Tài liệu Modul 3 GDKTPL THPT

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CHƢƠNG TRÌNH ETEP

TRƢỜNG ĐHSP HÀ NỘI

TÀI LIỆU HƢỚNG DẪN
BỒI DƢỠNG GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG CỐT CÁN

MÔ ĐUN 3
KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC

MÔN GIÁO DỤC KINH TẾ VÀ PHÁP LUẬT

THÁNG 9, NĂM 2020


BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU
Họ và tên

Đơn vị công tác

Trách nhiệm

1. ThS. Dƣơng Thị Thúy Nga

ĐHSP Hà Nội

Trƣởng ban

2. ThS. Đào Thị Hà

ĐHSP Hà Nội

Thƣ kí

3. ThS. Vũ Thị Thanh Nga

ĐHSP Hà Nội

Thành viên chính

4. ThS. Lƣu Thị Thu Hà

ĐHSP Hà Nội

Thành viên chính

5. ThS. Tống Thị Mơ

ĐHSP Hà Nội

Thành viên

6. PGS,TS. Trịnh Thúy Giang

ĐHSP Hà Nội

Thành viên

7. PGS,TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền ĐHSP–ĐH Thái Nguyên Thành viên
8. TS. Ngô Bá Khiêm

ĐHSP TP.HCM

Thành viên

9. ThS. Hồ Thanh Hải

ĐHSP–ĐH Đà Nẵng

Thành viên

10. TS. Nguyễn Ngọc Tú

ĐHSP Hà Nội 2

Thành viên


KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT

Các từ viết tắt

Viết đầy đủ

1.

GV

Giáo viên

2.

HS

Học sinh

3.

THPT

Trung học phổ thông

4.

THCS

Trung học cơ sở

5.

GDKT&PL

Giáo dục kinh tế và pháp luật

6.

GDCD

Giáo dục công dân

7.

GDPT

Giáo dục phổ thông


CHÚ GIẢI THUẬT NGỮ
1. Mục tiêu giáo dục
Là một mô hình nhân cách cần đạt đƣợc, thơng qua tập hợp những q trình
giáo dục và đƣợc thơng báo dƣới dạng những chủ đích mong muốn đối với các chủ
thể khi kết thúc q trình. Mục tiêu giáo dục nói về kết quả đạt đƣợc trong thực tế.
2. Phẩm chất
Là những tính tốt thể hiện ở thái độ, hành vi ứng xử của con ngƣời; cùng với
năng lực tạo nên nhân cách con ngƣời.
3. Năng lực
Là thuộc tính cá nhân đƣợc hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình
học tập, rèn luyện, cho phép con ngƣời huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng và
các thuộc tính cá nhân khác nhƣ hứng thú, niềm tin, ý chí,... thực hiện thành cơng một
loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể.
4. Môn học
Là lĩnh vực nội dung dạy học đƣợc thực hiện trong nhà trƣờng có cấu trúc và
lơgíc phù hợp với các ngành khoa học và thực tiễn tƣơng ứng, phù hợp với những
quy luật tâm – sinh lí của dạy học.
5. Chƣơng trình mơn học
Là văn bản xác định vị trí, vai trị mơn học trong thực hiện mục tiêu giáo dục
phổ thông, mục tiêu và yêu cầu cần đạt, nội dung giáo dục cốt lõi của môn học ở

mỗi lớp học hoặc cấp học đối với tất cả HS trên phạm vi toàn quốc, định hƣớng kế
hoạch dạy học môn học ở mỗi lớp và mỗi cấp học, phƣơng pháp và hình thức tổ
chức giáo dục, đánh giá kết quả giáo dục của môn học.
6. Đánh giá trong giáo dục
Là q trình thu thập và lí giải kịp thời, có hệ thống thơng tin về hiện trạng,
khả năng hay nguyên nhân về chất lƣợng và hiệu quả giáo dục căn cứ vào mục tiêu
dạy học, mục tiêu đào tạo, làm cơ sở cho những chủ trƣơng, biện pháp và hành động
giáo dục tiếp theo.
7. Đánh giá kết quả học tập
Là q trình thu thập thơng tin, phân tích và xử lý thơng tin, giải thích thực
trạng việc đạt mục tiêu giáo dục, tìm hiểu nguyên nhân, ra những quyết định sƣ
phạm giúp HS học tập ngày càng tiến bộ.


8. Đánh giá định kì
Là hoạt động đánh giá có tính tổng hợp, bao qt nhằm cung cấp thơng tin về
sự tinh thông/thành thạo của HS ở các mặt nội dung kiến thức, kĩ năng và thái độ
sau khi kết thúc một khóa học/lớp học hoặc một mơn học/học phần/chƣơng trình.
9. Đánh giá thƣờng xuyên
Là hoạt động đánh giá diễn ra trong tiến trình thực hiện hoạt động dạy học bài
học/mơn học/khóa học, là hoạt động cung cấp thơng tin phản hồi cho GV và HS
nhằm mục tiêu cải thiện hoạt động hƣớng dẫn, giảng dạy.
10. Tự đánh giá
Là quá trình HS tự nhận xét và đánh giá chất lƣợng việc học tập của mình,
đánh giá mức độ đạt đƣợc mục tiêu đặt ra của bản thân dựa vào một số tiêu chí cụ
thể. Từ đó, đƣa ra quyết định điều chỉnh nhằm đạt đƣợc kết quả học tập tốt hơn.
11. Đánh giá đồng đẳng
Là quá trình HS thu nhận thông tin thông qua các sản phẩm học tập của bạn học,
dựa vào các tiêu chí cụ thể, đƣa ra những nhận xét về sự tiến bộ hoặc mức độ đạt đƣợc
mục tiêu của bạn học. Từ đó, giúp bạn học có thể đƣa ra những quyết định nhằm khắc

phục điểm yếu, phát huy điểm mạnh và điều chỉnh nhằm tiến bộ hơn trong học tập.
12. Đƣờng phát triển năng lực
Là sự mô tả các mức độ phát triển khác nhau của mỗi năng lực mà HS cần
hoặc đã đạt đƣợc.
13. Kế hoạch dạy học môn học
Là bản thiết kế tổng thể cho các hoạt động dạy học môn học, trong đó xác
định rõ thời lƣợng, đối tƣợng áp dụng, mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, hình thức
tổ chức dạy học môn học.
14. Kế hoạch bài dạy (giáo án)
Là bản thiết kế cho hoạt động dạy học bao gồm tên của chủ đề/bài học, mục
tiêu phẩm chất và năng lực, nội dung, phƣơng pháp, thiết bị dạy học, những hoạt
động cụ thể của thầy và trị, phƣơng pháp và cơng cụ kiểm tra đánh giá…mà GV dự
định sẽ thực hiện giảng dạy trên lớp cho một nhóm đối tƣợng HS nào đó.
15. Kế hoạch kiểm tra, đánh giá
Là bản thiết kế tổng thể cho các hoạt động đánh giá, trong đó xác định rõ mục
đích đánh giá, nội dung, phƣơng pháp, hình thức, cơng cụ, thời điểm và các đối
tƣợng tham gia đánh giá.


