Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế trang trại trên địa bàn thành phố Hải Phòng đến năm 2010

Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
- Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước, kinh tế hộ nông
dân đã phát huy tác dụng to lớn, tạo sức mạnh mới trong sự nghiệp phát triển
nông nghiệp và kinh tế nông thôn. Trên nền tảng kinh tế tự chủ của hộ nông
dân đã hình thành các trang trại được đầu tư vốn, lao động với trình độ cộng
nghệ và quản lý cao hơn, nhằm mở rộng quy mô sản xuất hàng hoá và nâng
cao năng suất.
- Các trang trại đã tăng nhanh về số lượng, chất lượng tăng cao, phát
huy lợi thế của vùng, kinh doanh tổng hợp, lấy ngắn nuôi dài.
- Sự phát triển của trang trại góp phần khai thác thêm nguồn vốn trong
dân, mở mang thêm diện tích đất trồng, đồi núi trọc, đất hoang hoá, nhất là
các vùng trung du, miền núi, ven biển, tạo thêm việc làm lao động nông thôn.
- Tuy nhiên, trong quá trình phát triển của kinh tế trang trại nói chung
và ở trên địa bàn Hải Phòng nói riêng còn đặt ra nhiều vấn đề cần được giải
quyết kịp thời. Nhất là trong định hướng phát triển cho tương lai. Với mục
đích nhiện vụ là ổn định, hiệu quả và bền vững.
* Khái niệm:
- Kinh tế trang trại là một hình thức tổ chức sản xuất cơ sở trong nông,
lâm, ngư nghiệp, có mục đích chủ yếu là sản xuất hàng hoá. Tư liệu sản xuất
thuộc quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng của chủ thể độc lập; sản xuất được
tiền hành trên quy mô ruộng đất các và các yếu tố sản xuất được tập trung
tương đối lớn với các thức tổ chức tiến bộ và trình độ kỹ thuật cao, hoạt động
tự chủ và luôn gắn với thị trường (Giáo trình: Quản trị kinh doanh nông
nghiệp)
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
1
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010

* Lý do: Đa số các trang trại nói chung và trang trại nông nghiệp trên
địa bàn Hải Phòng nói riêng đều đã và đang từng bước phát triển, tuy nhiên
phát triển chưa rõ ràng, chưa có định hướng cụ thể, thiếu tính khoa học mà
phát triển theo cách tự phát. Hoạt động một cách manh mún, nhỏ lẻ thiếu tính
đồng bộ do vậy mà hiệu quả đem lại chưa cao, chưa khai thác tối đa lợi thể
của vùng, của hoạt động sản xuất mà kinh tế trang trại đem lại.
Vấn đề đặt ra hiện nay là: Cần xây dựng mục tiêu, chính sách cụ thể để
định hướng cho sự phát triển của kinh tế trang trại nói chúng và kinh tế trang
trại nông nghiệp ở Hải Phòng nói riêng. Nhất là trong bối cảnh hội nhập hiện
nay, khi Việt nam đã chính thức gia nhập WTO, bên cạnh những mặt thuận
lợi như: thị trường mở rộng, sự giao thoa, trao đổi giữa các nước với nhau đã
được dễ dàng hơn, cơ hội đem lại lớn song nó cũng đặt ra không ít những
thách thức: Sự cạnh tranh sẽ trở lên mạnh mẽ hơn, hàng hoá nước ngoài giá rẻ
sẽ tràn ngập, đòi hỏi của thị trường cao hơn. Đối với nước ta, mặt hàng nông
sản là thế mạnh và chủ lực. Nhưng để cho nó đứng vững và tương ứng với lợi
thế đó thì còn đặt ra nhiều vấn đề cần được giải quyết về trước mắt, cũng như
lâu dài.
Các trang trại nông nghiệp của Hải Phòng hiện nay tuy cũng đã phát triển,
hiệu quả mà nó đem lại cũng tương đối cao song vẫn chưa xứng với tiềm năng
của vùng. Chưa có định hướng rõ ràng và phù hợp cho sự phát triển lâu dài, do
vậy mà giá trị sản lượng nông sản chưa cao, hoạt động sản xuất kinh doanh nhỏ
lẻ, manh mún, chưa phù hợp với yêu cầu lâu dài của thị trường hiện nay.
Việc xây dựng các cơ chế, chính sách và đề ra mục tiêu phát triển cho
các trang trại trên địa bàn Hải Phòng bây giời là hết sức cần thiết, và còn có
cái nhìn nghiêm túc khoa học về vấn đề đó. Vì điều đó chính là sự sống còn,,
phát triển của kinh tế trang trại.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
2
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010

Trong khả năng của mình, dưới góc độ cá nhân, trước tình hình thực tế
kinh tế trang trại ở Hải Phòng, với tên chuyên đề là “Phương hướng và một
số giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng
đến năm 2010” hy vọng sẽ giúp một phần nhỏ vào việc tháo gỡ những khó
khăn đó. Đề ra mục tiêu giải pháp phát triển trang trại nông nghiệp ở Hải
Phòng trong những năm tới đây. Mong muốn kinh tế trang trại nông nghiệp
Hải Phòng sẽ có hướng phát triển hiệu quả bền vững tận dụng khai thác hiệu
quả lợi thế trong vùng.
* Khái quát chuyên đề nghiên cứu:
1. Đối tượng nghiên cứu: Các trang trại nông nghiệp
2. Phạm vi nghiên cứu:
2.1. Phạm vi không gian: Các trang trại nông nghiệp trên địa bàn
thành phố Hải Phòng.
2.2. Phạm vi thời gian: Từ năm 2002 ÷ 2010
3. Phương pháp nghiên cứu:
- Nghiên cứu thực trạng 3 năm (2002 ÷ 2006)
- Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển trang trại nông
nghiệp đến năm 2010
4. Kết cấu chuyên đề:
* Gồm 4 phần:
Phần I: Mở đầu.
Phần II: Thực trạng trang trại nông nghiệp Hải Phòng (2002÷2007).
Phần III: Phương hướng và một số giải pháp phát triển trang trại đến
năm 2010.
Phần IV: Kết luận và một số kiến nghị.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
3
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
CHƯƠNG I

