Cải cách thủ tục hành chính trên địa bàn quận Cầu Giấy
Cải cách thủ tục hành chính là vấn đề thực hiện thường xuyên, lâu dài. Để
cải cách thủ tục hành chính tại quận Cầu Giấy đạt kết quả tốt nhất, địi hỏi
phải có sự quyết tâm cao của tồn bộ hệ thống chính trị trong quận, cụ thể
là sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo quận, sự quyết tâm của cán bộ, công
chức và sự đồng thuận của Nhân dân quận Cầu Giấy với mong muốn xây
dựng quận thành một trong những đơn vị hành chính phát tri ển đứng đầu
toàn thành phố Hà Nội về kinh tế – xã hội.
Thực trạng cải cách thủ tục hành chính của quận Cầu Giấy
Thực hiện chỉ đạo của Quận ủy quận Cầu Giấy, những năm gần đây, việc
đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính (TTHC) ln đư ợc xác định là một
khâu đột phá và được triển khai mạnh mẽ ở tất cả các cấp, các ngành của
quận theo hướng đơn giản hóa, tạo mơi trường thuận lợi, thơng thoáng cho
phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm lợi ích chính đáng và quy ền làm chủ
của Nhân dân. Ủy ban nhân dân (UBND) qu ận Cầu Giấy thực hiện chuyển
đổi sang kỹ thuật số, hướng tới xây dựng chính quyền điện tử đã tạo ra một
bước đột phá trong giải quyết TTHC cho ngư ời dân.
Việc triển khai cơ chế một cửa, một cửa liên thông đạt được kết quả tích
cực, việc giải quyết TTHC nhanh chóng, thuận tiện, giảm thiểu tình trạng
chậm, muộn, nhũng nhiễu, tỷ lệ giải quyết đúng hạn đạt trên 95%, tạo điều
kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất – kinh doanh. Cơ chế kiểm tra, giám
sát cũng được tiến hành thường xuyên. Đại hội Đại biểu lần thứ VI của
quận xác định: “Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hi ệu quả
của chính quyền các cấp, bồi dưỡng năng lực và nâng cao tinh th ần trách
nhiệm, thái độ phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức,
viên chức từ quận đến phường” 1 .
UBND quận xác định tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày
17/4/2015 của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán
bộ, công chức (CBCC), viên chức được Ban Thường vụ Quận ủy và UBND
quận thực hiện nghiêm túc. Từ tinh giản biên chế đã làm thay đổi lề lối,
phương thức làm việc của CBCC, viên chức trong cơ quan, đơn vị của
quận. Cơ chế, thể chế, chính sách khung pháp lý v ề xây dựng nền hành
chính điện tử của quận dần được hồn thiện. Các hệ thống thơng tin, cơ s ở
dữ liệu tạo lập nền tảng chính quyền điện tử tại UBND quận Cầu Giấy được
xây dựng, vận hành, tạo sự thay đổi rõ rệt về giải quyết TTHC, cung cấp
dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp, giúp tiết kiệm hàng
chục nghìn tỷ đồng.
Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thuộc UBND quận thực hiện nhiệm vụ,
quyền hạn hướng dẫn, tiếp nhận, giải quyết hoặc chuyển hồ sơ giải quyết,
trả kết quả TTHC, theo dõi, giám sát, đánh giá vi ệc giải quyết TTHC cho
tổ chức, cá nhân. Kết quả “100% các tổ chức cơ quan đơn vị xây dựng quy
chế làm việc, phân công nhiệm vụ cho cán bộ, cơng chức, viên chức đúng
vị trí việc làm, đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành theo phương châm
5 rõ: rõ người, rõ việc, rõ quy trình, rõ trách nhi ệm và rõ hiệu quả” 2 .
UBND các phường làm việc theo nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy
vai trò lãnh đạo của tập thể, nêu cao tinh thần trách nhiệm trước mọi cơng
việc; tích cực, linh động, sáng tạo trong xử lý và điều hành công việc.
Giải quyết công việc đúng phạm vi thẩm quyền và trách nhiệm được phân
cơng, đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật, chương trình, k ế
hoạch công tác và quy ch ế làm việc của UBND quận cũng như UBND các
phường, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả.