MỤC LỤC
I. ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT MÔ ĐUN…………………………………...
1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ MÔ ĐUN……………………………
2. MỤC TIÊU CỦA MÔ ĐUN……………………………………………
3. NỘI DUNG CHÍNH CỦA MƠ ĐUN………………………………….
4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP……………………………
4.1. Kế hoach bồi dƣỡng 5 ngày…………………………………………..
4.2. Kế hoạch bồi dƣỡng trực tiếp 3 ngày……………………………….
4.3. Kế hoạch bồi dƣỡng 7 ngày ……………………………….
II. TÀI LIỆU ĐỌC……………………………………….....................
Nội dung 1: CÁC XU HƢỚNG HIỆN ĐẠI VỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ

KẾT QUẢ HỌC TẬP, GIÁO DỤC NHẰM PHÁT TRIỂN PHẨM
CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH THPT………………………………….
1.1. Một số vấn đề chung về kiểm tra đánh giá trong giáo dục ..............
1.2. Quan điểm hiện đại về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, giáo dục
theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS ..............................
1.3. Định hƣớng đánh giá kết quả giáo dục theo hƣớng phát triển
phẩm chất, năng lực HS…………………………………………
Nội dung 2: SỬ DỤNG HÌNH THỨC, PHƢƠNG PHÁP KIỂM TRA,
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP VÀ KẾT QUẢ GIÁO DỤC TRONG
DẠY HỌC, GIÁO DỤC HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THƠNG……..
2.1. Hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong dạy học, giáo dục
học sinh THPT……………………………………………………….
2.2. Phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong dạy học,
giáo dục học sinh THPT…………………………………………..
Nội dung 3: XÂY DỰNG CÔNG CỤ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP VÀ SỰ TIẾN BỘ CỦA HS VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG
LỰC TRONG DẠY HỌC MÔN GDKT&PL ……………………………
3.1. Một số công cụ kiểm tra, đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm chất,
năng lực HS trong dạy học môn GDKT&PL…………………………..
3.2. Xây dựng công cụ kiểm tra, đánh giá trong dạy học chủ đề trong môn
GDKT&PL theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS…………

1
1
1
1
2
2
11
12

13

13
13
17
23

27
27
36

48
48


79
Nội dung 4. SỬ DỤNG VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ
THEO ĐƢỜNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỂ GHI NHẬN SỰ TIẾN
BỘ CỦA HS VÀ ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC MƠN
GDKT&PL Ở TRƢỜNG THPT…………………………………………..
4.1. Sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo đƣờng phát triển năng lực
để ghi nhận sự tiến bộ của HS……. …………………………………..
4.2. Định hƣớng đánh giá mục tiêu giáo dục và sử dụng kết quả đánh giá
để đổi mới phƣơng pháp dạy học môn GDKT&PL…………………..
Nội dung 5: HƢỚNG DẪN XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KẾ
HOẠCH HỖ TRỢ ĐỒNG NGHIỆP VỀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HS THPT...
5.1. Hƣớng dẫn xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp về kiến thức, kĩ
năng tổ chức kiểm tra, đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm chất,
năng lực HS………………………………………………………….

5.2. Các hình thức hỗ trợ đồng nghiệp về kiến thức, kĩ năng tổ chức kiểm
tra, đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS..............
III. ĐÁNH GIÁ KHÓA HỌC…………………………………………...
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………..

89
89
104

111

111
118
123
136


I. ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT MÔ ĐUN
1. GIỚI THIỆU KHÁI QT VỀ MƠ ĐUN
Mơ đun kiểm tra, đánh giá HS THPT theo hƣớng phát triển phẩm chất,
năng lực HS là mô đun bồi dƣỡng đội ngũ GV phổ thông cốt cán trong việc thực
hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của HS theo yêu cầu
của chƣơng trình giáo dục phổ thơng 2018.
Mơ đun này đƣợc xây dựng theo cấu trúc tích hợp giữa nghiên cứu lí
thuyết và thực hành, trải nghiệm nhằm giúp học viên nâng cao kiến thức cơ
bản về kiểm tra, đánh giá HS theo hƣớng phát triển phẩm chất và năng lực, trên
cơ sở đó giúp học viên phát triển đƣợc kĩ năng thiết kế và sử dụng các công cụ
đánh giá để kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục và kết quả học tập môn học
của HS theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực.
2. MỤC TIÊU CỦA MÔ ĐUN

Sau khi thực hiện xong mô đun, học viên:
- Khái quát đƣợc những điểm cốt lõi về kiểm tra, đánh giá theo hƣớng phát
triển phẩm chất, năng lực HS;
- Lựa chọn và vận dụng đƣợc hình thức, phƣơng pháp, kĩ thuật kiểm tra, đánh
giá phù hợp với nội dung và hƣớng phát triển phẩm chất, năng HS;
- Xây dựng đƣợc các công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS theo
hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS gắn với một chủ đề của môn học;
- Sử dụng và phân tích đƣợc kết quả kiểm tra, đánh giá HS theo đƣờng
phát triển năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của HS và đổi mới phƣơng pháp dạy
học môn học;
- Xây dựng và thực hiện đƣợc kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp phát triển kiến
thức, kĩ năng tổ chức kiểm tra, đánh giá HS theo hƣớng phát triển phẩm chất,
năng lực HS.
3. NỘI DUNG CHÍNH
Mơ đun đƣợc cấu trúc bởi 5 nội dung
Nội dung 1: Các xu hƣớng hiện đại về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập,
giáo dục nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS THPT.
Nội dung 2: Sử dụng phƣơng pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập trong dạy học, giáo dục HS THPT.
1


Nội dung 3: Xây dựng công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và sự
tiến bộ của HS về phẩm chất, năng lực trong dạy học môn GDKT&PL.
Nội dung 4: Sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo đƣờng phát triển
năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của HS và đổi mới phƣơng pháp dạy học môn
GDKT&PL.
Nội dung 5: Hỗ trợ đồng nghiệp phát triển về kiến thức, kĩ năng tổ chức
kiểm tra, đánh giá HS theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực trong dạy học
môn GDKT&PL

