Sáng kiến Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy trong dạy học môn toán cho học sinh khối 6 trường THCS Nguyễn Chích

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÔNG SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

SỬ DỤNG “KỸ THUẬT MẢNH GHÉP” NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ GIỜ DẠY TRONG DẠY - HỌC TOÁN CHO HỌC
SINH KHỐI 6 TRƯỜNG THCS NGUYỄN CHÍCH

Người thực hiện:
Chức vụ:
Đơn vị cơng tác:
SKKN thuộc mơn:

Thiều Ngọc Tuấn
Giáo viên
Trường THCS Nguyễn Chích
Tốn

0


THANH HOÁ NĂM 2019

1


TT
I
1

2
3
4
5
II
1
2
3
4
III
1
2
IV
V

MỤC LỤC
Nội dung
Mục lục
Mở đầu
Lí do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Những điểm mới của SKKN
Nội dung của sáng kiến
Cơ sở lí luận
Thực trạng
Giải pháp thực hiện
Kết quả thu được
Kết luận và kiến nghị

Kết luận
Đề xuất
Tài liệu tham khảo
Danh mục sáng kiến kinh nghiệm đã được xếp loại ở các cấp

Trang
1
2
2
2
2
3
3
4
4
4
5
18
20
20
21
22
23

2


I. MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Xác định nội dung kiến thức cơ bản của bài giảng là một khâu rất quan
trọng, nhưng chuyển nội dung đó thành tri thức của bản thân học sinh là một
việc làm đòi hỏi tính khoa học và nghệ thuật. Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào
phương pháp giảng dạy của giáo viên. Việc lựa chọn hình thức và phương pháp
giảng dạy thích hợp để học sinh lĩnh hội được kiến thức bài học một cách sâu
sắc và tích cực. Khơng một phương pháp nào là vạn năng và sử dụng trong toàn
bộ quá trình dạy học, mà tuỳ vào nội dung bài giảng mà ta sử dụng phương pháp
nào là hiệu quả hơn cả hoặc là sự kết hợp nhiều phương pháp.
Hiện nay nhiều học sinh vẫn còn học tập thụ động, chưa có thói quen tự
học, chủ động tự tìm tịi. Việc truyền đạt một chiều của giáo viên, thiếu sự tương
tác qua lại với học sinh, cũng như giữa học sinh với nhau
Mặt khác, trong thời đại công nghệ 4.0, tri thức nhân loại phát triển với
tốc độ nhanh, nhiều phát minh khoa học kỹ thuật ra đời, thế hệ học sinh ngày
nay có điều kiện tiếp nhận thơng tin từ nhiều phía, từ nhiều nguồn khác nhau
chứ khơng phải từ một phía là thầy giáo - như trước đây, vì thế nhu cầu càng cao
địi hỏi giáo viên giảng dạy lựa chọn ra các kĩ thuật dạy học tích cực để giờ học
khơng nhàm chán, học sinh u thích, đem lại hiệu quả giờ dạy cao.
“Kỹ thuật mảnh ghép” là kỹ thuật tổ chức hoạt động học tập hợp tác
kết hợp giữa cá nhân, nhóm và liên kết giữa các nhóm. Sử dụng “kỹ thuật mảnh
ghép” nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy, đồng thời rèn luyện cho học sinh phát
huy năng lực của bản thân, tăng cường hiệu quả học tập vừa phát triển kĩ năng
trình bày, giao tiếp với các bạn và giáo viên, tạo khơng khí lớp học thân thiện và
hợp tác từ đó nâng cao chất lượng giờ dạy.
Để đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học mơn Tốn đã có nhiều
tiến bộ về phương pháp và kỹ thuật dạy học. Tuy nhiên vẫn cịn hạn chế, để góp
phần vào việc vận dụng phương pháp giảng dạy vào nhà trường trong bộ mơn
Tốn có hiệu quả tơi đã chọn nghiên cứu và thực hiện đề tài:
“Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy trong dạy học mơn tốn cho học sinh khối 6 trường THCS Nguyễn Chích”
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:

Nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm sử dụng kỹ thuật dạy học tích cực
nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

Kỹ thuật dạy học mảnh ghép

3


4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

- Phương pháp thực nghiệm
- phương pháp thống kê
- Phương pháp tham khảo tài liệu
5. NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN

Trong sáng kiến của những năm trước bản thân tôi đã áp dụng vào những
đối tượng học sinh trong một lớp 6 gồm nhiều học sinh trung bình thậm chí cịn
thuộc đối tượng yếu kém. Với sáng kiến kinh nghiệm này, bản thân tôi đã thực
hiện áp dụng vào giảng dạy những đối tượng học sinh trong lớp 6C và triển khai
để giáo viên giảng dạy mơn tốn ở lớp 6 thực hiện kỹ thuật này, các em thuộc
diện trung bình trở lên, do vậy việc áp dụng để thực hiện những hoạt động giải
các bài tập, những nội dung có phần nâng cao yêu cầu hơn về kiến thức, kĩ năng
và thái độ.

4


II. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN:

Quá trình dạy học bao gồm hai mặt liên quan chặt chẽ: Hoạt động dạy của
thầy và hoạt động học của trò. Một vấn đề đang được quan tâm trong lý luận dạy
học là nghiên cứu sâu hơn về hoạt động học của trị. Nếu như dạy học khơng
quan tâm đến đặc điểm của người học, giáo viên truyền thụ một chiều, dạy kiến
thức mang tính thơng báo đồng loạt thì sẽ hạn chế khả năng tiếp thu của học
sinh, học sinh hoàn toàn thụ động trong việc lĩnh hội kiến thức đồng thời cũng
sẽ thụ động trong những thách thức khó khăn của cuộc sống.
Như vậy dạy học địi hỏi cần quan tâm đến phong cách học của người
học. Đó là yếu tố thúc đẩy sự phát triển tối đa năng lực của người học.
Trong hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là tập trung thiết kế các
hoạt động của trị sao cho học sinh có thể tự lực khám phá, chiếm lĩnh các tri
thức mới dưới sự chỉ đạo của thầy. Bởi một đặc điểm cơ bản của hoạt động học
là người học hướng vào việc chuyển biến chính mình. Nếu người học khơng chủ
động tự giác, khơng có phương pháp học tốt thì mọi nỗ lực của thầy cũng đem
lại kết quả không cao.
2. THỰC TRẠNG:

Đối với đặc thù mơn Tốn, việc phủ nhận những phương pháp dạy học
truyền thống là khơng đúng. Nhưng điều đó cũng khơng có nghĩa chúng ta cứ
giữ mãi những cái cũ mà khơng tiếp nhận những yếu tố mới tích cực hơn. Một
học sinh đã quá nhàm chán với kiểu học thầy giảng, trò nghe, ghi chép thụ động,
thỉnh thoảng rụt rè trình bày ý kiến theo gợi ý của thầy, khơng có kỹ năng hợp
tác nhóm trong hoạt động học tập… từ đó nảy sinh thực trạng học đối phó, học
khn mẫu, thậm chí chán học bộ mơn, giờ học khô khan, thiếu sôi nổi hứng
thú.
2.1. Đối với giáo viên:
Đối với mỗi giáo viên trong trường, nhất là giáo viên dạy mơn Tốn thì ít
chú ý đến thay đổi, tìm tịi hình thức dạy học linh hoạt đặc biệt là việc sử dụng
các kỹ thuật dạy học tích cực vào bài giảng đang cịn ít, chưa được thường

xun. Một số giáo viên ngại tìm tịi, khám phá nên chưa tiếp cận được với
những phương pháp và kĩ thuật dạy học mới.
2.2. Đối với học sinh:
Trong suy nghĩ của học sinh nói chung và học sinh khối 6 ở trường THCS
Nguyễn Chích nói riêng thì mơn Tốn là mơn học rất khó, thậm chí có nhiều em
thấy việc học mơn Toán như là một gánh nặng đến giờ toán ngại học bởi kiến
thức và bài thì nhiều mà lại khó.
Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép sẽ giúp học sinh dần dần hình thành phương
pháp tự học để nâng dần kết quả học tập của bản thân góp phần nâng cao chất
lượng dạy học. Đây là một kĩ năng không kém phần quan trọng bởi học sinh lớp
6 vừa mới bước vào bậc THCS với cách học có phần khác nhiều so với ở cấp
Tiểu học.

