Giáo trình ứng dụng mã nguồn mở trong thiết kế website

MỤC LỤC
Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG
THIẾT KẾ WEBSITE ..................................................................................................5
1.1. Tổng quan về một Website: ............................................................................5
1.2. Mã nguồn WordPress là gi? ............................................................................5
1.2.1.

Giới thiệu mã nguồn WordPress: ......................................................... 5

1.2.2.

Những thành tựu của WordPress: ....................................................... 6

1.2.3.

Những lý do nên chọn WordPress: ...................................................... 6

1.2.4.

Những hiểu lầm về WordPress: ............................................................ 8

1.3. Sự khác nhau giữa WORDPRESS.COM và WORDPRESS.ORG .............8
1.3.1.

WordPress.Com là gì? ...........................................................................9

1.3.2.

WordPress.Org là gì? ............................................................................9

1.4. Cài đặt Localhost trên máy tính với phần mềm AMMPS ......................... 10
1.4.1.

Localhost là gì?..................................................................................... 10

1.4.2.

Localhost vận hành như thế nào? ...................................................... 10

Lưu ý trước khi cài đặt ....................................................................................... 10
1.4.3.

Hướng dẫn cài đặt Localhost bằng phần mềm AMPPS: .................11

1.4.4.

Hướng dẫn sử dụng phần mềm Ampps:............................................15

Chương 2: TÊN MIỀN VÀ MÁY CHỦ ....................................................................23
2.1. Tên miền (Domain) là gì? ..............................................................................23
2.1.1.

Các thành phần của một tên miền (Domain) ....................................23

2.1.2.

Các đi tên miền thơng dụng hiện nay ............................................24

2.1.3.

Tiêu chí lựa chọn tên miền ..................................................................24

2.1.4.

Lựa chọn tên miền tốt cho việc SEO website ....................................25

2.1.5.

Quy trình đăng ký tên miền ................................................................ 25

2.2. Host là gì? .......................................................................................................26
2.2.1.

Host nên mua hay thuê? ......................................................................26

2.2.2.

Các loại hosting phổ biến hiện nay ..................................................... 27

2.2.3.

Các yếu tố cấu thành nên dịch vụ Shared hosting ............................ 28

2.2.4.

Quy trình đăng ký hosting ..................................................................29

2.3. Các trình quản lý Shared host thông dụng hiện nay ..................................29
2.3.1.

Phần mềm quản lý Hosting cPanel..................................................... 29


3
2.3.2.

Phần mềm quản lý Hosting Plesk ....................................................... 30

2.3.3.

Phần mềm quản lý Hosting DirectAdmin .........................................31

Chương 3: LÀM QUEN VỚI WORDPRESS ........................................................... 34
3.1. Giao diện mặc định ........................................................................................ 34
3.2. Làm quen với giao diện quản trị ..................................................................35
3.2.1.

Đăng nhập vào trang quản trị ............................................................ 35

3.2.2.

Giao diện trang quản trị......................................................................36

3.2.3.

Ý nghĩa các công cụ trên thanh menu ................................................37

3.2.3.1. Bảng tin (Dashboard) ..........................................................................37
3.2.3.2. Bài viết (Post): ...................................................................................... 37
3.2.3.3. Thư viện (Media): ................................................................................37

3.2.3.4. Trang (Page):........................................................................................ 37
3.2.3.5. Phản hồi (Comments): .........................................................................38
3.2.3.6. Giao diện (Appearance): .....................................................................38
3.2.3.7. Plugins: .................................................................................................38
3.2.3.8. Người dùng (User): ..............................................................................38
3.2.3.9. Công cụ (Tools): ................................................................................... 39
3.3. Cách quản lý, đăng mới, chỉnh sửa, xóa một bài viết:................................ 39
3.3.1.

Đăng mới ............................................................................................... 39

3.3.2.

Chỉnh sửa bài viết ................................................................................45

3.3.3.

Xóa bài viết ........................................................................................... 45

3.3.3.1. Xóa bài viết ........................................................................................... 45
3.3.3.2. Phục hồi bài viết đã xóa.......................................................................45
3.3.3.3. Xóa vĩnh viễn bài viết khỏi thùng rác ................................................46
3.4. Cách tạo một Trang trong WordPress ........................................................ 46
3.5. Sự khác nhau giữa Bài viết và Trang ........................................................... 47
3.6. Hướng dẫn cài đặt Giao diện ........................................................................48
3.6.1.

Cài đặt Giao diện thông qua thư viện của WordPress.Org .............48

3.6.2.

Cài đặt Giao diện bằng cách Tải lên từ máy tính lên Website ........49

3.7. Hướng dẫn sử dụng Widget ..........................................................................51
3.8. Hướng dẫn sử dụng Plugin ...........................................................................53
3.8.1.

Plugin là gì? .......................................................................................... 53


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

3.8.2.

Cách tìm và cài đặt Plugin ..................................................................54

3.8.2.1. Cài đặt Plugin thông qua thư viện WordPress.Org ......................... 54
3.8.2.2. Cài đặt Plugin bằng cách tải lên từ máy tính ....................................55
3.8.3.

Cách sử dụng một số Plugin tiêu biểu ................................................56

3.8.4.