4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
4.1. Kế hoạch tập huấn 05 ngày
4.1.1. Giai đoạn 1 - Chuẩn bị
* Giới thiệu Mô đun 3
Xem Video giới thiệu chung về mô đun và những hƣớng dẫn học qua
mạng, yêu cầu học qua mạng, địa chỉ trợ giúp học viên khi tự học mô đun.
* Nhiệm vụ học tập của học viên
Đây là khoá học đƣợc thiết kế theo hình thức học tập kết hợp giữa qua
mạng và trực tiếp. Vì vậy, nhiệm vụ cụ thể của học viên ở khoá học này là:
Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu 05 nội dung (từ nội dung 01 đến nội dung 05);
nghiên cứu các học liệu đồ hoạ Infographics, video, tài liệu đọc theo hƣớng dẫn;
Nhiệm vụ 2: Hoàn thành các bài tập ở mỗi nội dung bao gồm câu hỏi trắc
nghiệm và tự luận. Câu hỏi trắc nghiệm đƣợc phép làm nhiều lần, hệ thống sẽ
lƣu kết quả cuối cùng. Câu hỏi tự luận cần trả lời để sử dụng khi tập huấn trực
tiếp với đồng nghiệp theo yêu cầu của giảng viên;
Nhiệm vụ 3: Hoàn thành bài tập thực hành cuối khố “Xây dựng cơng cụ
đánh giá cho một chủ đề” và “Kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp”, nộp lên hệ thống
LMS để nhận đƣợc góp ý của giảng viên và đồng nghiệp;
Nhiệm vụ 4: Xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp về kiến thức, kĩ năng
tổ chức kiểm tra, đánh giá HS theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực trong
dạy học môn GDKT&PL và nộp lên hệ thống LMS;
Nhiệm vụ 5: Chuẩn bị các câu hỏi, những vấn đề cần trao đổi để cùng
thảo luận với giảng viên ở các buổi tập huấn trực tiếp.
Lưu ý: Sau khi thực hiện xong các nhiệm vụ học tập, học viên phải hồn
thành cả phần “Khảo sát cuối khố học” mới đƣợc ghi nhận là hồn thành tồn
bộ khố học.
2


* u cầu cần đạt của Mơ- đun

- Trình bày đƣợc những quan điểm hiện đại về kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập, giáo dục nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS;
- Khái quát đƣợc những điểm cốt lõi về hình thức, phƣơng pháp kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập trong dạy học môn GDKT&PL.
- Lập đƣợc kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm chất,
năng lực HS cho một chủ đề môn GDKT&PL và xây dựng đƣợc bộ công cụ
kiểm tra, đánh giá theo kế hoạch đã lập.
- Biết đƣợc cách phân tích và sử dụng kết quả đánh giá theo đƣờng phát
triển năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của HS và đổi mới phƣơng pháp dạy học
trong môn GDKT&PL ở trƣờng THPT;
- Xây dựng đƣợc kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp về kiểm tra, đánh giá nhằm
phát triển phẩm chất, năng lực HS.
* Ơn bài trước (mơ đun 2)
- Những vẫn đề chung về phƣơng pháp dạy học.
- Sử dụng PPDH theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS.
4.1.2. Giai đoạn 2 - Học tập, thực hành
Nội dung 1: Các xu hƣớng hiện đại về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập,
giáo dục nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS
Câu hỏi hướng dẫn: Hiện nay có những xu hƣớng đổi mới kiểm tra, đánh
giá giáo dục nào? Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, giáo dục theo hƣớng phát
triển phẩm chất, năng lực HS có đặc trƣng gì và cần đƣợc thực hiện theo các
nguyên tắc, quy trình nhƣ thế nào?
Các hoạt động học tập;
Hoạt động 1.
a) Tên hoạt động: Tìm hiểu những vấn đề chung và các quan điểm hiện đại về
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, giáo dục theo hƣớng phát triển phẩm chất,
năng lực HS.
b) Yêu cầu cần đạt:
- Trình bày đƣợc lí thuyết chung về kiểm tra, đánh giá trong giáo dục;
- Trình bày đƣợc các quan điểm hiện đại về kiểm tra, đánh giá nhằm phát triển

phẩm chất, năng lực HS;
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
3


- Xem video giới thiệu nội dung 1.
- Nghiên cứu nhiệm vụ 1, 2 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 1.
- Nghiên cứu mục 1.1 và mục 1.2 trong tài liệu đọc của nội dung 1
- Nghiên cứu thông tin từ Infographic;
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá
- Nội dung đánh giá: Bài phân tích lí thuyết chung về kiểm tra, đánh giá và các
quan điểm hiện đại về kiểm tra, đánh giá.
- Công cụ đánh giá: Câu hỏi TNKQ.
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 1:
- Tài liệu đọc: Các mục 1.1; 1.2 của nội dung 1
- Infographic.
- Video 1. Giới thiệu mô-đun 03
Hoạt động 2
a) Tên hoạt động: Tìm hiểu định hƣớng kiểm tra, đánh giá phẩm chất, năng
lực HS.
b) Têu cầu cần đạt:
- Nêu đƣợc các định hƣớng về kiểm tra, đánh giá trong CT GDPT 2018 bao
gồm cả CT Tổng thể và CT môn GDKT&PL;
- Trình bày đƣợc định hƣớng của Bộ GD&ĐT về triển khai thực hiện đổi mới
kiểm tra, đánh giá, xếp loại HS theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực.
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Nghiên cứu nhiệm vụ 3, 4 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 1
- Nghiên cứu mục 1.2 và 1.3 trong tài liệu đọc của nội dung 1
- Nghiên cứu CT môn GDKT&PL theo thông tƣ 32 ngày 26/12/2018 .
- Nghiên cứu thông tƣ số 26 ngày 26/8/2020 của Bộ GD&ĐT.

- Hoàn thành 10 câu hỏi trắc nghiệm của nội dung 1.
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá
- Nội dung đánh giá: Ý kiến trao đổi về định hƣớng kiểm tra, đánh giá kết quả
dạy học và giáo dục theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS.
- Công cụ đánh giá: 10 Câu hỏi TNKQ
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 2.
- Tài liệu đọc: Các mục 1.2; 1.3 của nội dung 1
4


- Infographic.
- Thông tƣ 32 ngày 26/12/2018 và thông tƣ 26 ngày 26/8/2020 của Bộ GD&ĐT
Nội dung 2: Sử dụng hình thức, phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập, trong dạy học, giáo dục HS THPT
Câu hỏi hướng dẫn: Hình thức và phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập, giáo dục theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS có đặc
trƣng gì? Sử dụng nhƣ thế nào trong dạy học môn GDKT&PL?
Các hoạt động học tập:
Hoạt động 3.
a) Tên hoạt động: Tìm hiểu các hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
trong dạy học môn GDKT&PL theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực HS.
b) Yêu cầu cần đạt:
- Phân tích đƣợc các hình thức đánh giá trong giáo dục và lấy đƣợc ví dụ trong
mơn học để minh họa.
- Dự kiến đƣợc cách thức sử dụng các hình thức đánh giá theo hƣớng phát triển
phẩm chất, năng lực.
- Phát biểu đƣợc những thuận lợi, khó khăn khi sử dụng các hình thức đánh giá
trong môn học.
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):

