VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Soạn văn 10 bài: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (ngắn gọn)
1. Soạn văn lớp 10 bài Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ ngắn gọn
mẫu 1
1.1. Câu 1 (trang 14 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1)
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi
a. Hoạt động giao tiếp trong văn bản trên diễn ra giữa vua Trần Nhân
Tông ( người đứng đầu đất nước) và các bô lão (đại diện cho nhân dân).
Các nhân vật giao tiếp ở các vị thế khác nhau nên ngôn từ được sử dụng
trong giao tiếp có sự khác nhau: các bơ lão sử dụng từ xưng hô thể hiện
thái độ tôn kính như “bệ hạ”, “xin thưa”; nhà vua sử dụng câu nói tỉnh
lược chủ ngữ trong giao tiếp trực diện.
b. Khi vua Trần hỏi thì các bơ lão là người nghe, vua Trần là người nói.
Khi các bơ lão trả lời, vua Trần là vai người nghe, các bô lão là vai người
nói. Người nói thực hiện hành động là tạo ra lời nói cịn người nghe thực
hiện hành động nghe để lĩnh hội thông tin để phản hồi.
c. Hoạt động giao tiếp trên diễn ra tại điện Diên Hồng, khi đất nước ta bị
xâm lược bởi giặc Nguyên – Mông hung hãn. Lúc này, vua tôi nhà Trần
đang cùng nhau bàn cách đối phó.
d. Hoạt động giao tiếp trên đưa ra tình hình của đất nước và hướng vào
việc bàn bạc sách lược đối phó với quân xâm lược.
e. Mục đích của cuộc giao tiếp là bàn bạc và thống nhất sách lược đối phó
với quân giặc. Cuộc giao tiếp có kết quả là sự thống nhất hành động (mọi
người đều hô “đánh”) nên cuộc giao tiếp đã đạt được mục đích.
1.2. Câu 2 (trang 15 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1)
Anh (chị) vừa học bài Tổng quan văn học Việt Nam. Hãy trả lời các câu
hỏi
a. Nhân vật giao tiếp trong hoạt động giao tiếp này là tác giả của cuốn
SGK (người viết) và học sinh lớp 10 (người đọc). Người viết là những
người lớn tuổi, có nhiều vốn sống, có trình độ hiểu biết sâu rộng (nhất là
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
về văn học), hầu hết là họ đã có nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy văn
học. Cịn người đọc là những HS lớp 10, trẻ tuổi hơn, có vốn sống và
trình độ hiểu biết chưa cao.
b. Hoạt động giao tiếp này được tiến hành trong môi trường sư phạm nên
có tính quy thức cao và có kế hoạch.
c. Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực văn học. Đề tài là những nét "Tổng
quan văn học Việt Nam".
- Nội dung giao tiếp trên gồm những vấn đề cơ bản là:
+ Các bộ phận hợp thành của văn học Việt Nam;
+ Quá trình phát triển của văn học Việt Nam
+ Con người Việt Nam trong văn học.
d. Sự giao tiếp (thơng qua văn bản) nhằm mục đích :
- Xét trên phương diện người viết: Cung cấp các kiến thức văn học Việt
Nam một cách tổng quan cho học sinh.
- Trên phương diện người đọc: Lĩnh hội và tiếp nhận được những kiến
thức ban đầu về văn học Việt Nam trong tiến trình lịch sử, từ đó có thể
ràn luyện và nâng cao kĩ năng về nhận thức cũng như đánh giá hiện tượng
văn học và học được cách để xây dựng, tạo lập một văn bản.
e. Phương tiện và cách thức giao tiếp: Dùng nhiều thuật ngữ văn học, các
câu mang đặc điểm của văn bản khoa học (cấu tạo nhiều thành phần,
nhiều vế nhưng rõ ràng, chặt chẽ), kết cấu văn bản mạch lạc, hệ thống
luận điểm lớn và nhỏ được đánh dấu bằng chữ số, chữ cái và có sự liên
kết với nhau.