5


Từ thực trạng trên, với suy nghĩ “Đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng tích cực”, tơi đã trăn trở tìm tịi và mạnh dạn sử dụng nhiều phương pháp
dạy học trong trong mơn Tốn như phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp
dạy học dự án, phương pháp hướng dẫn học sinh tự học, tự nghiên cứu, …và
gần đây nhất tôi sử dụng “Kỹ thuật các mảnh ghép” trong dạy học. Tơi nhận
thấy khi sử dụng kỹ thuật này thì tiết dạy học tăng thêm tính hứng thú, bản thân
người học tự giác động não, tự tin hơn trong trình bày ý kiến của bản thân,
không tiếp thu kiến thức một cách thụ động và cho hiệu quả giờ dạy tốt hơn.
2.3. Kết quả khảo sát chất lượng học sinh:
Năm học 2018 – 2019, tôi được nhà trường phân công dạy lớp 6C. Qua dự
giờ đồng nghiệp tôi nhận thấy kĩ năng tự học, hoạt động nhóm của học sinh cịn
hạn chế, cứ đến tiết Tốn khơng khí của lớp học trầm hẳn xuống, dáng vẻ mệt
mỏi bộc lộ rõ trên khuôn mặt của mỗi học sinh. Vậy làm thế nào để tiết học nhẹ
nhàng mà vẫn hiệu quả, gây hứng thú học tập cho học sinh? Tôi đã trăn trở tìm

ra giải pháp khắc phục.
Trước hết tơi phân loại đối tượng học sinh qua khảo sát chất lượng đầu
năm. Cụ thể như sau:
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Tổng số
học sinh
SL
TL(%)
SL
TL(%)
SL
TL(%)
SL
TL(%)
129
21
16.28
25
19.38
75
58.14
8
6.20
Số liệu điều tra được ở bảng trên cho thấy học sinh khá giỏi ở khối 6 chưa
cao. Điều đó phải chăng hồn tồn do năng lực của học sinh? Đó là điều mà tơi
đặt ra câu hỏi đầu tiên và đã tìm ra biện pháp khắc phục cụ thể là: “Sử dụng kỹ
thuật mảnh ghép nhằm nâng cao hiệu quả giờ dạy trong dạy - học toán cho học

sinh khối 6 trường THCS Nguyễn Chích ”.
3. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:

3.1. Hướng dẫn học sinh cách thực hiện kỹ thuật mảnh ghép:
a. Cho học sinh hiểu về khái niệm kỹ thuật các mảnh ghép và cách
thực hiện:
Kỹ thuật các mảnh ghép là kĩ thuật dạy học mang tính hợp tác, kết hợp
giữa cá nhân, nhóm và liên kết giữa các nhóm nhằm giải quyết một nhiệm vụ
phức hợp, kích thích sự tham gia tích cực cũng như nâng cao vai trò của cá nhân
trong quá trình hợp tác.
Các bước thực hiện được minh họa bằng sơ đồ sau:

b. Phân cơng nhóm, nhiệm vụ của các thành viên:
6


Vai trị
Trưởng nhóm
Hậu cần
Thư kí
Phản biện
Liên lạc với các nhóm khác
Liên lạc với giáo viên

Nhiệm vụ
Phân công nhiệm vụ
Chuẩn bị đồ dùng , tài liệu cần thiết
Ghi chép kết quả
Đặt các câu hỏi phản biện
Liên hệ với các nhóm khác

Liên lạc với giáo viên để xin trợ giúp

Vịng 1: Nhóm chuyên gia
Lớp học sẽ được chia thành 6 nhóm (6 người/nhóm). Mỗi nhóm được giao
một nhiệm vụ với những nội dung học tập khác nhau.
Ví dụ:
+ Nhóm 1: Nhiệm vụ A
+ Nhóm 2: Nhiệm vụ B
+ Nhóm 3: Nhiệm vụ C
Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút, suy nghĩ về câu hỏi,
chủ đề và ghi lại những ý kiến của mình.
Khi thảo luận nhóm phải đảm bảo mỗi thành viên trong từng nhóm đều trả
lời được tất cả các câu hỏi trong nhiệm vụ được giao và trở thành chuyên gia của
lĩnh vực đã tìm hiểu và có khả năng trình bày lại câu trả lời của nhóm ở vịng 2.
Vịng 2: Nhóm mảnh ghép
- Hình thành nhóm mới 6 người (bao gồm 2 người từ nhóm 1; 2 từ nhóm
2; 2 người từ nhóm 3…), gọi là nhóm mảnh ghép.
- Các câu hỏi và câu trả lời của vòng 1 được các thành viên trong nhóm
mới chia sẻ đầy đủ với nhau.
- Khi mọi thành viên trong nhóm mới đều hiểu, được tất cả nội dung ở
vịng 1 thì nhiệm vụ mới sẽ được giao cho các nhóm để giải quyết (lưu ý nhiệm
vụ mới này phải gắn liền với kiến thức thu được ở vịng 1)
- Các nhóm mới thực hiện nhiệm vụ trình bày và chia sẻ kết quả.
- Giáo viên chuẩn kiến thức
Tóm lại: Hướng dẫn học sinh cách thực hiện kỹ thuật mảnh ghép đem lại
kết quả khả quan, đó là:
- Học sinh hoạt động nhóm một cách chủ động, tự tin, tự được trình bày sự
hiểu biết của mình trước bạn, được trao đổi, được chất vấn và cùng đưa ra kiến
thức.
- Kích thích tính tích cực của mỗi cá nhân cho dù là rất nhỏ, đây là tiền đề

cho các em sự tự tin trong việc tự học.
3.2. Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép vào dạy kiến thức mới:
Ví dụ 1: Khi tiến hành sử dụng kỹ thuật mảnh ghép vào dạy bài hình học:
“Khi nào thì AM + MB = AM ? ” ( Tiết 9 - Hình học lớp 6 )
a. Mục tiêu của bài:
- Về kiến thức: Biết được nếu điểm M nằm giữa hai điểm A và B thì AM +
MB = AB

