HUTECH
PHÂN TÍCH CÁC YU T NH HNG N TNG TRNG KINH T
CA KHU VC DCH V TI THÀNH PH H CHÍ MINH
ANALYZING DETERMINANTS WHICH AFFECT TO THE
ECONOMIC GROWTH OF SERVICE SECTOR IN HOCHIMINH CITY
VÕ HIU TN QUANG
CÁN B HNG DN: PGS.TS HÀ NAM KHÁNH GIAO
KHOA: QUN TR KINH DOANH, I HC K THUT CÔNG NGH TP. HCM, VIT NAM
TÓM TT
tài đc xây dng nhm tìm hiu nhng yu t có liên quan và nh hng đn hiu qu kinh t ca
khu vc dch v ti Thành ph HCM và t đó đ xut nhng gii pháp thích hp đ tác đng đn quá trình
tng tr ng ca KV kinh t này. Do đó, đ tài đc ly tên là:”PHÂN TÍCH CÁC Y U T NH HNG
N TNG TRNG KINH T CA KHU VC DCH V TI THÀNH PH H CHÍ MINH”.
tài gii hn trong phm vi 6 ngành chim t trng cao trong s 13 nhóm ngành dch v ti Thành ph HCM
giai đon 2001-2009, các ngành này bao g m: thng nghip và sa cha, khách sn nhà hàng, vn ti kho bãi
và thông tin liên l c, kinh doanh tài sn và t vn, giáo dc đào to, y t và cu tr xã hi.
ABSTRACT
Anlyzing the impact of these important determinants such as capital, labor and TFP to the total
domestic production (GDP) of service sector in HCMC in this period 2000-2010 is main purpose of this
theisis. So the title of this thesis will be:”ANALYZING DETERMINANTS WHICH AFFECT TO THE
ECONOMIC GROWTH OF SERVICE SECTOR IN HOCHIMINH CITY”. The author use data which
are extracted from GSO of HCMC in period 2000-2010 including total production, capital and labor of 6 sub-
sectors in this area; these are sub-sectors which have highest rate in service sector: trade and maintenance,
hotels and restaurants, transportation-storage- communication, real estate- renting and business activities,
education and training, health and social work.
HUTECH
1. GII THIU
Thành ph H Chí Minh đc xem là mt trong nhng trung tâm kinh t, chính tr ln ca c nc, tng
trng kinh t thc s đt đc nhng thành tu ni bt đc bit là t khi Vit Nam thc hin chính sách m
ca và đi mi vào nm 1986. Thành ph hin đang theo đui mc tiêu tng trng kinh t ly khu vc dch
v làm trng tâm vi t trng ca khu vc này lên đn 57% tng sn phm ni đa đn nm 2015, còn li là hai
khu vc nông lâm nghip và công nghip.
Vi mc tiêu đt t trng chim 57% GDP, khu vc dch v ca thành ph đc xem nh mi nhn
kinh t và s đóng góp nhiu nht cho tng sn phm quc ni ca thành ph. Do đó các yu t nh
hng đn s phát trin ca ngành này cn đc phân tích, đánh giá mt cách đy đ, toàn din đ có th
nhìn thy nhng tác đng ca nó và t đó tìm ra gii pháp thích hp có th giúp nâng cao cht lng và
hiu qu kinh t ca ngành, đáp ng đc nhng yêu cu phát trin mi trong giai đon t nm 2010 đn
nm 2020.
2. NI DUNG
tài thc hin nhm cung cp mt cách tng quan v tình hình phát trin kinh t ca Thành ph
HCM giai đon 2001 -2010 đc bit là phn ánh thc trng phát trin ca khu vc dch v; nêu nhng
đánh giá v vai trò, nh hng ca khu vc dch v giai đon 2001-2010; phân tích các yu t nh hng
đn tng trng kinh t cùng vi nhng nguyên nhân tác đng đn s phát trin ca khu vc dch v.