1.3. Luyện tập
Câu 1 (trang 20 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Phân tích các nhân tố giao tiếp
trong câu ca dao
a, Qua các từ xưng hộ “anh” và “nàng” ta có thể thấy nhân vật giao tiếp là
người nam nữ trẻ tuổi.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
b, Hồn cảnh giao tiếp: vào một đêm trăng thanh – khung cảnh thích hợp
để nam nữ trị chuyện tâm tình, bộc bạch tình cảm yêu đương.
c, Nhân vật anh nói về chuyện "Tre non đủ lá" và đặt vấn đề "nên chăng"
tính chuyện "đan sàng". Tuy nhiên, đặt trong khung cảnh này, với nhân
vật giao tiếp là nam nữ trẻ tuổi thì mục đích của câu nói là để ngỏ lời, tính
chuyện kết duyên.
d, Việc chàng trai mượn hình ảnh “tre non đủ lá” và chuyện “đan sàng”
rất phù hợp với nội dung và mục đích của cuộc giao tiếp, thể hiện rõ sắc
thái tình cảm, dễ đi sâu vào lòng người.
Câu 2 (trang 20 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Đọc đoạn đối thoại (giữa một
em nhỏ A Cổ - với một ông già) và trả lời câu hỏi
a, Trong cuộc giao tiếp, các nhân vật đã thực hiện các hành động giao
tiếp:
A Cổ: Chào (Cháu chào ông ạ!)
Người đàn ông:
+ Chào đáp (A Cổ hả?)
+ Khen (Lớn tướng rồi nhỉ?)
+ Hỏi (Bố cháu có gửi pin đài lên cho ông không?)
A Cổ: Đáp lời (Thưa ông, có ạ!)
b, Ba lời nói của ông già đều có hình thức câu hỏi nhưng chỉ có câu cuối
cùng nhằm mục đích hỏi cịn hai câu hỏi đầu mang mục đích chào lại (A
Cổ hả?) và khen (lớn tướng rồi nhỉ?) nên A Cổ không trả lời hai câu này.
c, Từ cách xưng hô và sử dụng từ ngữ, A Cổ thể hiện thái độ kính mến
đối với người đàn ơng cịn người đàn ơng thể hiện sự trìu mến, yêu
thương.
Câu 3 (trang 21 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Đọc bài thơ "Bánh trôi nước và
trả lời câu hỏi
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
a, Qua hình ảnh “Bánh trơi nước” tác giả muốn nói lên vẻ đẹp, số phận
lận đận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời tác giả
khẳng định những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam.
b, Căn cứ vào các phương tiện ngơn ngữ miêu tả vẻ đẹp như “trắng”,
“trịn” cùng thành ngữ “ba chìm bày nổi” (số phận lận đận) và “tấm lòng
son” (nhân phẩm tốt đẹp) cùng những liên hệ đến cuộc đời của tác giả,
người đọc có thể hiểu và cảm nhận bài thơ.
Câu 4 (trang 21 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Viết một thông báo ngắn cho
các bạn học sinh toàn trường biết về hoạt động làm sạch môi trường nhân
Ngày Môi trường thế giới.
Lưu ý:
- Dạng văn bản: Thông báo ngắn nên cần đủ 3 phần: Mở - thân – kết
- Đối tượng giao tiếp: Học sinh toàn trường
- Nội dung giao tiếp: Hoạt động làm sạch mơi trường
- Hồn cảnh giao tiếp: trong nhà trường và nhân Ngày Mơi trường thế
giới
Bài tham khảo:
THƠNG BÁO
Để kỉ niệm Ngày Môi trường thế giới, trường THPT.... tổ chức buổi tổng
vệ sinh để toàn trường trở nên xanh, sạch, lành mạnh để học tập.
- Thời gian làm việc: từ… giờ sáng ... ngày ... tháng ... năm ...
- Nội dung công việc: làm cỏ, phát quang bụi rậm, thu dọn rác thải, chăm
sóc cây xanh trong phạm vi quản lí của nhà trường.
- Đối tượng tham gia: tồn thể học sinh của trường.
- Kế hoạch cụ thể: Các chi đồn, chi đội nhận phân cơng cơng việc cụ thể
tại văn phịng Đồn trường.
- Dụng cụ: Học sinh tự phân công nhau mang theo một trong các dụng cụ
sau: cuốc, xẻng, chổi, kéo, bao đựng rác, ...
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Nhà trường đề nghị tồn thể học sinh tích cực tham gia để phong trào
được thành cơng tốt đẹp.
..., ngày ... tháng ... năm ...