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA KINH TẾ TRANG TRẠI
I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, VỊ TRÍ CỦA KINH TẾ TRANG TRẠI.
1. Khái niệm:
Là một loại hình kinh tế cơ sở của nền sản xuất xã hội, hiệp tác và phân
công lao động xã hội (tài liệu của sở NN-PTNT)
Kinh tế trang trại là một hình thức tổ chức sản xuất cơ sở trong nông
thôn, có mục đích chủ yếu là sản xuất hàng hoá. Tư liệu sản xuất thuộc quyền
sở hữu hoặc quyền sử dụng của chủ thể độc lập, sản xuất được tiến hành trên
quy mô ruộng đất và các yếu tố sản xuất được tập trung tương đối lớn với
cách thức tổ chức tiến bộ và trình độ kỹ thuật cao, hoạt động tự chủ và luôn
gắn với thị trường (Giáo trình:quản trị kinh doanh nông nghiệp )
2. Đặc trưng của kinh tế trang trại:
- Sản xuất kinh doanh nông sản sản phẩm hàng hoá cho thị trường. Tỷ
suất hàng hoá thường đạt 70% ÷ 80% trở lên. Tỷ suất hàng hoá càng cao càng
thể hiện bản chất và trình độ phát triển của kinh tế trang trại.
- Chủ trang trại là chủ kinh tế cá thể (Bao gồm kinh tế gia đình và kinh
tế tiểu thủ) nắm một phần quyền sở hữu và toàn bộ quyền sử dụng đối với
ruộng đất, tư liệu sản xuất, vốn và sản phẩm làm ra.
- Quy mô sản xuất của trang trại trước hết là quy mô đất đai được tập
trung đến mức đủ lớn theo yêu cầu của sản xuất hàng hoá, chuyên canh và
thâm canh, song không vượt quá tầm kiểm soát quá trình sản xuất – sinh học
trên đồng ruộng hoặc trong chuồng trại của chủ trang trại.
- Cách thức tổ chức và quản lý đi dần vào phương thức kinh doanh
song trực tiếp, đơn giản và gọn nhẹ vừa mang tính gia đình, vừa mang tính
doanh nghiệp.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
4
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
- Chủ trang trại là người có ý chí, có năng lực tổ chức quản lý, có kinh

nghiệm và kiến thức sản xuất nông nghiệp, đồng thời có hiểu biết nhất định
về kinh tế , về thị trường.
3. Vị trí của kinh tế trang trại.
3.1. Phát huy lợi thế của từng vùng, từng địa phương
- Sự phát triển của kinh tế trang trại góp phần khai thác thêm nguồn
vốn của địa phương, tài nguyên của vùng, lao động dân cư trong vùng, mở
mang thêm diện tích đất trồng, đối núi trọc, đất hoang hoá, nhất là các vùng
trung du, miền núi và ven biển, tạo thêm việc làm lao động nông thôn.
Sản xuất trong trang trại chủ yếu là sản xuất hàng hoá và thường sản
xuất với quy mô lớn, tận dụng tối đa được lợi thế của vùng để sản xuất hàng
hoá với quy mô lớn.
3.2.
Kinh tế trang trại góp phần khai thác diện tích mặt nước, đất hoang hoá,
đất ven sông, ven biển … đưa vào sản xuất nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai
tạo ra những vùng sản xuất tập trung với khối lượng hàng hoá lớn, thúc đẩy
quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cơ cấu mùa vụ tạo điều kiện
cho công nghiệp chế biến nông, lâm nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản, cải thiện
môi trường sinh thái.
Bằng việc đầu tư vốn, lao động và cải tạo đồng ruộng, kinh tế trang trại
đã phát huy được lợi thế so sánh của từng địa phương, từng vùng hình thành
các vùng sản xuất hàng hoá tập trung. Các trang trại thủy sản tập trung phát
triển ở những vùng ven biển, nơi có nhiều sông, hồ, đầm như đồng bằng sông
Hồng. Ở các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ và đồng bằng sông Cửu Long.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
5
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
Trang trại trồng cây lâu năm tập trung ở vùng có khí hậu và thổ nhưỡng
phù hợp như vùng trang trại trồng cây ăn trái ở các tỉnh miền Đông Nam Bộ,
Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nguyên.

Xu hướng phát triển của kinh tế trang trại trong những năm qua gắn
liền với việc chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông, lâm nghiệp và thuỷ sản theo
hướng khai thác tiềm năng ở từng địa phương và giá trị sản phẩm hàng hoá.
Với kết quả đầu tư cải tạo đất, lựa chọn mô hình sản xuất, kinh doanh
hợp lý theo hướng sản xuất hàng hoá, kinh tế trang trại đã khai thác tiềm năng
đất đai hiệu quả hơn, tạo ra khối lượng nông sản phẩm lớn, đa dạng thúc đẩy
công nghiệp chế biến nông, lâm, thuỷ sản phát triển.
3.3.
Nhiều trang trại đã ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất sản phẩm
hàng hoá và thu nhập của các trang trại ngày một nâng cao.
Kinh tế trang trại đã góp phần đưa tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông,
lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, đã định hướng cho nông dân từ bỏ sản xuất
tự cung, tự cấp vươn tới sản xuất hàng hoá quy mô lớn. Gắn với thị trường
đồng thời tạo ra nhu cầu và đẩy nhanh tiến trình hợp tác kinh tế trong sản xuất
nông nghiệp ở nông thôn.
3.4.
Kinh tế trang trại phát triển đã thu hút một khối lượng lớn tiền vốn
trong dân vào sản xuất nông nghiệp, tạo thêm việc làm góp phần xoá đói,
giảm nghèo ở nông thôn, tạo ra xu hướng hợp tác và phát triển mới trong sản
xuất, kinh doanh.
Việc thu hút lao động, giải quyết việc làm cho các trang trại đã làm
giảm bớt áp lực do thiếu việc làm, góp phần tăng tích luỹ cho chủ trang trại và
tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho nhiều hộ nông dân.
4. Tiêu chí nhận dạng trang trại.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
6
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
- Tiêu chí nhận dạng trang trại bao gồm 2 mặt: Mặt định tính và mặt
định lượng.