7


- Về kỹ năng: Nhận biết được một điểm nằm giữa hay không nằm giữa hai
điểm khác.
- Về tư duy, thái độ: Rèn tính cẩn thận trong khi đo các đoạn thẳng và
cộng độ dài đoạn thẳng. phát triển tư duy toán học như tổng quát hoá và tinh
thần làm việc hợp tác.
b. Tiến hành thực hiện kỹ thuật các mảnh ghép trong phần 1 của bài: Khi
nào thì tổng độ dài hai đoạn thẳng AM và MB bằng độ dài đoạn thẳng AB
Tôi thực hiện như sau:
- Chia lớp thành 6 nhóm (trong đó có đủ các đối tượng học sinh: Giỏi,
khá, trung bình, yếu đã được chọn trước ), mỗi nhóm 6 học sinh
- Giáo viên chuẩn bị các phiếu học tập với nội dung sau:
Phiếu số 1: Cho ba điểm A, M, B sao cho điểm M nằm giữa A và B. Đo
AM, MB, AB rồi so sánh AM + MB với AB ? Nêu nhận xét.
AM =
; MB =
; AB =
A
M
B

.
.
.
AM + MB
AB
Phiếu số 2: M không nằm giữa A, B nhưng A, M, B thẳng hàng. Đo AM,
MB và AB rồi so sánh AM + MB với AB ? Nêu nhận xét.
AM =
; MB =
; AB =
M
A
B
.
.
.
AM + MB
AB
Phiếu số 3: M không nằm giữa A, B nhưng A, M, B thẳng hàng. Đo AM,
MB và AB rồi so sánh AM + MB với AB ? Nêu nhận xét.
AM =
; MB =
; AB =
A
B
M
.
.
.
AM + MB

AB
- Nhiệm vụ của mỗi nhóm như sau:
Vịng 1: Nhóm chuyên sâu:
Bước 1: Thành lập các nhóm chuyên sâu
Bước 2: Giao nhiệm vụ cho mỗi nhóm thơng qua phiếu học tập
- Giáo viên giao phiếu đến các nhóm sau khi đã chia nhóm và phân cơng
vị trí các nhóm:
Bước 3: Cách thực hiện, thời gian thực hiện
- Thời gian thực hiện của mỗi nhóm là 5 phút.
- Giáo viên giúp đỡ theo yêu cầu của học sinh
+ Nhóm 1: Thực hiện phiếu số 1.
+ Nhóm 2: Thực hiện phiếu số 2.
+ Nhóm 3: Thực hiện phiếu số 3.
+ Nhóm 4: Thực hiện phiếu số 1.
+ Nhóm 5 Thực hiện phiếu số 2.
+ Nhóm 6: Thực hiện phiếu số 3.
*Lưu ý: Số lượng mảnh ghép không nên quá lớn để đảm bảo các thành
viên có thể truyền đạt lại nội dung kiến thức đã tiếp nhận được ở vòng chuyên
sâu cho nhóm mảnh ghép.
* Khi thực hiện như trên các nhóm đã đạt được tối thiểu theo yêu cầu
cơ bản (chuẩn) sau:
* Nhóm 1, nhóm 4 đã đạt được:
8


- Đo được đúng độ dài các đoạn thẳng AM, MB, AB
- Tính được AM + MB
- So sánh tổng độ dài AM + MB với độ dài AB
- Nêu được nhận xét: M nằm giữa A và B thì AM + MB = AB
* Nhóm 2, nhóm 3, nhóm 5, nhóm 6 đã đạt được:

- Đo được đúng độ dài các đoạn thẳng AM, MB, AB
- Tính được AM + MB
- So sánh tổng độ dài AM + MB với độ dài AB
- Nêu được nhận xét: M không nằm giữa A và B thì AM + MB khác AB
Như vậy: Các nhóm đã thực hiện nhiệm vụ được giao, tìm hiểu thảo luận
đảm bảo mỗi thành viên trong nhóm nắm chắc nội dung nhóm mình được giao
nhiệm vụ để trình bày trong nhóm mới - nhóm mảnh ghép ở vịng 2. Vai trị của
cá nhân trong nhóm khơng chỉ hoàn thành nhiệm vụ hoạt động cá nhân mà cịn
phải trình bày truyền đạt lại kết quả và thực hiện tiếp nhiệm vụ ở mức độ cao
hơn.
Tóm lại: Hoạt động này giúp học sinh hình thành kỹ năng hoạt động tập
thể ở diện hẹp đồng thời hình thành kỹ năng đo đạc, tính tốn, rèn luyện cho học
sinh khả năng tổng hợp thơng tin thu được để hình thành kiến thức mới một cách
chủ động. Qua đó học sinh phát huy được tích tích cực của bản thân các em
trong việc tìm tịi kiến thức để tạo tiền đề tốt cho các em hoạt động học tập tiếp
theo có hiệu quả hơn.
Vịng 2: Nhóm mảnh ghép:
Bước 1: Thành lập các nhóm mảnh ghép
Giáo viên cho học sinh hình thành các nhóm mảnh ghép như sau:
+ Nhóm 1, Nhóm 2, Nhóm 3 sẽ hình thành 3 nhóm mới trong đó mỗi
nhóm gồm 6 người: 2 người nhóm 1; 2 người nhóm 2; 2 người nhóm 3. Đặt tên
lần lượt các nhóm mới là Nhóm mảnh ghép 1; Nhóm mảnh ghép 2; Nhóm mảnh
ghép 3.
+ Nhóm 4, Nhóm 5, Nhóm 6 sẽ hình thành 3 nhóm mới trong đó mỗi
nhóm gồm 6 người: 2 người nhóm 4; 2 người nhóm 5; 2 người nhóm 6. Đặt tên
lần lượt các nhóm mới là Nhóm mảnh ghép 4; Nhóm mảnh ghép 5; Nhóm mảnh
ghép 6.
Bước 2: Trao đổi thông tin
- Từng thành viên trong các nhóm mới trao đổi kết quả đã thu được trong
nhóm chun sâu của mình cho các thành viên mới cùng biết, sau đó sẽ cùng

nhau thảo luận để thực hiện nhiệm vụ mới do giáo viên nêu ra.
- Thời gian trao đổi 6 phút
Bước 3: Giao nhiệm vụ mới cho nhóm mảnh ghép
Nhiệm vụ chung cho 6 nhóm mảnh ghép mới là trả lời câu hỏi:
Khi nào thì AM + MB = AB ?
- Thời gian thảo luận của các nhóm mảnh ghép là 3 phút.
Bước 4. Trình bày kết quả
- Đại diện một số thành viên ở “nhóm mảnh ghép” trình bày kết quả
- Các nhóm khác bổ sung kiến thức và có ý kiến phản hồi.
9


- Học sinh kết luận – Giáo viên và cả lớp công nhận kết luận chung
AM + MB = AB khi và chỉ khi M nằm giữa A và B.
Tóm lại: Qua hoạt động nhóm ở nhóm mảnh ghép 4 bước tôi thấy kỹ
năng thực hiện các bước của các em nhanh hơn, hiểu bản chất của vấn đề hơn
đặc biệt bước 2 và bước 4 khi học sinh trao đổi thơng tin và trình bày kết quả
quan sát theo dõi các em hoạt động tôi rất mừng và cảm nhận được sự tự tin và
khả năng tiếp thu bài của các em tốt hơn
Ví dụ 2: Khi dạy bài: “Khi nào thì xOy + yOz = xOz ?”
(Tiết 20 - Hình học 6 )
a. Mục tiêu:
- Kiến thức:
+ Học sinh nhận biết và hiểu khi nào thì “ xOy + yOz = xOz ?
+ Học sinh nắm vững và nhận biết các khái niệm: Hai góc kề nhau, hai
góc phụ nhau, hai góc bù nhau, hai góc kề bù
- Kỹ năng:
+ Củng cố kỹ năng sử dụng thước đo góc, kỹ năng tính góc, kỹ năng nhận
biết các quan hệ giữa hai góc.
- Thái độ: Rèn tính cẩn thận, chính xác cho học sinh.

