CHUYÊN đề CẠNH TRANH và độc QUYỀN TRONG nền KINH tế THỊ TRƯỜNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CƠNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

CHUN ĐỀ :

CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

GVHD : TH.S NGUYỄN THÀNH TRÍ
Thực hiện bởi nhóm 6

Thành viên nhóm bao gồm :
NGUYỄN HỒNG PHI
NGUYỄN VĂN TÂN
NGUYỄN VĂN TRUYỀN
NGUYỄN QUANG HOÀNG TUẤN
VI THỊ KIM VÀNG


NỘI DUNG

GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ

CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ GÌ ?

SỰ KHÁC NHAU GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN

CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

KẾT LUẬN

SƠ LƯỢT CHUYÊN ĐỀ

“ Cạnh tranh và độc quyền ”
Thị trường là một hiện tượng xã hội và nó được ra đời trong nhưng điều kiện lịch sử nhất định . Sự xuất hiện của thị trường gắn liền với
sự hình thành , phát triển của hoạt động sản xuát lưu thơng hàng hố – tiền tệ của xã hội lồi người . Ban đầu với trình độ sản xuất thấp
kém , sản phẩm làm ra không đáp ứng đủ cho nhu cầu con người , nền kinh tế mang tính tự cung , tự cấp và khơng cần có thị trường để
trao đổi sản phẩm . Cùng với sự phát triển của loài người , sản phẩm làm ra ngày càng nhiều và có sự dư thừa . Bên cạnh đó nhu cầu của
mọi người rất đa dạng và ngày càng phát triển mà mỗi người (nhóm người) chỉ sản xuất ra một hoặc một số sản phẩm nhất định; do đó
họ cần trao đổi những sản phẩm mà mình sản xuất ra để lấy những sản phẩm do người khác sản xuất nhằm thỏa mãn các nhu cầu của
mình. Như vậy, bắt đầu xuất hiện có sự cạnh tranh và độc quyền.


Nội dung 1.1

“Cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị trường là gì “

“ CẠNH TRANH “

“ ĐỘC QUYỀN “

Cạnh tranh là một hiện tượng kinh tế xã hội , nó được hiểu là

Độc quyền là sự liên minh giữa các nhãn hàng lớn cùng nhau

một sự ganh đua của các chủ thể kinh doanh trên thị trường

quy định về mức giá và sản phẩm làm ra , chia sẻ nhau về thị

nhằm chiếm thị phần cao hay những ưu thế hơn về phía mình

trường hoặc cùng nhau vạch ra những quyết định và hướng đi

của các doanh nghiệp

trong kinh doanh .


Nội dung 1.2

“ PHÂN LOẠI CẠNH TRANH “
Có nhiều hình thức được dùng để phân loại cạnh tranh bao gồm :

2 loại cạnh tranh theo

3 loại cạnh tranh

PHẠM VI KINH TẾ

theo TÍNH CHẤT

CẠNH TRANH NỘI
BỘ NGÀNH

CẠNH TRANH GIỮA
CÁC NGÀNH KHÁC
NHAU

CẠNH TRANH
HỒN HẢO

CẠNH TRANH
KHƠNG HỒN
HẢO

CẠNH TRANH
ĐỘC QUYỀN


Nội dung 1.3

“ VAI TRÒ CỦA CẠNH TRANH “
Cạnh tranh có vai trị rất quan trọng và là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy
sản phẩm phát triển . Nó buộc người sản xuất phải thường xuyên năng
động nhạy bén ; thường xuyên cãi tiến kĩ thuật , áp dụng tiến bộ khoa
học , công nghệ , nâng cao tay nghề ; hoàn thiện cơ quan tổ chức quản lý
để nâng cao năng suất , chất lượng và hiệu quả kinh tế.


Nội dung 1.4

“ Quy luật cạnh tranh theo Chủ Nghĩa Mác Lê Nin “

Theo C.Mác , nội dung quy luật cạnh tranh được định nghĩa như sau : trong
nền sản xuất hàng hoá , sự cạnh tranh giữa những người sản xuất hàng hoá ,
giữa sản xuất và người tiêu dùng là một tất yếu khách quan , là yêu cầu
thường xuyên đối với những người sản xuất hàng hoá “ . Quy luật cạnh tranh
xuất phát từ bản chất của nền sản xuất hàng hoá , của quy luật giá trị . Cạnh
tranh có thể diễn ra giữa người sản xuất và tiêu dùng .