Mặt định tính bao gồm: Trình độ, năng lực sản xuất của trang trại.
Mặt định lượng bao gồm: Giá trị sản phẩm được tạo ra trong một năm
quy mô diện tích ruộng đất (Nếu là trang trại trồng trọt là sản xuất chính), số
lượng gia súc, gia cầm (nếu là trang trại chăn nuôi chính) quy mô đầu tư cho
sản xuất kinh doanh chủ yếu là vốn và lao động.
Ở Việt Nam, theo thông tư liên tịch số 62/2003/TTLT/BNN – TCTK.
Một hộ sản xuất nông, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản được xác định là trang
trại phải đạt cả 3 tiêu chí định lượng sau:
- Đối với các trang trại thuộc các tỉnh phía Bắc và Duyên Hải miền
trung phải từ 40 triệu trở lên
- Đối với các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên đạt từ trên 50 triệu
Hai là: quy mô sản xuất phải tương đối lớn và vượt trội so với kinh tế
hộ tương ứng với từng ngành sản xuất và vùng kinh tế.
- Đối với trang trại trồng trọt.
+ Trang trại trồng cây hàng năm:
+ Trang trại trồng cây lâu năm:
Từ 3 ha trở lên đối với các tỉnh phía Bắc và Duyên Hải Miền
Trung.
Từ 5 ha trở lên đối với các tỉnh phía Nam và Tây Nguyên
Từ 0,5 ha trở lên đói với các trang trại trồng hồ tiêu.
- Đối với trang trại lâm nghiệp
Từ 10ha đối với tất cả các vùng trong cả nước.
- Đối với trang trại chăn nuôi
+ Trang trại chăn nuôi đại gia súc: trâu, bò …
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
7
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
Chăn nuôi sinh sản, lây nữa có thường xuyên từ 10 con trở lên
Chăn nuôi lấy thịt có thường xuyền từ 50 con trở lên

Chăn nuôi sinh sản có thường xuyên đối với lợn 20 con trở lên,
dê thịt từ 200 con trở lên
Chăn nuôi gia cầm: gà, vịt, ngan, …. có thường xuyên từ 2000
con trở lên
- Đối với trang trại nuôi trồng thuỷ sản.
Diện tích mặt nước để nuôi trồng thuỷ sản có từ 2 ha trở lên.
Ba là: Quy mô đầu tư cho sản xuất kinh doanh, trong đó chủ yếu là 2
yếu tố vốn và lao động. Hiện nay, người ta quy định vốn từ trên 20 triệu đồng
và thuê 2 lao động trở lên.
Mặc dù, thời gian phát triển kinh tế trang trại còn ngắn, nhưng với kết
quả đạt được kinh tế trang trại đã thực sự là hình thức tổ chức sản xuất hàng
hoá lớn, một mặt đã tạo ra lượng giá trị lớn về nông, lâm, thuỷ sản. Hàng hoá
mà quy mô của nó vượt trước nhiều so với kinh tế hộ nông dân. Mặt khác,
còn là mô hình lấy sản xuất hàng hoá làm mục tiêu kinh tế trang trại là nhân
tố mới ở nông thôn. là động lực mới nối tiếp và phát huy động lực kinh tế hộ
nông dân, là điểm đột phá trong bước chuyển sang sản xuất nông nghiệp hàng
hoá, phát triển kinh tế trang trại đã góp phần tích cực trong quá trình chuyển
dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Phát
triển kinh tế trang trại là bước đi thích hợp để chuyển nền nông nghiệp từ tự
cấp, tự túc sang sản xuất hàng hoá.
III. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN CỦA TRANG TRẠI VIỆT NAM.
1. Những kết quả đạt được:
- Kinh tế trang trại đã phát triển rất nhanh, đa ngành, nhất là sau khi có
nghị quyết số 03/2000/NQ- CP của chính phủ về kinh tế trang trại. Đến ngày
1-10-2001, cả nước có 61.017 trang trại, tăng 15.209 trang trại so với năm
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
8
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
1999 và bằng 3,54lần số trang trại đến cuối năm 1995. Trong đó có 21.754

trang trại trồng cây hàng năm (= 4,48lần). 1761 Trang trại chăn nuôi (= 3,43
lần), 1668 trang trại lâm nghiệp (2,87 lần), 17016: Trang trại nuôi trồng thuỷ
sản(=5,05lần) và 2240 trang trại kinh doanh tổng hợp (=3,95 lần).
Về quy mô diện tích đất đai và mặt nước: Trước hết quy mô lớn hay
nhỏ phụ thuộc vào loại hình sản xuất của trang trại, trang trại lâm nghiệp
trồng trọt có quy mô diện tích lớn hơn hẳn trang trại chăn nuôi và nuôi trồng
thuỷ sản. Bình quân một trang trại trồng cây hàng năm: 5,3ha đất trong đó
60,58% số trang trại có quy mô dưới 5ha. 32,89% trang trại quy mô từ 5ha
÷10ha và 6,53% số trang trại có quy mô trên 10ha.
Xét về quy mô lao động (gồm lao động của gia đình chủ trang trại và
lao động làm thuê). Phụ thuộc không chỉ vào quy mô trang trại (S) mà còn
phụ thuộc vào loại hình trang trại và cả đầu tư máy móc, thiết bị để ứng dụng
công nghệ cũng như cách thức tổ chức quản lý. Số lao động bình quân một
trang trại là 6,04 người, trong trang trại trồng cây hàng năm: 6,65 người, trang
trại trồng cây lai năm là 6,14 người, trang trại chăn nuôi là: 4,14người, trang
trại lâm nghiệp là: 6,10 người, trang trại thuỷ sản là: 5,15người, trang trại sản
xuất, kinh doanh tổng hợp là 7,16người.
Tỷ lệ lao động của hộ chủ hộ trang trại trong tất cả các loại trang trại
chiếm 45,7%, tỷ lệ nâng thấp nhấp là trang trại trông cây lâu năm có 38,4%,
ngược lại các trang trại đầu tư vốn và kỹ thuật nhiều sản phẩm hàng hoá cao
thì tỷ lệ này lại cao hơn.
Vốn đầu tư bình quân một trang trại là 135,14 triệu đồng ít nhất là các
trang trại trồng cây hàng năm chỉ có 69,7 triệu đồng. Nhiều nhất là trang trại
chăn nuôi 236 triệu đồng và trang trại trồng cây lâu năm 207 triệu đồng.
Vốn đầu tư chủ yếu là của chủ trang trại chiếm 84,25% tổng vốn đầu
tư, còn lại là vốn vay của ngân hàng và quỹ tín dụng, người thân, họ hàng…
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
9
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010

