tom tat chieu cau hien

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Văn mẫu lớp 11: Tóm tắt văn bản Chiếu cầu hiền - Ngơ Thì Nhậm
1. Tìm hiểu chung
1.1. Tác giả Ngơ Thì Nhậm


Ngơ Thì Nhậm (1764 – 1803), hiệu Hi Doãn.



Người làng Tả Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay: Thanh Trì - Hà Nội)



Là người học giỏi đỗ đạt, từng làm quan đại thần dưới thời chúa Trịnh



Khi Lê – Trịnh sụp đỗ, ông theo phong trào Tây Sơn và được vua Quang
Trung tín nhiệm giao nhiều trọng trách. → ơng có những đóng góp tích cực
cho triều đại Tây Sơn

1.2. Tác phẩm Chiếu cầu hiền
- Hoàn cảnh sáng tác:
"Chiếu cầu hiền" được viết vào khoản năm 1788- 1789 khi tập đoàn Lê – Trịnh
hoàn toàn tan rã.
- Mục đích:
Thuyết phục trí thức Bắc Hà hiểu đúng nhiệm vụ xây dựng đất nước mà Tây Sơn
đang tiến hành để cộng tác phục vụ triều đại mới.
- Thể loại:

+ Chiếu là một thể văn nghi luận chính trị xã hội thời trung đại thường do nhà vua
ban hành.
Xuống chiếu cầu hiền tài là một truyền thống văn hóa chính trị của triều đại phong
kiến phương đơng.
+ Văn thể chiếu trang trọng, lời lẽ rõ ràng, tao nhã.
- Bố cục: Ba phần.
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

+ Phần 1: “Từng nghe.. người hiền vậy”. → Quy luật xử thế của người hiền
+ Phần 2: “Trước đây thời thế....của trẫm hay sao?”→ Cách ứng xử của sĩ phu Bắc
Hà và nhu cầu của đất nước
+ Phần 3:“Chiếu này ban xuống ....Mọi người đều biết." → Con đường cầu hiền
của vua Quang Trung
2. Tóm tắt nội dung Chiếu cầu hiền
2.1. Bài tóm tắt 1
Viết chiếu cầu hiền tài là một truyền thống văn hóa chính trị phương Đông thời cổ
trung đại. Chiếu cầu hiền của vua Quang Trung do Ngơ Thì Nhậm viết thay vào
khoảng năm 1788 – 1789, nhằm thuyết phục phu sĩ Bắc Hà, tức các trí thức của
triều đại cũ (Lê – Trịnh) ra cộng tác với triều đại Tây Sơn.
2.2. Bài tóm tắt 2
Bài chiếu là một văn kiện lịch sử quan trọng thể hiện chủ trương, đường lối đúng
đắn của vua Quang Trung, đồng thời qua bài chiếu ta thấy được tấm lòng của vua
Quang Trung đối với người tài, đối với đất nước, cảm nhận được nhân cách cao
đẹp của vua Quang Trung.
2.3. Bài tóm tắt 3
Ngơ Thì Nhậm (1746 -1803) hiệu là Hi Doãn, người làng TảThanh Oai, huyện
Thanh Oai, nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội. Cha ông là Ngô Thì Sĩ, từng làm

