Luận văn Đói nghèo- Một điểm tối ở Nigeria

Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA KẾ HOẠCH & PHÁT TRIỂN
……
BÀI TẬP
MÔN KINH TẾ PHÁT TRIỂN
ĐỀ TÀI :
ĐÓI NGHÈO-MỘT ĐIỂM TỐI Ở NIGERIA
NHÓM 6
LỚP KINH TẾ PHÁT TRIỂN _15
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
1
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
THÀNH VIÊN NHÓM
Stt Họ và tên
Xếp loại
A B C D
1 Hoàng Đình Phương
A
2 Nguyễn Bá Dũng
A
3 Đặng Thanh Hà
A
4 Đỗ Thị Thu Hiền
A
5 Cấn Xuân Hoà
C
6 Lê Thị Hoàng
A
7 Nguyễn Văn Thanh
C

8 Phạm Ngọc Tùng
B
9 Vũ Đình Sơn
B
10 Cao Xuân Nam
B
11 Nguyễn Thị Yến
B

MỤC LỤC trang
Danh mục các từ viết tắt…………………………………………………...4
Tóm tắt…………………………………………………………………….5
A ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………….6
B NỘI DUNG CHÍNH……………………………………………………7
Phần I Giới thiệu đất nước, con người Nigeria………………………....7
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
2
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
1. Vị trí địa lí…………………………………………………….…………7
2. Địa hình -khí hậu - Tài nguyên thiên nhiên……………………………..7
3. Lịch sử hình thành và chặng đường phát triển…………………..….…..8
Phần II Thực trạng đói nghèo ở Nigeria……………………………….10
1. Cơ sở lý thuyết _ Các quan điểm về đói nghèo……..………………….10
2. Bức tranh nghèo đói ở Nigeria………………………………..………..11
2.1. Nigeria - nghèo khổ về thu nhập………………………………….….11
2.2. Nghèo đói về khía cạnh con người…………………….………….….12
2.2.1 Hoàn cảnh sống vô cùng khó khăn………………..………….……12
2.2.2 Bệnh tật- thảm hoạ từ đói nghèo………………..…………….…….13
2.2.3 Trẻ em _nạn nhân của đói nghèo…………………………….….….15
Phần III Những nguyên nhân chính dẫn tới đói nghèo ở

Nigeria………………………………………………………….…..….…19
1. Khủng hoảng lương thực thế giới vấn nạn đối với Nigeria……...….…19
2. Dân số lớn và đang tăng nhanh……………………………….….….…20
3 Tham nhũng-căn bệnh của các vị quan “ngứa tay”………….……….…20
4. Nội chiến-“đe doạ” bên tính mạng con người……………….…………23
5. Kẽ hở trong chính sách quản lý-người dân vô tội phải ngánh chịu hậu
quả………………………………………………………………………...24
Phần IV Những chính sách xoá đói giảm nghèo của Nigeria và bài học
kinh nghiệm đối với Việt Nam………………………………………….25
1. Chính sách xoá đói giảm nghèo của Nigeria…………………….….....25
2 Bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam……………………………...…27
C KẾT LUẬN……………………………………………………………28
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
GDP Gross domestic product
AIDS Acquired immune deficiency
syndrome
EU Ero United
FDI Foreign derect investement
FOB Free on board
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
3
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
HDI Humen develop index
HIV Humen Immunodeficiency Virus
HPI Humen poverty index
LHQ Liên hợp quốc
UNESCO United Nations
Educational,Scientific and
Cultural Organization
UNICEP United Nations International