Việc phân công, giao nhiệm vụ triển khai, tổ chức thực hiện, giải quyết
công việc, bảo đảm yêu cầu phối hợp công tác, trao đổi thông tin trong gi ải
quyết công việc và trong mọi hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn được pháp luật quy định.
Kết quả đánh giá chỉ số cải cách hành chính c ủa thành phố đối với quận
Cầu Giấy có bước tiến nổi bật, như: năm 2016, x ếp thứ 18/30 quận, huyện;
năm 2017 xếp thứ 9/30 quận, huyện; năm 2018 xếp thứ 4/30 quận, huyện.
Đặc biệt, năm 2019, quận đã đứng đầu trong tổng số 30 quận, huyện trên
toàn thành phố về chỉ số cải cách hành chính 1/30 3 . Năm 2020, ch ỉ số cải
cách hành chính của quận Cầu Giấy đạt cao nhất trong tổng số các UBND
quận, huyện, thị xã toàn thành ph ố với tổng điểm đạt 94,22 điểm 4 .
Từ kết quả trên có thể nhận thấy, việc giải quyết TTHC từ quận đến
phường cho người dân và các doanh nghi ệp được thực hiện rất tốt. Khơng
có trường hợp nào phải thực hiện việc gửi thư xin lỗi do quá hạn. Nhờ
những giải pháp đồng bộ, chất lượng bộ phận “một cửa” cấp phường đã
từng bước được nâng lên, góp phần khơng nhỏ vào kết quả chung trong
công tác cải cách TTHC của toàn quận.
Những tồn tại trong cải cách thủ tục hành chính tại quận Cầu Giấy
Thứ nhất, một số văn bản pháp luật cải cách TTHC vẫn còn kẽ hở. Đối với
những quy định ở các luật, pháp lệnh đang còn mâu thu ẫn, chồng chéo,
thiếu đồng bộ, khơng cịn phù hợp với thực tiễn, đang gây khó khăn, vư ớng
mắc trong giải quyết TTHC.
Thứ hai, việc thích ứng với phần mềm mới của CBCC và các tổ chức cá
nhân còn chậm, một số cán bộ chưa thực hiện thành thạo phần mềm mới,
đặc biệt, cán bộ ở cấp phường. Một số tổ chức, cá nhân cũng chưa thích
ứng những phần mềm mới về dịch vụ công trực tuyến.
Thứ ba, việc giải quyết một số TTHC theo cơ chế “một cửa liên thông”
chưa được đồng bộ. Sự phối hợp giữa các phịng, ban chun mơn, gi ữa
UBND các phường với UBND quận trong việc giải quyết TTHC còn chưa
nhịp nhàng, ý thức của một bộ phận cá nhân, tổ chức đến thực hiện các
TTHC chưa cao, một số phường chưa hợp tác chặt chẽ giữa CBCC tại bộ
phận một cửa với các tổ chức, cá nhân.
Thứ tư, việc đầu tư cơ sở vật chất ở một số phường của quận chưa kịp thời,
chưa đáp ứng được với yêu cầu thực tiễn đặt ra. Tại một số phường, cơ sở
vật chất phục vụ cho bộ phận “một cửa” còn hạn hẹp, chưa đủ tiêu chuẩn
về diện tích và trang thi ết bị cịn thiếu, chưa đồng bộ (như phường Nghĩa
Đơ, Mai Dịch, n Hịa…).
Thứ năm, cơng tác đánh giá tác đ ộng TTHC đã đư ợc thực hiện, song chưa
thực sự chủ động và nghiêm túc. M ột số phường không thực hiện việc đánh
giá tác động của TTHC trong quá trình l ập đề nghị, xây dựng dự án, dự
thảo văn bản quy phạm pháp luật, hồ sơ gửi cơ quan thẩm định của bộ,
ngành, địa phương khơng có bản đánh giá TTHC theo quy đ ịnh dẫn đến bị
trả lại hồ sơ, yêu cầu bổ sung bản đánh giá tác đ ộng TTHC theo đúng quy
định.