Nội dung1.5

“ NGUYÊN NHÂN HÌNH THÀNH CHỦ NGHĨA ĐỘC QUYỀN “

Sự phát triển của lực lượng sản xuất dưới sự tác động của khoa học kĩ
thuật .

Do cạnh tranh tự do

Chủ nghĩa độc
Do khủng hoảng kinh tế

Do các xí nghiệp và các cơng ty lớn cạnh tranh với nhau khó phân thắng
bại nên nảy sinh xu hướng thoả hiệp hình thành các tổ chức độc quyền

quyền xuất hiện


Nội dung 2

Tại sao tồn tại 2 yếu tố cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị trường ?

Cạnh tranh : Thị trường diễn ra
các hoạt động mua bán , trao đổi hàng hoá bao gồm các
yếu tố đầu vào và đầu ra của quá rình sản xuất . Nền kinh
tế thị trường là hình thức phát triển cao của nền kinh tế
hàng hố , mà ở đó mọi yếu tố đầu vào và đầu ra của quá
trình sản xuất được quy định bởi thị trường .

Độc quyền : Độc quyền có thể bắt nguồn từ cạnh tranh ,

trong quá trình cạnh tranh khi các doanh nghiệp làm ăn
thua lỗ sẽ bị phá sản hoặc bị các doanh nghiệp hoạt động
hiệu quả khác thơn tính , nếu tất cả các doanh nghiệp bị
một doanh nghiệp nào đó đánh bại hoặc bị thâu tóm thì
doanh nghiệp đó đương nhiên sẽ ở thế độc quyền thị
trường về loại mặt hàng đó .


Nội dung 2 . 1

“ ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN “
NHIỀU NGƯỜI BÁN
Nhiều công ty cùng bán sản phẩm đó trên thị trường , nhưng chúng sẽ khơng giống nhau hồn
tồn . Trong thị trường cạnh tranh độc quyền , mỗi cơng ty sẽ có chiến lượt và thị phần nhất
định trên thị trường . Khi có nhiều người cùng hoạt động tham gia kinh doanh trên thị trường
sẽ xuất hiện thêm nhiều đối thủ cạnh tranh  các doanh nghiệp phải có mơt chiến lượt tìm
hiểu và phân tích đói thủ cạnh tranh mới có thể chiến thắng trên thị trường kinh doanh với
chính mặt hàng của mình .


Nội dung 2 . 2

SỰ KHÁC BIỆT VỀ SẢN PHẨM

Một đặc diểm tiếp theo trong cạnh tranh độc quyền đó là sự khác biệt về sản phẩm trên thị trường . Với sự khác biệt này sẽ
giúp doanh nghiệp gia tăng giá trị so với đối thủ cạnh tranh . Việc này được phân biệt ở chỗ người tiêu dùng có thể phân biệt
được sản phẩm được cung cấp bởi doanh nghiệp nào thơng qua kích thước , màu sắc , thương hiệu , hình dạng ,… Từ đặc
điểm phân biệt người tiêu dùng có thể chọn lựa mức giá khác nhau theo sở thích trong cùng một loại sản phẩm nhưng do
công ty khác làm ra.

Nội dung 2 . 3

SỰ QUYẾT ĐỊNH VỀ GIÁ TRÊN THỊ TRƯỜNG
Các doanh nghiệp khi cạnh tranh trong thị trường độc quyền có thể tạo ra nguồn lợi nhuận siêu
ngạch nếu họ biết tận dụng khoảng trống trên thị trường . Phạm vi quyền lực để kiểm soát giá
phụ thuộc vào sức mạnh của người mua gắn liền với thương hiệu của mình . Tuy nhiên , lợi nhuận
đó chỉ được tồn tại trong thời gian ngắn bởi khi đối thủ biêt đến sản phẩm này họ sẽ cho ra mắt
sản phẩm tương tự nó , lúc này sản phẩm như thế sẽ xuất hiện hàng loạt trên thị trường nên sẽ
kéo theo lợi nhuận sẽ tụt đi đáng kể .