- Xem video giới thiệu nội dung 2.
- Nghiên cứu nhiệm vụ 1,3 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 2.
- Nghiên cứu mục 2.1. trong tài liệu đọc của nội dung 2.
- Nghiên cứu thông tin Infographic;
- Làm các câu hỏi trắc nghiệm trong và sau khi học liên quan đến nhiệm vụ 1,2
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Bản phân tích các hình thức đánh giá có ví dụ minh họa
trong mơn; Ý kiến về thuận lợi, khó khăn khi sử dụng.
- Công cụ đánh giá: Câu hỏi TNKQ.
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 3:
- Tài liệu đọc: Mục 2.1 của nội dung 2
- Infographic.
- Video 2. Giới thiệu hình thức, phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá
Hoat động 4
a) Tên hoạt động: Tìm hiểu các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học
5


tập, giáo dục HS THPT trong dạy học môn GDKT&PL
b) Yêu cầu cần đạt:
- Phân tích các phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá và lấy đƣợc ví dụ trong mơn
học để minh họa.
- Phát biểu đƣợc những thuận lợi, khó khăn khi sử dụng các phƣơng pháp kiểm
tra, đánh giá trong môn học.
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Xem video giới thiệu phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá.
- Nghiên cứu nhiệm vụ 2,3 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 2.
- Nghiên cứu mục 2.2. trong tài liệu đọc của nội dung 2.
- Nghiên cứu thông tin Infographic;

- Hoàn thành 10 câu hỏi trắc nghiệm của nội dung 2.
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Báo cáo phân tích các phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá có ví
dụ minh họa trong mơn học; Ý kiến về thuận lợi, khó khăn khi sử dụng.
- Công cụ đánh giá: Câu hỏi TNKQ.
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 4:
- Tài liệu đọc: Mục 2.2 của nội dung 2
- Infographic.
- Video 2 – Giới thiệu phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá
Nội dung 3: Xây dựng công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và sự tiến
bộ của HS về phẩm chất, năng lực trong dạy học môn GDKT&PL
Câu hỏi hướng dẫn: Kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo hƣớng phát triển
phẩm chất, năng lực HS trong dạy học chủ đề của môn học phải đáp ứng đƣợc
những yêu cầu gì? Cần lựa chọn và thiết kế các công cụ đánh giá theo hƣớng
phát triển phẩm chất, năng lực HS trong dạy học môn GDKT&PL nhƣ thế nào?
Các hoạt động học tập:
Hoạt động 5.
a) Tên hoạt động: Tìm hiểu các cơng cụ kiểm tra, đánh giá theo hƣớng phát triển
phẩm chất, năng lực HS trong dạy học mơn GDKT&PL
b) u cầu cần đạt:
- Trình bày đƣợc những công cụ đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm chất,
năng lực HS trong dạy học môn GDKT&PL;
- Biết cách thiết kế và sử dụng công cụ đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm
6


chất, năng lực HS trong dạy học môn GDKT&PL.
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Nghiên cứu nhiệm vụ 1 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 3.

- Nghiên cứu mục 3.1. trong tài liệu đọc của nội dung 3.
- Nghiên cứu thông tin Infographic;
- Làm các câu hỏi tự luận trong và sau khi học liên quan đến nhiệm vụ 1.
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Bản sơ đồ hóa hệ thống các cơng cụ đã thiết kế; ý kiến phân
tích thuận lợi, khó khăn khi thiết kế và sử dụng.
- Công cụ đánh giá: Câu hỏi tự luận. Phiếu chấm sản phẩm.
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 5:
- Tài liệu đọc: Mục 3.1 của nội dung 3
- Infographic.
Hoạt động 6.
a) Tên hoạt động: Xây dựng công cụ kiểm tra đánh giá chủ đề học trong dạy
học môn GDKT&PL theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS
b) Yêu cầu cần đạt:
- Xây dựng đƣợc kế hoạch kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cho một chủ đề
trong môn học.
- Thiết kế đƣợc bộ công cụ đánh giá theo kế hoạch đã xây dựng.
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Xem video minh họa giờ dạy.
- Nghiên cứu nhiệm vụ 2.3.4 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 3.
- Nghiên cứu mục 3.2. trong tài liệu đọc của nội dung 3.
- Nghiên cứu thông tin Infographic;
- Trả lời 5 câu hỏi tự luận
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Bản kế hoạch KTĐG; Bộ công cụ KTĐG.
- Công cụ đánh giá: Câu hỏi tự luận; Phiếu đánh giá sản phẩm.
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 6:
- Tài liệu đọc: Mục 3.2 của nội dung 3

- Infographic.
- Video 4,5 - Giờ dạy minh họa

7


Nội dung 4: Sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo đƣờng phát triển
năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của HS và đổi mới phƣơng pháp dạy học
mơn GDKT&PL
Câu hỏi hướng dẫn: Trong xử lí và phản hồi kết quả đánh giá cần lƣu ý
những yêu cầu gì? Việc phân tích và sử dụng kết quả đánh giá theo đƣờng phát triển
năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của HS cần đƣợc thực hiện thế nào?
Các hoạt động học tập:
Hoạt động 7
a) Tên hoạt động: Sử dụng, phân tích kết quả đánh giá theo đường phát triển
năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của HS
b) Yêu cầu cần đạt:
- Nêu đƣợc đặc điểm đƣờng phát triển năng lực HS và vai trò của đƣờng phát
triển năng lực trong ghi nhận sự tiến bộ của HS;
- Trình bày đƣợc cách thu thập và phân tích minh chứng để ghi nhận sự tiến bộ
của HS theo đƣờng phát triển năng lực
) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Nghiên cứu nhiệm vụ 1,2 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 4.
- Nghiên cứu mục 4.1. trong tài liệu đọc của nội dung 4.
- Nghiên cứu thông tin Infographic;
- Làm các câu hỏi trắc nghiệm trong và sau khi học liên quan đến nhiệm vụ 1,2
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Bản mô tả về đƣờng năng lực và cách thu thập, phân tích
minh chứng để đánh giá HS theo đƣờng phát triển năng lực.