Children’s Emergency Fund
WB World Bank
XĐGN Xoá đói giảm nghèo
TÓM TẮT
Nigeria-một quốc gia nằm ở phía Tây châu Phi. Sau khi giành được
độc lập từ tay thực dân Anh, quốc gia này tổ chức theo mô hình liên
hợp.Nigeria có rất nhiều dầu mỏ, khí đốt và đây cũng là lợi thế của quốc gia
này. Là thành viên của tổ chức xuất khẩu dầu mỏ OPEC với nguồn thu từ
việc bán dầu mỏ không kém gì các nước thành viên khác song Nigeria vẫn là
nước chậm phát triển, mắc nợ rất nhiều các tổ chức trên thế giới.
Phần lớn người dân Nigeria phải sống trong cảnh nghèo đói, bệnh tật
hoành hành. Với mức thu nhập khoảng 1USD/ngày/người, những người
nghèo ở Nigeria luôn sống trong cảnh “ ăn bữa nay lo bữa mai”. Đói nghèo
khéo theo dịch bệnh, tệ nạn ở nước này tăng nhanh. Tỉ lệ người chết vì đói
nghèo ở nước này rất cao.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
4
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Nguyên nhân chính dẫn tới thực trạng trên là nạn tham nhũng tràn
nan, cùng với sự điều hành quản lý kinh tế kém và những mâu thuẫn xung
đột giữa các bang khiến cho quốc gia này không có điều kiện phát triển.
Cho đến nay, dù đã có những chính sách nhằm vực dậy nền kinh tế,
đẩy lùi tham nhũng và xoá đói giảm nghèo nhưng vấn đề thực hiện vẫn còn
khó khăn và nhiều nan giải. Nigeria đã cho chúng ta nhiều bài học quý giá
và Việt Nam sẵn sàng tham gia trao đổi hợp tác với Nigeria về các chính
sách XĐGN nâng cao đời sống vật chất cũng như trình độ học vấn của
đồng bào đói nghèo ở 2 nước.
A ĐẶT VẤN ĐỀ
Bước sang thế kỉ 21, nền kinh tế thế giới ngày càng phát triển cùng
với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật làm năng suất tăng nhanh, đời sống của

người dân được nâng cao. Tuy nhiên, do quá coi trọng việc tăng trưởng, ít
để ý đến việc phát triển kinh tế nên những vấn đề mang tính chất xã hội như:
phân phối thu nhập, môi trường... chưa được quan tâm sâu sắc, dẫn đến
một bộ phận không nhỏ dân cư trên trát đất vẫn phải sống trong cảnh nghèo
đói liên miên.
Châu Phi- một lục địa chậm phát triển nhất so với các châu lục khác.
WB cho biết “ tỉ lệ nghèo đói ở Châu Phi lớn hơn so với các châu lục khác.
Nigêria là đất nước điển hình của Châu Phi, lý giải vì sao châu lục
này được thiên nhiên vô cùng ưu đãi nhưng lại là châu lục có nền kinh tế
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
5
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
kém phát triển nhất thế giới.Thông qua việc tìm hiểu cũng như phân tích về
kinh tế cũng như đời sống xã hội, chính trị của Nigêria - đất nước có tiềm
năng phát triển kinh tế lớn nhất châu Phi - chúng ta hiểu được phần nào thực
trạng và nguyên nhân dẫn đến sự nghèo đói của châu Phi hiện nay, từ đó có
thể rút ra một số bài học kinh nghiệm về “xoá đói giảm nghèo”.
B.NỘI DUNG CHÍNH
Phần I
Giới thiệu đất nước, con người Nigeria.
1. Vị trí địa lí
Cộng hoà liên bang Ni-gê-ria là một nước nằm ở Tây Phi, phía tây giáp
Benin, Đông giáp Tchad và Cameroon, Bắc giáp Niger, Nam giáp vịnh
Guinea.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
6
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
2. Địa hình -khí hậu - Tài nguyên thiên nhiên.
Địa hình Nigeria bao gồm vùng đất thấp phía Nam nhập vào vùng đồi
và cao nguyên ở vùng trung tâm, núi ở phía Đông Nam, phía Bắc là đồng