Nội dung 2 . 4

LỢI NHUẬN BÌNH THƯỜNG TRONG DÀI HẠN

Theo đó , lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ bị thu hẹp nếu thị trường xuất hiện nhiều người bán .
Do rào cản gia nhập tháp các doanh nghiệp mới có thể nhìn thấy bất cứ khoảng lợi nhuận siêu
ngạch được tạo ra và nhanh chóng tham gia để dành thị phần . Vì vậy trong khi một số doanh
nghiệp thu lợi từ các sản phẩm mới trong ngắn hạn , thì những khoảng lợi nhuận siêu nghạch
này lại bị giảm xuống khi có sự cạnh tranh .


Nội dung 2 . 5

Cạnh tranh phi giá

Ngoài cạnh tranh về giá thì cạnh tranh phi giá cũng tồn tại trong thị
trường cạnh tranh độc quyền . Theo đó , các doanh nghiệp để cạnh tranh
phi giá họ sẽ đưa ra các chương trình khuyến mãi , quà tặng đi kèm …. để

thu hút khách hàng , nhưng vẫn giữ nguyên được giá sản phẩm .


Nội dung 3

Sự khác nhau giữa cạnh tranh và độc quyền

•

CẠNH TRANH

•
•

- SẢN XUẤT PHÂN TÁC

•
•
•

- ĐE DỌA SỰ TỒN TẠI CỦA TỪNG DOANH NGHIỆP

- LỢI NHUẬN BÌNH QUÂN TRÊN MỌI DOANH
NGHIỆP
- PHÁT TRIỂN TƯ BẢN THƯƠNG NGHIỆP
- GIÁ CẢ DO THỊ TRƯỜNG QUYẾT ĐỊNH

•

ĐỘC QUYỀN

•
•

- SẢN XUẤT TẬP TRUNG

•
•
•

- KHÓ DẪN ĐẾN TAN RẢ

- LỢI NHUẬN CHỈ ĐỘC QUYỀN MỘT DOANH
NGHIỆP
- LOẠI BỎ ĐƯỢC TƯ BẢN THƯƠNG NGHIỆP
- GIÁ CẢ ĐỘC QUYỀN ĐƯỢC DOANH NGHIỆP ÁP
ĐẶT


Nội dung 4

“ Cạnh tranh và độc quyền ở VIỆT NAM hiện nay “
Việc nhận thức về cạnh tranh và độc quyền kinh doanh ở nước ta là chưa
nhất quán , các doanh nghiệp vãn chưa nhận thức được vai trị của nhà
nước trong nền kinh tế nên chưa có quan điểm dứt khoát về việc “ ủng
hộ “ hay “ cạnh tranh “ lành mạnh mà muốn độc quyền trong kinh doanh.
Về phía nhà nước thì vẫn hiện chưa có những quy định củ thể liên quan
đến cạnh tranh độc quyền .

Nội dung 5

•

“ Kết luận “

Ý nghĩa của “ cạnh tranh “

•

Ý nghĩa của “ độc quyền “

- Cạnh tranh có vai trị điều phối các hoạt động kinh doanh
trên thị trường .
- Cạnh tranh đảm bảo cho việc sử dụng nguồn lực kinh tế một
cách hiệu quả nhất .
- Cạnh tranh có tác động thúc đẩy việc ứng dụng các tiến bộ
khoa học , kỹ thuật trong kinh doanh.
- Cạnh tranh kích thích sự sáng tạo , là nguồn gốc của sự đổi
mới liên tục trong đời sống kinh tế và xã hội .

Độc quyền đề cập đến một tình huống thị trường trong đó chỉ

một chủ thể kinh doanh hàng hóa . Khơng có sự thay thế chặc

chẽ cho hàng hóa mà nó tạo ra và có những rào cản gia nhập .

Nhà sản uất duy nhất ở dạng chủ sỡ hữu cá nhân hoặc một đố

tác hay một cơng ty cổ phần . Nói cách khác , dưới sự độc quy

khơng có sự khác biệt giữa cơng ty và ngành công nghiệp .


The end !