Ngi vit cng đ xut gii pháp đ đt đc mc tiêu phát trin khu vc dch v ca Thành ph HCM
giai đon 2011- 2020
tài gii hn trong phm vi 6 ngành chim t trng cao trong s 13 nhóm ngành dch v ti Thành ph
HCM giai đo n 2001-2009, các ngành này bao g m: thng nghip và sa cha, khách sn nhà hàng, vn ti
kho bãi và thông tin liên l c, kinh doanh tài sn và t vn, giáo dc đào to, y t và cu tr xã hi.
u tiên, tác gi s dng phng pháp phân tích đnh tính đ kho sát nh hng ca các yu t vn đu t
xây dng c bn, vn kinh doanh, lao đng vi Tng sn phm, xem xét hiu qu s dng vn và nng sut
lao đng tng ngành riêng bit; xác đnh xu hng tng trng ca các yu t này vi TSP KVDV. Sau đó, tác
gi s dng phng pháp hi qui thông thng cho d liu dng bng trong thi gian t nm 2001-2009 da
trên mô hình s n xut Cobb-Douglas dng logarithm đ phân tích d liu vi s h tr ca phn mm Eview
vi mc ý ngha ln lt là 1%, 5% và 10%.
HUTECH
tài s dng d liu nghiên cu dng bng vi khong thi gian t nm 2000-2010 6 nhóm ngành
dch v có TSP cao nht, các ngành này là thng nghip sa cha, khách sn nhà hàng, vn ti kho bãi,
kinh doanh t vn, giáo dc đào to và y t cu tr.
Mô hình nghiên cu áp dng s là mô hình Cobb-Douglas dng ngu nhiên nh sau
1
:
Y
it
= A
i
.V
it
.L
it
.e
uit
(4)
Hay
LnY
it
= LnA
i
+ LnV
it
+ LnL
it
+ u
it
(5)
Trong đó
Ln là logarithm c s e=2, 71828
Tng sn lng Y
it
- bin ph thuc- đo lng sn lng theo giá so sánh nm 1994 ca ngành (i)
nm (t) KVDV TPHCM
A: thông s đo lng cá yu t nng sut tng hp (TFP)
Vn đu t V
it
- bin đc lp- đo lng vn ca ngành (i) nm (t) KVDV TPHCM
S lng lao đng L
it
- bin đc lp- đo lng s lng lao đng ca ngành (i) nm (t) KVDV
TPHCM
, ln lt là h s co dãn ca sn lng đi vi vn và lao đng ca KVDV TPHCM
u
it
3. KT QU VÀ THO LUN
: phn d hay còn g i là phn c lng cho nhng yu t khác không đc tính đn trong
phng trình (5)
3.1Kt qu đnh tính
Các ngành YTCT, GDDT chi m t trng thp trong TSP khu vc dch v li là ngành có hiu qu s
dng vn cao, nng sut lao đng cao trong khi các ngành chim t trng ln trong KVDV nh TNSC, KSNH,
VTKB, KDTS l i có hiu qu s dng vn thp, tng sn phm ca mi lao đng cng thp so vi hai ngành
YTCT và GDDT.