Một số Plugin khuyến khích cài thi cài mặt mới Website ................60

3.9. Giới thiệu về Mutisite: ................................................................................... 60
3.9.1.

Ứng dụng của Wordpress Multisite ................................................... 61

3.9.2.

Lợi ích và khi nào khơng nên dùng Wordpress Multisite................61

3.9.3.

Hướng dẫn cài dặt WordPress Multisite: ..........................................61

3.9.4.

Tạo Website con và cài đặt Plugin/Themes .......................................64

3.9.4.1. Truy cập vào trang quản trị Multisite ...............................................64
3.9.4.2. Tạo website con .................................................................................... 65
3.9.4.3. Cài Plugin và Theme cho các website con .........................................66
3.9.4.4. Kích hoạt theme riêng cho từng website............................................67
Chương 4: THIẾT KẾ WEBSITE TIN TỨC ........................................................... 68

4


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN
WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE
MỤC TIÊU:
➢
➢
➢
➢
➢

➢

Hiểu được tổng quan về một Website
Hiểu như thế nào mã nguồn mở WordPress
Hiểu về những thành tựu của WordPress
Những lý do nên dùng WordPress để thiết kế Website
Cài mơi trường localhost trên máy tính Windows
Cài đặt mã nguồn WordPress vào Localhost

1.1. Tổng quan về một Website:
Với một website thơng thường, nó sẽ bao gồm các thành phần sau:
 Giao diện (Front-end): Là những gì chúng ta thấy nó hiển thị ra bên ngồi như
bố cục, màu sắc của website. Phần này chúng ta gọi là giao diện và nó được xếp
vào loại Front-end của một website.
 Mã nguồn xử lý (Backend): Giống như một cỗ máy, để nó hoạt động được như
những gì chúng ta thấy thì phải có một hệ thống bên trong để xử lý. Ví dụ khi
vào website bạn ấn nút đăng ký, làm sao hệ thống có thể lưu trữ các thơng tin của
bạn lại thì sẽ do các mã nguồn xử lý.
 Cơ sở dữ liệu (Database): Với các website hiện nay thì sẽ có một phần khơng
thể thiếu gọi là cơ sở dữ liệu. Cơ sở dữ liệu sẽ lưu lại dữ liệu mềm của website
đó như dữ liệu bài viết, nội dung trên website, hay các thiết lập,…Còn mã nguồn
chỉ lưu trữ các tập tin của mã nguồn, tập tin hình ảnh.
Như vậy để xây dựng được một website, chúng ta phải làm 3 phần này với độ phức tạp
cao và yêu cầu bảo mật khắt khe. Thế nhưng với sự hỗ trợ của WordPress, công việc
này đã được làm sẵn và chúng ta chỉ việc sử dụng cho nó chạy.
1.2. Mã nguồn WordPress là gi?
1.2.1. Giới thiệu mã nguồn WordPress:
WordPress là một phần mềm nguồn mở (Open Source Software) được viết bằng
ngơn ngữ lập trình website PHP và sử dụng hệ quản trị cơ sở dữ liệu MySQL; cũng là
bộ đơi ngơn ngữ lập trình website thơng dụng nhất hiện tại. WordPress được ra mắt lần

đầu tiên vào ngày 27/5/2003 bởi tác giả Matt Mullenweg và Mike Little. Hiện nay
WordPress được sở hữu và phát triển bởi công ty Automattic có trụ sở tại San Francisco,
California thuộc hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
WordPress là một mã nguồn mở bằng ngôn ngữ PHP để hỗ trợ tạo blog cá nhân,
và nó được rất nhiều người sử dụng ủng hộ về tính dễ sử dụng, nhiều tính năng hữu ích.


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

Qua thời gian, số lượng người sử dụng tăng lên, các cộng tác viên là những lập trình
viên cũng tham gia đơng đảo để phát triển mã nguồn WordPress có thêm những tính
năng tuyệt vời. Và cho đến thời điểm viết bài này là 2015, WordPress đã được xem như
là một hệ quản trị nội dung (CMS – Content Management System 2) vượt trội để hỗ trợ
người dùng tạo ra nhiều thể loại website khác nhau như blog, website tin tức/tạp chí,
giới thiệu doanh nghiệp, bán hàng – thương mại điện tử, thậm chí với các loại website
có độ phức tạp cao như đặt phịng khách sạn, thuê xe, đăng dự án bất động
sản,…vâng…vâng…Hầu như mọi hình thức website với quy mơ nhỏ và vừa đều có thể
triển khai trên nền tảng WordPress.
Nhưng như thế khơng có nghĩa là WordPress chỉ thích hợp với các dự án nhỏ, mà
hiện nay có tới khoảng 25% website trong danh sách 100 website lớn nhất thế giới sử
dụng mã nguồn WordPress. Ví dụ như trang tạp chí TechCrunch, Mashable, CNN, BBC
America, Variety, Sony Music, MTV News, Bata, Quartz,…rất nhiều không thể kể hết
được.
1.2.2. Những thành tựu của WordPress:
Khi tìm hiểu về WordPress, bạn sẽ thật tự hào khi biết rằng mã nguồn mà các bạn
đang tìm hiểu ngay sau đây có những thành tựu rất vượt bậc và là một mã nguồn CMS
mở phổ biến nhất hành tinh. Để kiểm chứng điều đó, các bạn cần biết là:
➢ Trên thế giới, có khoảng 25 bài viết được đăng lên các website sử dụng
WordPress mỗi giây.
➢ Số lượng website làm bằng WordPress chiếm 27% tổng số lượng website

