Giáo án Ngữ văn 10 bài: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Giáo án Ngữ văn lớp 10
HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Khái niệm cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: mục đích (trao
đổi thông tin về nhận thức, tư tưởng tình cảm, hành động,…).
- Hai quá trình trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: tạo lập văn bản
(nói hoặc viết) và lĩnh hội văn bản (nghe hoặc đọc).
- Các nhân tố giao tiếp: nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, phương
tiện và cách thức giao tiếp.
2. Kĩ năng:
- Xác định đúng các nhân tố trong hoạt động giao tiếp.
- Những kĩ năng trong các hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: nghe, nói,
đọc, viết, hiểu.
1. Thái độ:
-

Hiểu rõ các nhân tố của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ và sử dụng
đạt mục đích giao tiếp.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
SGK, giáo án, hình ảnh hội nghị Diên Hồng (nếu có)
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ
HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

Page 1

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

3. Giới thiệu bài mới: Trong cuộc sống hàng ngày để đạt được kết quả cao
trong quá trình giao tiếp thì con người cần sử dụng phương tiện ngôn ngữ. Bởi giao
tiếp luôn phụ thuộc vào hoàn cảnh, nhân vật giao tiếp. Vậy, để hiểu rõ hơn về diều
đó chúng ta tìm hiểu bài: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

* GV gọi một HS để hỏi:
- Tên họ, tuổi, quê quán, sở thích, nghề
nghiệp tương lai:
? Cuộc nói chuyện giữa gv và bạn A có
phải là một hoạt động giao tiếp hay không?
Vậy nhân vật giao tiếp có những ai?
Hai bên có cương vị và quan hệ ntn?
giữa gv / trò có đổi vai cho nhau không
Lần lượt trả lời các câu hỏi:
- Hoàn cảnh giao tiếp:
- Mục đích giao tiếp:
- Phương tiện và cách thức giao tiếp.
 Khi trả lời xong các câu hỏi thì chúng ta
cũng đã tiếp thu các phần quan trọng nhất
của bài học( GV nói sơ phần ghi nhớ ).
Hoạt động 1: tìm hiểu VB1

I. Thế nào là hoạt động giao tiếp
bằng ngôn ngữ:

HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

Page 2


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

HS đọc to VB1 (nhóm 1 & 2 chuẩn bị

1. Văn bản 1:

phần trả lời câu hỏi của mình).

- Nhân vật: vua và các bô lão.

? Trong đoạn VB trên, có các nhân vật nào

- Mỗi bên có cương vị khác nhau:

tham gia hoạt động giao tiếp?

vua là người lãnh đạo tối cao của

? Hai bên có quan hệ và cương vị ntn?

đất nước, các bô lão thì đại diện
cho các tầng lớp nhân dân.
- Hai bên lần lượt đổi vai giao tiếp
cho nhau, khi thì vua nhà Trần

nói, khi thì các bô lão tranh nhau

? Trong hoạt động giao tiếp trên, các nhân

nói.

vật giao tiếp lần lượt đổi vai ntn? ( Người
nói/ viết đgl người tạo lập VB, người nghe
/ đọc đgl người tiếp nhận VB).

- Ở điện Diên Hồng. Lúc này
quân Nguyên Mông đang ồ ạt kéo
50 vạn đại quân xâm lược nước

? Hoạt động giao tiếp diễn ra trong hoàn

ta?

cảnh giao tiếp nào?

- Nội dung: giặc xâm lược đất

? Hoạt động giao tiếp trên hướng vào nội

nước, ta nên hòa hay đánh 

dung gì?

Nhân dân đồng lòng đánh.

? Mục đích của hội nghị là gì? Có đạt được

- Mục đích: bàn bạc để tìm và

không?

thống nhất cách đối phó giặc. 

Hoạt động 2: Tìm hiểu VB2
Qua bài “Tổng quan văn học Việt

Cuối cùng mục đích đã đạt được.
2. Văn bản 2:

HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

Page 3


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Nam ” hãy trả lời các câu hỏi:
? Hoạt động giao tiếp diễn ra giữa các

- Nhân vật giao tiếp: tác giả SGK

nhân vật giao tiếp nào?

(người viết: ở tuổi cao hơn, có
vốn sống, trình độ hiểu biết cao

hơn) và HS lớp 10 ngừơi đọc: trẻ
tuổi hơn, có vốn sống, trình độ
hiểu biết thấp hơn)

? Hoạt động giao tiếp đó diễn ra trong

- Trong hoàn cảnh của nền giáo

hoàn cảnh nào?

dục VN (nhà trường, có tính tổ
chức cao).

? ND giao tiếp thuộc lĩnh vực nào? Về đề

- ND giao tiếp thuộc lĩnh vực văn

tài gì? Bao gồm những vấn đề cơ bản nào?

học, với đề tài “Tổng quan văn
học việt nam”.

? Hoạt động giao tiếp thông qua VB đó
nhằm mục đích gì?
? Phương tiện ngôn ngữ có đặc điểm gì?

- Những vấn đề cơ bản:
+ Các bộ phận hợp thành của
nền VHVN.
+ Quá trình phát triển của VH

viết.

Hoạt động 3: Hệ thống lại kiến thức:
* GV mở rộng:
- Hoạt động giao tiếp có thể diễn ra trong
cuộc sống hàng ngày: gọi điện thoại, hội
họp, giảng dạy, thư từ, đọc sách báo, VB
hành chính… Với nhiều mục đích đa

+ Con người VN qua VH.
- Mục đích giao tiếp:
+ Người viết: trình bày những
vấn đề cơ bản về VHVN cho HS
lớp 10.

HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

Page 4


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

dạng…

+ Người đọc: tiếp nhận những
vấn đề đó.
- Ngôn ngữ: dùng một số lượng
lớn các thuật ngữ VH.
* GHI NHỚ:

2. Củng cố:
- Các nhân tố giao tiếp.
- Quá trình của hoạt động giao tiếp.
3. Dặn dò:
- Đọc kĩ phần ghi nhớ và nắm vững khái niệm hoạt động giao tiếp bằng
ngôn ngữ, 2 quá trình và các nhân tố của hoạt động giao tiếp bằng ngôn
ngữ?
- Vận dụng kiến thức trên để làm BT 4 và 5.
- Soạn bài khái quát văn học dân gian; sưu tầm các cầu ca dao/ truyện dân
gian,…có tính dị bản.
I. RÚT KINH NGHIỆM:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP BẰNG NGÔN NGỮ

Page 5