1
Giáo trình Kinh t Lng, i hc Kinh t THÀNH PH HCM, trang 99, chng 4
HUTECH
104,329
40,868
87,045
50,038
24,798
25,542
1
TNG TRNG TSP
GIAI AN 2001-2009
TNSC
KSNH
VTKB
KDTS
GDDT
YTCT
Hình 3.20: Tng trng TSP các ngành DV giai đon 2001-2009
,đvt: ngàn t đng
Ngun: s liu bng 3.1
Hình 3.24: H s s dng vn KVDV giai đan 2001- 2009
Ngun: s liu bng 3.2
HUTECH
Hình 3.27: Nng sut lao đng KVDV nm 2009
Ngun: s liu bng 3.3
3.2 Kt qu đnh lng
Mi quan h gia sn lng vi vn và lao đng ca mt s ngành dch v đc biu th nh sau:
(Y_TNSC) = 49,84 x (V_TNSC)
0,29936
x (L_TNSC)
0,16144
(Y_KSNH) = 43,75 x (V_TNSC)
0,29936
x (L_TNSC)
(Y_VTKB) = 57,57 x (V_TNSC)
0,16144
0,29936
x (L_TNSC)
(Y_KDTS) =35,27 x (V_TNSC)
0,16144
0,29936
x (L_TNSC)
(Y_GDDT) = 80,82 x (V_TNSC)
0,16144
0,29936
x (L_TNSC)
(Y_YTCT) = 82,47 x (V_TNSC)
0,16144
0,29936
x (L_TNSC)
Trong đó Y là t ng sn phm ni đa theo giá so sánh nm 1994, A là các yu t nng sut tng hp hay TFP,
V là vn đu t xây dng c bn và vn kinh doanh, L là s lao đng hot đng trong doanh nghip.
0,16144
3.3. Tho lun
Kt qu này cho thy ngành dch v có qui mô kém hiu qu th hin qua tng s (+)=0,4608 <1, h s co
dãn ca sn lng đi vi vn và lao đng ln lt là 0,29936 và 0,16144, h s này cho thy tác đng ca
vn và lao đng đn TSP rt thp; riêng yu t nng sut tng hp hay TFP thay đi tùy theo đc thù ca các
ngành khác nhau.
Kt qu tìm đc cho thy vn và lao đng có tác đng phn nào đn TSP hay hiu qu kinh t ca
KVDV tuy không nhi u, mc đ tác đng có th nói không đáng k c 6 ngành kho sát. Kt qu này cng
HUTECH
cho thy mt cái nhìn tng quan v nh hng ca các yu t nh yu t nng sut tng hp, vn, lao đng tác
đng nh th nào đn TSP mt s ngành đc trng đi din cho KVDV ti Thành ph HCM trong giai đon
2001-2009. Tuy nhiên kt qu này cha phn ánh đc nh hng ca các yu t khác nh cht lng lao
đng, trình đ lao đng, cht lng ngun vn s dng, trình đ công ngh hay nh hng ca các yu t
khác.
3.4 Gii pháp đ xut
T kt qu tìm đc nhn thy các ngành có hiu qu s dng vn và nng sut lao đng cao nhng
t trng li thp so vi các ngành khác có t trng cao nhng hiu qu s dng vn thp, nng sut lao đng
kém nên tác gi đ xut mt s gii pháp tp trung ch yu vào vic nâng cao cht lng yu t vn, lao đng
cng nh nhng gii pháp tác đng đn công ngh hay th ch, chính sách, vn đ nng lc qun lý nhm
tng cng hiu qu kinh t cho khu vc dch v.
3.4.1 Gii pháp chung
Gii pháp v vn:
Kim tra và đánh giá vn đ s dng vn nht là các ngành đang có h s s dng vn cao nh
ngành KDTS, TNSC, KSNH trên nhng tiêu chí c th nh nhu cu s dng, thc t s dng, mc đ tác
đng ca các yu t khác cng nh các ngành liên quan.
Nâng cao trình đ qun lý vn, đu t đúng mc đích, đúng ngành có hiu qu kinh t cao thay
vì đu t đng b vào nhiu ngành cùng lúc
Cht lng ngun vn s dng cng là yu t quan trng có tính quyt đnh đn tng trng
ca các ngành, cht lng ngun vn có th đánh giá da vào khi lng, vi vn vay đó là lãi su t vay,
thi hn cho vay…
Chính sách kinh t khác h tr doanh nghip thu hút thêm nhiu ngun vn đu t đc bit là
đu t trc tip t nc ngoài (FDI) vào khu vc dch v nh min gim thu trong thi gian nht đnh,
h tr nhng c s h tng phát trin, h tr v chính sách liên quan xut khu dch v…
Gii pháp v lao đng
Nâng cao cht lng lao đng thông qua các chng trình giáo dc nâng cao k nng thc hành
và qun lý ngun nhân lc là tht s cn thit nu mun tác đng đn tng trng kinh t.