trên thế giới.
➢ Trong số 100% các website sử dụng mã nguồn CMS, WordPress chiếm 60%.
➢ Phiên bản WordPress 4.0 đạt hơn 16 triệu lượt tải chỉ sau khoảng hai tháng.
➢ WordPress đã được dịch sang 169 ngôn ngữ khác nhau, bao gồm phiên bản
Tiếng Việt được dịch đầy đủ.
➢ Chỉ tính các giao diện (hay cịn gọi là theme) miễn phí trên thư viện
WordPress.org thì đã có hơn 2.700 themes khác nhau.
1.2.3. Những lý do nên chọn WordPress:
Nếu bạn vẫn còn băn khoăn về WordPress, mình xin chỉ ra cho bạn một số lý do rất
tuyệt vời để bạn chọn WordPress làm nền tảng xây dựng website cho riêng bạn.
➢ Dễ sử dụng
WordPress được phát triển nhằm phục vụ đối tượng người dùng phổ thơng, khơng
có nhiều kiến thức về lập trình website nâng cao. Các thao tác trong WordPress rất đơn
giản, giao diện quản trị trực quan giúp bạn có thể nắm rõ cơ cấu quản lý một website
WordPress trong thời gian ngắn. Về cách cài đặt lại càng dễ hơn, bạn có thể tự cài đặt
một website WordPress trên host (máy chủ) riêng của mình và tự vận hành nó sau vài

6


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

cú click. Bạn đang lo lắng cách cài đặt thế nào, host là gì? Khơng sao, các phần tiếp theo
của serie học WordPress căn bản của mình đã có nói rất chi tiết.
➢ Cộng đồng hỗ trợ đông đảo
Là một mã nguồn CMS mở phổ biến nhất thế giới, điều này cũng có nghĩa là bạn
sẽ được cộng đồng người sử dụng WordPress hỗ trợ bạn các khó khăn gặp phải trong
q trình sử dụng. Nếu bạn có khả năng tiếng Anh tốt, bạn có thể dễ dàng tìm câu trả lời
cho vấn đề bạn đang gặp phải trên Google chỉ với vài từ khóa tìm kiếm.
➢ Nhiều gói giao diện có sẵn

Tuy WordPress rất dễ sử dụng, nhưng việc tự tay thiết kế một giao diện website
cho mình dựa trên WordPress khơng hề đơn giản và vẫn cần một kiến thức chuyên môn
nhất định. Tuy nhiên bạn không cần qua lo lắng về điều này, bởi vì hệ thống giao diện
(bao gồm trả phí lẫn miễn phí) dành cho WordPress cực kỳ phong phú và bạn có thể sử
dụng chỉ với vài cú click.
Nếu bạn chưa tin vào các giao diện làm sẵn dành cho WordPress đẹp như thế nào,
hãy ghé thử ThemeForest, MyThemeShop, Theme-Junkies,…Hoặc bạn có thể xem các
giao diện WordPress miễn phí tại thư viện WordPress.Org.
➢ Nhiều plugin hỗ trợ
Plugin mở rộng nghĩa là một thành phần cài đặt thêm vào WordPress để giúp nó
có thêm nhiều tính năng cần thiết, ví dụ bạn cần tính năng làm trang bán hàng cho
WordPress thì cài thêm plugin WooCommerce chẳng hạn. Với lợi thế là người sử dụng
đông đảo, nên thư viện plugin của WordPress cũng cực kỳ phong phú lẫn trả phí và miễn
phí, hầu hết các tính năng thơng dụng bạn đều có thẻ tìm thấy thơng qua plugin
➢ Dễ phát triển cho lập trình viên
Nếu bạn là một người có am hiểu về việc làm website như thành thạo HTML,
CSS, PHP thì có thể dễ dàng mở rộng website WordPress của bạn ra với rất nhiều tính
năng vơ cùng có ích. Cách phát triển cũng rất đơn giản vì WordPress là một mã nguồn
mở nên bạn có thể dễ dàng hiểu được cách hoạt động của nó và phát triển thêm các tính
năng.
Với hàng nghìn hàm (function) có sẵn của nó, bạn có thể thoải mái sử dụng, bạn
cũng có thể thay đổi cấu trúc của một hàm với filter hook và hầu như quy trình làm việc
của một lập trình viên chuyên nghiệp có thể ứng dụng dễ dàng vào WordPress.
➢ Hỗ trợ nhiều ngơn ngữ
Mã nguồn WordPress hiện tại có rất nhiều gói ngơn ngữ đi kèm, bao gồm tiếng
Việt. Mặc dù trong mỗi giao diện hay plugin đều có ngơn ngữ riêng nhưng bạn có thể
dễ dàng tự dịch lại nó với các phần mềm hỗ trợ.
➢ Có thể làm nhiều loại website

7

Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

Dùng WordPress khơng có nghĩa là bạn chỉ có thể làm blog cá nhân, mà bạn có thể
biến website mình thành một trang bán hàng, một website giới thiệu cơng ty, một tờ tạp
chí online bằng việc sử dụng kết hợp các theme và plugin với nhau. Tuy nhiên để làm
được, bạn nên chắc chắn là đã hiểu được WordPress chứ đừng vội một bước lên mây để
nhận các cảm giác thất vọng vì độ phức tạp của nó.
1.2.4. Những hiểu lầm về WordPress:
Trước khi học WordPress, mình xin nói qua một xíu điều về WordPress để tránh
gây hiểu lầm cho nhiều người về mã nguôn này.