b. Tiến hành thực hiện kỹ thuật mảnh ghép cho phần 1 của bài học: Khi
nào thì tổng số đo hai góc xOy và yOz bằng số đo góc xOz ?
Tơi thực hiện như các bước sau:
y
- Thiết kế các phiếu học tập để giao nhiệm vụ cho
mỗi nhóm chun sâu ở vịng chun sâu.
z
Phiếu số 1: Cho góc xOy và tia Oz nằm trong góc
đó. Đo các góc xOy, yOz, xOz,
a. Xác định số đo góc xOy, xOz và góc yOz
b. So sánh tổng số đo hai góc xOy và góc yOz với số đo O
x
góc xOz
z
c. Nêu nhận xét từ kết quả thu được
Phiếu số 2: Cho góc xOy và tia Oz khơng nằm trong
y
góc đó.
a. Đo các góc: xOy, yOz và xOz.
b. So sánh tổng số đo góc xOy và góc yOz với số đo góc O
x
xOz
x
c. Nêu nhận xét từ kết quả thu được
Phiếu số 3: Cho hình vẽ
+ Trong ba tia Ox, Oy, Oz tia nào nằm giữa
hai tia còn lại ?
O
+ Đo các góc: xOy, yOz, xOz.
+ So sánh tổng số đo hai góc xOy và yOz z

với số đo góc xOZ.
y
+ Nêu nhận xét.
Vịng 1: Nhóm chun sâu
10


Bước 1: Chia lớp thành 6 nhóm chuyên sâu, phân cơng nhiệm vụ các
thành viên trong nhóm (Nhóm trưởng, thư ký, thành viên) và vị trí ngồi của mỗi
nhóm
Bước 2: Giao nhiệm vụ
- Phân cơng nhiệm vụ cho từng nhóm thơng qua việc phát phiếu học tập
cho các nhóm trưởng
+ Nhóm 1; Nhóm 4: Phiếu số 1
+ Nhóm 2; Nhóm 5: Phiếu số 2
+ Nhóm 3; Nhóm 6: Phiếu số 3
Bước 3:
- Nhóm thực hiện yêu cầu của phiếu
- Thời gian thực hiện là 6 phút.
- Giáo viên theo dõi và trợ giúp những nhóm cịn gặp khó khăn trong q
trình hoạt động.
Sau thời gian hoạt động, các nhóm hồn thành xong nhiệm vụ, thì giáo
viên yêu cầu chuyển sang vịng 2.
* Kết quả đã đạt được của mỗi nhóm ở vịng 1:
- Nhóm 1; Nhóm 4: Học sinh đã đạt được
+Về kỹ năng: Xác định được chính xác số đo của các góc: xOy, yOz, xOz
bằng thước đo góc
+Về kiến thức: Tính được tổng số đo các góc: xOy và yOz, từ đó có nhận
xét: xOy + yOz = xOz
- Nhóm 2, Nhóm 5: Học sinh đã đạt được

+ Về kỹ năng: Xác định được chính xác số đo của các góc: xOy, yOz,
xOz bằng thước đo góc
+ Về kiến thức: Tính được tổng số đo các góc: xOy và yOz, từ đó có nhận
xét: xOy + yOz khác xOz
- Nhóm 3, Nhóm 6: Học sinh đã đạt được
+ Về kỹ năng: Xác định được chính xác số đo của các góc: xOy, yOz,
xOz bằng thước đo góc
+ Về kiến thức: Tính được tổng số đo các góc: xOy và yOz, từ đó có nhận
xét: xOy + yOz khác xOz
Vịng 2: Nhóm mảnh ghép
Bước 1: Giáo viên cho các nhóm mảnh ghép thành lập như sau
- Nhóm mảnh ghép 1; 2; 3: gồm 2 thành viên nhóm 1; 2 thành viên nhóm
2; 2 thành viên nhóm 3.
- Nhóm mảnh ghép 4; 5; 6: gồm 2 thành viên nhóm 4; 2 thành viên nhóm
5; 2 thành viên nhóm 6.
Bước 2: Trao đổi thông tin
- Thời gian dành cho các thành viên trong nhóm trao đổi kết quả mình đã
thu được ở vòng trước là 3 phút
Bước 3: Giáo viên nêu nhiệm vụ mới của các nhóm mảnh ghép:
Khi nào thì tổng số đo hai góc xOy và yOz bằng số đo góc xOz ?
11


+ Thời gian dành cho mỗi nhóm là 4 phút để thảo luận và rút ra kết luận
và là kiến thức mới của bài học.
Bước 4. Trình bày kết quả
- Đại diện một số thành viên ở “nhóm mảnh ghép” trình bày kết quả
- Các nhóm khác bổ sung kiến thức và có ý kiến phản hồi khác
- Giáo viên kết luận.
Tóm lại: Để sử dụng kỹ thuật mảnh ghép vào dạy kiến thức mới giáo viên

cần chọn nội dung kiến thức phù hợp, cần thiết kế các phiếu học tập sao cho nội
dung các phiếu là những mảnh ghép rõ ràng khi ghép lại sẽ được kiến thức mới
của bài.
3.3. Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép vào dạy bài luyện tập:
Trong các giờ luyện tập kiến thức thì việc học sinh giải quyết được hết các
bài tập trong sách giáo khoa cũng là điều khó khăn đối với đối tượng học sinh từ
trung bình trở xuống. Vì vậy, để lôi cuốn được các em học sinh thuộc các đối
tượng này vào với giờ học, với bài học là điều mà mỗi người giáo viên trong
mỗi giờ dạy đều muốn làm được.
Trong các giờ dạy mơn tốn, ở các giờ luyện tập bản thân tôi luôn chú ý
đến việc tạo khơng khí học tập sơi nổi, lơi cuốn các đối tượng học sinh trong lớp
để các em tích cực tham gia vào việc thực hiện các yêu cầu của các bài tập trong
sách giáo khoa, nhờ đó mà các em vận dụng được những kiến thức đã học vào
giải các bài tập, để từ đó có thêm cơ hội đưa thêm bài tập nâng cao nhằm kích
thích tư duy cho các em trong học tập.
Để làm được điều đó tơi đã sử dụng kỹ thuật mảnh ghép vào dạy học
luyện tập, với mục đích chia nhỏ và giảm mức độ khó của các bài tập tổng hợp
thành các bài tập nhỏ và dễ làm hơn đối với các đối tượng học sinh dưới trung
bình, bởi nếu để các em đó giải loại bài tập này thì đó là điều nằm ngồi khả
năng.
Ví dụ: Khi cho học sinh làm bài tập dạng :
1
1
1
1
+
+
+...+
Tính tổng sau nhanh nhất:
1.2.3 2.3.4 3.4.5