Tp trung vào vic khai thác hiu qu nng lc, tránh tình trng lãng phí ngun nhân lc, đc
bit là chính sách đãi ng nhân tài nhm thu hút nhng lao đng có trình đ và tay ngh.
HUTECH
Xây dng chng trình đào to tay ngh lao đng vi nhiu cp đ sao cho nng sut lao đng
đc tng lên, khuyn khích nghiên cu khoa hc, s dng công ngh tiên tin trong lnh v c vn ti,
thông tin liên lc
Gii pháp khác
Tác đng đn yu t TFP thng đc thc hin bng vic tác đng đn trình đ công ngh hay
nhng yu t khác ngoài vn và lao đng.
Thc hin chuyn dch c cu kinh t, các chính sách kinh t, c hi hi nhp kinh t th gii
và khu vc cng trc tip hay gián tip tác đng đn tng trng ca khu vc này.
3.4.2 Gii pháp ngành
Da vào kt qu phân tích đnh tính và đnh lng tng ngành, tác gi đ xut mt s gii pháp
cho tng ngành riêng bit nhm duy trì hay thúc đ y tng trng nhng ngành có tng trng tt bng
cách m rng ngun vn cng nh nâng cao cht lng lao đng nhng ngành này. ng thi tác gi
cng đ xut vic đánh giá li cng nh thu hp phm vi hat đng ca nhng ngành mà vn và lao đng
không phát huy đc hiu qu dn đn tng trng kém hiu qu.
4. KT LUN
T kt qu nghiên cu da vào hàm sn xut Cobb-Douglas 6 nhóm ngành có t trng cao nht
trong giai đon 2000-2010 ca ngành dch v ti khu vc Thành ph HCM trong giai đon gn 10 nm va
qua cho th y các yu t vn, lao đng và nng sut tng hp có nh hng nht đnh đn tng trng ca TSP;
khu vc DV trong giai đon này có qui mô kém hiu qu v vn và lao đng, do đó cn phi quan tâm nhiu
hn đn các yu t nng sut tng hp vì đây cng là mt trong nhng yu t quan trng thúc đy kinh t tng
trng.
Do hn ch v s liu và thi gian nên đ tài ch thc hin trong giai đon ngn 9 nm cho 6 ngành có t trng
cao nht ca khu vc dch v ti Thành ph HCM, đ tài cng cha đi sâu vào phân tích chi tit yu t nng
sut tng hp ca khu vc này, nh hng ca các khu vc nông lâm nghip và công nghip, tác đng ca các
chính sách kinh t -xã hi. ây cng có th là đ tài cho hng nghiên cu tip theo.
HUTECH
TÀI LIU THAM KHO
1. Trn Th t, Mt s đánh giá cht lng tng trng kinh t Vit Nam trong thi gian qua. Tp chí
Kinh t Phát trin, 2010
2. Trn Hi Sinh, 2011. ánh giá c cu kinh t. mô hình tng trng kinh t Thành ph HCM hin nay.
Hi tho khoa hc “Chuyn dch c cu kinh t. Mô hình tng trng kinh t Thành ph HCM theo
hng cnh tranh đn nm 2010”
3. B k hoch u t. Chng trình phát trin Liên Hp Quc, nm 2005. Phát trin khu vc Dch v
Vit Nam: Chìa khóa cho tng trng bn vng.
4. Niên giám thng kê 1996, 2003, 2006, 2010. Cc thng kê Thành ph HCM
5. Mutrap, Báo cáo chin lc phát trin tng th khu vc dch v Vit Nam ti nm 2020 và tm nhìn
ti nm2025. D án h tr thng mi đa biên, 2009.