Vốn đầu tư tuy cùng loại hình sản xuất nhưng khá cách biệt, giữa các
vùng các tỉnh.
Số liệu về các chỉ tiêu trên đến nay đã có những thay đổi bởi hơn hai
năm qua, Đảng, Nhà nước đã có những chủ trương, chính sách và biện pháp
để phát triển nông nghiệp nói chung, trang trại nói riêng, cho nên trang trại ở
nước ta đã phát triển nhanh không chỉ về số lượng, mà cả về hiệu quả (giải
quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động) góp phần thực hiện chương
trình xoá đói, giảm nghèo, tăng nông sản hàng hoá, tăng đóng góp cho Nhà
nước, nâng cao hiệu quả sử dụng đất đai, mặt nước….) góp phần thực hiện
CNH, HĐH nông nghiệp nông thôn. Tuy nhiên quá trình phát triển trang trại
còn những hạn chế cần tiếp tục tháo gỡ như: Quyền sử dụng đất của chủ trang
trại, mở rộng quy mô đất đai của trang trại vì hiện nay còn nhỏ, về xác định
loại hình sản xuất của trang trại cũng như cơ cấu sản xuất, tăng thêm vốn đầu
tư, về kỹ thuật, về quản lý và đào tạo, về thị trường tiêu thụ nông sản, hàng
hoá, quy hoạch trang trại…
2. Một số tồn tại, khó khăn trong quá trình phát triển kinh tế trang trại
trong thời gian qua.
2.1. Ở một số địa phương kinh tế trang trại phát triển còn mang tính tự phát
không theo quy hoạch.
2.2. Việc giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho
các trang trại tiến hành chậm, một số vấn đề sử dụng đất của trang trại còn
vướng mắc được xử lý kịp thời.
2.3. Trình độ quản lý của các chủ trang trại và tay nghề của người lao động
còn hạn chế.
2.4. Chất lượng sản phẩm hàng hoá của trang trại chưa cao và chủ yếu ở
dạng thô, tiêu thụ khó khăn, nhiều chủ trang trại chưa nắm bắt được nhu
cầu của thị trường nên sản xuất còn thụ động, hiệu quả thấp.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
10
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh

tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
2.5. Kinh tế trang trại nhiều nơi chưa được tạo điều kiện thuận lợi để phát
triển và hưởng các chính sách khuyến khích của Nhà nước.
2.6. Kinh tế trang trại phát triển kém bền vững, gây cạn kiệt nguồn tài
nguyên và ô nhiễm môi trường sinh thái.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
11
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI TRÊN ĐỊA
BÀN THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG
I. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ – XÃ HỘI ẢNH HƯỞNG TỚI KINH TẾ
TRANG TRẠI TRÊN ĐỊA BÀN HẢI PHÒNG.
1. Điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên của thành phố Hải Phòng
1.1. Điều kiện tự nhiên
a. Vị trí địa lý:
Hải Phòng là thành phố ven biển nằm phía đông miền Duyên Hải Bắc
Bộ, cách thủ đô Hà Nội 102km. Có tổng diện tích tự nhiên là 152.318,49ha
(chiếm 0,45% diện tích tự nhiên cả nước )
Phía Bắc giáp với tỉnh Quảng Ninh
Phía Tây giáp với tỉnh Hải Dương
Phía Nam giáp với tỉnh Thái Bình
Phía Đông giáp với biển đông.
Ngoài ra còn có huyện đảo Bạch Long Vĩ nằm giữa Vịnh Bắc Bộ. Hải
Phòng năm ở vị trí giao lưu thuận lợi với các tỉnh trong nước và quốc tế thông
qua hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt, đường biển, đường sông và
đường hàng không.
b. Điều kiện khí hậu:
Nằm trong vành đai nhiệt đới gió mùa Châu Á, sát biển đông nên Hải

Phòng chịu ảnh hưởng của gió mùa.
Mùa gió Bấc (mùa đông) lạnh và khô kéo dài từ tháng 11 đến tháng 4
năm sau. Gió Nam (mùa hè) mát mẻ, mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
12
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
10. Lượng mưa trung bình hàng năm 1600 – 1800 mm. Bão thường xảy ra từ
tháng 6 đến tháng 9.
Thời tiết Hải Phòng có 2 mùa rõ rệt: Mùa đông và mùa hè. Khí hậu
tương đối ôn hoà, do nằm sát biển. Về mùa đông: Hải Phòng ấm hơn 10
0
c và
mùa hè thì nhiệt độ thấp hơn 10
0
c so với Hà Nội.
Độ ẩm trung bình năm là 80% đến 85% cao nhất là 100% vào các tháng
7,8,9 và thấp nhất là vào các tháng 12,1. Trong suốt năm có khoảng 1692,4
giờ nắng. Bức xạ mặt đất trung bình là 117kcal/phút.
c. Đặc điểm địa hình, thổ nhưỡng, đất đai
Địa hình Hải Phòng thay đổi đa dạng phản ánh một quá trình lịch sử và
phức tạp.
Phần bắc Hải Phòng có dáng dấp của một vùng trung du với những
đồng bằng xen đồi trong khi ở phần phía nam thành phố lại là địa hình thấp và
khá bằng phẳng của một vùng đồng bằng thuần tuý nghiêng ra biển.
Đồi núi của Hải Phòng tuy chỉ chiếm 15% diện tích chung của thành
phố nhưng lại dải ra hơn nửa phần Bắc thành phố thành từng dải liên tục theo
hướng tây Bắc - Đông Nam. Có quá trình phát sinh gắn liền với hệ núi Quảng
Ninh thuộc khu Đông Bắc Bộ về phía Nam. Đồi núi ở Hải Phòng hiện nay là
các dải đồi núi còn sót lại, di tích của nền móng uốn nếp cổ bên dưới, nơi

trước đây đã xảy ra quá trình sụt võng với cường độ nhỏ. Cấu tạo địa chất
gồm các loại đá cát kết phiến sét và đá vôi có tuổi khác nhau được phân bố
thành từng dải liên tục theo hướng Tây Bắc - Đông Nam từ đất liên ra biển.
Có 2 dải núi chính: dải đối núi từ An Lão đến Đồ Sơn, nối tiếp không
liên tục kéo dài khoảng 30km có hướng Tây Bắc - Đông Nam gồm các núi: núi
Voi, phù Liễn, Xuân Sơn, , Núi Đối, Đồ Sơn, Hòn Dáu. Dảy Kỳ Sơn – Trang
Kênh và An Sơn – Núi Đèo gồm hai nhánh: Nhánh An Sơn – Núi Đèo cấu tạo
chính là đá cát có hướng Tây Bắc - Đông Nam gồm nhiều núi đá vôi, đặc biệt
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
13
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
là đá bôi Tràng Kênh là nguồn nguyên liệu quý của công nghiệp xi măng Hải
Phòng. Ở đây xen kẽ các đồi núi là những đồng bằng nhỏ phân tán.
d. Sông ngòi:
- Hải Phòng có mạng lưới sông ngòi dày đặc (thuận lợi cho phát triển
trang trại thuỷ sản trên địa bàn của thành phố). Mật độ trung bình từ
0,6÷0,9km trên 1km
2
.
Sông ngòi Hải Phòng đều là các chi lưu của sông Thái Bình đổ ra vịnh
Bắc Bộ. Nếu ngược dòng ta sẽ thấy như sau: Sông Cầu bắt nguồn từ vùng núi
Văn Ôn ở độ cao trên 1,170m thuộc Bắc Kạn, về đến Phả Lại thì hợp lưu với
sông thương và sông Lục nam, là nguồn của sông Thái Bình chảy vào đồng
bằng trước khi đổ ra biển với độ dài 97km và chuyển hướng chảy theo Tây
Bắc - Đông Nam. Từ nơi hợp lưu đó, các dòng sông chảy trên độ dốc ngày
càng nhỏ, và sông Thái Bình đã tạo ra mạng lưới chi lưu các cấp như sông
Kinh Môn, Kinh Thầy, Văn Úc, Lạch Tray, Đa Độ … đổ ra biển bằng 5 cửa
sông chính.
Hải Phòng có 16 sông chính tỏa rộng khắp địa bàn thành phố với tổng