2018.2019.2020
Với bài tập này thì các đối tượng học sinh từ trung bình trở xuống, thậm
chí là học sinh khá cũng gặp khó khăn.
Để tạo điều kiện cho các em thuộc các đối tượng học sinh nói trên có điều
kiện tham gia vào việc giải quyết vấn đề khó khăn đó, tơi đã sử dụng kỹ thuật
mảnh ghép như sau:
Vịng 1: Nhóm chun sâu
Bước 1: Chia lớp thành 6 nhóm chuyên sâu theo trình độ của học sinh:
yếu, trung bình, khá, giỏi; phân cơng nhiệm vụ các thành viên trong nhóm
(Nhóm trưởng, thư ký, thành viên) và vị trí ngồi của mỗi nhóm
Bước 2:
- Phân cơng nhiệm vụ cho từng nhóm thơng qua việc phát phiếu học tập
cho các nhóm trưởng
1
1
1

+ Nhóm 1: Phiếu số 1. Tính và so sánh tổng
với
1.2 2.3
1.2.3
12


1
1
1

với
2.3 3.4

2.3.4
1
1
1

+ Nhóm 3: Phiếu số 3. Tính và so sánh tổng
với
3.4 4.5
3.4.5
1
1
1

+ Nhóm 4: Phiếu số 4. Tính và so sánh tổng
với
4.5 5.6
4.5.6
1
1

+ Nhóm 5: Phiếu số 5.Tính và so sánh tổng
với
2018.2019 2019.2020
1
2018.2019.2020
1
1
+ Nhóm 6: Phiếu số 6. Tính và so sánh tổng n(n+1)  (n +1)(n+2) với
1
n.(n+1)(n+2)

Bước 3: Thời gian dành cho các nhóm thực hiện.
- Thời gian thực hiện là 6 phút
- Giáo viên theo dõi và trợ giúp những nhóm cịn gặp khó khăn trong q
trình hoạt động.
- Sau thời gian hoạt động, các nhóm hồn thành xong nhiệm vụ, thì giáo
viên tiến hành chuyển sang vòng 2.
* Hiệu quả: Sau khi thực hiện như trên học sinh đã biết:
- Tự phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm
- Tính tổng các phân số của phiếu giao nhiệm vụ của nhóm.
- So sánh và rút ra được kết luận, học sinh không nhầm khi thực hiện trừ,
nhân hai phân số khác mẫu
- Nhớ kết quả để trình bày trước nhóm mảnh ghép.
Vịng 2: Nhóm mảnh ghép
Bước 1: Giáo viên cho các nhóm mảnh ghép thành lập như sau
- Nhóm mảnh ghép 1; 2; 3: gồm 2 thành viên nhóm 1; 2 thành viên nhóm
2; 2 thành viên nhóm 3.
- Nhóm mảnh ghép 4; 5; 6: gồm 2 thành viên nhóm 4; 2 thành viên nhóm
5; 2 thành viên nhóm 6.
Bước 2: Trao đổi thơng tin
- Thời gian dành cho các thành viên trong nhóm trao đổi kết quả mình đã
thu được ở vịng trước là 3 phút
Bước 3: Giao nhiệm vụ mới
- Giáo viên nêu nhiệm vụ mới của cả 6 nhóm: Tính tổng sau nhanh nhất:
+ Nhóm 2: Phiếu số 2. Tính và so sánh tổng

1
1
1
1
+

+
+...+
1.2.3 2.3.4 3.4.5
2018.2019.2020
1
1
1
1
+
+
+...+
b.
1.3.5 3.5.7 5.7.9
2017.2019.2021
a.

13


1
1
1
1
c. 2.4.6 + 4.6.8 + 6.8.10 +...+ 2n(n + 2)(n+4) .
Bước 4. Trình bày kết quả
- Đại diện một số thành viên ở “nhóm mảnh ghép” trình bày kết quả
- Các nhóm khác bổ sung kiến thức và có ý kiến phản hồi khác
- Giáo viên kết luận.
* Lưu ý: Các chun gia ở vịng 1 nên chia theo trình độ khác nhau để
giải quyết các vấn đề từ dễ đến khó tương ứng với yếu, trung bình, khá, giỏi, và

cần hỗ trợ kịp thời để tất cả mọi chuyên gia có thể hồn thành nhiệm vụ ở vịng
1, chuẩn bị cho vịng 2.
Tóm lại: Với cách làm này, các đối tượng học sinh đã được tác động và
lôi cuốn vào bài học, từ các em học còn chậm đã dần được làm quen với các bài
tập khó mà thơng thường chỉ dành cho đối tượng học sinh khá và giỏi.
Qua hoạt động này cũng tạo cho học sinh tinh thần đồn kết, hợp tác, tính
trách nhiệm trong cơng việc, và sự thân thiện tự tin hơn giữa các em trong giờ
học cũng như trong giờ chơi vì các em thấy bản thân mỗi người đều đóng góp
một phần trí tuệ một phần cơng sức vào làm những bài tốn khó, những bài tốn
hay và như thế chất lượng giờ dạy sẽ nâng dần lên, các em cũng yêu thích mơn
học hơn.
Vì vậy mà các em thấy u thích học mơn tốn thêm, đồng thời chất lượng
dạy và học cũng được dần nâng lên.
3.4. Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép vào dạy bài ơn tập chương:
Với mơn Tốn, một giờ dạy ơn tập muốn đạt được hiệu quả cao thì có thể
tiến hành theo nhiều hình thức tổ chức giờ dạy khác nhau, ở đây tôi mạnh dạn
đưa kỹ thuật các mảnh ghép vào giờ dạy ôn tập chương của mơn tốn lớp 6 ở
trường THCS Nguyễn Chích, và thấy hiệu quả giờ dạy đạt được rất cao về cả
kiến thức cho học sinh, về cả ý thức, thái độ học tập trong giờ học của các em
cững tiến bộ rõ rệt so với tiến hành theo cách làm cũ.
Ví dụ: Khi dạy bài Ôn tập chương III: Phân số (Tiết 106 – Số học 6 )
Tôi tiến hành sử dụng kỹ thuật mảnh ghép để học sinh thực hiện việc ôn
tập chương như sau:
a. Yêu cầu đối với học sinh:
- Về kiến thức:
+ Hệ thống được kiến thức trọng tâm của chương như: Khái niệm phân
số; Hai phân số bằng nhau; Tính chất cơ bản của phân số; Cách rút gọn phân số,
khái niệm phân số tối giản; quy đồng mẫu số nhiều phân số; so sánh phân số;
các phép tính về phân số; Số thập phân; hỗn số; ba bài toán về phân số.
- Về kỹ năng:

+ Học sinh có kỹ năng tổng hợp kiến thức đã học, hệ thống lại kiến thức,
Có kỹ năng hoạt động hợp tác.
- Về thái độ: Rèn cho học sinh tính cẩn thận, chính xác cho học sinh, rèn
tính tự giác và ý thức hợp tác nhóm.
14


b. Tiến hành thực hiện kỹ thuật mảnh ghép cho phần 1 ôn tập kiến thức
trọng tâm của chương.
Từ mục những yêu cầu trên tôi đã thực hiện kỹ thuật mảnh ghép như các
bước sau:
Vịng 1: Nhóm chun sâu
a. Bước 1: Chia lớp thành 6 nhóm chun sâu, phân cơng nhiệm vụ các
thành viên trong nhóm (Nhóm trưởng, thư ký, thành viên) và vị trí ngồi của mỗi
nhóm
b. Bước 2: Giao nhiệm vụ
- Phân cơng nhiệm vụ cho từng nhóm thơng qua việc phát phiếu học tập
cho các nhóm trưởng
+ Nhóm 1: Phiếu số 1. Trả lời các câu hỏi sau (Ghi dưới dạng ký hiệu nếu
có thể)
Câu 1: Viết dạng tổng quát của phân số. Cho ví dụ.
Câu 2: Thế nào là hai phân số bằng nhau ?
Câu 3: Nêu tính chất cơ bản của phân số. Giải thích vì sao bất kỳ phân số
nào cũng viết được dưới dạng một phân số có mẫu dương.
+ Nhóm 2: Phiếu số 2. Trả lời các câu hỏi sau (Ghi dưới dạng ký hiệu nếu
có thể)
Câu 1: Muốn rút gọn phân số ta làm thế nào ? Cho ví dụ.
Câu 2: Thế nào là phân số tối giản ? Cho ví dụ.
Câu 3: Phát biểu quy tắc quy đồng mẫu nhiều phân số ? Muốn so sánh
hai phân số không cùng mẫu ta làm như thế nào ?

+ Nhóm 3: Phiếu số 3. Trả lời các câu hỏi sau (Ghi dưới dạng ký hiệu nếu
có thể)
Câu 1: Phát biểu quy tắc cộng hai phân số cùng mẫu, không cùng mẫu ?
Câu 2: Nêu tính chất cơ bản của phép cộng phân số
a
Câu 3: Viết số đối của phân số (a,b Z,b  0) . Phát biểu quy tắc trừ hai
b
phân số.
+ Nhóm 4: Phiếu số 4. Trả lời các câu hỏi sau (Ghi dưới dạng ký hiệu nếu
có thể)
Câu 1: Phát biểu quy tắc nhân hai phân số
Câu 2: Phát biểu tính chất cơ bản của phép nhân phân số
a
Câu 3: Viết số nghịch đảo của phân số (a,b Z,a  0,b  0)
b
+ Nhóm 5: Phiếu số 5. Trả lời các câu hỏi sau (Ghi dưới dạng ký hiệu nếu
có thể)
Câu 1: Phát biểu quy tắc chia hai phân số
Câu 2: Thế nào là phân số thập phân ? Số thập phân ? Cho ví dụ.
9
Câu 3: Cho ví dụ về hỗn số. Viết phân số
dưới dạng hỗn số, phân số
5
thập phân, số thập phân.
15


+ Nhóm 6: Phiếu số 6. Trả lời các câu hỏi sau (Ghi dưới dạng ký hiệu nếu
có thể)
Câu 1: Nêu cách tìm giá trị phân số của một số cho trước

Câu 2: Nêu cách tìm một số biết giá trị một phân số của nó
Câu 3: Cách tính tỉ số phần trăm của hai số a và b ?
c. Bước 3:
- Thời gian thực hiện yêu cầu đã được nêu trong phiếu học tập là 8 phút
- Giáo viên theo dõi và trợ giúp những nhóm cịn gặp khó khăn trong q
trình hoạt động.
- Mỗi nhóm nên chia nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên trong nhóm
nhằm thực hiện nhanh hơn
- Sau thời gian hoạt động, các nhóm hoàn thành xong nhiệm vụ, giáo viên
cho học sinh chuyển sang vịng 2
* Sau khi thực hiện mỗi nhóm đã đạt được như sau:
Nhóm 1:
a
- Viết được dạng tổng quát của phân số: (a,b Z,b  0) ; Đã lấy được ví
b
dụ
a c
- Nêu được = <=> a.d = b.c
b d
a a.m a a:n
- Nêu được =
, =
( m  0; n ƯC(a;b))
b b.m b b:n
Nhóm 2:
a a:n
- Nêu được =
n ƯC(a;b); Đã lấy được ví dụ
b b:n
a

- Nêu được tối giản <=> ƯCLC(a;b) = 1; Đã lấy được ví dụ
b
- Nêu được quy tắc quy đồng mẫu nhiều phân số; Cách so sánh hai phân
số khơng cùng mẫu
Nhóm 3:
a b a+b
- Nêu được quy tắc cộng hai phân số cùng mẫu: + =
m m m
- Nêu được tính chất cơ bản của phép cộng phân số dưới dạng tổng quát
a
a
- Tìm được phân số đối của (a,b Z,b  0) là - ;
b
b
a c a  c
- - = + - 
b d b  d
Nhóm 4:
a c a.c
- × =
b d b.d
- Tìm được phân số nghịch đảo của

a
b
(a,b Z,a  0,b  0) là
b
a
16

Nhóm 5:
- Nêu được các khái niệm về số thập phân, phân số thập phân
9 4 18
-Biểu diễn được: =1 = =1,8
5 5 10
Nhóm 6:
a
a
- Các em đã biết: Tìm của m là ×m
b
b
m
m
- Các em đã biết: Tìm a biết
của nó bằng b là tính b:
n
n
a.100
%.
- Các em đã biết: Tìm tỉ số phần trăm của a và b là
b
Vịng 2: Nhóm mảnh ghép
a. Bước 1: Giáo viên cho các nhóm mảnh ghép thành lập như sau
- Mỗi nhóm mảnh ghép mới gồm 6 thành viên, trong đó mỗi thành viên
lần lượt ở các nhóm chun sâu ở vịng 1.
b. Bước 2: Trao đổi thông tin
- Thời gian dành cho các thành viên trong nhóm trao đổi kết quả mình đã
thu được ở vịng trước là 6 phút
c. Bước 3: Giáo viên nêu nhiệm vụ mới của cả 6 nhóm:

- Lập bảng tổng hợp thể hiện hệ thống kiến thức trọng tâm của chương III
+ Thời gian dành cho mỗi nhóm là 10 phút để thảo luận và tổng hợp
những kiến thức đã thu được
d. Bước 4. Trình bày kết quả
- Đại diện một số thành viên ở “nhóm mảnh ghép” trình bày kết quả
- Các nhóm khác bổ sung kiến thức và có ý kiến phản hồi khác
- Giáo viên kết luận và chuẩn kiến thức.
* Sau khi thực hiện các nhóm mảnh ghép đã lập được:
Bảng kiến thức tổng kết chương III: Phân số
a
-Phân số có dạng : (a,b Z,b  0) ;
b
a c
- = <=> a.d = b.c
b d
a a.m a a:n
- =
, =
( m  0; n ƯC(a;b))
b b.m b b:n
a a:n
- =
n ƯC(a;b);
b b:n
a
- tối giản <=> ƯCLC(a;b) = 1
b
- Quy tắc quy đồng mẫu nhiều phân số:
+ Bước 1: Tìm BCNN của các mẫu để làm mẫu chung
+ Bước 2: Tìm thừa số phụ của mỗi mẫu (Bằng cách chia mẫu chung cho

từng mẫu riêng)
+ Nhân tử và mẫu mỗi phân số với thừa số phụ tương ứng
- Cách so sánh hai phân số không cùng mẫu
17


a c
> <=>a.d  b.c
b d
a b a+b
- + =
m m m
- Tính chất cơ bản của phép cộng phân số:
a c c a
+  = 
b d d b
a c m a c m a c m
+    =      
b d n b d n  b d n
a
a a
+ 0 =0 
b
b b
a
a
a a -a
- Phân số đối của (a,b Z,b  0) là - ;   =
b
b

b -b b
a c a  c
- - = + - 
b d b  d
a c a.c
- × =
b d b.d
a c c a
+  = 
b d d b
a c m a c m a c m
 