WordPress có thể làm mọi thứ?
Đúng vậy, WordPress chỉ là một phần mềm nguồn mở được viết bằng PHP &
MySQL để giúp bạn tạo được website như blog, trang tin tức, trang bán hàng, trang
đặt phịng khách sạn,….nhanh hơn. Nhưng đó khơng có nghĩa là nó sẽ giúp bạn tạo
được một website bất kỳ chỉ với các thao tác đơn giản. Đầu tiên bạn nên hiểu mã nguồn
WordPress và làm quen với nó, ngay cả với một số giao diện hoặc plugin có sẵn nhưng
việc sử dụng nó cũng khá phức tạp và cần thời gian tìm hiểu để quen cách sử dụng.
Bên cạnh đó, bạn cần phải có kiến thức về PHP, HTML, CSS, Javascript,…và tất
cả các kỹ thuật liên quan tới website để có thể tự tùy biến website WordPress mình tốt
hơn. Khơng phải tự nhiên mà có nhiều cơng ty thường hay tuyển lập trình viên có kinh
nghiệm với WordPress
WordPress chỉ dành cho người khơng biết code?
Hồn tồn sai lầm, nếu bạn đã nghe ai đó nói với bạn rằng WordPress chỉ dành cho
những người không chuyên lập trình sử dụng thì điều này hồn tồn khơng chính xác.
Dĩ nhiên những người khơng biết lập trình sẽ dùng WordPress bằng cách sử dụng
các tính năng có sẵn, thư viện giao diện phong phú và các plugin hỗ trợ cũng đã đủ để
làm được website. Nhưng nếu bạn biết code thì càng tốt vì WordPress có phần lõi mã

nguồn rất mạnh để bạn áp dụng kỹ năng không giới hạn, nếu bạn cho rằng WordPress
chỉ dành cho người không biết lập trình thì hãy xem qua WordPress Nâng Cao.

1.3.

Sự khác nhau giữa WORDPRESS.COM và WORDPRESS.ORG

Khi nói đến WordPress bạn có thể sẽ thấy hiển thị hai kết quả tìm kiếm trên Google
khi tìm kiếm với cụm từ WordPress là hai website wordpress.com và wordpress.org.
Như vậy wordpress.com và wordpress.org khác nhau ở điểm nào chúng ta sẽ cùng tìm
hiểu

8


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

1.3.1. WordPress.Com là gì?
WordPress.Com
là
địa chỉ website của dịch
vụ tạo blog miễn phí trên
nền tảng mã nguồn
WordPress. Đây cũng là
một sản phẩm của
Automattic nhưng chuyên
phục vụ cho các đối tượng
người dùng chỉ muốn có
một website WordPress
Giao diện trang chủ wordpress.com

nhanh chóng mà khơng cần
cài đặt, khơng cần th host và chi phí để sử dụng tên miền riêng là $25/năm.
Tuy nhiên với dịch vụ này, bạn khơng có quyền cài theme bên ngoài vào mà chỉ phụ
thuộc vào các theme miễn phí trong thư viện theme WordPress.Com có hỗ trợ. Cũng
như bạn không thể cài đặt plugin mà chỉ sử dụng các tính năng có sẵn của WordPress.
1.3.2. WordPress.Org là gì?
WordPress.Org là địa chỉ website của trang chủ mã nguồn WordPress, tại đây bạn
có thể tải bản cài đặt mã nguồn WordPress về và tự cài lên host của bạn rồi tự do tùy
biến, quản trị. Phiên bản tự cài đặt người ta thường gọi là WordPress tự host (WordPress
Self-Hosted).

Sở dĩ mà mình bạn nên sử dụng WordPress tự host là vì chúng ta có tồn quyền
quản trị vì nó được lưu và chạy trên host của riêng mình, sử dụng tên miền (domain)
riêng như Cổng thơng tin Trường Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gịn
, bạn có thể tự do cài thêm bất kỳ theme WordPress nào bạn
có, cài thêm plugin và tùy biến với các kỹ năng nâng cao.

9


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

1.4.

Cài đặt Localhost trên máy tính với phần mềm AMMPS

Khi học WordPress, khuyến khích các bạn nên sử dụng localhost trước bởi vì bạn
chưa cần mua tên miền và host vội để có được một website hồn chỉnh và đưa nó lên
mơi trường Internet sau khi đã hồn thiện website.
1.4.1. Localhost là gì?