6. Dana HÁJKOVÁ, Jaromír HURNÍK. Czech National Bank. “Cobb-Douglas production function: a
key of convergening economy”. Czech Journal of Economics and Finance. 57. 2007. no. 9-10
7. Dimitrious Asteriou and Stephen G. Hall, “Applied Econometrics. A modern Approach using Eviews
and Microfit”. Revised Edition, 2007. Published by PALGRAVE Mac. Millan
8. Ian Fraser, “The Cobb Douglas Production function: An Antipodean deference?”. Economic Issues.
Vol. 7. Part 1. March 2002
9. M.A. Katouzian. “The Development of the Service Sector: A new Approach”. Ocford Economic
Papers. new series. Vol. 22. No. 3 (Nov 1970). pp. 362-382
HUTECH
LUN VN TT NGHIP
PHÂN TÍCH CÁC YU T NH HNG N
HIU QU KINH T CA KHU VC
DCH V TI THÀNH PH H CHÍ MINH
CBHD: PGS. TS HÀ NAM KHÁNH GIAO
HVTH: VÕ HIU TN QUANG
THÁNG 7 NM 012
10/4/2012 1
HUTECH
NI DUNG CHÍNH
Hiu qu kinh t & KVDV
Thc trng phát trin KVDV
Kt qu nghiên cu
xut gii pháp
10/4/2012 2
HUTECH
Hiu qu kinh t
PGS.TS Trn Th t, 2010
Hiu qu kinh t đc th hin thông qua hiu qu s
dng các yu t đu vào ca tng trng nh vn (hiu
qu đu t), lao đng (nng sut lao đng), trình đ khoa
hc-công ngh (đóng góp ca các yu t nng sut tng
hp hay TFP vào tng trng) và t l chi phí trung gian
trong sn xut”.
(
Trn Th t, Mt s đánh giá cht lng tng trng kinh t Vit Nam
trong th i gian qua, Tp chí Kinh t Phát trin, 2010)
10/4/2012 3
HUTECH
Các ch s đo lng hiu qu kinh t
• Y=F (K, L, A) = A.K
.L
1-
Hàm sn xut
Cobb-Douglas
• ICOR=(K/Y)/(Y/Y)
H s s dng vn
ICOR
• Tc đ tng trng TSP nm t = (giá tr
TSP nm t- giá tr TSP nm t-1)/ (giá tr
TSP nm t-1)
Tc đ tng
trng GDP
• Y=F (K, L, A) = A.K
.L
• A=Y/X trong đó X là tng các nhân t đu
vào
TFP hay các yu
t nng sut tng
hp
10/4/2012 4
HUTECH
c ng t n KVDV i
TP.HCM
0
2
4
6
8
10
12
14
16
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
T L (%)
TNG TRNG TSP CÁC KHU VC KINH
T 2001-2010
KHU VC I
KHU V
C II
KHU VC III
10/4/2012 5
Hình 2.1: Tng trng kinh t ca các khu vc kinh t thành ph HCM, giai đon
2001-2010
Ngun: Cc thng kê Thành ph HCM, Niên giám thng kê 2003, 2006, 2010
HUTECH
10/4/2012 6
Ngun: tác gi tính toán t s liu ca Cc thng kê Thành ph HCM, Niên
giám thng kê 2003, 2006, 2010
HUTECH
ánh giá chung v KVDV
n nm 2010, tng giá tr sn phm khu vc này chim 52,6% TSP (giá so
sánh nm 1994).