bằng sông Niger rất trù phú. Về mặt khí hậu, quốc gia Tây phi này có một hệ
thống khí hậu rất đa dạng với khí hậu xích đạo ở miền Nam, nhiệt đới ở
Trung bộ, khô hanh ở miền Bắc.
Với diện tích 923.768km
2
( trong đó diện tích đất là 910.768 km
2
,
diện tích mặt nước là 13000 km
2
) Nigeria là một trong những nước có tiềm
năng phát triển kinh tế lớn nhất ở châu Phi. Điều đó được thể hiện trước hết
ở những món quà mà thiên nhiên ban tặng cho quốc gia này đó là nguồn
khoáng sản vô cùng phong phú: dầu mỏ, khí tự nhiên, đá vôi, thiếc,
columbit, cao lanh, vàng, bạc, than đá, chì, kẽm, thạch cao, quặng sắt, quặng
volfram...Trong đó các khoáng sản chính là dầu lửa ( trữ lượng 16,8 tỉ
thùng), khí đốt (2000 tỉ m
3
), than đá (360 triệu tấn). Chỉ tính riêng việc xuất
khẩu dầu mỏ cùng các sản phẩm liên quan chiếm khoảng 95% giá chị xuất
khẩu hàng năm của Nigeria.
3.Lịch sử hình thành và chặng đường phát triển.
Cũng giống như nhiều nước ở Châu Phi khác, trước chiến tranh thế
giới thứ hai Nigeria là thuộc địa của các nước tư bản. Từ giữa thế kỷ 19 thực
dân Anh đã bắt đầu xâm chiếm Nigeria và biến nơi đây thành thuộc địa dưới
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
7
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
sự cai trị của toàn quyền Anh. Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, dưới áp
lực của phong trào đấu tranh đòi độc lập ngày càng mạnh mẽ của nhân dân

Nigeria, Thực dân Anh phải để cho Nigeria được tự trị. Ngày 1/10/1960
Nigeria được Anh trao trả độc lập và đây cũng là ngày quốc khánh của quốc
gia này.
Nhà nước Nigeria hiện nay là nhà nước liên bang bao gồm 36 bang
và một đặc khu thủ đô mỗi bang có một thống đốc đứng đầu. Dân số của
quốc gia châu Phi này tính tới tháng 6/2008 là 146.255.312 người với 250
tộc người và từng ấy ngôn ngữ. Ba bộ tộc lớn nhất ở Nigieria là Haussa ở
miền Bắc, Ibo ở miền Đông và Yoruba ở miền Tây. Do lịch sử để lại tiếng
anh là ngôn ngữ chính thức được sử dụng ngoài ra các tiếng Haussa,
Yoruba, Igbo cũng được sử dụng trong quốc hội. Những thập kỷ qua, tình
hình chính trị xã hội của Nigeria có nhiều biến động với các cuộc đảo chính,
nội chiến, tranh giành quyền lực giữa các bộ tộc ở miền Nam và miền Bắc.
Những năm gần đây tình hình chính trị ở Nigeria đã có phần ổn định hơn.
Xét về kinh tế trong năm 2008, GDP của Nigeria là 220,3 tỷ USD. Trong đó
tỷ trọng đóng góp của các nghành nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ lần
lượt là 18%, 50,9%, 31,1%. Do có nguồn dầu mỏ dồi dào lên ngành công
nghiệp khai thác dầu mỏ và các sản phẩm liên quan của nước này rất phát
triển. Hằng năm các sản phẩm từ dầu mỏ chiếm từ 90% - 95% giá trị xuất
khẩu.
Mặc dù ngành công nghiệp dầu khí thống trị nền kinh tế nhưng về
cơ bản Nigeria vẫn là một nước nông nghiệp với khoảng 70% dân số làm
nông nghiệp. Các sản phẩm nông nghiệp chính của Nigeria là khoai lang,
sắn, ngô, lúa miến, kê, lạc, cà phê, cacao, mía, chè, dầu cọ, gạo... Tuy đất đai
phì nhiêu, khí hậu thuận lợi nhưng do không được chú ý đầu tư thích đáng
nên nông nghiệp Nigeria kém phát triển. Thêm vào đó đất đai ở Nigieria
đang b ị thoái hoá nghiêm trọng, các khu rừng bị tàn phá nặng nề, tình trạng
sa mạc hoá các vùng đất diễn ra nhanh. Các nông sản chính gồm: ngũ cốc,
lạc, cao su, ca cao, chè.Nhìn chung sản lượng nông nghiệp chưa đáp ứng
được nhu cầu trong nước và hàng năm Nigeria phải nhập khẩu một khối
lượng lớn lương thực, trong đó có khoảng 1,5-1,7 triệu tấn gạo.

Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
8
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Lĩnh vực dịch vụ bao gồm các hoạt động dịch vụ chính là ngân hàng,
viễn thông, giao thông vận tải.
Số liệu hệ thống các tuyến đường ở Nigeria năm 2004
Đường sắt 3,557 km
Đường cao tốc 194,394 km
Đường thuỷ 8,600 km
Xét về mặt quan hệ đối ngoại, Nigeria có nền ngoại thương lớn thứ
hai Châu Phi. Trong thập kỷ 90, ngoại thương tăng bình quân 3,6%/năm,
trong đó xuất khẩu tăng 4,6%/năm còn nhập khẩu tăng 2,2%/năm. Tuy nhiên
sự tăng trưởng không mang tính ổn định, thay đổi thất thường hàng năm.
Đáng lưu ý là Nigeria luôn duy trì mức xuất siêu rất lớn. Dầu mỏ và các sản
phẩm dầu mỏ bình quân chiếm khoảng 95% kim ngạch xuất khẩu của
Nigeria. Hiện nay, Nigeria đang cố gắng giảm bớt sự phụ thuộc vào xuất
khẩu dầu mỏ. Bạn hàng chính của Nigeria là Mỹ, EU, Trung Quốc, Ấn Độ,
Brazil, trong đó Mỹ là bạn hàng lớn nhất. Năm 2006 các thị trường xuất
khẩu chính là: Mỹ 42%, Ấn Độ 13%, Tây Ban Nha 5%, Brazil 6% và Pháp
6%,. Do tình hình chính trị xã hội không thật sự ổn định, Nigeria chưa phải
là thị trường hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Từ năm 1997-2001, tổng
vốn FDI vào nước này chỉ đạt 5,6 tỷ USD, đứng thứ 4 Châu Phi. Đầu tư chủ
yếu đến từ Mỹ và một số nước Tây Âu, tập trung vào lĩnh vực dầu khí. Kim
ngạch thương mại của Nigeria trong năm 2008 ước tính đạt 83,09 tỷ USD
xuất khẩu và 46,36 USD nhập khẩu ( các số liệu được tính theo giá FOB).
Trong quan hệ với các nước, Nigeria tham gia nhiều tổ chức quốc tế và khu
vực. Trong Cộng đồng kinh tế các nước Tây Phi (ECOWAS), Nigeria là
thành viên đóng vai trò quan trọng nhất. Nigeria có quan hệ chặt chẽ với EU
thông qua công ước Lomer. Quan hệ với Mỹ cũng được đẩy mạnh, đặc biệt
nhờ đạo luật AGOA của chính quyền Mỹ.

PhầnII
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
9
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
Thực trạng đói nghèo ở Nigeria
1. Cơ sở lý thuyết _ Các quan điểm về đói nghèo.
Đói nghèo là một vấn đề mang tính chất toàn cầu đang thu hút nỗ lực
chung của cả cộng đồng quốc tế nhằm từng bước xoá bỏ đói nghèo và nâng
cao phúc lợi của người dân. Có rất nhiều khái niệm khác nhau về đói nghèo,
nhưng tựu chung đều coi đói nghèo là tình trạng của một nhóm người trong
xã hội không có khả năng được hưởng “một cái gì đó” ở mức độ cần thiết.
Sự khác nhau về việc xác định “cái gì đó”đã tạm chia thành ba trường phái
chính trong quan điểm về đói nghèo.
Theo trường phái phúc lợi, đói nghèo là một hay nhiều cá nhân trong
xã hội đó không có được một mức phúc lợi kinh tế được coi là cần thiết để
đảm bảo cho cuộc sống tối thiểu hợp lý theo tiêu chuẩn của xã hội đó.
Theo trường phái nhu cầu cơ bản coi “cái gì đó” mà người nghèo
thiếu là một tập hợp những hàng hoá và dịch vụ được xác định cụ thể mà
việc thoả mãn chúng là điều kiện tiên quyết để thoả mãn chất lượng cuộc
sống.
Theo trường phái năng lực thì đói nghèo là tình trạng một bộ phận
dân cư không được hưởng và thoả mãn những nhu cầu cơ bản của con người
đã được xã hôi thừa nhân tuỳ thao trình độ phát triển kinh tế- xã hội và
phong tục tập quán của từng địa phương. Hiện nay, định nghĩa này đang
được nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng, trong đó có Nigeria.
2. Bức tranh nghèo đói ở Nigeria.
Bây gìơ chúng ta cùng đi tìm hiểu cuộc sống nghèo khổ ở Nigeria nơi
mà bức tranh nghèo đói vẫn còn có nhiều mảng màu tối
2.1. Nigeria - nghèo khổ về thu nhập.
Nigeria - một thị trường rất nhiều tiềm năng để phát triển nhưng do