+     =  
b d n b d n  b d n
a
a a
+ 1 = 1  
b
b b
a c m a c a m
+    =   
b d n  b d b n
a
b
- Phân số nghịch đảo của (a,b Z,a  0,b  0) là
b
a
a c a d a.d
- : =  
b d b c b.c

- Khái niệm về phân số thập phân
a
a
- Tìm của m cho trước, ta tính ×m ( a,b N, b  0 )
b
b
m
m
- Tìm một số biết
của nó bằng a, ta tính a: ( m,n  N* )
n
n
a.100
%.
- Tìm tỉ số phần trăm của a và b, ta tính
b
* Lưu ý: Khi thực hiện hoạt động ở nhóm mảnh ghép cần
- Đảm bảo những thơng tin từ các mảnh ghép lại với nhau có thể hiểu
được bức tranh toàn cảnh của một vấn đề và là cơ sở để giải quyết một nhiệm vụ
phức hợp ở vòng 2.
- Đặc điểm của nhiệm vụ mới ở vòng 2 là một nhiệm vụ phức hợp và chỉ
có thể giải quyết được trên cơ sở nắm vững những kiến thức đã có ở vịng 1. Do
đó cần xác định rõ những yếu tố cần thiết về kiến thức, kĩ năng, thông tin,…
cũng như các yếu tố hỗ trợ cần thiết để giải quyết nhiệm vụ phức hợp này.
+

18


- Nhằm nâng cao khả năng tự học, tự nghiên cứu của học sinh, tạo ra đội

ngũ nhân lực trong tương lai độc lập, sáng tạo. Trong quá trình giảng dạy giáo
viên phải năng động hơn và biết kết hợp nhiều phương pháp để nâng cao hiệu
quả giờ dạy.
Tóm lại: Với cách làm trên khơng những kích thích học sinh hoạt động
tích cực mà cịn giúp giáo viên quan sát và đánh giá được học sinh về mặt hoạt
động hợp tác nhóm, học sinh có được sự u thích mơn học thực sự thông qua
các hoạt động của bản thân; các em có thêm niềm tin, khơng lo sợ trong các giờ
học mơn tốn như trước nữa mà chủ động hơn và dần tiến bộ hơn trong học tập.
4. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC:

Sau một thời gian thực hiện đề tài tôi thu được kết quả
- Học sinh đã biết và thực hiện được các bước cho một hoạt động trong tiết
học có sử dụng kỹ thuật mảnh ghép:
* Vịng 1: Nhóm chuyên gia
Lớp học sẽ được chia thành đến 6 nhóm (6 học sinh/nhóm). Mỗi nhóm
được giao một nhiệm vụ với những nội dung học tập khác nhau.
Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút, suy nghĩ về câu hỏi,
chủ đề và ghi lại những ý kiến của mình.
Khi thảo luận nhóm phải đảm bảo mỗi thành viên trong từng nhóm đều trả
lời được tất cả các câu hỏi trong nhiệm vụ được giao và trở thành chun gia của
lĩnh vực đã tìm hiểu và có khả năng trình bày lại câu trả lời của nhóm ở vịng 2.
*Vịng 2: Nhóm mảnh ghép.
- Học sinh biết hình thành nhóm mới 6 người (bao gồm 2 người từ nhóm
1; 2 từ nhóm 2; 2 người từ nhóm 3…), gọi là nhóm mảnh ghép.
- Các câu hỏi và câu trả lời của vòng 1 được các thành viên trong nhóm
mới chia sẻ đầy đủ với nhau.
- Mọi thành viên trong nhóm mới đều hiểu, được tất cả nội dung ở vòng 1
và nhiệm vụ mới sẽ được giao cho các nhóm để giải quyết (nhiệm vụ mới này
phải gắn liền với kiến thức thu được ở vòng 1)
- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ trình bày và chia sẻ kết quả.

- Như vậy: Qua sử dụng kỹ thuật mảnh ghép trong dạy học, học sinh lớp
tôi phụ trách luôn học bài với tâm thế tự tin, thoải mái và rất vui vẻ. Hầu hết các
em nắm vững kiến thức ngay tại lớp. Trong giờ học, học sinh học bài rất tích
cực, các em đã chuyển từ học tập thụ động sang chủ động chiếm lĩnh kiến thức,
thích thú với những hình thức học tập mới lạ. Ngồi ra kỹ năng làm tốn của các
em có tiến bộ rõ rệt. Những học sinh giỏi thì ngày càng tự tin, năng động, có
trách nhiệm cao trong việc học tập cịn những học sinh có thói quen lười suy
nghĩ thì trở nên tích cực hơn bắt đầu biết chia sẻ, hợp tác với các bạn để hoàn
thành nhiệm vụ học tập.
Kết quả cụ thể: Kết quả khảo sát chất lượng:
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Tổng số
TL(%
TL(%
TL(%
TL(%
học sinh
SL
SL
SL
SL
)
)
)
)
19

129

35

27.13

69

53.49

25

19.38

0

0

Kết quả trên cho thấy, so với khi chưa áp dụng kỹ thuật mảnh ghép vào
giảng dạy, tỉ lệ học sinh khá giỏi tăng lên rõ rệt, học sinh yếu khơng cịn, đồng
thời ý thức tự giác và lịng u thích mơn Tốn của học sinh dần được nâng cao,
kỹ năng hoạt động hợp tác nhóm dần tốt hơn, vì bản thân các em đã có sự tự tin
trong quá trình học tập ở lớp, trước bạn và thầy.
Về phía bản thân và những đồng nghiệp cùng thực hiện kỹ thuật này trong
giờ dạy luôn cảm thấy nhẹ nhàng khi đứng lớp vì kiến thức được các em tiếp thu
tích cực, chủ động thông qua các hoạt động học mặc dù để có được giờ dạy như
vậy thì việc thiết kế giờ dạy cũng đòi hỏi nhiều thời gian. Đổi lại bản thân có
thêm nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng “kỹ thuật mảnh ghép” - một kỹ thuật
dạy học tích cực hiện nay.

- Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép trong dạy - học là hình thức tổ chức hoạt
động học với ý tưởng hợp tác nhóm dựa trên những kiến thức, kỹ năng của mỗi
cá nhân, qua đó giúp các em phát triển tư duy, để đạt hiệu quả tốt nên tạo điều
kiện cho học sinh độc lập hoạt động nhiều nhất có thể. Dù sử dụng với cách nào
thì cũng ln ghi nhớ một điều là đảm bảo thời gian tiết học và tự tìm tịi, chiếm
lĩnh kiến thức của bài. Điều đó là quan trọng nhất, đó là hiệu quả của giờ dạy niềm vui của những người đứng lớp như chúng tôi.

