đây những điều
mà họ đã quan sát và tưởng tượng nhằm giải thích về các hiện tượng tự nhiên như:
trăng rằm, trăng thượng huyền, hạ huyền hay nguyệt thực, nhật thực,... Có thể cách
dẫn vào tình huống, cốt truyện của người xưa khá đơn sơ, mộc mạc nhưng lại rất
đặc biệt và thu hút người đọc. Bởi do truyện có nhiều yếu tố kỳ ảo và các nhân vật
mang tính trừu tượng giúp các độc giả có thể thoải mái phát huy trí tưởng tượng
của mình. Bên cạnh đó, truyện cịn cho ta thấy niềm tin tuyệt đối, sự kính trọng,
tơn thờ của người xưa đối với các vị thần.
Như ta đã biết, truyện thần thoại có rất nhiều vị thần, thần trụ trời, thần
sông, thần núi, thần biển đến thần rừng, tất cả đều có quyền năng vô hạn để cai
quản thế gian và đem lại sự sống cho con người. Và họ chẳng có mối quan hệ ruột
thịt nào cả. Vì thế ở đây, người xưa đã xây dựng hình ảnh thần Mặt Trời và Mặt
Trăng chính là con gái của thần Trụ Trời, hay cịn gọi là Ngọc Hồng, để mang đến
cho người đọc một cái nhìn mới mẻ hơn về các vị thần. Khơng những thế, hình ảnh
"ngày" và "đêm" cịn là hai hình ảnh trái ngược nhau giúp phần nào nói lên tính
cách tương phản của hai chị em Mặt Trời và Mặt Trăng. Qua lời kể, ta dễ dàng
nhận thấy, sau khi thay đổi tính nết thì cơ em Mặt Trăng trở nên dịu dàng, hiền

thục. Chính vì thế, vào ban ngày trời thường nóng nực cịn ban đêm thì dịu xuống
và có phần dễ chịu hơn. Như vậy, thơng qua lời kể ta đã có thể hiểu hơn về tính
cách của thần Mặt Trời và thần Mặt Trăng, cũng như làm nổi bật thêm những ý
nghĩa, thông điệp mà truyện muốn mang đến cho người đọc.


Những phân tích trên cho thấy “ Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng” là một
truyện thần thoại đặc sắc cả về chủ đề và hình thức. Những sáng tạo về hình thức
nghệ thuật đã góp phần làm nổi bật chủ đề truyện. Với cốt truyện và tình huống
đơn giản, truyện đã lý giải được các hiện tượng tự nhiên như. Tuy lý giải của họ
cịn thơ sơ khơng cịn phù hợp với xã hội ngày nay, nhưng chúng đã nói lên sự văn
minh và khát vọng tìm hiểu thế giới của người thời cổ.
Từ câu chuyện trên ta thấy được rằng, thần thoại mang lại những giá trí vơ
cùng to lớn đối với đời sống của con người. Từ xa xưa, thần thoại là “sản phẩm”
của xã hội thời kì ngun thủy, đó là một xã hội chưa có ln lý và bất cứ sự ràng
buộc nào. Chính vì thế, sự hấp dẫn của thần thoại có tính chất rất đặc biệt, đó là
sức hấp dẫn của nghệ thuật nảy nở trên những điều kiện xã hội lúc sơ khai, một
nghệ thuật về sau khơng bao giờ có thể bắt chước được. Mặc dù còn nhiều khiếm
khuyết, song thần thoại cũng góp phần khơng nhỏ trong việc giải thích các hiện
tượng tự nhiên, nguồn gốc hình thành vũ trụ, của con người thời nguyên thủy.
Tóm lại, tác phẩm “ Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng” đã giúp chúng ta
hiểu thêm về các hiện tượng tự nhiên. Đồng thời, ca ngợi sức mạnh phi thường của
thần Mặt Trời và thần Mặt Trăng trong quá trình sáng tạo ra thế giới. Bên cạnh đó,
qua tác phẩm trên ta cịn thấy được trí tưởng tượng của người xưa vơ cùng sáng tạo
và độc đáo và đó cũng chính là điều mà chúng ta cần phải học hỏi. Ngoài truyện “
Nữ thần Mặt Trời và Mặt Trăng” thế giới thần thoại vẫn cịn rất nhiều câu chuyện
vơ cùng hay và hấp dẫn, giúp chúng ta có cái nhìn rõ hơn về việc lý giải các hiện
tượng xảy ra trong tự nhiên cũng như khát vọng chinh phục thiên nhiên của con
người thời xa xưa.