- Công cụ đánh giá: Câu hỏi TNKQ.
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 7:
- Tài liệu đọc: Mục 4.1 của nội dung 4
- Infographic.
Hoạt động 8
a) Tên hoạt động: Tìm hiểu định hướng đánh giá mục tiêu giáo dục và sử dụng
kết quả đánh giá để đổi mới phương pháp dạy học môn GDKT&PL
b) Yêu cầu cần đạt:
- Phân tích đƣợc kết quả kiểm tra, đánh giá (mức độ phát triển năng lực và sự
tiến bộ của HS)
- Đề xuất đƣợc phƣơng hƣớng đổi mới PPDH mơn GDKT&PL dựa trên phân
tích kết quả kiểm tra, đánh giá.
8


c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Nghiên cứu nhiệm vụ 3,4 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 4.
- Nghiên cứu mục 4.2. trong tài liệu đọc của nội dung 4.
- Nghiên cứu thơng tin Infographic;
- Hồn thành 10 câu hỏi trắc nghiệm.
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Bản đề xuất phƣơng án dụng kết quả để đổi mới PPDH.
- Công cụ đánh giá: Câu hỏi TNKQ
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 8:
- Tài liệu đọc: Mục 4.2 của nội dung 4
- Infographic.
Nội dung 5: Hỗ trợ đồng nghiệp phát triển về kiến thức, kĩ năng tổ chức
kiểm tra, đánh giá HS theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực trong dạy
học môn GDKT&PL

Câu hỏi hướng dẫn: Xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng/hỗ trợ chuyên môn
cho đồng nghiệp về kiểm tra, đánh giá nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS
nhƣ thế nào? Cần thực hiện những biện pháp nào để hỗ trợ đồng nghiệp về kiểm
tra, đánh giá nhằm phát triển phẩm chất năng lực HS tại đơn vị công tác?
Các hoạt động học tập:
Hoạt động 9
a) Tên hoạt động: Xây dựng kế hoạch hỗ trợ chuyên môn cho đồng nghiệp về
kiểm tra, đánh giá nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS THPT
b) Yêu cầu cần đạt:
- Mô tả đƣợc nội dung các bƣớc lập kế hoạch hƣớng dẫn đồng nghiệp trong
đánh giá phẩm chất, năng lực
- Lập đƣợc kế hoạch cụ thể để hƣớng dẫn đồng nghiệp trong kiểm tra, đánh giá
theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS.
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Nghiên cứu nhiệm vụ 1,2 trong Slide hƣớng dẫn học tập nội dung 5.
- Nghiên cứu mục 5.1. trong tài liệu đọc của nội dung 5.
- Nghiên cứu thông tin Infographic;
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Bản kế hoạch hƣớng dẫn đồng nghiệp
9


- Công cụ đánh giá: Phiếu đánh giá sản phẩm
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 9:
- Tài liệu đọc: Mục 5.1 của nội dung 5
- Infographic.
Hoạt động 10
a) Tên hoạt động: Thực hiện kế hoạh hỗ trợ chuyên môn cho đồng nghiệp về
kiểm tra, đánh giá nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS.

b) Yêu cầu cần đạt:
- Trình bày đƣợc cách thực hiện một số hình thức hỗ trợ đồng nghiệp.
- Thực hiện đƣợc một số hình thức hỗ trợ đồng nghiệp.
c) Nhiệm vụ của HS (qua mạng):
- Nghiên cứu mục 5.2. trong tài liệu đọc của nội dung 5
- Nghiên cứu thông tin Infographic;
- Chuẩn bị các ý kiến trao đổi khi tập huấn trực tiếp.
d) Giám sát/ Phản hồi/ Đánh giá:
- Nội dung đánh giá: Bài giới thiệu các hình thức hỗ trợ đồng nghiệp
- Cơng cụ đánh giá: Phiếu đánh giá theo tiêu chí.
đ) Học liệu phục vụ hoạt động 10:
- Tài liệu đọc: Mục 5.2 của nội dung 5
- Infographic.
4.1.3. Giai đoạn 3- Phản hồi, đánh giá
* Hồn thành bài tập cuối khố:
Bài tập 1: Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá theo định hƣớng phát
triển phẩm chất, năng lực HS trong dạy học 01 chủ đề của môn học.
- Hƣớng dẫn làm bài tập: Dựa vào mẫu kế hoạch đã cung cấp;
- In và mang tới khoá bồi dƣỡng trực tiếp để trao đổi với giảng viên và
đồng nghiệp.
Bài tập 2: Làm bài tập trắc nghiệm 30 câu cho các nội dung 1,2,4.
- Chọn đáp án đúng trong các bài tập trắc nghiệm; Học viên phải hoàn
thành 70% các câu hỏi trắc nghiệm mới đƣợc tham dự khoá bồi dƣỡng trực tiếp;
- Gửi bài lên hệ thống; Hệ thống chấm điểm tự động và thông báo kết quả
đến học viên.

10


4.2. Kế hoạch bồi dưỡng trực tiếp 3 ngày

T. gian
Nội dung
u cầu cần đạt
Sản phẩm
NGÀY 1
Hệ thống hóa Trình bày đƣợc Sơ đồ hóa nội
Sáng kiến thức đã học những điểm căn dung trên máy
trong 5 ngày tự bản, cốt lõi về tính/A0
bồi dƣỡng qua KTĐG đã học tập
hệ thống LMS
trên LMS
Cách thức lựa Phân tích đƣợc cơ Báo cáo của
Chiều chọn, sử dụng sở và cách thức để nhóm trên máy
hình
thức, lựa chọn, sử dụng tính/A0
phƣơng
pháp, phƣơng pháp, cơng
cơng cụ KTĐG.
cụ KTĐG theo
hƣớng phát triển
PC, NL HS
NGÀY 2
- Liệt kê đƣợc
những
phƣơng
Sáng
pháp và công cụ
KTĐG sử dụng
trong video
- Thiết kế đƣợc

phiếu đánh giá mức
độ đạt đƣợc của
việc
sử
dụng
phƣơng pháp, công
cụ KTĐG theo
hƣớng phát triển
PC,NL HS trong
video minh họa
Lập kế hoạch - Xác định và phân
Chiều kiểm tra, đánh tích đƣợc các bƣớc
giá cho một chủ xây dựng kế hoạch
đề
kiểm tra, đánh giá
cho một chủ đề
trong mơn học.
Phân tích video
minh họa về sử
dụng hình thức,
phƣơng
pháp,
cơng cụ KTĐG
phát triển PC, NL
HS trong mơn
học

11

Học liệu

- A0, A4
- Bút màu
- Máy tính
- TL đọc
- Infographic

- Báo cáo mơ - Video
tả, phân tích - Máy tính
video
- A4
- Phiếu đánh giá
theo tiêu chí

Khung
kế
hoạch KTĐG - Máy tính
cho một chủ đề. - TL đọc


- Lập đƣợc kế
hoạch kiểm tra,
đánh giá cho một
chủ đề
NGÀY 3
Xây dựng công
Sáng cụ kiểm tra, đánh
giá theo kế hoạch
đã lập

Thiết kế đƣợc bộ Bộ cơng cụ - Máy tính

cơng cụ kiểm tra, KTĐG
- TL đọc
đánh giá đánh giá
phù hợp với các
phƣơng pháp dạy
học và đáp ứng các
yêu cầu cần đạt của
chủ đề.
Chiều Hƣớng dẫn lập Xây dựng đƣợc KH Bản kế hoạch
KH hỗ trợ đồng hỗ trợ đồng nghiệp
nghiệp
4.3. Kế hoạch bồi dƣỡng 7 ngày
Ngày
Nhiệm vụ

Sản phẩm

Ngày
1 và 2

Ôn tập và hệ thống hóa Hồn thiện 30 câu hỏi trắc
kiến thức, kĩ năng đã học nghiệm trên hệ thống LMS.