trình độ phát triển mức thấp, dân số đông (khoảng 150 triệu người - đông
nhất Châu Phi) nên đất nước này vẫn trong danh sách 1 trong 15 nước
nghèo nhất thế giới. Người dân lâm vào tình trạng thu nhập không đủ trang
trải cho lương thực nhập khẩu, trong khi lương thực trong nước không đáp
ứng đủ . Chính vì vậy số người phải bỏ quê hương đi ăn xin ngày càng nhiều
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
10
Đói nghèo -Một điểm tối ở Nigeria Nhóm 6 _KTPT_15
tại cổng các trung tâm cứu đói dòng người đứng túc trực bên ngoài mong
kiếm được chút lương thực cho qua ngày. Ở trung tâm cứu đói đặt tại Kano -
một thành phố thậm chí còn được mệnh danh là ’’bụng voi’’ vì sức chứa của
mình lượng người đến xin ăn trong năm 2008 đã tăng gấp bội. Chỉ riêng
lượng lương cho sự tồn tại người dân còn khó đáp ứng thế nên là vấn đề
dinh dinh dưỡng cho người dân đặc biệt là trẻ em càng không thế đảm bảo.
Không chỉ đói nghèo không đủ tiền mua lương thực mà ở đây thu
nhập của họ cũng không đảm bảo vì thất nghiệp và không có việc làm. Theo
thống kê của Bộ Công Thương, mặc dù dân số đông như vậy nhưng lực
lượng lao động của nước này chỉ là 50.13 triệu người (năm 2008), tỷ lệ thất
nghiệp (Unemployment rate) đang có xu hướng tăng trong những năm gần
đây (2006 : 2.9% đến 2008 : 5.8%). Do đó, nó đã ảnh hưởng trực tiếp tới
thu nhập của người dân, mức sống ngày càng giảm, số người ăn xin ngày
càng gia tăng. Theo Bộ trưởng nhà nước Nigeria - Sayyadi Abbruma cho
biết : “mỗi giây có một trẻ em chết đói”
Theo cách đánh giá của Ngân Hàng Thế Giới (WB) đã dựa vào
ngưỡng chi tiêu tính bằng đôla mỗi ngày để đánh giá ngưỡng nghèo ở nhiều
nước đang phát triển. Đó là ngưỡng chi tiêu có thể đảm bảo mức cung cấp
năng lượng tối thiểu cần thiết cho con người, mức chuẩn đó là 2100
calo/người/ngày; dưới mức chi tiêu cần thiết 2100 calo/ngày gọi là “nghèo
về lương thực, thực phẩm”. Và thống kê năm 2008, tỉ lệ dân số sống dưới
mức nghèo ở Nigeria là 60%. Như vậy chỉ còn 40% dân cư sống trên

mức nghèo đói và “ranh giới nghèo khổ”.
Ngoài ra, ở Nigeria khí hậu không được thuận lợi, đất đai dần bị sa
mạc hoá nên ngành nông nghiệp không được quan tâm và phát triển. Trong
khi đó lực lượng lao động ở ngành nông nghiệp chiếm 70%, còn công
nghiệp và dịch vụ chiếm 30% (năm 2008). Do đó làm tăng khoảng cách giàu
nghèo giữa nông thôn và thành thị. Đặc biệt, khi ngành công nghiệp ngày
càng phát triển (do trữ lượng dầu mỏ lớn nhất châu phi - khoảng 34 tỷ thùng
và 2000 tỷ m
3
khí đốt tự nhiên ) thì khoảng cách này ngày càng tăng trong
tương lai.
2.2. Nghèo đói về khía cạnh con người.
Bộ môn kinh tế phát triển –Khoa Kế Hoạch & Phát Triển _KTQD
11