Tc đ tng trng cao vi t l bình quân đt 11% trong giai đon t 2000-
2010 (giá so sánh nm 1994)
Tình trng đu t dàn tri, tràn lan khp các tnh thành là mt trong nhng
nguyên nhân làm gim mc đ tp trung cng nh tính chuyên môn hóa cao
Vn đu t nc ngoài (FDI) vào khu vc dch v còn thp so vi khu vc
công nghip, doanh nghip nhà nc vn chim t l áp đo trong s các
doanh nghip, tng giá tr sn phm đu ra còn thp so vi vn đu t ban đu
(ch s ICOR thp)
10/4/2012 7
HUTECH
Mc đích & phng pháp nghiên cu
Phân tích nh hng ca các yu t vn, lao
đng đn TSP KVDV ti TP. HCM
10/4/2012 8
HUTECH
t phân ch
10/4/2012 9
Hình 3.31: Tng sn phm các ngành DV giai đon 2001-2009. VT: ngàn
t đng
Ngun: tác gi tính toán t s liu ca Cc thng kê Thành ph HCM, Niên
giám thng kê 2003, 2006, 2010
HUTECH
10/4/2012 10
Ngun: tác gi tính toán t s liu ca Cc thng kê Thành ph HCM, Niên
giám thng kê 2003, 2006, 2010
Hình 3.32: Tng trng TSP các ngành dch v giai đon 2001-2009,
đn v tính: ngàn t đng
Tng ng TSP giai n 2001-2009
104,329
40,868
87,045
50,038
24,798
25,542
TNSC KSNH VTKB KDTS GDDT YTCT
HUTECH
11
Ngun: tác gi tính toán t s liu ca Cc thng kê Thành ph
HCM, Niên giám thng kê 2003, 2006, 2010
Hình 3.36: H s s dng vn KVDV nm 2001-2009
Hê sô s ng n ICOR
42.20
25.55
11.01
100.39
2.00
0.90
TNSC KSNH VTKB KDTS KDTS YTCT
HUTECH
10/4/2012 12
Ngun: tác gi tính toán t s liu ca Cc thng kê Thành ph HCM, niên giám
thng kê 2003, 2006, 2010
Hình 3.39: Nng sut lao đng KVDV nm 2009
Nng t lao ng ( u ng/L)
nm 2009
HUTECH
Mô hình nghiên cu đnh lng
Mô hình Cobb-Douglas dng ngu nhiên nh sau:
Y
it
= A
i
.V
it
.L
it
.e
uit
(4)
Hay
LnY
it
= LnA
i
+ LnV
it
+ LnL
it
+ u
it
(5)
Kt qu
(Y_TNSC) =49, 84 x(V_TNSC)
0,29936
x(L_TNSC)
0,16144
(Y_KSNH) = 43,75 x (V_TNSC)
0,29936
x (L_TNSC)
0,16144
(Y_VTKB) = 57, 57 x (V_TNSC)
0,29936
x (L_TNSC)
0,16144
(Y_KDTS) =35, 27 x (V_TNSC)
0,29936
x (L_TNSC)
0,16144
(Y_GDDT) = 80,82 x (V_TNSC)
0,29936
x (L_TNSC)
0,16144
(Y_YTCT) = 82,47 x (V_TNSC)
0,29936
x (L_TNSC)
0,1614
10/4/2012 13
HUTECH
Tng hp kt qu
H s s
dng vn
Kt qu đnh
lng theo mô
hình
ICOR
Y=AK
L
TNSC 8,9 42,20 51,100
A=49,84;
= 0,29936;
=0,16144
4
KSNH 5,1 25,55 106,07
A=43,57;
= 0,29936;
=0,16144
5
VTKB 12,8 11,01 106,73
A=57,57;
= 0,29936;
=0,16144
3
KDTS 8,9 100,39 32,69
A=35,27;
= 0,29936;
=0,16144
6
GDDT 8,2 2,00 291,27
A=80,82; =
0,29936;
=0,16144
2
YTCT 11,8 0,90 608,88
A=82,47;
= 0,29936;
=0,16144
1
Ngành
Tng
trng TSP
%
Hiu qu lao
đng (triu
đng/lao
đng)
Xp hng
hiu qu
kinh t
10/4/2012 14
HUTECH
ánh giá kt qu
10/4/2012 15
HUTECH
Gii pháp đ xut
10/4/2012 16
HUTECH
Gii pháp v vn
10/4/2012 17