Ngày
3, 4 và 5

Hoàn thiện sản phẩm 1 Kế hoạch đánh giá chủ đề và
sau tập huấn
các công cụ kèm theo chủ đề.

Ngày 6

Hoàn thiện sản phẩm 2 Kế hoạch hƣớng dẫn đồng
sau tập huấn
nghiệp

Ngày 7

Đóng gói và gửi sản Tất cả các sản phẩm.
phẩm lên hệ thống LMS

12

Ghi chú


II. TÀI LIỆU ĐỌC
NỘI DUNG 1. CÁC XU HƢỚNG HIỆN ĐẠI VỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP, GIÁO DỤC NHẰM PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG
LỰC HỌC SINH THPT
1.1. Một số vấn đề chung về kiểm tra đánh giá trong giáo dục
1.1.1. Các khái niệm cơ bản
* Đo lường: Là khái niệm chuyên dùng để chỉ sự so sánh một vật hay
hiện tƣợng với một thƣớc đo hay chuẩn mực, và trình bày kết quả dƣới dạng
thơng tin định lƣợng hoặc định tính. Đo lƣờng liên quan đến việc sử dụng các
con số vào q trình lƣợng hố các sự kiện, hiện tƣợng hay thuộc tính.
Trong giáo dục, đo lƣờng là q trình thu thập thơng tin một cách định
lƣợng về các đại lƣợng đặc trƣng nhƣ nhận thức, tƣ duy, kĩ năng và các phẩm
chất nhân cách khác trong q trình giáo dục. Đo lƣờng có thể thơng qua việc
thi kiểm tra để xác định mức độ HS biết đƣợc kiến thức một môn học hoặc

mức độ hiểu biết về một vấn đề nào đó. Kết quả thể hiện dƣới dạng một đại
lƣợng định lƣợng1.
* Kiểm tra: Là q trình xem xét, tổ chức thu thập thơng tin và gắn với
hoạt động đo lƣờng để đƣa ra các kết quả, so sánh, đối chiếu với yêu cầu, mục
tiêu hay chuẩn đã đề ra, với mục đích xác định xem cái gì đã đạt đƣợc, cái gì
chƣa đạt đƣợc, những nguyên nhân, các yếu tố ảnh hƣởng, chi phối.
Trong giáo dục, kiểm tra là hoạt động đo lƣờng kết quả học tập/giáo dục
theo bộ công cụ đã chuẩn bị trƣớc với mục đích đƣa ra các kết luận, khuyến nghị
về một mặt nào đó của q trình dạy học/giáo dục tại một thời điểm cụ thể để
điều chỉnh nhằm đạt mục tiêu giáo dục.
* Đánh giá: Là quá trình thu thập thơng tin (bao gồm cả thơng tin định
tính và định lƣợng), hình thành nhận định, phán đốn về kết quả công việc theo
những mục tiêu đã đề ra để đề xuất những quyết định thích hợp nhằm cải thiện
thực trạng, nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công việc.
Trong giáo dục, đánh giá đƣợc hiểu là cách thức giáo viên thu thập và sử
dụng thông tin trong lớp học của mình nhằm đƣa ra phán xét, nhận định, quyết
định để điều chỉnh hoạt động dạy và giúp HS học tập tiến bộ.
1

Bộ Giáo dục và đào tạo, Vụ giáo dục trung học, Tài liệu tập huấn tổ trưởng, nhóm trưởng chun mơn về xây dựng
kế hoạch giáo dục và đổi mới kiểm tra đánh giá môn Giáo dục công dân, Hà Nội 2020.

13


1.1.2. Mục đích của kiểm tra, đánh giá
Ở cấp độ quản lí nhà nƣớc, kiểm tra đánh giá nhằm xây dựng chính sách
và chiến lƣợc đầu tƣ, phát triển giáo dục, giúp hệ thống giáo dục quốc gia phát
triển hội nhập với xu thế phát triển chung của thế giới.
Ở cấp độ nhà trƣờng, lớp học, kiểm tra đánh giá phục vụ 3 mục đích: Hỗ

trợ hoạt động dạy và học; Cho điểm cá nhân, xác định thành quả học tập của HS
để phân loại, chuyển lớp, cấp bằng; Hỗ trợ nhà trƣờng đáp ứng địi hỏi giải trình
với xã hội.
Ở cấp độ chƣơng trình đào tạo, kiểm tra đánh giá nhằm điều chỉnh đối với
CT, phƣơng pháp dạy học và phƣơng pháp kiểm tra đánh giá… để mang lại hiệu
quả giáo dục cao nhất.
Trên tất cả, mục đích cuối cùng của đánh giá là nhằm nâng cao chất lƣợng
của tất cả các hoạt động giáo dục, chƣơng trình giáo dục, sản phẩm giáo dục. Vì
vậy, đánh giá cần phải mang tính dự đốn, giàu thơng tin, mang lại tác động điều
chỉnh, phát triển, nâng cao.
1.1.3. Các loại hình đánh giá
- Xét theo quy mô đánh giá sẽ phân ra hai loại:
Đánh giá trên diện rộng (Large-Scale Assessment) và Đánh giá trong
phạm vi hẹp, chủ yếu là dạng Đánh giá trong lớp học (Classroom Assessment ).
Đánh giá trên diện rộng là loại hình đánh giá thƣờng triển khai trên một số
lƣợng lớn HS (mẫu đủ lớn) nhằm cung cấp các thông tin về kết quả học tập ở
một số lĩnh vực để các nhà quản lí có cơ sở ra những quyết định về chính sách
giáo dục. Thiết kế và phân tích kết quả của kỳ đánh giá này thƣờng do các
chuyên gia giáo dục đảm nhận.
Đánh giá trong phạm vi hẹp (đánh giá trên lớp học) là loại hình đánh
giá thƣờng xuyên, diễn ra trong quá trình học tập, với phạm vi của một lớp
học do GV tiến hành bằng nhiều cách thức đa dạng khác nhau; thƣờng là việc
ra những quyết định về dạy học, bất chợt xuất hiện trong giờ học, nhằm trợ
giúp việc học tập của HS. Nhƣ thế, đánh giá ở đây là đánh giá chủ quan,
không cần nghi thức (informal), đánh giá trực tiếp dựa trên cơ sở thực hiện
của HS trong những tình huống thực tiễn, ở đó HS chứng minh đƣợc sự thành
thạo của mình. Loại đánh giá này nhằm cung cấp thông tin và giúp nâng cao
chất lƣợng dạy học, thúc đẩy sự tiến bộ của mỗi HS.
- Xét theo quá trình học tập sẽ có 3 loại đánh giá tƣơng ứng với đầu vào,
14