Thứ sáu, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật có quy định về TTHC cịn
hình thức, sơ sài, chất lượng chưa bảo đảm. Một số văn bản của quận chưa
theo đúng hướng dẫn của Thông tư số 07/2014/TT-BTP ngày 24/02/2014
của Bộ Tư pháp hướng dẫn việc đánh giá tác động của TTHC và rà soát,
đánh giá TTHC. Một số văn bản quy phạm pháp luật vẫn chưa thực sự được
đơn giản hóa, thậm chí rườm rà, gây phiền hà cho cá nhân, tổ chức, doanh
nghiệp trong thực hiện TTHC tại quận.
Thứ bảy, việc báo cáo, theo dõi công tác đánh giá c ải cách TTHC của quận
chưa được thực hiện hiệu quả. Việc báo cáo số liệu về cải cách TTHC ở các
phường chưa thường xuyên, vẫn có nơi báo cáo chưa đúng th ời gian theo
quy định. Từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với
công tác này.
Bộ phận một cửa phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy. Ảnh:
laodongxahoi.net.
Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế:
Một là, sự lãnh đạo, chỉ đạo trong hoạt động cải cách TTHC của quận chưa
thực sự quyết liệt. Một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý của quận còn tự
mãn với những thành tích đạt được, cịn bng lỏng công tác quản lý về
vấn đề cải cách TTHC.
Hai là, tình trạng CBCC có biểu hiện tiêu cực trong việc thực hiện các
TTHC cho các tổ chức, cá nhân vẫn tồn tại. Mặc dù Nhà nước đã ban hành
Luật Phòng, chống tham nhũng nhưng tình tr ạng này đến nay vẫn cịn diễn
biến phức tạp. Trong cơng tác giải quyết TTHC vẫn cịn tình trạng “lót
tay”, “lách luật”, đặc biệt thực hiện TTHC trong lĩnh vực xây dựng, tài
nguyên – môi trường, trật tự xây dựng, quản lý đất đai…, một số vi phạm
chưa được xử lý triệt để.
Ba là, công tác triển khai các văn bản của trung ương, của UBND thành
phố Hà Nội, UBND quận còn triển khai chậm đến các phường. Tình trạng ở
một số phường, một số văn bản cấp trên thông báo khá lâu nhưng v ẫn chưa
cập nhật triển khai thực hiện, vẫn sử dụng những TTHC cũ.
Bốn là, việc cập nhật những thông tin khoa học, phần mềm mới của một số
bộ phận cán bộ làm công tác cải cách TTHC còn hạn chế. Tác động của
khoa học – công nghệ đến cải cách TTHC là r ất mạnh mẽ, mặc dù chúng ta
thường xuyên đề cập tới công nghệ hay cơng nghệ 4.0, điện tốn đám mây,
kỹ thuật số… trong cải cách TTHC nhưng đến nay, cán bộ hiểu về vấn đề
này tại quận còn khá khiêm t ốn.
Năm là, các TTHC hiện nay còn được thực hiện cắt khúc, thiếu tính liên
thơng và phối hợp trong thực hiện TTHC. Một số văn bản quy định thực
hiện chưa có sự đồng nhất về thành phần hồ sơ, thời gian giải quyết, một
số TTHC hiện đang thực hiện do phát sinh trong th ực tiễn cuộc sống hằng
ngày do yêu cầu đơn phương từ phía các cơ quan qu ản lý nhưng khơng có
trong bộ TTHC, dẫn đến khó khăn cho cán bộ thụ lý khi công dân nộp hồ
sơ.
Sáu là, công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC vẫn có biểu hiện chạy theo
thành tích, hình thức và có phần chủ quan, phiến diện. Chất lượng của các
chương trình, tài li ệu đào tạo, bồi dưỡng về TTHC mặc dù đã được đổi
mới, nhưng do cơ chế đánh giá, thẩm định, kiểm tra, thanh tra toàn bộ hoạt
động, bồi dưỡng CBCC về TTHC mới chưa được xây dựng một cách kịp
thời.
Bảy là, cơ sở vật chất phục vụ cho cải cách TTHC của quận chưa xứng tầm
với yêu cầu thực tế đặt ra.