Localhost là từ ghép của hai chữ “local” và “host“. Local dịch theo nghĩa IT là máy
tính của bạn, Host theo nghĩa IT là máy chủ. Vậy localhost nghĩa là một máy chủ được
vận hành trên máy tính của bạn.
Localhost bao gồm nhiều ứng dụng đi kèm với nhau và tất cả các ứng dụng đó sẽ
kết hợp với nhau để tạo ra một mơi trường có thể chạy mã nguồn WordPress trên máy
tính của chính bạn bao gồm:
➢ Phần mềm Webserver tên Apache, đây là webserver thông dụng nhất.
➢ Phần mềm PHP để xử lý mã PHP vì WordPress viết bằng ngơn ngữ PHP.
➢ Phần mềm MySQL Server để lưu trữ và xử lý cơ sở dữ liệu, do WordPress sử
dụng MySQL làm nền tảng cơ sở dữ liệu. Cơ sở dữ liệu thường được mình viết
theo chữ tiếng Anh là database.
➢ Phần mềm PHPMyAdmin để xem và quản lý cơ sở dữ liệu MySQL.
Như vậy, đối chiếu với yêu cầu cơ bản của một website WordPress thì localhost đã
hồn tồn đáp ứng được.
1.4.2. Localhost vận hành như thế nào?
Khi cài đặt Localhost vào máy tính rồi, thì máy tính của bạn đã có một phần mềm
Webserver để chạy ứng dụng website với địa chỉ là http://127.0.0.1. Đây là địa chỉ IP
dạng localhost, ngoài ra bạn cũng có thể chạy localhost với đường dẫn là http://localhost.
Thông thường khi cài Localhost, mỗi khi cần sử dụng bạn sẽ cần mở bảng điều khiển
của localhost lên và kích hoạt cho nó khởi động các ứng dụng đi kèm.
Lưu ý trước khi cài đặt
➢ Xố tồn bộ ứng dụng liên quan tới localhost
➢ Nếu bạn có cài đặt các phần mềm liên quan đến việc làm localhost như PHP,
MySQL thì hãy xố hết. Và bạn khơng nên cài XAMPP trên Windows Server đã
cài đặt IIS.
➢ Tắt tường lửa: Nếu máy bạn có cài đặt tường lửa từ Windows hay từ một phần
mềm Antivirus nào khác thì hãy tắt nó đi vì có thể nó sẽ chặn cổng 80 hoặc các
ứng dụng webserver.
➢ Tắt UAC trên Windows: Nếu máy của bạn đang dùng Windows và có bật
chức năng User Account Control thì hãy tắt nó đi khi dùng localhost để tránh

các vấn đề bị giới hạn quyền.

10


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

Lưu ý nếu bạn dùng Skype
➢ Nếu máy bạn đang cài đặt phần mềm Skype thì localhost sẽ không hoạt động
được do Skype đã chiếm quyền sử dụng cổng mạng 80, đây là cổng mặc định của
webserver. Do đó, bạn hãy mở Skype -> Tools -> Connection Options -> và bỏ chọn
phần “Use port 80 and 443…..” rồi nhập một cổng bất kỳ để Skype sử dụng.

➢ Sửa xong, hãy khởi động lại máy để hoàn tất.
1.4.3. Hướng dẫn cài đặt Localhost bằng phần mềm AMPPS:
1.4.3.1. Giới thiệu phần mềm Ampps:
Phần mềm hỗ trợ tạo localhost tên Ampps sử dụng được trên cả 3 hệ điều hành là
Windows, Mac và Linux (Ubuntu và Linux Mint) đều hoạt động rất tốt. Trước khi cài
Ampps bạn cần phải xóa toàn bộ những phần mềm localhost khác ra khỏi máy tính để
chắc chắn là bạn khơng gặp lỗi xung đột. Nhớ backup dữ liệu ở các website localhost
quan trọng của bạn trước khi xóa.
Một số lý do để mình thích dùng Ampps hơn là vì:
➢ Hỗ trợ MongoDB.
➢ Ln cập nhật phpMyAdmin và MySQL bản mới nhất. Tình trạng hai phiên
bản MySQL và phpMyAdmin không “ăn rơ” với nhau dễ khiến bạn gặp lỗi
SQL khi tạo database hoặc import database, XAMPP phiên bản mới nhất là
ví dụ điển hình.

11

Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

➢ Hỗ trợ thêm domain ảo vào localhost nhanh, giống như bạn thêm domain vào
host vậy, nó tự sửa file hosts trên máy tính của.
➢ Tạo nhiều tài khoản FTP cho localhost.
➢ Có cơng cụ backup dữ liệu localhost.
➢ Hỗ trợ nhiều phiên bản PHP khác nhau, quản lý module PHP dễ dàng và sửa
cấu hình PHP cũng dễ dàng.
➢ Quản lý module Apache dễ dàng qua bảng điều khiển.
➢ Và quan trọng, hỗ trợ tính năng cài tự động hàng trăm mã nguồn khác nhau
của Softaculous. Mình khơng biết nói mình đã tiết kiệm thời gian như thế
nào khi làm việc localhost thơng qua tính năng này.
➢ Hỗ trợ nhiều hệ điều hành/nền tảng khác nhau.
➢ Và thậm chí có thể sử dụng nó để làm web server vì nó có đủ các tính năng
tiêu chuẩn.
1.4.3.2. Công tác chuẩn bị khi cài trên Windows:
➢ Nếu
bạn
dùng
Windows,
hãy
chắc
chắn
là
tập
tin
C:\Windows\system32\drive\etc\hosts được cấp quyền chỉnh sửa. Bạn vào thư mục
C:\Windows\system32\drive\etc\ và click chuột phải vào tập tin hosts rồi chọn
Properties.