độ dài trên 300km bao gồm:
- Sông Thái Bình dài 35km là dòng chính chảy vào địa phận Hải Phòng
từ Quý Cao và đổ ra biển qua cửa sông Thái Bình làm thành ranh giới giữa
hai huyện Vĩnh Bảo và Tiên Lãng.
- Sông Cấm là nhánh của sông Kinh Môn dài trên 30km chảy qua nội
thành và đổ ra biển ở cửa Cấm.
- Sông Đá Bạch – Bạch Đằng dài hơn 32km cũng là nhánh của sông
Kinh Môn đổ ra biển ở cửa Nam Triệu và là ranh giới Phía Bắc và Đông Bắc
của Hải Phòng với Quảng Ninh. Cửa sông ở đây rộng và sâu, hai bên bờ là
những núi đá vôi.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
14
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
- Ngoài các sông chính là các sông nhánh lớn nhỏ chia cắt khắp địa
hình thành phố như sông Giá (Thuỷ Nguyên), sông Đa Độ (Kiến An - Đồ
Sơn), sông Tam Bạc …
1.2. Nguồn tài nguyên
- Tài nguyên Biển là một trong những tài nguyên quý hiếm của Hải
Phòng với gầm 1000 loài tôm, cá và hàng chục loài rong biển có giá trị kinh
tế cao như tôm rồng, tôm he, cua bể …
Nguồn nước biển với độ mặn cao và ổn định ở một số vùng biển: Cát
Hải, Đồ Sơn. Biển Hải Phòng có nhiều bãi cá, lớn nhất là bãi cá quanh đảo
Bạch Long Vĩ. Tại các vùng triều ven bờ, ven Đảo và các vùng bãi triều ở các
vùng cửa sông rộng tới trên 12000ha vừa có khả năng khai thác, vừa có khả
năng nuôi trồng thuỷ sản nước mặn và nước lợ có giá trị kinh tế cao.
- Tài nguyên đất Hải Phòng có trên 57000ha đất canh tác, hình thành từ
phù sa của hệ thống sông Thái Bình và nằm ven biển nên phần lớn mang tính
chất đất phèn và đất mặn, địa hình cao thấp xen nhau và nhiều đồng luỹ.
Thêm vào đó là những biễn động của thời tiết có ảnh hởng không tốt tới đất

đai, cây trồng gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp, nhất là nghề trồng trọt.
- Tài nguyên rừng Hải Phòng phong phú và đa dạng, có rừng nước
mặn, rừng cây lấy gỗ, cây ăn quả, tre, mây … đặc biệt có khu rừng nguyên
sinh Cát Bà, với thảm thực vật đa dạng và phong phú, trong đó có nhiều loại
thảo mộc quý hiếm. Diện tích rừng khoảng 173000ha, trong đó có khoảng
580ha rừng nguyên sinh, như rừng nhiệt đới Amazzôn thu nhỏ.
1.3. Đánh giá sự thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên ảnh hưởng
tới phát triển kinh tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng.
a. Thuận lợi:
Hải Phòng có vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên cho phát triển các ngành
kinh tế nói chung và kinh tế trang trại nói riêng.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
15
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
Nằm ở vị trí tiếp giáp với nhiều tỉnh, thành phố lớn thuận lợi cho phát
triển giao thông, vận chuyển hàng hoá trong đó có hàng nông sản có nhiều
nguồn tài nguyên thuận lợi cho phát triển các ngành kinh tế nông nghiệp như
trông lúa, … nuôi trồng.
Đặc biệt có nguồn tài nguyên nước phong phú với nhiều hồ sông lớn
nhỏ khác nhau đặc biệt là tiếp giáp với biển nên thuận lợi cho phát triển các
trang trại nguôi trồng thuỷ hải sản đem lại kinh tế cao. Có nguồn tài nguyên
rừng phong phú với nhiều đồi núi, thích hợp với nhiều loại cây trồng khác
nhau. Điều đó là tiền đề và cơ sở quan trọng cho sự phát triển các trang trại
trồng trọt, trang trại lâm nghiệp.
b. Khó khăn, hạn chế:
Bên cạnh những thuận lợi đó, vẫn còn có những khó khăn hạn chế mà
điều kiện tự nhiên đem lại như: do tiếp giáp với biển chịu ảnh hưởng của gió
biển mang nhiều hơi nước mặn gây tác động xấu tới cây trồng, vật nuôi.
Ngoài ra còn chịu nhiều bão, lũ quét gây thiệt hại lớn cho kinh tế nói chung