quan trong phủ chúa Trịnh. Ngơ Thì Nhậm xuất thân trong gia đình có truyền
thống thơ văn. Ông đỗ tiến sĩ năm 1775, từng làm quan dưới triều Lê Cảnh Hưng.
Sau ông theo giúp Tây Sơn và được Nguyễn Huệ tin dùng.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngơi hồng đế, đặt niên hiệu là Quang Trung. Sau khi
lên ngôi, vua Quang Trung chú ý ngay đến việc tìm kiếm nhân tài. Ơng giao cho
Ngơ Thì Nhậm viết Chiếu cầu hiền để kêu gọi người hiền tài ra giúp nước.
Chiếu cầu hiền là tác phẩm xuất sắc tiêu biểu cho loại văn bản nghị luận trung đại.
Ở loại tác phẩm này, người viết chú trọng đưa ra những lí lẽ để thuyết phục người
nghe. Những lí lẽ mà Ngơ Thì Nhậm đưa ra để kêu gọi người hiền tài đều rất sắc
sảo, hợp đạo lí.
Bài tóm tắt 4
Năm 1788, Lê Chiêu Thống rước quân Thanh vào xâm lược nước ta. Nguyễn Huệ
lên ngôi, quét sạch quân Thanh. Triều Lê sụp đổ, trước sự kiện ấy, một số bề tôi
của triều Lê đã bỏ trốn hoặc đi ở ẩn. Quang Trung giao cho Ngơ Thì Nhậm thay
mình viết “Chiếu cầu hiền” nhằm thuyết phục sĩ phu Bắc Hà, tức các tri thức của
triều đại cũ (Lê – Trịnh) ra cộng tác với triều đại Tây Sơn.
Ngơ Thì Nhậm lấy ý từ câu nói của Khổng Tử trong Luận ngữ để thuyết phục
các sĩ phu Bắc Hà. Ơng ví người hiền: Như sao sáng trên trời. Sao sáng ắt chầu về
ngôi Bắc Thần (ngôi vua). Tức là tác giả nhấn mạnh: giữa thiên tử và người hiền
tài có mối quan hệ khăng khít, người hiền là do thiên sử sử dụng, nếu khơng làm
như vậy là trái với đạo trời.
Tác giả có nói lên thực tế cách ứng xử của hiền tài Bắc Hà và thực trạng đất
nước ta lúc bấy giờ. Các sĩ phu mai danh ẩn tích bỏ phí tài năng “Trốn tránh việc
đời. Có một số sĩ phu ra làm quan thì sợ hãi, im lặng như bù nhìn “không dám lên

tiếng”, hoặc làm việc cầm chừng “đánh mõ, giữ cửa”. Cịn một số sĩ phu thì đi tự

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

tử “ra biển vào sơng”. Trong khi đó nhu cầu của đất nước đang rất cần người hiền
bởi bối cảnh đất nước đang cịn gặp nhiều khó khăn.
Từ đó, vua Quang Trung đề ra tư tưởng dân chủ tiến bộ đường lối cầu hiền
đúng đắn. Cuối cùng tác giả kêu gọi người có tài đức cố gắng hãy cùng triều đình
phục vụ sự nghiệp đất nước và hưởng phúc lâu dài.
Bài tóm tắt 5
Chiếu cầu hiền là một văn kiện quan trọng thể hiện chủ trương đúng đắn của nhà
Tây Sơn nhằm động viên tầng lớp trí thức Bắc Hà tham gia xây dựng đất nước;
đồng thời phản ánh tầm nhìn xa trơng rộng và tấm lịng vì dân, vì nước của Quang
Trung Nguyễn Huệ."Chiếu cầu hiền" được viết vào khoảng năm 1788 - 1789 khi
tập đoàn Lê –Trịnh hoàn toàn tan rã. "Chiếu cầu hiền" nhằm thuyết phục trí thức
Bắc Hà hiểu đúng nhiệm vụ xây dựng đất nước mà Tây Sơn đang tiến hành để
cộng tác phục vụtriều đại mới. Thể hiện tầm nhìn chiến lược của vua Quang Trung
trong việc cầu hiền tài phục vụ sự nghiệp đất nước. “Chiếu cầu hiền” là một tác
phẩm nghị luận chính trị - xã hội độc đáo, có ý nghĩa chính trị, có sức lay động chí,
chuyển tâm ý của hiền tài trong thiên hạ; có đóng góp đáng kể trong q trình
thuyết phục, sử dụng người hiền tài góp sức lực, trí tuệ để bảo vệ và xây dựng đất
nước thời vua Quang Trung. Sức thuyết phục của nó đã vượt ra khỏi giới hạn của
một thời đại lịch sử. Hôm nay, trong thế nước “rồng bay”, của 1000 năm Thăng
Long – Hà Nội, “Chiếu cầu hiền” cịn mang giá trị văn hố – giáo dục của mọi thời
đại. Nó trở thành kim chỉ nam trong nghệ thuật thu phục, sử dụng, dùng những
biện pháp thiết thực để hiền tài sớm chung tay gánh vác việc nước cùng các nhà
lãnh đạo.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn phí

Mời các bạn cùng tham khảo />
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242 6188