➢ Sau đó bạn chọn tab Security, ấn nút Edit để sửa quyền, chọn phần User và
đánh dấu Full Control. Sau đó ấn Ok để lưu lại toàn bộ.

12


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

➢ Xong.
 Mục đích của việc này là để Ampps có thể sửa tập tin hosts khi bạn thêm tên
miền ảo vào. Còn ở trên Mac hay Linux thì nó đã sử dụng quyền sudo nên khơng.
1.4.3.3. Hướng dẫn cài đặt Ampps:
➢ Bước 1: Truy cập trang http:/ampps.com/downloadvà chọn phiên bản phù hợp
với hệ điều hành bạn đang sử dụng.

➢ Bước 2: Tiến hành cài đặt phần mềm Ampps

13


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

Sau khi cài đặt xong bạn có thể mở phần mềm lên và khởi động Apache và MySQL.
Và nếu nó hỏi cấp phần mềm vào tường lửa, bạn nên chọn cả hai cái như hình rồi chọn
Allow access.

➢ Bước 3: Tiến hành khởi động xong Apache và MySQL

14

Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

1.4.4. Hướng dẫn sử dụng phần mềm Ampps:
1.4.4.1. Thiết lập mật khẩu root cho MySQL
Nếu bạn muốn dùng tài khoản root của MySQL để làm việc thì mật khẩu mặc định
của nó là mysql. Nhưng bạn có thể đổi lại bằng cách truy cập vào bảng điều khiển, chọn
Security Center.

15


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

Chọn Change MySQL root Password và thiết lập mật khẩu mới cho root. Ở phần
Old Password bạn nhập mật khẩu cũ là mysql nhé.

1.4.4.2.

Thiết lập một tên miền ảo trên Ampps:

Để thêm một tên miền ảo, bạn vào mục Add Domain trong bảng điều khiển và thêm
vào. Tên miền ảo bạn nên đặt là không trùng với bất cứ website nào khác, mình hay
chọn tên miền kiểu abc.dev cho nó “phong cách”.

Sau khi thêm xong, bạn truy cập vào tên miền vừa thêm vào ở trình duyệt, nếu nó
hiển thị ra như hình bên dưới hoặc tương tự bên dưới là đã thêm đúng.

16

Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

Trường hợp bạn không truy cập vào được sau khi thêm tên miền là do tập tin hosts
nó khơng tự sửa được. Bạn hãy khai báo tên miền cho localhost sau khi thêm xong bằng
cách vào C:\Windows\System32\drive\etc và mở tập tin hosts ra thêm với cấu trúc.
127.0.0.1 hocwordpress.dev

1.4.4.3.

Thiết lập database cho WordPress:
➢ Để tạo database trong Ampps thì bạn vào bảng điều khiển, chọn Add
Database.

➢ Nhập tên database cần tạo vào để tạo.

 Lưu ý: bạn nên chọn utf8_unicode_ci để tránh bị lỗi font chữ tiếng việt

17


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

➢ Sau khi tạo xong, thông tin truy cập database của bạn sẽ có dạng là:
✓ Databse Host: localhost
✓ Database Name: Tên database vừa tạo
✓ Database User: root
✓ Databse Password: mysql
(Mật khẩu root của tài khoản database là mysql mà bạn đã đổi ở phía trên)

1.4.4.4. Cài đặt mã nguồn mở WordPress:
➢ Bước 1: Truy cập trang để tải mã nguồn về
máy tính.

➢ Bước 2: Giải nén mã nguồn vào domain vừa tạo trong phần 1.4.4.3 ở trên bằng
cách vào C:\Ampps\www\hocwordpress.dev đường dẫn tùy vào nơi bạn lưu trữ phần
mềm Ampps.

➢ Bước 3: Truy cập trang http://localhost/hocwordpress.dev để tiến hành cài đặt
WordPress → Chọn Let’s go! để tiến hành cài đặt.

18


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

➢ Bước 4: Nhập thông tin database đã tạo ở mục 1.4.4.3 → Sau đó chọn Submit
để tiến hàng cài dặt

19


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

Sau đó chọn Run the installation để cài đặt mã nguồn WordPress

➢ Bước 5: Cài đặt thông tin Website của bạn
Site Title: Tên trang Website bạn muốn hiển thị
Username: tên đăng nhập vào trang quản trị hệ thống
Password: mật khẩu đăng nhập vào hệ thống

Your Email: tài khoản email quản trị dùng để khôi phục mật khẩu nếu quên
mật khẩu và gửi các thông tin quan trọng khác từ Website
Search engine visibitity: bạn có muốn cho các cơng cụ tìm kiếm tìm thấy
trang website của bạn hay không
Install WordPress: tiến hành cài WordPress

20


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

➢ Bước 6: Tiến hành đăng nhập vào hệ thống quản trị

➢ Bước 7: Kết thúc quá trình cài đặt WordPress
CÁC ĐIỂM CHÍNH
-

Hiểu biết mã nguồn WordPress.
Cài máy môi trường Website trên Localhost bằng phần mềm Ampps.
Các thiết lập cơ bản về doamain (tên miền), database (dữ liệu).
Cài đặt mã nguồn WordPress vào Localhost đúng cách.