quá trình học tập và đầu ra (kết thúc quá trình dạy học).
Đánh giá đầu vào (Diagnostic Assessment, cịn gọi là Đánh giá chẩn
đốn/ Đánh giá thăm dị): thƣờng đƣợc thực hiện khi bắt đầu một giai đoạn giáo
dục/học tập, nhằm cung cấp hiện trạng ban đầu về chất lƣợng HS, giúp GV nắm
đƣợc tình hình để có phƣơng hƣớng, kế hoạch giáo dục phù hợp.
Đánh giá quá trình (Formative Assessment, cịn gọi là Đánh giá hình
thành, Đánh giá định hình): đƣợc thực hiện thƣờng xuyên trong suốt quá trình
học tập/giáo dục. Mục tiêu, nội dung, cách thức… đều giống với dạng đánh giá
trong lớp học nêu ở trên.
Đánh giá kết thúc (Summative Assessment, còn gọi là Đánh giá tổng kết):
thƣờng đƣợc tiến hành sau một giai đoạn giáo dục/học tập nhằm xác nhận kết
quả ở thời điểm cuối của giai đoạn đó.
- Xét theo mục tiêu dạy học sẽ có hai loại: Đánh giá để cải tiến việc học tập
(Assessment for Learning) và Đánh giá kết quả học tập (Assessment of l-Learning).
Loại thứ nhất diễn ra trong suốt quá trình học tập, kết quả đánh giá khơng
nhằm mục đích công nhận chứng chỉ, bằng cấp mà nhằm thu thập thông tin phản
hồi về chất lƣợng học tập của HS, từ đó cải thiện cách dạy và học, giúp HS tiến bộ.
Loại thứ hai thƣờng thực hiện vào cuối mỗi giai đoạn học tập, nhằm mục
đích xếp loại và cơng nhận chứng chỉ, bằng cấp, tuyển dụng…
Có thể nhận thấy dù xuất phát từ tiêu chí phân loại và tên gọi khác nhau,
nhƣng các loại hình đánh giá có quan hệ mật thiết. Đánh giá lớp học, đánh giá
trong quá trình và đánh giá để cải tiến việc học tập là khá giống nhau. Tƣơng tự,
đánh giá ban đầu, đánh giá kết thúc, đánh giá ở các kỳ thi và đánh giá kết quả
học tập là cùng loại.
1.1.4. Các nguyên tắc kiểm tra, đánh giá
Đảm bảo tính giá trị: phải đo lƣờng chính xác mức độ phát triển năng lực
HS (đo lƣờng các kĩ năng thành phần, chỉ số hành vi theo chuẩn đầu ra).
Đảm bảo độ tin cậy: kết quả đánh giá HS ổn định, chính xác, khơng bị phụ

thuộc vào ngƣời đánh giá, những nhiệm vụ ở các lĩnh vực học tập khác nhau. Kết
quả đánh giá phải thống nhất khi đƣợc lặp đi lặp lại nhiều lần.
Đảm bảo tính linh hoạt: thực hiện đa dạng các hình thức, phƣơng pháp
đánh giá để HS có cơ hội thể hiện tốt nhất năng lực của họ (phụ thuộc vào nhịp
độ, thời điểm họ đáp ứng các yêu cầu chuẩn đầu ra của năng lực).
15


Đảm bảo tính cơng bằng: ngƣời đánh giá và ngƣời đƣợc đánh giá đều
hiểu chuẩn, tiêu chí, hành vi đánh giá nhƣ nhau; cơng cụ đánh giá khơng có sự
thiên vi cho giới, dân tộc, vùng miền, đối tƣợng,... cách phân tích, xử lí kết quả
chuẩn hóa để khơng bị ảnh hƣởng bởi các mối quan hệ cá nhân.
Đảm bảo tính hệ thống: kết quả đánh giá chẩn đốn đƣợc sử dụng để xác
nhận vùng phát triển hiện có của HS, từ đó lập kế hoạch cho những can thiệp sƣ
phạm thích hợp; kết quả đánh giá q trình đƣợc sử dụng để điều chỉnh hoạt
động dạy và học theo hƣớng chuyển sang vùng phát triển gần của mỗi HS; kết
quả đánh giá tổng kết đƣợc sử dụng để xác nhận mức độ phát triển năng lực của
HS và lập kế hoạch can thiệp sƣ phạm cho giai đoạn giáo dục tiếp theo.
Đảm bảo tính tồn diện: kết quả đánh giá phải phản ánh đầy đủ sự phát
triển của các thành tố và chỉ số hành vi của năng lực đƣợc đo lƣờng.
Đảm bảo tính phát triển: đảm bảo đánh giá đƣợc sự tiến bộ so với chính
bản thân HS về năng lực. Qua đó phát triển khả năng chịu trách nhiệm với việc
học tập và giám sát sự tiến bộ của bản thân.
Đảm bảo đánh giá trong bối cảnh thực tiễn: công cụ đánh giá cần đƣợc thực
hiện trong bối cảnh thực (cá nhân, trƣờng lớp, dân cƣ, khoa học) nhằm phản ảnh
đúng năng lực của HS khi thực hành trong mơi trƣờng thực tế. Để chứng minh HS
có phẩm chất và năng lực ở mức độ nào đó, phải tạo cơ hội để họ đƣợc giải quyết
vấn đề trong tình huống, bối cảnh mang tính thực tiễn.
Đảm bảo phù hợp với đặc thù môn học: Mỗi môn học có những yêu cầu
riêng về năng lực đặc thù cần hình thành cho HS, vì vậy, việc kiểm tra, đánh giá

cũng phải đảm bảo tính đặc thù của mơn học nhằm định hƣớng cho GV lựa chọn
và sử dụng các phƣơng pháp, công cụ đánh giá phù hợp với mục tiêu và u cầu
cần đạt của mơn học.
1.1.5. Quy trình kiểm tra, đánh giá
Kiểm tra, đánh giá có vai trị quan trọng trong thực hiện mục tiêu dạy học, để
có thể đánh giá đƣợc sự tiến bộ của HS trong q trình học tập cần có một quy trình
đánh giá cụ thể, rõ ràng. Việc xác định đƣợc quy trình đánh giá với các bƣớc cụ
thể, phù hợp với mục tiêu sẽ thúc đẩy và cổ vũ đƣợc hoạt động học tập của HS
đồng thời điều chỉnh một cách tích cực hoạt động dạy học của GV.
Dƣới đây là các bƣớc cơ bản kiểm tra, đánh giá theo định hƣớng phát triển
phẩm chất, năng lực HS đƣợc khái quát từ thực tế dạy học trong các trƣờng THPT:
16