và kinh tế nông nghiệp nói riêng.
2. Điều kiện về kinh tế – xã hội của thành phố Hải Phòng
Trong những năm gần đây được sự quan tâm của thành phố, các cấp,
các ngành, nền kinh tế của thành phố đã ngày càng phát triển. Các ngành kinh
tế phát triển mạnh, trong đó kinh tế nông nghiệp cũng không nằm ngoài xu
thế phát triển đó. nhiều mô hình kinh tế phát triển trong nông nghiệp nhất là
các mô hình kinh tế tập thể, trong đó kinh tế trang trại là mô hình kinh tế tiêu
biểu.
Hải Phòng là một trong những thành phố phát triển nhất trong cả nước.
Giá trị GDP mà thành phố đóng góp chung vào kinh tế quốc dân cũng khá
cao. Đặc biệt là ngành công nghiệp– xây dựng, thương mại- dịch vụ là ngành
chủ lực và là mũi nhọn của thành phố, nó phát triển mạnh mẽ qua các năm và
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
16
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
giá trị kinh tế đem lại cũng rất cao. Ngành nông nghiệp cũng nằm trong sự
phát triển đó và giá trị sản lượng nông sản cũng khá cao so với cả nước, và
không ngừng tăng trưởng qua các năm. Giá trị tổng sản phẩm toàn thành phố
năm 2006 là: 15799,3tỷ đồng, tăng 12,51% so với năm 2005 (năm 2005 là
14043,1tỷ đồng). Giá trị ngành công nghiệp – xây dựng năm 2006 là:
6.453,1tỷ đồng, tăng 13,81% so với năm 2005 (năm 2005 là: 6757,4tỷ đồng).
Giá trị ngành nông, lâm, thuỷ sản năm 2006 là 1.681,2tỷ đồng tăng
4,07% so với năm 2005 (năm 2005 là 1615,5 tỷ đồng).
Trong đó: giá trị nông nghiệp 2006 là: 1262,8 tỷ đổng, tăng 2,22% so
với năm 2005 (năm 2005: 1235,4tỷ đồng)
Về cơ cấu kinh tế :
BẢNG 1: GIÁ TRỊ VÀ CƠ CẤU SẢN XUẤT CỦA NGÀNH
CHỈ TIÊU
ĐƠN

VỊ
NĂM 2005 NĂM 2006
GIÁ TRỊ
(TĐ)
CƠ CẤU
(%)
GIÁ TRỊ
(TĐ)
CƠ CẤU
(%)
Tổng sản phẩm
Tỷ
đồng
14043,1 100 15799,3 100
Nông - Lâm - Thuỷ sản - 1615,5 11,5 1681,2 10,6
Công nghiệp -Xây dựng - 5670,2 40,4 6453,1 10,85
Dịch vụ - 6757,4 48,1 4665,0 48,55
Nguồn: cục thống kê thành phố Hải Phòng
Qua bản cơ cấu kinh tế của thành phố ta có thể thấy được giá trị công
nghiệp – xây dựng và dịch vụ có giá trị lớn và tăng trưởng qua các năm, nó
chiếm 1 tỷ trọng lớn trong cơ cấu kinhtế của thành phố.
Ngành nông – lâm – thuỷ sản: giá trị co tăng, nhưng tỷ trọng của nó
trong toàn bộ ngành kinh tế lại giảm (nếu như năm 2005 chiếm 11,5% thì đến
năm 2006 là 10,6%)
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
17
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
Chỉ tiêu nông – lâm – thuỷ sản (2006)
CHỈ TIÊU NĂM 2005 NĂM 2006 2006/2005

1. Nông nghiệp (tỷ đồng)
+ Giá trị trồng trọt 1446,5 1483 102,5%
+ Giá trị dịch vụ 765,90 812,0 106,0%
+ Giá trị dịch vụ 55,3 60,5 109,4%
2. Lâm nghiệp
+ Giá trị sản xuất (tỷ đồng) 25,9 24,0 92,7%
3. Thuỷ sản (tỷ đồng) 699,4 798,0 114,1%
+ GTSX nuôi trồng (tỷ đồng) 312,3 320,0 102,5%
+ Giá trị khai thác (tỷ đồng) 387,1 478,0 123,5%
+ Sản lượng thuỷ sản khai thác (tấn) 35279,0 34450 97,7%
+ Sản lượng thuỷ sản nuôi trồng (tấn) 34.954,0 38,195,0 109,3%
Nguồn: Cục thống kê thành phố Hải Phòng
Trong ngành nông- lâm - thuỷ sản thì giá trịn nông nghiệp là cao nhất.
Giá trị trồng trọt trong nông nghiệp chiếm một tỷ trọng lớn về mặt giá trị
(năm 2006 1483 tỷ đồng).
Ngành lâm nghiệp có giá trị sản xuất nhỏ nhất (24tỷ đồng) đứng vị trí
thứ 2 trong cơ cấu nông - lâm - thuỷ sản là: Ngành thủy sản, giá trị sản xuất
thủy sản 798tỷ đồng (2006) với sản lượng khai thác là 34450tấn (giảm 0,23%
so với năm 2005). Mặc dù giá trị mà nó đem lại cũng khá cao, song vẫn chưa
tương xứng với tiềm năng hiện có của vùng, với nhiều bãi biển, sông ngòi,
vực …
2.2. Phong tục tập quán và nhân văn ở Hải Phòng.
- Đây cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến sự hình
thành và phát triển của kinh tế trang trại. Người dân Hải Phòng nổi tiếng với
tinh thần lao động hăng say và rất chịu khó học hỏi để không ngừng tiến bộ.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
18
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
Đặc biệt là những hộ nông dân, phần lớn họ đều gắn với đồng ruộng đều có ý

chí làm giầu trên chính những mảnh đất quê nhà. Nhờ vậy, nhiều hộ đã mạnh
dạn chuyển đổi cơ cấu sản xuất áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản
xuất, mạnh dạn đầu tư tiền vốn, lao động. Đây chính là nhân tố quan trọng
thúc đẩy sự hình thành và phát triển kinh tế trang trại trên địa bàn thành phố.
Nhiều mô hình trang trại đã không ngừng đạt hiệu quả cao trong kinh doanh
mang lại thu nhập lớn và giải quyết việc làm cho người lao động. Các chủ
trang trại ở Hải Phòng luôn có tinh thân học hỏi và trao đổi kinh nghiệm, tiếp
thu kiến thức. Đây chính là điều kiện thuận lợi để hình thành mối liên kết
trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm giữa các chủ trang trại với nhau.
Bên cạnh mặt tích cực, các chủ trang trại còn bị giới hạn bởi tâm lý
người sản xuất nhỏ, chưa mạnh dạn đầu tư vốn lớn. Các chủ trang trại chủ yếu
là dựa vào phương châm: lấy ngắn nuôi dài , sản xuất chủ yếu dựa trên kinh
nghiệm nên quy mô có bó hẹp. Nhiều chủ trang trại vẫn giữa lối canh tác
truyền thống . Do vậy, hậu quả kinh tế chưa cao, chưa xứng với tiềm năng của
vùng.
II. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN HẢI PHÒNG
1. Về số lượng trang trại
Theo tiêu chí quy định, toàn thành phố có 1418 trang trại (2006). Trong
đó có 50 trang trại trồng trọt (3,5%); trang trại lâm nghiệp có 7 trang trại
(0,5%); trang trại chăn nuôi có 584 trang trại (41,2%), trang trại nuôi trồng
thuỷ sản là 605 trang trại (42,7%); trang trại kinh doanh tổng hợp là 172 trang
trại (12,2%).
Qua đó ta có thể thấy được mức phân hoá về cơ cấu giữa các trang trại:
chiếm tỷ lệ lớn nhất là các loại hình trang trại: trang trại chăn nuôi và trang
trại nuôi trồng thuỷ sản; thấp nhất là trang trại lâm nghiệp và trang trại trồng
trọt.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
19
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm
2010