CÂU HỎI ÔN TẬP
Câu 1: Cấu trúc của một Website cơ bản bao gồm:
A.
B.
C.
D.

Giao diện (Front-end) và Cơ sở dữ liệu (Database)

Mã nguồn xử lý (Backend) và Cơ sở dữ liệu (Database)
Giao diện (Front-end) và Mã nguồn xử lý (Backend)
Giao diện (Front-end); Mã nguồn xử lý (Backend) và Cơ sở dữ liệu (Database)

Câu 2: Mã nguồn WordPress là mã nguồn?
A. Mã nguồn mở
B. Mã nguồn đóng
Câu 3: Trước khi cài đặt Localhost bằng phần mềm Ampps trên máy tính Windows
bạn cần phải làm gì?
A. Xóa hết tất cả các phần mềm Locahost đang cài trên máy tính

21


Chương 1: HIỂU BIẾT VỀ NGÔN NGỮ MÃ NGUỒN WORDPRESS TRONG THIẾT KẾ WEBSITE

B. Tắt tường lửa
C. Tắt UAC trên Windows
D. Tất cả phương án trên
Câu 4: Thông tin Database User và Database Password mặc định của phần mềm
Ampps là gì?
A.
B.
C.
D.

root/sql
root/mysql
để trống/sql
root/để trống

Câu 5: Giá trị mặc định của Database host là gì?
A.
B.
C.
D.

host
localhost
datbasehost
datahost

ĐÁP ÁN
Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

D

A

D

B

B

BÀI TẬP
Bài tập 1: Tải phần mềm Ampps về máy tính
Bài tập 2: Cài đặt và kích hoạt phần mềm Ampps
Bài tập 3: Cài đặt Domain ảo và Database trên Ampps
Bài tập 4: Thực hiện tải và cài đặt mã nguồn WordPress trên Localhost với Ampps

22


Chương 2: TÊN MIỀN VÀ MÁY CHỦ
MỤC TIÊU:
Hiểu được như thế nào là tên miền (Domain)
Xác định được dạng tên miền thông dụng
Lựa chọn tên miền hiệu quả theo nhu cầu
Xác định được các loại hosting phổ biến
Xác định được các yếu tố cấu thành một shared host
Nắm được quy trình đăng ký tên miền và hosting
Nắm được một trình quản lý shared hosting thông dụng
2.1. Tên miền (Domain) là gì?
Tên miền là tên của một website hoạt động trên internet, đóng vai trị là một địa chỉ
tĩnh, cố định. Nó giống như là địa chỉ nhà hay mã zip code để giúp các thiết bị định
tuyến vệ tinh dẫn đường cho hàng hóa lưu thơng, một trình duyện cũng cần một tên miền
để dẫn đường tới nơi chứa website của bạn (web server).
➢
➢
➢
➢

➢
➢
➢

Hoạt động đăng ký tên miền này được giám sát bởi tổ chức gọi là ICANN (Internet
Corporation for Assigned Names and Numbers). ICANN quản lý việc tên miền nào có
thể đăng ký và là trung tâm cơ sở dữ liệu lưu thông tin tên miền. Khi một cơng ty (hoặc
một người) mua tên miền, họ có thể chỉ định hay kết nối tới web server mong muốn.

2.1.1. Các thành phần của một tên miền (Domain)
Tên miền bao gồm nhiều thành phần cấu tạo nên cách nhau bởi dấu chấm (.) ví dụ
namsaigon.edu.vn là tên miền máy chủ Website của Trường Cao đẳng Bách khoa Nam
Sài Gòn. Thành phần thứ nhất "namsaigon" là tên của máy chủ, thành phần thứ hai "edu"


Chương 2: TÊN MIỀN VÀ MÁY CHỦ

thường gọi là tên miền mức hai (second domain name level), thành phần cuối cùng "vn"
là tên miền mức cao nhất (top level domain name).
➢ Tên miền mức cao nhất (Top-level Domain "TLD"): bao gồm các mã quốc
gia của các nước tham gia Internet được quy định bằng hai chữ cái theo tiêu chuẩn ISO3166 như Việt nam là VN, Anh quốc là UK v.v... và các lĩnh vực dùng chung (World
Wide Generic Domains).
➢ Tên miền mức hai (Second Level): Đối với các quốc gia nói chung tên miền
mức hai này do Tổ chức quản lý mạng của quốc gia đó định nghĩa, có thể định nghĩa
khác đi, nhiều hơn hay ít đi nhưng thông thường các quốc gia vẫn định nghĩa các Lĩnh
vực kinh tế, xã hội của mình tương tự như 7 lĩnh vực dùng chung nêu trên.
Ví dụ tại Việt Nam, VNNIC định nghĩa các tên miền cấp 2: com.vn, net.vn, org.vn...