T/M Ban giám hiệu nhà trường
Phó hiệu trưởng
Câu 5 (trang 21 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Các nhân tố giao tiếp trong văn
bản là:
a. Nhân vật giao tiếp: Bác Hồ viết thư cho học sinh cả nước với tư cách là
Chủ tịch nước.
b. Hoàn cảnh giao tiếp: Đất nước vừa mới giành được độc lập và đây là
ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam độc lập.
c. Nội dung giao tiếp: Bức thư nói lên niềm vui của học sinh vì được
"nhận nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam", đồng thời là lời nhắc nhở về
nhiệm vụ, trách nhiệm của mỗi học sinh đối với đất nước. Cuối thư Bác
Hồ gửi lời chúc mừng tới học sinh.
d. Mục đích giao tiếp: Bác viết để chúc mừng học sinh, nhân ngày khai
trường đầu tiên của đất nước Việt Nam độc lập, xác định nhiệm vụ quan
trọng của học sinh trong vấn đề học tập.
e. Thư viết với lời lẽ chân tình, gần gũi, nhưng cũng nghiêm túc xác định
nhiệm vụ, trách nhiệm của học sinh.
2. Soạn văn lớp 10 bài Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ ngắn gọn
mẫu 2
2.1. Câu 1: (trang 14 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
a. Hoạt động giao tiếp của văn bản được trích dẫn diễn ra giữa vua Trần
và các bơ lão.
- Hai bên có quan hệ vua – tôi.
- Cương vị của nhân vật giao tiếp cũng có sự khác nhau:
+ Vua: người đứng đầu của một đất nước.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
+ Các vị bơ lão: đại diện cho các tầng lớp nhân dân, nêu lên ý kiến của
đông đảo quần chúng.
b. Khi vua Trần hỏi thì các bơ lão là vai người nghe, vua Trần là vai
người nói; khi các bô lão trả lời vua Trần là vai người nghe, các bơ lão là
vai người nghe.
- Người nói hỏi: Nên đánh hay nên hòa? tương ứng với câu hỏi là câu trả
lời của người nghe: Đánh! Đánh!
c. Hoạt động giao tiếp trên diễn ra tại điện Diên Hồng, vua Trần hỏi ý
kiến các bô lão về cách đối phó với giặc Ngun Mơng khi nước ta đứng
trước nguy cơ bị xâm lược
d. Hoạt động giao tiếp trên hướng vào việc bàn bạc sách lược đối phó với
quân xâm lược.
e. Mục đích của cuộc giao tiếp là tìm ra một sách lược vua tơi đồng lịng
trong việc đối phó với giặc Nguyên và cuộc giao tiếp đã đạt được mục
đích
2.2. Câu 2: (trang 15 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
a. Nhân vật giao tiếp trong hoạt động giao tiếp này là tác giả cuốn SGK
(người viết) và học sinh (người đọc).
- Người viết có nhiều vốn sống, có trình độ biết sâu hiểu rộng (về văn
học), là những người từng nhiều năm nghiên cứu và giảng dạy văn học.
- Người đọc, trái lại ít tuổi hơn, có vốn sống và trình độ hiểu biết chưa
cao
b. Hoạt động giao tiếp này được tiến hành trong môi trường giáo dục của
nhà trường
c. Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực khoa học xã hội, cụ thể là kiến thức
về Văn học.
- Đề tài: Tổng quan văn học Việt Nam.
- Các vấn đề cơ bản:
+ Các bộ phận cấu thành của văn học Việt Nam.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
+ Tóm tắt tiến trình phát triển của lịch sử văn học và thành tựu của nó.
+ Những nét lớn về nội dung, nghệ thuật của văn học Việt Nam.
d. Mục đích:
- cung cấp một cái nhìn tổng quan về những vấn đề cơ bản của văn học
Việt nam
- tiếp nhận và lĩnh hội những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam theo
tiến trình lịch sử thông qua việc học các văn bản
- rèn luyện và nâng cao các kĩ năng nhận thức, đánh giá các hiện tượng
văn học và kĩ năng tạo lập văn bản
e. Văn bản sử dụng rất nhiều các thuật ngữ chuyên ngành văn học.
- Câu văn phức tạp, nhiều thành phần nhưng rất mạch lạc và chặt chẽ,
- Văn bản có kết cấu mạch lạc, rõ ràng; các mục lớn, nhỏ, các luận
điểm…đều được đánh dấu và trình bày sáng rõ.
-----------------------------------Trên đây VnDoc.com đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Soạn văn 10 bài:
Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. Để có kết quả cao hơn trong học tập,
VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Đề thi học kì 1 lớp 10,
Thi thpt Quốc gia mơn Văn, Thi thpt Quốc gia môn Địa lý, Thi thpt Quốc
gia môn Lịch sử mà VnDoc tổng hợp và đăng tải.