BẢNG TỔNG HỢP KINH TẾ TRANG TRẠI HẢI PHÒNG NĂM 2006
TT
HUYỆN, QUẬN,
THỊ XÃ
TRANG TRẠI
TRỒNG TRỌT
TRANG TRẠI CHĂN
NUÔI
TRANG TRẠI NUÔI
TRỒNG THUỶ SẢN
TRANG TRẠI KINH
DOANH TỔNG HỢP
TỔNG
CỘNG
TRANG TRẠI LÂM
NGHIỆP
Số
lượng
Tỷ lệ
(%)
Số lượng Tỷ lệ
(%)
Số lượng Tỷ lệ
(%)
Số lượng Tỷ lệ
(%)
Số lượng Số lượng Tỷ lệ (%)
1 Vĩnh Bảo 15 58 19 19 112 1
2 Tiên Lãng 12 35 116 20 183
3 An Lão 4 15 11 10 40

4 Kiến Thuỵ 8 394 45 104 551
5 An Hải 77 77
6 Thuỷ Nguyên 24 57 3 84
7 Cát Hải 1 57 246
8 Đồ Sơn 245 1
9 Kiến An 5 1 11 36 6
10 Lê Chân 5 14 9
11 An Dương 5 53 4 5 79
Tổng số 50 584 16 172 1418 7
Tỷ lệ (%) 3,5% 41,2% 605 42,7% 12,2% 100% 0,3%
Nguồn: sở nông nghiệp và phát triển nông thôn thành phố Hải Phòng
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
20
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
2. Quy mô sản xuất của trang trại
BẢNG 2: BẢNG PHÂN LOẠI TRANG TRẠI THEO QUY MÔ ĐẤT ĐAI BÌNH QUÂN
DIỆN TÍCH BÌNH
QUÂN/TRANG TRẠI
SỐ TRANG TRẠI TỶ LỆ (%)
<2 ha 624 44
2 – 4 ha 363 25,6
4 – 10 ha 170 12
Trên 10 ha 261 30,4
Tổng số 1418 100
Nguồn: Sở nông nghiệp – phát triển nôngthôn Hải Phòng (2006)
a. Trang trại trồng trọt: Với tổng số 50 trang trại nhận thuê thầu bình quân 1
trang trại là 5,25 ha.
2.3. Trang trại nuôi trồng thuỷ sản có 605 trang trại với tổng diện tích nuôi
trồng thuỷ sản là 3903,05 ha (2006), bình quân một trang trại có 6,45 ha. Như

vậy mặt nước bình quân mà trang trại thuỷ sản là không quá lớn ( so với năm
2002 là: 16,25 ha/ trang trại) điều đó cho thấy các trang trại đã và đang từng
bước đi vào bán thâm canh và thâm canh trong sản xuất → hiệu quả kinh tế sẽ
được nâng cao hơn.
2.4. Trang trại chăn nuôi có 584 trang trại
Trang trại chăn nuôi lợn sinh sản: bình quân 74 con nái/ 1 trang trại
Trang trại có quy mô lớn nhất là 300 con. Trang trại chăn nuôi lợn thịt
siêu nạc bình quân 1 trang trại 210 con. Trang trại gà công nghiệp, mỗi trang
trại là 2150 con. Trang trại bò 50 con.
Về số lượng: trang trại chăn nuôi có số trang trại đứng thứ 2 sau trang
trại nuôi trồng thuỷ sản. Điều đó cho thấy rằng: trang trại chăn nuôi ở Hải
Phòng cũng khá là phát triển, nhưng chưa đa dạng hoá các loại hình chăn
nuôi… hiệu quả kinh tế vẫn chưa cao, chưa khai thác hết được tiềm năng lợi
thế hiện có.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
21
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
2.5. Trang trại khác
Đều có điểm chung là sử dụng ít diện tích, nhưng có giá trị sản xuất
hàng hoá và dịch vụ lớn. Quy mô diện tích sử dụng bình quân của một trang
trại ≈ 0,3 ha. VD: trang trại trồng cây cảnh, nuôi cá sấu…
3. Lao động của kinh tế trang trại
- Lực lượng lao động của trang trại chủ yếu là lao động gia đình, các trang
trại còn sử dụng một bộ phận lao động thuê thường xuyên và lao động thuê thời
vụ; do quy mô sản xuất của mỗi trang trại nên mức độ thuê lao động có khác
nhau. Đa số các trang trại có số lượng lao động thuê thường xuyên từ 3 - 5
người.
- Trình độ tay nghề của lao động trong các trang trại chủ yếu là lao
động phổ thông – giản đơn, chưa qua đào tạo nghiệp vụ, chuyên môn.

* Các chủ trang trại
- Đa số các chủ trang trại xuất thân từ hộ nông dân. Một số chủ trang
trại đã qua đào tạo sơ, trung cấp và một vài chủ trang trại có trình độ đại học,
xong đều trái ngành, trái nghề.
BIỂU: THÀNH PHẦN, TRÌNH ĐỘ VĂN HOÁ CỦA CHỦ TRANG TRẠI (2003)
CHỈ TIÊU SỐ LƯỢNG CƠ CẤU (%)
1. Thành phần chủ trang trại 1418 100
- Lưu lượng viên chức đang nghỉ hưu 71 75
- Công nhân viên Nhà nước 29 2
- Hộ nông dân 1318 93
2. Trình độ văn hoá của chủ trang trại 1418 100
- Từ lớp 5 – 9 950 67
- Từ lớp 10/10 397 28
- Lớp 12/12 71 5
Đơn vị: trang trại Nguồn: Cục thống kê thành phố Hải Phòng
- Thành phần của chủ trang trại:
Chủ trang trại là người có ảnh hưởng lớn nhất tới hoạt động sản xuất
kinh doanh của trang trại và hiệu quả sản xuất kinh doanh của trang trại. Theo
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
22
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
số liệu khảo sát thì chủ trang trại ở Hải Phòng đa số là hộ nông dân (chiếm tới
93%), Cán bộ lực lượng vũ trang đang nghỉ hưu là 5% và công nhân viên Nhà
nước là 2%.
Điều đó cho thấy sự phân tầng mạnh mẽ giữa các tầng lớp chủ trang
trại trên địa bàn Hải Phòng. Có sự phân hoá giữa các tầng lớp giữa các chủ
trang trại với nhau. Điều đó có ảnh hưởng rất lớn tới cách quản lý, phương
thức quản lý kinh doanh của trang trại. KTTT trong nông nghiệp đã chưa lôi
kéo được nhiều thành phần kinh tế khác tham gia mà ở đây chủ yếu là xuất