2.1.2. Các đuôi tên miền thông dụng hiện nay
Mỗi đuôi tên miền đều có ý nghĩa riêng của nó, nổi tiếng nhất là tên miền .com. Do

vậy mỗi khi quyết định mua tên miền chúng ta nên ưu tiên chọn tên miền này trước.
Ngoài ra chúng ta nên chọn theo ý nghĩa tên miền phù hợp với loại hình website của
mình.
Chẳng hạn:
➢ .com viết tắt của Commercial: Website về thương mại, kinh doanh
➢ .net viết tắt của Network: website về mạng
internet
➢ .org viết tắt của Organization: website về tổ
chức
➢ .gov, .gov.vn tên miền dùng cho tổ chức chính
phủ
➢ .info viết tắt của Information: website thông tin
➢ .vn, .com.vn là đuôi tên miền của Việt Nam
➢ .edu, .edu.vn là viết tắt của Education: Website về giáo dục
➢ Và các đuôi mở rộng khác như: .xyz, name, me…
2.1.3. Tiêu chí lựa chọn tên miền
➢ Ngắn gọn, dễ nhớ: Cố gắng lựa chọn một tên miền càng ngắn gọn càng tốt. Tên
miền càng ngắn thì càng dễ nhớ, dễ gõ địa chỉ, và cũng thuận tiện hơn khi cần thiết kế
nhãn hiệu, logo…
Ví dụ: google.com / alibaba.com / 24h.com.vn…

24


Chương 2: TÊN MIỀN VÀ MÁY CHỦ

➢ Không dễ gây nhầm lẫn: Khi đăng ký tên miền thì khơng nên lựa chọn tên miền
tương tự hoặc dễ gây sư nhầm lẫn với (những) tên miền/thương hiệu đang có.
➢ Hạn chế dùng ký tự đặc biệt: Hạn chế sử dụng ký tự gạch ngang – nếu khơng
thật cần thiết. Vì việc sử dụng ký tự này sẽ gây bất tiện khi sử dụng (gõ hoặc đọc địa

chỉ). Nên sử dụng tên đầy đủ hoặc tên viết tắt của công ty / tổ chức hoặc ngành nghề
hoạt động kinh doanh cho nội dung tên miền, tạo thương hiệu cho doanh nghiệp.
➢ Xây dựng dựa trên khách hàng mục tiêu: Nếu khách hàng mục tiêu của bạn
trên tồn thế giới thì bạn nên lựa chọn những tên miền có đi tên miền .com / .net …
Trường hợp nếu bạn muốn nhấn mạnh doanh nghiệp bạn ở một quốc gia nào đó, bạn
nên lựa chọn tên miền quốc gia tương ứng .vn / .co / .us …
2.1.4. Lựa chọn tên miền tốt cho việc SEO website
Mọi tên miền quốc tế như .com /.org / .gov /… và các tên miền Việt Nam như .vn /
.com.vn /… đều được coi như nhau và khơng có tên miền nào được đánh giá cao hơn
trong SEO.
Dưới đây là 4 điểm lưu ý để bạn tham khảo khi chọn tên miền phù hợp chuẩn SEO:
 Tên miền có đuôi phù hợp:
Các đuôi tên miền hỗ trợ tốt cho SEO với qui mơ tồn cầu là: .com / .net / .org /
.info, xếp theo thứ tự giảm dần. Nếu đối tượng người truy cập nhắm đến nằm trên lãnh
thổ Việt Nam, bạn nên ưu tiên chọn thêm hai đuôi tên miền .vn và .com.vn. Mức độ ưu
tiên lựa chọn giảm dần theo thứ tự sẽ là: .vn / .com / .com.vn / .net / .org / .info.
 Tên miền là từ khoá (keyword):
Nếu bạn đang kinh doanh trong một lĩnh vực nào đó như bất động sản, xe hơi, hay
túi xách… thì những từ khóa này rất quan trọng. Sẽ rất tốt nếu tên miền trùng với tên từ
khóa vì nếu như vậy thì bạn có nhiều cơ hội lên top đầu Google, Yahoo hay Bing. Ngoài
ra tên miền như thế cũng rất dễ nhớ, dễ viết.
 Thêm từ khóa phụ:
Việc chọn tên miền trùng từ khóa một lĩnh vực nào đó là rất khó. Để khắc phục điều
này, bạn có thể chọn cách ghép từ khóa phụ vào từ khóa chính để tạo tên miền. Hoặc
thêm các từ quen thuộc vào trước / sau tên miền chính: “web” / “24” / “hot” …
 Ghép thêm địa danh:
Một cách khá hay để đặt tên miền đẹp là ghép thêm địa danh vào từ khóa vì máy
tìm kiếm Google cũng có chú trọng về vấn đề địa lý.
2.1.5. Quy trình đăng ký tên miền
Để đăng ký một tên miền bạn cần lựa chọn nhà cung cấp tên miền, trên thị trường

hiện nay các bạn có thể đăng ký tên miền bởi các nhà cung cấp trong nước và cả ngoài
nước. Dưới đây là một số nhà cung cấp tên miền mà bạn có thể tham khảo:

25