Tám là, nhận thức của một số cán bộ chủ chốt, CBCC về công tác cải cách
TTHC còn chưa sâu sắc, chưa thấy được tầm quan trọng, vai trị của cơng
tác cải cách hành chính là nhi ệm vụ trọng tâm, là khâu đ ột phá trong phát
triển kinh tế của quận. Việc kiểm tra, giám sát c ủa một số cấp ủy, chính
quyền cịn hạn chế, hình thức.
Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính của quận Cầu
Giấy
Thứ nhất, nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC và quan tâm đến chế độ đãi
ngộ cho đội ngũ công chức làm việc tại bộ phận “một cửa”. Chú trọng đào
tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ và kỹ năng cho đội ngũ CBCC
đang công tác tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả ở cấp quận và phường.
UBND quận phải căn cứ vào điều kiện lịch sử cụ thể của đơn vị, xây dựng
vị trí việc làm để bố trí đủ số lượng cơng chức chun mơn cấp phường.
Thứ hai, đẩy mạnh triển khai thực hiện có hiệu quả mơ hình “một cửa liên
thơng” từ UBND phường, UBND quận đến UBND thành phố theo hướng
hiện đại, theo kịp với thời đại công nghệ số. Đổi mới tổ chức quản lý, kết
nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ việc đơn giản hóa trong chuẩn bị, tiếp nhận,
giải quyết hồ sơ TTHC theo cơ ch ế một cửa, một cửa liên thông.
Thứ ba, đẩy mạnh đổi mới phương thức làm việc và hiện đại hóa cơ sở vật
chất. Để đổi mới phương thức làm việc, ngoài việc phải học tập nâng cao
trình độ thì các CBCC chuyên trách t ại bộ phận một cửa thực hiện các
TTHC phải chịu sự ảnh hưởng lớn của các công chức chuyên môn do các
bộ phận khác cử đến.
Thứ tư, tăng cường công tác tuyên truy ền, phổ biến, giáo dục ý thức pháp
luật về cải cách TTHC cho CBCC và công dân, t ổ chức. UBND quận cần
phải tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật liên
quan đến quyền, nghĩa vụ của người dân và doanh nghi ệp khi tham gia các
dịch vụ hành chính của quận…
Thứ năm, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ cải cách TTHC
trên địa bàn toàn quận; niêm yết cơng khai TTHC b ằng các hình thức phù
hợp để người dân và doanh nghiệp nắm bắt được quy trình khi thực hiện
TTHC theo quy định.
Thứ sáu, tăng cường sự chỉ đạo, điều hành về cải cách TTHC của các cơ
quan, tổ chức trên địa bàn quận Cầu Giấy. Tập trung đổi mới, nâng cao
hiệu quả chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ cải cách hành chính tại
UBND quận và UBND các phư ờng, bảo đảm việc theo dõi, đánh giá đư ợc
thực hiện thường xuyên, liên t ục. Thực hiện nghiêm túc các ch ế độ báo cáo
theo quy định.
Thứ bảy, hoàn thiện các quy chế, quy định, các nội dung biểu mẫu đánh giá
sự cần thiết, tính hợp pháp, tính hợp lý, tính tốn chi phí tn th ủ TTHC,
xây dựng các văn bản, dự thảo văn bản theo hướng đơn giản hóa TTHC, dễ
hiểu, dễ thực hiện hơn nhưng vẫn bảo đảm kiểm soát chặt chẽ phù hợp với
các văn bản pháp luật về quy định TTHC.
Chú thích:
1, 2, 3. Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ VI Đảng bộ quận Cầu Giấy nhiệm
kỳ 2020 – 2025.
4. Sở Tài chính Hà Nội và Ủy ban nhân dân qu ận Cầu Giấy có chỉ số cải
cách hành chính năm 2020 đ ạt cao nhất. ,
ngày 06/5/2021.
Tài liệu tham khảo:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, 2021.
2. Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội nhiệm
kỳ 2020 – 2025.
3. Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ VI Đảng bộ quận Cầu Giấy nhiệm kỳ
2020 – 2025.