phát từ nông nghiệp.
- Trình độ văn hoá, chuyên môn của chủ trang trại
Chủ trang trại là những người có ảnh hưởng lớn nhất trong hoạt động
sản xuất kinh doanh của chủ trang trại. Trong đó, trình độ văn hoá là tiêu chí
thể hiện rõ nhất trình độ quản lý…, hiệu quả của trang trại. Nó tỷ lệ thuận với
hiệu quả của trang trại.
Nhìn chung, trình độ văn hoá của các chủ trang trại trên địa bàn Hải
Phòng còn thấp. Đa số, các chủ trang trại có trình độ từ lớp 5 – 7 (67%) trình
độ cấp III (28%).
Điều này ảnh hưởng đến khả năng tiếp thu những kiến thức thị trường,
về hội nhập kinh tế quốc tế và áp dụng công nghệ vào sản xuất. Ở nhiều nước
công nghiệp phát triển; chủ trang trại được Nhà nước công nhận về trình độ
quản lý và tư cách pháp nhân phải tốt nghiệp các trường kỹ thuật và quản lý
nông nghiệp, đồng thời có kinh nghiệm qua học tập lao động sản xuất kinh
doanh một năm ở các trang trại khác. Không chỉ có bằng tốt nghiệp về nông
học mà cả có sự am hiểu về kỹ thuật, về kinh tế, về thị trường. Các chủ trang
trại như vậy đủ đem lại hiệu quả rất lớn trong hoạt động sản xuất của trang
trại.
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
23
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
Theo các chủ trang trại trên Hải Phòng, hiện tại các trang trại chưa
nhạn được đầy đủ các chính sách ưu tiên của nhà nước trong phát triển các
trang trại tại địa phương. Cán bộ phụ trách khuyến nông và cán bộ phụ trách
phát triển kinh tế còn hiểu quá ít về kinh tế trang trại. Nội dung tập huấn cho
các chủ trang trại vẫn chung chung, chưa tập trung tháo gỡ khó khăn và định
hướng phát triển cho trang trại. Vì vậy, thành phố cần quan tâm, khuyến khích
đầu tư và tạo điều kiện cho chủ tr phát triển mạnh cả vê số lượng và chất
lượng. Các chủ trang trại chăn nuôi, trình độ kỹ thuật về chăm sóc. Các trang

trại khác: trang trại kinh doanh tổng hợp, trang trại lâm nghiệp, trang trại
trồng trọt; nên được các cán bộ quản lý chuyên môn cao hướng dẫn, hỗ trợ
kinh phí trong việc phát triển KTTT hiện nay.
4. Vốn của kinh tế trang trại
Các trang trại phần lớn có nguồn vốn đầu tư phát triển bằng nguồn vốn
tự có của gia đình, tích luỹ qua nhiều năm là chính. Ngoài ra một phần vay
của ngân hàng. Theo số liệu năm 2006 tổng số vốn của trang trại là 430,056
triệu đồng, bình quân một trang trại là 303,283 triệu đồng.Như vậy ta có thể
thấy được thực trạng nguồn vốn của các trang trại hiện nay, đó là :nguồn vốn
thấp, kém tinh đa dang và không linh hoạt .điều đó đã lam hạn chế hoạt đông
sản xuất và linh doanh của các trang trại hiên nay, nó đã làm giảm hiệu quả và
kìm hãm sự phát triển của các trang trai trên địa bàn thành phố.
5. Cơ cấu, chỉ tiêu chủ yếu của trang trại Hải Phòng (2005)
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
24
Chuyên đề: Phương hướng và một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh
tế trang trại trên địa bàn Hải Phòng đến năm 2010
BẢNG CHỈ TIÊU KTTT CỦA HẢI PHÒNG (2005)
CHỈ TIÊU
LOẠI HÌNH TT
TRANG
TRẠI
TRỒNG
TRỌT
TRANG
TRẠI
CHĂN
NUÔI
TRANG
TRẠI LÂM

NGHIỆP
TRANG
TRẠI NTTS
TRANG
TRẠI KDTH
Số lượng trang trại
(TR/trại)
78 277 6 584 98
Lao động hộ chủ TT 202 614 14 1101 253
Lao động thuê ngoài
thường xuyên
161 141 2 1252 145
Lao động thuê ngoài thời
vụ
563 90 8 1437 220
Diện tích sử dụng của
trang trại (ha)
304,14 17,690 93,8 4407,88 311,72
Số lượng vật nuôi chính
(trâu, bò, lợn, gà …)
2362 18265 9 12093 8155
Tổng vốn 12627 29816 180 188424 17565
Thu nhập (triệu) 4494 11435 70 56808 4485
Giá trị hàng hoá 54298 260 116453 15527
DV (triệu đồng) 9586
Lao động trang trại 926 845 24 3790 618
Nguồn: Sở nông nghiệp – phát triển nông thôn Hải Phòng
6. Sự phát triển KTTT trên địa bàn Hải Phòng
Các trang trại trên địa bàn Hải Phòng đã và đang phát triển cả về số
lượng và chất lượng: số lượng các trang trại nông nghiệp luôn tăng qua các

năm. Đặc biệt trong các năm 2002, 2003, 2004.
Năm 2002 là 367 trang trại, đến năm 2003 tăng hơn 2 lần = 805 trang
trại và đến năm 2006 đã là: 1418 trang trại.
Tăng mạnh nhất là trang trại thuỷ sản; nếu như 2002 mới có 269 trang
trại thì đến năm 2006 là 603 trang trại ( ≈ 2,5 lần)
Điều đó cho thấy được: trang trại nông nghiệp ở Hải Phòng đã từng
bước phát triển; nó được chú ý đầu tư và được khai thác hiệu quả tương đối
Nguyễn Xuân Thành – KTNN 45
25