20


III. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
1. KẾT LUẬN:

Hiện nay điều mà giáo dục đang mong đợi đó là trong giảng dạy lấy học
sinh làm trung tâm cho việc thiết kế chuỗi hoạt động học, người giáo viên chỉ
đóng vai trị của người thiết kế, tổ chức và là trọng tài, trợ giúp cho học sinh
trong q trình học tập thơng qua các hoạt động học. Với yêu cầu như vậy việc
sử dụng kỹ thuật mảnh ghép kết hợp với các phương pháp dạy học tích cực khác
sẽ đem lại hiệu quả như mong đợi như trên. Trong quá trình sử dụng kỹ thuật
mảnh ghép vào việc dạy học tôi rút ra một số kinh nghiệm nhỏ sau:
1.1. Giáo viên phải biết chọn đơn vị kiến thức để có thể sử dụng kỹ
thuật mảnh ghép:
- Giáo viên phải nắm vững mục tiêu, khối lượng kiến thức bài học, xem
xét những bài có đơn vị kiến thức nhỏ liên quan đến nhau; hoặc những cụm bài
có chung kiến thức hay những bài có tính chất tổng kết, ơn tập,… để áp dụng
dùng kỹ thuật mảnh ghép hiệu quả.
1.2. Hướng dẫn học sinh làm quen với phương pháp học tập có sử
dụng kỹ thuật mảnh ghép theo các bước:
- Quan sát để tập cách hoạt động khi thực hiện kỹ thuật mảnh ghép.
- Biết phối hợp tốt trong nhóm để hoạt động của nhóm có hiệu quả.

- Tự đưa ra một vài vấn đề để có thể huy động được nhiều nhất các bạn
trong nhóm, trong lớp tham gia dưới hình thức sử dụng kỹ thuật mảnh ghép.
- Khoảng thời gian trên lớp giáo viên giao cho từng nhóm học sinh một
chủ đề nào đó để nghiên cứu kỹ. Mỗi nhóm các học sinh sẽ thảo luận tìm ra nội
dung theo yêu cầu của giáo viên. Phương pháp này giúp học sinh, rèn luyện cho
học sinh tính tự học, tự nghiên cứu và tự tin khi trình bày một vấn đề nào đó
trước đám đông.
- Khi học sinh đã chuẩn bị tốt tâm thế học tập như tài liệu và nội dung bài
học thì việc sử dụng kỹ thuật các mảnh ghép là khâu cuối cùng để các học sinh
có cơ hội nêu ý kiến của mình và ai cũng được tham gia vào nội dung của bài
học hay một vấn đề mà giáo viên nêu ra.
1.3. Thời gian thực hiện kỹ thuật mảnh ghép:
Thời gian thực hiện không thể tuỳ tiện, nếu sử dụng không đúng lúc,
không đúng chỗ sẽ phản tác dụng. Giáo viên cần linh hoạt, sáng tạo. Tuỳ vào bài
học để sử dụng vào lúc nào là phù hợp nhất. Có thể khi củng cố kiến thức, có thể
sau phần kiến thức của bài học…
1.4. Đồ dùng và phương tiện phục vụ hoạt động: Giáo viên cần tham
khảo đầu tư và chuẩn bị cho giờ dạy đạt hiệu quả:
+ Tài liệu: Sách giáo viên, chuẩn kiến thức kỹ năng, tài liệu về PPDH tích
cực.
+ Phương tiện và đồ dùng: máy chiếu, chuẩn bị các đồ dùng dạy học khác
đầy đủ như: phấn màu, bút chỉ, giấu A4, giấy A3, bảng phụ, bìa, …
1.5. Về phía giáo viên: Trong q trình sử dụng kỹ thuật các mảnh ghép
phải dành thời gian theo dõi học sinh thảo luận nhóm và trình bày kết quả, có
21


như vậy thì học sinh có điều kiện trao đổi trực tiếp với giáo viên và ý thức rằng
mình làm việc một cách nghiêm túc.
1.6. Để đảm bảo hiệu quả của nhóm, các thành viên trong nhóm cần

được phân cơng các nhiệm vụ như sau:
Vai trị
Nhiệm vụ
Trưởng nhóm
Phân cơng nhiệm vụ
Hậu cần
Chuẩn bị đồ dùng , tài liệu cần thiết
Thư kí
Ghi chép kết quả
Phản biện
Đặt các câu hỏi phản biện
Liên lạc với các nhóm khác
Liên hệ với các nhóm khác
Liên lạc với giáo viên
Liên lạc với giáo viên để xin trợ giúp
2. ĐỀ XUẤT:

Tổ chức các chuyên đề hoặc sinh hoạt cụm để giáo viên trao đổi, học tập
kinh nghiệm lẫn nhau về phương pháp dạy học, kỹ thuật dạy học
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi thiết nghĩ mỗi giáo viên cần tiến tới
làm chủ những kĩ thuật dạy học tích cực. Bởi việc dạy cho học sinh lớp 6 biết
cách học tích cực là việc làm cần thiết để các em bước vào bậc THCS một cách
vững vàng, tự tin hơn.
Trên đây là một kinh nghiệm thu được qua việc tự học, tự bồi dưỡng, tôi
đã áp dụng vào việc giảng dạy ở trường đã thấy chất lượng giờ dạy nâng lên rõ
rệt. Tôi mạnh dạn đưa ra trao đổi cùng đồng nghiệp. Rất mong hội đồng khoa
học và các đồng nghiệp góp ý để sáng kiến của tơi được hồn thiện hơn.
Tơi xin chân thành cảm ơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 10 tháng 3 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.
Người viết
Thiều Ngọc Tuấn

22


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Thiều Ngọc Tuấn
Chức vụ và đơn vị cơng tác: PHT trường THCS Nguyễn Chích
Cấp đánh giá
xếp loại

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học
đánh giá
xếp loại

TT

Tên đề tài SKKN

1.

Tổng quát hoá các bài toán
đại số trong dạy học toán

Huyện

A

2010

2.

Rèn kỹ năng vận dụng quy
tắc biến đổi phương trình cho
học sinh yếu kém lớp 8

Huyện

B

2012

3.

Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép
nhằm tăng hứng thú học tập
của học sinh và hiệu quả giờ
dạy mơn tốn lớp 6 ở trường

THCS Đơng Ninh

Huyện

B

2014

Huyện

A

4.

Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép
nhằm tăng hứng thú học tập
của học sinh và hiệu quả giờ
dạy mơn tốn lớp 7 ở trường
THCS Đông Tiến

Tỉnh

C

2016

23


TÀI LIỆU THAM KHẢO

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp
hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo.
2. Dạy và học tích cực - Một số phương pháp và kỹ thuật dạy học - Bộ
giáo dục và Đào tạo – Nhà xuất bản Đại học sư phạm, năm 2010.
3. Tài liệu tập huấn: Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo
định hướng phát triển năng lực học sinh mơn Tốn cấp trung học cơ sở - Bộ giáo
dục và Đào tạo, năm 2014.
4. Sách giáo khoa Toán 6 tập 1- Phan Đức Chỉnh chủ biên - Nhà xuất bản
giáo dục.
5. Sách giáo khoa Toán 6 tập 2- Phan Đức Chỉnh chủ biên - Nhà xuất bản
giáo dục.
6. Thiều Ngọc Tuấn, PHT trường THCS Đông Tiến, huyện Đông Sơn,
tỉnh Thanh Hóa-Sử dụng kỹ thuật mảnh ghép nhằm tăng hứng thú học tập của
học sinh và hiệu quả giờ dạy mơn tốn lớp 6 ở trường THCS Đơng Ninh.

24