Các bƣớc cơ bản
Phân tích mục đích đánh giá,
mục tiêu học tập sẽ đánh giá
Xây dựng kế hoạch kiểm tra,
đánh giá

Lựa chọn, thiết kế công cụ kiểm
tra, đánh giá
Thực hiện kiểm tra, đánh giá

Xử lí, phân tích kết quả kiểm
tra, đánh giá
Giải thích và phản hồi kết quả
đánh giá

Sử dụng kết quả đánh giá trong

phát triển phẩm chất, năng lực
học sinh

Nội dung thực hiện
- Các mục tiêu về phẩm chất; năng lực
chung; năng lực đặc thù.
- Xác định thông tin, minh chứng về phẩm
chất, năng lực
- Phƣơng pháp, công cụ để thu thập thông
tin, minh chứng về phẩm chất, năng lực…
- Xác định cách xử lí thơng tin, minh chứng
thu thập.
- Câu hỏi, bài tập, bảng kiểm, hồ sơ, phiếu
đánh giá theo tiêu chí…
- Thực hiện theo các yêu cầu, kĩ thuật đối
với các phƣơng pháp, công cụ đã lựa chọn,
thiết kế nhằm đạt mục tiêu kiểm tra, đánh
giá, phù hợp với từng loại hình đánh giá:
GV đánh giá, HS tự đánh giá, các lực lƣợng
khác tham gia đánh giá.
- Phƣơng pháp định tính/ định lƣợng
- Sử dụng các phần mềm xử lí thống kê…
- Giải thích kết quả, đƣa ra những nhận định
về sự phát triển của HS về phẩm chất, năng
lực so với mục tiêu và yêu cầu cần đạt.
- Lựa chọn cách phản hồi kết quả đánh giá:
sử dụng điểm số, nhận định/nhận xét, mô tả
phẩm chất, năng lực đạt đƣợc…
- Trên cơ sở kết quả thu đƣợc, sử dụng để
điều chỉnh hoạt động dạy học, giáo dục

nhằm phát triển phẩm chất, năng lực HS;
thúc đẩy HS tiến bộ.

Bảng 1.1 – Các bước kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, giáo dục

1.2. Quan điểm hiện đại về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, giáo
dục theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực HS
Trong suốt thế kỉ 20, đánh giá đƣợc xem là nguồn cung cấp các chỉ số
về việc học tập, và nó tuân theo trình tự: GV thực hiện giảng dạy, kiểm tra
kiến thức của HS, tiến hành đánh giá về HS, dựa trên các kết quả kiểm tra đó
17


làm cơ sở cho các hoạt động dạy học tiếp theo. Tuy nhiên, thời gian gần đây
trƣớc những yêu cầu của xã hội, khi sự thay đổi của khoa học đã cung cấp
những vấn đề bản chất của hoạt động học thì đánh giá khơng chỉ dừng ở việc
thu thập và phân tích dữ liệu về kết quả học tập mà còn thực hiện các chức
năng nhiệm vụ cao hơn với mục đích cuối cùng là sự tiến bộ khơng ngừng
của đối tƣợng đƣợc đánh giá. Dƣới đây là một số quan điểm về kiểm tra, đánh
giá trong giai đoạn hiện nay:
1.2.1. Đánh giá vì sự tiến bộ của người học
Quan điểm về kiểm tra, đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng
lực HS chú trọng đến đánh giá để phát hiện kịp thời sự tiến bộ của HS và vì sự
tiến bộ của HS, từ đó điều chỉnh và tự điều chỉnh kịp thời hoạt động dạy và hoạt
động học. Quan điểm này thể hiện rõ việc coi mỗi hoạt động đánh giá nhƣ là
một hoạt động học tập và đánh giá vì hoạt động học tập của HS. Đánh giá kết
quả học tập cũng đƣợc thực hiện tại một thời điểm cuối quá trình dạy học và
giáo dục để xác nhận những gì HS đạt đƣợc so với chuẩn đầu ra. Trong đó:
Đánh giá là học tập (Assessment as learning) nhìn nhận việc đánh giá với
tƣ cách nhƣ là một quá trình học tập. HS cần nhận thức đƣợc các nhiệm vụ đánh

giá cũng chính là cơng việc học tập của họ. Việc đánh giá cũng đƣợc diễn ra
thƣờng xuyên, liên tục trong quá trình học tập của HS.
Đánh là học tập trung vào bồi dƣỡng khả năng tự đánh giá của HS dƣới sự
hƣớng dẫn, kết hợp với sự đánh giá của GV qua hai hình thức đánh giá cơ bản là
tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng. Qua đó, HS học đƣợc cách đánh giá, tự
phản hồi với bản thân, xem kết quả học tập của mình đến đâu, tốt hay chƣa, tốt
nhƣ thế nào? Ở đây, HS giữ vai trò chủ đạo trong quá trình đánh giá. Họ tự giám
sát hoặc theo dõi quá trình học tập của mình, tự so sánh, đánh giá kết quả học
tập của mình theo những tiêu chí do GV cung cấp và sử dụng kết quả đánh giá
ấy để điều chỉnh cách học. Kết quả đánh giá này khơng đƣợc ghi vào học bạ mà
có vai trị nhƣ một nguồn thông tin để HS tự ý thức khả năng học tập, rèn luyện
của mình đang ở mức độ nào, từ đó thiết lập mục tiêu học tập cá nhân và lên kế
hoạch học tập, rèn luyện tiếp theo.
Đánh giá vì học tập (Assessment for learning) ghi nhận việc đánh giá
đƣợc diễn ra thƣờng xuyên trong quá trình dạy học nhằm phát hiện sự tiến
bộ của HS, từ đó hỗ trợ, điều chỉnh q trình dạy học. Việc đánh giá nhằm
cung cấp thông tin để GV và HS cải thiện chất lƣợng dạy và học. Kết quả
18